Wąbrzeźno, czwartek 7 lutego 19?9 r Nr. 17
Oposyeja priecitrpiństw&wa.RQPONMLKJIHGFEDCBA
O s ta tn ie ty g o d n ie p r z y n io s ły s z e r e g w a ż -
aych p o s u n ię ć n a s z a c h o w n ic y p o lity c z n e j, d e z a w u u ją c y c h w e w n ę tr z n ą tr e ś ć o p o z y c ji p r z e c iw r z ą - d o w e j s tr o n n ic tw i ic h k lu b ó w p a r la m e n ta r n y c h . B o w ie m o d d n i p r z e w r o tu m a jo w e g o p r z e c iw n i c y o b e c n e g o R z ą d u , n ie g r z e s z ą c y b y n a jm n ie j s z c z e r o ś c ią w s to s u n k u d o s p o łe c z e ń s tw a , a n i lo - • ja ln o ś c ią w o b e c s z e r o k o p o jm o w a n y c h in te r e s ó w P a ń s tw a , r o z w in ę li s z ta n d a r o p o z y c ji, b e z p r z y k ła d n e j w s w e j b r u ta ln o ś c i i n ie p o s z a n o w a n iu e - le m e n ta r n y c h z a ło ż e ń r a c ji s ta n u , tło m a c z ą c ją w s p o s ó b ja k n a jm n ie j r z e c z o w y , a w a r u n k u ją c k r y ty c z n y m s to s u n k ie m R z ą d u d o in s ty tu c ji p a r la
mentu.
O p o z y c ja ta , p r z e p la ta n a c z ę ś c ie j z ło ś liw ą a - g ita c ją a n iż e li tr o s k ą o b ie g s p r a w p u b lic z n y c h , n a s z p ilk o w a n a o p o r tu n iz m e m , a n i n a c h w ilę n ie z a tr a c a ła c h a r a k te r u w a lk o p o d ło ż u w y łą c z n ie p a r - ty jn e m i o s o b is te m .
S ą to w s z y s tk o s p r a w y d o ś ć w a ż n e i b e z s p o r - m e , b y s ię n a d n ie m i d łu ż e j z a s ta n a w ia ć . L e c z z b ie g ie m c z a s u k o n ie c z n o ś ć s ta b iliz a c ji o p in ji z a s a d n ic z y c h i u g r u n to w a n ia w s p o łe c z e ń s tw ie tr w a
ły c h w a rto ś c i p a ń s tw o w o tw ó rc z y c h , z a o s tr z y ła r o z d ź w ię k m ię d z y o p e r u ją c ą f r a z e s a m i o p o z y c ją ,
a d z ia ła ln o ś c ią R z ą d u . T o te ż o s ta tn ie w y d a r z e n ia , s z c z e g ó ln ie c h a r a k te r y s ty c z n e , z a s łu g u ją n a b liż s z e o ś w ie tle n ie . M ia n o w ic ie , g d y R z ą d z a r y z y k o w a ł p r ó b ę w y jś c ia z im p a s u s z a m o ta ń s ię z S e j
m e m , s ta n o w ią c y m p r ó b ę p a ń s tw o w o tw ó r c z y c h u z d o ln ie ń p a r la m e n tu , k r o k te n r o z p ę ta ł b u r z ę w k lu b ie S tr o n n ic tw a N a r o d o w e g o , z a o s tr z y ł d e m a g o g ic z n e a p e ty ty le w ic y , z a ś p r a s a , z w ła s z c z a n a r o d o w o - d e m o k r a ty c z n a p r z y p u ś c iła s z tu r m , w y z b y w s z y s ię w s z e lk ie j o d p o w ie d z ia ln o ś c i.
O d g ło s y d z ie n n ik ó w , u p a tr u ją c y c h w p o s u n ię c ia c h R z ą d u z a k u lis o w e p e r f id n e m a c h in a c je o p o k r o ju d y k ta to r s k im , z n a jd u je c ią g d a ls z y w fili- p ik a c h s e jm o w y c h i k o n k r e tn y c h p r z e ja w a c h p a r ty jn e j m a lig n y . B io r ą c z in n e j s tr o n y , ś w ia d c z y ło b y to o p r z y g n ę b ia ją c o p ły tk im p o z io m ie k u ltu r y p o lity c z n e j w ś r o d o w is k a c h a s p iru ją c y c h d o m o n o p o liz o w a n ia „ ś w ia d o m o ś c i i w o li n a r o d u " . S tw ie r d z ić n a le ż y , ż e n ie z m ie r n ie h a ła ś liw a i o b lic z o n a n a m a ło k r y ty c z n e u m y s ły o p o z y c ja p r z e c iw r z ą - d o w a w ik ła s ię c o r a z b a r d z ie j w s p r z e c z n o ś c ia c h , d o p r o w a d z a ją c w a lk ę d o a b s u r d u .
O c ó ż w ła ś c iw ie c h o d z i?
Z w o le n n ik o m n ie u s z c z u p lo n e j d e m o k r a c ji p a r la m e n ta r n e j c h o d z i o z a c h o w a n ie s ta tu s q u o , to z n a c z y p ły n n o ś c i s to s u n k ó w p a ń s tw o w y c h , p r z y z u p e ln e m ig n o r o w a n iu n a jg r o ź n ie js z y c h , p ły n ą c y c h s tą d n a s tę p s tw '. D o k tr y n a ln e te o p in je p o u p r z e d n ic h d o ś w ia d c z e n ia c h c z y n ią je d n a k p o d o b n e s ta n o w is k o r ó w n ie n ie s z c z e r e m ja k i ś m ie s z n e m , je ż e li s ię tw o r z y b lo k i o b r o n y r e p u b lik i, p r z e z n i
k o g o i w ż a d n e j m ie r z e n ie a ta k o w a n e j.
E n d e c ja z a ś s ta n o w ią c a w r z e c z y w is to ś c i o - b ó z n a jc z a r n ie js z e j r e a k c ji s ta je r ó w n ie ż w o b r o n ie d e m o k r a ty c z n y c h in s ty tu c y j i s tw o rz y w s z y p o ję c ie p a ń s tw a n a r o d o w e g o , b ie r z e je ja k i s p r a w y r e lig ji w m o n o p o l, o s tr z e g a ją c s p o łe c z e ń s tw a p r z e d r z e k o m ą d y k ta tu r ą R z ą d u o b e c n e g o .
O s ta te c z n ie n ie c h ż e p r o s ta c tw o p o lity c z n e w e s p ó ł z d e m a g o g ją ta ń c z y s o b .e s a r a b a n d ę , le c z p o d w a r u n k ie m , b y te g o r o d z a ju „ a n d r z e jk i" n ie o d b y w a ły s ię k o s z te m n a jż y w o tn ie js z y c h in te r e s ó w P a ń s tw a , D o ty c h c z a s o w e r o z lu ź n io n e s to s u n k i w z a je m n e R z ą d u i p a r la m e n tu s ta ło s ię p u n k te m w y jś c ia d la a ta k ó w , b iją c y c h ju ż n ie ty lk o w r z ą d , le c z w s a m o P a ń s tw o . O s ią g n ię te s tą d d o ś w ia d c z e n ie n ie m o ż e z o s ta ć z a p o m n ia n e m . S ta je s ię ja s n e m , ż e r e a k c ja p r a w ic o w a u w a ż a ją c a s ię z a o b ó z u m ia r k o w a n y g o to w a je s t z p o w o d z e n ie m z a p ę d z ić r a d y k a liz m ś r o d k ó w i m e to d s tr o n n ic tw le w ic o w y c h , ja k s ię to m ó w i, w k o z i ró g , n ie z d r a d z a ją c p r z y te m d o jr z a ło ś c i p a ń s tw o w e j, a n i
IX
W a ty k a n c z y n i s ta r a n ia o p r z y ję c ie d o L ig i N a r o d ó w ?
B e r lin 6 . 2 . „ V o s s is c h e Z e itu n g " d o n o s i z P a r y , n e g o z a k o ń c z e n ia n a r a d z K w ir y n a ie m , p o d ją ć w ż a ż e W a ty k a n z a m ie r z a , w o c z e k iw a n iu p o m y ś l- 1 G e n e w ie s ta r a n ia o p r z y ję c ie d o L ig i N a r o d ó w ,
„ P iłs u d s k i d ^ s ta n :e K o w n o "
Tak oświadczył Waldemaras, premjer litewski. — „Oficerowie grupy konspiracyjnej radzą by w dniu 19 marca podarować Marszałkowi Piłs udskiemu Kowno"!
W a r s z a w a „ E x p r e s s P o r a n n y " d o n o s i z R y g i, ż e W a ld e m a r a s m ia ł o ś w ia d c z y ć w K o w n ie , iż w P o ls c e (!) o d b y w a ją s ię k o n s p ira c y jn e z e b ra n ia
g ru p y w o js k o w y c h , k tó rz y z a m ie rz a ją p o d a ro w a ć K o w n o M a rsz a łk o w i P iłsu d s k ie m u w d n iu je g o i- m ie n in tj. 1 9 m a rc a rb .
J u tr o P o ls k a w ra z R u m u n ią p o d p is z e w M o s k w ie d o d a tk o w y p ro to k ó ł d o p a k tu K e llo g a .
W a rs z a w a 6 . 2 . P o d p is a n ie d o d a tk o w e g o p r o to k ó łu d o p a k tu K e llo g a n a s tą p i w M .o s k w ie , z g o d n ie z p ro p o z y c ją k o m is a rz a L itw in o w a , w d n iu 7
lu te g o . Z e s tro n y p o ls k ie j p ro to k ó ł te n p o d p is a n y b ę d z ie p rz e z p o s ła w M o s k w ie , m in . P a tk a . R ó w - i
T ro c k i
W ie d e ń , 5 . 2 . P ra s a tu te js z a p o d a je s z e re g s e n s a c y jn y c h w ia d o m o ś c i o Iro c k im .
P e w n e p is m a s tw ie rd z a ją , ż e o T ro c k im z a g i n ą ł w s z e lk i s łu c h . S fe ry u rz ę d o w e w K o n s ta n ty n o p o lu s tw ie rd z a ją ja k o b y , ż e T ro c k ie g o u m ie s z c z o n o n a o k rę c ie ro s y js k im , u d a ją c y m s ię n a m o rz e c z a rn e , p rz y c z e m o k r ę t te n d o s ta ł s ię w o rb i
tę d z ia ła n ia b u rz y .
N a to m ia st „ N e u e s W ie n e r A b e n .d b la tt" i „ D ie
G łó d w R o sji
n o c z e ś n ie z P o ls k ą , p ro to k ó ł te n p o d p is z e s p e c ja l
n y d e le g a t rz ą d u ru m u ń s k ie g o , k tó ry w ty ra c e lu u d a s ię d o M o s k w y . N a z w is k o te g o d e le g a ta b ę d z ie u s ta lo n e n ie b a w e m .
—o—
z a g in a ł!
i S tu n d e " d o n o s z ą , ż e T ro c k i p rz y b y ł d o K o n s ta w -
। iy n o p o la z ż o n ą i s y n e m .
P o tw ie rd z e n ia o b u tv c h w ia d o m o ś c i b ra k . B e rlin , 5 . 2 . P rz e d s ta w ic ie ls tw o h a n d lo w e s o - i w ie c k ie w s z c z ę ło ro k o w a n ia o z e z w o le n ie n a p o -*
! b y t T ro c k ie g o w N ie m c z e c h .
W y n ik ro k o w a ń w te j k w e s tji s to i d o tą d p o d i z n a k ie m z a p y ta n ia , ja k k o lw ie k o c z e k u je s ię , iż i rz ą d n ie m ie c k i w y ra z i z g o d ę n a p o b y t T ro c k ie g o . w N ie m c z e c h .
s ię w m a g a .
Tłumne przekraczanie granicy — za chlebem. —Brak chleba daje się odczuwać w całej Rosji.
W iln o 6 . 2 . W c ią g u je d n e j d o b y p a tro le K o r
p u s u O c h ro n y P o g ra n ic z a m im o s iln y c h m ro z ó w z a trz y m a ły o k o ło 1 0 0 k o b ’e t, k tó r e z R o s ji s o w ie c k ie j w y b ra ły s ię d o P o ls k i z w o rk a m i i to rb a m i, a - b y z d o b y ć tro c h ę ż y w n o ś c i.
W y p a d k i p rz e k ra c z a n ia g ra n ic y p o ż y w n o ść z e s tro n y s o w ie c k ie js ta le w z ra s ta ją . L u d z ie w c a le n ie o d s tra s z a g ro ź b a a re s z to w a n ia , a n a w e t n ie b e z p ie c z e ń s tw o u tr a ty ż y c ia p rz y p rz e k ra c z a n iu g r a n ic y .
N ie m c y s z y k u ją s ię d c z a g a r n ię c k K ła jp e d y
n a w y p a d e k p rz e w ro tu n a L itw ie .
K ró le w ie c , 6 . 2 . W c z o ra j s tw ie rd z o n o , ż e n a L itw ę p r z e k r a d a ją s ię z b ro jn e o d d z ia ły w s c h o d n io - p ru s k ic h o rg a n iz a c y j m ilita rn y c h , k tó re p o s u w a ją s ię w k ie ru n k u K ła jp e d y w m ie js c o w o ś c i R u s z , S z y ło k a rc z m y i in n y c h m ie js c o w o ś c i o b s z a ru k ła jp e d z k ie g o .
W k o ła c h lite w s k ic h is tn ie ją o b a w y , ż e N ie n a c y m a ją c in fo rm a c je o m o ż liw o ś c i e w e n tu a ln e g o p rz e w ro tu n a L itw ie , p rz y g o to w u ją z e s w e j s tr o n y z a ję c ie o b s z a ru k ła jp e d z k ie g o .
—o—
R e w o lu c ja w ilis z p a n ji
Z m ia s ta W a le n c ji w H isz p a n ji d o n o s z ą , ż e w y b u c h ło ta m n o w e p o w sta n ie w o js k o w e . N a c z e le z b u n to w a n y c h o d z ia łó w n ie z a d o w o lo n y c h z ro z p o rz ą d z e ń rz ą d o w y c h s ta n ą ł g e n e ra ł C a s tro -G iro - n a . W o b e c ty c h w y p a d k ó w w y s ła ł rz ą d d o W a le n c ji g e n e ra ła S a n J u r io i u d z ie lił m u p e łn o m o c n ic tw d o u s u w a n ia p rz e d s ta w ic ie li w ła d z c y w ll-
I p ro g ra m u , k tó ry w ś w ie tle h a z a rd o w e j ta k ty k i s ta
• je s ię c z e m ś n ie o b lic z a ln e m .
R ó w n ie ż z p re m e d y ta c ją p o d ję ta k a m p a n ja p ra s y „ n a ro d o w e j", z m ie rz a ją c a d o ro z d m u c h iw a n ia k a ż d e g o in c y d e n tu , p o d s z c z u w a n ia i ją trz e n ia i w s z c z e p ia n ia ro z d ra ż n ie n ia , u tw ie rd z a n a s w m n ie m a n iu , ź e o d s m u tn e j p a m ię c i g ru d n ia 1 9 2 2 ro k u o d b ie g liś m y s to s u n k o w o n ie d a le k o o ra z ż e z a g a d n ie n ie d e m o k ra c ji p a rla m e n ta rn e j n a b ie ra
• s z c z e g ó ln e j d o n io s ło ś c i, je ż e li s p o jrz e ć n a n ią p o d
! k ą te m u w e rtu ry p ra w ic y d o z b liż a ją c e j s ię re fo r-
| m y K o n s ty tu c ji.
n y c h i w o js k o w y c h , m e w z b u d z a ją c y c h p e łn e g o z a u fa n ia o ra z w ra z ie p o trz e b y d o p rz e ję c ia ic h w ła d z y . Z a ś k ró l A lfo n s w y d a ł p ro k la m a c ję d o a r- m ji i n a ro d u , n a w o łu ją c ą d o p o s łu s z e ń s tw a i d y s c y p lin y .
T rz e j o fic e ro w ie h is z p a ń sc y , o k tó ry c h s k a z a n iu n a ś m ie rć d o n o s iliśm y , p o p e łn ili s a m o b ó js tw o :
S tw ie rd z ić te d y n a le ż y w y ra ź n ie , ź e R z ą d m a w te j c h w ili d o c z y n ie n ia n ie ty lk o z ro b o tą p rz e c iw p a ń stw o w ą o tw a rty c h w ro g ó w P o ls k i N ie p o d le g łe j, k tó ry c h d z ia ła ln o ś ć fin a n s o w a n a je st p rz e z rz ą d y p a ń s tw o ś c ie n n y c h , le c z i z n ie o b li
c z a ln o ś c ią s tro n n ic tw o p o z y c ji le g a ln e j, k tó r a — m o ż e n ie p o strz e ż e n ie d la tw ó rc ó w te j p o lity k i — s to p n io w o p rz e s u w a s ię n a ś lisk i te re n p o d g ry z a n ia p o d s ta w b y tu p a ń s tw o w e g o .
S p ra w y te w y m a g a ją z d w o jo n e j c z u jn o ś c i r z ą d u i s fe r z rz ą d e m w s p ó łp ra c u ją c y o ra z d u ż e j s i
ły d e c y z ji. F - Z .
NASZ DOSTĘP DO MORZA.XWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
D o b r z e p a m ię ta m y ile to tr u d ó w i z a b ie g ó w k o s z to w a ło n a s w y w a lc z e n ie s o b ie n a a r e n ie m ię d z y n a r o d o w e j s łu s z n ie s ię P o ls c e n a le ż ą c e g o d o s tę p u d o m o r z a .
A je d n a k ju ż d z iś u s iłu je s ię w p e w n y c h n ie p r z y c h y ln y c h n a m k o ła c h z a g r a n ic z n y c h z a k w e - s tjo n o w a ć w a ż n o ś ć te g o m a łe g o s k r a w k a w y b r z e ż a d la ż y c ia p a ń s tw o w e g o R z e c z y p o s p o lite j. C z y n ią to s y s te m a ty c z n ie z w ła s z c z a n a s i s ą s ie d z i, k tó r y m n ie d a je s p o k o ju t. z w . k o r y ta r z p o m o r s k i o d d z ie la ją c y P r u s y W s c h o d n ie o d m a c ie r z y s te g o o r g a n i
z m u p a ń s tw o w e g o . W te n s p o s ó b p r a c u ją o d d łu ż s z e g o (fc a s u n a w e t p o w a ż n ie m y ś lą c e s f e ry p o lity c z n e R z e s z y n a d u z a s a d n ie n ie m te z y , ż e d o s tę p d o m o r z a n ie je s t d la P o ls k i k w e s tją b y tu i r o z w o ju , D la p o p a r c ia w s p o m n ia n e j te z y w s k a z y w a ła o s ta jn io p r a s a n ie m ie c k a n a p r z y k ła d C z e c h o s ło w a c ji i W ę g ie r , k tó r e to p a ń s tw a r o z w ija ją s ię p o m y ś ln ie m im o s e p a r a c ji o d m o r z a .
J a k ż e w ię c w a ż n ą je s t w o b e c ty c h z a k u s ó w k w e s tja u ś w ia d o m ie n ia s o b ie z n a c z e n ia p o ls k ie g o s k r a w k a w y b r z e ż a . N ie w ą tp liw ie — ty lk o je d n o lity f r o n t u ś w ia d o m io n e g o s p o łe c z e ń s tw a p o i s k ie g o z d o ła u n ic e s tw ić p r o p a g a n d ę n ie m ie c k ą .
W m ia r ę m o ż n o ś c i m a s ię d o te g o p r z y c z y n ić w y d a n a p r z e z Z w ią z e k O b r o n y K r e s ó w Z a c h o d n ic h w e s p ó ł z I n s ty tu te m B a łty c k im p o c z tó w k a , w s k a z u ją c a o b r a z o w o n a n ie z b ę d n o ś ć p o s ia d a n e g o d o s tę p u d o m o r z a d la r o z w o ju p a ń s tw a p o l
s k ie g o .
C z e m d la d r z e w a b u jn e g o u r o d z a jn a g le b a te r n d la P o ls k i o p a r c ie o B a łty k .
Z a m ó w ie n ia p o c z tó w k i p r o s im y z w r a c a ć p o d a d r e s e m : D y r e k c ja Z w ią z k u O b r o n y K r e s ó w Z a c h o d n ic h , P o z n a ń , u l, F r e d ry 7 .
BEZPŁATNE KURSA HODOWLI DROBIU.
P o m o r s k a I z b a R o ln ic z a w z o r e m la t u b ie g ły c h , u r z ą d z a i w ty m r o k u b e z p ła tn e , je d n o d n io w e k u r s a h o d o w li d r o b iu i to w W e jh e r o w ie i C h o j
n ic a c h .
C e le m ty c h k u r s ó w je s t z a z n a jo m ie n ie s z e r s z e g o o g ó łu r a c jo n a ln ą h o d o w lę d r o b iu , d la p o d n ie s ie n ia d o b r o b y tu m a ło r o ln y c h , u r z ę d n ik ó w i r z e m ie ś ln ik ó w , a te m s a m e m i p o p r a w ie n ie n a s z e g o b ila n s u h a n d lo w e g o p r z e z n a le ż y c ie z o r g a n iz o w a n y i u n o r m o w a n y z b y t p r o d u k tó w d r o b n y c h z a g r a n ic ę .
J a k o p r e le g e n c i n a k u r s a c h w y s tą p ią p r a w d o p o d o b n ie p p , p r o f , M . T r y b u ls k i, P r e z e s C e n tra l n e g o K o m ite tu d o s p r a w h o d o w li D r o b iu w P o ls c e ; W . B o g u s ła w s k a , in s tr u k to r k a K o ła G o s p o d y ń P o m o r s k ie g o T o w . R o ln ic z e g o ; in ż . W . S k r z y p e k , in s p e k to r H o d o w li P o m o rs k ie j I z b y R o ln ic z e j i in ż . B , B o r k o w s k i, k ie ro w n ik d z ia łu h o d o w li D r o b iu
* P o m o r s k ie j I z b y R o ln ic z e j.
P o c z y n io n o s ta ra n ia w D y r e k c ji K o le jo w e j, b y z a m ie js c o w i u c z e s tn ic y k u r s u m o g li k o r z y s ta ć z e z n iż e k k o le jo w y c h , w d r o d z e p o w r o tn e j, w w y s o k o ś c i 6 6 % b ile tu n o r m a ln e g o . O m ie js c a c h , w k tó r y c h o d b ę d ą s ię w y k ła d y , n a s tą p ią o s o b n e o - g ło s z e n ie w „ K ło s a c h " i ,,P r a s ie P o m o r s k ie j" .
ZAKUPY CZYNIONE W OBCEM MIEŚCIE PRZYCZYNIAJĄ SIĘ DO ZUBOŻENIA
WŁASNEGO MIASTA,
Dzień Prasy w Grudziądzu.
D n ia 2 b m . p o n a b o ż e ń s tw ie w k o ś c ie le p o je z u ic k im o d b y ła s ię o g o d z . 1 1 ,3 0 n a s a li R a tu s z a II k o n f e r e n c ja g o s p o d a r c z a p r a s y p o m o r s k ie j p o d p r o te k to r a te m p . m ,n . P r z e m . i H a n d lu in ż . E u g e n ju s z a K w ia tk o w s k ie g o i p . w o je w o d y p o m o r s k ie g o W ik to r a L a m o ta .
K o n f e r e n c ję z a g a ił p r e z e s S y n d y k a tu D z ie n n ik a r z y P o m o r s k ic h p . r e d . T e s k a , k tó r y p o w ita ł p r z e d s ta w ic ie li R z ą d u w o s o b ie p . w o je w o d y L a m o ta , n a c z . W y d z . M o r s k is g o m in . P rz e m i H a n d lu p . in ż . Ł ę g u w s k ie g o , p r z e d s t. G e n . K o m is a r z a R z e c z y p o s p o lite j w G d a ń s k u r e f e r e n ta p r a s o w e g o p . d r . W ie r o w s k ie g o p r z e d s ta w ic ie la p r e z e s a B a n k u G o s p o d a r s tw a K r a jo w e g o d r . B ie la w s k ie g o , o r a z p r z e d s ta w i
c ie li w ła d z i s f e r g o s p o d a r c z y c h w o s o b a c h p . s ta ro s ty k r a jo w e g o d r . W y b ic k ie g o , s z e f a s z ta b u O . K . V III p u łk . P a r a - f iń s k ie g o , ja k o z a s tę p c y d o w ó d c y O . K . V I I I , g e n . R a c h m i- s tru k a , p p , p o s łó w , s ta r o s tó w , p r e z y d e n tó w m ia s t, p r z e d s ta w ic ie la P o m . I z b y R o ln ic z e j, I z b y P r z e m .- H a n d lo w e j i I z b y R z e m ie ś ln ic z e j, d y r e k c ji P o c z t i T e le g r a fó w , o r a z in n y c h g o ś c i i k o le g ó w , p o c z e m u d z ie lił g ło s u p r e z y d e n to w i m ia s ta G r u d z ią d z a p . W ło d k o w i, k tó r y w k r ó tk ic h s ło w a c h ja k o g o s p o d a r z m ia s ta d a ł w y ra z r a d o ś c i z p o w o d u w y b r a n ia m ia s ta G r u d z ią d z a n a Z ja z d p r a s y p o m o r s k ie j, ż y c z ą c je j z a r a z e m p o m y ś ln y c h o b r a d .
N a s tę p n ie z a b r a ł g ło s r e p r e z e n ta n t m in . P r z e m y s łu i H a n d lu p , n a c z e ln ik Ł ę g o w s k i, p o d k r e ś la ją c w y b itn ą p o l
s k o ś ć P o m o r z a , w s k a z a ł n a z a s łu g i p r a s y , k tó r a w o k r e s ie n ie w o li p o d tr z y m y w a ła i k r z e w iła d u c h a n a r o d o w e g o , O - b e c n y r z ą d o c e n ia w a ż n o ś ć m o r z a i P o m o r z a d la P o ls k i, n a c o w s k a z u je b u d o w a p o r tu w ' G d y n i i J a s ta r n i ( p o r t r y b a c k i) b u d o w a k o le i B y d g o s z c z — G d y n ia p o ło ż e n ie p o d w a lin p o d p o ls k ą f lo tę h a n d lo w ą i t, d . J e s t je s z c z e d u ż o d a z r o b ie n ia . P r a s a tu t. je s t d o s k o n a łą p r o p a g a to r k ą id e i m o r s k ie j. J e j z a d a n ie m n ie c h ż e b ę d z ie z w ią z a n ie je s z c z e s iln ie j
s z e P o m o rz a z r e s z tą M a c ie r z y d la te m w ię k s z e g o r o z k w itu R z e c z y p o s p o lite j.
Im . m in is tr a S tr a s b u r g e r a p r z e m ó w ił D r . B ie ro w s k i, Z ło ż y ł o n ż y c z e n ia ja k n a jp o m y ś ln ie js z y c h w y n ik ó w o b r a d i w y r a z ił ż a l, iż p . m in . S tr a s b u r g e r d la b a rd z o w a ż n y c h p o w o d ó w n ie m ó g ł o s o b iś c ie p r z y b y ć d o G r u d z ią d z a . K o m is a rja t G e n e r a ln y w G d a ń s k u je s t z w ią z a n y z p r a s ą p o m o r s k ą w ę z ła m i s e n ty m e n tu i w s p ó ln o tą in te r e s ó w ( s ta n ia n a s tr a ż y m o r z a p o ls k ie g o .) Z a d a n ie m c h w ili je s t d a ls z y r o z k w it w y b r z e ż a , p o lity k a r e a ln a , p o z y ty w n a , d ą ż ą c a d o s ta b iliz a c ji s to s u n k ó w i ja k n a js iln ie js z e g o z w ią z a n ia G d a ń s k a z R z e c z ą p o s p o litą ,
Z obrad Sejmiku Wojewódzkiego.
W d n iu 2 9 s ty c z n ia p o n a b o ż e ń s tw ie w k o ś c ie le N . P . M a r ji w T o r u n iu , r o z p o c z ę ło s ię w s a li R a d y M ie js k ie j p o s ie d z e n ie S e jm ik u W o je w ó d z k ie g o .
P o s ie d z e n ie z a g a i, p . W o je w o d a L a m o t n a s tę p u ją c e m u s ło w y :
P rz y s tę p u je c ie , P a n o w ie , d o o b r a d — r o z p o c z ą ł p . w o je w o d a s w o je p r z e m ó w ie n ie — p o z a m k n ię c iu o k r e s u 1 0 -J e - c ia N ie p o d le g ło ś c i, k tó r e g o P o ls k a n ie m a rn o w a ła , W ty m o k r e s ie o d b u d o w a n e z o s ta ły w a r s z ta ty p r a ć y , s tw o r z o n o m o c n e p o d s ta w y d la w a lu ty i P o ls k a w e s z ła n a d r o g ę r o z b u d o w y m o c a rs tw o w e j p o tę g i p a ń s tw a .
P u n k te m w y jś c ia m o c a r s tw o w e g o s ta n o w is k a P o ls k i je s t o p a r c ie s ię o m o r z e . N ie je s t to m r z o n k a , le c z k o n ie c z n o ś ć d z ie jo w a i p a ń s tw o w a w c h w ili o b e c n e j p r z e z R z ą d r e a l i z o w a n a . C e le m s tw o r z e n ia tr w a ły c h p o d s ta w p r o g ra m o w e j
P R Z E M Ó W IE N IE P . W O J E W O D Y L A M O T A . D łu ż s z e p r z e m ó w ie n ie w y g ło s ił p . W o je w o d a P o m o r s k i L a m o t, k tó r y w p ię k n y m i g łę b o k o p r z e m y ś la n y m r e f e r a c ie z w ró c ił d z ie n n ik a r z o m p o m o rs k im u w a g ę n a z a d a n ie p r a s y p o ls k ie j, k tó r a w in n a iś ć d r o g ą o b o w ią z k u , n ie b a c z ą c na e f e k t ta n ic h tr y b u n ó w , s ię g a ją c d o tr a d y c ji R z p lite j P o ls k ie j ja k o n a jc u d n ie js z y c h w z o r ó w ś w ia ta . P o g o d z e n ie p r a c y , w o l n o ś c i z p o c z u c ie m o b o w ią z k u i z r o z u m ie n ia h ie r a r c h ji u ż y c iu z b io r o w e m , to s ą w y k ła d n ik i p r a w d z iw e j d e m o k r a c ji, s z c z e g ó ln ie z a ś h a s ła s o lid a ry z m u s p o łe c z n e g o , b y ły p o d s ta w ą id e i p a ń s tw o w o ś c i d a w n e j R z e c z p lite j P o ls k ie j.
N ie s p o ż y tą z a s łu g ą M a r s z a łk a P iłs u d s k ie g o je s t z d o ln o ś ć u j
m o w a n ia n a jw a ż n ie js z y c h k w e s ty j z p u n k tu w id z e n ia p a ń s tw o w e g o . W k o ń c u p . w o je w o d a w y r a z ił z a d o w o le n ie , iż r e p re z e n to w a n a n a Z je ź d z ie p r a s a p o m o r s k a h o łd u je id e a ło m m o c a r s tw o w y m .
H u c z n e o k la s k i b y ły o d p o w ie d z ią n a s ło w a p . W o je w o d y .
D E P E S Z E G R A T U L A C Y JN E — R E F E R A T Y . O d c z y ta n o g r a tu la c je , ja k ie n a d e s z ły z o k a z ji z ja z d u , p o c z e m n a s tą p iły r e f e r a ty .
O B IA D — B A L .
P o k r ó tk ie j p r z e rw ie o d b y ł s ię w s p ó ln y o b ia d , w k tó r y m w z ię li u d z ia ł w s z y s c y p r z e d s ta w ic ie le w ła d z z p . w o je w o d ą P o m o rs k im n a c z e le . W c z a s ie o b ia d u p ie r w s z y to a s t R z e c z y p o s p o lite j i P r e z y d e n ta p . I g n a c e g o M o ś c ic k ie g o w r ę c e p r z e d s ta w ic ie la R z ą d u p . w o je w o d y P o m o rs k ie g o w z n ió s ł p r e z e s S y n d y k a tu D z ie n n ik a rz y P o m o r s k ic h p . r e d . T e s k a N a s tę p n ie n a c z e ś ć p r a s y p o m o r s k ie j to a s to w a ł p . w o je w o d a L a m o t, a w ic e p r e z e s S y n d y k a tu D z ie ń . P o m . p . r e d . W a s i
le w s k i w z n ió s ł to a s t n a c z e ś ć p ie r w s z e g o ż o łn ie rz a i o b y w a te la P o ls k i M a rs z a łk a P iłs u d s k ie g o , G e n , R a c h m is tr u k ja k o p r z e d s ta w ic ie l d o w ó d c y O , K , V I II to a s to w a ł n a c z e ś ć p r a s y p o m o r s k ie j. D e le g a t m in . P r z e m . i H a n d u l p . in ż . Łu kowski w z n ió s ł to a s t n a c z e ś ć m . G r u d z ią d z a w r ę c e je g o p r e z y d e n ta p . W ło d k a , p o c z e m p , p r e z . W ło d e k w z n ió s ł to a s t „ K o c h a jm y s ię " . W k o ń c u s z e f s z ta b u O . K . V I I I p u łk . P a r a fiń s k i n a w ią z u ją c d o w s p ó łp ra c y p r a s y z w o js k ie m toa
s to w a ł n a c z e ś ć te jż e p r a s y .
P o o b ie d z ie u c z e s tn ic y Z ja z d u i g o ś c ie u d z a li s ię na ga
lo w e p r z e d s ta w ie n ie d o T e a tr u M ie js k ie g o g d z ie p o w ita ł g o ś c i d y r . C z a r n e c k i, a z e s p ó ł a k to r ó w o d e g r a ł o p e r e tk ę p . t. „ B o h a te r o w ie " .
P o p r z e d s ta w ie n iu o d b y ł s ię b a l r e p e r e z e n ta c y jn y w s a la c h „ K r ó le w s k ie g o D w o ru " , k tó r y z g r o m a d z ił s z e r o k ie s f e r y to w a r z y s k ie m ia s ta G r u d z ią d z a i o k o lic y .
p r a c y p a ń s tw o w e j, m u s i s ta n ą ć o b o k R z ą d u c a łe s p o łe c z e ń - 1 s tw o .
N ie d la p u s te j k r y ty k i m u s z ę s tw ie r d z ić , ż e d o ty c h c z a -
। s o w a p r a c a n ie w z u p e łn o ś c i o d p o w ia d a ła te j lin ji. B u d ż e t i s a m o r z ą d u k r a jo w e g o n a s trę c z a p o d ty m w z g lę d e m w ie le
w ą tp liw o ś c i.
W c a łe j p e łn i d o c e n ia m r o z w in ię c ie o p ie k i s p o łe c z n e j i o r a z le c z n ic tw a s p e c ja ln e g o p r z e z tu t. s a m o r z ą d , le c z p r a -
! c a ta n ie w y c z e r p u je c a ło k s z ta łtu o b o w ią z k ó w s a m o r z ą d u .
’ Z m ia n a g r a n ic w o je w ó d z tw a je s t n ie w ą tp liw ie k o n ie c z n o ś c ią k tó r a d a p o d s ta w ę d o s iln ie js z e g o i w y d a tn ie js z e g o b u d ż e to w a n ia p r a c s a m o rz ą d u .
M a m n a d z ie ję , ż e z a g a d n ie n ie to w b ie ż ą c y m o k r e s ie b ę d z ie z a ła tw io n e .
D o c e n ia ją c tr u d n o ś c i, z ja k ie m i z p o w o d u s ła b y c h p o d s ta w p o d a tk o w y c h s a m o r z ą d w a lc z y ć m u s i, je s te m je d n a k
P A U L IN A Z L . W JL K O N S K A .
pgZYjflżś
O B R A Z E K H IS T O R Y C Z N Y Z R O K Ui m itnśt
1 7 8 9 .—o— (Ciąg dr’szy).
R u d n ic k i p o b ie g ł u lic ^ W ie rz b o w y . J e rz y z a trz y m a ł s ię c h w ilę , p a trz y ł z a p rz y ja c ie le m , ja k g d y b y z
n im p o s p o łu p ó jś ć p ra g n ą ł. S p o jrz a ł n a z e g a re k i
s z y b k o k u K ra k o w s k ie m u p rz e d m ie ś c iu z a w ró c ił, p o - s z e p n ą w sz y s o b ie : P o w in n o ś ć p rz e d e w sz y s tk ie m !
R u d n ic k i m in ą ł M a ry w il, u lic ę B ie la ń sk ą s k rę c ił n a T łu m a c k ie i s z y b k o z m ie rz a ł n a L e s z n o , g d y p ię k n a m a r z je g o c o ra z ja ś n ie js z y p rz y b ie ra ła w y ra z .
1 1 .
S ło ń c e z b liż a ło s ię k u z a c h o d o w i. S z e ro k ą u lic ą L e s z n a o rz e ź w ia ją c y z a w ia ł w a trz y k . N a b a lk o n ie je d n e j z w ię k s z y c h k a m ie n ic s ta ło d u ż e d rz e w k o p o m a ra ń c z o w e , ró ż p a rę i c y p ry s . P rz y d rz e w k u b ia - ło -k w ie c io w e m u k a z a ła s ię m ło d a p o s ta ć d z ie w ic z a w b ia łe j s u k ie n c e . W p ło w y c h w ło s a c h ś w ie ż ą m a ła r ó ż y c z k ę . S z c z u p ła , w io tk a , w s p a rła s ię n a k a m ie n n e j k ra w ę d z i, a c a ła p o s ta ć , p rz e d z a c h o d n ie m o z ło c o n a ś w ia tłe m , w ś ró d ty c h ro ś lin z ie lo n y c h u ro c z y p rz e d s ta w ia ła o b r a z . 1 w a rz y c z k ę w d z ię c z n y c h ry s ó w , b ie lu tk ą , z ró ż o w e m n a lic u o d c ie n ie n ie m , o p ro m ie n ia ł iW y ra z m ło d y , s w o b o d n y ; n a ru m ia n y c h u s ta c h le k - Jk i, s ło d k i ig r a ł u ś m ie c h , g d y o c z y d u ż e , m o d re , z n a ry s o w a n ą w y ra z iśc ie b re w k ą , z a p a trz o n e b y ły w s tr o n ę T łu m a c k ie g o s p o jrz e n ie m d a le k ie m , tę s K n e m , ja k g d y b y w y g lą d a ły c z e g o ś lu b k o g o ś .
W te jż e s a m e j c h w ili k a p ita n R u d n ic k i s z y b k o L e
sznem p rz y d ą ż a ł. P a n n a g o s p o s trz e g ła , z w ró c iła s ię
■ " ■'""i— mm— .... ... i w,
k u d rz w io m o tw a rty m s a lo n u i o ż y w io n y m z a w o ła ła g ło s e m :
— • M a m o ! M a tu c h n o ! P a n S ta n isła w , k a p ita n R u d n ic k i p o w ró c ił! Id z ie tu w ła ś n ie ...
— P o w ró c ił! — Z k a n a p y w n a ro ż n ik u p o d n io s ła s ię d o b re j n ie c o tu s z y p a n i, m iłe g o lic a , i o c ik ła c ia ją c ro b ó tk ę ja k ą ś , w y rz e k ła : — D z ię K i B o g u ! B o z a p e w n e s ta n z d ro w ia p a n a c h o rą ż e g o p o le p sz y ł s ię z n a c z n ie .
P a n n a n a b a lk o n w ró c iła , w s p a rła s ię z n o w u n a k ra w ę d z i k a m ie n n e j.
K a p ita n n a d b ie g ł, u n ió s ł w z ro k w g ó rę i p o k ło n ił s ię g łę b o k o , z ra d o s n y m w e w s z y stk ic n ry s a c h w y ra z e m . P a n n a o d k ło n iła s ię z u ś m ie c h e m . P o te m z n o w u p rz e c ią g łe , d a le k ie , g w ia z d m o d ry c h w y sła ła s p o j
rz e n ie ... p rz e c h y liła s ię n a w e t, a ż e b y w z ro k ie m s ię g n ą ć d a le j i d o p ie ro g d y d rz w i w s a lo n ie s tu k n ę ły p rz e stą p iła p r ó g te g o ż .
K a p ita n m a tk ę je j w rę k ę c a ło w a ł. A ta p y ta ła g o z w s p ó łc z u c ie m :
— J a k ż e ż je g o m o śc iu o jc u p a ń s k ie m u ?
— Z n a c z n ie le p ie j, m o ś c iw a p a n i p o d k o m o rz y n o , n ie m a l d o b rz e z u p e łn ie .
— C ie s z ę s ię z te g o n ie z m ie rn ie .
— P a n n o Z o fio ! S z c z ę ś liw y m , ż e p a n ią w id z ę ! — P o b ie g ł k u p a n ie n c e , u ją ł je j rą c z k ę i d o u s t p o n ió s ł.
— J e jm o ść p a n i p o u k o m o rz y n a b y ła z d ro w ą p rz e z te n c z a s c a ły ?
— Z u p e łn ie z d ro w ą .
— P a n n a Z o fia ta k ż e ?
— J a k b y ry b k a w w o d z ie ? — u ś m ie c h n ę ła s ię p o d - k o m o rz y n a . — K a p ita n s ły s z a łe ś o a re s z to w a n iu P o - n iń s k ie g o ?
r— S ły sz a łe m z e s z c z e g ó ła m i.
— T o s tra sz n a h is to ry a !
— S tra s z n a ! A w y m ia r s p ra w ie d liw o śc i k o n ie c z n y m .
— M ó w ią , ż e s ro g ą w y m ie rz ą k a rę .
— N a jsro ż s z a , z a s łu ż o n ą b ę d z ie .
— T a k i d y g n ita rz !
— Z d ra jc a k ra ju !
— A fa m ilia je g o !
— Z a p rz e d a n ie c n ik c z e m n y , z b ro d z ie ń o h y d n y , w s z e lk i o o n ie j u tra c ił p ra w a i w in ie n g a rd łe m o d p o w ie d z ie ć s w o je m !
— O c h , B o ż e ! — p o d k o m o rz y n a d ło n ią z a c isn ę ła o c z y .
— O k ro p n ie ! — p o s z e p n ę ła Z o fia i a ż n ib y p o b la d ła ...
— P o m n ijc ie p a n ie , ż e o n c z ę ś ć trz e c ią P o ls k i o d d a ł n a łu p o o c y m ! M ilio n y lu o z i z a p rz e d a ł i p o p c h n ą ł w n ie sz c z ę ś c ie !... A iie ż to o n a r p a d n ie z a p e w n e p rz e z d łu g ie la ta n ie w o li!
— P ra w n a , p ra w d a ! — p o d k o m o rz y n a z a łam ał? ; rę c e .
— B o ż e o c h ro ń ! — w e s tc h n ę ła Z o fia .
— J e m u ta k w ie le z a rz u c a ją z łe g o , ty le in n y c h je
s z c z e p rz e s tę p s tw ! — m ó w iła p a n i d o m u je s z c z e z n o w u .
— B o k to n a js tra s z n ie js z e j d o p u ś c ił s ię z b ro d n i, z d ra d y k ra ju , te n i k a ż d ą in n ą p o p e łn i z ła tw o ś c ią !.., L e c z m ó w m y o c z e m s in n y m b o to p a n ie u s p o s a o ia s m u tn o .
— W a rs z a w a o b e c n ie o n ic z e m in n e m n ie m ó w i.
— A W a rs z a w k a n a s z a p o c z c iw e m je s t m ia ste n i, s e rd e c z n ie p a try o ty c z n e m .
W te j c n w iii w e sz ła p a n n a g a rd e ro b n a i p o p ro s i ła z s o ^ ą p a n ią p o d k o m o rz y n ę .
— • P rz e p ra s z a m , k a p ita n ie — w y m ó w iła ta o s ta t n ia — a le w ró c ę z a ra z — i w y s z ła z g a rd e ro b n ą . | A Z o fia z w ró c iła s ię w te j c h w ili k u d rz w io m ,,
m ó w ią c : l
— T a k tu d u s z n o , c ię ż k o w p o k o ju , c h o d ź m y ra i c z e j n a ś w ie ż e p o w ie trz e — i z le lu a w s u n ę ła s ię p o i d rz e w k o p o m a ia n c z o w e . R u d n ic k i o b o k p rz y s ta n ą ł !
IC M g J a is z > n a s tą p iJ C |
