Dzisiejszy numer zawiera 4 strony Cena pojedynczego egzemplarza 15 groszy
MOS WABIff ESKI
QPONMLKJIHGFEDCBAP o n ie d ziałek J a n a Z ło t.
W t » rek K a ro la Ś ro d a F ra n c isz k a
D z iś w sch ó d sło ń c a o g o d z . 7 5 0 z a ch . 3 35
J u tro , „ „ 7 4 9 w 3 3 5
D z iś „ k się ży c a „ ‘ 4 41 „ 13 8
p J »—• weksped. miesięcznie 1.50 zł z od- rrZCupłala. noszeniom przez pocztę 20 gr więcej. Wwypadkach nieprzewidzianych, przywstrzy maniu przedsiębiorstwa, złożeniupracy, przerwaniuko munikacji. otrzymujęcy nie ma praważądać pozatermi- eowych dostarczeńgazety, lub zwrotu ceny abona ment*. Za dział ogłoszeń, redakcja nie odpowiada.
-• Z«ogłotz.pobierasięOrł wieraza
Ogłoszenia . mra.(7 łam<) I0 gr, za r,kl.myna str.34am vrwiadomościach potocznych 30gr na pierw*
szej str. 50 gr. tsabatu udziela sięprzy częstem ogła
szaniu. Węorzr-flti" wychodzitrzy ra-y tygodn.
i to wpon>edzialeli, śr< dęi piątek. Skrzynkapoczto
wa 23. Redakcja i administracja ul. Mickiewicza 11 Telefon Konto czekowe P. K.O. Poznań204,252.
Nr. 11 Wąbrzeźno,, wtorek 28 stycznia 1930 r. Rok X
Owoce twórczości radosnej.
U ru c h o m ie n ie w ielk iej fa b ry k i a z o tn ia k ó w w M o ścic ac h je st n ie w ątp liw ie w ie lk ie m , — b e z p rz e sa d y rz e c m o ż n a — h isto ry c z n e m w y d a rz en ie m w d z ie jac h P o lsk i o d ro d z o n e j.
O b ec n y P re z y d e n t R z e c z y p o sp o lite j p o ra z d ru g i z a p isu je sw e im ię n a k a rta c h d z ie jó w o d ro d z o n e j O jczy zn y w ty m „ w y śc ig u p ra c y “, d o k tó re g o 'w e z w a ł N a ró d P o lsk i Jó z e f P iłsu d sk i p o u k o ń c z e
n iu tru d ó w w o jen n y c h .
P o ra z p ie rw sz y Ig n a c y M o śc ic k i d o b rz e z a słu ż y ł się O jcz y ź n ie w te d y , g d y z d o ła ł u ru c h o m ić C h o rz ó w , o p u szc z o n y i z d e w asto w a n y p rz e z N iem c ó w , g d y p o p le b isc y c ie z a k ła d te n z n a la z ł się n a te ry to rju m , p rz y z n a n e m P o lsce . O p u sz c z a ją c C h o rz ó w , in ż y n ie ro w ie n ie m ie c c y z a b rali z e so b ą w sz y stk ie p la n y , in stru k c je , p rz e p isy tec h n icz n e i n a jc e n n iejsz e a p a raty . B y li p e w n i, ż e C h o rz ó w sta n ie , ż e „ d ie d u m m e n P o la k e n “ n ie z d o ła ją u ru c h o m ić sk o m p lik o w an e g o a p a ra tu w y tw ó rn i, śc ią
g a ją c e j b o g a c tw a a z o to w e w p ro st z p o w ie trz a . Z e z ło śliw ą iro n ją d c z e k iw a li N ie m cy n a tę k o m p ro m ita c ję P o lsk i, k tó ra m iała w y k a za ć , ż e G ó rn y Ś ląsk w rę k a c h P o la k ó w — to sam o , c o sk o m p li
k o w a n a z a b a w k a w rę k a c h m a łe g o d z iec k a : — m o ż e ją ty lk o z e p su ć i z n isz c z y ć .
O m y lili się.
N ie w ied z ieli, ż e P o la c y m a ją Ig n a c e g o M o śc ic k ie g o , k tó ry b y ł p rz e c ie jed n y m z p ie rw szy c h w y n a laz c ó w sy n te ty c z n e g o w y tw arz a n ia z w ią z k ó w a z o to w y c h ..
Ig n a c y M o ścic k i u m iał z e b ra ć w o k ó ł sie b ie c a ły z a stę p św ie tn y c h in ż y n ie ró w , c h em ik ó w , te c h n ik ó w (z d a w n y c h p ra rc o w n ik ó w p o z o sta ł n a s ta n o w isk u je d e ty lk o in ży n ier Ś lązak )) i u ru ch o m ił C h o rz ó w , k u z d u m ie n iu N iem có w , w z a d z iw ia ją c o sz y b k im c z a sie .
O b e c n ie stw o rz o n e z o sta ły M o ścic e , — b e z p o śre d n ie ju ż d z ie ło g e n ju szu w y n ala z cz e g o n a sz e g o P re z y d e n ta R z e c z y p o sp o lite j, p ra c y in ż y n ie ró w , te ch n ik ó w i ro b o tn ik ó w p o lsk ic h .
D z ie ło rą k , g łó w i se rc p o lsk ic h . B o i se rc a g ra ły tu sw ą ro lę. S z la c h etn a a m b ic ja , m iło ść z ie
m i o jc z y ste j, k tó re j g le b ę b o g a c ić b ę d ą M o śc ic e , b y ły b o d ź c e m p o p ę d z a ją c y m d o n a d lu d z k ic h w y siłk ó w z a ró w n o in ż y n ie ró w , ja k ro b o tn ik ó w , k tó rz y p ra c o w a li n a d w z n o sz e n ie m M o ście. W p ra c y te j p a d ł w y c z erp a n y u k o c h a n y z ię ć P re z y d e n ta ś. p . in ż, Z w isło ck i, je d e n z g łó w n y ch w sp ó łtw ó r
c ó w w ielk iej w y tw ó rn i,
M o ścic e ju ż są w ru c h u . Z d n ie m k a ż d y m p rz y b y w a ć n a m b ę d z ie b o g a ctw , k tó re p o p ra w ia ć b ę d ą n a sz b ilan s h a n d lo w y , z p o w ie trz a śc ią g a ć d o g le b y p o lsk ie j p ie rw ia stk i, k tó re p o b u d z ą i p o m n o ż ą jej w y d a jn o ść . W „ w y ścig u p ra c y” o sią g n ę liśm y z n o w u p o w a ż n ą m e tę .
D o jrz a ł je d e n je szc z e o w o c ra d o sn e j tw ó rc z o ści.
B o ty lk o w ra d o sn e m u n iesien iu d z ie ła ta k ie tw o rzo n e b y ć m o g ą.
I g d y b y „ sy ste tm p o m a jo w y” w b ila n sie sw o im n ic w ię ce j n ie m ia ł d o z a p isan ia , ja k ty lk o M o ści
c e i z d z ieł w c ią ż je sz c z e tw o rzo n y c h — G d y n ię, c z asy jeg o trw a n ia z a p isa n e b ę d ą w d z ie ja c h o d ro d z o n e j P o lsk i z ło tem i z g ło sk a m i.
D Z E T A .
R ząd otrzym a! votum zaufania!
W a rsz a w a , 2 6 . 1. N a p o c z ą tk u o sta tn ieg o p o sie d z e n ia S ejm u M a rsza łe k z a w ia d o m ił, że są d y d o m a g a ją się w y d a n ia 19 p o słó w . P o z a te m w p ły n ę ło d o M a rsz ałk a p ism o o d w ic e m a rsz a łk a S ejm u M a rk a , k o m u n ik u ją c e , że z rz ek a się stan o w isk a w ic e m a rsz a łk a , w o b ec czeg o n a je d n e m z n a jb liż sz y ch p o sied z e ń o d b ę d ą się w y b o ry u z u p e łn ia ją c e . N a 1 p u n k c ie p o rz ą d k u d z ie n n e g o b y ł w n io sek fra k c ji k o m u n isty cz n e j o o d m ó w ie n ie z a u fan ia R z ą d o w i.
Zgon prezesa gminy
G D A N S K , 2 5 . 1. D ziś o g o d z, 5 ,3 0 n a d ra n e m z m arł p re z e s g m in y p o lsk ie j w G d a ń sk u i p o seł n a se jm g d a ń sk i, k s. p ro f. M isz e w sk i, Z m a rły p rz e d k ilk u d n ia m i z o stał p o d c z a s p o sie d ze n ia sejm u g d a ń sk ie g o tk n ię ty p a ra liż e m m ó zg o w y m , k tó ry sp o w o d o w a ł o b e z w ła d n ie n ie c z ęśc i c ia ła i p o k il
k u d n ia ch c ie rp ie n ia — śm ierć.
Z g o n p re z e sa g m in y p o lsk iej w y w o ła ł b o le sn e e c h o w c a łe m sp o łe cz e ń stw ie p o lsk iem , p o n ie w a ż
Na drodze do podwyżki cen zboża.
Sprzedaż części rezerw zbożowych zagranicę. Zakup nowych zapasów zboża w kraju na rezerwy.
J a k się d o w ia d u je m y , w z w iąz k u z n a ra d am i w ło n ie rz ą d u n a d p o p ra w ą sy tu ac ji w ro ln ic tw ie, a w sz cz e g ó ln o śc i n a d p o d n ie sie n ie m c e n y zb ó ż w k ra ju , u c z y n io n y z o sta ł o b e cn ie p ie rw sz y k ro k w ty m k ie ru n k u .
W ty c h d n ia ch w ła d z e, d y sp o n u jąc e p a ń stw o - w e m i re z e rw a m i z b o ź o w em i sp rz ed a ły z a g ran ic ę (d o N iem iec) 2 0 .0 0 0 to n n zb o ża.
Z su m y u z y sk an e j z e sp rz e d a ż y p o w y ż sz e j ilo śc i zb o ża, m a ją b y ć u z u p e łn io n e p a ń stw o w e re z e r
w y z b o ż o w e — p rz e z z a k u p ien ie o d p o w ie d n ie j ilo ści z b o ż a w k ra ju .
N iew ą tp liw ie d z ięk i te m u n a stą p i p e w n e o d p rę ż en ie n a k ra jo w y m ry n k u z b o ż o w y m i c e n y zb o
Głodni dyplomaci w Moskwie proszą o przesyłki z żywnością
R Y G A , 2 6 . 1. N ie k tó re p o se lstw a z a g ran ic zn e łe k z ż y w n o śc ią , g d y ż w M o sk w ie d a je się o d c z u - w R y d z e o trz y m a ły o d b ra tn ic h p la c ó w e k w M o - w a ć d o tk liw y b ra k śro d k ó w ży w n o ści, a p rz y te m sk w ie listy z p ro śb ą o w y sła n ie w ię k sz y c h p rz e sy - są o n e b a rd zo d ro g ie.
Powstanie
A T E N Y , 2 7 . 1. D z ie n n ik i d o n o sz ą o w y b u c h u p o w sta n ia w p ó łn o c n e j A lb an ji, sk ie ro w a n e g o p rz e c iw k o k ró lo w i Z o g u . P o w sta ń c y o p a n o w a li sz e re g u rz ę d ó w , p rz y cz e m 2 0 u rz ę d n ik ó w z o sta ło z a b ity c h .
Anglicy przebudowują
N a sk u te k in icja ty w y , p o d jęte j p rz e z rz ą d a n g ielsk i, p rz y stąp iły o b e cn ie a n g ie lsk ie c z y n n ik i p rz e m y sło w e d o g ru n to w n e j p rz e b u d o w y sta ry c h m a sz y n , k tó re u ż y w a n e b y ły d o te j p o ry w p rz e
m y śle te k sty ln y m . W o k o ło 2 0 0 fa b ry k a c h p rz ę
d z a ln ic zy c h , m iesz c z ąc y c h się w o k rę g u L a n c a sh ire, z a sta n ą ju ż w n a jb liż sz y m c z asie w m o n to w a
n e n a jzu p e łn ie j n o w o c z e sn e m a sz y n e rje , ta k , że
W n io se k u z a sa d n ił p o s. R o ż e k (F r. K o m ,).
M ó w c a a ta k o w a ł ta k ż e P P S ., n a z y w a ją c ją p a rt ją so c ja lfasz y stó w . N a stę p n ie w te j sam ej sp ra w ie p rz e m a w ia ł p o s. C h am (S elro b ).
Iz b a o d rz u c iła w n io se k k o m u n isty c z n y , z a w n io sk ie m g ło so w a ły ty lk o k lu b y : k o m u n isty c z n y i k o m u n iz u ją c y c h m n iejszości.
polskiej w Gdańsku.
z m a rły z a słu ż y ł się p rz e z e n e rg icz n ą d łu g o le tn ią p ra c ę o k o ło sp ra w y p o lsk ie j n a te re n ie w o ln eg o m ia sta G d a ń sk a i b y ł p o w sz e c h n ie łu b ia n y i p o w a ż a n y . K o ło p o lsk ie w se jm ie g d a ń sk im w te n sp o só b u tra ciło jed n e g o p o sła , a g m in a sw eg o k ie ro w n ik a. B o le sn ą lu k ę sp ra w iła śm ie rć ta ró w n ież w sz e re g ac h d u c h o w ie ń stw a p o lsk ieg o w G d a ń sk u . C o d o n a stę p stw a p o z m arły m w S ejm ie i w g m i- n ie p o lsk ie j, sp ra w a n ie je st je szc z e w y jaśn io n a .
ża, z d e p re c jo n o w a n e o sta tn io n a d m ie rn ie w sk u tek b ra k u z b y tu , z b liż ą się d o p o z io m u ra c jo n a ln e g o .
W p ra w d z ie p o w y ż sz e p o su n ię cie n ie ro z w ią
zu je je sz c z e sy tu ac ji c a łk o w ic ie , n ie m n ie j je d n ak z a in te reso w a n e sfe ry ro ln ic z e p rz y jm ą p o w y ż szą w ia d o m o ść z z a d o w o le n iem .
T o p o su n ięc ie , w y n ik a ją c e z o statn ic h w ło n ie rz ą d u n a ra d , je st p ie rw sz y m k ro k ie m rz ą d u w k ie
ru n k u z a ra d z e n ia k ry z y so w i ro ln em u w z a k re sie zb o ża. P o g lą d rz ą d u n a sp ra w ę k ry z y su w ro ln ic
tw ie , sp rec y z o w a n y n a sz e re g u k o n fere n cy j ró w n ie ż z c z y n n ik a m i z a in te re so w a n e m i, z n a jd z ie sw ó j w y ra z w fo rm ie o d p o w ie d n ic h z a rzą d z e ń , k tó ry c h sp o d z ie w a ć się m o ż n a w n a jb liż sz y m c z a
sie.
w Albanji
E m ig ran c i a lb a ń sc y p o w ró cili z Ju g o sła w ji d o k ra ju , b y w z ią ć u d z ia ł w ru c h u p o w sta ń c z y m . P o łą c ze n ie z T iran ą je st p rz e rw an e .
przemysł tekstylny.
a n g ie lsk i p rz e m y sł te k sty ln y , k tó ry p o d w z g lę d e m sy ste m u p ra c y b y ł d o te j p o ry n a jb ard z ie j z a c o fa
n y , sta n ie w k ró tc e n a n a jb a rd z ie j n o w o c z e sn e j w y ży n ie. A k c ja ta p o d jęta z o sta ła d la w z m o ż e n ia a n g ie lsk ie j p ro d u k cji te k sty ln ej, k tó ra o d tą d p ro w a d zić b ę d z ie b a rd z o siln ą e k sp a n sję n a z a g ra n icz
n y c h ry n k a c h to w a ro w y c h .
--- Str. 2 — --- ---- --- ■ . „GŁOS W ĄBRZESKI" Nr. 11 ---
KRÓTKIE WIADOMOŚCI
— Katowice* WVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBAN a k o p a l n i H i l d e b r a n d t g ó r n i k J a n S z k o p d o s t a ł s i ę m i ę d z y w ó z k i z w ę g l e m , k t ó
r e z g n i o t ł y n i e s z c z ę ś l i w e g o t a k , ż e z p o m i ę d z y w ó z k ó w w y d o b y t o j u ż z m a s a k r o w a n e z w ł o k i ,
— Lwów. , , D i ł o“ p o d a j e w i a d o m o ś ć o p o w a ż
n e j c h o r o b i e m e t r o p o l i t y k s , S z e p t y c k i e g o .
— Paryż W p o r c i e S a n S e b a s t i a n n a h i s z p a ń s k i m s t a t k u „ M i s t r a l " n a s t ą p i ł w y b u c h n a g r o m a d z o n e g o . p y ł u w ę g l o w e g o . J e d e n z z a t r u d n i o n y c h n a s t a t k u r o b o t n i k ó w z o s t a ł z a b i t y . S t a t e k p o w a ż n i e z n i s z c z o n y .
— Londyn. J a k d o n o s z ą z T e h e r a n u , w T a b r y - z i e s z a l e j e e p i d e m j a s z k a r l a t y n y , w n i e z w y k l e o s t r e j f o r m i e . W c i ą g u o s t a t a n i c h d w ó c h t y g o d n i z a n o t o w a n o p o n a d 3 . 0 0 0 w y p a d k ó w ś m i e r t e l n y c h .
— W iedeń. P a k t , , z a w a r t y w P r a d z e w s p r a w i e r e p a r a c y j w s c h o d n i c h , m a w e j ś ć w ż y c i e z c h w i l ą r a t y f i k o w a n i a g o p r z e z 4 p a ń s t w a . S k o r o t o n a s t ą p i , r z ą d a u s t r j a c k i n a t y c h m i a s t s f i n a l i z u j e w d r o ż o n e j u ż r o k o w a n i a z g r u p ą M o r g a n a w s p r a w i e p o ż y c z k i i n w e s t y c y j n e j d l a A u s t r j i ,
— Nowy Jork. N a w c z o r a j s z e j g i e ł d z i e p a n o w a ł a s i l n a h a u s a . K u p i o n o i s p r z e d a n o 3 m i l j . s z t u k a k c y j . G ł ó w n e p a p i e r y p r z e m y s ł o w e p o s z ł y w g ó r ę o 4 p u n k t y ,
— W ilno. S t a r o s t w o g r o d z k i e w W i l n i e d o k o n a ł o r e w i z j i w k s i ę g a r n i , z n a j d u j ą c e j s i ę p r z y u l i c y O s t r o b r a m s k i e j , g d z i e z n a l e z i o n o w i ę k s z ą i l o ś ć k s i ą ż e k n a d e s ł a n y c h z M i ń s k a ,
— Kowno. W z w i ą z k u z z a t w i e r d z e n i e m w y r o k u ś m i e r c i n a 2 k o m u n i s t a c h k o w i e ń s k i c h p r z e d t r y b u n a ł e m n a j w y ż s z y m o d b y ł a s i ę d e m o n s t r a c j a m ł o d z i e ż y k o m u n i s t y c z n e j , k t ó r ą r o z p r o s z y ł a p o l i c j a .
— Londyn. Z O r a n g e w A f r y c e d o n o s z ą o w y b u c h u e p i d e m j i d ż u m y . . D o t ą d z a n o t o w a n o 3 3 w y p a d k i , 5 0 p r o c e n t w y p a d k ó w z a k o ń c z y ł o s i ę ś m i e r c i ą ,
— W ARSZAW A. Rokowania handlowe z Niemcami już się rozpoczęły.
— M inister spraw zagranicznych Italji, Grandie, przyby
wa do Polski w połowie lutego.
— M inister Zaleski wygłosi na posiedzeniu sejmowej ko
misji dla spraw zagranicznych w dniu 31 b, m. ekspose.
— Praca budżetowa w sejmowej komisji budżetowej ma być całkowicie ukończona w środę.
— Fundusz dyspozycyjny ministra spraw wewnętrznych zmniejszono o 2 miljony złotych.
— Na Litwie zamknięto ostatnio 14 szkół polskich.
— KOPENHAGA. Parlament duński uchwalił zniesienie kary śmierci.
— NOW Y JORK. W edług doniesień, M eksyk zerwie stosunki z Sowietami.
T r z e ź w y g ł o s g d a ń s k i .
D z i e s i ę c i o l e c i e w e j ś c i a w ż y c i e T r a k t a t u W e r s a l s k i e g o n a c j o n a l i s t y z n a p r a s a w G d a ń s k u w y z y s k a ł a d o w y s t ą p i e ń z a p r z y ł ą c z e n i e m W o l n e g o M i a s t a d o R z e s z y N i e m i e c k i e j .
Z n a l a z ł s i ę j e d n a k r ó w n i e ż j e d e n g ł o s t r z e ź w i e j s z y , M i a n o w i c i e s e n a t o r D r , H a n s Z i n t o g ł o s i ł
w d e m o k r a t y c z n e j „ V o l k s s t i m m e “ a r t y k u ł p , t .
„ H i s t o r y c z n e z a d a n i e w . m , G d a ń s k a " , w k t ó r y m r z e c z o w o i s p o k o j n i e z b i j a j ą w s z y s t k i e t e z y n a c j o n a l i s t y c z n e , S e n a t o r D r . Z i n t p o d k r e ś l a p o t r z e b ę l i c z e n i a s i ę z r z e c z y w i s t y m s t a n e m r z e c z y , w y t w o r z o n y m p r z e z T r a k t a t W e r s a l s k i , o r a z z . k o n i e c z n o ś c i ą d a l s z e j p r a c y n a d u m o c n i e n i e m t e g o s t a n u . P r o b l e m t , z w . „ W s c h o d u N i e m i e c k i e g o " n i e z n a l a z ł r o z w i ą z a n i a n a s k u t e k n i e s t w o r z e n i a L o c a r n a w s c h o d n i e g o .
A u t o r w i d z i w w , m . G d a ń s k u , s t w o r z o n e m p r z e z T r a k t a t W e r s a l s k i , s y n t e z ę k r z y ż u j ą c y c h s i ę i n t e r e s ó w P o l s k i , N i e m i e c i s a m e g o G d a ń s k a , o r a z m o ż l i w o ś ć i c h r o z w i ą z a n i a . R e w i z j a w s t e c z n a t e g o s t a n u r z e c z y s t a ł a b y s i ę ź r ó d ł e m t y l k o w i e l k i e g o n i e b e z p i e c z e ń s t w a , P o l s k a b o w i e m , o d e p c h n i ę t o o d m o r z a , m u s i a ł a b y s i ę s t a ć n i e b e z p i e c z n y m s ą s i a d e m d l a N i e m i e c , G d a ń s k z a ś s t r a c i ł b y s w ó j g o s p o d a r c z y o b s z a r n a t u r a l n e g o c i ą ż e n i a , j a k i z a w d z i ę c z a P o l s c e , W y n i k t a k i e j r e w i z j i b y ł b y z a t e m b r z e m i e n n y m w n a s t ę p s t w a z p u n k t u w i d z e n i a z a r ó w n o P o l s k i , j a k N i e m i e c i G d a ń s k a , j a k i w r e s z c i e z e s t a n o w i s k a m i ę d z y n a r o d o w e g o .
S e n a t o r D r , Z i n t d o c h o d z i d o k o n k l u z j i , ż e z a ł a t w i e n i e p r o b l e m u w s c h o d n i c h g r a n i c n i e m i e c k i c h n i e n a l e ż y s z u k a ć w r e w i z j i w s t e c z n e j , l e c z w d a l s z y m r o z w o j u s t o s u n k ó w , o p a r t y c h n a i s t n i e j ą c y c h o b e c n i e p o d s t a w a c h . S p o d z i e w a s i ę o n w i e l e p o n o w e j s t r u k t u r z e g o s p o d a r c z e j E u r o p y , w z w i ą z k u z c z e m G d a ń s k o w i p r z y p a d ł a b y r o l a ł ą c z n i k a i p o ś r e d n i k a ,
Alb.
GROŹBA W OJNY NAFTOW EJ POMIĘDZY ANGLJĄ A AM ERYKĄ.
O d p e w n e g o c z a s u z a u w a ż y ć d a j e s i ę b a r d z o s i l n e n a p r ę ż e n i e p o m i ę d z y a m e r y k a ń s k i m i a a n g i e l s k i m i t r u s t a m i n a f t o w y m i , A m e r y k a n i e r o z p o c z ę l i n a p o s z c z e g ó l n y c h r y n k a c h n a f t o w y c h b a r d z o o ż y w i o n ą d z i a ł a l n o ś ć k o n k u r e n c y j n ą , w n a s t ę p s t w i e c z e g o k r ó l a n g i e l s k i e g o p r z e m y s ł u n a f t o w e g o , s i r D e t t e r t i n g o g ł o s i ł , ż e j e ś l i o r g a n i z a c j e a m e r y k a ń s k i e n i e o g r a n i c z ą s w e j d z i a ł a l n o ś c i , r o z - p o c z n ą a n g i e l s k i e t o w a r z y s t w a n a f t o w e e n e r g i c z n ą k o n t r a k c j ę p r z e c i w k o A m e r y k a n o m . G d y b y w n a j b l i ż s z y m c z a s i e n i e d o s z ł o d o p o r o z u m i e n i a — z a c z n i e s i ę n a p o s z c z e g ó l n y c h t e r e n a c h e k s p o r t o w y c h w o j n a k o n k u r e n c y j n a p o m i ę d z y a n g i e l s k i m a a m e r y k a ń s k i m p r z e m y s ł e m n a f t o w y m ,
•
KOBIETY — NA STANOW ISKU SĘDZIÓW W CZECHOSŁOW ACJI.
N i e z w y k ł ą s e n s a c j ę w P r a d z e w y w o ł a ł o o s t a t n i o o ś w i a d c z e n i e c z e s k i e g o m i n i s t r a s p r a w i e d l i
w o ś c i , k t ó r y z a p o w i e d z i a ł , ż e r z ą d c z e s k i z a m i e r z a w n a j b l i ż s z y m c z a s i e w p r o w a d z i ć k i l k a n a ś c i e k o b i e t n a s t a n o w i s k a s t a ł y c h s ę d z i ó w . D e c y z j a t a s p o w o d o w a n a z o s t a ł a g ł ó w n i e t ą o k o l i c z n o ś c i ą , i ż c o r a z m n i e j m ę ż c z y z n z g ł a s z a s i ę w C z e c h o s ł o w a c j i n a s t a n o w i s k a s ę d z i ó w , s k u t k i e m c z e g o w i e l e e t a t ó w s ą d o w y c h p o z o s t a j e n i e o b s a d z o n y c h . A p o n i e w a ż r ó w n o c z e ś n i e b a r d z o w i e l e k o b i e t z u k o ń - c z o n e m i s t u d j a m i u n i w e r s y t e c k i e m i p o z o s t a j e b e z z a j ę c i a , p r z e t o m i n i s t e r s p r a w i e d l i w o ś c i p o s t a n o w i ł o d t ą d a n g a ż o w a ć n a w o l n e s t a n o w i s k a — s ę d z i n i e .
OGÓLNOŚW IATOW Y KONGRES PSYCHJA- TRÓW W AMERYCE.
A m e r y k a ń s k i e k o ł a n a u k o w e c z y n i ą w c h w i l i o b e c n e j e n e r g i c z n e p r z y g o t o w a n i a d o o t w a r c i a o g ó l n o ś w i a t o w e g o k o n g r e s u p s y c h j a t r ó w , k t ó r y w
r o k u b i e ż ą c y m o b r a d o w a ć b ę d z i e w W a s z y n g t o n i e , N a k o n g r e s t e n p r z y b y ć m a o k o ł o 2 , 5 0 0 d e l e g a t ó w , p r z y c z e m z n a j d ą s i ę m i ę d z y n i m i n a j b a r d z i e j z n a n e p o w a g i n a u k o w e , W c z a s i e o b r a d w y g ł o s z o n e b y ć m a j ą s e n s a c y j n e o d c z y t y o n o w o c z e s n y c h o d k r y c i a c h w d z i e d z i n i e p s y c h j a t r j i .
„CIĘŻKA SPRAW A SĄDOW A.
P i s m a j u g o s ł o w i a ń s k i e d o n o s z ą o d o ś ć n i e z w y k ł y m w s ą d o w n i c t w i e f a k c i e , n i e p o z b a w i o n y m r ó w n i e ż s t r o n y h u m o r y s t y c z n e j . M i a n o w i c i e s ą d o k r ę g o w y w m i e j s c o w o ś c i M i l a n o w a c w S e r b j i p r z e s ł a ł o s t a t n i o d o s ą d u a p e l a c y j n e g o w B e l g r a d z i e a k t a t o c z ą c e g o s i ę j u ż o d w i e l u l a t p r o c e s u n i e j a k i e g o B l a g o t e K a d o v i t c h ‘ a , o s k a r ż o n e g o o s z e r e g r ó ż n y c h p r z e s t ę p s t w , o s z u s t w , k r a d z i e ż y , w y m u s z e ń i t , d . Z p r z e s ł a n i e m o w y c h a k t ó w w ł ą - d z e m i a ł y n i e l a d a k ł o p o t , g d y ż w c i ą g u l a t t r w a n i a p r o c e s u r o z m i a r i c h z d o ł a ł w z r ó ś ć d o n i e b y w a ł e j o b j ę t o ś c i , w a ż ą c n i m n i e j n i w i ę c e j t y l k o , , . 1 7 3 k i l o i 3 0 0 g r a m ó w . O i l e p r o c e s w s ą d z i e a p e l a c y j n y m m i a ł b y p ó j ś ć w t e r n s a m e m t e m p i e , j a k d o t y c h c z a s w s ą d z i e o k r ę g o w y m , t o d l a e w e n t u a l n e g o p r z e s ł a n i a a k t ó w d o w y ż s z e j i n s t a n c j i u ż y ć t r z e b a b ę d z i e c h y b a w a g o n u t o w a r o w e g o ,
'■It
KOM EDJA PROHIBICJI.
W e d ł u g l o f i c j a l n y c h c y f r , o g ł o s z o n y c h p r z e z g ł ó w n e b i u r o s t a t y s t y c z n e S t , Z j e d n o c z o n y c h , w
p r z e c i ą g u o s t a t n i c h d z i e s i ę c i u l a t z m a r ł o n a o b s z a r z e S t , Z j e d n , o g ó ł e m p o n a d 3 0 t y s i ę c y o s ó b w n a s t ę p s t w i e z a t r u c i a a l k o h o l e m , p r z y c z e m w i ę k s z o ś ć w y p a d k ó w m i a ł a m i e j s c e w ł a ś n i e w l a t a c h d o p i e r o "
c o u b i e g ł y c h , ' P o d c z a s g d y p r z e d o g ł o s z e n i e m u s t a w y p r o h i b i c y j n e j , t . j . p r z e d r o k i e m 1 9 1 3 n a k a ż d e 1 0 0 t y s i ę c y m i e s z k a ń c ó w A m e r y k i w y p a d a ł a r o c z n i e c y f r a 2 , 7 o s ó b , z m a r ł y c h z p o w o d u z a t r u c i a a l k o h o l e m , — t o w r o k u 1 9 2 0 s t o s u n e k t e n p o d n i ó s ł s i ę d o c y f r y 4 , w n a s t ę p n y c h z a ś l a t a c h w z r ó s ł j e s z c z e w y ż e j .
N a t e r n t l e t r u d n o s i ę d z i w i ć c o r a z c z ę s t s z y m g ł o s o m . D o d n o s z a c v m s i ę w A m e r y c e p r z e c i w u s t a w i e p r o h i b i c y j n e j , k t ó r ą o p i n j a p o w s z e c h n a o d d a w - n a j u ż u w a ż a z a p r o s t ą k o m e d j ę .
WIADOMOŚCI Z KOWALEWA
KRADZIEŻ W M LECZARNI.
W M l e c z a m i t u t e j s z e j w n o c y z d n i a 2 4 n a 2 5 b . m . s k r a d z i o n o 4 6 k g . m a s ł a i 1 8 b o c h e n k ó w s e r a . P o l i c j a j e s t j u ż n a t r o p i e z ł o d z i e i .
Z ZABAW Y NAUCZYCIELSKIEJ.
P r z y d o b r z e u d e k o r o w a n e j s a l i o d b y ł s i ę b a l m a s k o w y , u r z ą d z o n y p r z e z o r g a n i z a c j ę n a u c z y c i e l s k ą . T r z y n a j p i ę k n i e j s z e m a s k i z o s t a ł y n a g r o d z o n e i t o : I n a g r o d ę o t r z y m a ł a p a n i Ł u k o w s k a , d r u g ą n a g r o d ę p a n i K u r z y ń s k a W a n d a , a t r z e c i ą n a g r o d ę p a n i Ł a k o m s k a . D o b a l u p r z y g r y w a ł a o r k i e s t r a 6 7 p u ł k u p i e c h o t y .
B. BOI FS^ĄW rTŁ
P R Z E D B U R Z Ą
Powieść historyczna z r. 1830.
29) —o— ( C i ą g d a l s z y ) .
J e d n a N o i ń s k a , t r o c h ę b r a w n i ą c a n i e m o g ą c s i ę o p r z e ć w r o d z o n e j c i e k a w o ś c i , s t a ł a w b r a m i e , d z i e c i z a p ę d z i w s z y d o s t a n c y i . F r y c e k i r e s z t a j e j p o t o m s t w a n a g r a d z a ł a t o s o b i e , s i e d z ą c w o k n i e z p r z y - p ł a s z c z o n e m i o s z y b y n o s a m i .
P o l i c y a u r o c z y ś c i e z e s z ł a d o b r a m y , p r z e p r o w a d z o n a p r z e z D y g a s a . M i l c z e n i e t r w a ł o j e s z c z e d o p ó t y , d o p ó k i n i e o d e s z ł a n a d o b r ą s t a j ę , a t u ż w s z y s t k i e d r z w i r a z e m o t w a r ł y s i ę z t r z a s k i e m i j a k b u r z a , w y s y p a ł y s i ę d z i e c i i s t a r z y w b r a m ę . . . A r a m o - w i c z z c a ł y m d w o r e m , N o i ń s z c z u k i , s a m k u l a s n a w e t , p i e r w s z y c z e l a d n i k , M a t u s o w a , A g a t k a . . . Z e s t r y c h u d o b y w a ł s i ę w i s u s J ó z i e k .
W s z y s c y , j a k o s z a l e l i , w p a d l i n a D y g a s a , k t ó r y s t a ł n i e w z r u s z o n y , j a k o n o k a . N o i ń s k a m i a ł a g o p i e r w s z a z a g a d n ą ć , g d y p r z e r y w a j ą c j e j l e d w i e r o z p o c z ę ł y w y r a z , p a n L a s a n t y k l u c z a m i b r z ę k n ą ł .
— J e s t p r z y k a z a n i e — r z e k ł — ż e b y o t e r n g a d a n i n y ż a d n e j n i e b y ł o . . . a k t o p a p l a ć i n o b ę d z i e , p ó j d z i e t a m ! !
W s k a z a ł d r a m a t y c z n y m r u c h e m n a m i a s t o i n i e w d a j ą c s i ę w ż a d n e d a l s z e w y ł u s z c z a n i e s p r a w y , p e ł e n g o d n o ś c i i p o w a g i , c o f n ą ł s i ę d o s w o j e g o m i e s z k a n i a . . .
. C a ł a o w a h a ł a ś l i w a l u d n o ś ć k a m i e n i c z k i o n i e m i a ł a — s p o g l ą d a l i p o s o b i e ; N o i ń s k a , k t ó r a b y ł a p a t r y - o t k ą , r u s z y ł a r a m i o n a m i w s p o s ó b t a k r e w o l u c y j n y , ż e A r a m o w i c z s i ę z l ą k ł , ż o n ę n a z a d d o m i e s z k a n i a w e p c h n ą ł , n a c z e l a d ź m r u g n ą ł i n a t y c h m i a s t s : ę c o f n ą ł .
N o i ń s k a p o z o s t a ł a w b r a m i e , s i l n i e p o r u s z o n a . . . T r a d y c y e b y ł y w w a r s z t a c i e p a n a m a j s t r a ż y w e m i d o
t ą d . T u , j e ś l i ’■‘ k k G T i S p i r o w a n o , p r z y n r ś m n i e i ' s c y , d o o s t a t n i e g o c h ł o p c a , p o k a z y w a l i f i g i w k i e s z e n i , a r ę k ą s i ę z a k r y w a j ą c — j ę z y k i . . .
W y t r w a ł o ś ć N o i ń s k i e j m i a ł a i t e n c e l , ż e s i ę s p o d z i e w a ł a , b ą d ź c o b ą d ź , i ż k u c h a r k a d o n i e j z e j d z i e , a t a z p i e r w s z e g o p i ę t r a m o g ł a m i e ć d o k ł a d n i e j s z e w i a d o m o ś c i , n i ż o n i z d o ł u , o t e m , c o s i ę d z i a ł o n a g ó r c e . D 'r o r a s a n v i a ■- c h o ć b y z n o m o c a ś r o d k ó w p o b u d z a j ą c y c h , j a k i m m ó g ł b y ć d o b r y k i e l i s z e k o k o w i t y
— b y ł o p r ó ż n e m . D y g a s , j a k o z w i e r z c h n i a w ł a d z a w k a m i e n i c y , c z u ł s i ę n i e m a l u r z ę d n i k i e m i n i e m ó g ł z d r a d z i ć t a j e m n i c s t a n u . . . P o d ł u g i e m a p r ó ż n e m o - c ż e k i w a i i i u , N o i ń s k a , k o ł u j ą c , p r z y s u n ę ł a s i ę d o D y g a s a . . . i p o p r ó b o w a ł a g o s p o w i a d a ć , a l e s i a o f u k n ą ł .
— A b o c o ? a b o c o ? j e s z c z e b v t e ż . . . n i e w i e m . . n i c . . . o d c z e p c i e s i t o d e m n i e . . . N e w i d a j u , u e z n a j u .
T y c h w y r a z ó w n a u c z y ł o g o o b c o w a n i e z R o s y a - n a m i .
N o i ń s k a , w y c h o d z ą c , z i r y t a c y i t r z a s n ę ł a d r z w i a m i , a ż s i ę s z y t y z a t r z ę s ł y . . . T y m c z a s e m n o c n a d e s z ł a . K u c h a r k a j e s z c z e n a d ó ł z e j ś ć n i e m o g ł a , t y l k o A g a t k a , k t ó r a b y ł a j a k w r o g u , p r z y l e c i a ł a z w i a d o m o ś c i ą , ż e n a d r z w i a c h p a n a K a l i k s t a b y ł k a w a ł e k p ł ó t n a i d w i e p i e c z ę c i e — o t t a k i e !
D y g a s z a m k n ą ł b r a m ę . . . w k a m i e n i c y c i s z a b y ł a , B r e n n e r a p r z e z c a ł y d z i e ń n i k t n i e w i d z i a ł , a l e n a n i e g o z z a m y k a n i e m n i e c z e k a n o , b o m i a ł s w ó j k l u c z o d f u r t k i .
K . o b y b y ł w i d z i a ł N o i ń s k l e g o w i e c z ó r , z a t o p i o n e g o w m y ś l a c h i s m u t n e g o — m u s i a i o y g o o y ł u z n a ć n i e o d r o d n y m K i l i ń s k i e g o p o t o m k i e m . P o c z c i w e s z e w - c z y s k o n i e m ó w i ł n i c - a l e w z d y c h a ł , j a k m i e c h i k l ą ł p o c i c h u . J e j m o ś ć s p a ć s i ę n i e m o 'd a p o ł o ż y ć . . . j ę z y k ś w i e r z b i ą ! , a g d y z a c z ę ł a c o ś m ó w i ć — t o m ą ż j e j n a k a z y w a ł n a t y c h m i a s t m i l c z e n i e .
U A r a m o w i c z ó w b y ł o g o r z e j j e s z c z e , b o t a m p a r y
p u ś c i ć z a k a z y w a ł m a j s t e r . . . B y ł t c h ó r z n a d w s z e l k i e p o j ę c i e . . .
D y g a s , k t ó r e g o d u s z y w n ę t r z a n i k t n i e z b a d a ł , z a m k n i ę t y w s o b i e , p i ę ś ć z a c i s k a ł , a l e n i e p o s t r z e ż e n i e m r u c z a ł c o ś t a k , ż e n i k t n i e s ł y s z a ł .
M a t u s o w a , w r ó c i w s z y o d s t r a g a n u , n a p r z ó d m i a ł a , j a k z w y k l e , d o c z y n i e n i a „ z t y m b e s t y ą “ — j a k g o n a z y w a ł a — J ó z k i e m , k t ó r y w i s u s o w a ł c a ł y B o ż y d z i e ń , o d k t ó r e g o w ó d k ę i t y t o ń c z u ć b y ł o i k t ó r y w d o d a t k u A g a t k ę p r z e ś l a d o w a ł . . . A l e t a b o d a j s i ę - n a t o p r z e ś l a d o w a n i e s a m a n a r a ż a ł a . . . N i e s z c z ę ś l i w a m a t k a b y ł a b y m o ż e s y n a p o c z ę s t o w a ł a p o s w o j e m u w p l e c y , b o m i a ł a p i ę ś ć s i l n ą — a l e J ó z i e k u c z y n i ł s t r a t e g i c z n ą d y w e r s y ę i z a r a z j e j o p o w i e d z i a ł , c o s i ę s t a ł o w k a m i e n i c y . - M a t u s o w a n a l e ż a ł a t e ż d o p a t r y e t e k — w y s ł u c h a ł a w i ę c z c i e k a w o ś c i ą i o b u r z e n i e m p o w i e ś c i i s k r u p i ł o s i ę n a p o l i c y i , a " m ą d r y J ó z i e k p l e c y u - r a t o w a ł . . . W y s z ł a M a t u s o w a , n i e k o n t e n t u j ą c s i ę t e m , c o s ! v s z a ł a o d s y n a , d o D y g a s a , t e n g a d a ć z n i ą n i e c h c i a ł , a N o i ń s k a r ę k ą z a c z ę ł a t r z ą ś ć i n a k a z y w a ć m i l c z e n i e .
— M o j a j e j m o ś ć — s z e p n ę ł a — u c h o w a j B o ż e g a d a n i a . . . o n i n a s t u w s z y s t k i c h g o t o w i p o b r a ć n a r a t u s z i d o s t a r e g o c u c h t h a u z u . . . N i e c h i m t a m . . .
— A n i e c h a j i c h ! ! d a j — k a r k i p o k r ę c i l i . . . p s i a . . . S ł o w n i k j ę d r n y c h w y r a ż e ń m i a ł a M a t u s o w a , j a k o p r z e k u p k a , o b f i t y , b a r w n y i d o s a d n y . . . w y s y p a ł a c o m o g ł a i w r ó c i ł a d o m i e s z k a n i a , g d z i e j u ż J ó z i e k f a j k ę s m a l i ł , k o ł y s z ą c s i ę n a s t a r e m k r z e ś l e .
N o i i ń s k ą , i l e r a z y z a d ł u g o p r z e s i a d y w a ł a w b r a m i e , z a w s z e p o t e m z ę b y b o l a ł y ; t e j n o c y z n o w u , m i m o u ż y c i a k r o p e l p a n i M a l u ś k i e j , s p a ć n i e m o g ł a . . . S ł y s z a ł a w i ę c , j a k d o b r z e p o p ó ł n o c y o t w o r z y ł a s i ę f u r t k a , d o m y ś l i ł a s i ę ł a t w o , i ż B r e n n e r p o w r a c a ł . , p o t e m c h ó d n a s c h o d a c h d o s z e d ł j e j c i e k a w y c h u s z u , o d m y k a n i e d r z w i i n a g ó r z e c o ś s i ę s t a ł o , c z e g o n i e m o g ł a d o b r z e z r o z u m i e ć . . . " ( C . c l . n . )
