URZĄD STATYSTYCZNY W KATOWICACH
Informacje i opracowania statystyczne
AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA
LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM
Wyniki Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności przeprowadzonego w I kwartale 2006 r.
ISSN 1733-3288
Katowice, lipiec 2006 r.
1
kwartalnik
OBJAŚNIENIA ZNAKÓW UMOWNYCH
Kreska (–) – zjawisko nie występuje
Zero (0) – zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,5 (0,0) – zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,05
„W tym” – oznacza, że nie podaje się wszystkich składników sumy
Znak ∆ – oznacza, że nazwy zostały skrócone w stosunku do obowiązujących klasyfikacji Znak x – wypełnienie pozycji jest niemożliwe lub niecelowe
SKRÓTY
PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
mln – milion
tys. – tysiąc
zł – złoty
cd. – ciąg dalszy
pkt – punkt
dok. – dokończenie
tj. – to jest
tzn. – to znaczy
Przy publikowaniu danych US prosimy o podanie źródła
SPIS TREŚCI
Strona
WYJAŚNIENIA METODYCZNE ... 5
UWAGI ANALITYCZNE ... 9
Aktywność ekonomiczna ludności ... 9
Pracujący ... 11
Bezrobotni ... 14
Bierni zawodowo ... 17
Podsumowanie ... 19
SPIS TABLIC
Tablica Strona Ludność aktywna i bierna zawodowo w wieku 15 lat i więcej w I kwartale 2006 r. ... 1 9 Pracujący według miejsca zamieszkania i płci (I, II, III, IV kwartał 2005 r.,
I kwartał 2006 r.) ... 2 11 Bezrobotni według miejsca zamieszkania i płci (I, II, III, IV kwartał 2005 r.,
I kwartał 2006 r.)... 3 14 Bezrobotni według wieku w I kwartale 2006 r. ... 4 15 Bierni zawodowo według miejsca zamieszkania i płci (I, II, III, IV kwartał 2005 r.,
I kwartał 2006 r.)... 5 17 Bierni zawodowo w wieku produkcyjnym według przyczyn nie poszukiwania pracy
w I kwartale 2006 r. ... 6 19 Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej (I, II, III, IV kwartał 2004 r.,
I, II, III, IV kwartał 2005 r., I kwartał 2006 r.) ... 1 (7) 20 Wskaźniki aktywności zawodowej ludności (I, II, III, IV kwartał 2004 r.,
I, II, III, IV kwartał 2005 r., I kwartał 2006 r.) ... 2 (8) 21 Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej według miejsca zamieszkania
w I kwartale 2006 r. ... 3 (9) 22 Aktywność ekonomiczna ludności według wieku w I kwartale 2006 r. ... 4 (10) 23 Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej według poziomu wykształcenia
w I kwartale 2006 r. ... 5 (11) 25 Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej według stanu cywilnego
w I kwartale 2006 r. ... 6 (12) 26 Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej według stopnia pokrewieństwa
z głową gospodarstwa domowego w I kwartale 2006 r. ... 7 (13) 27 Pracujący według statusu zatrudnienia i wieku w I kwartale 2006 r. ... 8 (14) 28 Pracujący według statusu zatrudnienia i poziomu wykształcenia w I kwartale 2006 r. ... 9 (15) 30 Pracujący według statusu zatrudnienia i sekcji w I kwartale 2006 r. ... 10 (16) 31 Pracujący według płci i wybranych sekcji w I kwartale 2006 r. ... 11 (17) 33 Pracujący według poziomu wykształcenia i wybranych sekcji w I kwartale 2006 r. ... 12 (18) 34 Pracujący według płci i zawodów w I kwartale 2006 r. ... 13 (19) 34 Pracujący w więcej niż jednym miejscu pracy według statusu zatrudnienia w głównym
miejscu pracy, wieku i poziomu wykształcenia w I kwartale 2006 r. ... 14 (20) 35 Pracujący poszukujący innej pracy według przyczyn poszukiwania pracy, wieku,
poziomu wykształcenia i wybranych sekcji w I kwartale 2006 r. ... 15 (21) 35 Bezrobotni według miejsca zamieszkania i przyczyn zaprzestania pracy
w I kwartale 2006 r. ... 16 (22) 36 Bezrobotni według miejsca zamieszkania, płci i kategorii bezrobotnych
w I kwartale 2006 r. ... 17 (23) 36 Bezrobotni według miejsca zamieszkania i okresu poszukiwania pracy
w I kwartale 2006 r. ... 18 (24) 37 Bezrobotni według miejsca zamieszkania, płci i rodzaju poszukiwanej pracy
w I kwartale 2006 r. ... 19 (25) 37
SPIS TABLIC (dok.)
Tablica Strona Bezrobotni według metod poszukiwania pracy i kategorii bezrobotnych
w I kwartale 2006 r. ... 20 (26) 38 Bezrobotni według kategorii, wieku i miejsca zamieszkania w I kwartale 2006 r. ... 21 (27) 39 Bezrobotni według kategorii i poziomu wykształcenia w I kwartale 2006 r. ... 22 (28) 40 Bezrobotni uprzednio pracujący według kategorii i wybranych sekcji ostatniego miejsca
pracy w I kwartale 2006 r. ... 23 (29) 40 Bezrobotni uprzednio pracujący według płci, miejsca zamieszkania i sekcji ostatniego
miejsca pracy w I kwartale 2006 r. ... 24 (30) 41 Bezrobotni uprzednio pracujący według okresu poszukiwania pracy i stażu w ostatnim
miejscu pracy w I kwartale 2006 r. ... 25 (31) 42 Bezrobotni uprzednio pracujący według statusu zatrudnienia i sekcji ostatniego miejsca
pracy w I kwartale 2006 r. ... 26 (32) 42 Bezrobotni według poziomu wykształcenia i wieku w I kwartale 2006 r. ... 27 (33) 43 Bierni zawodowo według przyczyn bierności i wieku w I kwartale 2006 r. ... 28 (34) 44 Bierni zawodowo według przyczyn bierności i poziomu wykształcenia
w I kwartale 2006 r. ... 29 (35) 46 Bierni zawodowo uprzednio pracujący według przyczyn bierności i przyczyn
zaprzestania pracy w I kwartale 2006 r. ... 30 (36) 47 Struktura gospodarstw domowych według aktywności zawodowej członków
gospodarstw w I kwartale 2006 r. ... 31 (37) 48 Struktura gospodarstw domowych według liczby osób pracujących i bezrobotnych
w I kwartale 2006 r. ... 32 (38) 49
SPIS WYKRESÓW
Strona Współczynnik aktywności zawodowej (I, II, III, IV kwartał 2004 r., I, II, III, IV kwartał 2005 r.,
I kwartał 2006 r.) ... 9
Współczynnik aktywności zawodowej według płci i miejsca zamieszkania (I, II, III, IV kwartał 2005 r., I kwartał 2006 r.) ... 10
Współczynnik aktywności zawodowej ludności wiejskiej według związku z gospodarstwem rolnym (I, II, III, IV kwartał 2004 r., I, II, III, IV kwartał 2005 r., I kwartał 2006 r.) ... 10
Wskaźnik zatrudnienia (I, II, III, IV kwartał 2004 r., I, II, III, IV kwartał 2005 r., I kwartał 2006 r.) ... 11
Wskaźnik zatrudnienia według wieku (I kwartał 2005 r., I kwartał 2006 r.) ... 12
Wskaźnik zatrudnienia według poziomu wykształcenia i płci w I kwartale 2006 r. ... 12
Pracujący według wybranych sekcji w I kwartale 2006 r. ... 13
Struktura gospodarstw domowych z osobami pracującymi według miejsca zamieszkania oraz liczby osób pracujących w I kwartale 2006 r. ... 13
Stopa bezrobocia (I, II, III, IV kwartał 2004 r., I, II, III, IV kwartał 2005 r., I kwartał 2006 r.) ... 14
Struktura bezrobotnych oraz stopa bezrobocia według poziomu wykształcenia (I kwartał 2005 r., I kwartał 2006 r.) ... 15
Struktura bezrobotnych według okresu poszukiwania pracy, płci i miejsca zamieszkania w I kwartale 2006 r. ... 16
Struktura bezrobotnych uprzednio pracujących według płci i sekcji ostatniego miejsca pracy w I kwartale 2006 r. ... 17
Współczynnik obciążenia ekonomicznego (I, II, III, IV kwartał 2004 r., I, II, III, IV kwartał 2005 r., I kwartał 2006 r.) ... 18
Dynamika biernych zawodowo według ekonomicznych grup wieku w I kwartale 2006 r. ... 18
Struktura ludności biernej zawodowo według poziomu wykształcenia w I kwartale 2006 r. ... 18
WYJAŚNIENIA METODYCZNE
Publikacja przedstawia wyniki reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) i przygotowana została na podstawie uogólnionych wyników badania przeprowadzonego w I kwartale 2006 r.
Od IV kwartału 1999 r. Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności jest prowadzone metodą obserwacji ciągłej, co oznacza, że w każdym z 13 tygodni kwartału badana jest jedna trzynasta część kwartalnej próby mieszkań. Nowa metoda pozwala na zilustrowanie sytuacji na rynku pracy w okresie całego kwartału, a wprowadzona została w związku z koniecznością dostosowania metod obserwacji do zaleceń Unii Europejskiej.
Badanie to stanowi podstawowe źródło informacji o sytuacji na rynku pracy. Przedmiotem badania jest ocena sytuacji w zakresie aktywności ekonomicznej ludności, tzn. fakt wykonywania pracy, pozostawania bezrobotnym lub biernym zawodowo w badanym tygodniu. Badaniem objęte są wszystkie osoby w wieku 15 lat i więcej, będące członkami wylosowanych gospodarstw domowych (z zakresu badania wyłączone są osoby przebywające w gospodarstwach zbiorowych, tzn. w hotelach pracowniczych, domach opieki, koszarach wojskowych, domach studenckich itp.).
Podstawowym kryterium podziału ludności z punktu widzenia aktywności ekonomicznej na pracujących, bezrobotnych i biernych zawodowo jest praca, tzn. fakt wykonywania, posiadania bądź poszukiwania pracy. Przyjęta kolejność wyodrębniania poszczególnych kategorii ludności gwarantuje zaklasyfikowanie każdej osoby tylko do jednej kategorii.
Gospodarstwo domowe oznacza zespół osób spokrewnionych lub spowinowaconych, a także niespokrewnionych mieszkających razem i utrzymujących się wspólnie. Do członków gospodarstwa domowego zaliczono osoby:
■ obecne w gospodarstwie domowym (zameldowane na pobyt stały lub czasowy, przebywające bez zameldowania przez okres powyżej 2 miesięcy),
■ nieobecne przez okres do 2 miesięcy (np. przebywające w sanatoriach, w delegacji służbowej),
■ nieobecne przez okres dłuższy niż 2 miesiące, jeżeli nieobecność wynikała z charakteru wykonywanej przez nich pracy (np. geodeci).
Od I kwartału 2004 r. badaniem objęci są również cudzoziemcy będący członkami gospodarstw domowych w wylosowanych mieszkaniach, jeżeli spełniają powyższe kryteria.
Ludność aktywna zawodowo obejmuje wszystkie osoby uznane za pracujące lub bezrobotne zgodnie z definicjami podanymi poniżej.
Do pracujących zaliczono wszystkie osoby w wieku 15 lat i więcej, które w okresie badanego tygodnia:
■ wykonywały przez co najmniej 1 godzinę pracę przynoszącą zarobek lub dochód tzn. były zatrudnione w charakterze pracownika najemnego, pracowały we własnym (lub dzierżawionym) gospodarstwie rolnym lub prowadziły własną działalność gospodarczą poza rolnictwem, pomagały (bez wynagrodzenia) w prowadzeniu rodzinnego gospodarstwa rolnego lub rodzinnej działalności gospodarczej poza rolnictwem,
■ miały pracę, ale jej nie wykonywały:
• z powodu choroby, urlopu macierzyńskiego lub wypoczynkowego,
• z innych powodów, przy czym długość przerwy w pracy wynosiła:
– do 3 miesięcy,
– powyżej 3 miesięcy, ale osoby te były pracownikami najemnymi i w tym czasie otrzymywały co najmniej 50% dotychczasowego wynagrodzenia (od I kwartału 2006 r.).
Do pracujących – zgodnie z międzynarodowymi standardami – zaliczani byli również uczniowie, z którymi zakłady pracy lub osoby fizyczne zawarły umowę o naukę zawodu lub przyuczenie do określonej pracy, jeżeli otrzymywali wynagrodzenie.
Ze względu na przyjęte założenia metodologiczne badania, liczba pracujących uzyskana w wyniku BAEL nie obejmuje niektórych kategorii osób, które są wliczane do pracujących w sprawozdawczości z zakresu zatrudnienia, m. in.:
■ pracujących mieszkających w hotelach pracowniczych,
■ pracujących za granicą na rzecz polskich pracodawców.
Klasyfikacja statusu zatrudnienia wyróżnia następujące kategorie pracujących:
■ pracodawca – osoba, która prowadzi własną działalność gospodarczą i zatrudnia co najmniej jednego pracownika najemnego,
■ pracujący na własny rachunek – osoba, która prowadzi własną działalność gospodarczą i nie zatrudnia pracowników,
■ pracownik najemny – osoba zatrudniona na podstawie stosunku pracy w przedsiębiorstwie publicznym lub u pracodawcy prywatnego, również w indywidualnym gospodarstwie rolnym,
■ pomagający bezpłatnie członek rodziny – osoba, która bez umownego wynagrodzenia pomaga w prowadzeniu rodzinnej działalności gospodarczej, w tym w prowadzeniu gospodarstwa rolnego, działki rolnej.
Do pracowników najemnych zaliczono również osoby wykonujące pracę nakładczą oraz uczniów, z którymi zakłady pracy lub osoby fizyczne zawarły umowę o naukę zawodu lub przyuczenia do określonej pracy (jeżeli otrzymują wynagrodzenie).
Do pracujących na własny rachunek zaliczono również od 2004 r. agentów we wszystkich rodzajach agencji.
Informacje o zawodach wykonywanych przez pracujących w głównym miejscu pracy prezentowane są od I kwartału 2005 r. w układzie Klasyfikacji Zawodów i Specjalności wprowadzonej Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8.XII.2004 r. Klasyfikacja ta oparta jest na Międzynarodowej Klasyfikacji Zawodów ISCO – 88, zalecanej do stosowania przez Międzynarodową Organizację Pracy.
Dane o miejscu pracy osób pracujących (oraz o ostatnim miejscu pracy osób bezrobotnych) prezentowane są w układzie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). PKD została opracowana na podstawie wydawnictwa Urzędu Statystycznego Wspólnot Europejskich EUROSTAT –
„Nomenclature des Activites de Communate Europeenne – NACE rev. 1”.
Główne miejsce pracy ustalane jest na podstawie subiektywnej oceny respondenta.
W przypadku wątpliwości za pracę główną uznaje się tę, która zajmuje więcej czasu. Jeżeli prace respondenta zajmują taką samą ilość czasu, pracą główną jest ta, która przynosi wyższy dochód.
W kategorii pracujących wyróżniono osoby pracujące w pełnym i niepełnym wymiarze
czasu pracy. Zgodnie z zaleceniami EUROSTATu od I kwartału 2001 r. zmianie uległa definicja
powyższych kategorii pracujących. Obecnie populacja osób pracujących w pełnym lub niepełnym
wymiarze czasu pracy wyznaczana jest na podstawie deklaracji respondenta w odniesieniu do
głównego miejsca pracy.
Do kategorii bezrobotnych zgodnie z zaleceniami EUROSTATu od I kwartału 2001 r. zostały zaliczone osoby w wieku 15 – 74 lata, które spełniły jednocześnie trzy warunki:
■ w okresie badanego tygodnia nie były osobami pracującymi (według powyższych kryteriów),
■ aktywnie poszukiwały pracy tzn. podjęły konkretne działania w ciągu 4 tygodni (wliczając jako ostatni – tydzień badany), aby znaleźć pracę,
■ były gotowe (zdolne) podjąć pracę w ciągu dwóch tygodni następujących po tygodniu badanym.
Do bezrobotnych zostały zaliczone także osoby, które nie poszukiwały pracy, ponieważ miały pracę załatwioną i oczekiwały na jej rozpoczęcie przez okres nie dłuższy niż 3 miesiące oraz były gotowe tę pracę podjąć (do 2003 r. włącznie, definicja nie uwzględniała ich gotowości do podjęcia pracy).
Osoby bezrobotne zostały zaklasyfikowane do jednej z czterech kategorii:
■ bezrobotni, którzy stracili pracę, tzn. osoby, które odeszły z ostatniego miejsca pracy nie z własnej inicjatywy i natychmiast (tzn. w ciągu trzech miesięcy) rozpoczęły poszukiwanie pracy,
■ bezrobotni, którzy zrezygnowali z pracy, tzn. osoby, które odeszły z pracy z własnej inicjatywy i natychmiast rozpoczęły poszukiwanie pracy,
■ bezrobotni, którzy powracają do pracy po przerwie, w czasie której nie poszukiwali pracy przez minimum 3 miesiące,
■ bezrobotni, którzy nigdy nie pracowali i poszukują pierwszej w życiu pracy.
Od I kwartału 2004 r. dane dotyczące liczby bezrobotnych według metod poszukiwania pracy są nieporównywalne z wcześniejszymi okresami, ponieważ do końca 2003 r. jedna osoba mogła wymienić maksymalnie trzy metody poszukiwania pracy, a od I kwartału 2004 r.
rejestrowane są wszystkie metody, niezależnie od ich liczby.
Ludność bierna zawodowo to osoby w wieku 15 lat i więcej, które nie zostały zaklasyfikowane jako pracujące lub bezrobotne, tzn. osoby, które w badanym tygodniu:
■ nie pracowały, nie miały pracy i jej nie poszukiwały,
■ nie pracowały, poszukiwały pracy, ale nie były zdolne (gotowe) do jej podjęcia w ciągu dwóch tygodni następujących po tygodniu badanym,
■ nie pracowały i nie poszukiwały pracy, ponieważ miały pracę załatwioną i oczekiwały na jej rozpoczęcie w okresie:
– dłuższym niż trzy miesiące,
– do 3 miesięcy, ale nie były gotowe tej pracy podjąć (od 2004 r.).
Od I kwartału 2004 r. dane dotyczące biernych zawodowo uprzednio pracujących obejmują całą zbiorowość, tj. łącznie z osobami, których przerwa w pracy wynosiła 8 lat i dłużej.
Ludność wiejska została podzielona na dwie zbiorowości:
– ludność związaną z gospodarstwem rolnym, tj. osoby mieszkające na wsi, będące członkami gospodarstwa domowego z użytkownikiem gospodarstwa rolnego lub działki rolnej,
– ludność bezrolną, tj. osoby mieszkające na wsi, będące członkami gospodarstwa domowego, w którym żadna osoba nie jest użytkownikiem gospodarstwa rolnego lub działki rolnej.
Współczynnik aktywności zawodowej jest to procentowy udział czynnych zawodowo w ogólnej liczbie ludności danej kategorii.
Wskaźnik zatrudnienia jest to procentowy udział pracujących w ogólnej liczbie ludności danej
kategorii.
Stopa bezrobocia jest to procentowy udział bezrobotnych w liczbie aktywnych zawodowo danej kategorii.
Podział ludności na ekonomiczne grupy wieku obejmuje ludność w wieku:
■ przedprodukcyjnym – mężczyźni i kobiety w wieku 15 – 17 lat,
■ produkcyjnym – mężczyźni w wieku 18 – 64 lata i kobiety w wieku 18 – 59 lat; grupa ta została podzielona na wiek zawodowo:
– mobilny (18 – 44 lata mężczyźni i kobiety),
– niemobilny (45 – 64 lata mężczyźni i 45 – 59 lat kobiety),
■ poprodukcyjnym – mężczyźni w wieku 65 lat i więcej oraz kobiety w wieku 60 lat i więcej.
Informacje o wykształceniu ilustrują poziom wykształcenia ukończonego. Uczniowie szkół ponadpodstawowych podawali poziom szkoły ukończonej np. w przypadku studentów była to szkoła średnia ogólnokształcąca lub zawodowa.
Do absolwentów zaliczono osoby w wieku 15 – 30 lat, które ukończyły szkołę w okresie ostatnich 12 miesięcy i nie kontynuują nauki.
Pracownicy najemni w sektorze publicznym obejmują osoby zatrudnione w jednostkach stanowiących własność państwową i samorządu terytorialnego. Do pracujących w sektorze prywatnym zaliczono pracodawców i pracujących na własny rachunek, pomagających członków rodzin i pracowników najemnych zatrudnionych u osób fizycznych oraz w pozostałych jednostkach sektora prywatnego.
Przemysł dotyczy sekcji PKD „Górnictwo”, „Przetwórstwo przemysłowe” oraz „Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę”.
W niektórych tablicach sumy danych mogą być różne od wielkości podanych w pozycjach
"OGÓŁEM". Wynika to z zaokrągleń dokonywanych przy uogólnianiu wyników badania.
W stosunku do obowiązującej Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) zastosowano skróty – skrócone nazwy oznaczone zostały w tablicach znakiem „∆”. Zestawienie zastosowanych skrótów i pełnych nazw podaje się poniżej:
skrót pełna nazwa
sekcje PKD
handel i naprawy handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego obsługa nieruchomości i firm obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane
z prowadzeniem działalności gospodarczej administracja publiczna i obrona narodowa;
obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne
administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne
UWAGI ANALITYCZNE
AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI
Według wyników Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) w I kwartale 2006 r.
z ogólnej liczby ludności w wieku 15 lat i więcej (3,8 mln osób) prawie 52% było aktywnych zawodowo, a ponad 48% to bierni zawodowo.
Województwo śląskie skupiało ponad 12% ludności w wieku 15 lat i więcej w kraju, w tym prawie 12% aktywnych zawodowo.
Tabl.1. Ludność aktywna i bierna zawodowo w wieku 15 lat i więcej w I kwartale 2006 r.
Aktywni zawodowo WYSZCZEGÓLNIENIE Ogółem
razem pracujący bezrobotni
Bierni zawodowo
W TYSIĄCACH
OGÓŁEM ... 3820 1982 1661 321 1838
Mężczyźni ... 1809 1076 923 154 732
Kobiety ... 2011 906 739 167 1105
Miasta ... 3068 1619 1351 268 1449
Wieś ... 751 363 310 52 389
KRAJ = 100
OGÓŁEM ... 12,2 11,7 11,7 11,9 12,7
Mężczyźni ... 12,1 11,6 11,7 10,7 12,9
Kobiety ... 12,2 11,9 11,7 13,1 12,5
Miasta ... 15,7 15,5 15,4 15,8 15,9
Wieś ... 6,4 5,6 5,7 5,1 7,3
Liczba ludności aktywnej zawodowo w skali roku zmniejszyła się o 2,4% (w kraju spadła o 0,4%), a biernych zawodowo o 1,2% (w kraju wzrosła o 1,4%). Pozytywnym zjawiskiem wśród aktywnych zawodowo był spadek liczby bezrobotnych i zwiększenie się zbiorowości pracujących.
W okresie tym nieznacznie wzrosła liczba aktywnych zawodowo mężczyzn (o 0,5%), podczas gdy populacja aktywnych zawodowo kobiet zmniejszyła się (o 5,5%).
W porównaniu z poprzednim kwartałem nastąpił spadek liczby aktywnych zawodowo o 2,5%
(w kraju o 2,2%) oraz wzrost liczby biernych zawodowo o 1,3% (w kraju o 3,0%).
Na przestrzeni roku zmniejszył się wskaźnik obciążenia pracujących osobami niepracującymi.
Było to wynikiem spadku liczby bezrobotnych i biernych zawodowo oraz wzrostu zbiorowości pracujących. Mimo to, nadal wskaźnik ten w województwie był gorszy niż w kraju. W I kwartale 2006 r. na 1000 pracujących przypadało 1300 niepracujacych (w kraju – 1211), podczas gdy przed rokiem – 1408 (w kraju 1269).
Współczynnik aktywności zawodowej
51,9%
52,2%
51,7%
51,0%
51,2%
51,0%
52,1%
52,8%
51,9%
53,9%
55,2%
55,7%
54,5%
54,7% 54,4% 54,8% 54,9%
54,3%
województwo kraj
I II III IV I II III IV I kwartały 2004 2005 2006
Zarówno w porównaniu z analogicznym okresem 2005 r., jak i z poprzednim kwartałem, odnotowano niewielki spadek współczynnika aktywności zawodowej (odpowiednio o: 0,3 pkt procentowego i 0,9 pkt). Należy podkreślić, że spadek omawianego wskaźnika wynikał głównie ze znacznego zmniejszenia się liczby bezrobotnych. W skali roku poziom aktywności zawodowej obniżył się (o 1,6 pkt) wśród mieszkańców wsi oraz (o 1,0 pkt) w populacji kobiet. Wśród mieszkańców miast i w populacji mężczyzn wystąpił nieznaczny jego wzrost.
Współczynnik aktywności zawodowej według płci i miejsca zamieszkania
Pod względem wykształcenia, podobnie jak przed rokiem i kwartałem, najwyższym współczynnikiem aktywności zawodowej charakteryzowały się osoby z wykształceniem wyższym (80,9%). Najniższy poziom aktywności zawodowej zanotowano w grupie osób z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym podstawowym (15,9%).
Wśród ludności wiejskiej można wyróżnić dwie zbiorowości: ludność związaną z gospodarstwem rolnym i ludność bezrolną. Osoby nie związane z gospodarstwem rolnym stanowiły ponad 71% ludności wsi. Wyższym współczynnikiem aktywności zawodowej charakteryzowały się osoby związane z gospodarstwem rolnym (ponad 54%) niż bezrolne (prawie 46%).
Współczynnik aktywności zawodowej ludności wiejskiej według związku z gospodarstwem rolnym
55,1 45,9
54,5 47,0
56,8
44,9 58,5
45,3 56,4
47,6 57,6
47,9 58,5
43,7 53,5
43,7 54,2
45,9
I II III IV I II III IV I kwartały 2004 2005 2006
w %
ludność:
związana z gospodarstwem rolnym nie związana z gospodarstwem rolnym
I kwartał 2005
II
III
IV
I kwartał 2006 45,1%
59,5%
45,9%
60,6%
45,6%
59,4%
46,0%
58,5%
46,1%
59,2%
48,3%
52,8%
46,3%
54,4%
48,3%
53,0%
51,2%
52,0%
49,9%
52,7%
7
mężczyźni kobiety
miasta wieś
WEDŁUG PŁCI WEDŁUG MIEJSCA ZAMIESZKANIA
43,5%
43,3%
42,1%
42,4%
41,5%
41,9%
41,8%
41,7%
39,9%
45,2%
45,9%
46,0%
44,6%
44,1%
45,1%
44,9%
44,0%
43,4%
województwo kraj
PRACUJĄCY
W I kwartale 2006 r. zbiorowość pracujących liczyła 1661 tys. osób i zwiększyła się o 2,8%
(w kraju o 3,1%) w stosunku do danych przed rokiem. Wzrost liczby pracujących mężczyzn był większy (o 4,5%) niż kobiet (o 0,8%). Spośród ogółu pracujących ponad 81% stanowili mieszkańcy miast. W skali roku ich liczba wzrosła o 3,5%. Populacja pracujących mieszkańców wsi pozostała na niezmienionym poziomie.
Tabl.2. Pracujący według miejsca zamieszkania i płci
Miasta Wieś
mężczyźni kobiety mężczyźni kobiety WYSZCZEGÓLNIENIE
A – analogiczny kwartał roku poprzedniego = 100
B – kwartał poprzedni = 100 w tysiącach
2005 I kwartał ... 706 599 177 133
II kwartał ... 746 643 183 149
III kwartał ... 742 617 171 133
IV kwartał ... 759 619 164 122
2006 I kwartał ... 740 611 182 128
A 104,8 102,0 102,8 96,2
B 97,5 98,7 111,0 104,9
W porównaniu z IV kwartałem 2005 r. ogólna liczba pracujących nieznacznie zmniejszyła się (o 0,2%). Spadek tej populacji wystąpił wśród mieszkańców miast (o 1,9%), podczas gdy na wsi odnotowano jej wzrost (o 8,4%). Nie zmieniła się liczba pracujących mężczyzn, a pracujących kobiet było nieznacznie mniej (o 0,3 %).
Miernikiem poziomu zatrudnienia jest wskaźnik zatrudnienia. W I kwartale 2006 r. pracujący stanowili prawie 44% (w kraju ponad 45%) ogółu ludności w wieku 15 lat i więcej. Poziom zaangażowania zawodowego był znacznie wyższy dla mężczyzn (51,0%) niż dla kobiet (36,7%) oraz nieco wyższy dla mieszkańców miast (44,0%) niż wsi (41,3%).
Wskaźnik zatrudnienia
W skali roku wzrosło zaangażowanie zawodowe ludności w wieku 15 lat i więcej (o 2,0 pkt procentowego). Wzrost wskaźnika zatrudnienia odnotowano zarówno wśród mieszkańców miast (o 2,2 pkt), jak i wsi (o 1,0 pkt). W większym stopniu wzrosło zaangażowanie zawodowe mężczyzn (o 2,2 pkt) niż kobiet (o 1,5 pkt).
W porównaniu z poprzednim kwartałem nie odnotowano większych zmian wskaźnika zatrudnienia ogółem oraz wśród mężczyzn i kobiet (wzrost odpowiednio o: 0,2 pkt, 0,1pkt i 0,3 pkt).
Największy jego wzrost dotyczył mieszkańców wsi (o 2,3 pkt). Wśród mieszkańców miast poziom zaangażowania zawodowego nieznacznie zmniejszył się (o 0,2 pkt).
Wśród pracujących najliczniejszą zbiorowość stanowiły osoby w wieku 25 – 34 lata (ponad 30%). W przedziałach wieku 35 – 44 oraz 45 – 54 lata pracowało odpowiednio: 27,8% i 26,5% ogółu
I II III IV I II III IV I kwartały 2004 2005 2006
16,9%
23,9%
66,9% 71,5% 73,9% 75,1%
55,7% 57,5%
11,1% 10,1%
I kwartał 2005 I kwartał 2006
15 – 24 lata 25 – 34 35 – 44 45 – 54 55 lat i więcej
pracujących. Niewielki był udział ludzi młodych od 15 – 24 roku życia (8,8%) oraz ludzi po 54 roku życia (6,9%). W skali roku największy wzrost liczby pracujących odnotowano wśród osób w wieku 15 – 24 lata (o prawie 33%), co wpłynęło na znaczną poprawę wskaźnika zatrudnienia w tej grupie osób (o 7,0 pkt procentowego).
Wskaźnik zatrudnienia według wieku
Struktura pracujących według wykształcenia w porównaniu do danych sprzed roku generalnie nie zmieniła się. Nadal dominowały osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym – 32,0%, chociaż ich udział zmniejszył się o ponad 1% oraz policealnym i średnim zawodowym – 31,4%.
Najniższy odsetek stanowiły osoby z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym podstawowym – 4,2%. Odnotowano wzrost (o ponad 2 pkt procentowe) udziału pracujących z wykształceniem wyższym – do 24,4%. Pracujące kobiety były lepiej wykształcone niż mężczyźni.
W I kwartale 2006 r. ponad 30% pracujących kobiet posiadało wykształcenie wyższe wobec jednej piątej mężczyzn, a wykształcenie średnie (łącznie z policealnym) prawie 45% kobiet wobec ponad 35% mężczyzn. Wyższy wskaźnik zatrudnienia dla kobiet niż dla mężczyzn wystąpił jedynie wśród osób z wykształceniem wyższym.
Wskaźnik zatrudnienia według poziomu wykształcenia i płci w I kwartale 2006 r.
Biorąc pod uwagę status zatrudnienia najliczniejszą grupę wśród pracujących tworzyli pracownicy najemni – 1458 tys. osób (prawie 88%). Populacja ta zwiększyła się zarówno w skali roku (o 1,7%), jak i na przestrzeni kwartału (o 0,5%). Zbiorowość pracodawców i pracujących na własny rachunek to ponad 11% pracujących (wśród nich przeważali mężczyźni – prawie 62% oraz mieszkańcy miast – ponad 72%). W porównaniu z I kwartałem 2005 r. ich liczba wzrosła o 12,0%, natomiast w stosunku do poprzedniego kwartału zmniejszyła się o 3,6%. Pomagający członkowie rodzin stanowili niewielki udział wśród pracujących ogółem – 1,0%.
W ogólnej liczbie pracujących zdecydowana większość pracowała w pełnym wymiarze czasu pracy – 1498 tys. osób (ponad 90%). Populacja tej grupy osób zwiększyła się w stosunku do danych sprzed roku (o 2,2%), ale zmniejszyła w porównaniu z IV kwartałem 2005 r. (o 1,1%).
15,5%
54,5%
45,8%
57,2%
69,6%
76,8%
4,7%
35,0%
35,3%
43,7%
53,0%
77,7%
MĘŻCZYŹNI
wyższe
policealne
średnie zawodowe
średnie ogólnokształcące
zasadnicze zawodowe
gimnazjalne, podstawowe i niepełne podstawowe
KOBIETY
W niepełnym wymiarze czasu pracy częściej pracowały kobiety niż mężczyźni (13,4% wobec 6,9%) oraz osoby z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym podstawowym (prawie 29%).
Wysoki stopień uprzemysłowienia województwa wpływa na strukturę zatrudnienia według rodzajów działalności. W I kwartale 2006 r., co 3 – cia osoba pracująca pracowała w przemyśle (536 tys.). Wśród mężczyzn odsetek ten wyniósł prawie 43%, a wśród kobiet – prawie 19%.
Pracujący według wybranych sekcji w I kwartale 2006 r.
W dalszym ciągu niewielki udział wśród pracujących miały osoby pracujące w więcej niż jednym miejscu pracy – prawie 6% (93 tys. osób). W skali roku ich liczba zmniejszyła się o ponad 3%, a w porównaniu z poprzednim kwartałem o ponad 6%. Najwyższy odsetek podejmujących dodatkową pracę wystąpił wśród osób z wykształceniem wyższym (ponad 11%) oraz w wieku 55 lat i więcej (prawie 9%).
Prawie 6% ogółu pracujących (94 tys. osób) poszukiwało innej pracy niż obecnie wykonywana. Dominującą przyczyną poszukiwania nowej pracy była chęć poprawy warunków finansowych, którą zadeklarowała połowa omawianej zbiorowości. Najwyższy odsetek poszukujących innej pracy zanotowano wśród osób z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym podstawowym (prawie 11%) oraz w wieku 15 – 24 lata (ponad 10%).
Wśród gospodarstw domowych z osobami pracującymi prawie 94% stanowiły gospodarstwa z jedną lub dwoma osobami pracującymi. Na przestrzeni roku wzrósł odsetek gospodarstw z jedną osobą pracującą (o prawie 4 pkt procentowe), natomiast zmniejszył się udział gospodarstw z dwoma osobami pracującymi (o 4,5 pkt). Nadal niewiele było gospodarstw z trzema osobami pracującymi – 5,0% (przed rokiem – 4,6%) oraz z czterema i więcej – 1,5% (rok temu – 1,2%).
Struktura gospodarstw domowych z osobami pracującymi według miejsca zamieszkania oraz liczby osób pracujących w I kwartale 2006 r.
rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo górnictwo przetwórstwo przemysłowe
wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę
budownictwo handel i naprawy ∆ hotele i restauracje
transport, gospodarka magazynowa i łączność pośrednictwo finansowe
obsługa nieruchomości i firm ∆ administracja publiczna i obrona narodowa;
obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne ∆ edukacja
ochrona zdrowia i pomoc społeczna działalność usługowa komunalna, społeczna
i indywidualna, pozostała
W TYS. UDZIAŁ KOBIET W OGÓLNEJ LICZBIE
PRACUJĄCYCH DANEJ SEKCJI
52 113 134
84 119
43 126
26 253
119 34 374
128 53
51,0%
79,1%
81,8%
52,7%
44,5%
81,9%
24,5%
80,3%
58,7%
9,6%
28,7%
30,6%
12,3%
52,8%
WIEŚ MIASTA
liczba osób pracujących:
1 2 3 4 i więcej
4,9% 1,1%
51,6%
42,8% 44,9%
45,7%
3,6%
6,5%
BEZROBOTNI
Według BAEL w I kwartale 2006 r. zbiorowość bezrobotnych liczyła 321 tys. osób – prawie 12% omawianej populacji w kraju (przed rokiem – prawie 13%). Wystąpił znaczny spadek liczby bezrobotnych osób zarówno w skali roku o 93 tys., tj. o 22,5% (w kraju o 15,3%), jak i w stosunku do poprzedniego kwartału o 48 tys. osób, tj. o 13,0% (w kraju o 6,4%).
Tabl.3. Bezrobotni według miejsca zamieszkania i płci
Miasta Wieś
mężczyźni kobiety mężczyźni kobiety WYSZCZEGÓLNIENIE
A – analogiczny kwartał roku poprzedniego = 100
B – kwartał poprzedni = 100 w tysiącach
2005 I kwartał ... 152 189 36 37
II kwartał ... 148 167 37 32
III kwartał ... 164 172 28 30
IV kwartał ... 151 165 25 28
2006 I kwartał ... 126 142 27 25
A 82,9 75,1 75,0 67,6
B 83,4 86,1 108,0 89,3
Spadek bezrobocia w skali roku nastąpił zarówno w populacji mężczyzn, jak i kobiet. Liczba bezrobotnych mężczyzn zmniejszyła się o 34 tys. (o 18,1%), a bezrobotnych kobiet o 59 tys.
(o 26,1%). Rozpatrując zbiorowość bezrobotnych według miejsca zamieszkania można zauważyć, że liczba bezrobotnych zmniejszyła się zarówno wśród mieszkańców miast o 73 tys. (o 21,4%) oraz wsi o 21 tys. (o 28,8%).
Również na przestrzeni kwartału odnotowano spadek liczby bezrobotnych wśród populacji mężczyzn i kobiet odpowiednio o: 22 tys. (o 12,5%) i 26 tys. (o 13,5%). Znaczący spadek bezrobocia dotyczył tylko mieszkańców miast – o 48 tys. (o 15,2%). Liczba bezrobotnych mieszkańców wsi zmniejszyła się o 2 tys. (o 3,7%).
Spośród bezrobotnych, spełniających kryteria stosowane w BAEL, w urzędach pracy zarejestrowanych było 234 tys. osób (prawie 73% ogółu). Zarówno w skali roku, jak i w porównaniu z poprzednim kwartałem zanotowano spadek ich liczby odpowiednio o: 17,6% i 14,3%.
Zasiłek dla bezrobotnych pobierało zaledwie 26 tys. osób, tj. ponad 11% ogółu zarejestrowanych (przed rokiem – 10,6%, a w IV kwartale 2005 r. – 8,4%).
Stopa bezrobocia ogółem w I kwartale 2006 r. wyniosła 16,2%. W porównaniu z analogicznym okresem 2005 r. natężenie bezrobocia zmniejszyło się o 4,2 pkt procentowego, a w stosunku do poprzedniego kwartału – o 2,0 pkt.
Stopa bezrobocia
16,2%
18,2%
19,2%
18,3%
20,4%
18,9%
18,2%
18,5%
21,8%
16,0%
16,7%
17,4%
18,1%
18,9%
18,0%
18,2%
19,1%
20,7%
województwo kraj
I II III IV I II III IV I kwartały 2004 2005 2006
Wyższa stopa bezrobocia wystąpiła w populacji kobiet (18,4%) niż mężczyzn (14,3%). W skali roku i na przestrzeni kwartału odnotowano spadek natężenia bezrobocia zarówno wśród mężczyzn (odpowiednio o: 3,3 i 1,7 pkt procentowego), jak i kobiet (odpowiednio o: 5,2 i 2,3 pkt).
Natężenie bezrobocia dla osób mieszkających w miastach było wyższe niż dla mieszkańców wsi (o ponad 2 pkt procentowe). W okresie roku stopa bezrobocia w miastach zmniejszyła się o ponad 4 pkt, a na wsi o prawie 5 pkt i wyniosła odpowiednio: 16,6% i 14,3%. W porównaniu z IV kwartałem 2005 r. stopa bezrobocia w miastach i na wsi zmniejszyła się po około 2 pkt.
Bezrobociem w dalszym ciągu najbardziej zagrożeni byli ludzie młodzi w wieku 15 – 24 lata, mimo że stopa bezrobocia dla tej grupy osób wynosząca 36,2% zmniejszyła się o 8,0 pkt w skali roku i o prawie 3 pkt w porównaniu z poprzednim kwartałem. Była ona ponad 2– krotnie wyższa niż dla całej populacji. Najniższa stopa bezrobocia wystąpiła wśród osób w wieku 45 – 54 lata – 12,0%, natomiast przed rokiem w przedziale wieku 35 – 44 lata – 15,1%.
Tabl.4. Bezrobotni według wieku w I kwartale 2006 r.
W wieku
15 – 24 lata 25 – 34 35 – 44 45 – 54 55 lat i więcej WYSZCZEGÓLNIENIE
w odsetkach
OGÓŁEM ... 25,9 29,3 20,9 18,7 5,3
Mężczyźni ... 29,2 25,3 17,5 18,2 9,1
Kobiety ... 22,8 32,9 24,0 19,2 1,8
Miasta ... 25,4 30,2 20,1 19,0 4,9
Wieś ... 28,8 26,9 23,1 15,4 5,8
Analiza zbiorowości bezrobotnych według wykształcenia wykazała, że najbardziej narażone na bezrobocie nadal były osoby o niskim poziomie wykształcenia. Najwyższa stopa bezrobocia wystąpiła wśród osób z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym podstawowym – 43,2%. Wśród kobiet o takim wykształceniu wyniosła ona ponad 54%, a wśród mężczyzn – ponad 36%. Najniższą stopę bezrobocia odnotowano wśród osób z wykształceniem wyższym (4,5%). Dla mężczyzn i kobiet z takim wykształceniem była ona identyczna i wyniosła prawie 5%. Dwukrotnie wyższe natężenie bezrobocia zanotowano wśród mieszkańców miast niż wsi z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym podstawowym.
Struktura bezrobotnych oraz stopa bezrobocia według poziomu wykształcenia
stopa bezrobocia bezrobotni 0 10 20 30 40 50
wyższe policealne średnie zasadnicze gimnazjalne, i średnie ogólno- zawodowe podstawowe zawodowe kształcące i niepełne podstawowe
I KWARTAŁ 2005 I KWARTAŁ 2006
%
wyższe policealne średnie zasadnicze gimnazjalne, i średnie ogólno- zawodowe podstawowe zawodowe kształcące i niepełne
podstawowe
%
0 10 20 30 40 50
Ponad 98% ogółu bezrobotnych, tj. 315 tys. osób aktywnie poszukiwało pracy, a 5 tys.
oczekiwało na jej rozpoczęcie. Zbiorowość osób poszukujących pracy zmniejszyła się w skali roku o prawie 23% i na przestrzeni kwartału o 13,0%.
Struktura bezrobotnych według okresu poszukiwania pracy, płci i miejsca zamieszkania w I kwartale 2006 r.
Pozytywnym symptomem było zmniejszenie się liczby bezrobotnych długotrwale poszukujących pracy (przez okres dłuższy niż jeden rok). Populacja ta liczyła 168 tys. osób, tj. mniej zarówno w porównaniu z danymi sprzed roku, jak i poprzednim kwartałem odpowiednio o: 26,0%
i ponad 21%. Mimo to, udział tych osób w ogólnej liczbie bezrobotnych był nadal znaczny i wyniósł ponad 52% (przed rokiem prawie 55%).
Większość osób bezrobotnych poszukiwało pracy poprzez krewnych i znajomych – 250 tys.
(74,7% mężczyzn i 81,4% kobiet), powiatowe urzędy pracy – 228 tys. (odpowiednio 72,1% i 70,1%) oraz bezpośredni kontakt z zakładem pracy – 213 tys. (68,2% wobec 64,7%). Niewiele osób starało się zorganizować własne miejsce pracy – 22 tys. Udział takich osób wśród mężczyzn wyniósł 7,1%, a wśród kobiet – 6,6%.
Interpretując zjawisko należy pamiętać, że jedna osoba mogła podać więcej niż jedną odpowiedź.
Ponad 78% ogółu bezrobotnych stanowiły osoby poprzednio pracujące (251 tys.). Ich odsetek pozostał na tym samym poziomie, co przed rokiem, ale zmniejszył się w stosunku do kwartału poprzedniego – o ponad 6 pkt procentowego. Bezrobotni poprzednio pracujący (bez osób, które mają przerwę w pracy 8 lat i dłużej) jako główny powód zaprzestania pracy najczęściej wymieniali:
■ likwidację zakładu pracy lub stanowiska (44,2% wobec 45,4% przed rokiem),
■ zakończenie pracy na czas określony, dorywczej (16,7% wobec 17,3%),
■ zwolnienie z innych przyczyn (11,6% wobec 10,8%).
Pierwszej w życiu pracy poszukiwało 69 tys. osób (21,5% ogółu bezrobotnych). Ich liczba zmniejszyła się w porównaniu z I kwartałem 2005 r. (o ponad 23%) oraz w stosunku do poprzedniego kwartału (o prawie 34%). Wśród osób, które nigdy nie pracowały absolwenci stanowili ponad 20%, a odsetek ich wzrósł zarówno w skali roku (o 7,0 pkt procentowego), jak i na przestrzeni kwartału (o 4,9 pkt.).
Populacja osób bezrobotnych uprzednio pracujących (bez osób, które miały przerwę w pracy 8 lat i dłużej) wyniosła 196 tys. Było to o prawie 20% mniej w porównaniu analogicznym okresem 2005 r. i o prawie 4% w stosunku do kwartału poprzedniego. Ostatnim miejscem pracy większości osób uprzednio pracujących był sektor prywatny (76%).
75,0%
48,5%
9,6%
15,7%
7,7%
15,7%
9,6%
20,1%
55,1%
50,0%
14,4%
15,6%
12,6%
16,2%
18,0%
18,2%
do 3 miesięcy
4 – 6
7 – 12
powyżej 12 miesięcy mężczyźni
kobiety
miasta wieś
WEDŁUG PŁCI WEDŁUG MIEJSCA ZAMIESZKANIA
Struktura bezrobotnych uprzednio pracujących według płci i sekcji ostatniego miejsca pracy w I kwartale 2006 r.
Przeciętny czas poszukiwania pracy przez bezrobotnych uprzednio pracujących wyniósł 17,3 miesiąca. Skrócił się on nieznacznie – o 0,7 miesiąca w skali roku oraz o 3 miesiące na przestrzeni kwartału. Nieco dłużej pracy poszukiwali mężczyźni (prawie 18 miesięcy) niż kobiety (prawie 17 miesięcy).
Wśród gospodarstw domowych z osobami bezrobotnymi w dalszym ciągu przeważały gospodarstwa z jedną osobą bezrobotną – prawie 85%. Gospodarstwa z dwoma i więcej osobami bezrobotnymi stanowiły ponad 15%. Podobną strukturą charakteryzowały się gospodarstwa domowe w miastach i na wsi.
BIERNI ZAWODOWO
Zbiorowość
osób biernych zawodowo w I kwartale 2006 r. liczyła 1838 tys. i zmniejszyła się o 1,2% (w kraju wzrosła o 1,4%) w porównaniu z analogicznym okresem 2005 r., natomiast w stosunku do poprzedniego kwartału zwiększyła się o 1,3% (w kraju o 3,0%). Wśród biernych zawodowo większość stanowiły kobiety (ponad 60%), a ich liczba w skali roku spadła o 1,7%.
Tabl. 5. Bierni zawodowo według miejsca zamieszkania i płci
Miasta Wieś
mężczyźni kobiety mężczyźni kobiety WYSZCZEGÓLNIENIE
A – analogiczny kwartał roku poprzedniego = 100
B – kwartał poprzedni = 100 w tysiącach
2005 I kwartał ... 575 901 163 223
II kwartał ... 624 946 166 216
III kwartał ... 589 916 165 222
IV kwartał ... 559 862 155 239
2006 I kwartał ... 581 869 152 237
A 101,0 96,4 93,3 106,3
B 103,9 100,8 98,1 99,2
W I kwartale 2006 r. współczynnik obciążenia ekonomicznego (liczba biernych zawodowo przypadająca na 1000 pracujących w wieku 15 lat i więcej) wyniósł 1107 (w kraju 1020). Był on prawie 2– krotnie wyższy dla kobiet (1495) niż dla mężczyzn (793). Większe obciążenie ludności pracującej biernymi zawodowo wystąpiło na wsi, gdzie współczynnik obciążenia ekonomicznego wyniósł 1255, podczas gdy w miastach – 1073.
MĘŻCZYŹNI KOBIETY
17,1%
7,5%
9,7%
2,2%
5,4% 33,3%
1,1%
23,7%
górnictwo
przetwórstwo przemysłowe budownictwo
handel i naprawy∆ hotele i restauracje
transport, gospodarka magazynowa i łączność obsługa nieruchomości i firm∆
ochrona zdrowia i pomoc społeczna pozostałe sekcje
8,6%
5,8%
21,4%
24,3%
19,4%
4,9%
10,7%
4,9%
Współczynnik obciążenia ekonomicznego (bierni zawodowo na 1000 pracujących)
Struktura biernych zawodowo według wieku była niekorzystna. Nadal w zbiorowości tej przeważały osoby w wieku produkcyjnym – 1019 (55,4%). Osoby w wieku poprodukcyjnym liczyły 697 tys. (37,9%). Najmniej liczną grupą pozostawały osoby w wieku przedprodukcyjnym – 122 tys.
(6,6%).
Dynamika biernych zawodowo według ekonomicznych grup wieku w I kwartale 2006 r.
Wśród biernych zawodowo w I kwartale 2006 r. odnotowano spadek liczby osób z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym podstawowym zarówno w skali roku (o ponad 16%), jak i w porównaniu z poprzednim kwartałem (o prawie 8%). Zwiększyła się natomiast liczba osób z wykształceniem policealnym i średnim (w skali roku – o 12,6%, kwartału – o 13,7%) oraz zasadniczym zawodowym (odpowiednio o: 7,3% i 4,5%). Liczba osób z wykształceniem wyższym wzrosła w stosunku do danych sprzed roku (o ponad 4%), ale zmniejszyła się w porównaniu z I kwartałem 2005 r. (o prawie 10%).
Struktura ludności biernej zawodowo według poziomu wykształcenia w I kwartale 2006 r.
1090 1107 1138
1228
1171 1173 1154 1152 1134
976 1020 1020 964
1046 1037
1007 1000 1037
województwo kraj
I II III IV I II III IV I kwartały 2004 2005 2006
36,0%
26,4%
10,2%
22,0%
5,4%
5,9%
6,3%
32,7%
32,8%
22,3%
4,9%
38,0%
22,3%
13,0%
21,8%
OGÓŁEM MĘŻCZYŹNI KOBIETY
wykształcenie:
wyższe
policealne i średnie zawodowe średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe
gimnazjalne, podstawowe i niepełne podstawowe
104,2%
103,3%
76,3%
IV KWARTAŁ 2005 = 100 I KWARTAŁ 2005 = 100
przedprodukcyjny
produkcyjny
poprodukcyjny 100,1%
99,6%
85,3%
Populacja biernych zawodowo nieposzukujących pracy liczyła 1817 tys., tj. prawie 99% ogółu biernych zawodowo. Najczęstszymi przyczynami bierności były: emerytura (prawie 42%
nieposzukujących pracy), nauka, uzupełnianie kwalifikacji (ponad 20%), choroba, niesprawność (ponad 16%) oraz inne powody osobiste lub rodzinne (prawie 9%).
Tabl.6. Bierni zawodowo w wieku produkcyjnym według przyczyn nie poszukiwania pracy w I kwartale 2006 r.
Mężczyźni Kobiety
PRZYCZYNY BIERNOŚCI Ogółem
w tys. w odsetkach
Nauka, uzupełnianie kwalifikacji ... 246 47,2 52,8
Emerytura ... 231 64,5 35,5 Choroba, niesprawność ... 199 63,8 36,2
Inne powody osobiste lub rodzinne... 124 11,3 88,7
Zniechęcenie bezskutecznością
poszukiwania pracy ... 59 18,6 81,4
Zbiorowość biernych zawodowo uprzednio pracujących (łącznie z osobami, które miały przerwę w pracy 8 lat i dłużej) liczyła 1372 tys. osób i stanowiła prawie 75% ogółu biernych zawodowo. Ich liczba zwiększyła się o 4% zarówno w skali roku, jak i na przestrzeni kwartału.
Głównymi przyczynami zaprzestania pracy były emerytura, renta (prawie 68% uprzednio pracujących), likwidacja zakładu pracy lub stanowiska pracy (ponad 8%) oraz inne powody osobiste lub rodzinne (prawie 8%).
PODSUMOWANIE
Wyniki Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności przeprowadzonego w I kwartale 2006 r.
wskazują, podobnie jak w kraju, na poprawę sytuacji na rynku pracy. W porównaniu z analogicznym okresem 2005 r. zaobserwowano wzrost liczby osób pracujących oraz spadek liczby bezrobotnych, co wpłynęło na zmniejszenie stopy bezrobocia. Mniejszy był wskaźnik obciążenia pracujących osobami niepracującymi. Zanotowano spadek liczby długotrwale bezrobotnych, mimo to ich udział w zbiorowości bezrobotnych ogółem pozostał wysoki.
W większym stopniu zmniejszyła się liczba bezrobotnych kobiet niż mężczyzn, jednak wciąż kobiety stanowiły ponad połowę omawianej populacji. Stopa bezrobocia dla kobiet, pomimo jej spadku, była wyższa niż dla mężczyzn. Mniejsze było zaangażowanie kobiet w procesie pracy.
W trudnej sytuacji na rynku pracy pozostawali nadal ludzie młodzi oraz o niskim poziomie wykształcenia. Najwyższa stopa bezrobocia wystąpiła w grupie osób w wieku 15 – 24 lata oraz wśród osób z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym podstawowym. Najmniejsze natężenie bezrobocia zanotowano dla osób z wykształceniem wyższym.
Na przestrzeni roku zmniejszyła się zarówno liczba bezrobotnych mieszkańców miast, jak
i wsi. Stopa bezrobocia dla osób mieszkających w miastach nadal była wyższa niż dla mieszkańców
wsi. Wzrost liczby pracujących odnotowano tylko wśród mieszkańców miast. Zbiorowość pracujących
mieszkańców wsi pozostała na niezmienionym poziomie.
Tabl. 1 (7). AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI W WIEKU 15 LAT I WIĘCEJ
Aktywni zawodowo pracujący
w pełnym w niepełnym Ogółem
razem
razem
wymiarze czasu pracy
bezrobotni
Bierni zawodowo WYSZCZEGÓLNIENIE
o – ogółem m – mężczyźni k – kobiety
w tysiącach
2004 I kwartał ... o 3795 1936 1514 1376 138 422 1859
m 1781 1039 835 781 54 204 742
k 2014 897 679 596 84 218 1117
II kwartał ... o 3960 2027 1651 1476 175 376 1933
m 1875 1085 900 843 57 184 790
k 2085 942 751 633 118 191 1143
III kwartał ... o 4079 2082 1704 1542 162 378 1998
m 1933 1118 928 873 54 190 815
k 2146 963 776 668 108 187 1183
IV kwartał ... o 3883 2006 1627 1496 131 379 1877
m 1802 1066 891 846 45 175 736
k 2082 941 736 650 86 204 1141
2005 I kwartał ... o 3891 2030 1616 1466 149 414 1861
m 1809 1071 883 831 52 188 738
k 2082 959 733 635 98 226 1124
II kwartał ... o 4057 2104 1721 1550 171 384 1952
m 1903 1113 929 876 53 185 789
k 2154 991 792 674 118 199 1163
III kwartał ... o 3949 2057 1663 1510 153 394 1892
m 1859 1105 913 869 44 192 754
k 2090 952 750 641 109 202 1138
IV kwartał ... o 3847 2033 1664 1515 149 369 1814
m 1813 1099 923 868 55 176 713
k 2035 934 741 646 94 193 1101
2006 I kwartał ... o 3820 1982 1661 1498 163 321 1838
m 1809 1076 923 858 64 154 732
k 2011 906 739 640 99 167 1105
Tabl. 2 (8). WSKAŹNIKI AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ LUDNOŚCI
Współczynnik
aktywności zawodowej Wskaźnik zatrudnienia Stopa bezrobocia WYSZCZEGÓLNIENIE
o – ogółem m – mężczyźni
k – kobiety w %
2004 I kwartał ... o 51,0 39,9 21,8
m 58,3 46,9 19,6
k 44,5 33,7 24,3
II kwartał ... o 51,2 41,7 18,5
m 57,9 48,0 17,0
k 45,2 36,0 20,3
III kwartał ... o 51,0 41,8 18,2
m 57,8 48,0 17,0
k 44,9 36,2 19,4
IV kwartał ... o 51,7 41,9 18,9
m 59,2 49,4 16,4
k 45,2 35,4 21,7
2005 I kwartał ... o 52,2 41,5 20,4
m 59,2 48,8 17,6
k 46,1 35,2 23,6
II kwartał ... o 51,9 42,4 18,3
m 58,5 48,8 16,6
k 46,0 36,8 20,1
III kwartał ... o 52,1 42,1 19,2
m 59,4 49,1 17,4
k 45,6 35,9 21,2
IV kwartał ... o 52,8 43,3 18,2
m 60,6 50,9 16,0
k 45,9 36,4 20,7
2006 I kwartał ... o 51,9 43,5 16,2
m 59,5 51,0 14,3
k 45,1 36,7 18,4
Tabl. 3 (9). AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI W WIEKU 15 LAT I WIĘCEJ WEDŁUG MIEJSCA ZAMIESZKANIA W I KWARTALE 2006 R.
Aktywni zawodowo pracujący
w
pełnym w nie- pełnym Ogółem
razem
razem
wymiarze czasu pracy
bezro- botni
Bierni zawo-
dowo
Współ- czynnik
aktyw- ności zawo- dowej
Wska- źnik zatrud-
nienia
Stopa bezro- bocia WYSZCZEGÓLNIENIE
w tysiącach w %
O G Ó Ł E M ... 3820 1982 1661 1498 163 321 1838 51,9 43,5 16,2
MIASTA ... 3068 1619 1351 1219 132 268 1449 52,8 44,0 16,6 o liczbie ludności:
100000 – 499999 ... 1786 953 797 704 94 155 833 53,4 44,6 16,3
50000 – 99999 ... 643 336 280 257 23 56 308 52,3 43,5 16,7
20000 – 49999 ... 404 226 188 180 8 38 178 55,9 46,5 16,8
10000 – 19999 ... 187 85 72 66 6 13 101 45,5 38,5 15,3
poniżej 10000 ... 49 19 14 13 1 5 29 38,8 28,6 26,3
WIEŚ ... 751 363 310 279 32 52 389 48,3 41,3 14,3
MĘŻCZYŹNI ... 1809 1076 923 858 64 154 732 59,5 51,0 14,3
MIASTA ... 1447 866 740 690 51 126 581 59,8 51,1 14,5
o liczbie ludności:
100000 – 499999 ... 843 504 435 397 38 69 339 59,8 51,6 13,7
50000 – 99999 ... 293 174 141 135 6 33 120 59,4 48,1 19,0
20000 – 49999 ... 197 124 106 103 3 17 74 62,9 53,8 13,7
10000 – 19999 ... 94 54 48 46 2 6 40 57,4 51,1 11,1
poniżej 10000 ... 20 12 10 9 1 2 8 60,0 50,0 16,7
WIEŚ ... 362 210 182 169 13 27 152 58,0 50,3 12,9
KOBIETY ... 2011 906 739 640 99 167 1105 45,1 36,7 18,4
MIASTA ... 1621 753 611 530 81 142 869 46,5 37,7 18,9
o liczbie ludności:
100000 – 499999 ... 943 449 362 306 56 87 494 47,6 38,4 19,4
50000 – 99999 ... 350 162 139 122 17 23 188 46,3 39,7 14,2
20000 – 49999 ... 207 103 81 77 4 21 105 49,8 39,1 20,4
10000 – 19999 ... 93 32 24 20 4 7 61 34,4 25,8 21,9
poniżej 10000 ... 28 7 4 4 – 3 21 25,0 14,3 42,9
WIEŚ ... 390 153 128 110 18 25 237 39,2 32,8 16,3
Tabl. 4 (10). AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI WEDŁUG WIEKU W I KWARTALE 2006 R.
Aktywni zawodowo pracujący
w
pełnym w nie- pełnym Ogółem
razem
razem
wymiarze czasu pracy
bezro- botni
Bierni zawo-
dowo
Współ- czynnik
aktyw- ności zawo- dowej
Wska- źnik zatrud-
nienia
Stopa bezro- bocia WYSZCZEGÓLNIENIE
w tysiącach w %
O G Ó Ł E M
O G Ó Ł E M ... 3820 1982 1661 1498 163 321 1838 51,9 43,5 16,2 15 – 64 lata ... 3223 1969 1649 1495 154 321 1254 61,1 51,2 16,3
15 – 17 ... 123 1 1 – 1 1 122 0,8 0,8 100,0
18 – 19 ... 131 22 10 5 5 12 108 16,8 7,6 54,5
20 – 24 ... 357 205 135 116 19 70 152 57,4 37,8 34,1
25 – 29 ... 347 287 237 216 21 50 60 82,7 68,3 17,4
30 – 34 ... 352 308 263 242 21 45 44 87,5 74,7 14,6
35 – 39 ... 306 267 232 220 13 34 39 87,3 75,8 12,7
40 – 44 ... 308 261 229 210 18 32 47 84,7 74,4 12,3
45 – 49 ... 383 284 250 237 13 34 99 74,2 65,3 12,0
50 – 54 ... 382 216 191 166 24 26 166 56,5 50,0 12,0
55 – 59 ... 308 95 80 69 11 15 214 30,8 26,0 15,8
60 – 64 ... 226 23 22 13 8 2 203 10,2 9,7 8,7
65 lat i więcej ... 596 13 13 3 10 – 584 2,2 2,2 –
W wieku:
przedprodukcyjnym 123 1 1 – 1 1 122 0,8 0,8 100,0
produkcyjnym ... 2982 1963 1643 1494 149 320 1019 65,8 55,1 16,3
poprodukcyjnym .... 714 18 18 4 14 – 697 2,5 2,5 –
Według PŁCI
MĘŻCZYŹNI ... 1809 1076 923 858 64 154 732 59,5 51,0 14,3
15 – 64 lata ... 1584 1069 915 857 58 154 516 67,5 57,8 14,4
15 – 17 ... 63 1 1 – 1 – 63 1,6 1,6 –
18 – 19 ... 57 10 3 2 2 6 47 17,5 5,3 60,0
20 – 24 ... 187 116 77 72 5 39 71 62,0 41,2 33,6
25 – 29 ... 166 152 128 123 5 24 14 91,6 77,1 15,8
30 – 34 ... 160 158 143 135 8 15 2 98,8 89,4 9,5
35 – 39 ... 150 142 130 125 5 12 8 94,7 86,7 8,5
40 – 44 ... 167 150 135 127 8 15 17 89,8 80,8 10,0
45 – 49 ... 182 138 124 122 2 14 43 75,8 68,1 10,1
50 – 54 ... 194 119 104 94 11 14 75 61,3 53,6 11,8
55 – 59 ... 151 65 53 44 9 12 86 43,0 35,1 18,5
60 – 64 ... 108 18 17 12 4 2 90 16,7 15,7 11,1
65 lat i więcej ... 224 8 8 2 6 – 216 3,6 3,6 –
W wieku:
przedprodukcyjnym 63 1 1 – 1 – 63 1,6 1,6 –
produkcyjnym ... 1521 1068 914 857 58 154 453 70,2 60,1 14,4
poprodukcyjnym .... 224 8 8 2 6 – 216 3,6 3,6 –
KOBIETY ... 2011 906 739 640 99 167 1105 45,1 36,7 18,4
15 – 64 lata ... 1639 901 734 638 95 167 738 55,0 44,8 18,5
15 – 17 ... 60 1 – – – 1 60 1,7 – 100,0
18 – 19 ... 74 13 7 3 3 6 61 17,6 9,5 46,2
20 – 24 ... 170 89 58 44 14 31 81 52,4 34,1 34,8
25 – 29 ... 181 135 109 93 16 25 46 74,6 60,2 18,5
30 – 34 ... 192 150 120 107 13 30 42 78,1 62,5 20,0
35 – 39 ... 156 125 102 95 8 23 31 80,1 65,4 18,4
40 – 44 ... 141 111 94 84 10 17 31 78,7 66,7 15,3
45 – 49 ... 201 146 125 114 11 20 56 72,6 62,2 13,7
