ROLNIK
cie się — GFEDCBA i czekajcie
Motto:
' „ Uczcie się LOzbogacaj-
Bezplatny dodatek do „Głosu Wąbrzeskiego'4 poświęcony zagadnieniom rolniczym Nr. 32 Wąbrzeźno, dnia 28 listopada 1931 r. Rok 3
Ceny zboża idą w górę.
Z godnie z tem , co zapow iedział m inister rol
nictw a p. Janta-P ołczyński na posiedzeniu ko
m isji rolnej ju ż przed parom a tygodniam i, ce
ny zboża (żyta i pszenicy) poszły w górę W e
dług w szelkiego praw dopodobieństw a, zw yżka ta nie jest objaw em chw ilow ym . S tało się bo
w iem , że po katastrofalnem załam aniu się cen zboża w roku zeszłym , bardzo w ielu rolników w K anadzie, A rgentynie i S tanach Z jednoczo
nych zm niejszyło przestrzeń zasiew ów . N aogół w tych k rajach , produkujących najw ięcej zbo
ża, przestrzeń zasiew ów zm niejszyła się o ja
kieś 10% w porów naniu do roku zaprzeszłego.
N ie dopisała rów nież i R osja sow iecka.
Jak w iadom o w R osji, rząd kom unistyczny o- debrał chłopom ziem ię i zm usił ich dó p racy w gospodarstw ach w spólnych, czyli t. zw . „koł- chozach“. S kutek był taki, że chłopi sprzątnęli z pola tyle tylko zbiorów , ile było im potrzeba na w łasne w yżyw ienie. R esztę pozostaw ili w polu, na zm arnow anie. W dodatku, koleje i stat
ki rzeczne źle funkcjonują w R osji. N iem a w ięc sposobu dostarczenia zboża do p o r
tów m orskich, by stam tąd w ysłać je zagranicę.
R ząd rosyjski obliczał, że będzie m iał ogrom ne ilości żyta i pszenicy do sprzedania zagranicę, porobił w ięc k o n trak ty na dostaw y term inow e do A nglji, N iem iec i do innych krajów . O bec
nie tego zboża niem a i rząd rosyjski pragnąc w yw iązać się z kontraktów , sam m usi kupow ać zboże w A m eryce.
W łaśnie zakupy zboża, jak ie zaczął robić rząd rosyjski na rynku am erykańskim , w pły
nęły na zw yżkę cen. W szyscy rozum ieli bow iem że R osja w tym roku nie będzie m ogła rzucić na rynki europejskie zboża, które w roku zesz
łym odebrano chłopom za darm o, by sprzeda
w ać za „psie pieniądze ’ w A nglji, F rancji i N iem czech. W tym roku w ięc R osja nie będzie m ogła upraw iać takiego handlu ze szkodą rol
ników całego św iata. G ospodarka kom unistycz
na w zastosow aniu do rolnictw a w ydała fa
talne rezultaty.
T ak w ięc, zgodnie z zapow iedzią m inistra Janta-Polczyńskiego, m ożem y się spodziew ać, że zboże będzie zw yżkow ać i jego cena ustali się na poziom ie opłacalności.
A le, to dopiero pierw sza połow a spraw y.
R olnika obcho.dzi nietylko cena zboża, ale rów nież i cena trzody, bydła. D robnego rolnika szczególnie obchodzi cena„żyw ca". C ena „żyw - ca‘“ jest obecnie niska. G dy w roku 1929/30 za 100 kilogram ów żyw ej w agi trzody chlew nej płacono przeciętnie 125 zł. dzisiaj cena ta spad
ła na 96 zł., a w w ielu okolicach k raju, na k re
sach zw łaszcza i takiej ceny osiągnąć nie m oż
na.
A le — w B ogu nadzieja! S koro rząd nałożył w ysokie cło na słoninę i sm alec zagraniczny, ceny na trzodę w P olsce prędzej czy później podnieść się m uszą. N arazie położenie jest złe dlatego, że C zechosłow acja i A ustrja, które k u
pow ały w P olsce w ielkie ilości trzody chlew nej, zam knęły obecnie sw e granice. R ynek an
gielski rów nież popsuł się, w skutek w irtości pieniędzy angielskich. N iem niej podniesienie się ceny zboża jest już pow ażną zapow iedzią popraw y doli rolnika polskiego. P opraw a na rynku m ięsnym i hodow lanym przyjdzie, bo przyjść m usi.
D ziś nikogo ju ż nie trzeba przekonyw ać, że
„w szyscy m ają pieniądze, gdy rolnik m a pie- niądze“, przeto m iejm y nadzieję i otuchę, że zw yżka cen zboża jest zapow iedzią popraw y położenia gospodarczego w e w szystkich w arst
w ach ludności w P olsce. O byśm y tej popraw y j.aknajrychlej doczekać się m ogli!
A ntoni S ądek.
HODOWLA RYB DAJE DOBRE ZYSKI
R yby dziś trochę staniały. Ł atw iej ju ż ku- ń ć je na targ u i m niej ludzi uw aża teraz ry yy za przysm ak, na k tó ry tylko bogaty pozw o-
ić sobie m oże. S tało się to dlatego, że dzięki pracy niektórych organizacyj, uśw iadam iają
cych gospodarzy o potrzebie i znaczeniu ho-
d o w l i r y b w g o s p o d a r s t w i e r o l n e m , w i e l u g o s p o d a r z y z a ł o ż y ł o s o b i e w ł a s n e s t a w y , w k t ó r y c h h o d u j ą r y b y . P r z e w a ż n i e k a r p i e , b o t o r y b a n i e w y m a g a i ą c a , w y k a r m i s i ę b y l e c z e m
— z i e m n i a k a m i l u b ł u b i n e m i r o ś n i e s z y b k o , d a j ą c g o s p o d a r z o w i n i e m a ł y d o c h ó d .
S z c z e g ó l n i e w W i l e ń s z c z y ź n i e i w M a ł o p o l - s c e W s c h o d n i e j l i c z b a d z i ś i s t n i e j ą c y c h g o s p o d a r s t w s t a w o w y c h w z r o s ł a o d z e s z ł e g o r o k u w d w ó j n a s ó b . W d a w n e j K o n g r e s ó w c e t y l k o p o z o s t a ł a b e z z m i a n y . J e s t j e d n a k n a d z i e j a , ż e i t u t a j , n a t y c h z i e m i a c h m a z u r s k i c h , g d z i e t y l e z n a j d u j e s i ę r ó ż n y c h u g o r ó w i n i e u ż y t k ó w , a w i e l u g o s p o d a r z y m a s w e g r u n t y w o k o l i c a c h g l i n i a s t y c h , p e ł n y c h j a m , w k t ó r y c h t r z y m a s i ę w o d a p r z e z c a ł y r o k , t e ż z a p r o w a d z i g o s p o d a r s t w a s t a w o w e , g d z i e b ę d z i e m o ż n a h o d o w a ć r y b y .
K a r p r y b a n i e w y b r e d n a . . . w s z ę d z i e s i ę u - t r z y m a . T a c y , k t ó r z y s i ę n a h o d o w l a c h r y b n y c h d o b r z e z n a j ą , m ó w i ą , ż e k a r p w g o s p o d a r s t w i e , t o j a k b y Ś w i n i a . Z j e w s z y s t k i e o d p a d k ’ i d a c o r o k u g o s p o d a r z o w i d o b r y p r z y r o s t . S ą t e ż o r g a n i z a c j e , d o p o m a g a j ą c e w z a p r o w a d z e n i u d o b r e g o g o s p o d a r s t w a s t a w o w e g o . P r z y s y ł a j ą f a c h o w c ó w - i n s t r u k t o r ó w , k t ó r z y d a d z ą w s k a z ó w k i , a w r a z i e p o t r z e b y i d o p o m o g ą d o t a k i e g o u r z ą d z e n i a s t a w ó w , a b y t e n a p r a w d ę m o g ł y b y ć w y k o r z y s t a n e p r z e z g o s p o d a r z y n a l e ż y c i e . T e n r o z w ó j g o s p o d a r s t w s t a w o w y c h w r ó ż y d o b r z e . P r z e d e w s z y s t k i e m d l a t e g o , ż e z u - p r a w y z b o ż a g o s p o d a r z d u ż o k o r z y ś c i n i e o s i ą g a . U p r a w a z b o ż a o p ł a c a s i ę t y l k o n a d u ż y c h o b s z a r a c h , a d r o b n i r o l n i c y m o g ą m y ś l e ć o u p r a w i e z b o ż a n a s w y c h g r u n t a c h t y l k o d l a w y ż y w i e n i a s i e b i e , s w e j r o d z i n y , n o i ż y w e g o i n w e n t a r z a . K o r z y ś ć r z e c z y w i s t ą , t o z n a c z y d o c h ó d w g o t ó w c e d a j e p r z y c h ó w e k i n w e n t a r z a , k t ó r y m o ż n a s p r z e d a ć n a t a r g u . A w i ę c t r z o d a c h l e w n a , d r ó b i w r e s z c i e c i e l ę t a , j u ż n i e m ó w i ą c o m l e k u c z y j a j a c h , k t ó r e t e ż d l a g o s p o d a r z a k a ż d e g o s t a n o w i ą p o w a ż n e ź r ó d ł o d o c h o d u . N i e n a l e ż y w i ę c t a k ż e z a p o m i n a ć o z a k ł a d a n i u , g d z i e i k t o m o ż e g o s p o d a r s t w s t a w o w y c h k t ó r e n i e d u ż o w y m a g a j ą z a c h o d u i p r a c y , a d o c h ó d d a j ą p o w a ż n y . P r z e c i e ż d o n i e d a w n a j e s z c z e s p r o w a d z a l i ś m y r y b y z z a g r a n i c y . K u p c y w ę g i e r s c y i j u g o s ł o w i a ń s c y c a ł e m i w a g o n a m i p r z y w o z i l i d o n a s t e s a m e k a r p i e , k t ó r y c h m y
• p o w i n n i ś m y m i e ć w k r a j u , a ż d o z b y t k u , n i e - t y l k o n a z a p o t r z e b o w a n i e , l e c z i n a w y w ó z z a g r a n i c ę , d o t y c h k r a j ó w , k t ó r e z p o w o d u s u r o w o ś c i k l i m a t u n i e m o g ą s a m e h o d o w a ć r y b y n a s w e p o t r z e b y . Z a r y b y t e p ł a c i l i ś m y o b c y m k u p c o m c i ę ż k i e p i e n i ą d z e i z u p e ł n i e n i e p o t r z e b n i e , b o m o ż n a j e b y ł o z o s t a w i ć w k r a j u .
N a d s p r a w a m i t e m i n a r a d z a j ą s i ę t e r a z w ł a ś c i w e o r g a n i z a c j e . N a r a d z a s i ę i r z ą d N 'e d a w - n o w m i n i s t e r s t w i e r o l n i c t w a o d b y ł a s i ę k o n f e r e n c j a , w k t ó r e j w z i ę l i u d z i a ł p r z e d s t a w i c i e l e o r g a n i z a c y j r y b a c k i c h , a k t ó r e j p r z e w o d n i c z y ł p a n m i n i s t e r r o l n i c t w a . N a k o n f e r e n c j i t e j o - b r a d o w a n o n a d k o n i e c z n o ś c i ą o b n i ż e n i a k o s z t ó w p r z e w o z u r y b y w k r a j u , u d z i e l a n i a u l g n a p r z e w ó z p a s z y d l a r y b i u r u c h o m i e n i a s p e c j a l n y c h w a g o n ó w d l a p r z e w o z u r y b w s t a n i e ż y w y m . R z ą d i o r g a n i z a c j e m y ś l ą o t e r n i d z i a ł a j ą t r z e b a j e d n a k a b y i c i g o s p o d a r z e , k t ó r z y m a j ą g r u n t y o d p o w i e d n i e d o u r z ą d z e n i a s t a w ó w , c z y t e ż j u ż p o s i a d a j ą c y s t a w y n i e u ż y t k o w a n e , z a
b r a l i s i ę d o p r a c y i r o z p o c z ę l i h o d o w l e r y b , k t ó r a m o ż e d a ć d o b r e z y s k i .
J . R .
j?-wm. inim "i : mw w—11 —i c lnmciiiT.no raMHniaMMi
JAK SIĘ ZACHOWAĆ WOBEC EPIDEMJI DYFTERYTU ?
Praktyczne rady i wskazania lekarskie
O b e c n e n a s i l e n i e e p i d e m j i d y f t e r y t u w y m a g a z w r ó c e n i a s z c z e g ó l n i e b a c z n e j u w a g i n a n i e b e z p i e c z e ń s t w o , z a g r a ż a j ą c e p r z e d e w s z y s t k i e m n a s z e j d z i a t w i e i m ł o d z i e ż y s z k o l n . , j a k o ż e d y f t e r y t j e s t c h o r o b ą p r z e w a ż n i e d z i e c i ę c ą o d l a t d w ó c h d o d w u n a s t u m n i e j w i ę c e j
L a s e c z n i k w y w o ł u j ą c y d y f t e r y t ( p o p o l s k u : b ł o n i c ę ) n a l e ż y d o r o d z a j u b a k t e r y j , k t ó r y c h j a d d o c i e r a d o t k a n e k w s z y s t k i c h o r g a n ó w n a s z e g o u s t r o j u w y w o ł u j ą c c z ę s t o k r o ć n a d e r r ó ż n o r o d n e i b a r d z o c i ę ż k i e i c h z a b u r z e n i a N a t e r n w ł a ś n i e p o l e g a w i e l k i e w d a l s z y m c i ą g u
— p o m i m o w y n a l e z i e n i a s u r o w i c y p r z e c i w b ł o - n i c z n e j — n i e b e z p i e c z e ń s t w o p r z e b y c i a d y f t e r y t u . Z a r a z k i b ł o n i c y r o z m n a ż a j ą s i ę p - z e d e - w s z y s t k i e m n a b ł o n i e ś l u z o w e j g a r d ł a o r a z n a m i g d a ł k a c h , k t ó r e p o k r y w a s z a r o - b i a ł a w y , t y p o w y d l a b ł o n i c y n a l o t . P r z y k a s z l u , k i c h a n i u , a n a w e t p r z y m ó w i e n i u , r o z p r y s k u j e c z y r o z p y l a c h o r y n a b ł o n i c ę d o k o ł a s i e b i e z a r a z k i c h o r o b y , k t ó r e w t e n s p o s ó b b e z p o ś r e d n i o d o - s t a j ą s i ę p r z e z n o s c z y p r z e z j a m ę u s t n ą d o d r ó g o d d e c h o w y c h o s ó b , z n a j d u j ą c y c h s i ę w j o b l i ż u p a c j e n t a . N a d t o z a k a ż e n i u b ł o n i c ą u - e g a j ą r ó w n i e ż z w i e r z ę t a d o m o w e , z w ł a s z c z a
< o t y , a t a k ż e k u r y ( w o g ó l e d r ó b ) , d l a t e g o t e ż b e z w z g l ę d n i e z a k a z y w a ć n a l e ż y d z i e c i o m c a -
o w a n i a i p i e s z c z e n i a k o t ó w .
O p r ó c z t a k i c h b e z p o ś r e d n i c h ź r ó d e ł z a k a ż e n i a , j a k i e m i s ą s a m i c h o r z y n a b ł o n i c ę , d o n i o s ł ą r o l ę w s z e r z e n i u z a r a z y o d g r y w a j ą p r z e d m i o t y , p o z o s t a j ą c e w n a j b l i ż s z e m z e t k n i ę c i u z c h o r y m : j e g o b i e l i z n a , s z k l a n k i , t a l e r z e , p r z e d m i o t y s ł u ż ą c e d o m y c i a i c z e s a n i a , s ł o w e m w s z y s t k o , c o u l e g a m o ż l i w o ś c i z a n i e c z y s z c z e n i a w y d z i e l i n ą b ł o n y ś l u z o w e j . S t ą d z a s a d n i c z e w s k a z a n i a j a k n a j ś c i ś l e j s z e g o i z o l o w a n i a c h o r y c h n a b ł o n i c ę , n i e d o p u s z c z a n i a d o n i c h n i k o g o o p r ó c z l e k a r z a i o s o b y p i e l ę g n u j ą c e j , n a d t o n i e w y d a w a n i e z p o k o j u p a c j e n t a u ż y w a n y c h p r z e z n i e g o p r z e d m i o t ó w b e z u p r z e d n i e g o d o k ł a d n e g o i c h w y m y c i a c z y — o i l e m o ż n a — w y d e z y n f e k o w a n i a . B i e l i z n ę o s o b i s t ą i p o ś c i e - l o w ą c h o r y c h , t a k ż e i c h r ę c z n i k i , n a l e ż y z a w i j a ć w p a p i e r i p o t e m w r z u c a ć d o k o t ł a , c z y g a r n k a , w k t ó r y m m u s z ą b y ć w y g o t o w a n e .
D o s z e r z e n i a b ł o n i c y p r z y c z y n i a j ą s i ę w d u ż y m s t o p n i u r o z n o s i c i e l e , j a k i m i s ą p o z o s t a l i c z ł o n k o w i e r o d z i n y , t a k ż e d o m o w n i c y c h o r y c h n a b ł o n i c ę , c h o c i a ż b y n r f t v e t s a m i n i e p r z e c h o d z i l i t e j c h o r o b y . S t w i e r d z o n o n a p o d s t a w i e b a d a ń b a k t e r j o l o g i c z n y c h , ż e o d 2 0 d o 5 0 p r o c , t a k i c h o s ó b z u p e ł n i e z d r o w y c h , a l e p o c h o d z ą c y c h z o t o c z e n i a c h o r e g o , m a w g a r d l e l a - s e c z n i k i b ł o n i c y . D l a t e g o t e ż z d r o w i c z ł o n k o w i e r o d z i n y c h o r e g o o r a z w s z y s c y d o m o w n i c y w i n n i s t a r a n n i e p ł ó k a ć g a r d ł o l e k k i m ś r o d k i e m d e z y n f e k c y j n y m ( n a s z k l a n k ę l e t n i e j w o d y p r z e g o t o w a n e j ł y ż e c z k ę k w a s u b o r n e g o a l b o w o d y u t l e n i o n e j ) . N a d t o l e k a r z e s z k o l n i w i n n i p r z e p r o w a d z a ć k i l k a k r o t n i e p r z e z p e w i e n c z a s