Kierunki produkcji zwierzęcej
Wprowadzenie Przeczytaj
Grafika interaktywna Sprawdź się
Dla nauczyciela
Pierwsze formy rolnictwa pojawiły się prawdopodobnie ok. 8 tys. lat p.n.e. na Bliskim Wschodzie, skąd rozpowszechniły się na wszystkie strony świata, dostosowując się do lokalnych warunków
przyrodniczych. Przy pomocy prymitywnego kopieniactwa rozpoczęto uprawę zbóż, głównie prosa, pszenicy i jęczmienia. Od około VI wieku p.n.e. postępowało udomowienie zwierząt, początkowo kóz, bydła i owiec, w późniejszym okresie również trzody chlewnej. Zwierzęta dostarczały produktów żywnościowych, włókien i skór oraz naturalnego nawozu. Wykorzystywano je również jako siłę
pociągową. Najbardziej przydatnym do tego celu zwierzęciem był wół roboczy. Od XVI wieku stopniowo eliminowany był przez konie.
Twoje cele
Wymienisz kierunki chowu zwierząt.
Scharakteryzujesz uwarunkowania chowu zwierząt.
Uzasadnisz rozmieszczenie chowu zwierząt na świecie.
Porównasz ekstensywny i intensywny typ chowu zwierząt.
Kierunki produkcji zwierzęcej
Źródło: Dorcas Sinclair, dostępny w internecie: www.wikipedia.com, licencja: CC BY-SA 2.0, h ps://crea vecommons.org/licenses/by- sa/2.0/.
Przeczytaj
Chów zwierząt gospodarskich jest drugim, obok uprawy roślin, kierunkiem produkcji rolniczej. Jego rozwój uwarunkowany jest jednak możliwością pozyskania paszy dla zwierząt, dlatego w większości rozwija się w obszarach, gdzie występują jej nadwyżki lub naturalne formacje roślinne dostarczające pożywienia (np. trawiasta roślinność stepów, sawanny). Produkcja zwierzęca wymaga dużych nakładów na przygotowanie zabudowań inwentarskich, rozmnożenie zwierząt i dbanie o ich dobrą kondycję, dlatego na większą skalę rozwija się w krajach o wyższym poziomie rozwoju gospodarczego. Największe znaczenie na świecie ma chów bydła, trzody chlewnej, owiec, kóz, drobiu, koni, wielbłądów oraz osłów.
Zaspokaja różne potrzeby ludności – dostarcza mięsa, mleka, jaj, włókien, skór i futer. Zwierzęta służą także do celów rekreacyjnych lub jako siła pociągowa. Dostarczają cennego nawozu naturalnego wykorzystywanego do użyźniania pól uprawnych. Chów zwierząt może być prowadzony w sposób intensywny lub ekstensywny.
Pogłowie zwierząt hodowlanych na świecie.
Polecenie 1
Wymień różnice miedzy intensywnym i ekstensywnym typem chowu zwierząt.
Najwięksi producenci mięsa wieprzowego na świecie wg rocznej produkcji.
Najwięksi producenci mięsa wołowego na świecie wg rocznej produkcji.
Najwięksi producenci baraniny na świecie wg rocznej produkcji.
Najwięksi producenci mięsa drobiowego na świecie wg rocznej produkcji.
Chów drobiu
Hodowla drobiu obejmująca kury, kaczki, gęsi, indyki i strusie dostarcza jaj, mięsa, pierza oraz nawozu.
Rozwija się na farmach zlokalizowanych na gęsto zaludnionych obszarach w sąsiedztwie dużych miast, które stanowią szeroki rynek zbytu. Mała powierzchnia dobrze wyposażonych budynków oraz szybki przyrost wagi drobiu w krótkim czasie sprawiają, że hodowla jest stosunkowo tania i dynamicznie się rozwija. Najwięcej drobiu hoduje się w: Chinach, Stanach Zjednoczonych, Indiach, Japonii, Rosji, Meksyku oraz Brazylii.
Chów drobiu przeznaczony jest w dwóch kierunkach: na mięso i jaja Źródło: domena publiczna.
Chów bydła
Najbardziej rozpowszechniony na świecie jest chów bydła. W chowie mieszanym pozyskuje się mleko i mięso tych zwierząt, a także: skór, kości na mączki kostne, nawozu. Często też zwierzęta
wykorzystywane są jako siła pociągowa oraz dostarczają nawozu naturalnego. Współcześnie, dzięki wyhodowaniu nowych ras, coraz częściej obok zwierząt ogólnoużytkowych występuje chów bydła na kierunku typowo mlecznym lub mięsnym. O rozprzestrzenieniu chowu bydła decyduje występowanie naturalnych łąk i pastwisk o wysokiej jakości trawy oraz dostęp do wody. Uwarunkowana jest to także kulturowo. W hinduizmie obowiązuje zakaz zabijania krów, które uznawane są za święte. Stosunkowo niewielki jest udział tego chowu w strefie międzyzwrotnikowej. Gorący i wilgotny klimat ogranicza możliwości przechowywania i transportu mięsa i nabiału oraz sprzyja rozwojowi bakterii i pasożytów chorobotwórczych (np. mucha tse‑tse w Afryce). Pogłowie bydła na świecie zwiększa się z powodu wzrostu zapotrzebowania na wysokiej jakości mięso oraz przetwory mleczne. Produkcja mleczna odbywa się głównie w klimacie umiarkowanym wilgotnym pozwalającym na intensywny wzrost roślin
pastewnych i w pobliżu chłonnych rynków zbytu aby zapewnić szybki transport. Bydło znajdujące się w hodowli ekstensywnej wypasane jest na ogromnych powierzchniowo pastwiskach (obsada bydła często poniżej 30 szt./100 ha) i przeznaczane na mięso; występuje głównie w krajach: Brazylia, Argentyna, USA, Rosja, Kazachstan, Australia oraz Afryce środkowej i wschodniej. Hodowla średnio intensywna - bydło (obsada 30‑60 szt./100 ha) wypasane jest na pastwiskach naturalnych, a jego żywienie opiera się o wykorzystanie roślin z prowadzonych upraw pastewnych; najczęściej prowadzony ten typ hodowli występuje w: Europie środkowej i południowej, Skandynawii, Nowej Zelandii oraz Wenezueli. Hodowla intensywna bydła (obsada często ponad 160 szt./100 ha) jest zautomatyzowana oraz wykorzystuje pasze do żywienia bydła, które jest przeznaczone do produkcji mleka lub mięsa i mleka; występuje w krajach:
Europy zachodniej, Australii oraz w części Chin.
Ekstensywny chów bydła w Nigrze.
Źródło: Ryszard Vorbrich, dostępny w internecie: www.wikipedia.com, licencja: CC BY-SA 3.0 PL, h ps://crea vecommons.org/licenses/by- sa/3.0/pl/deed.pl.
Chów trzody chlewnej
Chów trzody chlewnej prowadzony jest głównie w kierunku pozyskania mięsa i tłuszczu, ubocznie wykorzystuje się skórę czy szczecinę i kości na mączkę kostną. Jest ściśle związany z uprawą roślin, głównie zbóż i ziemniaków, które stanowią podstawową paszę. Zwierzęta cechują się dużą wydajnością, która wynika z szybkiego przetwarzania paszy roślinnej na mięso i znacznej plenności, dlatego ich chów jest tańszy niż bydła, a inwestycje szybko się zwracają. W krajach słabo rozwiniętych przeważa
ekstensywny chów trzody chlewnej w niewielkich gospodarstwach rolnych na potrzeby własne. Często jako pasza wykorzystywane są odpadki. Natomiast w regionach o wyższym poziomie rozwoju chów prowadzony jest na dużą skalę w przemysłowych tuczarniach. Na rozmieszczenie chowu trzody chlewnej wpływa wielkość zapotrzebowania na wieprzowinę i tłuszcze zwierzęce, występowanie nadwyżek paszowych, natomiast ograniczają go wierzenia religijne (islam, judaizm i hinduizm), w których zakazuje się spożycia wieprzowiny. Hodowla intensywna trzody chlewnej pokrywa się z występowaniem klimatu umiarkowanego w i krajach takich jak: Europy zachodniej, USA i Argentyny. Ekstensywna hodowla trzody chlewnej związana jest z występowaniem klimatu tropikalnego w krajach: Azji Wschodniej, Ameryki środkowej, Brazylii wschodniej oraz Europy wschodniej.
Tradycyjny chów trzody chlewnej w Myanmarze. U odżywaniu zwierząt na dużą skalę wykorzystuje się odpadki powstające w gospodarstwach rolnych.
Źródło: DANIEL JULIE, dostępny w internecie: www.wikipedia.com, licencja: CC BY 2.0, h ps://crea vecommons.org/licenses/by/2.0/.
Chów owiec i kóz
Najważniejszymi produktami chowu owiec są wełna i mleko. Malejące zapotrzebowanie na wyroby wełniane powoduje zmniejszanie się pogłowia owiec hodowanych w tym kierunku. Systematycznie wzrasta natomiast produkcja mięsa i mleka owczego, które wykorzystywane jest do wytwarzania serów.
W ostatnich latach wprowadzono nowe, typowo mięsne rasy owiec. Zwierzęta te hoduje się niemal na całym świecie z wyłączeniem obszarów występowania gorącego i wilgotnego klimatu. Może rozwijać się na pastwiskach o gorszej jakości traw, bardziej suchych i położonych na większych wysokościach niż te, na których prowadzony jest chów bydła. Zdolność przystosowania się do różnych środowisk oraz wytrzymałość owiec powoduje, że w wielu krajach ich chów spychany jest na obszary o najmniej
korzystnych warunkach naturalnych. Duże natężenie chowu owiec występuje w krajach muzułmańskich, w których religia zakazuje spożycia innych gatunków mięs.
Wypas owiec często prowadzony jest na wyżej położonych pastwiskach górskich. Zwierzęta te łatwo przystosowują się do nawet skrajnie trudnych warunków naturalnych.
Źródło: Jaime Vásquez Sapunar, dostępny w internecie: www.wikipedia.com, licencja: CC BY-SA 2.5, h ps://crea vecommons.org/licenses/by- sa/2.5/.
Kozy są jednymi z najwcześniej udomowionych zwierząt gospodarskich, jednak zasięg ich chowu na świecie jest stosunkowo niewielki. Liczbę tych zwierząt szacuje się na ok. 1034 mln, a największa
koncentracja zaznacza się w Azji Południowej, Afryce i Ameryce Łacińskiej. Kozy są najczęściej hodowane równocześnie na mleko, mięso i skóry, a niektóre odmiany również na wełnę. Znaczenie ma tu przede wszystkim moher, delikatna wełna pozyskiwana z kóz angorskich i kaszmir pozyskiwany z kóz
hodowanych w Indiach i zachodnich Chinach. Kozy nie mają dużych wymagań żywieniowych. Mogą korzystać z pastwisk o niskiej jakości, spożywają również młode pędy drzew i krzewów. Ze względu na straty, jakie może przynosić to w leśnictwie, w wielu regionach swobodny wypas jest zakazany.
Natomiast kozy o wysokiej produktywności np. mleka, których wydajność często wielokrotnie przewyższa wydajność mleczną kóz utrzymywanych w gospodarstwach tradycyjnych, wymaga dużej wiedzy z zakresu ich utrzymania, żywienia i fizjologii. Ze względu na bardzo korzystne wartości odżywcze koziego mleka w krajach wysoko rozwiniętych rozwija się intensywny chów tych zwierząt.
Kozy są zwierzętami roślinożernymi. Odżywiają się trawą, roślinami zielnymi oraz młodymi pędami drzew i krzewów. Mogą wspinać się na drzewa w poszukiwaniu nowych odrostów.
Źródło: Jozef Kotulič, dostępny w internecie: www.wikipedia.com, licencja: CC BY-SA 3.0, h ps://crea vecommons.org/licenses/by-sa/3.0/.
Polecenie 2
Wyjaśnij tendencje w wielkości pogłowia zwierząt hodowlanych oraz podaj jej przyczyny i wyjaśnij okresy wzmożonej produkcji.
zwierzę hodowlane (w tys. sztuk) 1980 1990 2000 2010 2017
bydło 1217018 1296635 1314387 1415683 1491687
trzoda chlewna 797777 849391 898725 974420 967385
owce 1098674 1205576 1060329 1076358 1202430
kozy 464323 589009 751629 910827 1034406
Słownik
bydło
ogólna nazwa zwierząt gospodarskich, pochodzących z podrodziny bawołów, hodowanych w celu uzyskania mięsa, mleka, skór i tłuszczu; może być wykorzystywane jako siła pociągowa
chów zwierząt
zapewnienie zwierzętom odpowiednich warunków bytowych, tak by możliwy był ich prawidłowych rozwój; obejmuje karmienie, pielęgnację oraz czynności związane z utrzymaniem zwierząt; efektem są korzyści z pozyskanych dóbr
hodowla zwierząt
zapewnienie możliwości rozmnażania się zwierząt i rozwoju od zarodka do dorosłego osobnika pogłowie
liczba sztuk zwierząt występująca na danym obszarze towarowość rolnictwa
stosunek sprzedanych płodów rolnych do wytworzonych w rolnictwie trzoda chlewna
Na podstawie danych Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa.
zwierzę hodowlane pochodzące od dzika, którego udomowienie nastąpiło ok. VII/VI wieku p.n.e.;
dostarcza mięsa, tłuszczu i skóry i szczeciny
Grafika interaktywna
Polecenie 1
Na podstawie poniższej mapy wymień uwarunkowania wpływające na rozmieszczenie chowu bydła na świecie.
1. Europa Zachodnia • Dominuje intensywny chów bydła w systemie oborowym lub oborowo- pastwiskowym o dużych nakładach kapitału;
• Mleczny kierunek chowu rozwinął się w obszarach dużej koncentracji ludności, ze względu na zapotrzebowanie na mleko i nabiał.
• Mięsny kierunek chowu rozwinął się na nizinnych lub górzystych obszarach, które porośnięte są naturalnymi pastwiskami z szybko odrastającą trawą w wilgotnym umiarkowanym morskim klimacie. Ze względu na walory odżywcze wołowina jest bardzo cenionym gatunkiem mięsa w kuchni wielu krajów.
2. Środkowa część Ameryki Północnej • Na Wielkich Równinach Prerii i Równinie Centralnej przeważa chów bydła na kierunku mięsnym. Sprzyja temu występowanie naturalnych pastwisk oraz duże zasoby
2 1
3 4
5
6
paszy produkowanej z uprawianej tam kukurydzy.
• We wschodniej części kontynentu hoduje się głównie bydło mleczne w systemie oborowym. Jest to jeden z najgęściej zaludnionych obszarów o bardzo wysokim poziomie rozwoju gospodarczego.
3. Indie • Pogłowie bydła w tym kraju jest jednym z największych na świecie, ale wynika to głównie z uwarunkowań religijnych. W hinduizmie występuje kult „świętej krowy”,czyli zakaz zabijania tych zwierząt.
• Do ogólnej liczby pogłowia zaliczane są również bawoły, które utrzymywane są głównie jako siła pociągowa.
• Mięso wołowe i mleko nie odgrywa istotnej roli w wyżywieniu ludności.
4. Afryka Wschodnia • Bydło najczęściej hodowane jest w systemie koczowniczym na naturalnych
pastwiskach (sawanny), co w warunkach klimatu podrównikowego, w którym występuje pora deszczowa, wiąże się z ciągłą wędrówką stad.
• Na duże pogłowie bydła wpływają obyczaje, w których chów tych zwierząt traktowany jest jako bardzo szlachetny (uprawa roślin uznawana jest za poniżającą), a od wielkości posiadanego stada zależy pozycja społeczna jego właścicieli.
• Ekstensywny chów bydła nie przynosi zbyt wielu korzyści dla społeczeństwa, jest dużym obciążeniem dla środowiska przyrodniczego i poważnym ograniczeniem rozwoju gospodarczego.
5. Wschodnia część Ameryki Południowej • Przeważa ekstensywny chów bydła na kierunku mięsnym, co uwarunkowane jest występowaniem rozległych pastwisk naturalnych (sawanny w Brazylii, stepy
w Argentynie).
• Rozprzestrzenienie chowu związane jest z dużym zapotrzebowaniem w obszarach znacznej koncentracji ludności.
6. Wschodnia część Australii • Region odznacza się największym na świecie udziałem łąk i pastwisk w strukturze użytkowania ziemi.• Bydło mięsne hodowane jest głównie w północno-wschodniej części Australii, gdzie w klimacie podrównikowym występują nieco wilgotniejsze sawanny.• W południowo- wschodniej części dominuje chów na kierunku mlecznym, co wynika z większej koncentracji ludności oraz dobrej jakości pastwisk w wilgotnym, morskim klimacie.
Polecenie 2
Wymień uwarunkowania wpływające na rozmieszczenie chowu trzody chlewnej na świecie.
1. Wschodnia część USA • Bliskość rynków zbytu związana z dużą koncentracją ludności.
• Nadwyżki paszowe związane z dużą produkcją zbóż, zwłaszcza kukurydzy.
2. Europa Środkowa • Przeważa intensywny chów trzody chlewnej oparty na treściwych paszach produkowanych ze zbóż, uprawianych na nizinnych terenach o stosunkowo dobrych glebach.
• Bliskość chłonnych rynków zbytu w obszarach dużej gęstości zaludnienia.
• Tradycje kulinarne, w których wieprzowina jest cenionym gatunkiem mięsa.
3. Azja Wschodnia • Duże zaludnienie powoduje ogromne zapotrzebowanie na żywność, co w przypadku dużej wydajności chowu trzody chlewnej jest bardzo korzystne. Zwierzęta odznaczają się szybkim przyrostem masy i znaczną plennością.
• Duża liczba rozdrobnionych gospodarstw rolnych, w którym świnia jest podstawowym zwierzęciem domowym, hodowanym często na potrzeby własne.
• Wykorzystywanie odpadków z gospodarstw rolnych do karmienia zwierząt.
4. Wschodnie wybrzeża Brazylii • Dominuje chów ekstensywny z wykorzystaniem naturalnych zasobów paszowych przy niewielkim ich wzbogaceniu paszami wytwarzanymi z kukurydzy.
• Zapotrzebowanie na wieprzowinę wynikające z dużej koncentracji ludności.
Polecenie 3
Wymień uwarunkowania wpływające na rozmieszczenie chowu owiec i kóz na świecie.
1 2
3
4
1. Wyspy Brytyjskie • Owce hodowane są na rozległych pastwiskach pokrywających nizinne tereny wysp w umiarkowanym morskim klimacie;
• Duże zapotrzebowanie na wyroby wełniane.
• Wyhodowanie w XIX wieku mięsnych ras owiec nasiliło zapotrzebowanie na baraninę.
2. Chiny • Chów owiec i kóz koncentruje się przede wszystkim na słabo zaludnionych zachodnich częściach kraju. Duża wysokość bezwzględna i suchy klimat ograniczają hodowlę innych zwierząt.
• Duża liczba ludności Chin powoduje ogromne zapotrzebowanie na żywność.
3. Środkowa i zachodnia część Azji: • Występowanie suchych pastwisk oraz terenów górzystych umożliwia chów owiec i kóz, które są zwierzętami łatwo przystosowującymi się do różnych warunków środowiska i mało wymagającymi w żywieniu.
• Kozina i baranina są podstawowymi gatunkami mięsa w wyżywieniu ludności z powodu ograniczeń w spożyciu wieprzowiny i wołowiny, wprowadzonych przez islam.
4. Afryka Środkowa • Ekstensywny chów owiec i kóz rozwinął się na gorszych pastwiskach występujących w obszarach o niewielkich zasobach wodnych.
• Ze względu na niewielkie wymagania żywieniowe owiec i kóz oraz niskie nakłady kapitału na chów tych zwierząt rozwinął się on w regionach o niskim poziomie rozwoju gospodarczego.
5. Australia i Nowa Zelandia • Zapotrzebowanie na wełnę z powodu intensywnego rozwoju przemysłu wełniarskiego.
• Występowanie dużej powierzchni naturalnych pastwisk, jednak często zbyt suchych dla chowu bydła.
1
3 2 4
5
Sprawdź się
Ćwiczenie 1
Zaznacz prawdziwe odpowiedzi. Chów zwierząt gospodarskich to kierunek rolnictwa, który wytwarza.">
Zaznacz prawdziwe odpowiedzi. Chów zwierząt gospodarskich to kierunek rolnictwa, który wytwarza.
Narzędzia rolnicze.
Tłuszcze roślinne.
Produkty żywnościowe.
Środki ochrony roślin.
輸
Ćwiczenie 2
Pogrupuj cechy typów chowu zwierząt.">
Pogrupuj cechy typów chowu zwierząt.
swobodny wypas zwierząt, niewielkie wyposażenie gospodarstw w zabudowania inwentarskie, wysoka towarowość, duże nakłady kapitału na wyposażenie budynków inwentarskich, stosowanie naturalnej paszy, duża produkcja płodów rolnych, stosowanie pasz treściwych produkowanych na bazie zbóż, duże zasoby pracy
chów intensywny
chów ekstensywny
輸
Ćwiczenie 3
1. Rodzaj hodowli, której celem jest dostarczanie jaj, mięsa, pierza oraz nawozu 2. Chów zwierząt, który prowadzony jest na dużych obszarach
3. Zapewnienie możliwości rozmnażania się zwierząt i rozwoju od zarodka do dorosłego osobnika 4. Liczba sztuk zwierząt występująca na danym obszarze
5. Jednyo z najwcześniej udomowionych zwierząt gospodarskich 1
2 3 4 5
輸
Ćwiczenie 4
Oblicz procentowy udział pogłowia trzody chlewnej w Chinach (440639 tys. sztuk) w ogólnej liczbie tych zwierząt hodowanych na świecie (967385 tys. sztuk). Zaznacz poprawną odpowiedź oraz zastanów się jaki rodzaj hodowli może być tam prowadzony.">
Oblicz procentowy udział pogłowia trzody chlewnej w Chinach (440639 tys. sztuk) w ogólnej liczbie tych zwierząt hodowanych na świecie (967385 tys. sztuk). Zaznacz poprawną odpowiedź oraz zastanów się jaki rodzaj hodowli może być tam prowadzony.
4,5%
35,5%
55,5%
45,5%
醙
Ćwiczenie 5
Zaznacz prawidłowe słowa, aby uzupełnić zdania.">
Zaznacz prawidłowe słowa, aby uzupełnić zdania.
Głównym kierunkiem chowu trzody chlewnej jest pozyskanie skórymięsa.
Najważniejszym uwarunkowaniem występowania dużego pogłowia owiec w Australii jest duży udział użytków zielonychduża produkcja zbóż z przeznaczeniem na paszę.
Chów bydła mlecznego w Europie Zachodniej ma charakter intensywnyekstensywny.
Chów bydła w Brazylii uwarunkowany jest zakazem spożycia wieprzowiny w islamiewystępowaniem naturalnych pastwisk.
醙
Ćwiczenie 6
Do nazw zbiorów danych dopasuj zestawienia krajów i ilości pogłowia zwierząt hodowlanych.">
Do nazw zbiorów danych dopasuj zestawienia krajów i ilości pogłowia zwierząt hodowlanych.
Chiny – 161351, Australia – 72125, Indie – 63068, Nigeria – 42500, Iran – 40029, Wielka Brytania – 34832, Chiny – 440639, USA – 73414, Brazylia – 41099, Hiszpania – 29971, Niemcy – 27577, Wietnam – 27406, Brazylia – 214899, Indie – 185103, USA – 93704, Argentyna – 53353, Pakistan – 44400, Meksyk – 31771
kraje
o największym pogłowiu trzody chlewnej [w tys.
sztuk]
kraje
o największym pogłowiu bydła [w tys. sztuk]
kraje
o największym pogłowiu owiec [w tys. sztuk]
醙
Ćwiczenie 7
Zaznacz zdania prawdziwe i fałszywe.">
Zaznacz zdania prawdziwe i fałszywe.
難
Stwierdzenie Prawda Fałsz Ograniczeniem chowu
trzody chlewnej na Półwyspie Arabskim jest zakaz spożycia wieprzowiny w islamie.
□ □
Wielkość pogłowia bydła w Indiach uwarunkowana jest bardzo chłonnym rynkiem zbytu na wołowinę w tym kraju.
□ □
Chów bydła rozwinął się na szeroką skalę w Europie Zachodniej z powodu występowania tu dużej powierzchni naturalnych łąk górskich.
□ □
Australia odznacza się dużym pogłowiem owiec, których chów związany jest z nadwyżkami w produkcji zbóż.
□ □
Ćwiczenie 8
Rozpoznaj region dużej koncentracji chowu zwierząt po opisie i uzupełnij tabelkę.">
Rozpoznaj region dużej koncentracji chowu zwierząt po opisie i uzupełnij tabelkę.
W regionie tym hoduje się bydło w systemie koczowniczym. Wynika to z sezonowej dostępności pastwisk, związanej z występowaniem deszczowej i suchej pory roku w klimacie podrównikowym., Region odznacza się największą koncentracją chowu trzody chlewnej na świecie. Ze względu na szybki przyrost masy mięso tych zwierząt jest tanim uzupełnieniem diety dla zamieszkującej ten obszar dużej liczby ludności., Dominujący w tym regionie chów owiec i kóz uwarunkowany jest występowaniem suchych pastwisk oraz religijnym zakazem spożycia innych gatunków mięs., Wysoki poziom rozwoju gospodarczego, występowanie naturalnych łąk i pastwisk na nizinnych terenach oraz znaczne nadwyżki w produkcji zbóż, stosowanych do produkcji pasz, spowodowały bardzo intensywny rozwój chowu zwierząt w tym regionie. Najważniejszym kierunkiem jest chów bydła mlecznego, w mniejszym stopniu ras mięsnych., Azja Północno-Wschodnia, Wyżyna Brazylijska, Kotlina Kongo
難
Opis regionu geograficznego Nazwa regionu geograficznego W regionie tym hoduje się
bydło w systemie koczowniczym. Wynika to
z sezonowej dostępności pastwisk, związanej z występowaniem deszczowej
i suchej pory roku w klimacie podrównikowym.
Region odznacza się największą koncentracją chowu trzody chlewnej na świecie. Ze względu na szybki
przyrost masy mięso tych zwierząt jest tanim uzupełnieniem diety dla zamieszkującej ten obszar
dużej liczby ludności.
Dominujący w tym regionie chów owiec i kóz uwarunkowany jest występowaniem suchych
pastwisk oraz religijnym zakazem spożycia innych
gatunków mięs.
Wysoki poziom rozwoju gospodarczego, występowanie
naturalnych łąk i pastwisk na nizinnych terenach oraz znaczne nadwyżki w produkcji
zbóż, stosowanych do produkcji pasz, spowodowały
bardzo intensywny rozwój chowu zwierząt w tym regionie. Najważniejszym kierunkiem jest chów bydła
mlecznego, w mniejszym stopniu ras mięsnych.
Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autora: Barbara Lenartowicz Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Kierunki produkcji zwierzęcej.
Grupa docelowa: czteroletnie liceum ogólnokształcące, pięcioletnie technikum, zakres rozszerzony, klasa II
Podstawa programowa:
X. Zróżnicowanie gospodarki rolnej: typy rolnictwa i główne regiony rolnicze na świecie, rolnictwo uprzemysłowione a rolnictwo ekologiczne, uprawy roślin modyfikowanych genetycznie.
Uczeń:
1) Charakteryzuje różne typy rolnictwa, przedstawia ich uwarunkowania oraz wyróżnia główne cechy regionów rolniczych na świecie.
Kształtowane kompetencje kluczowe
Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
charakteryzuje główne kierunki chowu zwierząt na świecie, wskazuje główne regiony koncentracji chowu zwierząt na świecie,
uzasadnia występowanie koncentracji chowu zwierząt w poszczególnych obszarach, wymienia uwarunkowania rozwoju poszczególnych kierunków chowu zwierząt, porównuje chów intensywny i ekstensywny,
korzysta z fotografii, tabel, wykresów w celu pozyskania i przetworzenia informacji.
Strategie nauczania: konstruktywizm
Metody nauczania: burza mózgów, mini‑wykład, praca w grupach, dyskusja Formy zajęć: praca w grupach, zbiorowa
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, rzutnik, ścienna mapa fizyczna świata
Materiały pomocnicze: karta pracy (załącznik 1), zalecana literatura: Falkowski J., Kostrowicki J., Geografia rolnictwa świata, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
Karta pracy do pobrania.
Plik o rozmiarze 47.03 KB w języku polskim
PRZEBIEG LEKCJI Faza wprowadzająca
Nauczyciel wykonuje czynności organizacyjne.
Podaje temat i cele lekcji.
Prosi uczniów o wskazanie rzeczy i żywności pozyskiwanych ze zwierząt.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel wyświetla schemat znajdujący się w bloku „Przeczytaj” i charakteryzuje intensywny i ekstensywny typ chowu zwierząt.
Dzieli klasę na cztery grupy, którym przydziela inne zwierzę hodowlane: bydło, trzoda chlewna, owce i kozy. Każda z nich otrzymuje kartę pracy do uzupełnienia z wykorzystaniem e‑materiałów.
Następnie uczniowie prezentują wyniki: przedstawiają na ściennej mapie fizycznej świata główne regiony koncentracji chowu zwierząt i charakteryzują uwarunkowania ich rozmieszczenia.
Nauczycie ocenia efekty ich pracy.
Nauczyciel wyświetla tabelę z danymi przedstawiającą zmiany wielkości pogłowia zwierząt hodowlanych na świecie od 1980 r. i prosi o wyjaśnienie zaobserwowanych tendencji.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel prosi o ocenę typów chowu zwierząt występujących na świecie. Porusza także zagadnienie wpływu hodowli zwięrząt na środowisko przyrodnicze.
Rozpoczyna dyskusję o humanitarnym aspekcie chowu zwierząt.
Powtórzenie i utrwalenie materiału przy pomocy ćwiczeń znajdujących się w e‑materiale.
Praca domowa
Współcześnie obserwuje się zwiększanie chowu kóz w celu pozyskania mleka, które odznacza się
znaczną wartością odżywczą w stosunku do mleka krowiego. Odszukaj i przedstaw zalety mleka koziego.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium: mapy rozmieszczenia chowu zwierząt gospodarskich znajdujące się w medium bazowym można wykorzystać w pracy
zbiorowej. Nauczyciel przedstawia uczniom ogólne uwarunkowania rozmieszczenia chowu zwierząt na świecie, a następnie wyświetla poszczególne mapy prosząc o wyjaśnienie dużej koncentracji zwierząt w określonych obszarach. Następnie wyświetla wyjaśnienie zamieszczone w e‑materiale i prosi o komentarz, czy wszystko zostało uwzględnione przez uczniów.
