Exempli Gratia, 2013, nr 1 (12)

Pełen tekst

(1) .

(2) . ;6(6-$0(72'<&=1$. . ']LDãDQLDELEOLRWHNDU]\V]NROQ\FK QDU]HF]HGXNDFMLZ\FKRZDQLD LUR]ZRMXRVRERZHJRXF]QLD . . 0DWHULDâ\VHV\MQH. . PEDAGOGICZNA BIBLIOTEKA WOJEWÓDZKA W GDAēSKU. im. GdaĔskiej Macierzy Szkolnej 80-401 GdaĔsk, Al. Gen. J. Hallera 14, tel./fax: (0-58) 344-01-68.

(3)

(4) 0$7(5,$á<6(6<-1( ;6(6-$0(72'<&=1$. ']LDãDQLDELEOLRWHNDU]\V]NROQ\FK QDU]HF]HGXNDFMLZ\FKRZDQLD LUR]ZRMXRVRERZHJRXF]QLD. *GDľVNNZLHWQLDU 3HGDJRJLF]QD%LEOLRWHND:RMHZyG]NDZ*GDľVNX LP*GDľVNLHM0DFLHU]\6]NROQHM.

(5) 2UJDQL]DFMDVHVML 3HGDJRJLF]QD%LEOLRWHND:RMHZyG]NDZ*GDľVNX . ,661 . 5HGDNFMD +DOLQD0HQHJRQ.R]HO .DWDU]\QD3RGRELľVND 0DâJRU]DWD=LHQNLHZLF] 6NâDG +DOLQD0HQHJRQ.R]HO 5HGDNFMDQLHSRQRVLRGSRZLHG]LDOQRœFL]DPHU\WRU\F]QĊWUHœýLDSDUDWSRPRFQLF]\ SXEOLNRZDQ\FKPDWHULDâyZ . :\GDZFD 3HGDJRJLF]QD%LEOLRWHND:RMHZyG]NDZ*GDľVNX *GDľVNDOJHQ-+DOOHUDWHOID[

(6) ZZZSEZJGDSO. .

(7) 63,675(Œ&, . 0$7(5,$á<6(6<-1( ']LDáDQLDELEOLRWHNDU]\V]NROQ\FKQDU]HF]HGXNDFMLZ\FKRZDQLDLUR]ZRMX RVRERZHJRXF]QLD VáRZRZVWĊSQH

(8) 0DáJRU]DWD.áRVG\UHNWRU3HGDJRJLF]QHM %LEOLRWHNL:RMHZyG]NLHMZ*GDĔVNX««««««««««««««««««««««««««««««« :VSyáF]HVQHWUHQG\ZHGXNDFMLSU]\V]á\FKQDXF]\FLHOLELEOLRWHNDU]\ SURIQDG]ZGUKDE0DULROD$QWF]DN±.DWHGUD%LEOLRWHNR]QDZVWZDL,QIRUPDFML 1DXNRZHM8QLZHUV\WHWXàyG]NLHJR««««««««««««««««««««««««««««««« =SHUVSHNW\Z\GQLDFRG]LHQQHJRQDXF]\FLHODELEOLRWHNDU]D±SUREOHP\ ]JáDV]DQHSU]H]F]áRQNyZ7RZDU]\VWZD1DXF]\FLHOL%LEOLRWHNDU]\6]Nyá 3ROVNLFKRUD]SODQ\7RZDU]\VWZD'DQXWD%U]H]LĔVNDSUH]HV5DG\*áyZQHM 71%63QDXF]\FLHOELEOLRWHNDU]=HVSRáX6]Nyá2JyOQRNV]WDáFąF\FKQU Z%\GJRV]F]\««««««««««««««««««««««««««««««««««««««««««« 7UHQG\ZJGDĔVNLFKELEOLRWHNDFKV]NROQ\FKMDNMHVW-RODQWD0HLVVQHU QDXF]\FLHOELEOLRWHNDU];9/LFHXP2JyOQRNV]WDáFąFHLP=MHGQRF]RQHM(XURS\ Z*GDĔVNX*UDĪ\QD:yMFLNQDXF]\FLHOELEOLRWHNDU]6]NRáD3RGVWDZRZD1U Z*GDĔVNX««««««««««««««««««««««««««««««««««««««««««««. 0$7(5,$á<72:$5=<6=ĉ&( ']LDáDQLDELEOLRWHNDU]\V]NROQ\FKQDU]HF]HGXNDFMLZ\FKRZDQLDLUR]ZRMX RVRERZHJRXF]QLD]HVWDZLHQLHELEOLRJUDILF]QH]DODWD ±+DOLQD*RU]NQLN:yMWHZLF]3%:Z*GDĔVNX««««««««««««««««««««««. 0$7(5,$á<32'6802:8-ĉ&( ']LDáDQLDELEOLRWHNDU]\V]NROQ\FKQDU]HF]HGXNDFMLZ\FKRZDQLDLUR]ZRMX RVRERZHJRXF]QLD2SUDFRZDQLHDQNLHW\HZDOXDF\MQHM;VHVMLPHWRG\F]QHM. ±-RODQWD.ąNRO3%:Z*GDĔVNX««««««««««««««««««««««««««««««. .

(9)

(10) 0$7(5,$á< 6(6<-1(.

(11) .

(12) ']LDáDQLDELEOLRWHNDU]\V]NROQ\FKQDU]HF]HGXNDFMLZ\FKRZDQLDLUR]ZRMXRVRERZHJRXF]QLD . 0DáJRU]DWD.áRV 3HGDJRJLF]QD%LEOLRWHND:RMHZyG]NDZ*GDĔVNX. Działania bibliotekarzy szkolnych na rzecz edukacji, wychowania i rozwoju osobowego ucznia. ']LVLHMV]D MXELOHXV]RZD VHVMD ZV]DN MXĪ RG ODW VSRW\NDP\ VLĊ E\ SRUXV]Dü QDMZDĪQLHMV]HGOD3DĔVWZDWHPDW\QRVLW\WXáÄ']LDáDQLDELEOLRWHNDU]\V]NROQ\FKQDU]HF] HGXNDFMLZ\FKRZDQLDLUR]ZRMXRVRERZHJRXF]QLD&LHV]\ĪH]DSURV]HQLHGRZ\VWąSLHQLD QDVHVMLSU]\MĊáDSDQLSURIHVRU0DULROD$QWF]DN].DWHGU\%LEOLRWHNR]QDZVWZDL,QIRUPDFML 1DXNRZHM8QLZHUV\WHWXàyG]NLHJR 2G ZLHOXODWELEOLRWHNDV]NROQDSR]RVWDMHZ REV]DU]H MHM. ]DLQWHUHVRZDĔ. V]F]HJyOQLH. SUDFD. G\GDNW\F]QD. QDXF]\FLHOD. ELEOLRWHNDU]D. 3DQL 3URIHVRU SU]HGVWDZL QDP MDNLH Vą REHFQLH WUHQG\ Z QDXF]DQLX SU]\V]á\FK QDXF]\FLHOL ELEOLRWHNDU]\ -HVW UyZQLHĪ ] QDPL SDQL 'DQXWD %U]H]LĔVND ± SUH]HV 7RZDU]\VWZD 1DXF]\FLHOL %LEOLRWHNDU]\ 6]Nyá 3ROVNLFK ± RVRED NWyUHM QLH PXV]Ċ SU]HGVWDZLDü JG\Ī SU]H] VZRMH G]LDáDQLD QD U]HF] ELEOLRWHNDU]\ V]NROQ\FK MHVW 3DĔVWZX EDUG]R GREU]H ]QDQD WDN VDPR MDN L NROHMQD QDV]D G]LVLHMV]D SUHOHJHQWND -RODQWD 0HLVVQHU ] ;9 /2 Z *GDĔVNX 6ZRLPL GRĞZLDGF]HQLDPL EĊG]LH VLĊ UyZQLHĪ G]LHOLáD SDQL *UDĪ\QD:yMFLN]631UZ*GDĔVNX =DVWDQDZLDMąF VLĊ MDN UR]SRF]ąü G]LVLHMV]ą WDN ZDĪQą ER MXELOHXV]RZą VHVMĊ SRP\ĞODáDP ĪH SRZLHP 3DĔVWZX R PRLFK SU]HP\ĞOHQLDFK NWyUH ]URG]Lá\ Z WUDNFLH SUDF\ QD VWDQRZLVNX NRQVXOWDQWD GV ELEOLRWHN V]NROQ\FK &HQWUXP (GXNDFML 1DXF]\FLHOL Z *GDĔVNX &R SUDZGD E\á WR W\ONR GZXOHWQL HSL]RG Z PRMHM SUDF\]DZRGRZHMLWRSRGNRQLHFODWW\FKDOHVąG]ĊĪHGRV\üZDĪQ\JG\ĪZyZF]DV QDEUDáDP SU]HĞZLDGF]HQLD ĪH QDXF]\FLHO ELEOLRWHNDU] SUDFXMąF\ Z V]NROH WR RVRED NWyUHM UROLQLH VSRVyE SU]HFHQLü D MHGQRF]HĞQLH WR QDXF]\FLHO NWyUHJR SUDFD QLH ]DZV]H MHVW QDOHĪ\FLH GRFHQLDQD L ]DXZDĪDQD ]DSHZQH SR F]ĊĞFL UyZQLHĪ SU]H] VZyM VáXĪHEQ\FKDUDNWHU3R]QDáDPZLHOXZVSDQLDá\FKQDXF]\FLHOLELEOLRWHNDU]\Z\NRQXMąF\FK VZyM]DZyG]SDVMą]DDQJDĪRZDQ\FKZSUDFĊV]NRá\NRFKDMąF\FKXF]QLyZLSUDFXMąF\FK QDU]HF]LFKUR]ZRMXRVRERZHJR %LEOLRWHND WR PLHMVFH Z NWyU\P ]GRE\ZD VLĊ ZLHG]Ċ DOH UyZQLHĪ WR PLHMVFH Z NWyU\P XF]HĔ SU]\ ZVSDUFLX QDXF]\FLHOD ELEOLRWHNDU]D PD PRĪOLZRĞü UR]ZLMDQLD ]DLQWHUHVRZDĔ Z\UDELDQLD QDZ\NyZ F]\WHOQLF]\FK NV]WDáWRZDQLD Z\REUDĨQL L XF]HQLD Z MDNL VSRVyE VNXWHF]QLH SRV]XNLZDü LQIRUPDFML 3RWU]HED F]\WDQLD NWyUD URG]L VLĊ Z RNUHVLH V]NROQ\P ]RVWDMH QD FDáH Ī\FLH VWąG WDN ZDĪQD UROD QDXF]\FLHOD E\ Mą ]DV]F]HSLü L SRGWU]\P\ZDü SRSU]H] SROHFDQLH LQWHUHVXMąF\FK GOD XF]QLD NVLąĪHN 1LH Z\REUDĪDP VRELH OLNZLGDFML ELEOLRWHN V]NROQ\FK D WHĪ WUXGQR PL Z\REUD]Lü VRELH . .

(13) 0DáJRU]DWD.áRV . E\LFKIXQNFMHPRJá\SU]HMąüELEOLRWHNLSXEOLF]QH1DXF]\FLHOELEOLRWHNDU]SRSU]H]VZRMH SU]\JRWRZDQLH ]DZRGRZH SHáQL ZLHOH UyO Z HGXNDFML V]NROQHM 2 W\P EĊG]LH G]LVLHMV]D VHVMDĩ\F]Ċ3DĔVWZXE\E\áDRQDGODZV]\VWNLFKXF]HVWQLNyZQDV]HJRVSRWNDQLDGREU\P GRĞZLDGF]HQLHPLQVSLUXMąF\PGRWZyUF]HMSUDF\ZELEOLRWHFHV]NROQHM . .

(14) :VSyáF]HVQHWUHQG\ZHGXNDFMLSU]\V]á\FKQDXF]\FLHOLELEOLRWHNDU]\ . GUKDESURIQDG]Z0DULROD$QWF]DN .DWHGUD%LEOLRWHNR]QDZVWZDL,QIRUPDFML1DXNRZHM 8QLZHUV\WHWXàyG]NLHJR . :VSyáF]HVQHWUHQG\ZHGXNDFMLSU]\V]á\FKQDXF]\FLHOLELEOLRWHNDU]\ 1DMZDĪQLHMV]\FHOHGXNDFML;;,ZLHNX 3RGVWDZ\SUDZQHNV]WDáFHQLDQDXF]\FLHOLELEOLRWHNDU]\ *RG]LQRZ\UR]NáDG]DMĊüSU]\JRWRZXMąF\FKVWXGHQWDGRE\FLDQDXF]\FLHOHP ELEOLRWHNDU]HP 3U]HND]\ZDQLH ZLHG]\ NV]WDáFHQLH XPLHMĊWQRĞFL L SUDFD QDG ZáDĞFLZą SRVWDZą VWXGHQWDZUDPDFKG\GDNW\NLSU]HGPLRWRZHM 8PLHMĊWQRĞFLDEVROZHQWD±NDQG\GDWDQDQDXF]\FLHODELEOLRWHNDU]D (GXNDFMDVWXGHQWyZPHWRGDPLDNW\ZQ\PL )RUP\SUDF\]HVWXGHQWDPL 3RGVXPRZDQLH 1DMZDĪQLHMV]\FHOHGXNDFML;;,ZLHNX $QDOL]Ċ ZVSyáF]HVQ\FK WUHQGyZ Z HGXNDFML SU]\V]á\FK QDXF]\FLHOL ELEOLRWHNDU]\ QDOHĪ\ UR]SRF]ąü RG VIRUPXáRZDQLD MHM SULRU\WHWRZ\FK FHOyZ 2 W\P MDN XF]\ü SU]\V]á\FK QDXF]\FLHOL GHF\GXMH WR F]HJR FKFHP\ DE\ XF]\OL VLĊ XF]QLRZLH V]Nyá Z ;;, Z 7R GR UHDOL]DFML. MDVQHJR. MHGQR]QDF]QHJR. L. XĞZLDGRPLRQHJR. FHOX. SRGHMPXMąF. SUDFĊ. Z ]DZRG]LH DEVROZHQFL VWXGLyZ ELEOLRWHNR]QDZF]\FK SRZLQQL E\ü SU]\JRWRZDQL :áDĞFLZH MHJRUR]XPLHQLHSRPRĪHLPZSU]\V]áRĞFLVSUDZQLHUHDOL]RZDüV]F]HJyáRZH]DGDQLDV]NRá\ =DSHZQH NDĪG\ G\GDNW\N SRVWU]HJD SURFHV NV]WDáFHQLD QLHFR LQDF]HM )RUPXáXMąF QDMZDĪQLHMV]H FHOH GR UHDOL]DFML Z SURFHVLH HGXNDFML ZV]\VF\ SRZLQQL E\ü MHGQDN MHGQRP\ĞOQL $XWRU]\ QDMQRZV]\FK SRGVWDZ SURJUDPRZ\FK ]DZĊ]LOL MH GR WU]HFK SULRU\WHWRZ\FK &HOHPNV]WDáFHQLDRJyOQHJR>«@MHVW

(15) SU]\VZRMHQLHSU]H]XF]QLyZSRGVWDZRZHJR ]DVREX ZLDGRPRĞFL QD WHPDW IDNWyZ ]DVDG WHRULL L SUDNW\NL GRW\F]ąF\FK SU]HGH ZV]\VWNLP WHPDWyZ L ]MDZLVN EOLVNLFK GRĞZLDGF]HQLRP XF]QLyZ

(16) ]GRE\FLH SU]H] XF]QLyZ. XPLHMĊWQRĞFL. Z\NRQ\ZDQLD. Z\NRU]\VW\ZDQLD. ]DGDĔ. L. SRVLDGDQ\FK. ZLDGRPRĞFL. UR]ZLą]\ZDQLD. SRGF]DV. SUREOHPyZ.

(17) NV]WDáWRZDQLH X XF]QLyZ SRVWDZ ZDUXQNXMąF\FK VSUDZQH L RGSRZLHG]LDOQH IXQNFMRQRZDQLHZHZVSyáF]HVQ\PĞZLHFLH . 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z dn. 15 stycznia 2009 r. 4.17 [online], [dostĊp: 07.04.2013 r.], dostĊpny w Internecie: <http://www.lex.pl/du-akt/-/akt/dzu-09-4-17>. . .

(18) GUKDESURIQDG]Z0DULROD$QWF]DN . . 3ULRU\WHWRZ\P FHOHP HGXNDFML Z ;;,Z MHVW MDN Z\QLND ] SRZ\ĪV]HJR ]DSLVX SU]\JRWRZDQLH PáRGHJR SRNROHQLD GR F]\QQHJR XF]HVWQLFWZD ZH ZVSyáF]HVQ\P ĞZLHFLH FR SU]HNáDGD VLĊ QD SU]\JRWRZDQLH JR GR VSUDZQHJR IXQNFMRQRZDQLD Z REHFQ\P PRGHOX VSRáHF]HĔVWZD QD]\ZDQ\P LQIRUPDF\MQ\P : F\WRZDQ\P GRNXPHQFLH OHJLVODF\MQ\P GRGDQR 1DXF]\FLHOH SRZLQQL VWZDU]Dü XF]QLRP ZDUXQNL GR QDE\ZDQLD XPLHMĊWQRĞFL Z\V]XNLZDQLD SRU]ąGNRZDQLD L Z\NRU]\VW\ZDQLD LQIRUPDFML ] UyĪQ\FK ĨUyGHá ]. ]DVWRVRZDQLHP. WHFKQRORJLL. LQIRUPDF\MQRNRPXQLNDF\MQ\FK. QD. ]DMĊFLDFK. ] UyĪQ\FK SU]HGPLRWyZ 5HDOL]DFMĊ SRZ\ĪV]\FK FHOyZ SRZLQQD ZVSRPDJDü GREU]H Z\SRVDĪRQD ELEOLRWHND V]NROQD G\VSRQXMąFD DNWXDOQ\PL ]ELRUDPL ]DUyZQR ZSRVWDFLNVLĊJR]ELRUXMDNLZSRVWDFL]DVREyZPXOWLPHGLDOQ\FK 7UXGQR QLH ]DXZDĪ\ü ĪH QDXF]\FLHOH ELEOLRWHNDU]H DEVROZHQFL VWXGLyZ ELEOLRORJLF]QRLQIRUPDWRORJLF]Q\FK Vą REHFQLH QDMEDUG]LHM NRPSHWHQWQ\PL HGXNDWRUDPL Z ]DNUHVLH LQIRUPDWLRQ OLWHUDF\ NV]WDáFHQLD XPLHMĊWQRĞFL LQIRUPDF\MQ\FK

(19) 3RVLDGDMą RGSRZLHGQLą ZLHG]Ċ L XPLHMĊWQRĞFL DE\ PyF Z VSRVyE SURIHVMRQDOQ\ NV]WDáFLü VSUDZQLH SRUXV]DMąF\FK VLĊ Z ĞZLHFLH LQIRUPDFML RE\ZDWHOL ,FK SRVWDZ\ RG]ZLHUFLHGODMą ]DVDG\ JáRV]RQH SU]H] $OYLQD 7RIIOHUD VXNFHV RGQLHVLH WHQ NWR EĊG]LH PLDá GRVWĊS GR LQIRUPDFML RUD] XPLHMĊWQRĞü MHM Z\V]XNLZDQLD SU]HWZDU]DQLD L VWRVRZDQLD ERZLHP ZLHG]D VWDMH VLĊ QDMZDĪQLHMV]ą ZDUWRĞFLą ZVSyáF]HVQHM F\ZLOL]DFML 3U]\JRWRZDQLH SHGDJRJLF]QH NWyUH ]GRE\ZDMą VWXGHQFL JZDUDQWXMH LP ĪH QLH W\ONR EĊGą ZLHG]LHOL F]HJR XF]\ü DOH UyZQLHĪ MDN 3RGVWDZ\SUDZQHNV]WDáFHQLDQDXF]\FLHOLELEOLRWHNDU]\ 6SHFMDOL]DFMD ELEOLRWHNL V]NROQH L SHGDJRJLF]QH Z .DWHGU]H %LEOLRWHNR]QDZVWZD L ,QIRUPDFML 1DXNRZHM 8QLZHUV\WHWX àyG]NLHJR ]RVWDáD ZSURZDG]RQD Z URNX DNDGHPLFNLP -DN SLVDOL RGSRZLHG]LDOQL ]D WR SU]HGVLĊZ]LĊFLH -DGZLJD .RQLHF]QD L %RJXPLá .DUNRZVNL VWDáR VLĊ WDN QD Z\UDĨQH Ī\F]HQLH VWXGHQWyZ 1RZH XZDUXQNRZDQLD SUDZQH Z SRVWDFL .DUW\ 3UDZ 1DXF]\FLHOD ] U ZHGáXJ NWyUHM SU]\]QDQR ELEOLRWHNDU]RP V]NROQ\P VWDWXV SHGDJRJyZ L JRG]LQQ\ W\G]LHĔ SUDF\ RUD] QRZH QRUP\ ]DWUXGQLHQLD . 2. W Rozporządzeniu z 2008 r. zapisano, iĪ: WaĪnym zadaniem szkoły podstawowej jest przygotowanie uczniów do Īycia w społeczeĔstwie informacyjnym. TamĪe. 3 TamĪe. 4 Nauczyciele wszystkich przedmiotów powinni odwoływaü siĊ do zasobów biblioteki szkolnej i współpracowaü z nauczycielami bibliotekarzami w celu wszechstronnego przygotowania uczniów do samokształcenia i Ğwiadomego wyszukiwania, selekcjonowania i wykorzystywania informacji, TamĪe. 5 Toffler A., Powershift, New York, Bantam Books, 1991. 6 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 grudnia 2008 r.… 7 Konieczna J., Karkowski B., KsiąĪka, czytelnik i biblioteka szkolna w krĊgu zainteresowaĔ studentów bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Łódzkiego, „Folia Librorum” 2001 nr 10, s. 169-181. 8 Ustawa z dn. 26.01.1982 r., Karta Praw Nauczyciela, Dz. U. 1983 nr 5. 9 Pełny etat w szkole liczącej przynajmniej 300 uczniów, Zarządzenie Ministra OĞwiaty i Wychowania z dn 30. 06. 1982 r. w sprawie norm zatrudnienia nauczycieli-bibliotekarzy, Dz. Urz. MOiW” 1982 nr 8, poz. 69.. .

(20) :VSyáF]HVQHWUHQG\ZHGXNDFMLSU]\V]á\FKQDXF]\FLHOLELEOLRWHNDU]\ . ]PRW\ZRZDá\ VWXGHQWyZ GR ]GRE\ZDQLD RGSRZLHGQLFK NZDOLILNDFML : ELEOLRWHFH V]NROQHM PRJá\. E\ü. ]DWUXGQLDQH. W\ONR. RVRE\. SRVLDGDMąFH. SU]\JRWRZDQLH. SHGDJRJLF]QH. LELEOLRWHNDUVNLH 2 NV]WDáFHQLX ELEOLRWHNDU]\ QD VWXGLDFK SRG\SORPRZ\FK Z NRQWHNĞFLH Z\PRJyZ VSRáHF]HĔVWZD LQIRUPDF\MQHJR Z .DWHGU]H %LEOLRWHNR]QDZVWZD L ,QIRUPDFML 1DXNRZHM 8QLZHUV\WHWX àyG]NLHJR SLVDá SRG NRQLHF ODW %RJXPLá .DUNRZVNL RUD] SR SRQDG GZXG]LHVWX ODWDFK RG ZSURZDG]HQLD VSHFMDOL]DFML G\GDNW\F]QHM DXWRUND QLQLHMV]HJR DUW\NXáX : URNX ]DF]Ċá\ RERZLą]\ZDü QRZH VWDQGDUG\ NV]WDáFHQLD QDXF]\FLHOL QLHVWHW\MXĪQLHDNWXDOQH=DSLV\XWUDFLá\PRFRERZLą]\ZDQLD]GQLHPSDĨG]LHUQLNDU Z ]ZLą]NX ] ZHMĞFLHP Z Ī\FLH 8VWDZ\ ] GQLD PDUFD U 3UDZR R V]NROQLFWZLH Z\ĪV]\P 2EHFQLH RERZLą]XMąFH VWDQGDUG\ ]RVWDá\ ]DWZLHUG]RQH ZU *RG]LQRZ\ UR]NáDG ]DMĊü SU]\JRWRZXMąF\FK VWXGHQWD GR E\FLD QDXF]\FLHOHP ELEOLRWHNDU]HP 3U]\JRWRZDQLH VWXGHQWyZ GR UROL QDXF]\FLHOD ELEOLRWHNDU]D 8F]HOQLH :\ĪV]H UHDOL]XMą]JRGQLH]HVWDQGDUGDPLNV]WDáFHQLDQDXF]\FLHOL:LHORNURWQLHXOHJDá\RQH]PLDQRP : ODWDFK SURJUDP VSHFMDOL]DFML REHMPRZDá JRG]LQ ]DMĊü G\GDNW\F]Q\FK RUD] JRG]LQ. SUDNW\N. :. ODWDFK. . NV]WDáFLOLĞP\. VWXGHQWyZ. Z. RSDUFLX. . RQRZHVWDQGDUG\ =JRGQLH]QLPLQDMHGQROLW\FKVWXGLDFKPDJLVWHUVNLFKZ]DNUHVLHMHGQHM JáyZQHM

(21) VSHFMDOQRĞFL QDXF]\FLHOVNLHM SU]HGPLRW\ NV]WDáFHQLD PLDá\ áąF]Q\ Z\PLDU FR QDMPQLHM JRG]LQ VWXGHQW XF]HVWQLF]\á SRQDGWR Z RERZLą]NRZ\FK SHGDJRJLF]Q\FK SUDNW\NDFK ĞUyGURF]Q\FK ± Z Z\PLDU]H JRG]LQ RUD] SHGDJRJLF]Q\FK SUDNW\NDFK 10. Rozporządzenie MOiW z dn. 24. 08. 1982 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli, Dz.Urz. 1982 nr 29, poz. 206. 11 Karkowski B., Kształcenie podyplomowe bibliotekarzy a potrzeby społeczeĔstwa informacyjnego, „Folia Librorum” 1999 nr 9, s. 25-29. 12 Antczak M., Wyzwania oĞwiatowe początku XXI wieku a edukacja nauczycieli bibliotekarzy w Katedrze Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Łódzkiego w latach 2004-2009 [w:] Andrysiak E. (red.) Ludzie i ksiąĪki : Studia i szkice bibliologiczno-bibliograficzne, ŁódĨ, Wydaw. Ibidem, 2011, s. 433-446. 13 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 wrzeĞnia 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli [online], Dz. U. Nr 207, poz. 2110, [dostĊp: 07.04.2013], dostĊpny w Internecie: <http://bip.men.gov.pl/men_bip/akty_pr_1997-2006/rozp_302.php?wrapper=test>. 14 Ustawa z dnia 18 marca 2011 r. Prawo o szkolnictwie wyĪszym ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw, Dz. U. Nr 84, poz. 455 i Nr 112, poz. 654. Tekst ujednolicony: Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyĪszym [online], Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z póĨn. zm., [dostĊp: 07.04.2013], dostĊpny w Internecie: <http://www.nauka.gov.pl/fileadmin/user_upload/szkolnictwo/Reforma/20110523_USTAWA_z_dnia_27_lipca_200 5.pdf> 15 Rozporządzenie Ministra Nauko i Szkolnictwa WyĪszego z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela [online], [dostĊp: 07.04.2013], dostĊpny w Internecie: <http://www.uj.edu.pl/documents/1333504/4915309/17.01.2012_Rozp.MNiSW_standardy_ksztalcenia_dla_nauczyc ieli.pdf> 16 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 10. 10. 1991 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od nauczycieli, „Dziennik Ustaw” 1991, poz. 433. 17 Załącznik do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 wrzeĞnia 2004 r., poz. 2110.. . .

(22) GUKDESURIQDG]Z0DULROD$QWF]DN . . FLąJá\FK ± FR QDMPQLHM JRG]LQ 3U]\JRWRZDQLH VWXGHQWD GR E\FLD QDXF]\FLHOHP Z ELEOLRWHFH V]NROQHM UR]SRF]ĊWH Z ODWDFK REHMPRZDáR áąF]QLH JRG]LQ JRG]LQ\QDMĊ]\NREF\ 2G URNX DNDGHPLFNLHJR SUDFXMHP\ ]JRGQLH ] QDMQRZV]\PL VWDQGDUGDPL NV]WDáFHQLD QDXF]\FLHOL 'QLD VW\F]QLD U 0LQLVWHU (GXNDFML 1DURGRZHM .U\VW\QD 6]XPLODV. SRGSLVDáD. QRZ\. GRNXPHQW. OHJLVODF\MQ\. 2GVWąSLRQR. RG. NV]WDáFHQLD. GZXVSHFMDOQRĞFLRZHJR 3U]\JRWRZDQLH ]DZRGRZH QDXF]\FLHOVNLH

(23) SRZLQQR PLHü REHFQLH FKDUDNWHU PRGXáRZ\ : UDPDFK WU]HFK PRGXáyZ HGXNDFMD SU]\V]áHJR QDXF]\FLHOD ELEOLRWHNDU]D REHMPXMH SU]\JRWRZDQLH Z ]DNUHVLH

(24) PHU\WRU\F]Q\P GR QDXF]DQLD SU]HGPLRWX SURZDG]HQLD ]DMĊü

(25)

(26) SV\FKRORJLF]QRSHGDJRJLF]Q\P RUD]

(27) G\GDNW\F]Q\P $EVROZHQW. VSHFMDOL]DFML. SHGDJRJLF]QHM. Z. .DWHGU]H. %LEOLRWHNR]QDZVWZD. L ,QIRUPDFML 1DXNRZHM Z WUDNFLH VWXGLyZ OLFHQFMDFNLFK SRZLQLHQ RGE\ü JRG]LQ ]DMĊü Z NWyU\FK ]DZDUWR JRG]LQ SUDNW\N ĞUyGURF]Q\FK

(28) RUD] GRGDWNRZR JRG]LQ SUDNW\N SHGDJRJLF]Q\FK FLąJá\FK QD SR]LRPLH V]NRá\ SRGVWDZRZHM 'R SRGDQHJR Z\PLDUX QDOHĪ\ GROLF]\ü UyZQLHĪ JRG]LQ\ QD MĊ]\N REF\ 3R XNRĔF]RQ\FK VWXGLDFK , VWRSQLD QDXF]\FLHO ELEOLRWHNDU]EĊG]LHPyJáSRGMąüSUDFĊZELEOLRWHFHV]NRá\SRGVWDZRZHMDQLHMDNGRW\FKF]DV UyZQLHĪ Z JLPQD]MXP : ]DPLHV]F]RQHM SRQLĪHM WDEHOL PRĪQD V]F]HJyáRZR SU]HĞOHG]Lü JRG]LQRZ\Z\PLDUSU]HZLG]LDQ\FKGRUHDOL]DFMLSU]HGPLRWyZ 3U]HND]\ZDQLH ZLHG]\ NV]WDáFHQLH XPLHMĊWQRĞFL L SUDFD QDG ZáDĞFLZą SRVWDZą VWXGHQWDZUDPDFKG\GDNW\NLSU]HGPLRWRZHM (GXNDFMD VWXGHQWyZ RGE\ZD VLĊ Z WU]HFK REV]DUDFK SRVWDZD ZLHG]D RUD] XPLHMĊWQRĞFL : ]DNUHVLH G\GDNW\NL SU]HGPLRWRZHM QD 8QLZHUV\WHFLH àyG]NLP Z\SRVDĪDP\ SU]\V]áHJR QDXF]\FLHOD ELEOLRWHNDU]D Z ZLHG]Ċ QD WHPDW KLVWRULL SHGDJRJLNL ELEOLRWHF]QHM Z 3ROVFH L QD ĞZLHFLH Z W\P RERZLą]XMąF\FK DNWyZ SUDZQ\FK ]DGDĔ L SRGVWDZRZ\FK SURFHVyZ Z ELEOLRWHFH V]NROQHM SODQRZDQLD SUDF\ PRGHOL VWUDWHJLL PHWRG L WHFKQLN QDXF]DQLD Z W\P DNW\ZL]XMąF\FK PHWRG QDXF]DQLD PLQ UR]PDLW\FK IRUP G\VNXVML PHWRG SHGDJRJLNL]DEDZ\PHWRG\SURMHNWyZPHWRG\GUDP\PHWRGSUDF\ZHZVSyáSUDF\PHWRG WZyUF]HJRUR]ZLą]\ZDQLDSUREOHPyZPHWRGGHILQLRZDQLDSRMĊüPHWRGKLHUDUFKL]DFMLLWS

(29) 2PDZLDP\ ]H VWXGHQWDPL V\WXDFMH Z\FKRZDZF]H NWyU\FK PRJą GRĞZLDGF]Dü OXE MXĪ GRĞZLDGF]DMąSRGF]DVWUZDQLDSUDNW\NZWRNXQDXF]DQLD 'XĪ\ QDFLVN NáDG]LHP\ QD XPLHMĊWQRĞü WZRU]HQLD SUDZLGáRZ\FK VFHQDULXV]\ ]DMĊü MDNR SXQNWyZ Z\MĞFLRZ\FK GR GREU]H SU]\JRWRZDQ\FK OHNFML 3RGF]DV LFK NRQVWUXRZDQLD 18. Rocznik rozpoczynający edukacjĊ w 2011 r. obowiązują podstawy programowe z 2004 r. Rozporządzenie Ministra Nauko i Szkolnictwa WyĪszego z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela. … Wydanie nowego rozporządzenia, w myĞl upowaĪnienia zawartego w art. 9c Ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyĪszym, Dz. U. nr 164, poz. 1365, z póĨn. zm., było obowiązkiem ministra do spraw szkolnictwa wyĪszego. 20 Zob teĪ: Palka S, Aktualne tendencje w dydaktyce akademickiej [w:] Skulicz D., W poszukiwaniu modelu dydaktyki akademickiej, Kraków, Wydaw. Uniwersytetu JagielloĔskiego, 2004, s. 32. 19. .

(30) :VSyáF]HVQHWUHQG\ZHGXNDFMLSU]\V]á\FKQDXF]\FLHOLELEOLRWHNDU]\ . . XF]\P\ VWXGHQWyZ ZáDĞFLZHJR GRERUX ]DNUHVX SU]HND]\ZDQ\FK WUHĞFL GR SR]LRPX 7DEHOD:\PLDUJRG]LQRZ\]DMĊü]HVSHFMDOL]DFMLG\GDNW\NDZELEOLRWHFHV]NROQHML SHGDJRJLF]QHMQDSR]LRPLHOLFHQFMDWXZ.DWHGU]H%LEOLRWHNR]QDZVWZDL,QIRUPDFML 1DXNRZHM8QLZHUV\WHWXàyG]NLHJRRGURNXDN URNVHPHVWU. ,. ûZLF]HQLD Z\NáDG\NRQZHUVDWRULD 5D]HP ODERUDWRU\MQH. . 3V\FKRORJLDZVWĊS. . . . . 3HGDJRJLNDZVWĊS. . . . . 3UDNW\NDRSLHNXĔF]R Z\FKRZDZF]D. . . . . 3RGVWDZ\G\GDNW\NL. . . . . 3RGVWDZ\G\GDNW\NL] HOHPHQWDPLSUDZD. . . . . 3HGDJRJLND. . '\GDNW\NDZELEOLRWHFH V]NROQHMLSHGDJRJLF]QHM 2UJDQL]DFMDELEOLRWHN V]NROQ\FKLSHGDJRJLF]Q\FK. ,, . . . 3HGDJRJLND. . SR. . '\GDNW\NDZELEOLRWHFH V]NROQHMLSHGDJRJLF]QHM (GXNDFMDILOPRZDL PHGLDOQD. . . . . . . . . . . . . . . . . 5D]HP. . . (PLVMDJáRVX. ,,,. . . '\GDNW\NDZELEOLRWHFH V]NROQHMLSHGDJRJLF]QHM '\GDNW\NDZELEOLRWHFH V]NROQHMLSHGDJRJLF]QHM± SUDNW\NLĞUyGURF]QH '\GDNW\NDZELEOLRWHFH V]NROQHMLSHGDJRJLF]QHM± SUDNW\NLSHGDJRJLF]QH FLąJáHQDSR]LRPLHV]NRá\ SRGVWDZRZHM. . . %ORNSHGDJRJLF]Q\. . . . . . . . . ħUyGáR]GRNXPHQWDFML.DWHGU\%L,18àU. QDXF]DQLD RUD] IRUPXáRZDQLD FHOyZ OHNFML D FR ]D W\P LG]LH GRERUX IRUP PHWRG. L. ĞURGNyZ. NV]WDáFHQLD. 8F]\P\. LFK. UyZQLHĪ. Z\NRQ\ZDQLD. HVWHW\F]Q\FK. L IXQNFMRQDOQ\FK SRPRF\ QDXNRZ\FK RUD] ZáDĞFLZHM DUDQĪDFML ZQĊWU] Z NWyU\FK PDMą ]DPLDUSU]HSURZDG]DüOHNFMH 'XĪ\ QDFLVN NáDG]LHP\ QD XPLHMĊWQRĞü WZRU]HQLD SUDZLGáRZ\FK VFHQDULXV]\ ]DMĊü MDNR SXQNWyZ Z\MĞFLRZ\FK GR GREU]H SU]\JRWRZDQ\FK OHNFML 3RGF]DV LFK NRQVWUXRZDQLD XF]\P\. VWXGHQWyZ. ZáDĞFLZHJR. GRERUX. ]DNUHVX. SU]HND]\ZDQ\FK. WUHĞFL. . . .

(31) GUKDESURIQDG]Z0DULROD$QWF]DN . . GR SR]LRPX QDXF]DQLD RUD] IRUPXáRZDQLD FHOyZ OHNFML D FR ]D W\P LG]LH GRERUX IRUP PHWRG. L. ĞURGNyZ. NV]WDáFHQLD. 8F]\P\. LFK. UyZQLHĪ. Z\NRQ\ZDQLD. HVWHW\F]Q\FK. L IXQNFMRQDOQ\FK SRPRF\ QDXNRZ\FK RUD] ZáDĞFLZHM DUDQĪDFML ZQĊWU] Z NWyU\FK PDMą ]DPLDUSU]HSURZDG]DüOHNFMH 3RGF]DV ]DMĊü SUDNW\F]Q\FK Z V]NRáDFK EDUG]R WUXGQ\P HOHPHQWHP MHVW RFHQLDQLH GRNRQ\ZDQH SU]H] SU]\V]á\FK QDXF]\FLHOL QLH W\ONR XF]QLyZ DOH UyZQLHĪ VLHELH QDZ]DMHP %LRUą Z W\P XG]LDá HPRFMH D QD Z\SRZLHG]LVWXGHQWyZ PDMą ZSá\Z LFK Z]DMHPQH UHODFMH 7UXGQR MHVW SU]HG QDXF]\FLHOHP DNDGHPLFNLP RFHQLDü SU]\MDFLyáNĊ F]\ NROHJĊ L PyZLü R SRSHáQLRQ\FK SU]H] QLFK EáĊGDFK -HV]F]H WUXGQLHM MHVW SUDZGRSRGREQLH GRNRQ\ZDü VDPRRFHQ\ L SRGNUHĞODü VZRMH QLHGRFLąJQLĊFLD OXE FKZDOLü VLĊ VXNFHVDPL 0RĪQD ]DREVHUZRZDü ĪH SUREOHP WHQ ]PQLHMV]D VLĊ Z WUDNFLH SUDNW\N L SRG NRQLHF LFK WUZDQLD VWXGHQFL ]QDF]QLH áDWZLHM L FRUD] EDUG]LHM SURIHVMRQDOQLH RFHQLDMą VZRMH RUD] NROHĪDQHN L NROHJyZ OHNFMH 1DXF]\FLHO ] UDPLHQLD 8QLZHUV\WHWX SHáQL WX EDUG]R LVWRWQą IXQNFMĊ -HJR ]DGDQLHP MHVW Z\WZRU]HQLH VSU]\MDMąFHM DWPRVIHU\ L XĞZLDGRPLHQLH VWXGHQWRP ]QDF]HQLD NRQVWUXNW\ZQHM NU\W\NL GOD VDPRGRVNRQDOHQLD D WDNĪH ZVSDUFLH 3RPRF GOD VWXGHQWyZ VWDQRZLą RGSRZLHGQLR RSUDFRZDQH IRUPXODU]H NWyUH Vą ]RERZLą]DQL Z\SHáQLDü SR NDĪGHM KRVSLWRZDQHMOHNFMLFRVWDQRZL]NROHLSXQNWZ\MĞFLDGRG\VNXVMLRGE\ZDMąFHMVLĊ]DZV]HSR ]DMĊFLDFK]XF]QLDPL $E\ SU]\V]OL QDXF]\FLHOH SRWUDILOL VLĊ SRGF]DV WUZDQLD VWXGLyZ L Z SU]\V]áRĞFL VDPRGRVNRQDOLü L áDWZLHM DQDOL]RZDü HZHQWXDOQH EáĊG\ SRSHáQLDQH SU]H] VLHELH XF]\P\ LFK GRNRQ\ZDQLDHZDOXDFMLZRSDUFLXRLQIRUPDFMH ]ZURWQHRGXF]QLyZ'RX]\VNLZDQLDW\FKĪH Z\NRU]\VWXMHP\ PHWRG\ DNW\ZL]XMąFH :VSyáF]HVQD WHRULD G\GDNW\NL GDMH SRG W\P Z]JOĊGHP EDUG]R GXĪR PRĪOLZRĞFL : OLWHUDWXU]H QLH ]QDMG]LHP\ ZLHOX SUDF QD WHPDW HZDOXDFML VWXGHQWyZ -HGQą ] RVyE NWyUH SLVXMą R MHM UROL Z G\GDNW\FH DNDGHPLFNLHM MHVW .D]LPLHUD3DFáDZVND=NROHLRW\PMDNZDĪQDMHVWDNW\ZL]DFMDVWXGHQWyZSRGF]DV]DMĊüL R ZVSyáF]HVQ\FK SRF]\QDQLDFK Z W\P NLHUXQNX QD XF]HOQLDFK Z\ĪV]\FK ZVSRPLQDá PLQ $QGU]HM&KZDOED 6WXGHQWyZ ]DSR]QDMHP\ ] ERJDFWZHP PHWRG LQWHJUDF\MQ\FK DE\ W\P VDP\P ]ZUyFLü V]F]HJyOQą XZDJĊ QD UROĊ LQWHJUDFML Z SURFHVLH QDXF]DQLD 3RGVWDZą ERZLHP RWZDUFLD VLĊ XF]QLD QD SU]HND]\ZDQH WUHĞFL Vą MHJR NRPIRUW SV\FKLF]Q\ L GREUH VDPRSRF]XFLH FR RF]\ZLĞFLH GRW\F]\ UyZQLHĪ L QDXF]\FLHOD 8PLHMĊWQRĞü ZVSyáSUDF\ ] LQQ\PL OXGĨPL QDMSUDZGRSRGREQLHM ]RVWDQLH SyĨQLHM Z\NRU]\VWDQD Z Ī\FLX FR PD QLHEDJDWHOQH ]QDF]HQLH Z NRQWHNĞFLH VSRáHF]HĔVWZD GąĪąFHJR GR RJUDQLF]DQLD VZRLFK NRQWDNWyZ U]HF]\ZLVW\FK QD U]HF] ZLUWXDOQ\FK 6WDUDP\ VLĊ ]LQWHJURZDü UyZQLHĪ VDP\FK VWXGHQWyZDE\SRSU]H]SU]\NáDGSRPyFLPGRĞZLDGF]\ü]QDF]HQLDGREU]HZVSyáSUDFXMąFHJR ]HVSRáXGOD]GRE\ZDQLDZLHG]\LXPLHMĊWQRĞFL 21. Por. Pacławska K., Ewaluacja w dydaktyce akademickiej [w:] Skulicz D. (red. nauk.) W poszukiwaniu modelu dydaktyki akademickiej, Kraków, 2004, s. 121-134. 22 Por. Chwalba A., Współczesne problemy dydaktyki akademickiej [w:] Skulicz D. (red. nauk.) W poszukiwaniu modelu dydaktyki akademickiej, Kraków, 2004, s. 15-17.. .

(32) :VSyáF]HVQHWUHQG\ZHGXNDFMLSU]\V]á\FKQDXF]\FLHOLELEOLRWHNDU]\ . . 8PLHMĊWQRĞFLDEVROZHQWD±NDQG\GDWDQDQDXF]\FLHODELEOLRWHNDU]D : P\ĞO QDMQRZV]\FK VWDQGDUGyZ DEVROZHQW VWXGLyZ ELEOLRWHNR]QDZF]\FK NWyU\ RGE\á. VSHFMDOL]DFMĊ. G\GDNW\ND. Z. ELEOLRWHFH. V]NROQHM. SRZLQLHQ. E\ü. ]GROQ\. GR NRPSOHNVRZHM UHDOL]DFML G\GDNW\F]Q\FK Z\FKRZDZF]\FK LRSLHNXĔF]\FK ]DGDĔ V]NRá\ :]ZLą]NX ] W\P SRVLDGDü SU]\JRWRZDQLH Z ]DNUHVLH Z\EUDQ\FK VSHFMDOQRĞFL QDXF]\FLHOVNLFK WDN DE\ Z VSRVyE NRPSHWHQWQ\ SU]HND]\ZDü QDE\Wą ZLHG]Ċ RUD] VDPRG]LHOQLH Mą SRJáĊELDü DNWXDOL]RZDü D WDNĪH LQWHJURZDü ] LQQ\PL G]LHG]LQDPL ZLHG]\ QS SV\FKRORJLL L SHGDJRJLNL

(33) WDN DE\ SHáQLü IXQNFMH Z\FKRZDZF]H L RSLHNXĔF]H ZVSLHUDü ZV]HFKVWURQQ\ UR]ZyM XF]QLyZ ]DVSRNDMDü LFK V]F]HJyOQH SRWU]HE\ HGXNDF\MQH LQG\ZLGXDOL]RZDü SURFHV QDXF]DQLD ZVSyáSUDFRZDü ] LQQ\PL QDXF]\FLHODPL URG]LFDPL L. VSRáHF]QRĞFLą. ORNDOQą. VNXWHF]QLH. SURZDG]Lü. ]DMĊFLD. HGXNDF\MQH. UR]EXG]Dü. ]DLQWHUHVRZDQLD SR]QDZF]H RUD] ZVSLHUDü UR]ZyM LQWHOHNWXDOQ\ XF]QLyZ SU]H] XPLHMĊWQ\ GREyUPHWRGDNW\ZL]XMąF\FKWHFKQLNQDXF]DQLDLĞURGNyZG\GDNW\F]Q\FK $EVROZHQWSRQDGWRSRZLQLHQXPLHüEDGDüLRFHQLDüRVLąJQLĊFLDXF]QLyZRUD]ZáDVQą SUDNW\NĊ. SRVáXJLZDü. VLĊ. WHFKQRORJLą. LQIRUPDF\MQą. L. Z\NRU]\VW\ZDü. Mą. Z SURZDG]HQLX ]DMĊü ,VWRWQH MHVW UyZQLHĪ E\ SU]\V]á\ QDXF]\FLHO XPLDá SRVáXJLZDü VLĊ SU]HSLVDPL SUDZD GRW\F]ąFHJR V\VWHPX RĞZLDW\ VWDWXVX ]DZRGRZHJR RUD] QD NRQLHF ]QDáMĊ]\NREF\ZVWRSQLX]DDZDQVRZDQ\PRF]\PPRZDE\áDZF]HĞQLHM 1DV]VXNFHV]DOHĪ\UyZQLHĪRGZNáDGXSUDF\LSUHG\VSR]\FMLVDPHJRNDQG\GDWDQD QDXF]\FLHOD :\PDJDQH RG QLHJR XPLHMĊWQRĞFL EĊGąFH Z\SDGNRZą W\FKĪH RUD] G]LDáDĔ 8F]HOQL]DSUH]HQWRZDQRQDVFKHPDFLH 6FKHPDW8PLHMĊWQRĞFLQDXF]\FLHODELEOLRWHNDU]D. NRPXQLNDF\MQH LQIRUPDF\MQRPHGLDOQH. G\GDNW\F]QH. :<0$*$1(80,(-Č712ģ&, 2'$%62/:(17$. Mč]\NRZH. .$1'<'$7$1$1$8&=<&,(/$ %,%/,27(.$5=$. SUDNVHRORJLF]QH. Z\FKRZDZF]H. VDPRNV]WDãFHQLRZH VSRãHF]QH. ħUyGáRRSUDFRZDQLHZáDVQH. 23. Zgodnie m.in. z hasłami Christopher’a Day’a poruszanymi w ksiąĪce: Day Ch., Rozwój zawodowy nauczyciela. Uczenie siĊ przez całe Īycie, GdaĔsk, 2004.. . .

(34) GUKDESURIQDG]Z0DULROD$QWF]DN . . 1D SRF]ąWNX QDV]HJR VWXOHFLD SUHNXUVRU]\ VSHFMDOL]DFML G\GDNW\ND Z ELEOLRWHFH V]NROQHM LSHGDJRJLF]QHM-DGZLJD.RQLHF]QDL%RJXPLá.DUNRZVNLSLVDOL %LEOLRWHNDU]V]NROQ\WRQLHW\ONRSUDFRZQLNSRVLDGDMąF\SRGZyMQ\VWDWXV]DZRGRZ\ ± SHGDJRJD L ELEOLRWHNDU]D 3RZLQQD WR E\ü WDNĪH RVRED R V]HURNLFK KRU\]RQWDFK XP\VáRZ\FK RWZDUWD QD NRPSOHNVRZRĞü ZLHG]\ D MHGQRF]HĞQLH ]QDMąFD L GRFHQLDMąFD ]QDMRPRĞü OLWHUDWXU\ SLĊNQHM 1LHREFD SRZLQQD MHM E\ü ]QDMRPRĞü ]DVDG SUDNVHRORJLL D WDNĪH XPLHMĊWQRĞü SUDF\ ] QRZ\PL WHFKQRORJLDPL 3RGREQLH MDNNDĪG\ELEOLRWHNDU]WDNĪHLSUDFRZQLNELEOLRWHNLV]NROQHMSRZLQLHQRG]QDF]DüVLĊ V\VWHPDW\F]QRĞFLą L GRNáDGQRĞFLą SU]\ MHGQRF]HVQHM XPLHMĊWQRĞFL V\QWHW\F]QHJR P\ĞOHQLD 3RVWĊSXMHP\ UyZQLHĪ ]JRGQLH UyZQLHĪ ] Z\W\F]Q\PL %RJXVáDZ\ 0DWZLMyZ ]DZDUW\PLZDUW\NXOH.V]WDáFHQLHDNDGHPLFNLHZSHUVSHNW\ZLHXF]HQLDVLĊSU]H]FDáHĪ\FLH GRW\F]ąF\PL WHJR R FR SRZLQLHQ ]DGEDü SURIHVMRQDOQ\ QDXF]\FLHO :ĞUyG Z\PLHQLRQ\FK REV]DUyZ]QDOD]á\VLĊ UR]ZyM NRPSHWHQFML LQWHUSHUVRQDOQ\FK W]Q QDE\ZDü XPLHMĊWQRĞFL EXGRZDQLD KDUPRQLMQ\FK UHODFML ] RWRF]HQLHP QDE\ZDü ĞZLDGRPRĞü ZáDVQ\FK HPRFML RUD] SUDFRZDüQDGSRVWDZąDVHUW\ZQą UR]ZyMNUHDW\ZQRĞFL UR]ZyMXPLHMĊWQRĞFLRUJDQL]DFMLL]DU]ąG]DQLDSUDFąZ]HVSROH UR]ZyMNRPSHWHQFMLLQWHUSHUVRQDOQ\FK :V]\VWNLHZ\PLHQLRQHSXQNW\GRW\F]ąUyZQLHĪV\OZHWNLQDXF]\FLHODELEOLRWHNDU]D : .DWHGU]H %LEOLRWHNR]QDZVWZD L ,QIRUPDFML 1DXNRZHM 8QLZHUV\WHWX àyG]NLHJR RG ODW VWDZLDQR QD SUDNW\NĊ 2SUyF] SUDNW\N ĞUyGURF]Q\FK F]ĊĞü ]DMĊü QD GUXJLP URNX VWXGLyZ OLFHQFMDFNLFK ]ZDQ\FK üZLF]HQLDPL PHWRG\F]Q\PL E\áD SURZDG]RQD Z V]NRáDFK 6WXGHQFL XF]\OL VLĊ QLH W\ONR SURZDG]Lü OHNFMH DOH UyZQLHĪ RUJDQL]RZDü NRQNXUV\ GOD MHM XF]QLyZ UyĪQHJR URG]DMX LPSUH]\ R FKDUDNWHU]H F]\WHOQLF]\P Z\FLHF]NL« 1RZH ]DSLV\ QLH Vą ZLĊF GODXF]HOQLQLF]\PQRZ\P (GXNDFMDVWXGHQWyZPHWRGDPLDNW\ZQ\PL :\FKRG]LP\ ] ]DáRĪHQLD ĪH QDMZLĊNV]H HIHNW\ SU]\QRVL NV]WDáFHQLH VWXGHQWyZ SRSU]H] SUDNW\NĊ GODWHJR ZLĊNV]RĞü ]DMĊü QD XF]HOQL Z UDPDFK VSHFMDOL]DFML G\GDNW\ND Z ELEOLRWHFH V]NROQHM L SHGDJRJLF]QHM MHVW SURZDG]RQD PHWRGDPL DNW\ZQ\PL 6WXGHQFL ]DXWRSVMLSR]QDMąLFKZDG\L]DOHW\ 24. Konieczna J., Karkowski B., KsiąĪka, czytelnik…, op. cit., s. 172. Matwijów B., Kształcenie akademickie w perspektywie uczenia siĊ przez całe Īycie [w:] Skulicz D. (red. nauk.) W poszukiwaniu modelu dydaktyki akademickiej, Kraków, 2004, s. 88.. 25. .

(35) :VSyáF]HVQHWUHQG\ZHGXNDFMLSU]\V]á\FKQDXF]\FLHOLELEOLRWHNDU]\ . . -HGQ\P ] SU]\NáDGyZ Z\NRU]\VWDQLD WDNLFK PHWRG MHVW NRORNZLXP SRGVXPRZXMąFH ]DMĊFLD RGE\ZDMąFH VLĊ ] Z\NRU]\VWDQLHP JU\ 7U]\ NRORU\ NWyUHM SRP\VáRGDZF]\QLą MHVW SLV]ąFD WH VáRZD

(36) 3LHUZV]\P HWDSHP MHVW SRG]LDá VWXGHQWyZ QD F]WHU\ ]HVSRá\ Z NWyU\FK RSUDFRZXMąS\WDQLDGRNRORNZLXPZWU]HFKNDWHJRULDFK

(37) F]HUZRQD ± S\WDQLD RWZDUWH Z\PDJDMąFH RG VWXGHQWD VIRUPXáRZDQLD FDáHM RGSRZLHG]L]DSNW

(38) ĪyáWD ± S\WDQLD ]DPNQLĊWH Z NWyU\FK SRGDQR NLOND ZDULDQWyZ RGSRZLHG]L D]DGDQLHPVWXGHQWDMHVWZ\EyUZáDĞFLZHM \FK

(39) ]DSNW

(40) ]LHORQD ± S\WDQLD L ]DGDQLD GRZROQH PDMąFH FKDUDNWHU UHODNVXMąF\ WX OLF]\ VLĊ NUHDW\ZQRĞüVWXGHQWyZLLFKSRF]XFLHKXPRUX]DSNW 6WXGHQFLSU]\JRWRZXMąS\WDQLDQDNDUWNDFK ZWU]HFKNRORUDFKF]HUZRQ\PĪyáW\P L]LHORQ\P

(41) SRGDMąFMHGQRF]HĞQLHQDQLFKSUDZLGáRZHUR]ZLą]DQLD:GQLXNRORNZLXPNDUWNL ] S\WDQLDPL ]ELHUDQH Vą GR MHGQHM SXOL .DĪGD ] F]WHUHFK JUXS VWXGHQWyZ PD VZRMą PDVNRWNĊ SLRQHN GR JU\

(42) XF]HVWQLF\ RGSRZLDGDMąF QD S\WDQLD PRJą Z UDPDFK ]HVSRáX NRQVXOWRZDüVLĊDOHQLHPRJąMXĪNRU]\VWDü]QRWDWHNDQLLQQ\FKPDWHULDáyZSRPRFQLF]\FK 3ODQV]DGRJU\Z7U]\NRORU\ZLGRF]QDMHVWQD]GMĊFLXSRQLĪHM IRW

(43) )RW3ODQV]DGRJU\Z7U]\NRORU\ 3/$16=$'2*5<:75=<.2/25<. ħUyGáRIRWRJUDILD]H]ELRUyZDXWRUNLDXWRU0DULROD$QWF]DNSURMHNWLZ\NRQDQLHSODQV]\ VWXGHQFL.DWHGU\%L,18à . *UD QLH PD ]D]QDF]RQHM PHW\ D MHG\QLH SR]\FMĊ VWDUWRZą 2 ]DNRĔF]HQLX JU\ GHF\GXMą XF]HVWQLF\ OXE SURZDG]ąF\ ]DMĊFLD 3RV]F]HJyOQH ]HVSRá\ QD SRGVWDZLH OLF]E\ RF]HN U]XFRQHM NRVWNL SU]HPLHV]F]DMą VLĊ QD NROHMQH SROD ,FK NRORU GHF\GXMH R Z\ERU]H NDWHJRULL S\WDQLD 2GF]\WXMH MH SURZDG]ąF\ SDPLĊWDMąF ĪH QD QLFK Vą XPLHV]F]RQH RGSRZLHG]L

(44) 3R SU]HMĞFLX SROD VWDUWRZHJR MHVW W]Z SUHPLD F]\OL S\WDQLH RG SURZDG]ąFHJR ]DMĊFLD 3R SRGOLF]HQLX Z\QLNyZ ]Z\FLĊVND JUXSD RWU]\PXMH RFHQ\ EDUG]R GREUH GUXJD. . .

(45) GUKDESURIQDG]Z0DULROD$QWF]DN . . Z NROHMQRĞFL RFHQ\ GREUH ] LWG 6WXGHQFL EDUG]R OXELą WĊ IRUPĊ VSUDZG]DQLD LXWUZDODQLDZLHG]\PDMąRND]MĊGRLQWHJUDFMLZVSyáSUDF\RGSRZLHG]LDOQRĞFL]HVSRáRZHMD SU]\RND]MLGREU]HVLĊEDZLą IRW

(46) 3U]\RND]MLQDXF]\FLHOSURZDG]ąF\PRĪHVNRU\JRZDü QLHSUDZLGáRZR]UR]XPLDQHOXEEáĊGQLH]DSDPLĊWDQHSU]H]VWXGHQWyZLQIRUPDFMH )RW6WXGHQFLSRGF]DVNRORNZLXPPHWRGą7U]\NRORU\. ħUyGáRIRWRJUDILH]H]ELRUyZDXWRUNLDXWRU0DULROD$QWF]DNU. 7Ċ VDPą PHWRGĊ VWXGHQFL PRJą Z\NRU]\VW\ZDü GR ]DMĊü ELEOLRWHF]Q\FK Z V]NRáDFK 5HDOL]RZDOLĞP\ QLą QD SU]\NáDG SRGVXPRZDQLH ]DMĊü GRW\F]ąF\FK GRNXPHQWRZDQLD LQIRUPDFML 8F]QLRP SRGREDáD VLĊ IRUPD VSUDZG]DQLD LFK ZLHG]\ L XPLHMĊWQRĞFL Z IRUPLH JU\ JG\ PXVLHOL FKRFLDĪE\ VDPRG]LHOQLH VSRU]ąG]Lü RSLV GDQHJR ĨUyGáDLQIRUPDFMLOXEXSRU]ąGNRZDüRSLV\ZUDPDFKELEOLRJUDILL

(47) 7U]\ NRORU\ QLH MHVW MHG\Qą PHWRGą DNW\ZL]XMąFą Z HGXNDFML VWXGHQWyZ 'R ]DMĊü R ]DVDGDFK QDXF]DQLD L Z\FKRZ\ZDQLD Z\NRU]\VWXMHP\ QD SU]\NáDG GLDPHQWRZH XV]HUHJRZDQLH L SLUDPLGĊ SULRU\WHWyZ GR GHILQLRZDQLD SRMĊü ]ZLą]DQ\FK ] G\GDNW\Ną ± PHWRGĊNXOLĞQLHJRZHMGRSR]QDQLDIRUPSUDF\]F]\WHOQLNLHP±MLJVDZGRHZDOXDFML±U\EL V]NLHOHW F]\ JUDIILWL D G\VNXVMĊ QDG SUREOHPHP SR]\VNLZDQLD SR]DV]NROQ\FK IXQGXV]\ QD ]DNXS QRZRĞFL GR ELEOLRWHNL SU]HSURZDG]DP\ PHWRGą P\ĞOąF\FK NDSHOXV]\ (GZDUGD GH %RQR 7R ]DOHGZLH NLOND Z\EUDQ\FK SU]\NáDGyZ 1D ]DNRĔF]HQLH SUDF\ GDQą PHWRGą RPDZLDP\ZUDĪHQLDSRGNUHĞODP\SOXV\LPLQXV\UHDOL]DFML]DMĊü]MHMZ\NRU]\VWDQLHPRUD] ZVND]XMHP\ WUHĞFL ] ]DNUHVX HGXNDFML F]\WHOQLF]HM PHGLDOQHM L LQIRUPDF\MQHM NWyUH PRĪQD E\áRE\ ]D MHM SRPRFą ZSURZDG]Lü 6WXGHQFL GRĞZLDGF]DMąF SR]\W\ZQ\FK HPRFML SRGF]DV 26. Opis wymienionych metod, por. KrzyĪewska J., Aktywizujące metody i techniki w edukacji wczesnoszkolnej, cz. 1,. Suwałki, AU OMEGA, 1998. 27. Bono de E. SzeĞü kapeluszy myĞlowych, Warszawa, One Press, 2008.. .

(48) :VSyáF]HVQHWUHQG\ZHGXNDFMLSU]\V]á\FKQDXF]\FLHOLELEOLRWHNDU]\ . . SUDF\ PHWRGDPL DNW\ZQ\PL PDMą Z SU]\V]áRĞFL Z\NRU]\VW\ZDü MH GR ZáDVQ\FK ]DMĊü ZLHG]LHüMDNVWRVRZDüMHZSUDNW\FHLXPLHüRFHQLüHIHNW\DNW\ZL]DFML 3U]\JRWRZXMąF SURJUDP GOD SU]\V]á\FK QDXF]\FLHOL ELEOLRWHNDU]\ Z UDPDFK G\GDNW\NL SU]HGPLRWRZHM Z\FKRG]LP\ ] ]DáRĪHQLD ĪH SU]HND]\ZDQLH WUHĞFL ]ZLą]DQ\FK ] QDXF]DQ\P SU]HGPLRWHP QLH PRĪH VLĊ RJUDQLF]Dü GR VSRVREyZ WUDG\F\MQ\FK =JRGQLH ] P\ĞOą ZHGáXJ NWyUHM QDXF]\FLHO XF]\ MDN JR XF]RQR D QLH F]HJR JR XF]RQR VWDUDP\ VLĊ ZáDVQ\PSU]\NáDGHPLSRVWDZąSRND]DüVWXGHQWRZLĪHDNW\ZL]DFMDMHVWPRĪOLZDUyZQLHĪQD LFK SR]LRPLH QDXF]DQLD 3R WDNLFK ]DMĊFLDFK PDP\ SHZQRĞü ĪH PáRG]L QDXF]\FLHOH SUDZLGáRZR ]JáĊELOL PDWHULDá D SRQDGWR ĪH GRĞZLDGF]\OL ]DOHW L ZDG SR]QDZDQHM PHWRG\ G\GDNW\F]QHM )RUP\SUDF\]HVWXGHQWDPL =DMĊFLD G\GDNW\F]QH WR QLH MHG\QH IRUP\ SUDF\ ]H VWXGHQWDPL : UDPDFK SU]\JRWRZDQLD LFK GR Z\NRQ\ZDQLD ]DZRGX SURSRQXMHP\ LP WDNĪH Z\FLHF]NL GR LQVW\WXFML ] NWyU\PL PRJą SyĨQLHM ZVSyáSUDFRZDü VSRWNDQLD ] FLHNDZ\PL OXGĨPL DE\ SR]QDZDOL ÄRG SRGV]HZNL´ MDN MH RUJDQL]RZDü DOH UyZQLHĪ SRV]HU]DOL VZRMą ZLHG]Ċ F]\ XF]\OL VLĊ SXEOLF]QHJR ]DGDZDQLD S\WDĔ 0DP\ QDG]LHMĊ ĪH WR SRPRĪH LP Z SU]\V]áRĞFL SODQRZDü SRGREQH LPSUH]\ GOD F]\WHOQLNyZ =DFKĊFDP\ LFK SRQDGWR GR ZVSyáRUJDQL]DFML OXE WHĪ ZVSyáXG]LDáX ZH ZV]HONLHJR W\SX LPSUH]DFK V]NROQ\FK NWyU\FK FHOHP MHVW SRSXODU\]DFMD NVLąĪHN L F]\WHOQLFWZD QS Z UDPDFK DNFML Ä&DáD SROVND F]\WD G]LHFLRP´ Ä)HVWLZDOX %LEOLRWHN´ LWS

(49) 1D ]DSURV]HQLH QDXF]\FLHOL VWXGHQFL ELRUą XG]LDá Z SUDFDFK Nyá ]DLQWHUHVRZDĔ ELEOLRWHF]Q\FK F]\ WHDWUDOQ\FK 3U]\JOąGDMą VLĊ SUDF\ SHGDJRJyZ LVDP\FKXF]QLyZ $E\ Z\SUDFRZDü Z QLFK DNW\ZQą SRVWDZĊ ZREHF ]GRE\ZDQLD DNWXDOQHM ZLHG]\ SURSRQXMHP\ LP XG]LDá Z NRQIHUHQFMDFK GOD ELEOLRWHNDU]\ V]NROQ\FK .UyWNLH UHODFMH ]Z\EUDQ\FKLPSUH]SU]HGVWDZLRQRSRQLĪHM D

(50) :\FLHF]NL. GR. LQVW\WXFML. ]. NWyU\PL. QDXF]\FLHOH. ELEOLRWHNDU]H. PRJą. ZVSyáSUDFRZDü -DN ZVSRPQLDQR GOD SU]\V]á\FK QDXF]\FLHOL ELEOLRWHNDU]\ RUJDQL]XMHP\ UyĪQHJR URG]DMX Z\FLHF]NL -HGQą ] ZDĪQLHMV]\FK MHVW ZL]\WD Z 0X]HXP .VLąĪNL ']LHFLĊFHM ]QDMGXMąF\P VLĊ Z :RMHZyG]NLHM %LEOLRWHFH 3XEOLF]QHM LP 0DUV]DáND 3LáVXGVNLHJR Z àRG]L 1DMZDĪQLHMV]\P FHOHP Z\FLHF]NL MHVW QLH W\ONR ]DSR]QDQLH VWXGHQWyZ ] DWUDNF\MQ\PL ]ELRUDPL ']LDáX =ELRUyZ 6SHFMDOQ\FK DOH SU]HGH ZV]\VWNLP SRND]DQLH LP PLHMVFDGRNWyUHJRZSU]\V]áRĞFLEĊGąPRJOL]DEUDüVZRLFKSRGRSLHF]Q\FKZUDPDFKSUDF\ G\GDNW\F]QHM Z V]NROH 0X]HXP RUJDQL]XMH OHNFMH ELEOLRWHF]QH GOD XF]QLyZ V]Nyá àRG]L L. RNROLF. ']LHFL. EDUG]R. OXELą. WR. PLHMVFH. 0RJą. WDP. ]REDF]\ü. QDMZLĊNV]ą. L QDMPQLHMV]ą NVLąĪHF]NĊ VWDURGUXNL SLHUZV]H NVLąĪNL GOD G]LHFL NVLąĪNL SLV]F]DáNL WDNLH . . .

(51) GUKDESURIQDG]Z0DULROD$QWF]DN . . NWyUH ÄPyZLą´ NVLąĪNL GR VSDQLD L GR NąSLHOL WDNLH ] NWyU\FK PRĪQD XáRĪ\ü ]DPHN L NWyUH PRĪQDSRZąFKDü%LEOLRWHND]JURPDG]LáDWDNUyĪQRURGQH]ELRU\ĪHWUXGQRRJOąGDMąFMHVLĊ QXG]Lü IRW

(52) )RW6WXGHQFLQDZ\FLHF]FHZ0X]HXP.VLąĪNL']LHFLĊFHM. PLHMVFHGRNWyUHJR QDXF]\FLHOHELEOLRWHNDU]H PRJĈ]DELHUDþXF]QLyZZ UDPDFK]DMčþ ELEOLRWHF]Q\FK. ħUyGáRIRWRJUDILH]H]ELRUyZDXWRUNLDXWRU]\IRW]OHZHM0DULROD$QWF]DN IRW]SUDZHM-RDQQD6WDZLĔVNDU . E

(53) 6SRWNDQLD]FLHNDZ\PLOXGĨPL .ROHMQą IRUPą SUDF\ PDMąFą QD FHOX ZV]HFKVWURQQH SU]\JRWRZDQLH SU]\V]á\FK QDXF]\FLHOL ELEOLRWHNDU]\ GR G]LDáDOQRĞFL G\GDNW\F]QHM MHVW SURSR]\FMD XF]HVWQLFWZD )RW6WXGHQFLSRGF]DVVSRWNDQLD]SURI-HU]\P%UDOF]\NLHP L0LFKDáHP2JyUNLHP. ħUyGáRIRWRJUDILD]H]ELRUyZDXWRUNLDXWRU0DULROD$QWF]DNU . .

(54) :VSyáF]HVQHWUHQG\ZHGXNDFMLSU]\V]á\FKQDXF]\FLHOLELEOLRWHNDU]\ . . Z VSRWNDQLDFK ] FLHNDZ\PL OXGĨPL 1DMF]ĊĞFLHM Z\ELHUDP\ LPSUH]\ SURSRQRZDQH SU]H] ELEOLRWHNL àRG]L 3RQLĪHM ]GMĊFLH ]H VSRWNDQLD RUJDQL]RZDQHJR SU]H] :RMHZyG]Ną %LEOLRWHNĊ 3XEOLF]Qą LP 0DUV]DáND -y]HID 3LáVXGVNLHJR IRW

(55) =DSUDV]DMąF LFK QD WDNLH VSRWNDQLD PDP\W\PVDP\PQDG]LHMĊĪHZSU]\V]áRĞFLQDVLDEVROZHQFL]DSURSRQXMąXF]QLRPSRGREQH IRUP\SR]QDZDQLDĞZLDWDLOXG]L F

(56) 8F]HVWQLFWZRZLPSUH]DFKSURSDJXMąF\FKNVLąĪNLLF]\WHOQLFWZR *G\ QDGDĪD VLĊ RGSRZLHGQLD RND]MD ]DFKĊFDP\ VWXGHQWyZ GR EUDQLD XG]LDáX ZUyĪQHJRW\SXDNFMDFKNWyU\FKFHOHPMHVWSRSXODU\]DFMDF]\WHOQLFWZDLNVLąĪHN3RQLĪHMQD IRWRJUDILDFK

(57) VWXGHQWNLZDNFMLÄ&DáDV]NRáDF]\WDG]LHFLRP´ZUDPDFKNWyUHMZMHGQHM]H V]NyáSRGVWDZRZ\FKZàRG]LELEOLRWHNDUND]RUJDQL]RZDáDJáRĞQHF]\WDQLHG]LHFLRPSRGF]DV SU]HUZLOHNFMLZV]NROH&]\WDOLQDXF]\FLHOHURG]LFHL]DSURV]HQLJRĞFLH-HGQ\PL]QLFKE\á\ ZáDĞQLHQDV]HVWXGHQWNL )RW6WXGHQFLZDNFMLÄ&DáDV]NRáDF]\WDG]LHFLRP´. 678'(1&,%,25ć&< 8'=,$â:$.&-$&+ 35208-ć&<&+&=<7$1,(. ħUyGáRIRWRJUDILH]H]ELRUyZDXWRUNLDXWRU-XVW\QD6LELĔVNDU. G

(58) 2EVHUZDFMDQDXF]\FLHOLSRGF]DVSUDF\]NRáDPL]DLQWHUHVRZDĔWHDWUDOQ\PLOXE ELEOLRWHF]Q\P 1DVL VWXGHQFL E\ZDMą QD VSRWNDQLDFK Nyá WHDWUDOQ\FK RUD] QD SU]HGVWDZLHQLDFK EĊGąF\FK RZRFDPL SUDF\ XF]QLyZ 7HDWU V]NROQ\ WR EDUG]R GREUD L RZRFQD PHWRGD G\GDNW\F]QD (IHNW\ MHM Z\NRU]\VWDQLD Vą ]D]Z\F]DM QLH RG UD]X ZLGRF]QH 6WXGHQFL ÄSRGSDWUXMą´ QDXF]\FLHOL SRGF]DV VSRWNDĔ ] G]LHüPL F]DVDPL SUyEXMą ZáDVQ\FK VLá MDNR QDG]RUXMąF\ SU]\JRWRZDQLD 3RQLĪHM ]GMĊFLH ]H VSHNWDNOX .RUF]DN ± F]áRZLHN NWyU\ RGNU\á ZG]LHFNXF]áRZLHND IRW

(59) 3U]HGVWDZLHQLHSLĊNQHZ]UXV]DMąFHSURIHVMRQDOQH:VSyáJUDáD PX]\NDRSUDZDSODVW\F]QDPáRG]LDNWRU]\]RVWDOLGREU]HSU]\JRWRZDQL . . .

(60) GUKDESURIQDG]Z0DULROD$QWF]DN . . )RW6WXGHQFLREVHUZXMąSU]HGVWDZLHQLHWHDWUDOQHXF]QLyZ]HV]NRá\ SRGVWDZRZHM.RUF]DN±F]áRZLHNNWyU\RGNU\áZG]LHFNX F]áRZLHND. ħUyGáRIRWRJUDILH]H]ELRUyZDXWRUNLDXWRU0DULROD$QWF]DNU . H

(61) 6DPRNV]WDáFHQLHSRSU]H]XF]HVWQLFWZRZNRQIHUHQFMDFK &]ĊVWąIRUPąSUDF\]H VWXGHQWDPLMHVW]DSUDV]DQLHLFKGRXF]HVWQLFWZDZUyĪQHJR URG]DMX NRQIHUHQFMDFK PDMąF\FK QDMF]ĊĞFLHM QD FHOX SRGQRV]HQLH NZDOLILNDFML QDXF]\FLHOL ]D]QDMDPLDQLH LFK ] QRZRF]HVQ\PL WHFKQRORJLDPL OXE SUREOHPDPL GRW\F]ąF\PL ELEOLRWHN V]NROQ\FK 'R RVWDWQLFK Z NWyU\FK PLHOL RND]MĊ XF]HVWQLF]\ü PRĪQD ]DOLF]\ü NRQIHUHQFMĊ Ä(ERRNL QD KRU\]RQFLH´ ]RUJDQL]RZDQą SU]H] 3HGDJRJLF]Qą %LEOLRWHNĊ :RMHZyG]Ną LPSURI7.RWDUELĔVNLHJRZàRG]LNWyUDRGE\áDVLĊOLVWRSDGDU5HIHUHQFLSRGQRVLOL QD QLHM PLQ SUREOHPDW\NĊ JURPDG]HQLD NVLĊJR]ELRUyZ Z ELEOLRWHNDFK V]NROQ\FK ZNRQWHNĞFLHQRZ\FKZ\]ZDĔMDNLHVWZRU]\áDQRZRF]HVQDIRUPDF]\WDQLDNVLąĪHNZIRUPLH HOHNWURQLF]QHM IRW

(62) )RW6WXGHQFLQDNRQIHUHQFMLÄ(ERRNLQDKRU\]RQFLH´ ħUyGáRIRWRJUDILH]H]ELRUyZDXWRUNLDXWRU0DULROD$QWF]DNU. .

(63) :VSyáF]HVQHWUHQG\ZHGXNDFMLSU]\V]á\FKQDXF]\FLHOLELEOLRWHNDU]\ . . &\IURZDV]NRáD±F]\OLMDND"S\WDOLSRGF]DVNROHMQHJRVSRWNDQLDNRQIHUHQF\MQHJRMHJR SUHOHJHQFL ZĞUyG NWyU\FK ]QDOD]á VLĊ PLQ -DQXV] :LHU]ELFNL .RQIHUHQFMĊ RWZRU]\á MHJR Z\NáDG NWyU\ GRW\F]\á WHJR MDN EXGRZDü &\IURZą 6]NRáĊ ZH ZáDVQHM SODFyZFH"F]\P VLĊ NLHURZDü. Z\ELHUDMąF. VSU]ĊW. WDEOLFH. PXOWLPHGLDOQH. SURMHNWRU\. OXE. ODSWRS\

(64) . RSURJUDPRZDQLH HGXNDF\MQH L ZVSRPDJDMąFH SUDFĊ SODFyZNL

(65) OXE XVáXJL QS UR]ZLą]DQLD G]LDáDMąFH Z FKPXU]H

(66) " 'UXJD F]ĊĞü VSRWNDQLD SRĞZLĊFRQD E\áD SU]\JRWRZDQLX DUW\NXáX OXE NRPXQLNDWX SU]H] QDXF]\FLHOD QD SRWU]HE\ ,QWHUQHWX OXE F]DVRSLVPD 3UHOHJHQFL ]DSR]QDOL ] ]DVDGDPL WZRU]HQLD FLHNDZHJR WUHĞFLZHJR SU]\NXZDMąFHJR XZDJĊ LQWHUQDXW\ WHNVWX 3RGF]DV NRQIHUHQFML VSHFMDOLĞFL GRUDG]DOL QDXF]\FLHORP MDN SU]\JRWRZDü UHSRUWDĪ Z\ZLDG MDNLH Vą ]DVDG\ RSHURZDQLD REUD]HP ,PSUH]D PLDáD PLHMVFH JUXGQLD U ]RVWDáD ]RUJDQL]RZDQD SU]H] PDJD]\Q (GX)DNW\ ± 8F]Ċ 1RZRF]HĞQLH RUD] 6HNFMĊ %LEOLRWHN 6]NROQ\FK L 3HGDJRJLF]Q\FK ZUD] ] VHUZLVHP (OHNWURQLF]QD %LEOLRWHND 3HGDJRJLF]QD 6%3 :VSyáRUJDQL]DWRUDPL E\á\ 3HGDJRJLF]QD %LEOLRWHND :RMHZyG]ND Z àRG]L RUD] :RMHZyG]NL 2ĞURGHN 'RVNRQDOHQLD 1DXF]\FLHOL Z àRG]L :\VWąSLHQLD E\á\ EDUG]R FLHNDZH LQVSLUXMąFH SURZDG]RQH SURIHVMRQDOQLH 3UHOHJHQFL ZFLąJDOL XF]HVWQLNyZ Z G\VNXVMĊ GHPRQVWURZDOL RPDZLDQH WHRUHW\F]QLH SU]\NáDG\ Z\NRU]\VWDQLD QDMQRZV]\FK RVLąJQLĊü WHFKQRORJLL ZHGXNDFML1DVLDEVROZHQFLSU]\V]OLQDXF]\FLHOHELEOLRWHNDU]H]SHZQRĞFLąEĊGąSUDFRZDOL ]G]LHüPLLPáRG]LHĪąZáDĞQLHQDWDNLPVSU]ĊFLH .RQIHUHQFMH QD NWyUH ]DSUDV]DP\ VWXGHQWyZ PDMą ]DFKĊFLü LFK Z SU]\V]áRĞFL GR XF]HVWQLFWZD Z SRGREQ\FK Z\GDU]HQLDFK SRND]Dü UROĊ HGXNDFML SHUPDQHQWQHM L VDPRNV]WDáFHQLD SU]\EOLĪ\ü DNWXDOQH SUREOHP\ ] NWyU\PL ERU\NDMą VLĊ ELEOLRWHNL LELEOLRWHNDU]HV]NROQL I

(67) SUDNW\NLZELEOLRWHNDFKV]NROQ\FK : ]ZLą]NX ] NRQLHF]QRĞFLą LQWHJUDFML ]GRE\ZDQ\FK XPLHMĊWQRĞFL ] SURFHVHP NV]WDáFHQLD SUDNW\NL ]DZRGRZH EĊGą VLĊ RGE\ZDü Z SU]HZDĪDMąFHM F]ĊĞFL UyZQROHJOH ] UHDOL]DFMą ]DMĊü Z XF]HOQL :WUDNFLH SUDNW\N VWXGHQWRZL VáXFKDF]RZL

(68) EĊG]LH VLĊ ]DSHZQLDü UyĪQRURGQH IRUP\ DNW\ZQRĞFL ZL]\W\ Z V]NRáDFK L SODFyZNDFK REVHUZRZDQLH ]DMĊü DV\VWRZDQLH QDXF]\FLHORZL SURZDG]ąFHPX. ]DMĊFLD. VDPRG]LHOQH. SURZDG]HQLH. ]DMĊü. SODQRZDQLH. L RPDZLDQLH ]DMĊü SURZDG]RQ\FK SU]H] VLHELH L LQQ\FK QDXF]\FLHOL VWXGHQWyZ VáXFKDF]\ 3U]\JRWRZDQLHGR]DZRGXQDXF]\FLHODELEOLRWHNDU]D]DF]\QDVLĊQDQDV]\FKVWXGLDFK RG. GUXJLHJR. VHPHVWUX. SLHUZV]HJR. URNX. VWXGLyZ. OLFHQFMDFNLFK. RG. URNX. DN

(69) :WHG\VWXGHQWSRGHMPXMHGHF\]MĊF]\FKFHGRGDWNRZRRWU]\PDüXSUDZQLHQLD GR. SUDF\. Z. ELEOLRWHFH. V]NROQHM. 6SHFMDOL]DFMD. WDND. QLH. MHVW. RERZLą]NRZD. 28. Rozporządzenie Ministra Nauko i Szkolnictwa WyĪszego z dnia 17 stycznia 2012 r.…. . .

(70) GUKDESURIQDG]Z0DULROD$QWF]DN . . D ]DWHP QLH NDĪG\ DEVROZHQW ELEOLRWHNR]QDZVWZD PD SUDZR SUDFRZDü MDNR QDXF]\FLHO ELEOLRWHNDU] 'HF\]MD MHVW MHGQR]QDF]QD ] UR]SRF]ĊFLHP ]DMĊü ] SV\FKRORJLL SHGDJRJLNL SRGVWDZG\GDNW\NLLSRGVWDZG\GDNW\NL]HOHPHQWDPLSUDZD SRUWDEHOD

(71) /HNFMH Z UDPDFK ĞUyGURF]Q\FK SUDNW\N SHGDJRJLF]Q\FK UR]SRF]\QDMą VLĊ QD ,,URNXZVHPHVWU]HOHWQLP3URZDG]RQHVąZHGáXJVFHQDULXV]\]DMĊüQDGNWyU\PLVWXGHQFL SUDFRZDOL Z VHPHVWU]H ]LPRZ\P 7X ZDUWR GRGDü ĪH WHPDW\ NWyUH UHDOL]XMą QDVL VWXGHQFL Z. V]NRáDFK. UyZQLHĪ. QLH. Vą. SU]\SDGNRZH. .áDG]LHP\. QDFLVN. QD. ]DMĊFLD. ] ELEOLRJUDILL ]DáąF]QLNRZHM SRZRáDĔ L SU]\SLVyZ MDNR ĪH GRVWU]HJDP\ LFK SRWU]HEĊ L ZDJĊ 6ą RQH ]UHV]Wą Z\UDĨQLH RF]HNLZDQH ]DUyZQR SU]H] QDXF]\FLHOL V]Nyá ] NWyU\PL ZVSyáSUDFXMHP\ MDN L MHM XF]QLyZ 6WXGHQFL SU]\JRWRZXMą UyZQLHĪ ]DMĊFLD GRW\F]ąFH WHFKQRORJLL SUDF\ XP\VáRZHM Z W\P RUJDQL]DFML QDXNL IXQNFMRQRZDQLD Py]JX F]\QQLNyZ VSU]\MDMąF\FKXF]HQLXVLĊLPQHPRWHFKQLN'XĪ\P]DLQWHUHVRZDQLHPFLHV]ąVLĊWHPDW\WDNLH MDN HNVOLEULV\ NDWDORJL ELEOLRWHNL L NVLąĪNL Z ,QWHUQHFLH SRV]XNLZDQLH LQIRUPDFML QDLQWHUHVXMąFHWHPDW\SUDZDDXWRUVNLH« 6WDUDP\ VLĊ DE\ QDVL VWXGHQFL SRGF]DV REVHUZDFML OHNFML E\OL ZĞUyG XF]QLyZ D QLH ] ERNX $E\ PLHOL RND]MĊ REVHUZRZDü G]LHFL SRGF]DV SUDF\ : ]ZLą]NX ] SRZ\ĪV]\P SRGFKRG]ąGRSUDFXMąF\FK]HVSRáyZXF]QLRZVNLFKUR]PDZLDMą]QLPLSRGF]DVLSROHNFMDFK SU]\JOąGDMą VLĊ LFK SUDF\ DQDOL]XMą GREyU PHWRG G\GDNW\F]Q\FK GR SR]LRPX ZLHNRZHJR RFHQLDMąWUXGQRĞüGRERUX]DGDĔGRSR]LRPXNODV\EDGDMąLFKZ]DMHPQHLQWHUDNFMHSRGF]DV SUDF\ZJUXSDFK IRWL

(72) )RW6WXGHQFLSRGF]DVOHNFMLQDSUDNW\NDFKĞUyGURF]Q\FK VWXGHQFLSRGF]DV OHNFML ZĤUyG XF]QLyZ. ħUyGáRIRWRJUDILD]H]ELRUyZDXWRUNLDXWRU0DULROD$QWF]DNU . .

(73) :VSyáF]HVQHWUHQG\ZHGXNDFMLSU]\V]á\FKQDXF]\FLHOLELEOLRWHNDU]\ . . )RW6WXGHQFLSRGF]DVOHNFMLQDSUDNW\NDFKĞUyGURF]Q\FK VWXGHQFLSRGF]DV OHNFML ZŒUyG XF]QLyZ. ħUyGáRIRWRJUDILD]H]ELRUyZDXWRUNLDXWRU0DULROD$QWF]DNU. ,PSUH]\RUJDQL]RZDQHOXEZVSyáRUJDQL]RZDQHSU]H]VWXGHQWyZZUDPDFKSUDNW\N 6WXGHQFL Z UDPDFK SUDNW\N QLH W\ONR SURZDG]ą OHNFMH ELEOLRWHF]QH F]\ SR]QDMą VSHF\ILNĊ SUDF\ ELEOLRWHNL V]NROQHM =DFKĊFDP\ LFK GR RUJDQL]DFML OXE ZVSyáRUJDQL]DFML

(74) UyĪQHJR URG]DMX LPSUH] PDMąF\FK QD FHOX SRSXODU\]RZDQLH F]\WHOQLFWZD NV]WDáWRZDQLH SR]\W\ZQHJRZL]HUXQNXELEOLRWHNLELEOLRWHNDU]\ZVSRáHF]HĔVWZLHSURPRFMĊLQWHUHVXMąF\FK NVLąĪHN. -HGQą. ]. WDNLFK. LQLFMDW\Z. E\á. V]NROQ\. NRQNXUV. Ä:VSRPQLHQLD. ]OHNWXU´NWyU\VWXGHQFLSRPDJDOL]RUJDQL]RZDüLSU]HSURZDG]Lü']LĊNLQLPPLĊG]\LQQ\PL VSUDZQLH VNRQWURORZDQR Z\QLNL WHVWyZ NRQNXUVRZ\FK 3RQLĪHM IRWRJUDILH ] WHJR Z\GDU]HQLD IRWL

(75) )RW6WXGHQFL]XF]HVWQLNDPLNRQNXUVXÄ:VSRPQLHQLD]OHNWXU´ GODNODV,,,9,. .RQNXUVZVSyàRUJDQL]RZDQ\SU]H]VWXGHQWyZZUDPDFKSUDNW\N. ħUyGáRIRWRJUDILD]H]ELRUyZDXWRUNLDXWRU$OHNVDQGUD5\ENDU 3LHUZV]D]OHZHMSLV]ąFDWHVáRZDRSLHNXQSUDNW\N]UDPLHQLD8QLZHUV\WHWX. . .

(76) GUKDESURIQDG]Z0DULROD$QWF]DN . . )RW6SUDZG]DQLHZ\QLNyZWHVWyZZUDPDFKNRQNXUVX Ä:VSRPQLHQLD]OHNWXU´. ĩUyGáRIRWRJUDILD]H]ELRUyZDXWRUNLDXWRU0DULROD$QWF]DNU. $E\ XSRZV]HFKQLü ]Z\F]DM REFKRGyZ ĞZLąW ]ZLą]DQ\FK ] ELEOLRWHNDPL F]\WHOQLFWZHP L NVLąĪNDPL Z NZLHWQLX VWXGHQFL RUJDQL]XMą Z UDPDFK SUDNW\N ĝZLDWRZ\ ']LHĔ .VLąĪNL L 3UDZ $XWRUVNLFK NWyU\ SU]\SDGD QD NZLHWQLD 3RQLHZDĪ Z GQLX W\P ]Z\F]DMHP MHVW ZUĊF]DQLH RSUyF] XSRPLQNyZ NVLąĪNRZ\FK F]HUZRQ\FK UyĪ VWXGHQFL GXĪR ZF]HĞQLHM Z\NRQXMą MH ] ELEXá\ 7DMHPQLFĊ LFK URELHQLD SR]QDMą QD ]DMĊFLDFK XQLZHUV\WHFNLFK %LEOLRWHNDU] ] XPLHMĊWQRĞFLDPL PDQXDOQ\PL NUHDW\ZQ\ L ]H ]GROQRĞFLDPL )RW6WXGHQFLSU]\JRWRZXMąF\VLĊGRUHDOL]DFMLSURMHNWX Ä0LĊG]\QDURGRZ\']LHĔ.VLąĪNLL3UDZ$XWRUVNLFK´. 7U]\URG]DMHS\WDę² WU]\VWRSQLH WUXGQRĤFL. SURZDG]ĈF\ NRQNXUV VWXGHQFL. &]LUOLGHUNL] 9E. . ħUyGáRIRWRJUDILD]H]ELRUyZDXWRUNLDXWRU0DULROD$QWF]DNU . . .

(77) :VSyáF]HVQHWUHQG\ZHGXNDFMLSU]\V]á\FKQDXF]\FLHOLELEOLRWHNDU]\ . SODVW\F]Q\PL. WR. EDUG]R. FHQQ\. SUDFRZQLN. 1LH. UD]. EĊGą. SU]HG. QLP. VWDá\. ]DGDQLDXGHNRURZDQLDELEOLRWHNLRSUDFRZDQLDSODNDWyZLLQQ\FKPDWHULDáyZLQIRUPDF\MQ\FK Z\NRQDQLD. R]GyE. ĞZLąWHF]Q\FK. LWS. 6WDUDP\. VLĊ. Z\SRVDĪ\ü. LFK. UyZQLHĪ. LZWHXPLHMĊWQRĞFL3RG]LZLDüHIHNW\LFKSUDF\PRĪQDQDSRQLĪHM]DPLHV]F]RQ\FK]GMĊFLDFK IRWL

(78) )RW 6WXGHQFL UHDOL]XMąF\ SURMHNW Ä0LĊG]\QDURGRZ\ ']LHĔ .VLąĪNL L3UDZ$XWRUVNLFK´. :UčF]DOLĤP\ZãDVQRUčF]QLHZ\NRQDQHUyİHZV]\VWNLP QDXF]\FLHORP. . ħUyGáRIRWRJUDILD]H]ELRUyZDXWRUNLDXWRU]\0DULROD$QWF]DN$OHNVDQGUD5\ENDU. 3RGVXPRZDQLH .V]WDáFHQLH QDXF]\FLHOL PD SU]HGH ZV]\VWNLP SROHJDü QD QDE\ZDQLX SUDNW\F]Q\FK XPLHMĊWQRĞFLSRWU]HEQ\FKGRZ\NRQ\ZDQLD]DZRGXQDXF]\FLHOD:LHG]DWHRUHW\F]QD PD ZVSLHUDü ]GRE\ZDQLH W\FK XPLHMĊWQRĞFL L GDZDü QDXNRZą V\QWH]Ċ ]GRE\W\FK GRĞZLDGF]HĔ 8F]HOQLDRGSRZLDGDMąFQDREHFQHWHQGHQFMHRĞZLDWRZHNV]WDáFLWDNLFKQDXF]\FLHOL ELEOLRWHNDU]\ NWyU]\ PRJOLE\ SRPyF PáRG\P OXG]LRP VWDü VLĊ F]\QQ\PL RE\ZDWHODPL VSRáHF]HĔVWZD. LQIRUPDF\MQHJR. 6WDUDP\. VLĊ. DE\. VDPL. XF]HVWQLF]\OL. Z SURFHVLH EXGRZDQLD IXQGDPHQWyZ HIHNW\ZQHJR XF]HQLD VLĊ SU]H] FDáH Ī\FLH RUD] DE\ SRWUDILOL WHJR XF]\ü VZRLFK SRGRSLHF]Q\FK OLIHORQJ OHDUQLQJ

(79) *áyZQH NLHUXQNL G]LDáDĔ WR 29. Z uzasadnienia do Rozporządzenia Ministra Nauko i Szkolnictwa WyĪszego z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela [online], [dostĊp: 07.04.2013], dostĊpny w Internecie: <http://www.uj.edu.pl/documents/1333504/4915309/17.01.2012_Rozp.MNiSW_standardy_ksztalcenia_dla_nauczyc ieli.pdf> 30 Por. Lifelong Learning for All, raport OECD, 1996; Education for All. The year 2000 Assesment, raport UNESCO, 2001; Teachers for Tomorrow’s Schools, raport UNESCO I OECD, 2001.. . .

(80) GUKDESURIQDG]Z0DULROD$QWF]DN . . •. ]D]QDMDPLDQLHVWXGHQWyZ]PHWRGDPLDNW\ZL]XMąF\PLSRSU]H]SUDNW\NĊ. •. ]DSHZQLDQLH VWXGHQWRP MDN QDMF]ĊVWV]HJR NRQWDNWX ] XF]QLDPL SRSU]H] ]RUJDQL]RZDQLH QD ,, URNX GRGDWNRZ\FK JRG]LQ ]DMĊü Z VHPHVWU]H OHWQLP Z V]NRáDFK QLH OLF]ąF SUDNW\N ĞUyGURF]Q\FK K

(81) L FLąJá\FK K

(82) . •. SU]\JRWRZDQLH VWXGHQWyZ GR FLąJáHJR VDPRGRVNRQDOHQLD SRGF]DV SUDF\ ]DZRGRZHM DE\ VZRLP SU]\NáDGHP ZáDĞFLZLH PRW\ZRZDOL VZRLFK SRGRSLHF]Q\FK GR HGXNDFML SHUPDQHQWQHM Z W\P FHOX ]DFKĊFDP\ LFK GR F]\WDQLD QD ELHĪąFR SUDV\ IDFKRZHM ]DSUDV]DP\ LFK QD NRQIHUHQFMH RUJDQL]RZDQHGODQDXF]\FLHOL. •. LQWHJUDFMDSU]\V]á\FKQDXF]\FLHOLELEOLRWHNDU]\]HVREąRUD]]HĞURGRZLVNLHP QDXF]\FLHOVNLP. •. VWRVRZDQLH IRUP SUDF\ JUXSRZHM SRSU]H] ]OHFDQLH VWXGHQWRP ]DGDĔ GR Z\NRQDQLDJUXSRZRRUD]]DSR]QDQLH]PHWRGDPLSUDF\ZHZVSyáSUDF\. •. Z\SUDFRZDQLH X VWXGHQWyZ ZáDĞFLZHM PRW\ZDFML GR E\FLD QDXF]\FLHOHP ELEOLRWHNDU]HP. •. VWRVRZDQLHUyĪQRURGQ\FKIRUPSUDF\]HVWXGHQWDPL . Z\FLHF]NL GR LQVW\WXFML ] NWyU\PL QDXF]\FLHOH ELEOLRWHNDU]H PRJą ZVSyáSUDFRZDü. . VSRWNDQLD]FLHNDZ\PLOXGĨPL. . XF]HVWQLFWZRLSRPRFZRUJDQL]DFMLLPSUH]PDMąF\FKQDFHOXSURPRFMĊ NVLąĪHNLF]\WHOQLFWZD. . VWZDU]DQLH PRĪOLZRĞFL REVHUZDFML QDXF]\FLHOL SRGF]DV SUDF\ ] NRáDPL ]DLQWHUHVRZDĔWHDWUDOQ\PLOXEELEOLRWHF]Q\P. . SUDNW\NL Z ELEOLRWHNDFK V]NROQ\FK Z WUDNFLH SUDNW\N ĞUyGURF]Q\FK LFLąJá\FKVWXGHQWRZL]DSHZQLDVLĊREVHUZRZDQLHOHNFMLSURZDG]RQ\FK SU]H]. QDXF]\FLHOL. GDQHM. V]NRá\. DV\VWRZDQLH. QDXF]\FLHORZL. SURZDG]ąFHPX OHNFMĊ VDPRG]LHOQH SURZDG]HQLH OHNFML SODQRZDQLH L RPDZLDQLH ]DMĊü SURZDG]RQ\FK SU]H] VLHELH L LQQ\FK QDXF]\FLHOL VWXGHQWyZ

(83) PRĪOLZRĞüRUJDQL]DFMLZ\FLHF]HNNRQNXUVyZLLQQ\FKIRUP DNW\ZQRĞFLGODXF]QLyZV]NRá\ . XF]HVWQLFWZR Z DNWXDOQ\FK Z\GDU]HQLDFK VSRáHF]Q\FK ]ZLą]DQ\FK ] ELEOLRWHNDPL V]NROQ\PL QD SU]\NáDG Z IRUDFK G\VNXV\MQ\FK Z DNFMDFK W\SX Ä.VLąĪNREUDQLH´ Ä6WRS OLNZLGDFML´ SRPRF ELEOLRWHFH ] *RU]NRZLFSRSRĪDU]HLWS. .áDGąF QDFLVN QLH W\ONR QD WUHĞFL QDXF]DQLD DOH UyZQLHĪ QD XPLHMĊWQRĞFL L ZáDĞFLZH SRVWDZ\ Z\PDJDMąF WHJR VDPHJR RG VLHELH 'ąĪ\P\ GR WHJR DE\ QDVL VWXGHQFL SRGF]DV . .

(84) :VSyáF]HVQHWUHQG\ZHGXNDFMLSU]\V]á\FKQDXF]\FLHOLELEOLRWHNDU]\ . . HGXNDFML QDMSLHUZ VDPL VWDOL VLĊ XF]HVWQLNDPL VSRáHF]HĔVWZD LQIRUPDF\MQHJR D QDVWĊSQLH Z\NRU]\VWXMąFVZRMHSUHG\VSR]\FMHZLHG]ĊSRVWDZĊLGRĞZLDGF]HQLHPRJOLSU]\JRWRZ\ZDü GRWHMWUXGQHMUROLVZRLFKPDá\FKLGXĪ\FKSRWHQFMDOQ\FKLU]HF]\ZLVW\FKF]\WHOQLNyZ %,%/,2*5$),$ . $17&=$. 0DULROD :\]ZDQLD RĞZLDWRZH SRF]ąWNX ;;, ZLHNX D HGXNDFMD QDXF]\FLHOL ELEOLRWHNDU]\ Z .DWHGU]H %LEOLRWHNR]QDZVWZD L ,QIRUPDFML 1DXNRZHM 8QLZHUV\WHWX àyG]NLHJRZODWDFK>:@$1'5<6,$.(ZD UHG

(85) /XG]LHLNVLąĪNLVWXGLD LV]NLFHELEOLRORJLF]QRELEOLRJUDILF]QHàyGĨ:\GDZ,ELGHPV. . '$< &KULVWRSKHU 5R]ZyM ]DZRGRZ\ QDXF]\FLHOD *GDĔVN *GDĔVNLH :\GDZ 3V\FKRORJLF]QH. . '(%212(GZDUG6]HĞüP\ĞORZ\FKNDSHOXV]\*OLZLFH+HOLRQFRS. . (GXFDWLRQIRU$OO7KH\HDU$VVHVPHQWUDSRUW81(6&2. . .$5.2:6.,. %RJXPLá. .V]WDáFHQLH. SRG\SORPRZH. ELEOLRWHNDU]\. D. SRWU]HE\. VSRáHF]HĔVWZDLQIRUPDF\MQHJRÄ)ROLD/LEURUXP´QUV . .21,(&=1$ -DGZLJD .$5.2:6., %RJXPLá .VLąĪND F]\WHOQLN L ELEOLRWHND V]NROQD Z NUĊJX ]DLQWHUHVRZDĔ VWXGHQWyZ ELEOLRWHNR]QDZVWZD 8QLZHUV\WHWX àyG]NLHJR Ä)ROLD /LEURUXP´QUV. . .5=<ĩ(:6.$ -DGZLJD $NW\ZL]XMąFH PHWRG\ L WHFKQLNL Z HGXNDFML ZF]HVQRV]NROQHM &]6XZDáNL$82PHJD. . .V]WDáFHQLH SHGDJRJLF]QH VWXGHQWyZ XQLZHUV\WHWyZ L Z\ĪV]\FK V]Nyá SHGDJRJLF]Q\FK SRGUHG$QQ\àXNDZVNLHM.UDNyZ8>QLZ@->DJLHOORĔVNL@. . /LIHORQJ/HDUQLQJIRU$OOUDSRUW2(&'. . 3$&+2&,ē6.,5\V]DUG2ĞZLDWD;;,ZLHNXNLHUXQNLSU]HREUDĪHĔ:DUV]DZD,%( . . 7HDFKHUVIRU7RPRUURZ¶V6FKRROVUDSRUW81(6&2,2(&'. . 72))/(5$OYLQ3RZHUVKLIW1HZ<RUN%DQWDP%RRNV. . 6.8/,&= 'DQXWD UHG QDXN

(86) : SRV]XNLZDQLX PRGHOX G\GDNW\NL DNDGHPLFNLHM .UDNyZ:\GDZ8QLZ-DJLHOORĔVNLHJR. $NW\OHJLVODF\MQH ZSRU]ąGNXFKURQRORJLF]Q\P

(87) . 8VWDZD]GQLDVW\F]QLDU.DUWD1DXF]\FLHOD']8QUSR]. . =DU]ąG]HQLH0LQLVWUD2ĞZLDW\L:\FKRZDQLD]GQLDF]HUZFDUZVSUDZLHQRUP ]DWUXGQLHQLDQDXF]\FLHOLELEOLRWHNDU]\V]NROQ\FK']8U]02L:QUSR]. . 5R]SRU]ąG]HQLH 0LQLVWUD 2ĞZLDW\ L :\FKRZDQLD ] GQLD VLHUSQLD U Z VSUDZLH V]F]HJyáRZ\FK NZDOLILNDFML Z\PDJDQ\FK RG QDXF]\FLHOL RUD] RNUHĞOHQLD V]Nyá L Z\SDGNyZ Z NWyU\FK PRĪQD ]DWUXGQLDü QDXF]\FLHOL QLH PDMąF\FK Z\ĪV]HJR Z\NV]WDáFHQLD']8QUSR]. . . .

(88) GUKDESURIQDG]Z0DULROD$QWF]DN . . . 5R]SRU]ąG]HQLH0LQLVWUD(GXNDFML1DURGRZHM]GQLDSDĨG]LHUQLNDUZVSUDZLH V]F]HJyáRZ\FK NZDOLILNDFML Z\PDJDQ\FK RG QDXF]\FLHOL RUD] RNUHĞOHQLD V]Nyá L Z\SDGNyZ Z NWyU\FK PRĪQD ]DWUXGQLü QDXF]\FLHOL QLH PDMąF\FK Z\ĪV]HJR Z\NV]WDáFHQLD']8QUSR]. . 5R]SRU]ąG]HQLH 0LQLVWUD (GXNDFML 1DURGRZHM L 6SRUWX ] GQLD ZU]HĞQLD U Z VSUDZLH VWDQGDUGyZ NV]WDáFHQLD QDXF]\FLHOL >']8 QU SR] @ >RQOLQH@. >SU]HJOąGDQ\. . NZLHWQLD. @. 'RVWĊSQ\. Z. KWWSELSPHQJRYSOPHQBELSDNW\BSUBUR]SBSKS"ZUDSSHU WHVW . 8VWDZD]GQLDOLSFDU3UDZRRV]NROQLFWZLHZ\ĪV]\P']8QUSR] ]SyĨQ]P. . 5R]SRU]ąG]HQLH 0LQLVWUD (GXNDFML 1DURGRZHM L 6SRUWX ] GQLD JUXGQLD U Z VSUDZLH SRGVWDZ\ SURJUDPRZHM Z\FKRZDQLD SU]HGV]NROQHJR RUD] NV]WDáFHQLD RJyOQHJR Z SRV]F]HJyOQ\FK W\SDFK V]Nyá ']8 ] GQLD VW\F]QLD U

(89) >']8 QU SR] @ >RQOLQH@ >SU]HJOąGDQ\ NZLHWQLD @ 'RVWĊSQ\ Z KWWSZZZOH[SOGXDNWDNWG]X. . 8VWDZD ] GQLD PDUFD U 3UDZR R V]NROQLFWZLH Z\ĪV]\P XVWDZ\ R VWRSQLDFK QDXNRZ\FK L W\WXOH QDXNRZ\P RUD] R VWRSQLDFK L W\WXOH Z ]DNUHVLH V]WXNL RUD] R ]PLDQLHQLHNWyU\FKLQQ\FKXVWDZ']8QUSR]LQUSR]7HNVW XMHGQROLFRQ\ 8VWDZD ] GQLD OLSFD U 3UDZR R V]NROQLFWZLH Z\ĪV]\P ']8 QU SR] ] SyĨQ ]P >RQOLQH@ >SU]HJOąGDQ\ NZLHWQLD @ 'RVWĊSQ\. Z. KWWSZZZQDXNDJRYSOILOHDGPLQXVHUBXSORDGV]NROQLFWZR5HIRUPDB867 $:$B]BGQLDBBOLSFDBSGI . 5R]SRU]ąG]HQLH 0LQLVWUD 1DXNL L 6]NROQLFWZD :\ĪV]HJR ] GQLD VW\F]QLD U Z VSUDZLH VWDQGDUGyZ NV]WDáFHQLD SU]\JRWRZXMąFHJR GR Z\NRQ\ZDQLD ]DZRGX QDXF]\FLHOD. >RQOLQH@. >SU]HJOąGDQ\. . NZLHWQLD. @. 'RVWĊSQ\. Z. KWWSZZZXMHGXSOGRFXPHQWVB5R]S01L6:BVWDQGDU G\BNV]WDOFHQLDBGODBQDXF]\FLHOLSGI . .

(90) 3HUVSHNW\Z\GQLDFRG]LHQQHJRQDXF]\FLHODELEOLRWHNDU]D±SUREOHP\]JáDV]DQHSU]H]F]áRQNyZ7RZDU]\VWZD 1DXF]\FLHOL%LEOLRWHNDU]\6]Nyá3ROVNLFKRUD]SODQ\7RZDU]\VWZD. 'DQXWD%U]H]LĔVND SUH]HV5DG\*áyZQHM71%63QDXF]\FLHOELEOLRWHNDU]=HVSRáX6]Nyá 2JyOQRNV]WDáFąF\FKQUZ%\GJRV]F]\ 3HUVSHNW\Z\GQLDFRG]LHQQHJRQDXF]\FLHODELEOLRWHNDU]D ±SUREOHP\]JáDV]DQHSU]H]F]áRQNyZ7RZDU]\VWZD1DXF]\FLHOL %LEOLRWHNDU]\6]Nyá3ROVNLFKRUD]SODQ\7RZDU]\VWZD 0RĪOLZRĞü VSRW\NDQLD VLĊ ] QDXF]\FLHODPL ELEOLRWHNDU]DPL Z UyĪQ\FK F]ĊĞFLDFK NUDMXSR]ZDODPLQDSR]QDQLHLSRUyZQDQLHORNDOQ\FKZDUXQNyZIXQNFMRQRZDQLDELEOLRWHN V]NROQ\FK -HVW WHĪ QDMSU]\MHPQLHMV]ą F]ĊĞFLą ÄSUH]HVRZDQLD´ 7RZDU]\VWZX 1DXF]\FLHOL %LEOLRWHNDU]\6]Nyá3ROVNLFK 3LHUZV]D F]ĊĞü PRMHJR Z\VWąSLHQLD EĊG]LH RSLVHP U]HF]\ZLVWRĞFL ELEOLRWHN V]NROQ\FK 'R VZRLFK ZLHOROHWQLFK GRĞZLDGF]HĔ GRGDáDP LQIRUPDFMH L XZDJL ]HEUDQH Z ĞURGRZLVNX QDXF]\FLHOL ELEOLRWHNDU]\ 7R MDNE\ FLąJ GDOV]\ ORVyZ VWXGHQWyZ ZSURZDG]DQ\FKZDUNDQD]DZRGXSU]H]SU]HGPyZF]\QLĊSURI0DULROĊ$QWF]DN :LHONą SU]\MHPQRĞFLą EĊG]LH GOD PQLH UyZQLHĪ SU]HND]DQLH SDĔVWZX LQIRUPDFML QD WHPDW SURWHVWX Ä6723 OLNZLGDFML ELEOLRWHN´ MHJR SU]HELHJX DOH L V\WXDFML REHFQHM ERWRMHV]F]HQLHNRQLHFVSUDZ\. :DUXQNLIXQNFMRQRZDQLDZVSyáF]HVQ\FKELEOLRWHNV]NROQ\FK. ĞŶƚƌĂůŶĞŵŝĞũƐĐĞǁƐǌŬŽůĞ͕ųĂƚǁŽ ĚŽƐƚħƉŶĞ͕ďĞǌďĂƌŝĞƌ ĂƌĐŚŝƚĞŬƚŽŶŝĐǌŶǇĐŚ͘ KƌŐĂŶŝǌĂĐũĞ ďŝďůŝŽƚĞŬĂƌƐŬŝĞ. ^ƉŽųĞĐǌŶŽƑđ ůŽŬĂůŶĂ. ZĂĚĂ ZŽĚǌŝĐſǁ. >ŽŬĂůƉƌǌĞƐƚƌŽŶŶǇ͕ĂƚƌĂŬĐǇũŶǇ͕ĚŽďƌǌĞ ŽƑǁŝĞƚůŽŶǇ͕ǁǇĐŝƐǌŽŶǇ͘ tǇĚǌŝĞůŽŶĞƉŽŵŝĞƐǌĐǌĞŶŝĂĚůĂ ǌďŝŽƌſǁ͕ĐǌǇƚĞůŶŝŬſǁŝǌĂũħđ ŐƌƵƉŽǁǇĐŚ͘. hƐƚĂǁǇ DE ^ĂŵŽƌǌČĚ ǇƌĞŬƚŽƌƐǌŬŽųǇ EĂƵĐǌǇĐŝĞů ďŝďůŝŽƚĞŬĂƌǌ. EŽǁŽĐǌĞƐŶǇŝƐƉƌĂǁŶǇƐƉƌǌħƚĚŽ ǁǇƐǌƵŬŝǁĂŶŝĂŝƉƌǌĞƚǁĂƌǌĂŶŝĂ ŝŶĨŽƌŵĂĐũŝ͘ DĞďůĞĨƵŶŬĐũŽŶĂůŶĞ͕ŵŽďŝůŶĞ͕ ĞƌŐŽŶŽŵŝĐǌŶĞ͕ĞƐƚĞƚǇĐǌŶĞ͕ ďĞǌƉŝĞĐǌŶĞ͘. ^ĞƌĐĞŵƐǌŬŽųǇũĞƐƚ ďŝďůŝŽƚĞŬĂ. . Ϯϵ.

(91) PJU'DQXWD%U]H]LĔVND . =DSURSRQRZDQ\SU]H]HPQLHSURMHNWJUDILF]Q\LOXVWUXMHZDUXQNLIXQNFMRQRZDQLDELEOLRWHN V]NROQ\FK 3RGVWDZą MHVW SU]HNRQDQLH ĪH QDMEDUG]LHM GOD QLFK RGSRZLHGQLP PLHMVFHP MHVW FHQWUXP V]NRá\ WDN EXG\QNX MDN L VSRáHF]QRĞFL F]\WHOQLNyZ 7\ONR ZWHG\ PRĪH ZSHáQLXMDZQLüVZyMSRWHQFMDáGODHGXNDFML 0DáH REáRNL SR OHZHM VWURQLH U\VXQNX V\PEROL]XMą VSUDZG]RQ\FK VRMXV]QLNyZ 1DMEOLĪV]\ ] QLFK 5DGD 5RG]LFyZ F]ĊVWR E\ZD MHG\Q\P ĨUyGáHP ILQDQVRZDQLD X]XSHáQLDQLD ]ELRUyZ ELEOLRWHNL 'ODWHJR ZDUWR ]DGEDü R PRĪOLZRĞü V\VWHPDW\F]Q\FK NRQWDNWyZ ] SU]HGVWDZLFLHODPL 5DG\ SU]\MPRZDQLD XZDJ NRQVXOWRZDQLD ]DPLHU]HĔ GLDJQR]RZDQLDSRWU]HE=Z\NOHWREDUG]RSU]\MD]QHJUHPLXP .DĪGD QDV]D ELEOLRWHND IXQNFMRQXMH Z MDNLHMĞ VSRáHF]QRĞFL GODWHJR V\PSDWLD F]\ SU]\FK\OQRĞü ZáDG] ORNDOQ\FK MHVW QLH GR SU]HFHQLHQLD 7DNĪH ]DLQWHUHVRZDQLH ]H VWURQ\ LQVW\WXFML NXOWXU\ ELEOLRWHN SXEOLF]Q\FK GRPyZ NXOWXU\ WHDWUyZ NOXEyZ LWS PRĪH RND]Dü VLĊ EDUG]R FHQQH GOD QDV L GOD QDV]\FK XF]QLyZ 6]F]HJyOQLH FHQQD MHVW ZVSyáSUDFD Z UHDOL]DFML SURMHNWyZ HGXNDF\MQ\FK OXE FKRü XPRĪOLZLHQLD HNVSR]\FML LFK HIHNWyZ -HVW Z 3ROVFH NLOND RUJDQL]DFML ]U]HV]DMąF\FK ELEOLRWHNDU]\ 1DMZLĊNV]H ] QLFK WR 6WRZDU]\V]HQLH %LEOLRWHNDU]\ 3ROVNLFK SRVLDGDMąFH 6HNFMĊ %LEOLRWHN 6]NROQ\FK L3HGDJRJLF]Q\FK RUD] 7RZDU]\VWZR 1DXF]\FLHOL %LEOLRWHNDU]\ 6]Nyá 3ROVNLFK 6HNFMH ELEOLRWHNDUVNLHG]LDáDMąWHĪZUDPDFK]ZLą]NyZ]DZRGRZ\FK 0DP ]DV]F]\W NLHURZDü SUDFDPL 71%63 VWąG VHUGHF]QLH ]DSUDV]DP Z QDV]H V]HUHJL D ZF]HĞQLHM GR ]DSR]QDQLD VLĊ ]H VWDWXWHP L VWURQą LQWHUQHWRZą KWWSWQEVSRHLL]NZDZSO 0DP\ REHFQLH RGG]LDáyZ Z UyĪQ\FK F]ĊĞFLDFK NUDMX PDP\ZLHOXVSU]\PLHU]HĔFyZ8ZDĪDPĪHSRVLDGDQLHEUDQĪRZHMRUJDQL]DFML]DZRGRZHM MHVW V]F]HJyOQLH FHQQH Z G]LVLHMV]\FK UHDOLDFK SR]ZDOD QDP ZVSLHUDü VLĊ Z]DMHPQLH SU]HND]\ZDü LQIRUPDFMH L GRĞZLDGF]HQLD =QDMRPRĞü V\WXDFML Z UyĪQ\FK F]ĊĞFLDFK NUDMX MHVW QDP QLH]EĊGQD GR SRGHMPRZDQLD GR UR]PyZ ] SU]HGVWDZLFLHODPL ZáDG] ORNDOQ\FK LSDĔVWZRZ\FK3U]HND]\ZDQHSU]H]QDVRSLQLHSU]HVWDMąE\üSXVW\PLVáRZDPL'RNáDGQLH ZLHP\ R F]\P PyZLP\ L SU]H] WR VWDMHP\ VLĊ ZLDU\JRGQL 1LHZąWSOLZLH SU]\QDOHĪQRĞü GR MDNLHMNROZLHN RUJDQL]DFML ELEOLRWHNDUVNLHM MHVW NRU]\VWQD GOD QDV]HJR UR]ZRMX RVRELVWHJR 0HWRG\NyZ ] ]DNUHVX ELEOLRWHNDUVWZD V]NROQHJR MHVW QDSUDZGĊ EDUG]R QLHZLHOXZNUDMX'ODWHJRSRPRFZUDPDFKRUJDQL]DFML]DZRGRZHMMHVWQDSHZQREDUG]R SRWU]HEQD 3R SUDZHM VWURQLH U\VXQNX ]HEUDáDP FDáNLHP SRGVWDZRZH Z\PDJDQLD ZVSyáF]HVQRĞFL &]\ ZV]ĊG]LH Vą RQH SU]HVWU]HJDQH" 1LHVWHW\ QLH PD REHFQLH ĪDGQ\FK SU]HSLVyZ RNUHĞODMąF\FK Z\JOąG F]\ VWDQGDUG\ Z\SRVDĪHQLD ELEOLRWHN V]NROQ\FK 6WąG XPLHV]F]HQLH W\FK XZDJ QD WOH EDORQX V\PEROLF]QLH SU]HQRVL MH Z VIHUĊ PDU]HĔ =DSLV\ZGRNXPHQWDFKPLĊG]\QDURGRZ\FKXPLHMVFDZLDMąELEOLRWHNĊZFHQWUXPV]NRá\ . ./ .

(92) 3HUVSHNW\Z\GQLDFRG]LHQQHJRQDXF]\FLHODELEOLRWHNDU]D±SUREOHP\]JáDV]DQHSU]H]F]áRQNyZ7RZDU]\VWZD 1DXF]\FLHOL%LEOLRWHNDU]\6]Nyá3ROVNLFKRUD]SODQ\7RZDU]\VWZD. &]\ WDN MHVW Z SROVNLFK V]NRáDFK" 3U]\]QDFLH 3DĔVWZR ĪH E\ZD UyĪQLH =QDP ELEOLRWHNL]RUJDQL]RZDQHZSU]\EXGyZNDFKVXWHUHQDFKQDVWU\FKDFKLZNDĪG\PLQQ\P NąFLH MDNL MHVW W\ONR PRĪOLZ\ : QRZR Z]QRV]RQ\FK EXG\QNDFK F]DVHP SU]HZLGXMH VLĊ VSHFMDOQH PLHMVFH GOD ELEOLRWHNL QDMF]ĊĞFLHM MHGQDN Vą WR SRPLHV]F]HQLD SU]\SDGNRZH DGDSWRZDQH GR FHOyZ ELEOLRWHF]Q\FK 7X URG]L VLĊ QDVWĊSQ\ SRVWXODW ]DSHZQLHQLH ZV]\VWNLPGRVWĊSQRĞFLSRSU]H]XVXQLĊFLHEDULHUDUFKLWHNWRQLF]Q\FK 0DU]HQLD FLąJ GDOV]\ WR Z\G]LHORQH SRPLHV]F]HQLD GOD ]ELRUyZ GOD F]\WHOQLNyZ LGOD QDXF]\FLHOD $E\ ELEOLRWHND IXQNFMRQRZDáD VSUDZQLH L VSHáQLDáD ZV]\VWNLH Z\PRJL HGXNDFML QDOHĪDáRE\ ]DGEDü R Z\RGUĊEQLHQLH VDOL GR UHDOL]DFML HGXNDFML F]\WHOQLF]R PHGLDOQHM DOH WHĪ LQQ\FK OHNFML SU]HGPLRWRZ\FK 7R ]GHF\GRZDQLH QDMEDUG]LHM RGSRZLHGQLH PLHMVFH GR SURZDG]HQLD UyĪQRURGQ\FK ]DMĊü ]Z\NRU]\VWDQLHP ]ELRUyZ L WHFKQRORJLL ]JURPDG]RQ\FK Z ELEOLRWHFH RUD] NRPSHWHQFML LQIRUPDF\MQ\FK QDXF]\FLHOD ELEOLRWHNDU]D 'DOHM ± QRZRF]HVQ\ VSUDZQ\ VSU]ĊW GR Z\V]XNLZDQLDL SU]HWZDU]DQLD LQIRUPDFML .LHG\ V]NRá\ SU]\MPRZDá\ SLHUZV]H ,QWHUQHWRZH &HQWUD ,QIRUPDFML 0XOWLPHGLDOQHM ]HVWDZ\ NRPSXWHURZH ] XU]ąG]HQLHP ZLHORIXQNF\MQ\P