12 MIESIĘCY
Z E Z D R O W I E M P S Y C H I C Z N Y M
G m i n n y O ś r o d e k P o m o c y S p o ł e c z n e j w S ł o m n i k a c h
Biuletyn informacyjny dla mieszkańców Gminy Słomniki
12 MIESIĘCY ZE ZDROWIEM PSYCHICZNYM
Biuletyn powstał w związku z realizacją na terenie Gminy projektu socjalnego „12 miesięcy ze zdrowiem psychicznym”
dofinansowanego ze środków Małopolskiego Urzędu
Wojewódzkiego. Biuletyn ma pomóc zwrócić uwagę mieszkańców
Gminy na swoje zdrowie psychiczne, na zaburzenia zdrowia
psychicznego, które powinny zaniepokoić osoby ich
doświadczającej i skłonić do poproszenia o pomoc. Ma również
służyć informacją o miejscach, gdzie można znaleźć pomoc
w chorobie, kryzysie psychicznym, rodzajach leczenia tego typu
schorzeń a także jak wrócić do zdrowia i aktywności, kto lub co
może w tym pomóc.
Spis treści
Poradnie zdrowia psychicznego Leczenie szpitalne dzienne
Leczenie szpitalne całodobowe Zespoły leczenia środowiskowego
Wsparcie psychologiczne, terapeutyczne, psychoterapia
Formy leczenia chorób i zaburzeń psychicznych
18 21 23 28 30
Warsztat Terapii Zajęciowej
Środowiskowy Dom Samopomocy
Zakład Aktywności Zawodowej „Pensjonat u Pana Cogito”
Projekt „Samodzielni i skuteczni Seniorzy – Centrum Seniora”
Projekt „Idziemy do pracy”
Projekt „Ośrodek Wsparcia miejscem usamodzielniania dla osób chorujących psychicznie”
Organizacja pozarządowe działające na rzecz osób chorujących psychicznie i ich rodzin
Formy rehabilitacji społecznej i zawodowej
32 33 34 35 36 36
37
Depresja Psychoza
O psychogeriatrii Przemoc
O chorobach psychicznych
5 8 15 16
Autorem poniższego tekstu jest dr Piotr Błądziński – lekarz psychiatra, jest to autoryzowany wykład Pana Doktora, który w dniu 8.05.2019 roku w Miejsko-Gminnym Centrum Kultury prowadził spotkanie informacyjno – edukacyjne dla mieszkańców Gminy Słomniki.
O chorobach psychicznych
Depresja
Depresja, według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), jest drugą z najczęściej występujących w populacji ludzkiej chorób po schorzeniach układu sercowo naczyniowego.
Kiedy depresja jest depresją w sensie
psychiatrycznym? Muszą wystąpić następujące objawy, a ich czas trwania to co najmniej 2 tygodnie gorszego samopoczucia:
obniżony nastrój
obniżona motywacja do działania
anhedonia – brak odczuwania radości, utrata zainteresowań, pasji.
Dwa z tych trzech kryteriów muszą być spełnione, aby mówić o depresji.
Lekarz psychiatra nie włączy też leczenia, jeśli te objawy trwają krócej niż 2 tygodnie. O tzw. dużej depresji mówimy w przypadku chorób psychicznych:
zaburzeń depresyjnych nawracających czy choroby afektywnej dwubiegunowej.
Jednak współcześnie większość przypadków depresji, wg danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), to depresyjne zaburzenia reaktywne, zaburzenia adaptacyjne, nerwica depresyjna, nerwica depresyjno - lękowa (dwie ostatnie nazwy powoli odchodzą z języka specjalistycznego). Objawy depresji, czy raczej właśnie nerwica (napięcie, lęk, niepokój) pojawia się w tych zaburzeniach w odpowiedzi (reakcji) na coś, np. na długi przewlekły stres.
Taki stres jest doświadczany obecnie najczęściej w pracy (np. sytuacja mobbingu) albo w relacji partnerskiej (brak dobrej komunikacji).
Problem depresji polega na tym, że ludzie często leczą inne choroby, które wynikają z depresji (tzw. maski depresji), a nie samą depresję. Przykładem może być bezsenność, ale także wiele chorób somatycznych, np. nadciśnienie, przewlekłe bóle głowy, bóle całego ciała o nieznanym pochodzeniu. Do 50-60 roku życia problemy ze snem niemal zawsze są wynikiem objawów depresji - w tym przedziale wiekowym rzadko występują pierwotne zaburzenia snu.
U osób starszych problemy ze snem mogą się pojawiać jako niezależny problem, wynikający ze starzenia się tzw. zegara biologicznego, ale u młodszych osób pod przewlekłą bezsennością, ciągnącą się miesiącami, kryje się zwykle depresja.
Po pierwsze trzeba się udać do psychiatry. Jeżeli ktoś obawia się iść do psychiatry to najpierw może pójść do psychologa albo do psychoterapeuty.
Także tam znajdzie pomoc. Na szczęście myślenie o psychiatrach i leczeniu psychiatrycznym coraz bardziej się zmienia. Oddziały psychiatryczne w szpitalach są coraz częściej lokowane pomiędzy oddziałami somatycznymi, aby pacjenci leczący się psychiatrycznie nie byli stygmatyzowani,
umieszczani gdzieś daleko, na uboczu (jak w przeszłości).
Jak leczymy depresję?
To przyspiesza ich powrót do dobrego funkcjonowania. Istnieje wiele obiegowych opinii tłumaczących duży dystans przed wizytą u psychiatry.
Ludzie boją się pójść do psychiatry, bo ten zapisze leki, od których się uzależnią. Tymczasem, to nie jest tak. W depresjach reaktywnych często bardziej pomaga psychoterapia, bo jeśli ktoś sobie pewnych rzeczy w terapii nie ułoży, to zastosowanie samych leków mu specjalnie nie pomoże.
W depresjach reaktywnych uważa się, że leczeniem przyczynowym jest właśnie psychoterapia, a leczeniem objawowym – leki. Leki stosowane w leczeniu depresji są stosunkowo bezpieczne, nie powodują nasilonych działań niepożądanych, nie ma obaw, że te leki będą otępiać, usypiać, upośledzać funkcje poznawcze czy uzależniać.
Leków tych nie przyjmuje się także bezterminowo, najczęściej jest to okres około pół roku, 9-12 miesięcy, a czas liczymy od momentu kiedy lek zacznie działać i pacjent poczuje poprawę. Jeśli ktoś podjął w międzyczasie psychoterapię to jest on bardziej zabezpieczony przed ewentualnym nawrotem depresji. Leczenie depresji reaktywnej jest stosunkowo proste, nie trzeba też często spotykać się z lekarzem jeśli już lek zostanie odpowiednio dobrany, wystarczą wizyty raz na 2-3 miesiące. Leki antydepresyjne nie zmieniają osobowości. Co zatem robią?
Poprawiają samopoczucie, obniżają napięcie, obniżają lęki umożliwiają człowiekowi spojrzenie ze spokojem na sprawy i wprowadzenie prozdrowotnych zmian. Bywają też przypadki leczenia depresji reaktywnej bez leków np. przy pomocy zwolnienia chorobowego u osób, które zagrożone są mobbingiem lub wypaleniem w pracy.
To ostatnie pytanie jest bardzo ważne, bo czasem możemy zupełnie nie mieć pojęcia, co to jest ta depresja, czego się spodziewać. Wtedy jak najbardziej możemy iść do specjalisty, lekarza psychiatry i zapytać, poprosić, żeby wytłumaczył. Można się po prostu umówić zwyczajnie na wizytę. Takie spotkanie ma wtedy charakter bardziej psychoedukacyjny i jest jednym z działań, które specjalista psychiatra ma za zadanie realizować w swojej praktyce zawodowej. Bliscy obawiają się często swojego niewłaściwego postępowania w relacji z osobą chorującą na depresję. Wydaje się, że najlepiej jest po prostu być, nieść spokojnie życzliwą pomoc, nie „popędzać” do zdrowienia. Najczęściej popełnianym, choć zwykle nieświadomie, błędem jest powiedzieć osobie depresyjnej: „No weź się w garść”. Często pacjent wtedy czuje się nierozumiany przez bliskich i jest przekonany, „że oni myślą, że ja udaję”. Takie „zachęcanie” w niczym nie pomaga. Problem osoby w depresji właśnie na tym polega, że ona nie może wziąć się w garść. Jeden z objawów depresji to niechęć do działania - nie ma siły i pomysłu, żeby cokolwiek
„wziąć”.
Takie postępowanie daje czas na odpoczynek i zdystansowaną analizę przyczyn złego samopoczucia. Czasami w leczeniu chodzi więc o odpoczynek,
„reset”. Trzeba jednak zareagować szybko, bo problem komplikuje się, gdy pojawią się duże objawy depresji z przewlekłymi myślami rezygnacyjnymi czy myślami i próbami samobójczymi.
W części poświęconej depresji pojawiło się sporo pytań – o uzależnienie się od leków antydepresyjnych, o tym czy depresję da się wyleczyć, czy leki trzeba brać już zawsze, o to czy jest coś takiego jak podatność osobowościowa na depresję, czy rodzina osoby chorującej na depresję też powinna korzystać z pomocy lekarza czy psychoterapeuty, żeby pomóc osobie chorującej, żeby jej objawy się nie nasilały.
Co do podatności na depresję – czynnikiem ryzyka zachorowania jest występowanie depresji w rodzinie, przewlekły stres, ale także trudne doświadczenia z dzieciństwa. W Polsce powtarzającym się motywem jest alkohol. Jeśli ktoś wychowywał się w rodzinie z problemem alkoholowym i wiele swoich sił wkładał w to, żeby się schować, ukryć przed światem, żeby nikt się nie zorientował, że w jego rodzinie dzieje się źle, to w dorosłym życiu może mieć trudności takie jak fobia społeczna, lęk przed kontaktami społecznymi, a w konsekwencji depresję.
Mówi się o typach osobowości bardziej podatnych na depresję. Są to takie osobowości jak unikające, zależne (ktoś komu trudno wygłosić własne zdanie, kto ma niską samoocenę), osobowości o cechach perfekcjonistycznych - w tym przypadku depresja pojawia się gdy człowiek przestaje się łudzić, że wszystko może mieć pod kontrolą.
Dodatkowo w naszych polskich warunkach kulturowych czynnikiem ryzyka pojawienia się depresji jest picie alkoholu. Alkohol pity w małych ilościach działa euforyzująco, natomiast pity przewlekle działa depresjogennie. Wielu alkoholików po wielu latach picia ma obniżony nastrój i depresję. A dokładnie mówiąc ich nastrój jest drażliwy. Są oni często rozdrażnieni i szorstcy w kontakcie. Niektórych czynników ryzyka da się uniknąć, np. jeśli to jest przewlekły stres związany z pracą, ale np. czynników osobowościowych nie da się uniknąć (chociaż nad „utrudniającymi życie”
cechami osobowości można popracować w psychoterapii).
Psychoza
Co to jest psychoza?
Czym się różni od depresji?
Dlaczego osoby chorujące na psychozy, np. na schizofrenię tak często nie chcą się leczyć?
W depresji człowiek nie jest aktywny w świecie, bo nie ma na to siły, ale widzi realnie świat miej więcej jak osoba zdrowa. Psychoza jest to z kolei taki stan, kiedy człowiek nie odbiera świata w sposób realny.
Schizofrenia jest szczególną formą psychozy. Psychoza polega na tym, że człowiek np. nadmiernie odbiera do siebie pewne rzeczy, ma wrażenie, że inni go obserwują, prześladują, wierzy w to i ucieka przed ludźmi. Cierpi, bo czuje się osaczony i zagrożony. Słyszy głosy, których nikt inny nie słyszy. Z drugiej strony może mieć poczucie, że jest kimś szczególnym, np. w urojeniach religijnych, że jest Jezusem Chrystusem albo Matką Boską, może mieć przekonanie o szczególnym posłannictwie w życiu albo urojenia wielkościowe, czyli takie przyjemne urojenia. Bardzo ciężko się je leczy, bo jak uleczyć kogoś, kto ma przekonanie, że czyta innym w myślach i w ten sposób panuje nad nimi. Ciężko zmusić kogoś takiego do leczenia mówiąc mu; „to jest choroba”.
Powszechnie uważa się, że choroby psychiczne to nic przyjemnego, tymczasem okazuje się, że subiektywnie, mniej więcej 40-50% osób chorujących na schizofrenię ma przynajmniej jakiś moment w chorobie, kiedy to jest bardzo przyjemne. Oczywiście często potem te doznania i sądy przekształcają się w nieprzyjemne urojenia i poziom cierpienia jest bardzo duży, ale zanim to nastąpi to jest to przyjemne.
W chorobie afektywnej dwubiegunowej, w manii – człowiek ma poczucie, że jest mądrzejszy od wszystkich i faktycznie rozmawiając z osobą, która jest w fazie takiej narastającej manii, tzw. hipomanii, sami czujemy, że jest on już w rozmowie dwa tematy dalej niż my i doskonale to kontroluje i góruje nad nami intelektualnie. Do pewnego momentu może tak być, ale potem to się wszystko rozprzęga i poziom dezorganizacji w myśleniu narasta bardzo szybko. W schizofrenii pojawiają się urojenia i halucynacje, ale także zaburzenia logicznego myślenia. Człowiek nie jest w stanie przeprowadzić wątku myślowego, gubi związek przyczynowo – skutkowy, nie jest w stanie logicznie prowadzić rozmowy.
Często po epizodzie psychozy, w którym dużo się dzieje, przychodzi depresja. W depresji popsychotycznej spada motywacja, odczuwanie
przyjemności, a od klasycznej depresji różni się ten stan tym, że człowiek ma pustkę w głowie, nie może zebrać myśli bo jego myśli są jak „pustka
wypalonego stepu”, jak pisał Profesor Kępiński. Takie objawy nazywamy syndromem negatywnym z izolacją społeczną, wycofaniem się z
kontaktów, uczuciem pustki w myślach i w emocjach. Syndrom ten jest trudny do leczenia, gdyż dostępne leki nie działają w pełni tak, jakbyśmy chcieli.
Stąd też rozwój pozafarmakologicznych metod leczenia i rehabilitacji
psychiatrycznej. Bardzo trudno jest wzbudzić motywację do działania, dlatego takie miejsca jak warsztat terapii zajęciowej czy środowiskowy dom samopomocy są nastawione, aby uczestnikowi pomóc rozpocząć
działania, poddać pomysł, aby mógł to działanie kontynuować.
Jak rozmawiać z osobami chorującymi na psychozę, schizofrenię?
Czy fakt, że słyszą głosy i mają urojeniowe przekonania utrudnia rozmowę?
My mówimy „dzień dobry” a taka osoba mówi „przysłali cię!” - i naturalne jest, że ustawiamy się obronnie, zaczyna powstawać dystans i napięcie.
Tymczasem najprostsza rada to rozmawiać „normalnie”, zwyczajnie. Jeśli osoba ma zdiagnozowaną chorobę to można mówić treści w stylu: „Słuchaj, to są objawy twojej choroby, przeżywasz mnie urojeniowo”. Można dodać jeszcze, że „szanuję to co myślisz i czujesz, ale się z tym nie zgadzam. Mam inne zdanie na ten temat”.
Ważne by nie wchodzić zbyt głęboko w dyskusję. Niektóre urojenia są bardzo trudne w relacjach partnerskich, np. urojenia zdrady małżeńskiej w zespole Otella – paranoja alkoholowa z urojeniami zdrady.
Czym jest urojenie?
Bo boją się, że będą kontrolowani, że służby które go prześladują podstawią mu tego lekarza, że w tych tabletkach, które lekarz zapisze będzie trucizna.
W takiej sytuacji bardzo trudno kogoś sprowadzić do leczenia. Pewnym kłopotem w tej całej sytuacji jest też fakt, że osoby w psychozie nie mają obowiązku się leczyć. Polskie prawo nie zobowiązuje nikogo, kto jest chory psychicznie do leczenia. Polskie prawo (zresztą w wielu innych krajach także) mówi, że masz prawo żyć jak chcesz, nawet jeśli przejawiasz objawy jakiejś choroby psychicznej.
Ważne jest żeby osoba podjęła jak najszybciej leczenie farmakologiczne.
Wiadomo, że brak leczenia i trwanie w psychozie dłużej niż pół roku bardzo obniża dobre rokowanie.
Dlaczego ludzie nie chcą się leczyć w psychozie?
Urojenie to jest bardzo głębokie przekonanie. Jeśli ktoś jest przekonany, że jest Napoleonem, to my go nie przekonamy mówiąc do niego: „Słuchaj, przecież nie jesteś Napoleonem”. Mówimy raczej: „Ja wiem i szanuję, że tak to przeżywasz, nie dyskutuję z tym, bo wiem, że dla ciebie to jest prawdziwe”.
Próbujemy jednak urealniać pacjenta na innych polach, jak choćby dawać mu zwykłe codzienne zadania, którym podoła. Jeśli silnie skoncentrujemy się na treściach urojeniowych, które wypowiada nasz bliski to istnieje ryzyko, że wciągnie nas w swój system urojeniowy i zacznie nas traktować jako jednego ze swoich urojonych prześladowców.
Nikt cię nie zmusi do leczenia.
Są tylko dwie przesłanki, zawarte w Ustawie o Ochronie Zdrowia Psychicznego, kiedy my możemy kogoś pod przymusem leczyć. Po pierwsze, gdy osoba chora zagraża swojemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób.
W takim przypadku możemy wezwać pogotowie i lekarz na izbie przyjęć szpitala psychiatrycznego decyduje, czy osoba będzie przyjęta do szpitala, nawet bez własnej zgody. Po drugie, tzw. tryb wnioskowy – nie ma bezpośredniego zagrożenia dla życia i zdrowia, ale wiemy, że nie podjęcie interwencji w dość krótkim czasie spowoduje znaczny rozstrój zdrowia czy nawet zagrozi życiu. Taki wniosek składa się w sądzie rodzinnym, a rozpatrzenie wniosku trwa zwykle około 1-2 miesiące.
Jeśli jednak ktoś nie chce się leczyć i nikomu nie zagraża, to lekarz psychiatra niewiele może poradzić. Jest to obiektywie trudna sytuacja. Natomiast ma znaczenie fakt, że ktoś sam chce podjąć leczenie, że lekarz lub ktoś bliski poświęci mu czas i pomoże odnaleźć motywację do leczenia. Większość rozwiązań „przymusowych” skutkuje zwykle brakiem dobrej współpracy w leczeniu na całe lata. Na szczęście coraz rzadziej mamy do czynienia z takimi interwencjami, kiedy pacjent przyjeżdża karetką do szpitala, siłą zabrany z domu, najczęściej w pasach albo w kaftanie, jeszcze z interwencją policji albo nawet straży pożarnej, trafia w szpitalu od razu w pasy, dostaje zastrzyki, po których budzi się czasami co trzeci dzień. Jak ktoś taki obudzi się po tygodniu leczenia, gdzie nikt z nim nie rozmawiał to dla niego to jest jak więzienie. Z perspektywy osoby chorującej leczenie to po pierwsze pasy, po drugie kraty w oknach, po trzecie inne osoby chorujące psychicznie, których on nie jest w stanie zrozumieć. Jak wynika z badań choroba psychiczna to jest jedna trauma, a przyjęcie do szpitala psychiatrycznego to jest kolejna trauma. Połowa ludzi przeżywa przyjęcia do szpitala psychiatrycznego jak traumę. Jak odzyskać zaufanie dla psychiatrii u takiego pacjenta? To jest bardzo trudne. Dlatego, aby uzyskać zaufanie pacjenta w Poradni albo w leczeniu środowiskowym negocjujemy z nim wiele ustaleń. Bywa, że tolerujemy nawet, że przez jakiś czas pacjent nie zażywa leków, pod warunkiem, że przychodzi i rozmawia. Jeżeli pacjent mówi, że ma działania niepożądane po tym leku, to musimy się do tego odnieść, zwłaszcza, że działania niepożądane przy lekach przeciwpsychotycznych są cięższe niż przy lekach na depresję.
W opiece psychiatrycznej zmienia się podejście, jest skracany czas zasadniczej hospitalizacji, a pacjent kierowany jest często do innych form leczenia, jak oddział dzienny albo formy rehabilitacji (warsztaty terapii zajęciowej, środowiskowy dom samopomocy). Osobom, które nie chcą się leczyć można spróbować pokazać inną psychiatrię, inne sposoby leczenia czy rehabilitacji.
W środowiskowym domu samopomocy często w ogóle nie ma lekarza psychiatry, a pacjent uczestniczy w terapii. Można pojechać do takiego ośrodka, porozmawiać z kierownikiem, przedstawić problem: jest osoba, która nie zgadza się na klasyczne leczenie. W niektórych przypadkach możliwe jest nawet uczęszczanie do takiego ośrodka bez leków, jeśli tylko osoba chodzi regularnie.
Można powiedzieć: „Już wiem, że nie chcesz się leczyć tak klasycznie, ale spróbujmy wobec tego tak nieklasycznie, bo inaczej nikt tego nie wytrzyma, ani Ty ani ja”. Bywa bowiem tak, że o ile osoba z psychozą jest w stanie jakoś (zwykle bezkrytycznie) żyć bez leczenia, to rodzina często nie jest w stanie tego wytrzymać. Nie wolno tracić nadziei. Jest wiele przypadków osób, które początkowo nie chciały się leczyć, ale podjęły leczenie i leczą się regularnie.
Jak nakłaniać do leczenia?
Leki przeciwpsychotyczne dobrze sobie radzą z objawami wytwórczymi i faktycznie leczą halucynacje, gorzej zaś działają na objawy negatywne czyli brak motywacji, poczucie wypalenia wewnętrznego. Czy leki na psychozę trzeba zażywać całe życie?
Zalecenie krajowego konsultanta do spraw psychiatrii są takie, że jeżeli ktoś miał jeden epizod psychotyczny w przebiegu
schizofrenii to powinien zażywać leki przez rok-dwa, jeśli miał 2 epizody – powinien brać leki 2 do 5 lat, natomiast jeśli miał więcej niż 2 epizody to farmakoterapia trwa
bezterminowo. Czas trwania leczenia jest jednak sprawą indywidualną każdego pacjenta. Zależy on od przebiegu choroby, a u około połowy pacjentów ten przebieg jest korzystny. W takim przebiegu choroby bądź pojawia się jeden epizod, po którym człowiek może normalnie funkcjonować, bądź też występują nawroty, ale remisje między nimi są pełne (dobre codzienne funkcjonowanie, także możliwość podejmowania odpowiedzialnej pracy).
Jest taki amerykański lekarz psychiatra, Daniel Fisher, który choruje na schizofrenię (można obejrzeć jego filmy na youtubie). W odniesieniu do leków ma on pewną rezerwę i twierdzi, że najważniejsza w powrocie do zdrowia jest dobra relacja. Jego przekaz brzmi mniej więcej tak: „Najważniejsze jest, że będzie ktoś, kto Ci uwierzy, zaufa, i nie będzie Cię stygmatyzował z powodu choroby a wesprze Cię. Powie Ci, że dasz sobie radę”..
Osoba chorująca na schizofrenię może pracować na odpowiedzialnych stanowiskach, ale muszą być spełnione określone warunki. Przebieg choroby musi mieć charakter korzystny (pełne remisje) a sam pacjent musi znać objawy wskazujące na nawrót choroby, aby w odpowiednim czasie zareagować i podjąć bardziej intensywne leczenie. U około połowy chorujących przebieg choroby jest mniej korzystny, muszą brać leki aby zapobiegać nawrotom choroby i dlatego mówimy tutaj o bezterminowym przyjmowaniu leków.
Pierwszymi objawami otępienia są najczęściej problemy z pamięcią, jak klasyczne „zapomniałem, gdzie to położyłem”, ale także objawy depresyjne.
Depresja może maskować demencję Jeśli psychiatra podejrzewa demencję to kieruje pacjenta na badanie neuropsychologiczne, złożone z testów pamięci czy umiejętności operacyjnych. Wczesne wykrycie demencji jest ważne dlatego, że nie znamy leków, które by cofały przebieg procesów otępiennych.
Leki stosowane w psychiatrii spowalniają jedynie przebieg demencji ważne więc, by jak najwcześniej je zastosować. Otępienie jest rozpoznawane na podstawie objawów klinicznych i, częściowo, badań obrazowych. W badaniu tomograficznym można zauważyć przykładowo zmniejszenie masy mózgu. Jak wygląda przebieg otępienia? Występują zaburzenia pamięci, najpierw świeżej, a następnie dawnej, zaburzenia orientacji - człowiek przestaje się orientować co do czasu, a następnie co do miejsca. W skrajnych przypadkach chory traci orientację, co do własnej osoby (nie wie kim jest), nie poznaje bliskich, ma odwrócony rytm dobowy (w dzień śpi, w nocy zaś jest aktywny). Mogą pojawić się urojenia, halucynacje, chwiejność emocjonalna (naprzemienny śmiech i płacz), podejmowanie wędrówek. Opieka nad takim pacjentem jest bardzo ciężka.
Obecnie coraz więcej osób zgłasza się do psychiatry z powodu typowych zaburzeń psychiatrycznych związanych z wiekiem, jak otępienia. Najbardziej znanym zespołem otępiennym jest otępienie alzheimerowskie. Ryzyko zespołów otępiennych zwiększa się już po 65 roku życia, a szczególnie istotna jest wczesna diagnoza.
O psychogeriatrii
Są różne rodzaje demencji. Demencja naczyniowa jest konsekwencją miażdżycy lub przebytego udaru.
Demencja czołowo-skroniowa, przypomina objawami chorobę Alzheimera, ale może się pojawić w młodszym wieku.
Do psychiatry często trafiają osoby – opiekunowie osób z otępieniem, które mają objawy depresji i wypalenia. Powodem jest wyczerpująca opieka nad osobą z otępieniem, która trwa tak naprawdę 24 godziny na dobę i odbywa się często kosztem porzucenia własnych ambicji i aktywności. Dodatkowo samopoczucie opiekuna pogarszają objawy otępienia u osoby bliskiej, takie jak agresja czy urojenia. Opiekun staje się głównym wrogiem chociaż często jest jedyną osobą, której zależy i która się stara. Zarówno agresję jak i urojenia w przebiegu chorób otępiennych można i trzeba leczyć farmakologicznie. Dobrze dobrane leki powodują, że człowiek staje się spokojniejszy, śpi w nocy. I wtedy też opiekun jest spokojniejszy. Problemem jest obciążenie jednej osoby opieką nad chorym. Warto podzielić się tymi zadaniami, włączyć w opiekę nad chorym całą rodzinę.
Dlaczego boimy się przemocy ze strony osób chorujących psychicznie?
Są badania mówiące o czynnikach ryzyka choroby Alzheimera i czynnikach ochronnych. Istotnym czynnikiem ochronnym jest edukacja, czytanie, poznawanie nowych rzeczy, rozwiązywanie krzyżówek. Ponadto im bogatsza jest nasza sieć społeczna – tym lepiej.
Przemoc
Ostatni z poruszanych podczas spotkania tematów to przemoc w życiu osób chorujących psychicznie.
Według badań osoby chorujące psychicznie wchodzą w konflikty z prawem tak samo często, jak osoby z tzw. populacji zdrowej. Nie można powiedzieć zatem, że osoby chorujące psychicznie będą nam częściej zagrażać. To, dlaczego boimy się osób chorujących psychicznie, wynika z faktu, że jeśli osoby chorujące psychicznie dokonują już jakichś czynów przemocowych to są one często dziwaczne, nietypowe, motywowane w zagadkowy i niezrozumiały sposób. Boimy się osób chorujących psychicznie także dlatego, że media nagłaśniają te najbardziej dramatyczne sytuacje.
Należy pamiętać, że w praktyce psychiatrycznej agresja i przemoc ze strony pacjentów to nie jest częste zjawisko, a jeśli już wystąpi to najczęściej jest napędzane lękiem. Psychiatra w takiej sytuacji ordynuje leki tłumiące popędy agresywne.
Prócz agresji w chorobach i zaburzeniach psychicznych występuje jeszcze problem autoagresji, np. u młodzieży jest to cięcie się różnymi przedmiotami, żyletkami, szkłem. Samookaleczanie często służy rozładowaniu napięcia. Obecne problemy młodzieży to wynik m. in. tego, co się dzieje w społeczeństwie, w kulturze.
Rozluźniają się więzi rodzinne, zmienia się struktura rodziny, znika rodzina wielopokoleniowa. Rodzice tracą kontakt z dziećmi, m. in. ze względu na rozwijającą się bardzo szybko technologię.
Powszechne jest „siedzenie z głową w smartfonie”. Czynniki te sprzyjają rozwijaniu poczucia niestabilności.
Przykładem jest samobójstwo rozszerzone, kiedy osoba zabija członków swojej rodziny, najczęściej we śnie, a następnie sama porywa się na swoje życie. Czy da się zrozumieć takie zachowanie? Tłumacząc to z punktu widzenia psychiatry można posłużyć się następującym opisem. Człowiek robi to nie dlatego, że jest agresywny albo, że nienawidzi swojej rodziny tylko wręcz przeciwnie – kocha rodzinę i się o nich boi. Dręczą go jednak urojenia katastroficzne i czuje, czy raczej jest przekonany, że zaraz najedzie jakiś wróg, prześladowca i zabije całą jego rodzinę w okrutny sposób. Dlatego sam wybiera dramatyczne rozwiązanie i, w swoim chorobowym przekonaniu, ratuje rodzinę.
Formy leczenia chorób i zaburzeń psychicznych
poradnie zdrowia psychicznego (leczenie ambulatoryjne) leczenie szpitalne dzienne
leczenie szpitalne stacjonarne (całodobowe) zespoły leczenia środowiskowego
wsparcie psychologiczne, psychoterapia 1.
2.
3.
4.
5.
Jeśli niepokoi Cię stan Twojego zdrowia skonsultuj się z lekarzem rodzinnym.
Może on wskazać Ci, że Twoje problemy mają podłoże psychiczne i zaproponować Ci wizytę u psychiatry. Do psychiatry możesz też zgłosić się samodzielnie – nie jest potrzebne skierowanie. Lekarz psychiatra zaproponuje Ci formę leczenia:
może zalecić leki
może zaproponować diagnozę psychologiczną, polegającą na rozmowach i wypełnianiu testów psychologicznych
może zaproponować psychoterapię, którą prowadzi certyfikowany psycholog – psychoterapeuta
może zaproponować skierowanie do szpitala na oddział dzienny może zaproponować skierowanie do szpitala na oddział całodobowy
Psychiatrę znajdziesz w Poradni Zdrowia Psychicznego. Nie ma żadnej rejonizacji, możesz zgłosić się do tej która jest najbliżej albo tej, którą ktoś Ci polecił.
PORADNIE ZDROWIA PSYCHICZNEGO
L E C Z E N I E A M B U L A T O R Y J N E
Najbliższa Poradnia Zdrowia Psychicznego mieści się w Miechowie przy Szpitalu Św. Anny, Blok A, II piętro (wejście przez SOR), tel. 41 38 20 350.
Poradnia oferuje:
przeprowadzanie diagnostycznych badań psychologicznych i psychiatrycznych na potrzeby zewnętrzne i wewnętrzne,
specjalistyczne leczenie psychiatryczne wraz z wizytami domowymi w środowisku pacjenta,
psychoterapię indywidualną młodzieży i dorosłych, konsultacje oraz terapię rodzin i par prowadzoną przez dyplomowanego terapeutę rodzinnego,
psychoedukację i poradnictwo w kryzysie,
konsultacje psychologiczne (ze skierowaniem) i psychiatryczne (bez skierowania) wszystkich pacjentów oraz osób na oddziałach
szpitalnych.
Poradnia Zdrowia Psychicznego znajduje się również w Proszowicach przy Szpitalu Powiatowym, na parterze budynku Oddziału Chorób Zakaźnych, gabinet nr 11.
Zajmuje się prewencją i wczesnym wykrywaniem schorzeń psychicznych, zaburzeń osobowości, diagnostyką i leczeniem pacjentów ze schorzeniami psychicznymi, zaburzeniami osobowości i uzależnień, udzielaniem porad rodzinnych w zakresie psychologii klinicznej, promocją zdrowia i prowadzeniem oświaty zdrowotnej wśród pacjentów.
Pacjenci zgłaszający się do poradni zdrowia psychicznego i odwykowej przyjmowani są bez skierowania, jedynie wymagane jest potwierdzenie uprawnień do korzystania ze świadczeń (ubezpieczenia zdrowotnego). Pacjent ma prawo wyboru lekarza i psychologa z którego usług medycznych będzie korzystał.
Rejestracja do lekarza psychiatry odbywa się codziennie, oprócz poniedziałków w godz. 7.30 – 15.00, osobiście lub telefonicznie pod nr 12 386 51 91.
Psycholog przyjmuje w gabinecie nr 19 na parterze budynku głównego Szpitala. Rejestracja do psychologa odbywa się we wtorek w godz. 8-18, w środę w godz. 9-18, osobiście lub telefonicznie pod numerem 12 386 52 63.
Blisko Słomnik w Iwanowicach Dworskich pod numerem 68 w Centrum Medycznym „Eskulap” znajduje się:
Poradnia Zdrowia Psychicznego oraz Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży. Rejestracja do poradni jest możliwa pod numerami telefonów: 12 388 43 99, 12 387 40 95, 662 229 123. W poradni przyjmują lekarze psychiatrzy oraz psychologowie, psychoterapeuci.
Mieszkańcy Słomnik mogą także korzystać z Poradni Zdrowia Psychicznego na terenie Miasta Krakowa. Znajdują się one w różnych częściach Krakowa, tutaj podajemy kilka wybranych:
O Ś R O D E K T E R A P I I
I R E H A B I L I T A C J I P S Y C H O Z ,
NZOZ MEDILINORM Kraków, pl. Sikorskiego 2/8, tel. 12 422 50 67
porady psychiatryczne i psychologiczne
psychoterapia indywidualna i grupowa - diagnoza i terapia (osoby dorosłe).
P O R A D N I A Z D R O W I A
P S Y C H I C Z N E G O
Kraków - Nowa Huta, Os. Centrum B 11, tel. 12 642 25 10.
M E D - S K A R P A S P Ó Ł K A Z O . O . - P O R A D N I A Z D R O W I A
P S Y C H I C Z N E G O
Kraków-Nowa Huta, Os. Na Skarpie 6 , tel. 12 644 19 00.
Poradnia udziela świadczeń w zakresie zdrowia psychicznego poprzez udzielanie porady lekarskiej diagnostycznej, terapeutycznej, porady, psychologicznej diagnostycznej, psychologicznej i kontrolnej a także poprzez prowadzenie sesji psychoterapii indywidualnej, rodzinnej, grupowej, sesji wsparcia psychospołecznego a także wizyty/porady domowej/ środowiskowej. Szpital realizuje umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia zgodnie z wymogami NFZ. Poradnia czynna jest pięć dni w tygodniu w tym dwa razy do godziny 18:00. Poradnia zapewnia dostęp do interwencji pracownika socjalnego.
Poradnia znajduje się na I piętrze w Budynku Głównym. REJESTRACJA (poziom -1): poniedziałek - piątek w godz. 8.00 - 15.00, czwartek w godz. 8.00 – 18.00, REJESTRACJA TELEFONICZNA: poniedziałek - piątek w godz. 8.00 - 13.30 tel. 12 64 68 379
S T O W A R Z Y S Z E N I E D O B R E J N A D Z I E I , P O R A D N I A Z D R O W I A P S Y C H I C Z N E G O D L A D Z I E C I I M Ł O D Z I E Ż Y
Kraków-Śródmieście, Batorego 5 , tel. 12 633 35 31.
P O R A D N I A Z D R O W I A P S Y C H I C Z N E G O P R Z Y
S Z P I T A L U S P E C J A L I S T Y C Z N Y M I M . L U D W I K A R Y D Y G I E R A
Kraków, Os. Złotej Jesieni 1.
Najbliżej Słomnik z takiej formy leczenia można skorzystać w Miechowie.
Dzienny Oddział Psychiatryczny Rehabilitacyjny w Miechowie. Miechów, ul. Szpitalna 3, Tel. (41) 38 20 130.
Oddział zlokalizowany jest w Miechowie, przy ul. Szpitalnej 3, budynek A, I piętro (wejście przez SOR) i zajmuje się leczeniem i rehabilitacją osób z zaburzeniami psychicznymi, powyżej 18 roku życia, w warunkach opieki dziennej.
Okres pobytu w Oddziale wynosi od 4 do 16 tygodni. Oddział dysponuje 20 miejscami. Leczone są tu osoby z zaburzeniami psychicznymi, zwłaszcza psychotycznymi i afektywnymi niewymagające leczenia całodobowego z wyłączeniem osób z zaburzeniami psychicznymi spowodowanymi używaniem substancji psychoaktywnych, zaburzeń osobowości, zaburzeń nerwicowych i behawioralnych.
W Oddziale Dziennym Pacjenci mają zapewnione leczenie farmakologiczne oraz zajęcia terapeutyczne prowadzone przez personel Oddziału (lekarze, psycholodzy, pielęgniarki, terapeuta zajęciowy). Zajęcia terapeutyczne odbywają się pięć dni w tygodniu, od poniedziałku do piątku, w godzinach od 8.00 do 14.00. W ramach zajęć Pacjenci korzystają z obiadu w restauracji w tutejszym Szpitalu.
L E C Z E N I E S Z P I T A L N E D Z I E N N E
Do Oddziału Dziennego Rehabilitacyjnego Pacjenci są przyjmowani na podstawie skierowania. Przyjęcia odbywają się po wcześniejszej konsultacji kwalifikacyjnej z personelem Oddziału (lekarz, psycholog). Konsultacje kwalifikacyjne odbywają się w każdy piątek o godzinie 11.00. Po zakwalifikowaniu Pacjent zostaje przyjęty do Oddziału w następny dzień roboczy, lub w terminie wybranym przez Pacjenta.
O D D Z I A Ł D Z I E N N Y R E H A B I L I T A C Y J N Y K L I N I K I P S Y C H I A T R I I D O R O S Ł Y C H I D Z I E C I
Kraków,
ul. Olszańska 5, p. II.
S Z P I T A L K L I N I C Z N Y I M . D R . J Ó Z E F A B A B I Ń S K I E G O S A M O D Z I E L N Y
P U B L I C Z N Y Z A K Ł A D O P I E K I Z D R O W O T N E J W K R A K O W I E ,
D Z I E N N Y O D D Z I A Ł P S Y C H I A T R Y C Z N Y
Kraków - Nowa Huta, Os. Centrum B 11, tel. 12 642 25 10.
Inne oddziały dzienne znajdują się już na terenie Krakowa:
S A M O D Z I E L N Y P U B L I C Z N Y Z A K Ł A D O P I E K I Z D R O W O T N E J S Z P I T A L U N I W E R S Y T E C K I W K R A K O W I E ,
O D D Z I A Ł D Z I E N N Y L E C Z E N I A P S Y C H O Z
Kraków,
ul. Olszańska 5, tel. 12 421 51 17.
SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ SZPITAL
UNIWERSYTECKI W KRAKOWIE, ODDZIAŁ DZIENNY PSYCHOGERIATRYCZNY
Kraków,
ul. Śniadeckich 3, tel. 12 424 87 23.
SCANMED SPÓŁKA AKCYJNA, ODDZIAŁ DZIENNY PSYCHIATRYCZNY (OGÓLNY)
Kraków, ul. Armii Krajowej 5, tel. 12 370 25 00
SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ SZPITAL UNIWERSYTECKI W KRAKOWIE, ODDZIAŁ DZIENNY LECZENIA ZABURZEŃ EMOCJI I NASTROJU
Kraków,
ul. Kopernika 21a, tel. 12 424 87 23.
5 WOJSKOWY SZPITAL KLINICZNY
Z POLIKLINIKĄ - SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ
W KRAKOWIE, ODDZIAŁ PSYCHIATRYCZNY DZIENNY (OGÓLNY)
Kraków,
ul. Wrocławska 1-3, tel. 12 630 80 68.
KRAKOWSKI ZESPÓŁ ZDROWIA
PSYCHICZNEGO "MEDINORM" SPÓŁKA Z O.O., ODDZIAŁ DZIENNY
PSYCHIATRYCZNY (OGÓLNY),
Kraków,
Pl. Serkowskiego 10, tel. 12 656 30 81.
SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI W KRAKOWIE, ODDZIAŁ DZIENNY
PSYCHOTERAPII,
Kraków,
Pl. Inwalidów 3,
tel. 12 633 05 84.
L E C Z E N I E S Z P I T A L N E C A Ł O D O B O W E
Leczenie szpitalne całodobowe może mieć charakter dobrowolny, kiedy sam/a prosisz o skierowanie lekarza psychiatrę, bo czujesz że Twój stan zdrowia się pogarsza, może Ci to leczenie zaproponować lekarz. Jednak są sytuacje, wyjątkowe, kiedy o Twoim leczeniu może zadecydować Sąd. Są to przypadki, gdy:
Osoba chorująca psychicznie lub osoba z upośledzeniem umysłowym jest niezdolna do wyrażenia zgody lub stosunku do przyjęcia do szpitala psychiatrycznego i leczenia. Konieczne jest wtedy uzyskanie zgody sądu opiekuńczego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby.
W przypadkach nagłych osoba chorująca psychicznie lub z upośledzeniem umysłowym, niezdolna do wyrażenia zgody lub stosunku do przyjęcia do szpitala psychiatrycznego może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego bez wcześniejszego uzyskania zgody sądu opiekuńczego. Lekarz przyjmujący tę osobę ma obowiązek, o ile to możliwe, zasięgnięcia pisemnej opinii innego lekarza, w miarę możliwości psychiatry, albo pisemnej opinii psychologa. Następnie kierownik szpitala psychiatrycznego zawiadamia niezwłocznie sąd opiekuńczy właściwy ze względu na siedzibę szpitala, w celu uzyskania zgody sądu na dalszy pobyt tej osoby w szpitalu.
Dotychczasowe zachowanie osoby chorującej psychicznie wskazuje na to, że z powodu tej choroby zagraża bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób. O przyjęciu do szpitala w tym trybie postanawia lekarz wyznaczony do tej czynności po osobistym zbadaniu osoby chorej i zasięgnięciu w miarę możliwości opinii drugiego lekarza psychiatry albo psychologa. Zastosowanie przyjęcia w tym trybie wymaga zatwierdzenia przez ordynatora (lekarza kierującego oddziałem) w ciągu 48 godzin od chwili przyjęcia a następnie zawiadomienia przez szpital sądu opiekuńczego; na podstawie otrzymanego zawiadomienia sąd opiekuńczy wszczyna postępowanie dotyczące przyjęcia do szpitala psychiatrycznego.
1 2
3
Dotychczasowe zachowanie osoby chorującej psychicznie wskazuje na to, że nieprzyjęcie do szpitala spowoduje znaczne pogorszenie stanu jej zdrowia psychicznego, O potrzebie przyjęcia orzeka wcześniej sąd opiekuńczy na wniosek małżonka osoby chorej, krewnych w linii prostej, rodzeństwa, jej przedstawiciela ustawowego lub osoby sprawującej nad nią faktyczną opiekę, jak również organu pomocy społecznej. Wniosek do sądu opiekuńczego musi być uzasadniony dołączonym orzeczeniem lekarza psychiatry, wystawionym na podstawie badania, na które osoba chora może stawić się dobrowolnie a w razie uchylania się od badania, na zlecenie lekarza, może być doprowadzona z pomocą Policji. Badanie w uzasadnionych wypadkach może być przeprowadzone w miejscu zamieszkania osoby chorej, Wobec osób, które nie wyrażą zgody na badanie może być zastosowana procedura badania przymusowego.
Osoba chorująca psychicznie jest niezdolna do samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, a uzasadnione jest przewidywanie, że leczenie w szpitalu psychiatrycznym przyniesie poprawę jej stanu zdrowia. O potrzebie przyjęcia orzeka wcześniej sąd opiekuńczy na wniosek małżonka osoby chorej, krewnych w linii prostej, rodzeństwa, jej przedstawiciela ustawowego lub osoby sprawującej nad nią faktyczną opiekę, jak również organu pomocy społecznej. Wniosek do sądu opiekuńczego musi być uzasadniony dołączonym orzeczeniem lekarza psychiatry, wystawionym na podstawie badania, na które osoba chora może stawić się dobrowolnie a w razie uchylania się od badania, na zlecenie lekarza, może być doprowadzona z pomocą Policji. Badanie w uzasadnionych wypadkach może być przeprowadzone w miejscu zamieszkania osoby chorej, Wobec osób, które nie wyrażą zgody na badanie może być zastosowana procedura badania przymusowego.
Sąd obowiązkowo ustanawia adwokata lub radcę prawnego z urzędu, jeżeli postępowanie dotyczy bezpośrednio osoby przyjmowanej do szpitala psychiatrycznego, albo przebywającej w nim, bez jej zgody.
4
6 5
(źródło: https://www.spes.org.pl/twoje-prawa/ubezwlasnowolnienie-i-przymusowe-leczenie/badanie-i-leczenie-przymusowe)
Na terenie województwa małopolskiego znajduje się kilka szpitali z oddziałami psychiatrycznymi oraz jeden Szpital Specjalistyczny specjalizujący się w leczeniu osób z zaburzeniami psychicznymi oraz uzależnionych od alkoholu, tj. Szpital Specjalistyczny im.
Józefa Babińskiego w Krakowie, przy ul.
Kobierzyńskiej. Szpital jest bardzo dużą jednostką, w ramach której dostępne są wszystkie formy leczenia, oddziały szpitala mieszczą się także poza Krakowem (np. Oddział Dzienny Szpitala w Miechowie).
Przyjęcia odbywają się w trybie planowym – w terminie uzgodnionym z Pacjentem lub jego Opiekunem, oraz w trybie nagłym – bez wcześniejszego uzgodnienia, jeżeli stan zdrowia wskazuje na konieczność hospitalizacji (ostateczną decyzję w sprawie przyjęcia podejmuje Lekarz Dyżurny Izby Przyjęć).
Do Szpitala Klinicznego im. dr. Józefa Babińskiego w Krakowie przyjmowane są osoby pełnoletnie – po ukończeniu 18 roku życia. Pierwszy kontakt z Pacjentem następuje w Izbie Przyjęć (Budynek nr 102, parter, boczne wejście od strony Kaplicy) – tel 12-65-24-321, która czynna jest całą dobę, we wszystkie dni tygodnia.
Dokumenty niezbędne przy przyjęciu do Szpitala w trybie planowym:
dowód osobisty lub inny dokument tożsamości z numerem PESEL, ważne skierowanie do szpitala,
ważny dowód ubezpieczenia, odcinek renty lub emerytury.
Pacjent powinien posiadać także piżamę, kapcie i przybory toaletowe. Chory może, jeśli wyrazi takie życzenie, pozostawić swoją odzież i przedmioty wartościowe w depozycie szpitalnym.
Oddział pełni też rolę zaplecza konsultacyjnego dla wszystkich innych oddziałów szpitala i Szpitalnego Oddziału Ratunkowego. W oparciu o zespół psychologów i psychoterapeutów oraz zasady społeczności terapeutycznej, realizowany jest w Oddziale nowoczesny, zintegrowany program zajęć terapeutycznych składający się z: psychoterapii indywidualnej i grupowej (grupy otwarte, krótkoterminowe), psychoedukacji pacjentów i ich rodzin, spotkań rodzinnych, terapii zajęciowej (zajęcia plastyczne, rękodzieło, klub filmowy, muzykoterapia), spotkań społeczności terapeutycznej, zajęć relaksacyjnych, psychorysunku, choreoterapii, zajęć ruchowych (ping-pong), spacerów, wycieczek i wielu innych
Oddział psychiatrii. Oddział zajmuje się leczeniem osób z zaburzeniami psychicznymi w pełnym zakresie diagnostycznym. Ściśle współpracuje z Poradnią Zdrowia Psychicznego i Poradnią Leczenia Uzależnień tworząc wspólnie Centrum Zdrowia Psychicznego. Ostre dyżury psychiatryczne są pełnione całodobowo, przez 7 dni w tygodniu.
(źródło: http://www.szpitalrydygier.pl/oddział-psychiatrii)
ODDZIAŁ TOKSYKOLOGII I CHORÓB WEWNĘTRZNYCH Z PODODDZIAŁEM DETOKSYKACJI.
W Pododdziale Detoksykacji prowadzone jest leczenie detoksykacyjne pacjentów uzależnionych od substancji psychoaktywnych, innych niż alkohol.
Pacjenci przyjmowani są w trybie planowym, ze skierowaniem, po uprzedniej kwalifikacji.
Leczenie psychiatryczne całodobowe oferują w Krakowie ponadto:
SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. LUDWIKA RYDYGIERA, OS. ZŁOTEJ JESIENI 1
5 WOJSKOWY SZPITAL KLINICZNY Z POLIKLINIKĄ, NA ULICY WROCŁAWSKIEJ 1-3.
Oddział Psychiatryczny Stacjonarny. Oddział wchodzi w skład szpitala pełnoprofilowego, zapewniającego pełną diagnostykę obrazową – RTG, TK, ZMM, badania biochemiczne, EEG i konsultacje ze specjalistami. Pracownia EEG wykonuje terapie metodą biofeedback oraz TMS (przedczaszkowa stymulacja magnetyczna), które są świadczone bezpłatnie dla pacjentów oddziału. Oddział prowadzi program pilotażowy leczenia PTSD terapią biofeedback. Natomiast obie terapie: terapia biofeedback oraz TMS wykonywane są również w trybie komercyjnym dla pacjentów z zewnątrz.
W PRZYPADKU DZIECI W SZPITALU DZIECIĘCYM IM . ŚW. LUDWIKA W KRAKOWIE NA UL. STRZELECKIEJ ZNAJDUJE SIĘ ODDZIAŁ PSYCHIATRII.
Oddział jest ośrodkiem psychiatrii dziecięcej zapewniającym ciągłą, kompleksową, wszechstronną opiekę w wielu formach: leczenie stacjonarne, dzienne, ambulatoryjne, terapia indywidualna, grupowa, rodzinna, społeczność terapeutyczna, inne. Personel oddziału kładzie duży nacisk na psychiatrię małego dziecka - temu mają służyć krótkie pobyty stacjonarne dziecka z matką, jeżeli zachodzi taka konieczność. Oddział ma doświadczenie w diagnozie i leczeniu u dzieci całościowych zaburzeń rozwoju (m.in. autyzm).
Leczy także dzieci w okresie szkolnym - zwłaszcza cierpiącymi na ADHD i całe spektrum zaburzeń z kręgu zaburzeń zachowania oraz całościowych zaburzeń rozwoju (autyzm, Zespół Aspergera) zaburzenia odżywiania - głównie jadłowstręt psychiczny.
Na oddziale stosowane są m.in. niestandardowe formy terapii, w których uczestniczą pacjenci: dogoterapia, hortiterapia. Opieka logopedyczna to stały element służący wspieraniu rozwoju pacjentów, dzięki współpracy
z krakowskimi uczelniami (głównie: Akademia Pedagogiczna).
(źródło: https://www.dzieciecyszpital.pl/pl/psychiatryczny)
Leczeni są pacjenci od 18. roku życia. Szpital zapewnia pełną diagnostykę i terapię zaburzeń zdrowia psychicznego. Oddział przystosowany jest do leczenia osób niepełnosprawnych.
Oddział Psychiatryczny Dzienny przeznaczony jest dla pacjentów pełnoletnich z zaburzeniami nerwicowymi, depresyjnymi i adaptacyjnymi, a także będący formą rehabilitacji psychiatrycznej dla osób z psychozami, które zakończyły leczenie w Oddziale Stacjonarnym Psychiatrycznym.
Pacjentom zapewnia się pełny zakres opieki lekarskiej, pielęgniarskiej i psychologicznej, terapię zajęciową, psychoterapię grupową i indywidualną.
(źródło: https://5wszk.com.pl/kliniczny-oddzial-psychiatryczny)
Zespół Leczenia Środowiskowego zapewnia świadczenia zdrowotne w środowisku społecznym pacjentom którzy:
zakończyli leczenie w oddziale całodobowym lub dziennym i wymagają dalszych, intensywnych oddziaływań
socjoterapeutycznych, farmakologicznych oraz rehabilitacyjnych z którymi nie udało się uzyskać trwałej efektywnej współpracy w leczeniu w warunkach oddziału szpitalnego lub poradni (chorzy wielokrotnie hospitalizowani)
nie utrzymują się w innych formach leczenia i placówkach rehabilitacyjnych
przerywający leczenie lub niepodejmujący leczenia w Poradni Zdrowia Psychicznego
Na terenie Gminy Słomniki obecnie działa Zespół Leczenia Środowiskowego z Centrum Medycznego Da Vinci w Skale.
Do Zespołu Leczenia Środowiskowego przyjmowani są pacjenci z rozpoznaniem:
organiczne zaburzenia psychiczne z zespołami objawowymi schizofrenia
zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe i urojeniowe) zaburzenia nastroju (afektywne)
zaburzenia rozwojowe
inne zaburzenia psychiczne wymagające opieki środowiskowej z powodu znacznego stopnia zaburzenia funkcjonowania społecznego
Z E S P O Ł Y L E C Z E N I A Ś R O D O W I S K O W E G O
Istotą leczenia środowiskowego jest prowadzenie terapii i rehabilitacji chorych w miejscu ich zamieszkania bez konieczności separacji od najbliższych jaką niesie za sobą pobyt w szpitalu. Zespół zajmuje się leczeniem psychiatrycznym i psychologicznym Pacjentów w miejscu ich zamieszkania, którzy z uwagi na nasilenie objawów chorobowych oraz wynikających z nich trudności w funkcjonowaniu codziennym nie są w stanie korzystać z pomocy innych placówek ambulatoryjnego leczenia psychiatrycznego, a nie wymagają aktualnie hospitalizacji psychiatrycznej.
Do Zespołu Leczenia Środowiskowego nie mogą być przyjmowani pacjenci:
znajdujący się w ciężkim stanie somatycznym
uzależnieni od substancji psychoaktywnych, a niepodejmujący leczenia
bezpośrednio zagrażają własnemu życiu lub życiu i zdrowiu innych osób
Celem działania Centrum Medycznego Da Vinci jest:
nawiązanie i utrzymanie współpracy z pacjentem i jego rodziną zapewnienie kompleksowej, specjalistycznej opieki adekwatnej do stanu zdrowia i poziomu funkcjonowania społecznego
poprawa stanu psychicznego pacjenta i przeciwdziałanie nawrotom choroby oraz inwalidyzacji
zmiana postawy pacjenta wobec leczenia, zbudowanie motywacji do leczenia i zaangażowania w nie
poprawa funkcjonowania psychospołecznego lub jego utrzymanie na dobrym poziomie
uzyskanie satysfakcjonujących dla pacjenta relacji z bliskimi otoczeniem społecznym
utrzymanie funkcjonowania pacjenta w jego naturalnym środowisku rodzinnym i społecznym
Kontakt: Centrum Medyczne Da Vinci Skała, ul. Langiewicza 8, tel. 12 307 0 333, koordynator kom. 796 784 830.
Źródła informacji:
www.babinski.pl
www.terminyleczenia.nfz.gov.pl www.da-vinci.org.pl
W S P A R C I E P S Y C H O L O G I C Z N E ,
T E R A P E U T Y C Z N E , P S Y C H O T E R A P I A
Mieszkańcy Gminy Słomniki mogą skorzystać z nieodpłatnego wsparcia psychologicznego świadczonego przez wykwalifikowanego psychologa, psychoterapeutę. Wsparcie może mieć charakter konsultacji trudności z jakimi boryka się osoba, może też przyjąć formę regularnych spotkań terapeutycznych służących podjęciu pracy nad zmianą w swoim życiu.
Od stycznia 2020 roku takie wsparcie można uzyskać w każdy piątek w godz. 9-12.
Jeśli coś niepokoi nas w zachowaniu dzieci można umówić się na spotkanie z psychoterapeutką dziecięcą, która przyjmuje mieszkańców Gminy Słomniki 2 razy w miesiącu.
Raz w miesiącu można spotkać się z kolei z psychologiem klinicznym, który może wykonać testy i wydać opinię np. dla potrzeb Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o
Niepełnosprawności.
Na wyżej wymienione formy wsparcia obowiązują wcześniejsze zapisy, które
prowadzone są telefonicznie pod numerem 12 388 12 72 wew. 127 codziennie, w
godzinach: pon 9-17, wt-pt 7:30-15:30 lub mailowo: barbara.kuchna-ordys@slomniki.pl.
Z kolei w każdą środę w godz. 16-20, możliwy jest kontakt z terapeutą uzależnień, który prowadzi konsultacje ws picia alkoholu, rozmowy motywujące do podjęcia leczenia uzależnienia od alkoholu oraz rozmowy podtrzymujące motywację do kontynuacji tego leczenia po zakończeniu np.
leczenia całodobowego.
Od lutego 2020 roku mieszkańcy Gminy Słomniki mogą się także spotkać się z terapeutą zajmującym się uzależnieniem od narkotyków. Dyżur tego specjalisty będzie się odbywał w każdy trzeci czwartek miesiąca w godzinach 13-17.
W każdy poniedziałek w godzinach 15-17 dyżuruje pracownik socjalny GOPS, w 1 i 3 poniedziałek miesiąca dyżurują wspólnie pracownik socjalny wraz z policjantem z Komisariatu Policji w Słomnikach. W trakcie dyżuru można uzyskać informację i wsparcie w różnych sytuacjach życiowych, przede wszystkim w związku z byciem świadkiem i/lub osobą doznającą przemocy. Osoby stosujące przemoc także mogą uzyskać informacje jak zmienić swoje zachowanie i zaprzestać stosowania przemocy oraz jakie konsekwencje grożą za dalsze zachowania przemocowe wobec innych.
Wszystkie wyżej wymienione formy wsparcia są bezpłatne dla mieszkańców Gminy Słomniki, są świadczone w Punkcie Wsparcia „Drugi
Krok” w Słomnikach na ul. Tadeusza Kościuszki 26 (stara szkoła) II piętro.
W Warsztacie Terapii Zajęciowej osoby z niepełnosprawnością w stopniu znacznym lub umiarkowanym, nabywają lub rozwijają kluczowe kompetencje niezbędna do samodzielnego funkcjonowania i pełnienia ról społecznych.
WTZ znacząco wpływa na jakość życia osób z niepełnosprawnością, co przekłada się na zmniejszenie zależności od pasywnych form pomocy społecznej.
Warsztat Terapii Zajęciowej (WTZ) jest wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo placówką stwarzającą osobom z niepełnosprawnością
niezdolnym do podjęcia pracy możliwość rehabilitacji
społecznej i zawodowej w zakresie pozyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia.
Uczestnikami Warsztatu mogą być osoby posiadające prawnie potwierdzony status niepełnosprawności i posiadające w swoim orzeczeniu o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności wskazanie do uczestnictwa w terapii zajęciowej.
WARSZTAT TERAPII ZAJĘCIOWEJ
Formy rehabilitacji
społecznej i zawodowej
Środowiskowy Dom Samopomocy (ŚDS) zwany inaczej ośrodkiem wsparcia, służy budowaniu sieci oparcia społecznego i przygotowują do życia w społeczeństwie oraz funkcjonowania w środowisku. ŚDS jest przeznaczony dla osób przewlekle psychicznie chorych i z niepełnosprawnością intelektualną. To placówki okresowego dziennego lub całodobowego pobytu, w którym osoby z zaburzeniami psychicznymi mogą otrzymać częściową opiekę i pomoc w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych oraz posiłek. Środowiskowy Dom Samopomocy świadczy usługi w ramach indywidualnych lub zespołowych treningów samoobsługi i treningów umiejętności społecznych, polegających na nauce, rozwijaniu lub podtrzymywaniu umiejętności w zakresie czynności dnia codziennego i funkcjonowania w życiu społecznym.
ŚRODOWISKOWY DOM SAMOPOMOCY
Na terenie Gminy Słomniki działa, prowadzony na zlecenie Gminy przez Chrześcijańskie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych, Ich Rodzin i Przyjaciół „Ognisko”, Środowiskowy Dom Samopomocy ŚWIT w Miłocicach.
Jest on przeznaczony dla osób z upośledzeniem umysłowym (typ B)
Mieszkańcy Gminy Słomniki najbliżej mają do prowadzonego na zlecenie Starosty Powiatu Krakowskiego przez Fundację Wspierania Rozwoju społecznego
"LEONARDO" Środowiskowego Domu Samopomocy w Woli Kalinowskiej, ul. Szkolna 12.
Zakład Aktywności Zawodowej (ZAZ) jest wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo jednostką tworzoną w celu zatrudnienia osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności i osób zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, u których stwierdzono autyzm, upośledzenie umysłowe lub chorobę psychiczną.
ZAKŁAD AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ
„PENSJONAT U PANA COGITO” PENSJONAT I RESTAURACJA
ZAZ „U Pana Cogito” Pensjonat i Restauracja prowadzony jest przez Stowarzyszenie Rodzin „Zdrowie Psychiczne” od 2003 roku. Jest to miejsce pracy i aktywizacji zawodowej dla osób chorujących psychicznie. Obecnie pracuje w nim 24 osoby po kryzysach psychicznych. Wszystkie zyski z działalności zakładu przekazywane są na rehabilitację społeczno – zawodową zatrudnionych „U Pana Cogito” osób z niepełnosprawnością.
Prowadzenie Zakładu odbywa się przy współpracy z Państwowym Funduszem Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
KONTAKT: „U Pana Cogito” Kraków, ul. Bałuckiego 6, www.pcogito.pl tel. 12 269 72 00
(źródło: www.pcogito.pl
Okres realizacji projektu: od 1 stycznia 2018 r. do 31 marca 2021 r.
PROJEKT „SAMODZIELNI I SKUTECZNI SENIORZY – CENTRUM SENIORA”
Projekt skierowany jest dla 25 seniorów , mieszkańców Gminy Kraków i powiatu krakowskiego (osób, które ukończyły 45 rok życia) którzy posiadają orzeczenie potwierdzające niepełnosprawność z powodu choroby psychicznej:
WSPÓŁFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW PAŃSTWOWEGO FUNDUSZU OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub orzeczenie z ZUS o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji / orzeczenie z ZUS o niezdolności do samodzielnej egzystencji / orzeczenie KIZ o zaliczeniu do I grupy inwalidów - dla tych orzeczeń niezbędne jest przedstawienie zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego chorobę psychiczną, orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności lub orzeczenie z ZUS o całkowitej niezdolności do pracy / orzeczenie KIZ o zaliczeniu do II grupy inwalidów - dla tych orzeczeń niezbędne jest przedstawienie zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego chorobę psychiczną,
orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności lub orzeczenie z ZUS o częściowej niezdolności do pracy / orzeczenie KIZ o zaliczeniu do III grupy inwalidów - dla tych orzeczeń niezbędne jest przedstawienie zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego chorobę psychiczną.
Udział procentowy osób z lekkim stopniem nie może przekraczać 10 % ogółu beneficjentów ostatecznych projektu.
a b c
KONTAKT: Kraków, ul. Olszańska 5 p. V, tel. 721 746 972
PROJEKT „IDZIEMY DO PRACY”
Projekt finansowany jest ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, skierowany do osób chorujących psychicznie i pozostających bez zatrudnienia, będących mieszkańcami województwa małopolskiego. Celem projektu jest aktywizacja zawodowa realizowana poprzez płatne staże zawodowe, szukanie miejsc pracy, pomoc psychologiczną, doradcy zawodowego oraz coaching.
Okres realizacji projektu: od 2 kwietnia 2018 r. do 31 marca 2021 r.
PROJEKT „OŚRODEK WSPARCIA
MIEJSCEM USAMODZIELNIANIA DLA OSÓB CHORUJĄCYCH PSYCHICZNIE”
Projekt skierowany jest dla 20 osób, które posiadają orzeczenie potwierdzające niepełnosprawność z powodu choroby psychicznej i są mieszkańcami województwa małopolskiego:
orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub orzeczenie z ZUS o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji / orzeczenie z ZUS o niezdolności do samodzielnej egzystencji / orzeczenie KIZ o zaliczeniu do I grupy inwalidów - dla tych orzeczeń niezbędne jest przedstawienie zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego chorobę psychiczną,
a
KONTAKT: Kraków, pl. Sikorskiego 2/8, tel. 510 766 983
orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności lub orzeczenie z ZUS o całkowitej niezdolności do pracy / orzeczenie KIZ o zaliczeniu do II grupy inwalidów - dla tych orzeczeń niezbędne jest przedstawienie zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego chorobę psychiczną,
b
ORGANIZACJA POZARZĄDOWE DZIAŁAJĄCE NA RZECZ OSÓB CHORUJĄCYCH PSYCHICZNIE I ICH RODZIN:
S T O W A R Z Y S Z E N I E N A R Z E C Z R O Z W O J U P S Y C H I A T R I I I O P I E K I Ś R O D O W I S K O W E J
31-115 Kraków, pl. Sikorskiego 2/8 www.stowarzyszenie-rozwoju.eu
e-mail: biuro@stowarzyszenie-rozwoju.eu
STOWARZYSZENIE OTWÓRZCIE DRZWI – STOWARZYSZENIE PACJENTÓW
31-115 Kraków, pl. Sikorskiego 2/8, www.otworzciedrzw.org
e-mail: stotworzciedrzwi@wp.pl
STOWARZYSZENIE RODZIN
„ZDROWIE PSYCHICZNE
30-318 Kraków, ul. Bałuckiego 6, www.rodziny.info
e-mail: stowarzyszenie@rodziny.info
KONTAKT: Kraków, pl. Sikorskiego 2/8, tel. 12 266 14 97orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności lub orzeczenie z ZUS o częściowej niezdolności do pracy / orzeczenie KIZ o zaliczeniu do III grupy inwalidów - dla tych orzeczeń niezbędne jest przedstawienie zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego chorobę psychiczną.
c
Projekt jest współfinansowany ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
W sprawie informacji zawartych w Biuletynie (chęć dowiedzenia się czegoś więcej, być może rozszerzenia zawartych w nim informacji) prosimy o kontakt z Kierownikiem Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej pod nr. Tel. 12 388 12 72 lub mailowo:
malgorzata.mroz@slomniki.pl.
Koordynujemy opracowanie i realizację Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz obsługę Zespołu Interdyscyplinarnego, który funkcjonuje na terenie Gminy Słomniki od 2010 roku. Ośrodek zakłada procedury Niebieskiej Karty, koordynuje pracę grup roboczych, w których opracowuje się plany działania w konkretnych przypadkach wystąpienia przemocy.
NASZE PROJEKTY
Staramy się podnosić świadomość społeczną na temat przyczyn i skutków przemocy domowej. Zapewniamy profesjonalną pomoc oraz wsparcie osobom doznającym przemocy oraz świadkom przemocy, szczególnie dzieciom. Na Facebooku chcemy stworzyć kanał informacyjny na temat zjawiska przemocy w rodzinie oraz możliwości uzyskania pomocy jak najbliżej miejsca zamieszkania osób, które takiej pomocy potrzebują, na terenie Gminy Słomniki i Powiatu Krakowskiego.
Projekt „MAM CEL aktywna integracja w Gminie Słomniki” w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014–2020.
Gmina Słomniki realizuje projekt w partnerstwie ze Spółdzielnią Socjalną OPOKA z Chechła. Po zrekrutowaniu uczestników objęto ich aktywną integracją o charakterze społecznym polegającą na pracy socjalnej oraz diagnozie potrzeb i zasobów dokonanej przez zespół specjalistów, tj. doradcę zawodowego, psychologa oraz pracownika socjalnego. Następnie, adekwatnie do potrzeb i możliwości każdego z uczestników został opracowany Indywidualny Plan Działania, zawierający także cele związane z aktywnością zawodową. W ramach projektu realizowany jest Program Aktywności Lokalnej „Będzie się działo”, którego adresatami są mieszkańcy lokalu socjalnego.
"MAM CEL - AKTYWNA INTEGRACJA W GMINIE SŁOMNIKI"
PUNKT WSPARCIA "DRUGI KROK"
(źródło: https://www.facebook.com/drugikrok/)
