Dokument z posiedzenia PROJEKT REZOLUCJI

RE\1207212PL.docx PE647.655v01-00

PL

PL

Parlament Europejski

2019-2024

Dokument z posiedzenia

B9-0171/2020 10.6.2020

PROJEKT REZOLUCJI

złożony w następstwie oświadczenia wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa

zgodnie z art. 132 ust. 2 Regulaminu

w sprawie ustawy Chińskiej Republiki Ludowej o bezpieczeństwie narodowym w Hongkongu i konieczności obrony przez UE wysokiego stopnia autonomii Hongkongu

(2020/2665(RSP))

Kati Piri, Evelyne Gebhardt, Tonino Picula w imieniu grupy S&D

PE647.655v01-00 2/7 RE\1207212PL.docx

PL

B9-0171/2020

Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie ustawy Chińskiej Republiki Ludowej o bezpieczeństwie narodowym Hongkongu i konieczności obrony wysokiego stopnia autonomii Hongkongu przez UE

(2020/2665(RSP))

Parlament Europejski,

– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Hongkongu, w szczególności z dnia 18 lipca 2019 r. w sprawie sytuacji w Hongkongu¹, z dnia 24 listopada 2016 r.

w sprawie Gui Minhaia, wydawcy uwięzionego w Chinach², z dnia 4 lutego 2016 r.

w sprawie zaginionych wydawców książek w Hongkongu³, z dnia 15 grudnia 2005 r.

w sprawie sytuacji praw człowieka w Tybecie i w Hongkongu⁴, z dnia 8 kwietnia 2003 r. w sprawie trzeciego i czwartego sprawozdania rocznego Komisji dla Rady i Parlamentu Europejskiego w sprawie Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong⁵, z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie Hongkongu⁶, z dnia 26 października 2000 r. w sprawie pierwszego i drugiego sprawozdania rocznego Komisji w sprawie Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong⁷, z dnia 8 października 1998 r.

w sprawie komunikatu Komisji do Rady w sprawie Unii Europejskiej i Hongkongu – okres po 1997 r.⁸ oraz z dnia 10 kwietnia 1997 r. w sprawie sytuacji w Hongkongu⁹, – uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Chin, w szczególności z dnia 12

września 2018 r. w sprawie stanu stosunków między UE a Chinami¹⁰ i z dnia 16 grudnia 2015 r. w sprawie stosunków UE–Chiny¹¹,

– uwzględniając swoje zalecenie z dnia 13 grudnia 2017 r. dla Rady, Komisji i

wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa dotyczące Hongkongu 20 lat po jego przekazaniu Chińskiej Republice Ludowej¹²,

– uwzględniając ustawę zasadniczą Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong, przyjętą 4 kwietnia 1990 r., która weszła w życie 1 lipca 1997 r.,

– uwzględniając wspólne oświadczenie rządu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz rządu Chińskiej Republiki Ludowej w sprawie Hongkongu z 19 grudnia 1984 r., znane również jako wspólne oświadczenie chińsko-

1 Teksty przyjęte, P9_TA(2019)0004.

2 Dz.U. C 224 z 27.6.2018, s. 78.

3 Dz.U. C 35 z 31.1.2018, s. 46.

4 Dz.U. C 286E z 23.11.2006, s. 52.

5. Dz.U. C 64E z 12.3.2004, s. 130.

6. Dz.U. C 31E z 5.2.2004, s. 261.

7 Dz.U. C 197 z 12.7.2011, s. 115.

8 Dz.U. C 328 z 26.10.1998, s. 139.

9 Dz.U. C 132 z 28.4.1997, s. 222.

10 Dz.U. C 433 z 23.12.2019, s. 103.

11 Dz.U. C 399 z 24.11.2017, s. 92.

12 Dz.U. C 369 z 11.10.2018, s. 156.

RE\1207212PL.docx 3/7 PE647.655v01-00

PL

brytyjskie,

– uwzględniając wspólne sprawozdanie Komisji i wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii z 8 maja 2019 r. dla Parlamentu Europejskiego i Rady pt. „Specjalny Region Administracyjny Hongkong: Sprawozdanie roczne za 2018 r.”

(JOIN(2019)0008), a także 20 podobnych wcześniejszych sprawozdań,

– uwzględniając 13. coroczny zorganizowany dialog, który odbył się w Hongkongu 28 listopada 2019 r.,

– uwzględniając wspólny komunikat Komisji i wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii z 12 marca 2019 r. dla Parlamentu Europejskiego i Rady pt. „UE–

Chiny – perspektywa strategiczna” (JOIN(2019)0005), – uwzględniając unijną politykę „jednych Chin”,

– uwzględniając oświadczenia wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii z 22 maja 2020 r. i 29 maja 2020 r. w sprawie Hongkongu, – uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że wspólne oświadczenie chińsko-brytyjskie z 1984 r. gwarantuje, a ustawa zasadnicza Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong z 1990 r.

stanowi, że Hongkong utrzyma autonomię i niezawisłość organów wykonawczych, ustawodawczych i sądowych, jak również podstawowe prawa i wolności, w tym

wolność słowa, zgromadzeń, zrzeszania się i prasy, przez 50 lat od przekazania Chinom zwierzchności nad nim; mając na uwadze, że zarówno we wspólnym oświadczeniu, jak i w ustawie zasadniczej zapisano zasadę „jeden kraj, dwa systemy”, uzgodnioną między Chinami i Zjednoczonym Królestwem;

B. mając na uwadze, że w 2003 r. rząd Hongkongu podjął próbę uchwalenia ustawy o bezpieczeństwie narodowym (przepisy prawne) z 2003 r., aby spełnić wymóg

wynikający z art. 23 ustawy zasadniczej, zgodnie z którym powinien on „samodzielnie”

ustanowić przepisy w zakresie bezpieczeństwa narodowego; mając na uwadze, że po masowych demonstracjach z ustawy zrezygnowano;

C. mając na uwadze, że w 2019 r. przedstawiono projekt ustawy zmieniającej ustawę o ekstradycji, umożliwiający ekstradycję do Chin, który doprowadził do masowych protestów w Hongkongu w latach 2019–2020, a następnie został wycofany;

D. mając na uwadze, że podczas trzeciej sesji 13. Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych odbyła się debata na temat projektu ustawy pt. „Decyzja Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych w sprawie ustanowienia i uzupełnienia systemu prawnego i mechanizmów wdrażania na rzecz utrzymania bezpieczeństwa narodowego Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong”, przedłożonego przez Stały Komitet Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych do przeanalizowania; mając na uwadze, że decyzję ogłoszono 28 maja 2020 r.; mając na uwadze, że projekt ustawy zawiera siedem artykułów: w art. 1 ponownie podkreślono znaczenie zasady „jeden kraj, dwa systemy” i „rządzenia zgodnie z prawem” oraz stwierdzono, że „państwo” „uzupełni” mechanizmy prawne

PE647.655v01-00 4/7 RE\1207212PL.docx

PL

i mechanizmy egzekwowania na rzecz utrzymania bezpieczeństwa narodowego; art. 2 stanowi, że państwo powstrzyma „siły zagraniczne przed wykorzystywaniem

Hongkongu” do działań separatystycznych, wywrotowych lub destrukcyjnych i będzie je za to karać; art. 3 stanowi, że utrzymanie suwerenności Chin to konstytucyjny obowiązek Hongkongu, a także zobowiązuje Hongkong do „jak najszybszego”

ustanowienia przepisów w zakresie bezpieczeństwa narodowego, a organy

wykonawcze, ustawodawcze i sądowe Hongkongu – do „powstrzymania zachowań zagrażających bezpieczeństwu narodowemu i karania ich”; art. 4 zobowiązuje Hongkong do powołania instytucji w celu ochrony bezpieczeństwa narodowego

i zakłada obecność rządu centralnego w Hongkongu w celu utrzymania bezpieczeństwa narodowego; art. 5 wymaga, aby Szef administracji Hongkongu składał regularne sprawozdania na temat bezpieczeństwa narodowego; art. 6 upoważnia Stały Komitet Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych do opracowania projektu ustawy o bezpieczeństwie narodowym, a następnie do włączenia go do załącznika III do ustawy zasadniczej; art. 7 stanowi, że całość decyzji stanie się skuteczna w chwili ogłoszenia;

E. mając na uwadze, że art. 18 ust. 3 ustawy zasadniczej stanowi, iż ustawy, które Stały Komitet Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych może włączać do załącznika III do ustawy zasadniczej, „dotyczą wyłącznie kwestii obronnych i spraw zagranicznych, a także innych kwestii związanych z autonomią [Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong] przewidzianych w niniejszej ustawie”, istnieją poważne obawy, że art. 18 ust. 3 nie daje Stałemu Komitetowi Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych uprawnień do stanowienia prawa w tych dziedzinach w Hongkongu;

F. mając na uwadze, że istnieją poważne podejrzenia dotyczące dwóch aspektów regulowanych przez ustawę: po pierwsze, braku konsultacji oraz braku gwarancji, że ewentualna ustawa byłaby zgodna z Międzynarodowym paktem praw obywatelskich i politycznych, co zostało „zapisane w ustawie zasadniczej”; po drugie, obecności organów bezpieczeństwa z Chin kontynentalnych, o której mowa w art. 4 decyzji, przy czym nie jest jasne, czy funkcjonariusze tych organów byliby zobowiązani do

przestrzegania hongkońskich przepisów, ani w jaki sposób rozmieszczenie ich mogłoby być zgodne z art. 22 ust. 1 ustawy zasadniczej zakazującym ingerencji w sprawy, którymi Specjalny Region Administracyjny Hongkong zarządza „samodzielnie”;

G. mając na uwadze, że obóz pandemokratyczny w Hongkongu, organizacje praw

człowieka i społeczność międzynarodowa krytykują tę decyzję, ponieważ stanowi ona zagrożenie dla zasady „jeden kraj, dwa systemy”, praworządności i wolności

obywatelskich oraz bezpośrednie naruszenie międzynarodowych zobowiązań Chin;

H. mając na uwadze, że 6 czerwca 2020 r. 17 z 18 rad okręgowych odbyło wspólne

posiedzenie w celu omówienia ustawy o bezpieczeństwie narodowym, w którym udział wzięło 329 spośród 458 radnych, i że wszystkie 17 rad okręgowych uchwaliło wniosek o wycofanie ustawy o bezpieczeństwie narodowym;

I. mając na uwadze, że UE i Parlament zdecydowanie popierają zasadę „jeden kraj, dwa systemy” oraz wysoki stopień autonomii Hongkongu względem Chin;

RE\1207212PL.docx 5/7 PE647.655v01-00

PL

J. mając na uwadze, że w ostatnich latach mieszkańcy Hongkongu wielokrotnie

wychodzili na ulice w bezprecedensowej liczbie, korzystając z podstawowego prawa do gromadzenia się i do protestu; mając na uwadze, że zamiast obniżać utrzymujące się napięcie w polityce i społeczeństwie Hongkongu ustawa ta wzmaga jeszcze trwające zamieszki; mając na uwadze, że zakaz „działalności wywrotowej” jako aktu

stanowiącego zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego Chin zniósł gwarancję ochrony wolności zgromadzeń i wolności słowa w Hongkongu;

K. mając na uwadze, że nowa ustawa o bezpieczeństwie narodowym uprawnia wyznaczony przez Chiny rząd Hongkongu do tłumienia pokojowych protestów, uznawanych za „czyny i działania zagrażające bezpieczeństwu narodowemu”, przy pomocy zarówno Chińskiej Republiki Ludowej (ChRL), jak i specjalnych

hongkońskich agencji ochrony; mając na uwadze, że według doniesień organy ścigania Chin kontynentalnych działają w Hongkongu nielegalnie; mając na uwadze, że

jakakolwiek działalność organów ścigania ChRL w Hongkongu stanowi poważne naruszenie zasady „jeden kraj, dwa systemy”;

L. mając na uwadze, że w wyborach okręgowych w Hongkongu, które odbyły się 24 listopada 2019 r., obóz prodemokratyczny odniósł miażdżące zwycięstwo, zdobywając 388 z 479 miejsc i 17 z 18 rad okręgowych przy bezprecedensowej frekwencji

wynoszącej 71 %;

M. mając na uwadze, że Unia Europejska jest głęboko zaniepokojona ustawą Chińskiej Republiki Ludowej o bezpieczeństwie narodowym Hongkongu; mając na uwadze, że jest to kwestia drażliwa, o możliwie daleko idących konsekwencjach dla Hongkongu i jego obywateli, dla obywateli UE i innych krajów, dla unijnych i międzynarodowych organizacji społeczeństwa obywatelskiego, a także dla zaufania przedsiębiorców do Hongkongu; mając na uwadze, że w Hongkongu znajdują się siedziby około 2 200 unijnych przedsiębiorstw i mieszka tak około 350 000 obywateli UE; mając na uwadze, że wejście w życie ustawy o bezpieczeństwie narodowym zwiększyłoby ryzyko dla obywateli UE w Hongkongu;

1. potępia jednostronne wprowadzenie przez Pekin przepisów w zakresie bezpieczeństwa narodowego w Hongkongu, ponieważ jest to kompleksowy atak na autonomię miasta, praworządność i podstawowe wolności; podkreśla, że integralność zasady „jeden kraj, dwa systemy” jest poważnie zagrożona;

2. apeluje o pełne wycofanie ustawy pt. „Decyzja Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych w sprawie ustanowienia i uzupełnienia systemu prawnego i mechanizmów wdrażania na rzecz utrzymania bezpieczeństwa narodowego

Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong”, która zaszkodziłaby

międzynarodowemu statusowi Hongkongu, naruszając jego autonomię, niezależność systemu wymiaru sprawiedliwości i poszanowanie praw człowieka; podkreśla, że ustawa ta doprowadzi do odpływu talentów, wpłynie na procesy biznesowe, a w ostatnich tygodniach wywołała kolejne protesty w Hongkongu;

3. podkreśla, że wprowadzenie planowanych przepisów w zakresie bezpieczeństwa narodowego będzie postrzegane jako naruszenie zobowiązań i obowiązków ChRL wynikających z prawa międzynarodowego, mianowicie wspólnego oświadczenia

PE647.655v01-00 6/7 RE\1207212PL.docx

PL

chińsko-brytyjskiego, i może poważnie zaszkodzić relacji opartej na zaufaniu między Chinami i UE oraz ich przyszłej współpracy;

4. wzywa Komisję do wykorzystania wszystkich dostępnych jej środków, w tym trwających negocjacji w sprawie dwustronnej umowy inwestycyjnej, do wywarcia nacisku na władze Chin, aby utrzymały one wysoki poziom autonomii Hongkongu oraz podstawowe prawa i wolności jego obywateli i niezależnych organizacji społeczeństwa obywatelskiego, a także aby poprawiły sytuację w zakresie praw człowieka na

kontynencie i w Hongkongu; ponawia swój apel o włączenie do umowy wiążącego rozdziału dotyczącego zrównoważonego rozwoju i wzywa do zawarcia w niej silnej klauzuli dotyczącej kar w przypadku łamania postanowień traktatu;

5. wzywa Komisję i państwa członkowskie do wprowadzenia kwestii ustawy o bezpieczeństwie narodowym Hongkongu jako priorytetowego punktu obrad na planowany szczyt UE–Chiny z udziałem wszystkich 27 państw członkowskich oraz do poruszania tej kwestii w sposób zdeterminowany podczas konsultacji dyplomatycznych w ramach przygotowań do szczytu;

6. stanowczo potępia wszelkie przypadki naruszeń praw człowieka w Hongkongu,

w szczególności arbitralne aresztowania, nielegalne wydawanie więźniów, wymuszanie zeznań, zatrzymanie bez prawa kontaktu, a także naruszenia wolności publikacji

i wypowiedzi; wzywa do natychmiastowego położenia kresu łamaniu praw człowieka i politycznemu zastraszaniu; wyraża głębokie zaniepokojenie doniesieniami

o stosowaniu tajnego przetrzymywania, tortur i złego traktowania oraz wymuszania zeznań;

7. apeluje o natychmiastowe i bezwarunkowe uwolnienie wszystkich hongkońskich pokojowych demonstrantów, w tym Martina Lee, Margaret Ng, Lee Cheuk-yana, Benny’ego Taia, Jimmy’ego Laia, Alberta Ho i Leunga Kwok-hunga, oraz wycofanie wszystkich stawianych im zarzutów; apeluje o niezależne, bezstronne, skuteczne i szybkie dochodzenia w sprawie użycia siły wobec demonstrantów przez hongkońską policję;

8. wzywa do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia szwedzkiego wydawcy Gui Minhaia więzionego w ChRL;

9. wzywa instytucje UE i państwa członkowskie do zaoferowania wszelkiego niezbędnego wsparcia działaczom na rzecz praw człowieka w Hongkongu, przy pełnym

zastosowaniu odpowiednich wytycznych UE;

10. wzywa państwa członkowskie, które są członkami Rady Bezpieczeństwa ONZ, do podjęcia odpowiednich środków w celu zwołania spotkania w formule Arria, by omówić sytuację w Hongkongu z działaczami, przedstawicielami organizacji

pozarządowych (NGO) i specjalnymi sprawozdawcami ONZ; w tym kontekście apeluje o zbadanie możliwości powołania specjalnego wysłannika ONZ ds. sytuacji

w Hongkongu przez Sekretarza Generalnego ONZ lub Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka;

11. wzywa instytucje UE i państwa członkowskie do monitorowania przygotowań do wyborów do Rady Ustawodawczej (planowanych na wrzesień) i składania sprawozdań

RE\1207212PL.docx 7/7 PE647.655v01-00

PL

na ten temat, zwracając szczególną uwagę na to, czy start w wyborach zostanie kandydatom uniemożliwiony w sposób dyskryminacyjny, a także czy nowe przepisy w zakresie bezpieczeństwa narodowego nie będą wykorzystywane do utrudnienia procesu wyborczego oraz podważenia podstawowych praw politycznych obywateli Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong przewidzianych w ustawie zasadniczej;

12. ponownie apeluje o systematyczne reformy na rzecz wprowadzenia wyborów

bezpośrednich na stanowisko Szefa administracji i do Rady Ustawodawczej, zgodnie z zapisami ustawy zasadniczej, oraz o porozumienie w sprawie systemu wyborczego, który będzie w pełni demokratyczny, sprawiedliwy, otwarty i przejrzysty oraz da mieszkańcom Specjalnego Regionu Administracyjnego Hongkong czynne i bierne prawo wyborcze w wyborach na wszystkie stanowiska kierownicze;

13. wzywa UE, jej państwa członkowskie i społeczność międzynarodową do działania na rzecz wprowadzenia odpowiednich mechanizmów kontroli wywozu, aby uniemożliwić Chinom dostęp do technologii wykorzystywanych do naruszania praw człowieka;

14. wzywa państwa członkowskie do szybkiego osiągnięcia porozumienia w sprawie unijnego globalnego systemu sankcji za naruszanie praw człowieka i wzywa Radę do zastosowania ukierunkowanych sankcji i zamrożenia aktywów w przypadku chińskich urzędników odpowiedzialnych za opracowywanie i wdrażanie strategii politycznych naruszających prawa człowieka;

15. przypomina o znaczeniu dalszego podnoszenia przez UE kwestii naruszeń praw człowieka w Chinach, w szczególności w przypadku mniejszości w Tybecie i Sinciangu, w każdym dialogu politycznym i dialogu na temat praw człowieka

z władzami chińskimi, zgodnie z zobowiązaniem UE do propagowania silnego, jasnego i jednolitego podejścia do tego kraju; przypomina również, że w ramach toczącego się procesu reform i z powodu rosnącego globalnego zaangażowania Chiny podpisały szereg międzynarodowych traktatów dotyczących praw człowieka, a tym samym przyjęły międzynarodowe ramy w tym zakresie; wzywa zatem UE do dalszego dialogu z Chinami w celu zagwarantowania, że państwo to będzie spełniać swoje zobowiązania;

16. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządowi i parlamentowi Chińskiej Republiki Ludowej oraz Radzie Ustawodawczej Hongkongu.