Władysław Żywicki
Podejmowanie i zaskarżanie uchwał
zebrania zespołu adwokackiego
Palestra 4/3(27), 5-15
W ŁADYSŁAW ŻYW ICK I adwokat
Podejmowanie i zaskarżanie uchwał zebrania
zespołu adwokackiego
Sposób podejm ow ania i zaskarżania uch w ał zeb rania zespołu u re gulow any jest rozporządzeniem M in istra Spraw iedliw ości z dnia 31.111.
1958 r. w sp raw ie zespołów adw okackich (Dz. U. N r 22, poz. 95), niżej dla sk ró tu zw ane „rozporządzeniem ”. Poniew aż przepisy te są dosyć la koniczne, a m iejscam i niejasn e, w y d a je się rzeczą celow ą om ów ienie zagadnienia ze szczególnym u w zględnieniem pow stających w p ra k ty c e w ątpliw ości.
I. Podejmowanie uchwał
1. Z w o ł y w a n i e z e b r a ń z e s p o ł u . P a ra g ra f 13 rozporzą dzenia stw ierdza, że zeb ran ia zespołu zw ołuje kiero w n ik zespołu bądź z w łasnej in ic ja ty w y (w m iarę potrzeby), bądź n a żądanie 1/3 członków zespołu, bądź w reszcie n a żądanie dziekana ra d y adw okackiej. O t e r m inie i p o rządk u obrad należy zaw iadom ić w szystkich członków zespo łu oraz ra d ę adw okacką. U dział w z e b ra n iu zespołu je s t dla członków zespołu obowiązkowy.
W zw iązku z ty m p rzepisem n asu w ają się n a stę p u jąc e uwagi.
R ozporządzenie nie p rzew id u je żadnej ustalo n ej częstotliw ości od b y w an ia zebrań zespołu, stw ierdzając, że są one zw oływ ane w m iarę potrzeby. Je ślib y je d n a k n ie było n a w e t sp ecjaln y ch sp raw w ym aga jący ch pow zięcia u ch w ały p rzez zeb ra n ie zespołu, to już sam a choćby p o trzeba k o n tro li działalności k iero w n ik a zespołu i w y słu ch an ia jego spraw ozdań w y m ag ałab y odbyw ania zeb ran ia zespołu co n a jm n ie j raz na k w a rta ł. Sądzić należy, że zw oływ anie zeb ran ia zespołu rzadziej
6 W Ł A D Y S Ł A W Ż Y W IC K I Nr 3
niż raz na 3 m iesiące b y ło by niep raw idło w e, p rz y czym fa k t te n m ógłby być w ytłum aczo ny ty lk o szczególnie uzasad nion y m i przyczynam i.
Gdy z żądaniem , by zw ołać zeb ran ie zespołu, w y stą p i 1/3 część człon ków zespołu lub d ziek an ra d y adw okackiej, w ów czas k iero w n ik zespo łu pow inien niezw łocznie w yznaczyć te rm in zebrania.
Sposób zaw iadam iania członków zespołu o te rm in ie zeb rania i po rząd k u o b rad pozostaw iony je s t u zn an iu kiero w n ik a zespołu (n astępu je to w drodze pism a, zaw iadom ienia u stnego lub telefonicznego). J e d n a k że kiero w nik zespołu p o w in ien ta k zorganizow ać zaw iadom ienie człon ków, aby m ieć dow ody stw ierd zające p raw id ło w e zw ołanie zebrania. W razie bow iem niep rzy b y cia n a zeb ran ie części członków zespołu i zgło szenia przez nich zastrzeżeń, że nie byli zaw iadom ieni o term in ie ze b ran ia , m oże pow stać w ątpliw ość co do praw idłow ości zw ołania zeb ra nia, a ty m sam ym co do w ażności pow ziętych n a ty m zeb ran iu uchw ał. W ówczas nieodzow ne będą dow ody stw ierd zające dokonanie praw id ło w ych zaw iadom ień.
T erm in zeb ran ia zespołu pow inien być ta k w yznaczony, aby z jedn ej stro n y um ożliw ić zaw iadom ienie o ty m zeb ran iu w szystkich członków zespołu, a z d ru g iej — ab y d ać im m ożność przyb ycia n a to zeb ran ie (np. należałoby uznać za niew łaściw e zw oływ anie zebrania zespołu w godzinach ra n n y c h d n ia powszedniego, gdyż w tym czasie większość członków zespołu uczestniczy z reg u ły w ro zpraw ach sądowych).
U dział w zeb ran iu jest dla członków zespołu obowiązkowy. D latego też członek zespołu pow inien m ożliw ie zaw czasu uprzedzić k ierow nika zespołu o niem ożliw ości p rzyb y cia na zeb ran ie i u spraw iedliw ić sw oją nieobecność (np. choroba, u rlop, w y jazd służbow y itp.). W razie nie uspraw iedliw ionej i p ow tarzającej się nieobecności członka zespołu na k ilk u zebraniach k iero w n ik zespołu m oże zgłosić w niosek o pociągnięcie tego członka do odpow iedzialności d y scy p lin arn ej (§ 14 u st. 3 lit. f roz porządzenia).
A plikanci b io rą ud ział w zeb ran iach zespołu bez p raw a głosow ania (g 26 rozp.). Ich obecność jest rów nież obow iązkow a. W razie nie u s p ra w iedliw ionej nieobecności a p lik a n ta k iero w n ik zespołu może udzieli'’ m u ostrzeżenia (art. 82 u. o u.a.).
2. Q u o r u m , z w y k ł a i k w a l i f i k o w a n a w i ę k s z o ś ć . P a ra g ra f 10 rozporządzenia stw ierdza, że do w ażności uchw ał zebrania zespołu w ym agana jest obecność co n a jm n ie j 2/3 ogólnej liczby człon ków zespołu. U chw ały zap ad ają zw ykłą w iększością głosów, jed n ak że do podjęcia n iek tó ry ch u ch w ał p otrzeb n a jest większość kw alifikow a
3 Z A S K A R Ż A N IE U C H W A Ł Z E B R A N IA Z E S P . A D W . 7
n a 2/3 głosów obecnych n a z eb ran iu członków zespołu. T akim i szcze g ó ln y m i u ch w ałam i są:
a) odw ołanie kierow nika oraz jego zastępcy, b) p rzy ję cie now ego członka zespołu,
c) p rzy ję cie p relim in arz a budżetow ego,
d) decyzja co do zm iany siedziby i lok alu zespołu, e) decyzja co do rozw iązania zespołu.
Z pow yższych postanow ień rozporządzenia w ynika, że p rzepisy do ty czące q u o ru m n a zebran iach zespołu są dość lib eraln e. Do pow zięcia
uchw ał w najw ażn iejszy ch dla zespołu sp raw ach (jak np. w sp raw ie rozw iązania zespołu) w y starczy 2/3 dw óch trzecich, czyli 4/9. A więc n ajw ażn iejsze u chw ały, w iążące w szy stk ich członków zespołu, m ogą być p odejm ow ane m niejszością głosów ogólnej liczby członków zespołu.
Ze w zględu n a pow yższy sta n rzeczy in te rp re ta c ja przepisów o quo ru m pow inna być ścisła i należy p rzyjąć, że p rzy obliczaniu 2/3 ogólnej liczby członków zespołu (§ 1,0 u st. 1) lu b 2/3 obecnych n a z eb ran iu członków zespołu (§ 10 ust. 2 rozp.) c y fry ułam kow e zaokrągla się w zw yż do pełn ej jednostki.
P r z y k ł a d . Zespół składa się z 20 członków. Q uo rum po trzeb n e do pow zięcia uchw ał w ynosi 2/3 te j liczby, czyli 13,3 osób, co po zaok rąg len iu wzw yż d aje 14 osób. Je śli zeb ra n ie zespołu, w ażnie od b y te z udziałem 14 osób, chce pow ziąć uch w ałę w iększością 2/3 głosów osób obecnych, to c y frę ułam kow ą 9,3 osoby zaokrągla się w zw yż do 10 osób (por. a rty k u ł W. Ż y w i c k i e g o : N ow elizacja przepisów o zespołach adw okackich, opublikow any w „ P a le strz e ” n r 1.2/1958, str. 12— 13).
Szczególnie w ażn y m i tru d n y m do rozw iązania zagadnieniem je s t za gadnienie, ja k in te rp re to w a ć p rzepis o podejm ow aniu uchw ał „zw ykłą w iększością głosów ”. Chodzi m ianow icie o to, czy przez zw ykłą w ięk szość należy rozum ieć 1/2 głosów obecnych n a z eb ran iu p lu s 1 głos, czy też zw ykłą w iększość głosów u zy sk u je w niosek, za k tó ry m padło sto sunkow o najw ięcej głosów.
S p raw a je st o ty le isto tn a, że ta k w ażn e uchw ały, ja k w y b ó r k ie ro w nika zespołu i jego zastępcy, zatw ierd zanie spraw ozdań kiero w n ik a zes połu i ro zstrzy g an ie odw ołań członków zespołu od zarządzeń k ierow nika zespołu, p odejm ow ane są „zw ykłą w iększością głosów ”.
P ojęcie „zw ykłej w iększości” je s t p rzeciw staw n e pojęciu „bezw zględ n e j w iększości głosów ”. N a p rz y k ła d a rt. 236 i 407 kodeksu h and low e go, reg u lu jąc sposób podejm o w an ia u chw ał przez w aln e .zebrania spó
8 W Ł A D Y S Ł A W 2 Y W IC K I Nr 3
łek z ograniczoną odpow iedzialnością i spółek ak cyjny ch , m ów ią w łaśnie o „bezw zględnej w iększości głosów odd any ch ” .
T aką w iększością bezw zględną je s t w iększość co n a jm n ie j jednego gło su ponad połow ę głosów oddanych, p rzy czym osoby w strzy m u jące się od głosu nie są b ra n e pod uw ag ę (por. K o m e n ta rz do kodeksu h a n d lo wego, opracow any przez D z i u r z y ń s k i e g o , F e n i c h e l a i H o n - z a t k ę , w yd. 1936 r., str. 388— 389 oraz A k ty i um ow y S z a b ł o w s k i e g o i S z e r a , w yd. 1939 r., s tr. 108).
W odróżnieniu od ko deksu handlow ego p raw o spółdzielcze p rzew idu je, że uchw ały n a w a ln y m zgrom adzeniu spółdzielni zap ad ają „zw ykłą w iększością głosów ” , jeż e li u staw a lu b s ta tu t n ie stanow i inaczej (art. 51 ust. 3 u staw y o spółdzielniach). K om entu jąc te n p rzepis prof. B i e r z a - n e k (Z arys p raw a spółdzielczego, w yd. 1946 r., str. 96) w y jaśnia, iż „różnica pom iędzy jed n y m a d ru g im ro dzajem w iększości polega n a tym , że w p rzy p ad k u rozbicia głosów n a trz y lub w ięcej g ru p uw aża się, iż przechodzi w niosek, k tó ry sk u p ił n ajw iększą liczbę głosów (zw yczajna większość), bądź też do p rzejścia w niosku w ym aga się nadto, aby liczba głosów oddanych za w nioskiem stanow iła w ięcej niż połow ę oddanych głosów (bezw zględna w iększość)”.
A w ięc rozg ran iczen ie ty c h 2 pojęć je s t b ard zo w y ra ź n e i n ie budzą ce w ątpliw ości. Z d ru g ie j stro n y , ze w zględów p rak ty c zn y c h , należało by ta k in te rp re to w a ć p rzep isy rozporządzenia o zespołach adw okackich, żeby zapew nić podejm ow anie uch w ał jak ąś sensow ną liczbą głosów, tak b y za uch w ałą w ypow iedziała się p rz y n a jm n ie j znaczna procentow o liczba członków zespołu. A lbow iem n a w e t w razie stosow ania bezw zględ nej w iększości — u ch w ały m o głyby być podejm ow an e głosam i 1/3 ogól nej liczby członków.
P r z y k ł a d . W zespole liczącym 24 członków odbyw a się wy-' b ó r kierow nika. Z przy czy n uspraw ied liw ion y ch (choroby, w yjaz d y służbow e) n ie p rzy b y ło n a zeb ran ie 8 członków . Z eb ran ie jest zdolne do p odejm ow ania uchw ał, albow iem obecnych je s t 16 osób, czyli 2/3 ogółu członków . Je śli stosow ać zasadę bezw zględnej w ięk szości, to do w y b o ru k iero w n ik a w y starczy 9 głosów (połowa obec- n ych + 1 głos). F ak ty cz n ie zatem k iero w n ik zostałby w y b ra n y gło sam i 1/3 członków zespołu. N ie jest to dużo, ale w k ażd y m razie stanow i to pew n e rozsądne m inim um .
P rz y stosow aniu zasad y zw ykłej w iększości n ależy uznać za w y b ra n e go n a k ierow n ik a tego k a n d y d a ta , k tó ry o trzy m ał w głosowaniu- n a j w iększą liczbę głosów. A w ięc jeśli w pod an ym w yżej przykładow o
Nr 3 Z A S K A R Ż A N IE U C H W A Ł Z E B R A N IA Z E S P . A D W . 9>
24-osobowym zespole, n a odbyw ającym się z eb ran iu z u działem 16 osób* 3 k o n trk a n d y d a ci oddali k a rtk i puste, 1 k a n d y d a t o trzy m ał 5 głosów, a pozostali dw aj po 4 głosy, to za w y b ran eg o należałoby uznać k a n d y d a ta, za k tó ry m w ypow iedziało się 5 głosów (21 % ogólnej liczby członków zespołu), a przeciw ko k tó re m u — po średnio — w ypow iedziało się 8 gło sów (oddanych n a k o n trk an d y d ató w ). Takiego sta n u rzeczy nie m ożna uznać za zadow alający, jed nak że w y ra ź n y te k s t rozporządzenia u tru d nia inną in te rp re ta c ję .
W tej sy tu acji w y d a je m i się, że jed y n ie now elizacja § 10 rozporzą dzenia m oże doprow adzić do zm iany obecnego niew łaściw ego sta n u rze czy. N ow elizacja ta pow inna zastąpić w y ra z y „zw ykłą większością gło sów ” w y razam i „bezw zględną w iększością głosów” .
T rzeba dodać, że R ada A dw okacka w W arszaw ie n a posiedzeniu w dn„ 4.V I.1958 r. uch w aliła in stru k c ję w sp raw ie try b u w ybo ru kierow n ika zespołu adw okackiego. In stru k c ja ta stw ierd za, że u ch w ały w sp raw ie w yboru kiero w n ik a w ym ag ają zw ykłej w iększości głosów obecnych n a zebraniu, lecz jednocześnie dodaje, że jeżeli w pierw szym głosow aniu żaden z k a n d y d a tó w nie osiągnął w iększości głosów, to przew odniczący z eb ran ia zarządza drugie, a w razie p o trzeb y trzecie głosow anie. W p ra w dzie w m yśl § 10 u st. 3 rozporządzenia w razie rów ności głosów p rze w aża głos przew odniczącego, jed n ak że p rzepis te n nie m a zastosow ania w w yp ad k u głosow ania tajnego, a w y b o ry kierow nika o dbyw ają się w łaśnie w ty m try b ie.
3. U z a s a d n i e n i e u c h w a ł . W praw dzie żaden p rzepis u.. o u.a. ani też rozporządzenia n ie p rzew id u je obow iązku u z a sa d n ien ia uchw ał pow ziętych na zeb ran iu zespołu, jed n ak że uzasadn ien ie ta k ie m oże okazać się konieczne po to, by um ożliw ić w to k u in sta n c y j kon tro lę słuszności u chw ały. D otyczy to w szczególności uchw ał w y m ie nionych w § 9 ust. 1 lit. d, g, h.
W obec b ra k u w ty m w zględzie przepisów , ja k rów nież b ra k u uchw ał NR A, m ożliw e są n astęp u jące rozw iązania: albo zespół, podejm ując uchw ałę, sporządza od razu k ró tk ie uzasadnienie, albo też — w razie złożenia odw ołania lub zakw estionow ania u chw ały przez dziekana ra d jr
adw okackiej ( § 1 1 ust. 3) — kierow nik zespołu sporządza uzasad nien ie n a podstaw ie w yników d y skusji przep ro w ad zan ej na zeb ran iu zespołu* na k tó ry m p o djęto zaskarżoną uchw ałę. P rz y ty m ostatn im system ie- odpad łab y p o trzeb a sporządzania u zasad nien ia uchw ał, k tó re p rzez n i kogo nie zostały zaskarżone (por. w y żej cy to w an y a rty k u ł W. Ż y - w i c k i e g o , „ P a le s tra ”, n r 12/1958, str. 9).
10 W Ł A D Y S Ł A W Z Y W IC K I Nr 3
W ydział W ykonaw czy N R A w u chw ale z d n ia 14.11.1958 r. („P ale- s tr a ” n r 5— 6/1958, str. 93) w y jaśn ił, że „ b ra k u zasad n ienia praw nego i faktycznego w uch w ale zespołu adw okackiego n ie stano w i sam przez się podstaw y do u c h y le n ia uchw ały, n a to m ia st ra d a adw okacka może zażądać od zespołu adw okackiego takiego u z asad n ien ia” .
4. W y k o n a l n o ś ć u c h w a ł z e b r a n i a z e s p o ł u . U chw ały zespołu adw okackiego są w y k o n aln e dopiero po u praw om ocnieniu się. T ę zasadę p o tw ierd ziła u ch w ała W.W. NRA z dnia 24.X.1958 r. („P ale- s t r a ” n r 1/1959, str. 90), w k tó re j uzasadn ien iu czytam y, co n astęp u je:
„T aka »n atychm iastow a w ykonalność« jest sprzeczna z zasadam i cy tow anego w yżej rozporządzenia M inistra Spraw iedliw ości w spraw ie zespołów adw okackich. Jeżeli bow iem od u ch w ały zespołu przy sług uje każdem u członkow i zespołu odw ołanie, jeżeli p o n ad to ra d a adw okacka m a praw o n a w niosek d ziek an a ra d y zm ienić lu b u chylić uchw ałę zes połu, jeśli d ziekan podda tę sp raw ę pod o b rad y ra d y adw okackiej w t e r m in ie 14 dni od p rzesłan ia w łaściw ego pro to ko łu (§ 11 i 12 rozp.), to uch w ała zespołu m ogłaby być w y k on an a przed u p ły w e m te rm in u u p ra w om ocnienia się ty lk o w ted y , gdyby p raw o m ożliw ość ta k ą p rzew id y wało. A ni u staw a o u s tro ju ad w o k atu ry , an i rozporządzenie M in istra Spraw iedliw ości w sp raw ie zespołów adw okackich nie przew idu je, aby niepraw om ocna u ch w ała zespołu w jakim kolw iek w y p a d k u m ogła być w ykonana.
II. Z as karżan ie uchwał zebrania zespołu do rady adwokackiej
1.. O s o b y l e g i t y m o w a n e d ó w n o s z e n i a o d w o ł a ń . Od u chw ał zeb ran ia zespołu p rzy słu g u je odw ołanie do ra d y adw oka c k ie j :
a) każdem u członkow i zespołu,
b) osobie ub ieg ającej się o p rzy jęcie do zespołu — co do uchw ały odm aw iającej przyjęcia.
Ze sform ułow ania przep isu § 11 ust. 1 rozporządzenia, że odw ołanie p rzy słu g u je „każdem u członkow i zespołu” , a w sp raw ie odm ow y p rzy jęcia do zespołu — „rów nież ubieg ającem u się o p rzy ję cie ”, w ynika, że k ażdą uchw ałę zeb ran ia zespołu m oże zaskarżyć k ażdy członek zespołu, chociażby uchw ała ta nie dotyczyła bezpośrednio jego osoby. W szcze gólności każdy członek zespołu może skład ać odw ołanie od u chw ał ze b ra n ia zespołu w sp raw ach w y b o ru i odw ołania k iero w n ik a i jego za stępcy, p relim in arz a budżetow ego zespołu, zm iany sk ład u osobowego
U r 3 Z A S K A R Ż A N IE U C H W A Ł Z E B R A N IA Z E S P . A D W . 11
lub lokalu zespołu, rozw iązania zespołu. T ru d n o byłoby, stosu jąc a n a logię do a rt. 25 u. o u.a. p rzyjąć, że o dw ołanie p rzysługu je ty lk o tem u członkow i zespołu, k tó ry je s t bezpośrednio zain teresow an y uch w ałą ze b ra n ia zespołu. Przeciw ko tak iej in te rp re ta c ji przem aw ia, poza b rzm ie niem § 11 ust. 1 rozporządzenia, rów nież fa k t, że u chw ały zespołu z -r e guły nie dotyczą poszczególnych członków zespołu, lecz zespołu jak c «całości, a u ch w ały ty p u „osobistego” o graniczają się zw ykle do p rzy ję
cia bądź odm ow y p rzy jęcia now ych członków zespołu, a w ięc osób bę d ący ch jeszcze poza zespołem. G dyby zatem stosow ać in te rp re ta c ję , że odw ołanie p rzy słu g u je ty lk o tem u członkow i zespołu, k tó ry jest bezpo średnio zainteresow any, to praw o do odw ołania byłoby w g ru ncie rze czy n ierealn e.
N ato m iast ap lik a n t adw okacki p rzy d zielon y do zespołu nie m a praw a w no szen ia odw ołania n a w e t w sp raw ie bezpośrednio go dotyczącej, gdyż
nie jest członkiem zespołu (§ 1 ust. 2 rozp.).
2. P o d s t a w y z a s k a r ż a n i a . P o d staw ą odw ołania od uchw ały zebrania zespołu m ogą być z a rz u ty fo rm a ln e lu b m ery toryczne.
Z arzu ty fo rm a ln e będą zw ykle ograniczać się do kw estii n ie p ra w i dłow ego zw ołania i odbycia zeb ran ia (np. o term in ie i porządku obrad
nie zaw iadom iono w szystkich członków zespołu; podjęto uchw ałę m im o b rak u q u o ru m ; u chw ałę p rzew idzianą w § 10 ust. 2 rozp. pow zięto zw ykłą w iększością głosów; w y b o ry przeprow adzono w głosow aniu jaw n ym itp.). Tego rod zaju zarzu ty p ow inny być przez rad ę adw okac ką bardzo s ta ra n n ie zbadane, p rzy czym w razie ujaw n ien ia u ste re k form alnych zaskarżona u chw ała pow inna być uchylona.
Z arzu ty m ery to ry czn e pow inny być uw zględniane ty lk o w szczegól n ie uzasadnionych okolicznościach. Zespół adw okacki stanow i sam o dzielną jed n o stk ę o rganizacyjną a d w o k atu ry , decydującą o sw oich sp ra w ach w iększością głosów członków zespołu. Sądzić należy, że jed y n ie -w sporadycznych i rażący ch w ypadkach ra d a adw okacka pow inna zm ie
n iać praw idłow o pow zięte uchw ały zeb ran ia zespołu. Ja k o p rzy k ład m ożna podać u ch w ały w sp raw ie p relim in arz a budżetow ego, jeśli ze b ra n ie zespołu, w b rew sprzeciw ow i części członków, u staliło koszty a d m in istra c y jn e n a d m ie rn ie w ygórow ane i nie odpow iadające fak ty cz ny m potrzebom . R ów nież w ym agać będzie in g eren cji rad y adw okackiej nieuzasadniona odm ow a p rzy jęcia do zespołu adw okata chcącego przejść do p racy zespołow ej lu b też powzięcia bez d o statecznych podstaw uchw a ł y o rozw iązaniu zespołu itp.
12 W Ł A D Y S Ł A W Ż Y W IC K I Nr S
N ajw ięcej odw ołań od u chw ał zebrań zespołu w p ły w a ze stro n y osób ubiegających się o p rzy jęcie do zespołu. W tej m a te rii W. W. NR A p o d jął szereg uchw ał, w k tó ry c h w yjaśnił, co n a stę p u je:
a) „A dw okat n ie m oże być zm uszony do w yko n yw ania p ra k ty k i adw okackiej in d y w idu aln ie, skoro p ra k ty k ę zam ierza w ykonyw ać w ze spole adw okackim . Je że li istn ieją cy zespół adw okacki bezzasadnie od m aw ia p rzy jęcia now ego członka, ra d a adw okacka (...) je s t up raw nio n a i obow iązana do in g ere n cji oraz ew en tu aln ej zm iany odm ow nej decyzji zespołu adw okackiego” („ P a le stra ” n r 2/1958, s tr. 97);
b) „O rgana ad w o k a tu ry p ow inny szanow ać zasadę dobrow olności w kw estii skład u osobowego zespołów, jednakże zasada ta m usi u lec ograniczeniu w ted y , gdy sprzeciw ia się ogólnej lin ii w y ty czn ej p rzy św iecającej p rac y zespołow ej. W ytyczną tą m usi być u łatw ien ie adw o katom , k tó rzy chcą p racow ać w zespołach adw okackich, w stępow anie do zespołu, a stanow isko przeciw ne m ogłoby być uzasadnione ty lk o zu p e łn ie szczególnym i w zg lęd am i”. („ P a le stra ” n r 10— 11/1958, str. 90); c) „N ie m a (...) żadnego pow odu do n a rz u c a n ia zespołow i w brew jego. w oli now ego członka zespołu, któreg o zachow anie się i cechy osobiste m ogą podw ażyć h a rm o n ijn ą w spó łpracę i koleżeńską atm osferę w p ra cy zespołow ej”. („ P a le stra ” n r 2/1958, str. 98);
d) „(...) n ie m a żad n ej podstaw y p ra w n e j do n a rz u c a n ia zespołowi w b rew jego w oli now ego członka, zwłaszcza w obec zadrażn ien ia spowo dow anego ak tem oskarżenia (...) przeciw ko 3 członkom zespołu, co w y łącza m ożliwość h a rm o n ijn e j w spółpracy i koleżeńskiej atm osfery nie zbędnej w p ra c y zespołow ej” . („ P a le stra ” n r 2/1.958, str. 100 oraz „ P a le s tra ” n r 4/1959, str. 87).
3. U c h w a ł y , o d k t ó r y c h n i e p r z y s ł u g u j e o d w o ł a li i e. W b ra k u przep isu w prow adzającego w y ją te k od zasady u sta lo n e j w § 11 ust. 1 rozporządzenia m ożna by przyjąć, że od u chw ały zeb ran ia zespołu, ro zstrzy gającej odw ołanie od zarządzeń kiero w n ik a zespołu, p rzy słu g u je dalsze odw ołanie do ra d y adw okackiej oraz ew en tu aln e dal sze odw ołanie do NRA. W te n sposób istn iały b y 4 in sta n c je : k iero w nik zespołu, zebranie zespołu, ra d a adw okacka i N aczelna R ada A dw okacka (por. a rty k u ł W. Ż y w i c k i e g o : N ow elizacja przepisów o zespołach adw okackich, ogłoszony w „ P a le strz e ” n r 12/1958, s tr. 718).
Jed n ak że tego ro d zaju in te rp re ta c ja pro w adziłab y do n iew łaściw y ch w niosków, że w sp raw ach b ard ziej isto tn y ch , w k tó ry c h p o d ejm u je s ię u ch w ały zeb ran ia zespołu, istn ieją 3 in sta n c je (zebranie zespołu, r a d a adw okacka i NRA), a w sp raw ach zupełnie b łah y ch, k tó ry c h dotyczą, zarządzenia k iero w nik a zespołu, istn ieją aż 4 in stan cje.
N r 3 Z A S K A R Ż A N IE U C H W A Ł Z E B R A N IA Z E S P . A D W . 13
W ydaje się słuszną teza, że rozporządzenie p rzew id u je 2 try b y in sta n cyjne:
1) w sp raw ach ro zstrzy g an y ch przez k iero w n ika zespołu — droga od w ołania do zeb ran ia zespołu, k tóregó uchw ały są ostateczne;
2) w sp raw ach rozstrzy gan y ch przez zeb ran ie zespołu w I in sta n c ji — droga odw ołania do ra d y adw okackiej, a n a stę p n ie do NRA. U chw ały więc zeb ran ia zespołu, o k tó ry c h m ow a w § 11 rozp., to w szelkie u ch w a ły p odjęte p rzez zespół z w y ją tk ie m uchw ał rozstrzygający ch odw oła nia od zarządzeń kiero w n ik a (§ 9 u st. 1 lit. d rozp.).
Ta o statn ia in te rp re ta c ja w y d a je się b ard ziej logiczna i odpow iada jąca potrzebom p rak ty k i. W sp raw ie tej jed n a k b ra k jest dotychczas w y jaśn ien ia przez NRA istn iejący ch w ątpliw ości.
4. T e r m i n i t r y b w n o s z e n i a o d w o ł a ń . T erm in do w nie sienia odw ołania w ynosi d n i 14 i liczy się:
a) dla członka zespołu — od d a ty podjęcia przez zespół u chw ały (bez w zględu n a to, czy odw ołujący b ył obecny n a zeb ran iu zespołu), b) dla osoby zainteresow anej n ie będącej członkiem zespołu — od
d a ty zaw iadom ienia je j p rzez k iero w n ik a zespołu o treści uchw ały. Za osobę zainteresow an ą nie będącą członkiem zespołu, k tó re j p rz y słu g u je p raw o odw ołania, należy uznać ty lk o osobę u b iegającą się o p rzy jęcie do zespołu (§ 11 ust. 1, rozp.), gdyż in n y m osobom bez pośrednio zain tereso w an ym nie p rzysłu guje praw o zask arżan ia uchw ał (np. aplik an tow i p rzydzielonem u do zespołu lub praco w ni kow i zespołu). Z aw iadom ienie osoby zainteresow anej n ie b ę d ą cej członkiem zespołu n a stę p u je n a piśm ie (za dow odem d oręcze nia) lu b u stn ie. W ty m o sta tn im w y p ad k u kierow n ik zespołu po w in ien o trzym ać podpisane przez osobę zaintereso w an ą o św ia d czenie, że zapoznała się z treścią uchw ały.
O dw ołanie pow inno być złożone na piśm ie w zespole adw okackim , k tó ry odw ołanie w ra z z odpow iednim i ak tam i przesyła do ro zstrzy gnię cia rad zie adw okackiej.
5. U p r a w n i e n i a d z i e k a n a . W ciągu 14 dni od otrzy m ania przez rad ę adw okacką protokołu obrad zeb rania zespołu dziekan rad y m oże poddać sp raw ę będącą przed m iotem u ch w ały ro zpoznaniu przez rad ę adw okacką. D ziekan w y raża swą decyzję w fo rm ie odpow iedniej d e k re tac ji bądź zarządzenia. Wówczas, m im o b rak u odw ołania ze s tr o ny członków zespołu lu też osób ubieg ający ch się o przy jęcie do zespo łu, sp raw a je s t rozpoznaw ana przez ra d ę adw okacką.
14 W Ł A D Y S Ł A W Z Y W IC K I Nr 3
J e s t rzeczą konieczną, aby ra d a adw okacka m ożliw ie niezw łocznie zaw iadam iała zespół adw okacki, że d ziekan sk o rzystał z u p raw n ień za strzeżon ych w § 11 u st. 3 rozp. i że w zw iązku z ty m uch w ała zespołu n ie sta ła się praw om ocna i n ie m oże*być w yk on ana.
III. Kontrola instancyjna sprawowana p rzez NRA
1. O s o b y u p r a w n i o n e d o w n o s z e n i a o d w o ł a ń . U chw a
ła ra d y adw okackiej, k tó ra zatw ierdza, zm ienia lub uchyla zaskarżoną
u chw ałę zeb ran ia zespołu, u lega zaskarżeniu n a zasadach ogólnych, tj. do NRA, p rzy odpow iednim zastosow aniu a rt. 25 u. o u.a. — z tą ty lk o zm ianą, że za osobę zain tereso w an ą w ro zum ieniu tego przepisu u w aża się tak że zespół adw okacki.
Istn ieje zatem zasadnicza różnica co do k ręg u osób up raw n io n y ch do zask arżan ia uch w ały ze b ra n ia zespołu i u chw ały ra d y adw okackiej roz p a tru ją c e j sp raw ę w II in stan cji. M ianow icie od u chw ały zebran ia ze społu p rz y słu g u je odw ołanie każd em u członkow i zespołu (choćby sp ra w a bezpośrednio go n ie dotyczyła) oraz osobie ubieg ającej się o p rzy jęcie do zespołu (w w y p a d k u odm ow y przyjęcia). N ad to dziekan rad y adw okackiej może spow odow ać ro zp atrzen ie u ch w ały zespołu przez r a dę adw okacką. N ato m iast u ch w ały ra d y adw okackiej m oże zaskarżyć do NRA albo zespół adw okacki, albo te n członek zespołu, k tó reg o sp ra w a dotyczy bezpośrednio (np. członek zespołu, k tó ry prosi o skrócenie m u okresu w ypow iedzenia członkostw a w zespole).
Jeżeli zatem członek zespołu adw okat X odw ołał się od u ch w ały zespołu w sp raw ie p relim in arz a budżetow ego lub rozw iązania ze społu, a ra d a adw okacka zatw ierdziła zaskarżoną uchw ałę, to te m uż adw okatow i X n ie będzie p rzysługiw ało dalsze odw ołanie do NRA, gdyż u ch w ała z esp o łu 1 dotyczy nie ty lk o jego osoby, lecz w szystkich członków zespołu. J e s t to u c h w ała n a tu ry ogólnej, w o bec czego ad w okat X n ie jest legitym ow any do zaskarżenia uchw a ły ra d y w try b ie a rt. 25 u. o u.a.
N ato m iast osobą legity m o w an ą do w noszenia odw ołania od u ch w ały ra d y adw okackiej będzie rów nież ten , k to n ie jest członkiem zespołu, jeżeli jed n a k u ch w ała dotyczy bezpośrednio jego p ra w (np. ad w ok at ub ieg ający się o p rzy jęcie do zespołu).
2. S k ł a d a n i e o d w o ł a ń p r z e z z e s p ó ł . R ozporządzenie nie w y jaśn ia, do czyjej k o m p eten cji należy w noszenie odw ołań w im ieniu
Nr 3 Z A S K A R Ż A N IE U C H W A Ł Z E B R A N IA Z E S P . A D W . 15
zespołu: czy p o trzeb n a je s t w ty m w zględzie uchw ała zeb ran ia zespołu, czy też w y starczy decyzja k iero w n ik a zespołu.
Rozporządzenie, w yliczając k o m p eten cje zeb rania zespołu, nie w y m ienia w śród nich sp raw y w noszenia odw ołąń w try b ie § 12 ust. 2. M ając pow yższe n a względzie oraz w ychodząc z założenia, że w szy stk ie sp raw y nie zaliczone w y raźn ie do k o m p eten cji zebrania zespołu n a le żą do zak resu działania kiero w n ik a zespołu, należy przyjąć, że k iero w n ik zespołu m a p raw o w nieść odw ołanie do NRA bez po trzeb y uzyski w ania n a to zgody zeb rania zespołu. G dyby zeb ran ie zespołu było prze ciw ne w n iesien iu odw ołania, zawsze m oże — w ram a ch k o n tro li d zia łalności k ierow n ik a zespołu — zlecić m u cofnięcie złożonego odw ołania.
