biuletyn ir.iorr.acy.^r.y • redaguje 8
¡pk
O ł¡T T
? ICk
Ki ę d zy z ak ł a d crti a Kor.isja H o b o t n i c z a W O l W 1 1
U
I WLorr.itet Załcżycielc/.i Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego
Nr 13 1.12.1980 r.
KKR NSZZ “SOLIDARNOŚĆ” W JASTRZĘBIU ZDROOU UWAŻA ZA SWfU OBOWIĄZEK POINFORMOWAĆ1 SWOICH CZYTELNIKÓW O STANOWISKU SOLIDARNOŚCI WOBEC REPfiESOl ZASTOSOWANYCH PRZEZ WŁADZE W STOSUNKU DO DZIAŁACZY MKZ “MA7CWSZE’.
Zamieszczamy podstawowe dokumenty w tej sprawie, nadesłane naa przez KKP.
OŚWIADCZENIE SOLIDARNOŚCI REGIONU MAZOWSZE z 21 .XI.1980 r.
Dnia 20 ba. o godz. 16,30 funkcjonariusze SB 1 MO pod nadzorem wicepro- kurator-Bardonowej przeprowadzili rewizję w siedzibie NSZZ “Solidarność*
regionu MAZOWSZE. Podczas przeszukania zakwestionowano dokument dotyczęey stanu praworządności w naszym kraju. Oest to pismo zatytuło
wane “Uwagi o dotychczasowych zasadach ścigania uczestników nielegalhej działalności antysocjalistycznej", przesłany 30.10. przez Prokuratora Generalnego L. Czubińskiego do podległych mu urzędów /patrz załącznik/.' Dokument ten ujawnia liczne przypadki samowolnych d e c y z j i ‘policyjnych, nadużywania władzy i naruszania prawa. Co więcej, traktuje je Jako zupełnie oczywiEte. Pokazuje tym samym, ¿e urząd prokuratorski Jest instrumentem w rękach aparatu bezpieczeństwa.
Dokument ten ma Jednocześnie wykazać, iz powstanie niezależnych zwięzków zawodowych stanowi rezultat wszystkich dotychczasowych działań “anty
socjalistycznych“. Oest on kolejnym dowodem na to, że znaczna część aparatu wymiaru sprawiedliwości nie przyjęła do wiadomości Porozumienia Gdańskiego.
u tej sytuacji fakt, iż Prokurator Generalny zaleca “podległym placówkom“
umiejętne wykorzystanie zaleczonego tekstu w pracy politycznej i zawodowej“ nabiera groźnej wymowy.-
Następnego dnia po rewizji w lokalu “M azowsze“ wezwany zootał na prze
słuchanie do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i tam zatrzymany Oan Naroiniak, piecujęcy społecznie przy uruchomianiu poligrafii związkowej.
2
Przestrzegany władze przed nawrotem na dróg« represji. Domagamy się natychmiastowego uwolnienia Jana Nerożnlaka. W razie dalszego
przetrzymywania go w areszcie, będziemy zmuszeni ogłosić stan gotowości strajkowej w wybranych zakładach regionu "Mazowsze*. ¿Jednocześnie' postuluje ujawnienie roli L.Czubińskiego w naruszaniu preworzędności w minionym dziesięcioleciu, a zwłaszcza Jego odpowiedzialności za znęcanie się nad robotnikami Ursusa i Radonia po czerwcu roku 1976.
Prezydium NSZZ "SOLIDARNOŚĆ"
region Mazowsze Oświadczam, li wprawdzie rzeczywiście nie wiedziałem o istnieniu omawianego Materiału na terenie biura 'Mazowsze* 1 o tym, Ze był on powielany.
Wyjaśniam jedna, ii gdybym o tym wiedział zleciłbym powielenie go w takiej liczbie egzemplarzy, by mogło go otrzymać każde-koło zakładowe naazego Zwięzku, tekst ten bowiem zagraża interesom NSZZ "SOLIDARNOŚĆ*.
Zbigniew Bujak
Prezes Zarzędu NSZZ "SOLIDARNOŚĆ*
region Mazowsze
OŚWIADCZENIE KU URSUS I REGIONU MAZOWSZE z 24.XI.1980 r.
Dnia 20.XI. w biurze Zarzędu NSZZ "Solidarność" regionu Mazowsze
funkcjonariusze MO i SB przeprowadzili rewizję. W Jej wyniku naatępnegfl dnia zoetał aresztowany Jan Narożnik, pracujęcy społecznie w biurze Zarzędu. Powołujęc się na punkt 4 Porozumienia Gdańskiego uważamy to za Jaskrawe naruszenie tego-Porozumienia. Bronlęc zawartej w Gdańsku Umowy Społecznej dnia 24.XI. rozpoczęły strajk ZM URSUS. Strajk będzie kontynuowany, a z dniem 25.XI. do strajku przyłęczę się następne zakład 1/ Dokiagamy’aię natychmiastowego uwolnienia Jana Narożniaka oskarżonegc
za udział w informowaniu opinii publicznej o treści dokumentu opatrzonego klauzulę "tajne* z 30.X. 1980 r. 1 skierowanego przez Prokuratora Generalnego Lucjana Czubińsklego, do prokuratorów wojewódzkich.
2/ Domagamy się ujawnienia 1 ukarania osób odpowiedzialnych za treść dokumentu zarekwirowanego w lokalu Zarzędu NSZZ ‘Solidarność* reglor Mazowsze. Dokument ten usiłuje ukryć, pod pretekstsn tajemnicy, bez
prawna praktyki organów ścigania,
3/ Domagamy się uchylenia areaztu wobec oaób, które za głoszenie swoict przekonań oskarża się o tzw. ’działalność antyeocjelistycznę".
4/ Domagamy się.powołania w trybie pilnym Komisji Sejmowej.która współ"
precujęc z przedstawicielami NSZZ "Solidarność“ zbadałaby praworzędf funkcjonowania Prokuratury. Milicji Obywatelskiej i Służby Bezpie
czeństwa oraz przedstawiłaby sposób ekutecznego zabezpieczenia obywateli przed nadużyciami tych organów.
5/ Domagamy się przeprowadzenia śledztwa 1 ujawniania osób odpowie
dzialnych za przestępstwa popełnione wobec protestujących robotni
ków w Ursusie,Radomiu i wszędzie, gdzie to miało miejsce w roku 1976 oraz na Wybrzeżu w roku 1970. Domagamy się ujawniania materia
łów KomisJi KC PZPR powołanej w 1971 r. do zbadania odpowiedzial
ności za wypadki na Wytjrzeżu.
6/ Domagamy się ograniczenia budżetu 1 kontroli wydatków w resortach MSW i Prokuratury w zwlęzku z kryzysów« sytuacją ekonomiczne, kraju.
Protestujemy etanowczo przeciwko powtarzającym się próbom stwarzania w kraju sytuacji strajkowej, prowokowanie napięcia społecznego i zakłócania realizacji programu wytyczonego przez Porozumienia zawarta w Gd a ń s k u , Szczecinie, CJastrzębiu i w Katowicach. Od chwili swego po
wstania NSZZ "Solidarność" podejmuje ogromny wysiłek by zgodnie z po
trzebami kraju Jak najszybcklej, w warunkach spokoju i rozwagi reali
zować literę 1 ducha tych Porozumień.
Oczekujemy na przybycie Komisji Rzędowej do ZM URSUS do dnia 27_b*.
do godz. 12,oo. W przeciwnym wypadku zostanie ogłoszona gotowość straj
kowa NSZZ "Solidarność" regionu Mazowsze.
Warunkiem zakończenia strajku jeat podpisania wspólnego komunikatu obejmujęcego wszystkie wymieniona żędania przez przedstawiciel. NSZZ
"Solidarność" i Komisję Rzgdowę.
OŚWIADCZENIE K0MIS3I KRA30WE3 NSZZ "SOLIOARNOSC"
w sprawie represji wobec MKZ Regionu Mazowsze
Dokonana przez Sęd Najwyższy rejestracja NSZZ "Solidarność" spowodowa
ła znaczne uspokojenie w kraju. Na gruncie rozumnego kompromisu mię dzy związkiem a w ł a d z a m i .politycznymi zarysowała się perspektywa dla konstruktywnych działań na rzecz przezwyciężenia kryzysu społecznego.
W ostatnich dniach wyatępiły jednak próby storpedowania osiągniętego porozumienia przez te aiły w aparacie władzy, które dężę do wzmagania napięć i piętrzenia konfrontacji*
Wśród posunięć,którs zmierzają do rozmyślnego wywoływania konfliktów społecznych, szczególnie groźna w skutkach jest akcja, podjęta przez organa ścigania przeciw MKZ Regionu Mazowsze. Służba bezpieczeństwa na polecenie prokuratury dokonała rewizji w lokalu tego MKZ, areazto- wała Jego współpracownika Dana Narożnlaka pod zarzutem art.260 k.k.
1 wezwała do stawienia elę na przesłuchanie z tego samego artykułu przewodniczącego MKZ Mazowsze Zbigniewa Bujaka. Zmusiło to MKZ NSZZ
"Solidarność" Regionu Mazoweza do ogłoszenia strajku w obronie wolności zwięzku i gwarancji bezpieczeństwa dla jego działalności. Z podobnymi akcjami przeciw lokalom, władzom i działaczom Zwięzku mieliśmy do czy nienia w Częstochowie, a następnie w Olsztynie i Opolu, Komisja Krajo
wa zapoznała się z treśclę dokumentu Prokuratury Generalnej pt. "Uwa
gi o dotychczasowych zasadach ścigania uczestników nielegalnej dzi a łalności antyaocjalietycznej’ .którego ujawnienie atało się pretekstem dla zastosowania wspomnianych przsciw MKZ Mazowsze repreajl. Komisja stwierdza, że wszystkie fakty, podane w tym dokumencie sę szeroko zna
na t nie stanowię tajemnicy. Należy jednak podkreślić, że dokument ten o charakterze inatruktażu dla prokuratorów wojewódzkich wskazuje nie
zbicie na aprobujęcy stosunek prokuratury generalnej do faktów naruaza- nia praworzędnośc1 przez organa ścigania w latach 7 0 - tych w tym zwłasz
cza podczas wydarzeń grudniowych 1980 r. 1 wydarzeń czerwcowych 1976 r.
Komleja Krajowa przekazuje, ten dokument wszystkim MKZ-om w przeko
naniu, że powinien on byC ujawniony wobec opinii publicznej.
Wyrażajęc głęboki niepokój wobec powstałych sytuacji Konisje Krajo
wa wyrala zdecydowany wolf drżenie do atabilizacji i pokoju społecz
nego w naazym kraju. Jednocześnie Koaiaja w pełni aprobuje ¿«dania 1 akcj« atrajkowę, do której zauazony został MKZ Mazowsze.
Występuje M bowiaa w obronie wolności związkowej 1 elementarnych warunków T W F M l n a g o działania 'Solidarności*. Jest to sprawa całego zwięzku.
Koaiaja Krajowa:
• zalaca wszystkim MKZ-tom podanie do publicznej wiadomości stanowis
ka M K Z Hazowaza w tej aprawia.
- wzywa ogniwa regionalne zwięzku do udzielenia MKZ Mazowsze wszel
kiego poparcia, jakie okaże się potrzebne,
- żęda od władz natychaiaatowego podjęcia rozmów z MKZ Mazowsze niezwłocznego uwolnienia Jana Narożnlaka i pracownika powielarni Prokuratury Generalnej Piotra Sapełł, umorzenia prowadzonego w tej epruwie postępowania karnego oraz stworzenia gwarancji bezpieczeó- atwa dla związku 1 przestrzegania praworządności zgodnie z pkt.4 Porozumienia Gdańskiego.
Ostrzegamy zwolenników polityki konfrontacji, że w obronie Zwięzku i zapoczątkowanej sierpniowymi strajkami polityki odnowy gotowi jesteśmy użyć wszelkich środków, jakimi dyaponuje nasz wielomilionowy Zwlęzek.
Jednocześnie apelujemy do wszystkich członków NSZZ “Solidarność*
o powstrzymania się w obecnej napiętej sytuacji od eskalacji rosz- czeń płacowych i innych oraz stwierdzamy, że obowięzek statutowy zakaz ogłaszania atrajków nie uzgodnionych z włedzami Zwięzku.
ZAŁĄCZNIK 00 OŚWIADCZENIA MAZOWSZA
Niech nael czytelnicy semi osędzę Jaki Jest stopień społecznej użyteczności tak pojętej tajności naszego życia publicznego.
ODPIS
PROKURATOR GENERALNY Werszawa.dnla 30.11.1980 r.
POLSKIEJ RZECZPOSPOLITEJ LUOOWEC
NR O P 0581/80 T a j n e egz.nr
Towarzysz
Prokurator Wojewódzki
Przeayłam Towarzyszowi Prokuratorowi opracowane w Prokuraturze Gene
ralnej uwagi o dotychczaaowych zasadach ścigania uczeetnlków nielegal
nej działalności- antyaocjallstycznej do umiejętnego wykorzystania w pracy politycznej 1 zawodowej.
/ - A u c j a n Czublńskl zał. 1/13 ark.
J. J J AJ
Egz.nr . . U W A G I
0 dotychczasowych zasadach ścigania uczestników nlelegelnaj działal
ności entysocjsllstycznej.
Oziałalność nielegalnych grup antysocjalistycznych,wywodz«cych ai«
z kręgów inteligenckich rozpoczęła aię podkoniec lat pięćdziesiątych.
Skupiała ona głównie młodszych pracowników naukowych oraz studentów Uniwersytetu Warszawskiego, z którymi współdziałała grupa intelektua
listów krakowskich. ,
■V poczjtkowyo okresie głównymi formami ich działania były spotkania w studenckich klubach dyskusyjnych a także spotkania o charakterze
towarzyskim, na których wygłaszano referaty o treści polityczno-gos
podarczej prowadzono dyskusje przedstawiające w fałszywy« świetle zasady ustrojowe PUL i innych państw socjalistycznych, negujące dor o bek tych państw oraz krytykujące kierunek ich dalszego rozwoju.
Pod koniec 1964 r. Służba Bezpieczeństwa ujawniła podczas przeszukania w mieszkaniu jednego z uczestników 'grupy warszawskieJ" Stanisława Gomułki dokument nazwany ‘program klasy robotniczej".którego twórcami - Jak wykazało przeprowadzone śledztwo - byli głównie Karol Modzelewski 1 Oacek Kuroń, a współdziałali z nimi Stanisław Gomułka i Bernard Tajkowaki. Kilka mlesi«cy później ujawniono, źe K.Modzslewski 1 J,Kurort opracowali "List otwarty do członków P O P PZPR i do członków u c z y n i o nej organizacji ZMS przy Uniwersytscle Warszawskim". Obydwa ta ookuman-
ty o zdecydowania wrogiej socjalizmowi treści w dużej mierze wyrażały zaaady indeologii trackiatowsko-rewizjonistycznej a w istocie nawoły
wały do obalania przemoc« ustroju PRL. Jest rzecz« niezmie.nl» charak
terystyczną, iż cyt. wyżej "programie" wśród azeregu rewizjonistycz
nych zaleceń zalany systemu władzy ** PRL. znalazły mię ż«dania utworze
nia w Polsce nlezalefcnych od państwa związków zawodowych przyznania klasie robotniczej prawa do strajku oraz zlikwidowania Jednolitej partii klasy robotniczej 1 utworzenia w jej miejscu kilku partii rywalizujących za aob«.
W związku z powyższe działalności« K.Modzslewski i 0.Kuroń zostali aresztowani, oskarżeni 1 skazani za prób« obalenia przemocą Ustroju PRl»#
W odrębnym postępowaniu, za podobną działalność zostali aresztowani
? 2a * t»P"ia oskarżeni i skazani Kazimierz Badowski, Ludwik Hasa i Romuald Śmiech.
Prowadzono tal postępowania karna przeciwko osobo« utrzymującym kon
takty z zagranicznymi ośrodkami d y w e r a u ideologicznej„którym przeka
zywali materiały azkaluj«e«f ustrój i władze PRL. Za tak« działalność m.in. areeztowano w 1968 r., a następnie oskarżono 1 skazano wywodzą
cych aię także z kręgów Unlwsrsytstu Warszawskiego Maciej* Kozłowskiego, Marię Tworkowsk« ■, Krzysztofa Szymborskiego. Jakuba Karpińskiego 1
Marię Szpakowsk« /tzw. taternicy/.
'5LC2erwcu 1 U p c u 1979 r. aresztowsno a następnls oskarżono 1 skazano fO osób należących do nielegalnej organizacji politycznej pn. "Ruch*.
Orgenizecja ta skupiała grupę osób spośród inteligencji łudzklej.
warszawskiej i lubelskiej ściśle zwlęzanej z klerem, w której wiodącą rolę odgrywali czterej bracia Czumowia: Hubert.Łukasz,Andrzej 1 Bene
dykt. Program teł organizacji był wyraźnie antysocjalistyczny,JeJ ideologio opierała si« na nlsogrenlczonej własności prywatnej.
i
na negowaniu funkcji kleay robotniczej Jako alły napędowej naredu orał kwestionowaniu kierowniczej roli partii robotniczej. Oziałelnośc
•Ruchu” polegała głównie na opracowywaniu 1 rozpowezechnlanlu ideolo- oii wrogiej Socjalizmowi. a w późniejszym czasie także na oroenizowa- nlu aktów terroru /próba wysadzenia pomnika Lenina w Poroninie/•
Niezależnie od przedstawionych wyżej najpoważniejszych grupowycn dzia łań antysocjalistycznych, jakie mięły miejace w latach sześcdzieeięt- vch i siedemdzieslętych, ujawniono szereg innych przypadków wrogich działań antysocjalistycznych,które zwalczano również przy użyciu środ ków represji k s m e j . /np.aresztowano.oskarżano i skazano Melchiora Wańkowicza. areaztoweno Stanisława Salaonowlcza i innych/.
W związku z wydarzeniami tzw. "marcowymi/ w 1968 r. a później tzw.
grudniowyai w 1970 r. oraz wydarzeniami w 1976 r. /na terenie *®doinia i Ursusa/ sresztonsno, oskarżono 1 osędzono szereg osób,które dopus- clły aię przestępstw przeciwko porządkowi publiczneiiu i aleniu apo- łacznsau.
Po zakłóceniach porządku publicznego w 1976 r. w Radoniu i Ursusie nastąpiła znaczna aktywizacja sił antysocjalistycznych,które podjęły zakrojona na szerokę skal« działalność, w ty* również nsruazajęcę przepisy prawa karnego. We wrzuśniu 1976 r. utworzono nielegalny zsriezsk o nazwie Komitet Obrony Robotników,w skład którego weazły osobv zsjmujęce się Już od wielu lat działalnością antysocJalistycznę / 3 . K w r o ń , J.Lityński. A.Macisrewicz, A.Michnik, M.Mikołajska i inni/.
Zwięzek ten /przekształcono 29 września 1977 r. w Komitat Solidarność Społecznej KOP./ prowadził 1 prowadzi nadal d z i a łalność,której pewne
formy wyczerpuję znamiona przestępstwa.
Wzrost aktywności osrtb prosradzęcych po wydarzeniach redomsko-ursusow- skich a*cje podsycania w spbieczeristwie nestrojów niepokoju, mogęcych doprowadzić do ewenttelhych dalszych zakłóceń porzędku publicznego /np.zamin-zano wykorzystać 3w*enalie Krakowskie do wywołania rozruchów
kolpertu'«>c fałszywe wiadomości co do przyczyn śmierci 6tudente UJ pyjaaa/ ¿powodowała konieczność wszczęścia śledztwa 1 zastosowania w maju 1977 r. aresztu tyrczesowego wobec 7 osób prowadzęcych naj bar dziej aktywną działalność przestępcze.
Aresztowano wówczas: Jack«. Kuronia,Adama Michnika, Antoniego Maciarewi cza. Piotra Nbiaaklego, Mirosława Chojeckiego, Wojeiacha Oatrowskiego, Jana-3*zafa Pipekiego.
Podejrzanym zarzucano popełnianie przsdatępstw polegających na zorga
nizowaniu i kontynuowaniu wsoółpracy z obcymi,wrogimi Polscs organi
zacjami /RWE,Instytut Literacki w Paryżu. Aneks i inne/, w celu szko- dzenla interesom politycznym PRL - drogę systematycznego przekazywa
nia spcjalnie spreparowanych informacji i opracowań, o stosunkach społeczno-politycznych w kraju.
Wyr.lki śledztwa potwierdziły fakty opracowywania.drukowania i kolporto wania /w tym również przekazywania za granicę/ lnforaiacjl zawlerejęcyc1 niejednokrotnie fałazyw« wiadomości na temat m.in. działalności repre- syjnej wobec osób dopuszczajęcych się naruszeń prawa. Wiadomości te, szeroko kolportowane, mogły doprowadzić do dalazych zakłóceń porzędku publicznego.
Śledztwo nie dostarczyło natomiast dowodów potwiardzajęcych bezpo- średnis powiężenia oeób objętych postępowanie« z wroglal Polaca organizacjami zagranicznymi /Radio Wolna Europa, Kultura Paryska/.
- 6 -
Postępowanie przygotowawcze zostało w tej sprawie umorzone w odnie
sieniu do wszystkich osób ńa zasadzie dekretu z 20 lipce 1977 r, o amnestii.
W latach 1977-1980 nastąpiło dalsze umocnienie organizacji elementów konteatatorsklch. Obok KSS KOR powstały nowe organizacje,takie jak»
- Ruch Obrony Prawa Człowieka i Obywatela, - Studenckie Komitety Solidarności,
- Komitety Samopomocy Chłopskiej, - Ruch Młodej Polski,
- Konfederacja Polaki Niepodległej.
Organizacje te coraz sze-rej oddziaływały na społeczeństwo m.in.
przy pomocy zakrojonej na szeroką skalę działalności wydawniczo- propagandowej.
Opracowano, drukoano i kolportowano okołc Sij publikacji periodycznych /gazety,biuletyn.magazyny/, w^deis wiele nowych broszurowych opraco
wań oraz wydrukowano kilka książek. Nakłady szeregu tytułów sięgały kilku tysięcy egzemplarzy.
Wydrukowane 1 rozpowszechnione społeczeństwu dzleeiętkl tysięcy ulotek prezentujących hasła i poglądy ugrupowań antysocjalistycznych skierowane przeciwko istniejęcej władzy.
Opisana działalność poligraficzno-wydawnicza była prowadzona baz zgo
dy Głównego Urzędu Kontroli Prasy,Publikacji i Widowisk, a więc sta
nowi przestępetwo z art.6 a dekretu z 5 eiarpnia 1946 r. o utworzeniu GUKPU.
Udział w wymienionych uprzednio oroenizacjach prowadzących taką - nielegalną - przestępczą działalność publicystyczną uznano, ii może być potraktowany jako przestępstwo z art.27S § 1 k.U.
Rozważana mole byc równiel kwalifikacja prawne z art.278 § 3 kk przy ocenie działalności tych osób,które pełnią funkcję kierowniczą w KSS KOR 1 innych organizacjach, które nia zostały zalegalizowane._
W płaszczyźnie przepisów prawa karnego można takie rozpatrywać treść niektórych opracowań np.Leszka Moczulskiego p t ."Rewolucja bez rewolu
cji- będącą w istocie programem działania R0PC210 zmierzającego do przejęcia władzy /jak z a j d z i e potrzeba przy użyciu siły/ przez elemen
ty antysocjalistyczne.
1 Wypada podkreślić, źe autor opracowania kreśląc perę lat temu wersję obalenia ustroju w Polnce opiauje, le poprzedzone to będzie okresem powstawania coraz bardziej trwałych i mocnych struktur organizacyjnych skupiających siły polityczna /antysocjalistyczne/, rozbudowy wolnej prasy,lokalnych aamorządów, niezależnych związków zawodowych - Jednym słowem tworzenia aiły zdolnej do zdobycia władzy *. państwie.
X X X
Należy podkreślić, le w oatatnich latach zmieniono formy postępowania wobec osób prowadzących działalność antyaocjallatyczną rezygnując z wytaczania la proceaów karnych « t ę działalność, a ograniczając elę jedynie do działań o charakterze porządkowo-zapobiegawczym.
Oziałania Służby Bezpieczeństwa zmierzające do ograniczania zasięgu negatywnych inicjatyw podejmowanych przez zorganizowane grupy anty
socjalistyczne oraz przeciwdziałania tworzeniu i kolportażowi niele
galnych wydawnictw tudzież odcinania elementów antysocjalistycznych od poszczególnych środowisk społecznych i zawodowych polegały m.in.
na;
- 7 -
1/ przeprowadzaniu llcznyęh przeszukań ujawniających dużj ilość nle- legańio wytwarzanych publikacji przeznaczonych do kolportażu oraz rółnych urządzeń i środków do ich aporzędzania i powielania, 2/ odbieraniu i zatrzymywaniu przedmiotów wymienionych w punkcie i, 3/ dokonywaniu zatrzymań w aresztach HO oaób w calu paraliżowania
ich działalności antysocjalistycznej,
4/ kierowaniu do kol»ę)ón do spraw wykroczeń wniosków o ukaranie osób które prowadząc działalność antysocjalistyczne, dopuszczały się rśZnych wykroczeń.
Udział organów Prokuratury w tych działaniach polegał na:
5 f zatwierdzaniu przeszukań i zatrzymania przedmiotów odebranych w { toku przeszukać oraz na wydawaniu w sporadycznych przypadkach
postanowień o zarządzaniu przeszukań,
8/ w kilku przypadkach osoby zaangażowane w działalność antysocjali
styczne. pociegnięto do odpowiedzialności karno-eędowej za popeł
nienie przestępstw pospolitych,
7/ dokonaniu dwukrotnie - w grudniu 1979 r. i sierpniu 1980 r. tym
czasowego aresztowania na okres kilku dni grupy osób prowadzecych działalność antysocjalistyczne.
Ad. 1
Przeszukania ae właściwie jedne z głównych form przeciwdziałania od
działywania elementów antysocjalistycznych na społeczeństwo przy porno- |k cy nielegalnego tworzenia 1-kolportażu materiałów propagandowych.
Dokonywane se one przez funkcjonariuszy SB i MO z reguły w oparciu - 8 -
VI
i u ) E
C
Z
uoiconywane se one przez funkcjonariuszy at» i no z reguły w oparciu 0 nakazy jednostsk SB i HO. Se to przeważnie przeszukania pomieszczeń domowych,lecz również i osobista /np. przy zatrzymaniu osób zsjmujecycl
sie kolportażem/. (r
Przeazukania te najczęściej dokonywana se .u osób zwiezanych z działał- ¡r noście antysocjalistyczne* Wyniki tych czynności se prawie zawsze r pozytywne, o czym świadczy fakt, IZ na około 200 przaszukań dokonanych ' w II kwartale br w tych aprawach w całym kraju, tylko w kilku przy- I
padkach czynności ta okazały się bezowocne. i
Ad . 2 '
ft wyniku przaszukań odnaleziono i -zatrzymano duże ilości najróżniejszy«
publikacji nialegalnych. Wśród nich zakwesttonowsno periodyczne pisma, takie Jak: Robotnik, Głos, Biuletyn informacyjny. Krytyka, Ozisnnlk P o lski_ zapis. Biuletyn Oolnośleskl, Z«*szyt Historyczny, Rzeczpospolitl Uczeń Polski, Robotnik Wybrzeża.
Znajdowano równleZ ksieżkl i broszury wydawane nlalegalnlo przez tzw.
‘NlszaleZne Oficynę Wydewnicze" “NOWA” , a takie różnego rodzaju publi
kacja Jednorazowe takie np. jak ‘Rewolucja bez rewolucji,” “0 handlu z Zachodem” , "Kryzys czy przesilenie” , "Władza i opozycja” , ‘Twarze w przyszłość*. "Po wielkim skoku", "W połowie Zycla’ , “Zatruta huma
nistykę". ,‘śpiewnik warchoła” , “3ak długo jeszcze*, *0p wszystkich lu
dzi prscy", “Dzieje Kstynia*, 'Czarna księga csnzury PRL*, 'Uwagi o rewolucji węgierskiej" X inne.
Ujswnlono i zakwestionowano także znaczne ilości różnych Ulotek, odezw' 1 plakatów nawołujecych społeczeństwo do róZnsgo rodzaju protestów prz<
ciwko posunięciom włedzy 1 popierania działalności antysocjalistycznej Znaleziono także pewnę Ilość bezdebiutowej literatury pochodzecel z za-*
granicy, zwłaszcza wydawanej przez Instytut Literacki w Paiytu. Ilość egzemplarzy zatrzymywanych w poszczególnych przypadkach była różna - od pojedyńczych do wieluset egzomplarzy. Łęcznie w piorwszym kwartale br zatrzymano około lO.OOOw egzemplarzy różnych publikacji o przedsta
wionym charakterze. ^
wyniku przeszukać zatrzymano również pewn^ ilość różnego rodzaju urzę- feert i środków do tworzenie nleleęelnych publikacji: maszyny do pisania, ewieloeze, forby, papier ltp.
Eli-
strzymywanie dokonywane były najczęściej w zwięzku -z odbywania» narad ózneoo rodzaju aktywu kierowniczego organizacji antysocjalistycznych ub "komitetów redakcyjnych* nieieoalnych wydawnictw. Zatrzymywane były soby,któro d r u kowały.powielały lub kolportowały nielegalne publikacje ub je posiadały.
a t r z y n o m byli osadzani w aresztach Komend MO. Funkcjonariusze SB prze- jrowadzali lub usiłowali przeprowadzić z nimi rozmowy wyjaśniające uśwla laeuejęce, nie przynoszące najczęściej Żadnego skutku.
¡otrzymanych wypuszczano na wolność z reguły przed upływem 48 godzin.
Y »'Yjętkowych przypadkach. Jak to miało miejsce w ostatnich'dniach kierpnia rb., co do kilku osób łęczny czas zatrzymanis przekroczyŁ usta
wowy termin. Kilku człołowych działaczy grup antysocjalistycznych /K u
rort .Michnik i inni/ zostało wówczas kolejno osadzonych w kilku aresztach
«0 po 2 doby. Oak wynika ze skarg sklarowanych do Prokuratury,osoby te przed upływem 48 godzin, b y ł y .zwalniane z aresztu lecz przy wyjściu k komendy MO znów je zatrzymywano i osadzano w innej komendzie na kolejne 48 godzin.
Ze skarg tych wynika, że pomiędzy jeffnyn a drugim zatrzymaniem funkcjo
nariusze SB pozwaleli tym osobom na spacer po mieście, wypicie kawy - k u p n o owoców.
Ad. 4.
W szeregu przypadkach uczestnicy działalności antysocjalistycznej ukara- ni zostali przez kolegia d/s wykorzczert. Były to takie wykroczenia Jak:
nielegalne zgromadzenie /art.52 § 1 kw/, rozrzucania ulotek /zaśmieca- nie miejsc publicznych - art. 45 k w . , wznoszenie okrzyków art.51 § 2 kw/
nielegalne zbiegowiska /ar t . 50 kk/, noszenie bez zezwolenia odznaki
"Konfederacji Polski Niepodległej" /art.61 § 2 kw/. 3ak wynika z prze
kazanej Prokuraturze informacji Biura Śledczego MS W - w II kwartale br ukarano łącznie 31 osób.
Kolegie wymierzały w większości wypadków kary grzywny, w kilku sprawach - kary pozbawienia wolności.
“ Wnioski o ukaranie klarowane były przez Komendy MO, W tych sprawach, w których odwołanie od orzeczenia skazującego klarowano do sędu, udział w postępowaniu odwoławczym brały prokuratorzy.
OLSj.
Udział organów Prokuratory w przeciwdziałaniu poczynaniom kontanstarów poiegały m.in. na dokonywaniu czynności proceaowych we wszczętych po-, etępowaniach przygotowawczych.
Aktualnie Biuro Śledcze i niektóre wydziały śledcza MO prowadzę pod nadzorem prokuratur poatęponania przygotowawcza w 15 sprawach o prze
stępcza poczynania członków grup antysocjalistycznych. Postępowania ta otwarta sę w następujących miejscowościach:
Warazawa / 2 sprawy/ Rad»oalu
i Gdańsku Szczecinie
Cublinla Wrocławiu
Katowicach Łodzi
Krakowie Rzeszowie
Poznaniu Wałbrzychu
Toruniu Kaliszu
W sprawach tych najczęściej wydawano na amlosek MO poatanowienia o zatwierdzeniu przeszukania i zetrzymenia omówionych poprzednio przednio rów znalezionych w teku przeszuka*.
- 9 -
Podstawy do wydaweniet»kich decyzji były wyniki przeszukań w postać ujawnionej publikacji wydawanych 1 kolportowanych przez ugrupowania antysocjalistyczne. Treść tych publikacji oceniana Jest najczyściej w płaszczyźnie art.271 lub 273 kk. . . .
Należy 'podkreślić, że w przypadku gdy treść publikacji była obojętni z punktu widzenia prawa karnego, to podstawy do zatwierdzenia prze
szukać 1 odebrania publikacji był fakt. Iż pochodziły one z przestęf atwa polegającego na ich wydrukowaniu bez zgody GUKPU.
Znaczna ilość zatrzy«enych w wyniku przeszukań przedmiotów: maszyn do piaanla, powieleczy, papieru, a zwłaszcza nielegalnych publikacji stwarza w niektórych trudności z ich przechowywaniem.
M zwlyzku z ty« podjyto na zasadzie «rt. 201 § 1 kpk - decyzje o przekazaniu tych publikacji do zbiornicy makulatury.
A d . a .
Kilka osób uczestnlczycych w dzlałalnności antysocjalistycznej.którł dopuściły siy przeatypstw pospolitych pociygniyto do odpowiedzialno*
karno-sydowej. W II kwartale br odnotowano 9 takich spraw, w których wszczyto postępowanie, w ty« kilka zakończono wyrokami skazujycy«i.j Były to przestypstwe popełnione w zwiyzku z prowadzony działalności!
jak teZ nls zwiyzane z nly,
Do pierwszej grupy należały takie wystypki jak: kradzież, papieru,
■aszyny do pisania, powielacza, przemyt powielacza, do drugiej pobicia oraz groźbą, pobicia 1 użycia noża. wyłudzenie poświadczenia
nieprawdy. V
Ad.7 .
W dniu 1./:/ r. i w końcu sierpnia br w prowadzonych postępowaniach przygotowawczych zastosowano łyaczasowe aresztowania, trwajyce kilkd dni wobec najbardziej aktywnych kontestatorów, których pozostawienia na wolności i kontynuowanie działalności wywrotowej mogło w tych dniach doprowadzić do wywołania poważnych zakłóceń porzydku publicz
nego /w grudniu 1/i/r. na Wybrzeżu Gdańskim w sierpniu br w zwlyzku ■ z akcjy strajkowy w kraju.
w grudniu 1/:/ r. w sprawach nadzorowanych przez Prokuratury w Warsi - wie 1 Łodzi zaaresztowano 15 osób: w sierpniu 1/0 w Warszawie zaare»
L towano 21 osób, « w innych «lastach 7, łycznie wiyc 28 osób. •
A r e s z t y stosowano pod zarzutem przestępstwa z art.276 kk popełniony*
przez udział wzwiyzkach /KSS KOR, R0PCZ10/ majycych na celu działal
ność przestępczy polegajycy na tworzeniu i rozpowszechnianiu różnych publikacji bez zezwolenia GUKPU.
Podstawowym materiałem dowodowym uzasadniajycym areszty zastosowana w sierpniu br były przede wszystkin wyniki przeszuksń przeprowadzony w mieszkaniach podejrżanych, w'toku których zakwestionowano duże ilo nielegalnych publikacji o treści społeczno-piltycznej, 1 gospodarcze;
Zawarte w tych publikacjach informacje zmierzały do wywołania niepo
kojów społscznych, były tendencyjne, demagogiczne a nieraz wprost fa szywe - chociaż nie zawsze wyczsrpywały dyspozycje przepleów art.270 271 lub 273 kk. Zawsze Jednak były one wydawane bez zgody Głównego Urzydu Kontroli Prasy Publikacji i Widowisk, co stanowiło występek z art.6e dekretu z 5 slejpnla 1946 r.
Charakter,ilość, treść, sposób opracowywania i kolportowania tych wydawnictw wskazywał jednoznacznie na zorganizowany działalność publ.
kacyjny prowadzony w ra«ach w/w nielegalnych organizacji politycznyci - 10 -
Niektóre z tych publikacji miały nawet nadruki wskazujęca na to, te były wydawane w ramach tych organizacji. Czyść opracowań była podpi
sana przez osoby,które w tan sposób niejako potwierdzały swę dzia
łalność w rewach owych, nielegalnych organizacji.
Zakres ujawnionej 1 udokumentowanej działalności publikacyjnej wska
zywał na to, że stanowiła one jeden z najważniejszych celów tych organizacji na obecny* etapie działalności.
Te wszystkie fakty były brane pod uwagę przy stosowaniu areeztów i formułowaniu zarzutów tych osób w zwięzku /w nielegalnych organi
zacjach politycznych/ majęcym na celu popełnienia przestępstwa wydawania publikacji bez zgody GUKPiW/. ,
Trzeba jednak stwierdzić, że opisany materiał dowodowy, na którym oparto decyzje o tymczasowym aresztowaniu nie był pełny 1 w przypadku gdyby śledztwo alało być zakończone aktem oskarżenia «usiałby być znacznie wzbogacony.
Pogłębienie materiału dowodowego wymagać będzie przede wszystkie uzyskania dowodow osobowych /wyjaśnień podejrzanych« zeznan świadków/
pozwalaJęcych na zebranie pełnych dowodów winy osób zaarssztowanych.
Uwzględniajęc, iż stosoana w ostatnich latach przez osoby biorcę udział w działalności antysocjalistycznej taktyka polegajęca na od
nawianiu z reguły składania w postępowaniu przygotowawczy* wyjaśnień będź zeznań - powoduje bardzo poważne trudności w uzyskaniu wspomnla- nych dowodów osobowych, koniecznym staje się zwrócenie większej uwagi na dokumentowanie w szerszym ni* dotychczas stopniu przejawów prze
stępczej działalności grup antysocjalistycznych.
Obecnie czyny osób uczestniczęcych w działalności antysocjalistycz
nej traktowane sę jako udział w zwięzku majęcym na celu tworzenie i kolportowanie nielegalnych publikacji /przestępstw z art.276 kk/.
Pewne przejawy działalności tych grup wykraczaj? Jednak poza ramy dyspozycji tego przepisu. Jak wynika bowiem z niektórych opracowań i publicznych występień przedstawicieli ugrupowań antysocjalistycz
nych, przewiduję oni także możliwość, a nawet konieczność przejęcia władzy w kraju, także w drodze użycia siły. Dzisiaj mówię o tym zupełnie wyraźnie. Przygotowanie realizacji takich zamysłów stanowić może podstawę do kwalifikowania tej działalności - z punktu widzenia prawa karnego - jako czynności przygotowawczych, a nawet podejmowa
nia działań, zmierzajęcych do obalenia przemoc*.ustroju w Polsce.
W zwięzku z tym, przy pogłębianiu materiału dowodowego, należy przewl.
dywać potrzebę zebrania 1 utrwalania dowodów pozwalajęcych na ewentu
alne sformułowanie zarzutów o .takie przestępstwa. ,
Warszawa,październik 1980 r. PROKURATURA GENERALNA D e p a r t a m e n t II i III - 11 -
POSIEDZENIE KRAJOWEJ KOMISJI POROZUMIEWAWCZEJ W GOANSKU Z 26.XI.1980 r.
Na kolejnym posiedzeniu KKP podjęto szereg postanowień dotyczęcych ruchu."Solidarność". Zamieszczamy poniżej ich teksty. Ponadto KKP złożyła oświadczenie w sprawie represji wobec NKZ Mazowsze,która zamieściliśmy powyżej.
OŚWIADCZENIE W SPRAWIE KOMISJI D/S U5T*WY O ZWIĄZKACH ZAWODOWYCH
Krajowa Komisje Porozumiewawcza przyjęła do wiadomości aten prac komisji d/s ustawy o zwięzkech zawodowych. KKP wyraziła aprobatę dla pracy przedstawicieli naszego związku w łonie Koniejl KKP uważa ze konieczne podanie projektu nowej ustawy pod dyskusję w organizacjach zwięzkowych, przy uwzględnieniu - w miarę możli
wości - rozwięzań alternatywnych.
OŚWIADCZENIE KOMISJI POROZUMIEWAWCZEJ W SPRAWIE STRAJKÓW
Zgodnie z § 33 u st.3 Statutu Strajk Solidarnościowy, a także każdy strajk,który wykracza poza jeden zakład pracy,noże być podjęty wyłącznie na podstawie decyzji Zarzędu Regionalnego.
Strajk,który wykracza poza teren jednego regionu może zostać podjęty wyłęcznie na podstawie decyzji Komisji Krajowej Związku.
Sekcje branżowe i zawodowe nie maję prawa podejmować decyzji 0 strajku bez żgody Krajowej Komisji.
Krajowa Koalaje Porozumiewawcza podkreśla z celę mocą, że w pa
nującej obecnie napiętej sytuacji społecznej wszelka działalność strajkowa nie uzgodniopa z właściwymi instancjami związkowymi godzi w dobro Związku. W poczuciu odpowiedzialności za dobro kraju 1 naszej organizacji przestrzegamy przed nieodpowiedzialnymi straj
kami. Może się bcwlera zderzyć, że bodziemy zmuszeni publicznie zdystansować się od niezgodnej ze Statutem akcji strajkowej.
OŚWIADCZENIE W SPRAWIE PROJEKTU KARTKOWEJ SPRZEDAMY MIĘSA I TŁUSZCZÓW.
Wobec zasadniczych wątpliwości i zastrzeżeń, które nasuwa projekt kartkowej sprzedaży mięsa i tłuszczów. Krajowa Komisja Porozumiewaw
cza nie może się obecnie ustosunkować w sposób definitywny do przed
stawionego projektu.
Będzie to możliwe dopiero po udostępnianiu przez władze niezbędnych informacji dotyćzęcych rozmiarów produkcji i spożycie w letach ubiegłych 1 w przyszłości orez terminu utrzymania sprzedaży kartko
wej. Krajowa Komisja Porozumiewawcza zwraca się do zespołu ekspertów o dokonanie ezczśgółowej enellzy projektu rządowego,która powinna być poddani- pod dyskusję organizacjom zakładowym.
OŚWIADCZENIE W SPRAWIE STATUTU
Członkowstwo chłopo-robotników wywołują zapytania czy człópo-robot- nlcy mogę Jednocześnie należeć do NSZZ ’Solidarność" w zakładach rpca-
py oraz do związku zawodowego rolników. ,
Krajowa Komiaja Porozumiewawcza stwierdza co następuje:
§ 1.3 Statutu naszego Związku brzmi: "członkowie związku nie mogą należeć do innego Związku Zawodowego'. Intencją tego przepisu Jest zapobieżenie podwójnemu członkowatwu w związkach zawodowych na tere
nie Jednego zakładu pracy. Ponieważ przynależność do zwięzku zowodo- wego rolników pracownika zatrudnionego zgodnie z § 5 Statutu nie etanowi takiego niebezpieczeństwo, zaten pracownicy,którzy prowadzą również goepodaretwa rolne mogę Jednocześnie należeć do NSZZ "Soli
darność" oraz do zuiązku zawodowego rolników.
- 13 -
» • '
OŚWIADCZENIE W SPRAWIE PROJEKTU USTAWY O KONTROLI PRASY, PUBLIKACJI I WIDOWISK.
Zgodnie z porozumieniem Gdańskim, rzgd powinien był wnieść w clęgu trzech miesięcy do Sejmu projekt ustawy o kontroli, pracy, publikacji 1 widowisk. Opracowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt budzi zasadnicze zastrzeżenia 1 sta
nowi regrea w stosunku do dekretu z r.1945. Opracowane przez różne środowiska społeczne. Wszystkie projekty powinny być poddane pod publiczne dyskusje.
Krajowa Konlaja Porozumiewawcza po zapoznaniu się ze stanowiskiem Komisji Porozumiewawczej Stowarzyszeń Twórczych 1 Naukowych przed
stawi stanowisko w spranieniezbędnych gwarancji wolności słowa, które powinna ustawa o cenzurze zapewnić.
OŚWIADCZENIE W SPRAWIE ODMOWY PODPISANIA POROZUMIENIA Z WŁÓKNIARZAMI.
Minister Przemysłu Lekkiego odmówił podpiaania parafowanego juz porozumienia z Tymczasowi}- Komisją Porozumiewawczy Włókniarzy NSZZ "Solidarność1' uzależniając finalizację umowy od wycofania ai« Tymczasowej Komisji Włókniarzy z rezolucji, wyrażającej poparcia dla MKZ Mazowsza. Krajowa Komlaja Porozumiewawcza uważa to poetępowanie za oburzające próbę sprowokowania akcji strajko
wej w tak napiętej sytuacji kraju.
2ędamy natychmiastowego i bezwarunkowego podpisania parafowanego porozumienia. - «' ■
DEKLARACJA KRAJOWEJ KOMISJI POROZUMIEWAWCZEJ W SPRAWIE ROCZNICY POWSTANIA LISTOPADOWEGO.
29 listopada br mija 150 rocznica wielkiego zrywu niepodległościowego narodu polskiego - Powstania Listopadowego.
Społeczeństwo polskie. Jak co roku czci tę rocznicę składając hołd bohaterom walki o wolność. Obecna sytuacja naszego kraju wymaga uczczenia rocznicy Powstania Listopadowego w atmosferze szczególnej powagi.
Krajowa Komisja Porozumiewawcza NSZZ "Solidarność” zwraca się do całego społeczeństwa, zaś w szczególności do młodzieży, o zachowanie spokoju, powagi 1 godności podczas uroczystości związaneJ z obchodami rocznicy. Uroczystości to - koncerty, spotkania, wykłady pawinny odbywać się w aalach zamkniętych, nie zaś na ulicach czy placach.
Musimy pamiętać, ża wszelkie niepokoje czy nieprzemyślane manifesta
cja mogę w efekcie przyczynić się do niepotrzebnego 1 szkodliwie rzutujęcogo na przyszłość zaognienia aytuacji w kraju. Mamy nadzieję, że nasz apel zostanie należycio zrozumiany.
- 14 -
SYMP0Z3UM OLA SOLIDARNOŚCI ROLNICZEJ . Serdeczni« zapraszany na aypozjua na «» a a t :
‘Wieś i rolnictwo w świetle katolickiej nauki społecznej*
które odbędzie alf w sobotę 6 grudnia br w kościele flw.Anny,, s w Warszawie, przy ul.Krakowskie Przedmieście *8.
Prograa ayapozjua:
KOŚCIÓŁ ŚW ANNY
godz. 10.oo Msza św.koncelebrowana pod przewodnictwa« 3.E.Ka.Biskupa Władysław Mlziołka
Sala w podzieaiach kościoła św.Anny:
godz. li.oo Ks.doc.dr hab..cachla Kondzlala - “Wieś i rolnictwo w nauczaniu. sp'jł>»cznym Kościoła*
godz. 11.45 Prof.dr Ryszard Manteuffel - 'Najpilniejsze problaay polskiej wsi 1 rolnictwa*
godz. 12.50 Dyskusja
godz. 16,oo Zakończania obrad
N S Z Z
S o lid a r n o ś ćRedagujeizespółt Darzy Skwara.Tadeusz Dedynak, Piotr Musloł.
Wleaław Gwiżdż, Henryk Wuttka.
\
