Bezpłatny dodatek do „Głosu Wąbrzeskiego**
Nr. 41.
Wąbrzeźno, dnia 14. października
1926Rot nr.
Marja Konopnicka.
Podniósł Bambara w górę młot, Czoło mu roszą poty.
Co mu tam rosy co mu tam pot.
Z oczu mu błyska zapału grot:
— Hej do roboty.
Młodości pięknej kuć będzicm grób, Poległej w swym rozkwicie,
A młodość taka to nie trup,
Nie śmierci pastwa, nie czerwia łup, Nie,.... To jest życie.
Gaston de Foix swoich praw Wzniósł sztandar ku obronie, I w polu walki upadł krwaw Duszę tam jego, Panie, zbaw, I ty Patronie....
Gaston de Foix w boju był Z chorągwią rwał się dzielnie A choć śmiertelny z rodu był, Choć krótko kochał, krótko żył, Legł nieśmiertelnie.
Mógł jak mi drudzy w bezcześci żyć, W bezcześci chlupać bagnie...
Lecz żyć tak — pytam — jestżeżyć?
Czy duch chce jeść? Czy duch chce pić?
— On czynu, czynu, pragnie.
Czynem kto karmi ducha głód, Dług życia krwią kto iści, Ten nie wygasły płodzi lud, Z ziemią ten dzieli znój i trud.
Z przeszłością swe korzyści.
Gaston de Foix takim byt
Szedł — w bój, jak wy — na gody, I najgorętszą krwią swych żył
Oblał swój sztandar, wroga zbił, I zginął — młody.
Nie bezpotomnym zszedłeśty, Rycerzu mój i książę ....
Z każdej krwi kropli, z każdej łzy, Nowe do walki stają lwy,
Nowe się życie wiąże.
A co myślicie? taki zgon, Taka śmierć bohatera,
Toć na świat cały głośny dzwon, Toć serc tysięcy puls i ton Żyje — kto tak umiera.
Taką tam śmierć tu trzeba kuć Dla sławy przed wiekami...
Kto małej duszy - dłóto rzuć, Wara mi marmur mazgajom psuć I młot oblewać łzami.
Pomnikiem życia ma być ten grób Tryumfem — ta mogiła,
Poległa młodość — to nie trup, Nie pastwa śmierci nie czerwia łup:
To rozkwit, — to jest siła.
Rzekł — i wyniosły puścił młot, Aż jęknął marmur złoty ...
Czoło mu rosi perli pot, Z oczu zapału błyska grot:
Hej.... Do roboty.
Jak się wydobywa węgiel kamienny ?
DCBAC o d z ie n n ie i n a k a ż d y m k r o k u s p o tk a m y s ię z e s ło w e m : w ę g ie l — a c z ę s to w ie lu z n a s n ie m a p o ję c ia w ja k i s p o s ó b w y d o b y w a s ię ó w b e z c e n n y s k a r b z g łę b in z ie m i. N ie w ie m y , ja k w y g lą d a ó w p o d z ie m n y ś w ia t i n a ja k ie n ie b e z p ie c z e ń s tw a n a ra ż a ją s ię c i, k t ó r z y n a m d o s ta r c z a ją w ę g la — g ó r n ic y .
D o w n ę tr z a k o p a ln i z je ż d ż a g ó r n ik s z y b e m , o d p o w ie d n io u r z ą d z o n ą w in d ą , k tó r a w p r a w io n ą je s t w r u c h z a p o m o c ą m a s z y n y p a r o w e j lu b m o to r u e le k try c z n e g o . N o w s z e u r z ą d z e n ia w k o p a ln ia c h z a p e w n ia ją p r a w ie ż e z u p e łn e b e z p ie c z e ń s tw o p r z y z je ź d z ić p o d z ie m ię . C z ę s to je d n a k z d a r z a ją s ię je s z c z e k a ta s tro fy p r z y z je ź d z ić , u r y w a s ię s ta lo w a lin a , n a k tó r e j u m o c o w a n a je s t s z a la i w ó w c z a s d z ie s ią tk i lu d z i tr a c i ż y c ie .
Z t. z w . p o d s z y b ia ( c z y li s ta c ji n a p e w n e j g łę b o k o ś c i) id ą w r ó ż n y c h k ie ru n k a c h c h o d n ik i p r o w a d z ą c e d o p o k ła d ó w w ę g la . S łu ż ą o n e d o k o m u n ik a c ji, a w ię c p r z e w o z u w ę g la o d t. z w . p r z > d k a ( c z y li m ie js c a g d z ie g ó r n ik p r a c u je ) d o p o d s z y b ia , s k ą d s ię je p o te m w y d o b y w a n a p o w ie r z c h n ię z ie m i — i d la c e ló w w e n ty la c ji.
R ó ż n e s ą s y s te m y w y d o b y w a n ia w ę g la .
D a w n ie j d o b y w a n o w ę g ie l n a t. z w . „ r a b u n e k 11, t j. g ó r n ik w y b ie r a ł d u ż ą p a r tję w ę g la , w s k u te k c z e g o p o w s ta w a ła p u s ta k o m o r a . P o z u p e łn e m w y b r a n iu w ę g la z n ie j, p o r z u c a n o p u s te m ie js c e , p r z e n o s z ą c s ię w in n e . । T y m c z a s e m n ie p o d p a r ta k o m o r a z a w a la s ię , p o w o d u ją c z n a c z n e s tr a ty w ę g la . Z a w a le n ie s ię w ię k s z e j p r z e s tr z e n i w k o p a ln i p o w o d o w a ło r ó ż n e k a ta s tro fy n a p o w ie r z c h n i z ie m i, b o w ie m z ie m ia w te in m ie js c u r ó w n ie ż z a p a d a ła s ię c z ę s to , n is z c z ą c p lo n y i m ie n ie lu d z k ie .
D z iś s p r a w y te r e g u lu je d o s y ć s z c z e g ó ło w o p r a w o g ó r n ic z e .
R o b o ty g ó r n ic z e p r o w a d z i s ię p la n o w o , z w y r a c h o w a n ie m , s k u tk ie m c z e g o z y s k u je s ię n a ilo ś c i w y d o b y w a n e g o w ę g la i b e z p ie c z e ń s tw a w p r a c y .
D z is ia j e k s p lo a tu je s ie * w te n s p o s ó b w n ę tr z e z ie m i, ż e p o w y b r a n iu z p e w n y c h p a r ty j w ę g la , p u s tą k o m o r ę c z y li „ f ila r 14 — w ję z y k u g ó r n ic z y m „ z a m u la s ię11, tj. w y p e łn ia p ia s k ie m z w o d ą . W o d a o d c h o d z i s p e c ja ln e m i r u r a m i, z a ś p ia s e k c s a d z a s ię i p o d tr z y m u je s tr o p , k tó r y w s k u te k te g o n ie z a p a d a s ię . Z a b e z p ie c z a to g ó r n ik ó w p r z y d a ls z e j p r a c y i d a je m o ż n o ś ć w ię k s z e g o w y z y s k a n ia z a p a s ó w w ę g la .
T ę „ p ły n n ą p o s a d z k ę 11 tło c z ą s p e c ja ln e m a s z y n y r u r a m i p o d d u ż e m c iś n ie n ie m p o d z ie m ię .
P r z y p r a c y s w e j p o s łu g u je s ię g ó r n ik p r ó c z k ilo fa , ; ło p a tą — ta k ż e ś w id r e m r ę c z n y m lu b m a s z y n o w y m i i m a te r ja łe m s tr z e ln ic z y m .
U r o b io n y w ę g ie l p r z e n o s i s ię p r z y p o m o c y k o n i, I lu b lo k o m o ty w e k b e n z y n o w y c h a lb o e le k tr y c z n y c h .
O ś w ie tle n ie p r z y p r a c y d a je g ó r n ik o w i la m p a k a r - b ito w a lu b b e n z y n o w a s y s t. D a v y’e g o , t. z w . la m p a b e z p ie c z e ń s tw a . P o s łu g u je s ię n ią ta m , g d z ie p o ja w ia ją s ię ła tw o z a p a ln e g a z y .
G a z y s ta n o w ią n a jw ię k s z e n ie b e z p ie c z e ń s tw o d la g ó r n ik a . Z a z w y c z a j s ą o n e n ie w id o c z n e i b e z w o n n e . W y s ta r c z y n ie w ie lk i p r o c e n t m e ta n u ( w ę g lo w o d ó r le k k i) , n p . w p o w ie tr z u b y n a s tą p iła e k s p lo z ja s k u tk ie m z a p a le n ia s ię g a z u o d la m p k i g ó rn ik a , o d k tó r e j z a m ie n ia s ię c a ła k o p a ln ia w p e r z y n ę a w ie lu g ó r n ik ó w tr a c i ż y c ie .
T a m w ię c g d z ie z n a jd u ją s ię g a z y , s to s u je s ię ś r o d k i o c h r o n n e ja k : la m p y b e z p ie c z e ń s tw a , u ż y w a n ie s p e c ja ln e g o m a te r ja łu s tr z e ln ic z e g o z z a p a łe m e le k tr y c z n y m i s to s u je s ię s y s te m w e n ty la c y jn y .
D la p r z e w ie tr z e n ia k o p a ln i u s ta w ia s ię d u ż e w e n t y la to r y , k tó r e w p r o w a d z a ją o d p o w ie d n ią ilo ś ć ś w ie ż e g o p o w ie tr z a z e ś w ia ta d o k o p a ln i.
P r ó c z te g o k a ż d a k o p a ln ia z a o p a tr z o n a je s t w k ilk a w ie lk ic h u r z ą d z e ń p o m p o w y c h , k tó r e w y d o b y w a ją w o d ę z a s k ó rn ą , z b ie r a ją c ą s ię w s z ę d z ie w k o p a ln i i w y p ie ra ją n a p o w ie r z c h n ię z ie m i. O d s p r a w n o ś c i p o m p z a le ż y w d u ż y m s to p n iu b e z p ie c z e ń s tw o k o p a ln i.
W n ie k tó r y c h k o p a ln ia c h p r z y p ły w w o d y je s t ta k d u ż y , ż e g d y b y p o m p y p r z e s ta ły n a k ilk a n a ś c ie m in u t p r a c o w a ć — c a ła k o p a ln ia z o s ta ła b y z a to p io n ą .
W y d o b y t y n a p o w ie r z c h n ię z ie m i w ę g ie l je s t je s z c z e n ie c z y s ty , b o z m ie s z a n y z iłe m , p ia s k ie m i n ie je d n o s ta jn e j g r u b o ś c i.
D la te g o te ż p o w y d o b y c iu g o n a p o w ie r z c h n ię z ie m i id z ie d o o d p o w ie d n io u r z ą d z o n e j p łu c z k i, g d z ie s ię g o w y m y w a a n a s tę p n e d o s o r to w n i, g d z ie u le g a p r z e s o r to w a n iu n a o d p o w ie d n ie g a tu n k i. Z s o r to w n i ła d u je s ię w ę g ie l n a w a g o n y k o le jo w e i w y s y ła n a m ie js c e p r z e z n a c z e n ia .
N a z a k o ń c z e n ie d o d a ć tr z e b a , ż e w y p o s a ż e n ie te c h n ic z n e k o p a lń n a s z y c h p o w ię k s z e j c z ę ś c i n ie p o z o s ta w ia z b y t w ie le d o ż y c z e n ia . O w ie le g o rz e j s ą u r z ą d z o n e te c h n ic z n ie k o p a ln ie fr a n c u s k ie c z y b e lg ij
s k ie i m a ją z n a c z n ie g o rs z e w a r u n k i p r a c y .
W s p o m n ie ć n a le ż y r ó w n ie ż o k o p a ln ia c h t. z w . o d k r y w k o w y c h , k tó r e p o w s ta ją ta m , g d z ie w ę g ie l w y c h o d z i n a p o w ie rz c h n ię z ie m i i n ie g łę b o k o p o d n ią le ż y . W ó w c z a s o d p a d a ją w s z e lk ie k o s z to w n e u r z ą d z e n ia n a d z ie m n e , b o d o w n ę tr z a k o p a ln i d o s ta je s ię g ó r n ik s z to ln ią , t. j. c h o d n ik ie m w p r o s t z e ś w ia ta w g łą b z ie m i.
O d k r y w e k ta k ic h m a m y k ilk a n a ś c ie w Z a g łę b iu D ą b r o w - s k ie m i w P o z n a ń s k ie m , g d z ie s ię z n a jd u je w ę g ie l b r u n a tn y .
* *
J a s n ą je s t r z e c z ą , ż e p r a c a g ó r n ik a b e z p ie c z n ą z b y t n ie je s t. N a k a ż d y m k r o k u c z y c h a n a n ie g o n ie b e z p ie c z e ń s tw o i ś m ie r ć . T o c ią g łe z a g lą d a n ie w o c z y ś m ie r c i w y tw a r z a w k o p a ln i s p e c ja ln ą a tm o s fe r ę z a b o b o n u — s p r a w ia , ż e g ó r n ik s ta je s ię p r z e s ą d n y m . W ie r z y o n w le g e n d y i p o d a n ia . Z u m iło w a n ie m i lę k ie m id z ie d o s w e j p r a c y — je s t z w y k le m a ło m ó w n y , c h m u r n y a s z c z e r y i p r o s ty .
D z iw n y to ś w ia t i z u p e łn ie o d r ę b n e je s t ż y c ie k o p a c z y _ ty c h lu d z i — k r e tó w ; u m ie ją o n i c e n ić ż y c ie , u m ie ją s ię n ie m r a d o w a ć i p o jm u ją je z u p e łn ie n a s w ó j s p o s ó b .
J a k in a c z e j b r z m i p o d z ie m ią — w c ie m n y c h , g łu s z ą z a la n y c h o tc h ła n ia c h p o z d r o w ie n ie : „ S z c z ę ś ć B 0 2 e “ _ o d n a s z e g o c o d z ie n n e g o „ D z ie ń d o b r y 11. . .
In n y to ś w ia t i z n a n y t y lk o g ó r n ik o m .
Pncą jest mjśl lab czyn, skierowine ko pewne
mu celowi.
Badanie wulkanu z samolotów.
Na prośbę amerykańskiego obserwatorium w Kjlean, udała się eskadra lotnicza na wyspy Hawajskie, by obserwować wybuchy wulKanu Manna Loa. Samoloty zrobiły zdjęcia kraterów w czasie wybuchów, co było połączone z dużem niebezpieczeństwem ze względu na gorąco, panujące w regjonach powietrznych ponad wulkanem. Lotnicy opowiadali, że powietrze nad kra
terem było tak bardzo burzliwe, iż jedynie przy naj
większej ostrożności i wysiłku, utrzymując samolot w pełnej szybkości, mogli panować nad sterami. Lotnicy wykonali powierzone zadanie zupełnie zadawalająco.
Koszyk kwiatów.
DCBA- - - ( C i ą g d i l s z y ) .
„ Z a w i t r z m i , k o c h a n a M a r y n k c ! ż e c i p r a w d ę t r ó -
w h! G i y b y i n a c z e j b y ł o , a h c ż b y m c i , t w ó j o j c i e c k o c h a j ą c y c i ę p o B o g a n a d w s z y s t k o , n i e p o w i e d z i a ł ? ! a t o w c h w i l i , k i e d y c i ę j u ż n a z a w s z e o p u s z c z a m , k i e d y j e ż m a m s t a n ą ć p r z e d t r o n e m B o g a , a b y m M u i z a c i e b i e o d d a ł r a c h u n e k , c z y m c i ę t a k w y c h o w a ł , j a k O n k a z a ł ! I j a w i d z i a ł e m k a w a ) ś w i a t a . G d y m z h r a b i ą b y ł w o b c y c h k r a j a c h , g d z i e t y l k o w j a z i e m m i e l c i e b y ł o c o g o d n e g o w i d z e n i a , t a m b y w a ł e m z m y m p a n e m . C a ł e t y g o d n i e p r z e p ę d z a ł e m n a z a b a w a c h i u c i e c h a c h . W s z e l k i e o k a z a L l e i , f e s t y n y , m a s z k a r a d y , z a c h w y c a j ą c e k a p e l e , w e s o ł e m o w y i ż a r t y w i d z i a ł e m i s ł y s z a ł e m t a k d e b r z e , j a k m ó j m ł o d y p a n ; a z n a j w y b o r n i e j s z y c h p o t r a w i t r u n k ó w z a w s z e w i ę c e j d l a m n i e z o s t a w a ł o , n i ż e l i m m ó g ł s p o t r z e b o w a ć . A l e t e g ł o ś n e u c i e c h y n i e m o g ł y z a s p o k o i ć m o j e g o s e r c a . Z a p e w n i a m c i ę , k o c h a n e d z i e c i ę , ż e j e d n a g o d z i n a s t r a w i o n a n a m o d l i t w i e w n a s z e j a l t a n c e w E t c h b u f g u , a l b o i t u p o d t y m s ł o m i a n y m d a c h e m w i ę k s z ą r a d o ś ć s p r a w ia w d u s z y m o j e j , n i ż t a m t e w s z y s t k i e p r ó ż n e u c i e c h y . S z u k a j ż e i t y p o c i e c h y w B o g u , a z n a j d z i e s z j ą j a k n a j o b f i c i e j . "
„ W i e s z d o b r z e , k o c h a n a c ó r k o ! ż e j a w ż y c i u m o - j e m n i e b y ł e m b e z c i e r p i e ń i p r z y k r o l c i . A c h ! g d y t w o j a m a t k a u m r r l a , w t e d y m o j e s e r c e b y ł o p o d o b n e d o z e s c h ł y c h z a g o n i k ó w w o g r o d z i e , k t ó r e p a d a j ą o d d ł u g i e g o u p a ł u s ł o n e c z n e g o i p r a g n ą d e s z c z u . T a k i j a p r a g n ą ł e m p o c i e c h y i z n a l a z ł e m j ą w B s g u . O d z i e c i ę k o c h a n e ! i w t w o j e m ż y c i u p r z y j d ą d n i t a k o w e , k i e d y i t w o j e s e r c e b ę d z i e p o d o b n e d o s p i e c z o n e j z i e m i . N i e r o z p a c z a j ż e w t e d y . N i e n a p r ó ż n o z i e m i a p r a g n i e d e s z c z u . U ż y c z a g o j e j P a n B ó g n a j p o t r z e b n i e j s z e g o c z a s u . S z u k a j p o c i e c h y w B o g u , O n c i j e j u d z i e l i , a t a p o c i e c h a o r z e ź w i t w e s e r c e , j a k d e s z c z o r z e ź w i a s p i e k ł ą z i e m i ę . "
„ K o c h a n e d z i e c i ę ! m i e j m o c n ą n a d z i e j ę w o p a t r z n o ś c i B o g a . O n w s z y s t k o k i e r u j e k u d o b r u t y c h , k t ó r z y g o k o c h a j ą . O n p r z e z c i e r p i e n i a p r o w a d z i d o p o c i e c h . P a m i ę t a s z ż e j e s z c z e , k o c h a n a M a r y n k c ! j a k t o w i e l k i e b y ł o d l a c i e b i e z m a r t w i e n i e , g d y m j a z a s ł a b ł w n a s z e j p o d r ó ż y i u p a d ł e m c i n a d r o d z e w t y m l e ii f c ? A t e j c h o r o b y u ż y ł P a n B ó g n a u k a z a n i e n a m t a k d o b r e g o k ą c i k a i t y c h d o b r y c h l u d z i , u k t ó r y c h j u ż p r z e s z ł o t r z y l a t a t a k ż y j e m y s p o k o j n i e i w y g o d n i e ! G d y b y n i e t a c h o r o b a , m o ź e b y ś m y w c a l e n i e p r z y s z l i d o t e g o d o m u , a c h o ć b y ś m y n a w e t w s t ą p i l i , m o ż e b y i c h p o l i t o w a n i e w t e d y s k o ń c z y ł o s i ę n a p o d a n i u n a m m i s k i m l e k a i k a w a ł k a C h l e b a , p o c z e m m u s i e l i b y ś m y i ś ć d a l e j . B e z t e j c h o r o b y n i e b y l i b y l m y t a k d o b r z e p o z n a l i i t a k p o k o c h a l i t y c h d o b r y c h l u d z i . W s z y s t k i e t e p o c i e c h y , k t ó r y c h e ś m y t u d o z n a l i , w s z y s t k o t o , c c ś m y t u m o ż e d o b r e g o z r o b i l i , t e w s z y s t k i e d n i n a s z e w e s o ł o t u s t r a w i o n e , w y p ł y n ę ł y z o w e j c h o r o b y . T a k t o , k o c h a n a M a r y n k o ! i w e w s z y s t k i c h s m u t n y c h w y d a r z e n i a c h n a s z e g o ż y c i a m o ż e m y w i d z i e ć ł a s k a w o ś ć B o g a . T a k j a k P a n B ó g w s z ę d z i e p o r o z s i e w a ł k w i a t k i p o g ó r a c h i d o l i n a c h , n a w e t p o b a g n a c h i p a r o w a c h , p o l a s a c h i p o l a c h , ż e w s z ę d z i e m o ż e m y w i d z i e ć J e g o d o b r o ć i ł a s k a w o ś ć , t a k t e ż i w s z y s t k i e w y p a d k i n a s z e g o ż y c i a n a z n a c z y ł c e c h ą s w o j e j d o b r o c i , m ą d r o ś c i i ł a s k a w o ś c i , t a k , ż e z a n a j m n i e j i z ą u w a g ą m o ż e m y j e p o z n a ć , a t e m s a m e m p o c i e s z y ć s i ę . K a ż d y c z ł o w i e k u z n a t ę p r a w d ę , j e ż e l i s i ę t y l k o z a s t a n o w i n a d ż y c i e m s w o j e m " .
„ N a s z e n a j w i ę k s z e n i e s z c z ę ś c i e b y ł o z a p e w n e w t e d y , k i e d y c i ę o b w i n i o n o o k r a d z i e ż , k i e d y ś o k u t a w k a j d a n y
c z e k a ł a w y r o k u i m i e r c i . K i e d y i m y o b o j e w w i ę z i e n i u n a d s o b ą p ł a k a l i i l a m e n t o w a l i . I t o n i e s z c z ę l c i e p r z y n i e s i e c i j e s z c z e w i e l k i e b ł o g o s ł a w i e ń s t w o , a t o b ł o g o s ł a w i e ń s t w o , j a k m i s i ę z d a j e , j u ż t e r a z w i d n e . W t e d y k i e d y h r a b i a n k a A m a l j a c i e b i e s z c z e g ó l n i e j p o l u b i ł a , z a s z c z y c a ł a z w o j e m t o w a r z y s t w e m , p o d a r o w a ł a o w ą p i ę k n ą s u k n i ę i z a w s z e c i ę c h c i a ł a m i e ć p r z y s o b i e , w t e d y m n i e m a ł a ś , t e j e s t e ś s z c z ę ś l i w ą . A t e n s z a c u n e k , t a r a d o ś ć , t e n d o s t a t e k , m o g ł o b y c i ę b y ł y ł a t w i u t e ń k o u c z y n i ć p r ó ż n ą i p ł o c h ą , m c ż e b y ś j u ż d o t ą d s t a ł a s i ę l u b i e ż n ą i z a p o m n i a ł a o B o g u . O t ó ż j a k t o d o b r z e B ó g m i ł o s i e r n y z r z ą d z i ł , ż e w s z y s t k o i n a c z e j s k i e r o w a ł i d o p u ś c i ł n a n a s t o n i e s z c z ę ś c i e . W n ę d z y , w w i ę z i e n i u , o p u s z c z e n i o d l u d z i — w n a s z e j p o d r ó ż y , l e p i e j p o z n a - 1 'ś t n y B o g a , n a u c z y l i ś m y s i ę w n i m p o k ł a d a ć n a d z i e j ę i z b l i ż y l i ś m y s i ę d o N i e g o . W t e j d z i k i e j o k o l i c y , d a l e k i e j o d z e p s u c i a ś w i a t a , p r z y g o t o w a ł c i l e p s z y k ą c i k . T u k w i t n i e s z j a k r ó ż a w ś r ó d s a m o t n e j p u s t y n i — b e z p i e c z n a o d r ą k z u c h w a ł y c h . "
„ B ó g m i ł o s i e r n y i s p r a w i e d l i w y j e s z c z e n a t w o j e d o b r o o b r ó c i t o n i e s z c z ę ś c i e w d a l s z e m ż y c i u . M a m t ę m o c n ą n a d z i e j ę w j e g o d o b r o c i , ż e t w o j a n i e w i n n o ś ć , c h o ć j a j u ż t e g o n i e d o ż y j ę , c z e g o t e ż n i e p o t r z e b u j ę , b o j a i t a k w i e m , ż e ś j e s t n i e w i n n a , w y j d z i e n a j a w . T a k j e s t , k o c h s n a M a r y n k o ! j e s z c z e d l a c i e b i e z a k w i t n ą p o c i e c h y z t y c h c i e r p i e ń , k t ó r e n i e w i n n i e p o n i o s ł a ś , i j e s z c z e n a t e j z i e m i d o ż y j e s z s z c z ę ś l i w y c h i w e s o ł y c h d n i , c h o c i a ż s z c z ę ś c i e d o c z e s n e j e s t r z e c z ą m a l e ń k ą i m a r n ą ; a z a m i a r y B o ż e , d l a c z e g o n a n a s c i e r p i e n i e z s y ł a , d o p i e r o w n i e b i e p o z n a m y z u p e ł n i e , d o k t ó r e g o n i e i n a c z e j p r z y j ś ć m o ż z m y , j a k t y l k o p r z e z w i e l e c i e r p i e ń i d o l e g l i w c ś c i * .
„ N i e d r ę c z s i ę w i ę c , k o c h a n e d z i e c i ę t r o s k a m i , g d y b ę d z i e s z w n i e d o s t a t k u , i w i e r z z a w s z e , ż e B ó g m a s t a r a n i e o t o b i e , a t w o j e t r o s k i n i c c i n i e p o m o g ą . G d z i e k o l w i e k o b r ó c i c i ę i z a p r o w a d z i J e g o o p a t r z n e ś ć , c o k o l w i e k c i ę j e s z c z e s p o t k a ć m o ż e , m y ś i ż e z a w s z e : n a t e m m i e j s c u m i d o b r z e , w t e m p o ł o ż e n i u m i n a j l e p i e j , c h o ć b y s i ę m i s i ę j a k n a j b a r d z i e j t w a r d e m i p r z y k r e m w y d a w a ł o . W i e r z m i , t a k i e d o ś w i a d c z e n i e j e s t p o t r z e b n e , a b y c i ę u d o s k o n a l i ć w c n o c i e i u c z y n i ć g o d n ą w i e c z n e g o z b a w i e n i a . "
„ J a k o g r o d n i k k a ż d ą r o ś l i n k ę s a d z i n a t e m m i e j s c u , k t ó r e u w a ż a z a n a j o d p o w i e d n i e j s z e d l a n i e j , i n i c z e g o n i e z a n i e d b u j e , c o b y p o s ł u ż y ć m o g ł o d o j e j r o z w i n i ę c i a s i ę p r ę d k i e g o i w z r o s t u : t a k P a n B ó g k a ż d e g o c z ł o w i e k a n a t y m ś w i e c i e s t a w i a n a t e m m i e j s c u i w t e m p o ł o ż e n i u , k t ó r e m u n a j l e p i e j s ł u ż ą d o p o s t ę p k u w d o b r e m . A j a k w s z y s t k i e c i e r p i e n i a , - k t ó r e c i ę d o t ą d s p o t k a ł y , t a k i t ę m o j ą o s t a t n i ą c h o r o b ę i ś m i e r ć B ó g c i z a m i e n i w b ł o g o s ł a w i e ń s t w o , c ó r k o k o c h a n a ! " ( C . d . n . )
Cebula źródłem wiecznej młodości.
N a r e s z c i e w y n a l e z i o n o ś r o d e k n a z a c h o w a n i e w i e c z n e j m ł o d o ś c i . T a k p r z y n a j m n i e j t w i e r d z i d r . E m i l B a u e r , b y ł y p r a c o w n i k i n s t y t u t u P a s t e u r a , a o b e c n i e z n a n y b a k - t e r j o l o g n i e m i e c k i .
D r . B a u e r t w i e r d z i , i ż o w o c e c e b u l i z a w i e r a j ą p e w i e n g a t u n e k w i t a m i n a , k t ó r e d z i a ł a j ą o d m ł a d z a j ą c e n a m i ę s n ą t k a n k ę l u d z k ą .
Z w i e r z ę t a , ż y w i o n e e k s t r a k t e m c e b u l i , w p r z e c i ą g a m i e s i ą c a o d z y s k i w a ł y s w ą r z e ź k o ś ć m ł o d z i e ń c z ą i n a b i e r a ł y o c h o t y d o ż y c i a .
W i t a m i n y , o d k r y t e p r z e z d r . B a u e r a , k o n k u r u j ą s w ą s k u t e c z n ą d z i a ł a l n o ś c i ą z z a b i e g a m i c h i r u r g i c z n e m i W o r o - n o w a , a m a j ą t ę n a d n i e m i p r z e w a g ę , i ż c z ł o w i e k o d z y s k u j e m ł o d o ś ć b e z b o l e ś n i e i t a n i o .
W e d l e o b l i c z e ń n i e m i e c k i e g o l e k a r z a , c a ł y z a b i e g n i e p o w i n i e n k o s z t o w a ć w i ę c e j , n i ż 1 0 0 z ł o t y c h m a r e k .
Mapa za tysiąc... f. szt.PONMLKJIHGFEDCBA
O b s e rw a to rju m a s tr o n o m ic z n e w G r e e n w ic h , tr z y d z ie ś c i la t te m u r o z p o c z ę ło w y k o n y w a n ie m a p y fir m a m e n tu n ie b ie s k ie g o o b a rd z o z n a c z n e j s k a li. T o k o lo
salne d z ie ło je s t ju i n a u k o ń c z e n iu , a s e k c ja G ie e n s ic h a je s t ju ż n a w e t g o to w a . B ę d z ie o n a w s k a z y w a ła s y tu a c ję c z te re c h m iljo n ó w g w ia z d , o d p ie r w s z e j d o c z te rn a s te j w ie lk o ś c i. J e s t rz e c z ą z r o z u m ia łą , ż e w y d a w n ic tw o p o c h ło n ę ło b a je c z n e s u m y , ta k z n a c z n ie , ż e n ie m o ż e b y ć m o w y o w y k o n a n ia w y d a n ia n a u ż y te k h a n d la k s ię g a rs k ie g o , c h y b a , ż e b a rd z o lic z n i a m a to ro w ie z a ż ą d a ją o d p o w ie d n ie j ilo ś c i e g z e m p la rz y , c o w d z is ie j
s z y c h c z a s a c h w y d a je s ię z g o ła n ie p r a w d o p o d o b n e . C a łk o w ita m s p a , w e d le d o k ła d n y c h o b lic z e ń k o s z to w a ła b y p o n a d ty s ią c fa n tó w s z te r lin g ó w . A c i, z p o ś r ó d k lije n te li k s ię g a r s k ie j, k tó r z y m o g lib y u iś c ić p o d o b n ą s u m ę , z a z w y c z a j n ie z a lic z a ją s ię d o g ro n s ... n a m ię tn y c h a s tr o n o m ó w . A w ię c m a p a ta p o z o s ta n ie n a d a l w y d a n ie m r z ą d k ie m o b a rd z o o g ra n ic z o n e j lic z b ie e g z e m p la r z y i z p o d p ra s d r u k a r s k ic h w y jd z ie ty le ty lk o p o je - d y ń c z y c h s tr y j, ile b ę d s ie p o tr z e b a d o z a o p a trz e n ia j
w n ie n a jz n a c z n ie j o b s e r w a te r y j w e w s z y s tk ic h k ra ja c h ! o ra z k ilk u w ie lk ic h k s ią ż n ic n a u k o w y c h .
Łamigłówka
u ło ż y ł: „ T a je m n ic z y D ż e m s - z N o w e g o m ia s la . P u s te k w a d r a ty i k r t y iy k i z a s tą p ić lite r a m i w te n
s p o s ó b , b y lite r y w s ta w io n e w m ie js c e k r z y ż y k ó w , a c z y ta n e w p io n o w y m k ie r u n k u z g ó r y na d ó ł u tw o r z y ły n a z w is k o w ic e k r ó la w ło s k ie g o .
Z n a c z e n ie w y r a z ó w :
1 . C z ło w ie k n a jw ię c e j p r z e b y w a ją c y n a d w o d ą . 2 . Z w ie rz ę ta le ś n e .
3 . O w a d .
4 P ta k i s tr u s 'o w a te . 5 . D u ż y k ie lic h . 6 . Iia c z e j p e d s ru n e k . 7 . M ia s to w A a s tr a lji.
8 . D r o b n e c h rz ą s z c z e . 9 . Z a to k a w A z ji.
1 0 . P ta k i w r ó b lo w a te . 1 1 . C e iś ń n a w A u s tr a lii.
Butelka wina liczącego 1600 lat.
W b is to r y c z n e m m u z e u m w P b a h n a d R e n e m z n a jd u je s ię o d d z ia ł, w k tó r y m s k o le k q o n o w s n o w s z y s tk o c o o d n o s i s ię d o h is to r ji w in a w N ie m c z e c h . T a m te ż z n a jd u je s ię b u te lk a w in a , k ^ ó re m o ż e u c h o d z ić z a n a js ta rs z e w in o n a ś w ie c ie . J e s t to w ie lk a s z k la n a b u te lk a , z a w ie ra ją c a m ie s z a n in ę w in a i m io d u . N ie s te ty je d n a k ty lk o z a le d w ie trz e c ia c z ę ś ć te g o w in a z n a jd u je s ię je s z c z e w p ły n n y m s ta n ie . Z n a le z io n o ją w p e w n y m g r o b ie , p o c h o d z ą c y m z trz e c h s e tn e g o r o k u p o p r z y jś c ia n a ś w ia t C h ry s tu s a .
W s p o m n ia n e m u z e u m p o s ia d a je s z c z e in n ą b a rd z o in te re s u ją c ą b u te lk ę z n a le z io n ą w r o k a 1 8 4 0 w s ta ry m g r o b o w c u . B u te lk a ta je s t je d n a k p ró ż n a , b o z n a la z c y w y p ili je j z a w a rto ś ć .
Rozwiązanie łamigłówki z Nr. 36.
Dowcipni.
Pewien fircyk spotyka wieśniaka pędzącego na targ dwa wieprze, i drwiąc z niego odezwał się:
— Dzień dobry, świni tato!
— Dzień dobry, mój synku! — była odpowiedź do wcipnego chłopa.
1. Emancypantki
2 . N u m iz m a t} k 3 . O < v i? s 4 . T y d z ie ń
5. Lipińiki 6. Wiesław
7 . S s ir g ie łło 8 . N e g u s 9 . G r jf 1 0 . D ż u n g le
G e n e r a ł J ó z
11. P«iszkarz 12 Ó 13. Staj 14. 11 15. Egoista 16. Reftekhr 17. S alice 18. Ichneumc
n
19. Dante 20. Łvg
e f Sowiński
Zagadka magiczna
u ło ż y ł: J a ś G r e g o r k ie w ic z z e Ś w ie c is .
n a d e s ła li: „ A w ia to r k a - , „ G e n o w e fa -, „ L s d y - b rz e ź n a , „ M a r k iz ’ z B r o d n ic y , „ R y ś - z L u b a w y , in d y j« k i“ , „ Z ło te s e rd u s z k o - z N o s re g o m ia s ts .
z W ą -
„ S ło ń
Rozwiązanie zagadki geometrycznej z Nr. 36.
Z lite r w k a ż d y m k w a d u c ie o s o b n o u ło ż y ć p rz e z p rz e s ta w ie n ie tr z y s ło w a p io n o w o i p o z io m o je d n a k o w e . M ię d z y k w a d ra ta m i lite r z m ie n ić c z y li p rz e n o s ić z je d n e g o w d r u g ie n ie w e łn o . K w a d r a ty te o b r a m o w a n e i n a z n a c z o n e k rz y ż e m d a d z ą p ró c z te g o s ło w o p ię c io - z g ło s k o w e o z n a c z a ją c e z ja w is k o ż y w io ło w e .
Zagadka liczbowa
u ło ż y ł: „ M ź ły u r w is e k - z N o w r g o m is s ta . N iż e j p o d a n e z g ło s k i u ło ż y ć ta k , ż e b y d a ły z e s ta w io n e o d p o w ie d n io z d a n ie A d ^ m a M ic k ie w ic z a .
Z g ło s k i: 5 a, 1 b , 2 c , 3 ć , 5 d , 4 e, 5 ę, 2 g ,
2 h , 9 i, 1 j, 2 k, 1 1, 2 ł, I m , 4 n , 1 ń , 4 o , 3 p , 3 r, 3 s, 3 t, 2 u , 4 w, 2 y, 5 z, 2 ż .
n a d e s ła li: „ A w ia to r k a " , „B a lla d y n a * 4, „ G e n o w e la - , „ J a p o n k a - z N o w e g o m ia s ta , „ J a g ie n k a - z W ie lk . B a łó w e k ,
„ L * d y " z W ą b rz e ź n a , „ M a r k iz - z B r o d n ic y , „ N ie b ie s k i o lb r z y m- z W ą b rz e ź n a , „ S ło ń in d y js k i- z N o w e g o m ia s ta ,
„ R e z e d a * z M ik o ła jk , „ Ś n ie g u łk a * , „ W e te r a n - z e S w ie - c ia , „ Z ło te s e r d u s z k o * z N o w e g o m ia s ta .
