« P O L S K I
KALENDARZMARYAŃSKI
na ro k P a ń sk i 1911/
( ć p 31
W. H A L S K I
P iece D au erbran d
H A N D E L T O W A R O W Ż E L A Z N Y C H Kraków, Sukiennice 21 i 22.
I M l SKŁAD p ie ń żelaznych „ I S I T ! § ! “
P rz y rz ą d ó w do k o n s e rw o w a n ia jarzyn i o w o c ó w system u „ W E C K & 64.
W szystkie artykuły w handel żelaza w chodzące na składzie Meteor" , Ilustrow ane cenniki na żąd an ie. ,—
i■
Księgarnia i Skład Ruf
Kaspra Wojnara w Krakoroic
POSIADA NA SKŁADZIE
w ielki w ybór d zieł religijnych, pow ieściow ych, historycznych, nauko
wych, w języku polskim , francuskim , angielskim i niem ieckim . El
Głómny skład tuydaamictaj ludotuych, książek do nabożeństwa, m kalendarzy tułasnych i obcych nakładom.
Katalogi na żądanie w ysyła się darmo i opłatnie. —- Adres zamówień:
Księgarnia K. Wojnara w Krakowie, ni. Szewska 20. !
Nr. Telefonu 1227.
/ O -
Nasiona traw i koniczyn
z gwarancyą c. k. Zakładu doświadczalnego,
Nawozy sztuczne z b e zp łatn ą analizą, Maszyny i narzędzia
r o l n i c z e sprzedaje najtaniej
J. S Z A F R A Ń S K I i S P Ó Ł K A , K RAK Ó W
Plac Szczepański L. 8 (gmach c. k. Towarzystwa rolniczego).
-— i + i a i + r -
s uf& w m
r w m
.ogahlsbBiimaiS .H u seid o gufbaW
/ u SU T SY > 1H D Y T H A M I IY flA
Freese w Krakowie
ulica LubicZiL. 38-30 K. '
WIELKI SKIAD BU S I , ZAKŁAD O O R O B f i SZKÓŁKI DSZEW iJRZEWÓW
102
Firma założona w r. 1860 i kontrolowana przez kraj. stacyę doświadczalną we Lwowie,
odznaczona licznymi pierwszym i nagrodam i na w ystaw ach krajow ych i zagranicznych.
D O ST A R C ZA :
Najlepszych o wysokiej sile kiełkowania i czystości nasion gospodarczych, jako to: buraków pastewnych, marchwi, rzep ściernianek- i turnipsów, koni- czów, lucerny, traw łąkowych i gazonowych, łubinów, wyk, końskiego zębu,
• esparcety, seradeli, gorczycy i t. p . ,
NAJLEPSZYCH N A SIO N DRZEW LEŚNYCH!
Najlepszych nasion jarzyn i kw iatów ogrodow ych
w. licznych d o b o ro w y ch i w y p ró b o w an y ch o d m ian ach .
Nasion służących iaho pożywienie dla ptahów.
Nawozów sztucznych,
m ąkę żużlow ą Thom asa, superfosfaty, saletrę chilijską i so le p otasow e z gw arantow aną zaw artością składników .
rowc. silne, wmiowe wyhodowane szczepy ow nw e, £ 0 S K i S Sśliwy, wiśnie, czereśnie, brzoskwinie, morele, winorośl, porzeczki, agresty, maliny i t. p. — Drzewa i krzewy ozdobne do upiększania ogrodów. Sadzonki krzewów na żywopłoty.
— Róże pienne i k rzaczaste tu licznych najpiękniejszych odm ianach. = = = = =
Palm y, azalie, kam eiie, arancarie itp. rośliny pokojow e. — Cebulki kw iatow e do hodow li w wazonikach i w gruncie. — Rozsady jarzyn
i kw iatów ogrodow ych. — Kwiaty cięte, bukiety, w ieńce i t. p.
Bńinn n an n rh ia nnrnrinir7(I Ja k : n o ż e ’ sek a to ry piłki, m otyk i, łop aty, grab ie, w id ły, IlUlilc llu lię llild yyiUUIllUK, ły czk o , sznur k o k o so w y , paliki, tabliczki, m aść o g r o d n .itp .
Coroary najlepszej ja k o ś c i! Ceny u m ia r k o w a n e !
Cenniki ilustrowane przesyłani na żądanie darmo i opłatnie.
„ W IS t A “
Ludowe T ow arzystw o W zajemnych U bezpieczeń
we Lw ow ie, ulica W ałowa L. 14
koncesyonowane reskryptem c. k. M inisterium spraw wewn. z d. 9 sierpnia 1908 r. L. 4647, założone w interesie włościan, przyjm uje do ubezpieczenia od o g n ia : budynki, inw entarze
•martwe i żywe, ruchomości domowe, towary i zapasy, oraz wszelkie ziem iopłody w słomie i ziarnie, pod możliwie najdogodniejszym i warunkami.
A i i ubezpiecza w Galicyi, O W l a L n w W ielkiem Księstwie
Krakowskiem, na Bukowinie i na Śląsku.
Y l / I C P A i i przyjm uje ubezpieczenia j j W l i J Ł r l ruchom ości, inw entarzy, towarów, zboża i paszy bez w zględu na to, g d zie są n a ra zie u b ezp ieczo n e budynki.
H W sprawach ubezpieczeń od ognia i gradu w tych gm inach, gdzie niema CS jeszcze agencyi, należy zwracać się w prost do Oyrekcyi „W isły“. « «
Generalne Agencye dla Krakowa i o k o lic y :
Kraków, ul. Reform acka 3, parter i ul. S ła w k o w sk a 21, I. p.
yyA A / I C ł ' przyjmuje ubezpieczenia W i J l ^ n ziem iopłodów od gradu.
W K P ma agentów po wsiach
yy Vw ; m ia s ta c h .,— Siedziby agentów uw idoczniają godła agencyjne (biały o r z e ł piastowski w czerwonym polu).
^ K a s p e r WOJNAR, KSIĘGARNIA i SKŁAD NUT^1
w Krakowie, ulica Szewska L. 20
utrzym uje stale na sk ła d zie i p o leca :
Pary lak P iotr: S łow nik polsko-niem iecki i niem iecko-polski
w oprawie ... K 3-—
Polyglott K antze: Najprędsza m etoda nauczenia się każdego
języka bez pom ocy nauczyciela, tomik po ... — 60 Reussner: Sam ouczek polsko-angielski kurs I... 2 20
— „ „ „ kurs II... . 3-20
— „ polsko-francuski kurs I. K 3-20, kurs II. „ 8'40
— „ polsko-niem iecki kurs I. K 2'10, kurs II. „ 4-20 Słow n ik w yrazów o b c y c h :
22.000 obcych wyrazów, w..o p ra w ie ... 6‘50 12.000 „ „ w..o p r a w ie ... 3-60 Szum kow ski: P olsko-an gielsk i i angielsko-polski słow niczek
kieszonkow y w o p r a w i e ... 2-40
— T łum acz m ały francuski, ułożony dla użytku pol
skich robotników rolnych, zatrudnionych we Francyi, ^ w o p ra w ie ...— '80 J J .
Założone dla opieki nad
wychodźcami
Założone dla opieki nad
wychodźcami
i , ul. M z ii lo is la L 21
prowadzi we własnym zarządzie:
przez c. k. Nam iestnictwo koncesyonow ane
Biuro podróży
sprzedające karty okrętowe na rozmaite porty europejskie do wszystkich p o r t ó w północnej
i południowej
Ameryki.
Z biurem tern połączona jest oprócz sprzedaży kart okrętowych także sprzedaż biletów kolejo
wych i wymiana pieniędzy.
Kupujcie karty okrętow e tylko w Biurze podróży Polskiego Tow arzystw a Em igracyjnego!
S
s
przez c. k. N am iestnictwo koncesyonow ane
ułatwiające robotnikom rolnym, którzy postanowili wyruszyć za za
robkiem na obczyznę, znalezienie pracy na korzystnych warunkach w e Francyi, Danii, Szw ecyi, Ba- waryi, w Poznańskiem na Ślą
sku, na Morawach, w Czechach i t. d.
Kto tedy poszukuje pracy na ob
czyźnie (w krajach europejskich), niech pisze zawczasu do Polskie
go Towarzystwa Emigracyjnego, podając swój wiek i uzdolnienie.
Polskie Towarzystwo Em igracyjne subw encyonowane przez Sejm krajowy i c. k. M inister
stwo spraw w ew nętrznych, utrzym uje nadto przy, głównem swem Biurze w Krakowie (ul.
Radziwilłowska L. 21, we własnym domu) nieopodal dworca kolejowego : bezp łatn e biuro inform acyjne w spraw ach w y ch o d źtw a za m o rsk ieg o , b ezp łatn e biuro porady praw nej dla w y ch o d źcó w , bezpłatną wypożyczalnię książek dla Polaków przebywających na ob
czyźnie, schronisko noclegowe dla wychodźców w K rakow ie; wydaje w łasne gazety, po
święcone sprawom w ychodźtwa („Polski P rzegląd Emigracyjny*1 i „B iuletyn P. T. E .“), ułatwia wychodźcom nabyw anie książek, w ypisyw anie gazet, zakładanie towarzystw, oraz załatw ianie rozmaitych spraw w kraju ; w ydaje przewodniki po obcych krajach i słowniki
cudzoziemskich języków, ułożone dla użytku polskich robotników i t. d.
Polskie Towarzystwo Em igracyjne jest instytucyą bezpartyjną, mającą na celu wyłącznie dobro polskich wychodźców i polskiego społeczeństwa.
Aptekanadwornai fabrykaTADEUSZAPARASKOWICZA, WiedeńXIII.
O S T R 7 F 7 F M I F N iechaj k ażd y g o sp o d a rz w y strz e g a się p rzed o sz u - stw am i, k tó r e pod nazw ą p ro s z k ó w dla b y d ła i t. d.
Mr- T. Paraskowicza w llMii,
w y ra b ia n e ś r o d k i: V A C C I N , S U I L I N , E Q U I N , i ty ch ty lk o należy żądać.
Każdy gospoflarcji hodowca bydła jest zadowolony, i l i l r t l
m lek a się z w ię k sz a i jeżeli k ro w y ż rą d o b rz e , tra w ią i na ż a d n e s ła b o śc i n ie z a p a d a ją . Ł a t w o to m o żn a
o sią g n ą ć , jeżeli się co najm n iej 2 do 3 ra z y n a ty d zień do, s tra w y lub n a p o ju ' d o d a k ilk a łyżekj soli i ty leż V accinu.
V accin je s t to e k s
tr a k t pożyw ny ż ro ślin i so li pożyw nych, k tó ry p o s ia d a te z n a k o m ite , cu d o w n e w łasn o ści. J e s t on te ż z n a k o m ity m lek iem przeciw k ru c h o ś c i k o ści i d o d a tk ie m do p o k a rm u dla cieląt, by ta k o w e z d ro w o p o dchow ać. S ło w em , je s t to lek u n iw ersaln y
dla krów , cieląt i kóz.
P u s z k a k o sż tu je 60 h al., 15 p u sz e k — 9 k o ro n fra n k o , 5 klgr. na w agę w jed n ej c puszce 6 k oron .
I I --- I I
Ijwiaszy i i i można hodowla iii, a le nie śm ią o n e chor-ować, ty lk o
__ - - ż re ć ła k o m ie ,
w sz y stk o d o b rz e traw ić i tuczyć s ię ja k na d ro żd żach . T o się, da ła tw o o s ią g n ą ć S u ilin e m . J e ż e li się św ini d a je od m ło d u co d zień 1— 2 ły żk i Suilinu do straw y ,
to g w a ra n tu je się,
iż nigdy o n a nie z a c h o ru je i w p o ło w ę k ró tsz y m czasie się utuczy. P o jednej p ró b ie k a żd y się o c e n n o śc i te g o ś ro d k a p rz e k o n a . Ale m usi być p raw - d ziw yJfS u ilin . P u s z k a 60 hal., 15 p u sz e k fra n k o 9 k or., 5 klgr. na w agę 6 k o ro n .
tam zd ro w e p iersi, w y trz y m a ło ść i w sz e l
kie in n e zale ty , jeżeli się jej do
!» o b ro k u d o d a je E q u in . — E quin je s t z a ra z e m n a j l e p
s z y m lek iem p rz e ciw ko z o łz o m , k a szlow i, k iep sk iem u tra w ie n iu , brak o w i
a p e ty tu i t. d.
C en a jak S u ilin .
~ T T
I^ a * 7 irt'% 7' f \ & \ c h o ry na w y k rę c e n ie , o k u la w ie n ie , n a p rę ż e n ie ż y ł lub t v t _ l . l l w sz e lk ie in n e c h o ro b y n ó g , m u s z k u łó w i m ięśn i m o ż e b y ć w y le c z o n y fluidem P a ra s k o w ic z a . J e s t to te r a z n a jle p sz y i n a js ła w n ie js z y ś r o d e k d o r a to w a n ia k o n i, z n a n y i w uży ciu w c a łe j a rm ii. L e p sz y o d k o rn e u b u r-
s k ie g o i ta ń s z y . F la s z k a 2 * 2 0 h .
I I " I I
Każdy gospodarz i hodowca dbały o swą kieszeń i pociechę w stajni, niechaj żąda od nas cennika leków dla bydła, który darmo i opłatnie wysyłamy.
Kółkom rolniczym, gminom i gospodarzom , którzy większą ilość naraz zamawiają, dajemy znaczny opust. Opłaci się więc najlepiej, jeżeli kilku razem sobie zamawia.
Adres dokładny:
Nr. T. PARASKOWICZ
nadworna apteka 1 fabryka, Wiedeń XIII.
il i § i
Trzeba więc takowe szanować i w początkach każdej niemocy zapobiegać.
W każdym więc domu powinny się znajdować na zapas d w a ś r o d k i z a p o b i e g a j ą c e , a to:
E s e n c y a z g ó ry św, M aryi, łyżeczka tej esencyi zapobiega bólom żołądka, kurczom, wzdęciom, niemocy, katarom, biegunce i wszelkim boleściom.
Jest to uniwersalny środek domowy, który niejednemu życie uratował przez zapobiegnięcie rozwoju choroby. Flaszka = 4 korony.
Drugim środkiem domowym jest B a lsa m żyw otn y. Jest koroną wszelkich balsamów, ponieważ wyrabiany jest według przepisu starego, nie znanego każdemu, a zawierającego najszlachetniejsze środki. Balsam ten za
pobiega chorobom piersi, żołądka i wszelkich s z l a c h e t n y c h części ciała.
Tuzin flaszeczek = 2 korony. 100 flaszeczek 16 koron franko.
P R A W D Z I W E T Y L K O
n Ir. T. P ilili, apteka nadworna i fabryka, Wiedeń KII.
W ysyłka pocztow a codziennie.
W YDAW NICTW O
IMIENIA T A D E U S Z A KOŚCIUSZKI
W ychodzi ro k XVI n a k ła d e m Księgarni K a sp ra W ojnara.
DOTYCHCZAS WYSZŁY:
N r. K. h.
1. O N a c z e ln ik u K o ś c iu s z c e , przez W ojnara wyd. III...— -40
2. P i e ś n i n a r o d o w e , wydanie X V I ... —‘10
3. Z a św ię tą w ia r ę i m o w ę , przez Zycha, Sewera i Żmudzkiego . . —‘20
5. K s ią d z M a c k ie w ic z,bojownik za wiarę i wolność, przez M. Sieczkowską —‘20 7. P i e ś n i n a r o d o w e , z muzyką do śpiewu i na fortepian M. Świerzyń- skiego, wyd. V ...T — 11. Ż y w o ty z n a k o m ity c h P o la k ó w , przez Jana Zarem bę z rycinami — '50 21. L o s y J a c k a K o z ik a , przez W. Żmudzkiego, wydanie II...— '20
21— 27. J a k s ię o b ja w ia ż y c ie lu d z k ie i p r z e z co s ię u tr z y m u je , przez dra Józefa Z a n ie to w sk ie g o ... — '60
28. O p r a w a c h o b y w a te lsk ic h , przez Dra Tom asza Dwernickiego . . — '20
30. G a w ę d y i o p o w ia d a n ia (wierszem) z dziejów Polski, przez St. Ma zura, wydanie II p o w i ę k s z o n e ...—'20
31. M a iie k w p o w s ta n iu , przez Sewera. O p o w s ta n iu n a r o d o w e m w r o k u 1 8 6 3 /4 , przez Kaspra W o j n a r a ...— '30
31. M a tk a , przez S e w e r a ...— '80
32. A d a m M ic k ie w ic z, król pieśni polskiej, przez K. Wojnara, wyd. III. —'50 33. P o w ita n ie listo p a d o w e , przez Wróblewskiego, wyd. II powiększone —'40 34. P o g a d a n k a o p o k a r m a c h r o ś lin n y c h i n a w o za ch sztu c zn y c h , przez Dra Emila G o d l e w s k i... — '50
35. P o w s ta n ie n a r o d o w e w r . 1 8 6 3 /4 , przez Kaspra W ojnara wyd. II — 40 36. M a c ie j M a zu r , szkic z Syberyi, przez Adama Szymańskiego, z 5 obrazk. —.30 37. S r u l z L u b a r to w a , przez tegoż, z życiorysem i portretem autora —'20 38. M ęczen n icy z a w o ln o ść i lu d, przez K. W o j n a r a ...— '20
39. Z k r a ju n ie d o li, trzy obrazki z pod M o s k a la ...—'20
40. Z y g m u n t S ie r a k o w s k i, naczelny wódz Żmudzi, przez W. Koszczyca — '60 41. W s p o m n ie n ia z c y ta d e li i in n y c h w ię z ie ń m o sk ie w sk ic h , przez Kaspra W o j n a r a ...— '30
42. Z z ie m i łe z i k r w i, opowiadanie na tle dziejów męczeńskich wśród Unitów, przez Wład. R e y m o n ta ...— '20
43. J e n e r a ł J a n H e n r y k D ą b r o w s k i ... — '20
44. J e d e n n a r ó d —je d n a m y ś l ... — 10
45. Ż y w o t S ta n is ła w a S ta szic a , przez B. L im an ow skieg o ... — '20 47. P o d W ie d n ie m , opowieść historyczna, przez E. Śmiafowskiego . — '40
N r. K h.
48. M o sk w a w obec U n ii i P o l s k i ... — "50 49. W oje. B a rto sz G łoica cki, r o ln ik -b o h a te r , przez E. Śmiałowskiego —.20 50. Z p o d c h ło p sk ie j s tr z e c h y , Zbiorek z poezyi chłopa z nad Wisły,
F. Kurasia, wyd. ozd. 1 K., wyd. l u d o w e ... —'50
51. Ż y w o t i d z ie ła M ik o ła ja R e ja z Nagłowic, przez Dra Wróblew skiego ...— -20
53. R o ls k a i K r z y ż a c y . Opowiadanie historyczne w 500-tną rocznicę bitwy pod Grunwaldem przez Czesława Pieniążka. (Stron 138, 7 obraz ków), 80 h., w ozdobnej o p r a w i e ...1'—
Adres: Księgarnia Kaspra Wojnara w Krakowie ul. Szew ska 20. Z innych nakładów księgarnia poleca: Andrejew — Sawa, d r a m a t ... 2 '—
Encyklopedya „Macierzy Polskiej", dwa tomy o p r a w n e ... 10- —
L. N. — Wskazówki dla urządzających teatr a m a to r s k i... P20 Jadwiga Z. S. — „Matka żyje“. „Za sztandarem ", obrazki dramatyczne . — '60 Golińska — Z czego powstaje p ija ń s tw o ...—-50
Z. F. Miłkowski — Rzecz o obronie c z y n n e j ...2’40 Podgórska — „Dziad Obieś", obrazek d r a m a ty c z n y ... —-80
— „W chacie leśnika" obrazek sceniczny ...—.80
Rozwadowski — Poradnik sportu w ę d k o w e g o ...3'50 Sikorska — O wychowaniu d z ie w c z ą t...— -80
Skoczylas — Stanisław W y s p ia ń s k i... 1.50 Słowacki — Wybór pism z ż y c i o r y s e m ... —-80
Szymański — Jak siać, aby ziarno i praca ludzka nie szły na marne . . — '50
Świerk — Z szarej przędzy ... 3.50 Świętek — „Sierota", p o w ie ś ć ... 1.20 Szumkowski — Słownik polsko-angielski i angielsko-polski z wymową . 1'50 Turczynowicz — Jak osuszać zamokre i jak nawadniać za suche grunty — -50 W łodek — Ilustrowany przewodnik po B razy lii...— ’80
Wskazówki dla robotników rolnych udających sie do F ran cy i...— ‘20
W ysłouchowa — Za wolność i l u d ... — •50
— Opowiadanie Bartosza o P o l s c e ...—'10
Zadum a Mieczysław — B r a c io m ... 4 —
Zawiszyna — Pismo św ię te... 1’20 Zmudzki — Niedola, n o w e l e ...1.—
A dres: Księgarnia Kaspra Wojnara w Krakowie, ul. Szew ska 20.
N I E Z B Ę D N Y
je s t m ó j sław n y w św iec ie G AR NITU R d o GO L E N IA N r. 8730 w p ię k n ie p o litu ro w a n e j k a setce d re w n ia n e j, 20'cm . dł., 16 c m .sz e r., do z a m y k a n ia , z lu s te rk ie m p rze- s u w a ln em , z a w ie ra w sz y stk ie do g o le n ia p o trz e b n e p r z y r z ą d y :
1) S o lin g e n o w s k ą b rz y tw ę z n a j
le p sz e j stali s re b rz y s te j, d o s k o n a le szlifo w a n ą, n a d a ją c ą się d o k aż d ej b ro d y i g o to w ą d o u ży c ia .
2) D o b ry p a s e k d o o strz , b rz y tw . 3) P u d e łk o m a sy do o s trz e n ia . 4) P u d e łk o n a jle p s z e g o an ty - s e p ty c z n e g o m y d ła do g o len ia.
5) N ik lo w ą m y d e ln ic zk ę . 6) P ę d z e l do g o le n ia z niklo- I w a n y m trz o n k ie m .
W sz y stk p ra z e m l-m a jak o ści, k o s z tu je ty lk o 5 koron.
T e n sam g a r n itu r , lecz b rz y tw a z p rz y rz ą d e m o c h ro n n y m dla n ie w p ra w n y c h (sk ale c zen ie w y k lu cz .) z o p ise m u ż y c ia K. 5 ‘60.
B a rd z o e leg an c k i g a r n itu r do g o le n ia , z a w ie ra ją c y z a m ia st b rz y tw y , a p a ra t b e z p ie c z e ń s tw a „K O R O N Ę 11, d la n ie w p ra w
n y ch p o le c e n ia g o d n y K. 6*— .
R y z y k a n ie m a ! Z a m ia n a d o z w o lo n a lu b z w ro t p ie n ię d z y .
□ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □
W y sy ła za z a lic z e n ie m lu b p o p rz e d n . n a d e sła n ie m n ależ n o ści
c.ik,‘nadwornidostawca Jan K o n r a d , l(
w B r iix N r. 123 (C z e c h y ).
G ra tis i fran k o w y sy ła m k a ż d e m u n a ż ą d a n ie g łó w n y c e n n ik z p rz e s z ło 3000 w zo ró w .
p o koron^ 4*80, 50.000 sz tu k sp rzed a n y ch . B ez k o s z t ó w cło w y c h ! B ez ryzyka! Z am ian a
d o z w o lo n a , a lb o z w r o t p ie n ię d z y !
N r. 300% 10 k la w isz y , 2 r e je s try , 28 to n ó w , w ielk . 24x12 cm . K. 4-80. N r. 6 57l/.j 10 k la w i
s z y , 1 re je s tr , 28 to n ó w , w ielk . 30x15 cm . K. 5 20. N r. 656% 10 k la w isz y , 2 re je s try , 28 to n ó w , w ie lk o ś ć 30x15 cm . K. 5 ‘40. N r.
305% 10 k la w isz y , 2 r e je s tr y , 50 to n ó w , w ielk o ść 24x12 cm . 6‘20. N r. 6 63l/<t 10 k la w isz y , 2 re je s try , 50 to n ó w , w ie lk . 31x15 cm . i\. 8'— Do k a ż d e j h a rm o n ii d o łą c z a m b e z p ł a t n i e s a
m o u c z e k .
W ysyła z a zalic z e n ie m lub z a n a d e sła n ie m n a le ż n o śc i c. i k. d o sta w c a n ad w o rn y
J A U . K O A R A D
d om w y s y łk o w y d la a r ty k u łó w m u zyczn ., B riix Nr. 123, C zechy.
C en n ik g łó w n y , z a w ie ra ją c y p rz e s z ło 3000 ry c in , w y sy ła s ię n a ż ą d a n ie k a ż d e m u d a rm o i o p ła tn ie .
□ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □
z f g a r y
budziki, łańcuszki, pierścionki i wszelkie
wyroby jubilerskie
i opłacony w ysyła bogato i l u s t r o w a n y
katalog.
poleca n a j t a n i e j Od 40-tn lat znana z rzetelności firma
Emil Goldwasser
w Krakowie • ulica Grodzka Nr.
Z a m ó w ie n ia z p r o w in c y i z a ła t w ia
Fw. o d w r o t n i e .
POLSKI
KALENDARZ MARYANSKI
n a ro k P a ń sk i
1911 .
R O C Z N IK X.
1 0 0 1 9 9 6 4 6 5
K R A K Ó W
NAKŁADEM KSIĘGARNI KASPRA WOJNARA.
D R U K W . K O R N E C K IE G O i K. W O JN A R A W K R A K O W IE p o d z a rz ą d e m A d o lfa N ow aka.
1001996465
NOWE LATO
N ow e lato C h ry stu so w e Z a w ita ło w nasze progi.
H ej ! otwórzmy drzwi od chaty, Światło niesie gość nam drogi!
Ś w iatło niesie onej gwiazdy, Betleemskiej gwiazdy oto, C o nad ludźmi dobrej woli, Z ajaśn iała jutrznią z ło tą .
Ś w ia tło niesie pod tę strzechę, Gdzie b y w a ło sm utno, ciemno.
Niesie sercom ty m pociechę, Co p ła k a ł y n a d arem n o ! O zawitaj, Roku n o w y ! T y z Bożego idziesz wieca, Pow iedzże nam , p rz e m ó w sło w y , J a k a będzie dola kmieca ?
Co tam o n as uradzają
W onej rajskiej Bożej R adzie?
O nas m atkach, o dzieciskach, 0 tej ziemi, o g ro m a d z ie ? Czy się też ta m przechyliła O n a szala naszej b ie d y ? Czy się znaczy d o b ra d o la ? 1 sk ąd przyjdzie n am i k ie d y ?
Czy daleko od nas jeszcze M iłościwe one lato,
G dy zaświeci jasno sło n k o N ad tą ziemią, nad tą c h a tą ? Równo, ró w n o trz y m a w niebie Z ło te szale ręka B oża!
Ni dla pana, ni dla chło p a, Tylko wszystkim wschodzi zorza ! Ile św ia tła w twojej duszy, Tyle s ło n k o świecić będzie, T yle ziarnka k ło s y dadzą, Ile potu na twej grzędzie!
Dobra dola tym się znaczy, Co m iłują ziemię-matkę.
Co m iłują ludzi-braci,
Słodką zgodę, czystą chatkę!
A nie będzie szła jej droga Ani z w sch o d u ni z zachodu, Jeno z wiary w lepsze jutro, Jeno z pracy dla naro d u ! Miłościwe lato Boże
Idzie ku nam , idzie oto...
A kto serce w niebo wznosi, Ujrzy jego ścieżkę z ło tą !
Marya Konopnicka.
Alfabetyczny wykaz Świętych.
Abdona 30 lipca Adam i E w a 24 g rudnia A delajda 16 grudnia Adolf 17 czerwca A g a p it 18 sierpnia A g a ta 5 lutego A g ato n 10 stycznia
A gnieszka 21 stycznia i 20 kw iet.
A grypina 23 czerwca A lbina 1 m arca i 16 g ru d n ia A leksander 26 lutego, 3 m aja
i 12 g rudnia A leksy 17 lipca Alfons 22 października A lfred król A ngielski 14 grud.
A lojzy 21 czerwca A m alia 10 lipca Ambroży 7 g rudnia A nastazy 22 stycznia
A nastazya 27 lut., 15 k w ietnia A ndrzej 4 lut., 10 i 30 listopada A ngela 30 marca
A nicet 17 k w ietnia A nna 26 lipca
A ntoni 17 stycznia 10 maja i 13 czerwca
Anzelm 21 kw ietnia A polinary 23 lipca A polonia 9 lutego
Apoloniusz 18 kw iet. i 18 lipca A rkadyusz 12 stycznia
A rnold 1 g ru d n ia A tanazy 2 m aja A ugustyn 28 sierpnia A u relia 25 w rześnia Balbina 31 m arca B arb ara 4 g rudnia B arnaba 11 czerwca Bartłom iej 24 sierpnia B azyli 22 m arca i 14 czerwca B eata 8 m arca
Benedykt 21 m arca B enigna 19 sierpnia Benon 16 czerwca B ernard op. 20 m aja B erta 17 lipca B ibianna 2 g rudnia B landyna 2 czerwca Błażej 3 lutego B onaw entura 14 lipca Bonifacy 14 m aja i 5 czerwca B ronisław a 3 w rześnia Brunon 6 października
B rygida 1 lutego i 8 paździer.
Cecylia 22 listopada Celestyn 6 kw ietnia Cezary 27 sierpnia Cypryan 16 w rześnia Cyryak 8 sierpnia
Cyryl 9 lipca Czesław 20 lipca
Damazy 23 lu t. ig j ll g rudnia D am ian i Kosma 27 w rześnia D aniel 3 stycznia i 21 lipca D aw id 30 g rudnia
D ezydery 23 m aja Domicela 7 m aja i 6 lipca D om inik 4 sierpnia
D onat 17 lutego i 7 k w ietn ia D orota 6 lutego
D yonizy 8 kw ietnia i 9 paździer.
Edmund 30 paździer. i 15 listop.
E dw ard 13 października E leonora 21 lutego E lig iu sz 1 grudnia
E lżb ieta 8 lipca, 5 i 19 listop.
E m anuel 26 m arca Em eryk 5 listopada E m ilia 30 czerwca E m ilianna 5 stycznia E n g elb ert 7 listopada Erazm 2 czerwca E ry k 18 maja Eufem ia 16 w rześnia E ufrozyna 11 lutego E ug en ia 30 grudnia E u la lia 2 lutego
E ulogiusz 11 mar. i 13 w rześnia E ustachiusz 20 w rześnia E uzebia 29 października E uzebiusz 14 sierpnia i 15 grud.
E w a i Adam 24 g rudnia E w ary st 26 października E zechiel 10 k w ietn ia Fabian 20 stycznia E au sty n 15 lutego E au sty n a 10 g ru d n ia F elicyan 9 czerwca
F eliks 14 stycznia, 18 i 30 maj a, 30 sierpnia 20 listopada F erdynand 30 m aja
F ilip 23 sierpnia, 1 i 26 m aja Filom ena 5 lipca
F law ian 17 lutego i 22 g rudnia F lo ren ty n a 20 czerwca F lo ry an 4 m aja F o rtu n a t 1 czerwca
Franciszek 20 stycz., 2 kw., 18 w rześnia, 4 i 10 października i 3 g rudnia
Franciszka 9 marca F ry d ery k 5 m arca
F u lg e n ty 1 stycznia i 23 lutego Gabryel 24 m arca
G audenty 12 lutego Genowefa 3 stycznia Gedeon 11 października Gerwazy 9 czerwca
G ertruda 17 m arca ji 15 listop.
Gorgoniusz 9 w rześnia G otfryd 13 stycznia G racyan 18 grudnia
G rzegorz 4 stycznia i 12 marca, 9 i 25 maja, 26 listopada G ustaw 2 sierpnia
Gwidon 12 w rześnia
Helena 2 marca, 22 maja, 18 sierp.
H eliodor 3 lipca
H enryk 19 stycznia i 15 lipca H erm enegild 16 k w ietn ia H erm ogenes 19 kw ietnia H ieronim 30 w rześnia H ilary 14 stycznia H ipolit 13 sierpnia H u b ert 3 listopada H ugo 1 k w ietnia H ygin 11 stycznia Idzi 1 w rześnia
Ig n a c y 1 lutego i 3 lipca Ildefons 23 stycznia Innocenty 23 lipca Ire n a 20 października Ireneusz 24 m arca Izajasz 6 lipca Izydor 4 k w ietn ia Jacek 17 sierpnia
Jacek i P ro t. 11 w rześnia Jad w ig a 15 października Jakób 21 kw iet., 1 m aja i 25 lipca Ja n 23 i 27 stycznia, 8 lutego, 8 i 26 marca, 6, 16 i 27 maja, 24 czerwca, 9 i 12 lipca, 20 sierpnia, 20 i 23 października i 27 g rudnia
J a n i P aw eł mm. 26 czerwca Jan u ary 19 w rześnia Jarosław 27 listopada Jerzy 24 kw ietnia Joachim 3 w rześnia
Joanna 24 m aja i 27 sierpnia Jordan 13 lutego
Józef obi. 19 m arca Józef K alasanty 4 lipca Jo zafat 26 k w ietnia J u lia 22 m aja
Ju lian 9 stycznia i 13 lutego Ju lia n n a 16 i 20 czerwca Ju liu sz 12 k w ietnia i 1 lipca Ju sty n a 16 czerw., i 26 w rześnia Kajetan 7 sierpnia.
K ajus 22 k w ietnia i paźdz.
K a lik st 14 października K am il 18 lipca
K andyd 3 października K an u t 19 stycznia
K arol 28 stycznia i 4 listopada K arolina 5 lipca
K assyan 13 sierp n ia'1
K atarzy n a 23 marca, 30 kw iet.
i 25 listopada K azim ierz 4 m arca K lara 12 sierpnia K laudyusz 7 lipca Klemens 23 listopada K leofas 25 w rześnia K le t 26 września K lotylda 3 czerwca K oleta 6 m arca
K onrad 19 lutego i 29 listopada K onstaneya 18 lut. i 12 kw iet.
K onstanty 11 m arca K ordula 22 października K ornel 16 w rześnia K ornelia 31 m arca
K oronatów 4-ch 8 listopada Kosma i D am ian 27 w rześnia K rescenty 15 k w ietnia K ryspin 25 października K rystyna 24 lipca
K unegunda 3 m arca i 30 lipca K w iryn 30 m arca
Lambert 16 k w ietn ia L am perta 17 w rześnia Leokadya 9 grudnia
Leon 20 lu t ,1 2 kw iet. i 28 czer.
Leonard 27 lutego i 6 listopada L eontyna 15 m arca
Leopold 16 listopada L ongin 15 m arca Lucyan 7 stycznia Lucyna 30 czerwca Lucyusz 11 lutego Ludw ik 25 sierpnia Ludw ika 30 stycznia Łazarz 17 g rudnia Łucya 13 g rudnia Łukasz 18 października Maciej 24 lutego M agdalena 22 lipca M akary 2 stycznia
M ałgorzata 10 czerw, i 13 lipca M am ert 11 maja
Marcel 16 stycznia M arcela 31 stycznia
M arceli 26 kw iet. i 18 czerwca Marcin 11 i 12 listopada M arcyan 9 stycznia M arcyanna 17 cfeerwca
M arek 26 kw iet. 2 i 18 czerwca i 7 października'
M arta 29 lipca M artyna 30 stycznia M arya 9 k w ietnia i 22 lipca Maryusz 13 lutego
M ateusz 21 w rześnia Matylda 14 m arca Maurycy 22 w rześnia
Maksym 8 czerwca i 18 listop.
Mak.-ymilian 12 października Medard 8 czerwca
Melania 30 g rudnia
Metody 16 m arca M ichał 29 w rześnia M ieczysław 1 stycznia
M ikołaj 10 w rześnia i 6 grud.
M iron 17 sierpnia M odesta 13 m arca Modest 15 czerwca M onika 4 m aja Narcyz 29 p aździernika N atalia 27 lipca Nemezeusz 19 g rudnia Nicefor 13 m arca Nikazy 14 g ru d n ia Nikodem 1 ezerwca N orbert 6 czerw ca Olimpia 26 m arca Onufry 12 czerwca O tylia 13 g ru d n ia O tton 2 lipca
Pankracy 3 k w ietn ia i 12 m aja P antaleon 27 lipca
Paschalis 17 m aja P atrycyusz 20 m arca P a u la 26 stycznia P au lin a 22 czerwca
Paw eł 15 stycznia i 22 m arca Paw eł i P io tr 29 czerwca P elag ia 12 mar., 11 lip., 20 grud.
P etro n ela 31 m aja
P io tr 31 stycznia, 20 kw ietnia, 19 maja. 1 sierpnia, 29 p a ździernika i 5 g ru d n ia P io tr i P aw eł 29 czerwca P iu s 5 m aja i 14 lipca Placyd 5 października P lacyda 11 października Polikarp 20 stycznia P rakseda 21 lipca P rosper 25 czerwca P ro t i Jacek 11 w rześnia P rotazy 19 czerwca Prudencyusz 19 maja Prym us 9 czerwca
P u lrh ery a 7 lipca i 10 w rześnia Rafael 24 października
Rajm und 28 stycznia i 31 sierp.
R egina 7 w rześnia Rem igiusz 1 p aździernika R obert 7 czerwca
Roch 27 kw ietnia i 16 sierpnia Roman 28 lutego i 9 sierpnia Romuald 7 lutego
Róża 30 sierpnia R ozalia 4 w rześnia R udolf 17 k w ietn ia
R ufin 7 k w ietn ia i 19 sierpnia Rufus 28 listopada
R u p ert 27 m arca R yszard 3 k w ietnia Sabina 27 października Salezy 12 w rześnia Salomea 18 listopada S aturnin 29 listopada Satu rn in a 4 czerwca
Scholastyka 10 lutego Sebastyan 20 stycznia Serafina 26 lipca Sergiusz 24 lutego Serwacy 31 m aja Seweryn 8 stycznia Symeon 18 lutego Soter 22 k w ietnia Spirydyon 14 g rudnia
Stanisław 8 m aja i 19 listopada Stefan 2 w rześnia
Sułpicyusz 20 w rześnia Sykstus 28 m arca Sylw ester 31 g rudnia Sylw iusz 17 lutego Szczepan 26 g ru d n ia
Szymon 28 lipca i 28 paźdz.
Tadeusz 28 października T ekla 23 w rześnia Telesfor 5 stycznia Teobald 1 lipca
Teodor 7 stycznia i 9 listopada Teodora 1 kw ietnia
Teodozyusz 11 stycznia Teofil 29 k w ietnia i 5 m arca Teresa 15 października Tomasz 7 marca, 18 w rześnia
21 i 29 g ru d n ia T yburcy 14 k w ietnia Tym oteusz 24 stycznia T ytus 4 stycznia Urban 25 m aja
U rszula 21 października Wacław 28 w rześnia W alenty 14 lutego
W alery 14 kw iet. i 12 w rześnia W alerya 5 czerwca i 9 grudnia W alery an 27 listopada
W aw rzyniec 10 sierp, i 5 w rz.
W en an ty 21 m aja
W eronika 13 stycznia, 4 lu teg o , i 17 m aja
W ik to ry n 26 lutego
W ik to r 6 m arca i 17 października W ik to ry a v3 grudnia
W ilhelm 10 stycz., 5 k w ietn ia i 28 m aja
W incenty 22 s ycz., 5 kw ietnia, 19 lipca i 18 października W it 15 czerw ca
W ita lis 28 k w ietnia
W ładysław 27 czer. i 24 wrz.
W olfgang 31 października W ojciech 23 k w ietnia
Zacharyasz 14 marca, 6 w rze
śnia i 5 listopada Zacheusz 23 sierpnia Zefiryn 26 sierpnia Zenobiusz 30 października Zenon 9 lipca i 22 g rudnia Zofia 15 m aja
Zuzanna 11 sierpnia Zygfryd 21 lutego Z ygm unt 5 maja.
R O K 1911.
K a len d a rz g r e g o r y a ń sk i (n o w e g o sty lu ). R ok 1911 je s t ro k iem zw yczajnym , ma dni 365.
R o sy a n ie i R usini trz y m a ją się sta re g o k a le n d a rz a rz y m sk ie g o , n ie p o p ra w io n e g o , k tóry w p ro w a d z ił J u liu sz C ezar, i s tą d zw ie on się Ju lia ń sk im . O d k a le n d a rz a n a sz e g o p o p ra w io n eg o p rz e z p a p ie ż a G rz e g o rz a XV (i s tą d zw an eg o G re g o ry a ń sk im ) p o z o s ta je on w tyle o 14 dni.
K a len d a rz ju lia ń sk i (s ta r e g o s t y lu ). R ok 1911 je s t ro k ie m zw yczajnym , m a dni 365, ro z p o c z y n a się 1 s ty c z n ia sta re g o stylu, a 14 sty c z n ia n o w eg o stylu.
K a len d a rz ż y d o w sk i. Ż ydzi, licząc c zas od s tw o rz e n ia św iata, m a ją ro k 5671. R oz
p o c z ą ł się on 23 w rz e śn ia 1910, a s k o ń c z y się 22 w rz e śn ia 1911. D n ia 23 w rz e śn ia ro z p o c z n ie się ro k ży d o w sk i 5672.
W rok u 1911 b ęd ą dw a za ć m ie n ia s ło ń c a i dw a z a ć m ie n ia k siężyca.
( . Z a ć m i e n i e c a ł k o w i t e s ł o ń c a : d n ia 28/29 k w ietn ia, n iew idzialne w K ra
k o w ie . Z a ćm ien ie to b ęd zie w id zian em w e w sch o d n iej części A u stralii i N ow ej G w inei, n a N ow ej Z elan d y i. w śro d k o w e j części O c e a n u S p o k o jn e g o i w p o łu d n io w e j części A m e
ryki P ó łn o c n e j. P o c z ą te k z a ć m ie n ia ca łk o w ite g o o godz. 9 min. 44'9 w ieczór, — k o n iec o g o d z. 1 m in. 9 -9 w nocy.
II. Z a ć m i e n i e o b r ą c z k o w e s ł o ń c a : d n ia 22 p a ź d z ie rn ik a , n iew idzialne w K rakow ie. Z aćm ien ie to b ęd zie w id zialn em praw ie w całe j A zyi, A u stralii i zach o d n iej części O c e a n u S p o k o jn e g o . P o c z ą te k z a ć m ie n ia o b rą c z k o w e g o o godz. 3 min. 2 3 8 ran o , k o n ie c o godz. 7 min. 2 ’4 ran o .
I. Z a ć m i e n i e k s i ę ż y c a p r z e z p ó ł c i e ń d n ia 13 m aja. W ejście w półcień o godz. 4 min. 45'6 ra n o , w yjście z p ó łc ie n ia o godz. 9 min. 7'2 ra n o . P o n iew aż k s ię ży c zac h o d z i w K rakow ie te g o d n ia o godz. 3 min. 51 ra n o , z a te m za ć m ie n ie to u nas b ę d z ie niew idzialne.
II. Z a ć m i e n i e k s i ę ż y c a p r z e z p ó ł c i e ń d n ia 6 listo p a d a . W ejście w p ó ł
cień o godz. 2 min. 39'3 po p o łu d n iu , — w yjście z p ó łc ie n ia o godz. 6 min. 34'0 w ieczór.
P o n ie w a ż k sięży c w K rakow ie te g o d n ia w schodzi o godz. 3 min. 59 po p ołud., p rz e to w idzialny u n as b ęd zie ty lk o k o n ie c z aćm ien ia.
P a n u ją cą p ła n e tą w r. 1911 je s t M ars.
W ed łu g d łu g o letn ich d o św iad czeń ro k 1911, należ ący p od p a n o w a n ie p ła n e ty M arsa, b ęd zie w o g ó ln o ści częściej su c h y i u ro d z a je w ty m ro k u b ęd ą w o g ó le po m y śln e.
P ra w d o p o d o b n ie w ięc w io sn a b ęd zie p rz e w a ż n ie su c h a i zim na. — L ato g o rące, n a w e t i n o c e p arn e. — Jesień ta k ż e su ch a. — Z im a m ierna.
Święta ruchome w r. 1911.
(P o d łu g k a len d a rza n o w e g o ).
P o p i e l e c ... 1 m arca W ie lk a n o c (N ied ziela po 1-szej
p ełn i po w io śn ia n e m p o ró w
n an iu d n ia z n o c ą ) . . . . 16 kw ietn.
W n ieb o w stąp ien ie P a ń sk ie w (40
dni p o W ielk an o cy ) . . . . 25 m aja Z ie lo n e Ś w ięta (w 2-gą n ie
d zielę po W n ieb o w stąp ien iu
P a ń sk ie m ) . . . . . . . 4 czerw ca Św. T ró jc y (w 1-szą n ied zielę
po Z ielo n y ch Ś w iętach ) . . 11 czerw ca
B o że C iało (w e c z w a rte k po
Św. T r ó j c y ) ... 15 c zerw ca U ro c z y sto ść Ś erca Je z u s o w e g o
i w p ią te k po o k ta w ie B ożego
C i a ł a ) ...23 czerw ca U ro czy sto ść R ó żań ca św . (1-sza
n ied ziela w p aźd z ie rn ik u ) . 1 paździer.
U ro c z y sto ść św. S ta n isła w a K o stk i (w 1-szą n ie d z ie lę po
13 l i s t o p a d a ) 19 listo p ad a N iedziela p ierw sza A dw entu . 3 g ru d n ia
Suchedni.
P rzyp ad ają co k w a rta ł, a m ia n o w ic ie :
a) w śro d ę, p iątek i s o b o tę po pierw szej niedzieli p o stu , to je s t: 8, 10 i 11 m a r c a ; b) w śro d ę, p iątek i s o b o tę po Z ielonych Ś w iątk ach , to je s t: 7, 9 i 10 c z e rw c a ; c) w śro d ę, p iątek i s o b o tę po P o d w y ższen iu św. K rzyża, to j e s t : 20, 22 i 23 w rześn ia d) w środę, p iątek i s o b o tę po św ięcie św. Ł ucyi, to je s t: 20, 22 i 23 grudnia.
Dnie krzyżowe.
W p o n ie d z ia łe k , w to rek ś ro d ę p rzed W n ieb o w stąp ien iem P a ń sk ie m , t. j. 22, 23 i 24 m aja.
Posty nakazane ścisłe.
1. W ielki p o st, trw ający o d Ś ro d y p o p ielco w ej do W ielkanocy.
2. P o s t a d w en to w y w ś ro d ę , p ią te k i s o b o tę po 1-szej N iedzieli a d w en to w ej do B o żeg o N a ro d z e n ia .
W igilje.
a) do Z ielo n y ch b w ią te k ; _ d) do W szystkich Ś w ięty ch ; b) do śś. A p o sto łó w P io tra i P a w ła ;
c) do W n ieb o w zięcia N ajśw . M aryi P a n n y ,
e) do N ie p o k a la n e g o P o c z ę c ia N. M. P . ; f ) do B ożego N aro d zen ia.
W igilia p rz y p a d a ją c a na n ied zielę, b yw a p rz e n o s z o n a n a s o b o tę p o p rz e d z a ją c ą . Je ż e li u ro c z y s to ś ć B o żeg o N a ro d z e n ia p rz y p a d a w p ią te k lub w so b o tę , w ow ych dn iach p o stu niem a. ________________
W esel m ałżeńskich k ościół zabrania:
1) O d pierw szej n ied zieli A dw entu do T rz e c h K róli.
2) O d Ś ro d y P o p ielco w ej do P o n ie d z ia łk u P rzew o d n ieg o .
Patronowie ziem polskich.
P a tro n e m K ró le stw a P o ls k ie g o , W ielkiego K sięstw a K ra k o w sk ie g o i W ielk o p o lsk i je s t św . S tan isław , b isk u p k ra k o w s k i; P a tro n e m G alicyi i Rusi św. M ic h a ł; P a tro n e m Litwy św K azim ierz, k ró lew icz p olski. _________.
W ażniejsze daty z dziejów pow szechnych i polskich.
W r o k u 1911 u p ły w a . 5911 la t od stw o rz e n ia św iata w ed łu g r a
chuby o p a rte j n a P iśm ie Sw.
4255 „ „ p o to p u .
1911 „ „ n a ro d z e n ia C h ry stu sa P ana.
946 „ „ z a p ro w a d z e n ia c h rz e śc ija ń stw a w P o lsce.
547 „ „ z a ło ż e n ia A kadem ii k rak o w sk . 531 „ „ w y n alezien ia p ro ch u .
525 „ „ p o łą c z e n ia Litw y z P o ls k ą p rzez Jad w ig ę i Jag iełłę.
122 la t od w ybuchu w ielkiej rew o lu cy i fra n cuskiej.
120 „ „ o g ło s z e n ia w P o lsc e K o n sty - tucyi T rz e c ie g o M aja.
116 „ „ trz e c ie g o ro z b io ru P olski.
74 „ „ w y n alezien ia teleg rafu .
51 la od 471 ii a 436 i) n 419 . Tl ii 329 ii ii 254 M ii 213 ii TT
48 la t od 34 TT a 11 ł) a 6 ii TT
waldem.
w y n a le z ie n ia druku,
u ro d z e n ia M ik o łaja K o p ern ik a, o d k ry c ia A m eryki p rz e z K rzy
sz to fa K olum ba.
w p ro w a d z e n ia k a le n d a rz a g re- g o ry ań sk ieg o .
w p ro w a d z e n ia zeg ar, ścien n y ch o d k ry c ia siły p aro w ej,
o s ta tn ie g o p o w sta n ia p o lsk ieg o (1863)
w y n alezien ia telefo n u .
„ te le g ra fu bez d ru tu , p o g ro m u R osyi p od C zu szy m ą (w w ojnie z Ja p o n ią ).
