Rolnik : bezpłatny dodatek do "Głosu Wąbrzeskiego" poświęcony zagadnieniom rolniczym 1931.02.07, R. 3, nr 4

(1)

Bezpłatny dodatek do „Głosu Wąbrzeskiego ” poświecony zagadnieniom rolniczym

Nr. 4

Wąbrzeźno, dnia 7 lutego 1931 r .

^{Rok 3}

Rolnictwo pomorskie a

^BA

P o d j ę t a p r z e z P o m o r s k ą I z b ę R o l n i c z ą i n i c j a t y w a n a d z a ł o ż e n i e m G i e ł d y M i ę s n e j d i a P o m o r z a , m u s i s i ę s p o t k a ć z z a i n t e r e s o w a n i e m w ś r ó d s z e r o k i e g o o g ó ł u r o l n i k ó w p o m o r s k i c h .

B r a k i s t n i e n i a G i e ł d y M i ę s n e j , c z y c h o c i a ż b y t a r g o w i c y z w i e r z ę c e j n a w z ó r p o z n a ń s k i e j — n a P o m o r z u , b ę d ą c e m o ś r o d k i e m s i l n i e r o z w i n i ę t e j h o d o w l i , o d d a w n a o d c z u w a ł o r o l n i c t w o p o m o r s k i e , z m u s z o n e d o o r j e n t o w a n i a s i ę p r z y s p r z e d a ż y z w i e r z ą t n o t o w a n i a m i o d l e g ł e j t a r g o w i c y z w i e r z ę c e j w P o z n a n i u , k t ó r a p o z a t e r n n i e o d z w i e r c i a d l a d o s t a t e c z n i e a n i i s t n i e j ą c y c h s t o s u n k ó w w h a n d l u z w i e r z ę t a m i , a n i c e n p ł a c o n y c h n a P o m o r z u , b ę d ą c j e d y n i e l o k a l n ą t a r g o w i c ą z w i e r z ę c ą d l a W i e l k o p o l s k i .

O z n a c z e n i u z a ś h o d o w l i z w i e r z ą t g o s p o d a r s k i c h n a P o m o r z u i w y n i k a j ą c e j s t ą d p o t r z e b i e i s t n i e n i a o d r ę b n e j G i e ł d y M i ę s n e j ś w i a d c z ą d o s k o n a l e c y f r y z w i e r z ą t g o s p o d a r s k i c h G ł . U r z ę d u S t a t y s t y c z n e g o z i l 9 2 7 r . w e d ł u g k t ó r y c h P o m o r z e p o s i a d a :

T r z o d y c h l e w n e j 4 8 7 . 8 5 3 s z t u k B y d ł a r o g a t e g o 3 9 2 . 3 1 0 s z t u k

O w i e c 1 8 5 . 6 2 3 s z t u k

O i l e w y ż e j s t o i r o l n i c t w o w h o d o w l i z w i e r z ą t w p o r ó w n a n i u z p r z e c i ę t n e m i c y f r a m i , d o t y c z ą c e - m i c a ł e i P o l s k i , p r z e d s t a w i a p o n i ż s z e z e s t a w i e n i e :

N a 1 0 0 h a z i e m i u ż y t k o w a n e j r o l n i c z o p r z y p a d a z w i e r z ą t w s z t u k a c h :

Koni Bydła rog. Trzody chi. Owiec

w c a ł e j P o l s c e 1 5 . 2 3 2 . 5 2 3 . 5 7 . 4

n a P o m o r z u 1 4 . 0 3 4 . 1 4 1 , 9 1 6 . 4

O p r ó c z w i e c k o n i , k t ó r y c h l i c z b a n a P o m o r z u n a 1 0 0 h a z i e m i u z v t k o w a n e j r o l n ’ ^ r o . i e s t m n i e j s z a o d n r z e c ’ e t n e j l i c z b y d l a c a ł e j P o l s k i a c o k o r z y s t n i e ś w i a d c z y o w i ę k s z e m p o s ł u g i w a n i u s i ę m a s z v n a m i n r z y u n r a w i e r o l i . — w i d z i m y b a r d z o w y s o k i e l i c z b y z w i e r z ą t . N a i w i ę u e i w y k a z u i e P o m o r z e t r z o d y c h l e w n e j , b o 1 8 , 4 s z t u k w ’ e c e j i o- wiec o_{s z t .} w i e c e j n a 1 0 0 h a . z i e m i u z - v + k r n v a n e j r o l n i c z o , n i ż p r z e c i ę t n e c y f r y d l a c a ł e i P o b k i , — W v ż s z a c y f r ę t r z o d y c b l e w n o i w v k a z u i e i e d v r n e P o z n a ń s k i e , k t ó r e p o s i a d a 4 8 P s z t u k n a 1 n 0 h a . N a t o m i a s t w l i r z h w e o w i e c n a 1 0 0 h a , z i e m i P o m o r z e p r z o d u j e c a ł e j P o l s c e .

projekt giełdy mięsnej.

J e s z c z e d o b i t n i e j z n a c z e n i e h o d o w l i n a P o m o r z u c h a r a k t e r y z u j ą l i c z b y , w y k a z u j ą c e i l o ś ć i n w e n t a r z a w s t o s u n k u d o l u d n o ś c i w i e j s k i e j .

N a 1 0 0 0 l u d n o ś c i w i e j s k i e j p r z y p a d a z w i e r z ą t w s z t u k a c h ;

Koni Bydła rog. Trzody chi. Owiec

w c a ł e j P o l s c e 1 9 4 , 5 4 1 5 , 8 3 0 0 , 5 9 5 , 0 n a P o m o r z u 2 2 1 , 2 5 3 7 , 9 6 6 1 , 0 2 5 9 , 4

P o d o b n i e i l o ś ć i n w e n t a r z a n a 1 g o s p o d a r s t w o r o l n e n a P o m o r z u j e s t w i ę k s z a o d c y f r y p r z e c i ę t n e j d l a c a ł e j P o l s k i , p r z y p a d a b o w i e m n a 1 g o s p o d a r s t w o r o l n e :

Trzody chlewnej Owiec

w c a ł e j P o l s c e 2 , 4 s z t u k 3 , 7 s z t u k n a P o m o r z u 5 , 3 s z t u k 8 , 3 s z t u k

W s z y s t k i e p o w y ż s z e l i c z b y ś w i a d c z ą o w y s o k o r o z w i n i ę t e j h o d o w l i i n w e n t a r z a n a P o m o r z u . S k o r o w i ę c o b l i c z e n i a P a ń s t w o w e g o I n s t y t u t u G o s p o d a r s t w W i e j s k i c h w P u ł a w a c h , p o d a j ą p r z e c i ę t n y d o c h ó d g o t ó w k o w y g o s p o d a r s t w o p o w i e r z c h n i o d 2— 5 0 h a z p r o d u k c j i z w i e r z ę c e j n a 5 8 , 6 p r o c , o - g ó l n e g o d o c h o d u g o t ó w k o w e g o z t y c h g o s p o d a r s t w t o ś m i a ł o m o ż n a p r z y j ą ć , ż e d o c h ó d z p r o d u k c j i z w i e r z ę c e j w t y c h g o s p o d a r s t w a c h n a P o m o r z u w y n o s i c o n a j m n i e j 7 0 p r o c , o g ó l n e g o d o c h o d u g o t ó w k o w e g o .

W ś w i e t l e t y c h c y f r j a s n e m s i ę s t a j e z n a c z e n i e p r o d u k c j i z w i e r z ę c e j d l a r o l n i c t w a p o m o r s k i e g o i z a i n t e r e s o w a n i e r o l n i k ó w p o m o r s k i c h t a k c e n a m i p ł a c o n e m i z a z w i e r z ę t a , j a k i p r z y c z y n a m i , m a j ą - c e m i w p ł y w n a z w y ż k ę c z y z n i ż k ę t y c h c e n .

W o b e c n y m k r y z y s i e h o d o w l a n e g o i p o w s t a ł e g o w s k u t e k t e g o s p a d k u c e n , — s z u k a n i e d r ó g i ś r o d k ó w , j e ś l i n i e d o p r z e z w y c i ę ż e n i a k r y z y s u , t o p r z y n a j m n i e j d o o s ł a b i e n i a j e g o o s t r z a j e s t k o * - n i e c z n y m w a r u n k i e m d o z a p e w n i e n i a o p ł a c a l n o ś c i h o d o w l i . W s z y s t k o , c o p r z y c z y n i a s i ę d o p o d w y ż s z e n i a c e n y o t r z y m y w a n e j p r z e z r o l n i k ó w z a z w i e r z ę t a , c z y w d r o d z e z m n i e j s z e n i a i l o ś c i p o ś r e d n i k ó w , c z y t e ż r a c j o n a l i z a c j i c a ł e g o - a p a r a t u z b y t u , m u s i b y ć p r z e z r o l n i c t w o , z w ł a s z c z a r o l n i c t w o p o m o r s k i e , j a k o n a j b a r d z i e j z a i n t e r e s o w a n e w h o d o w l i , w i t a n e z u z n a n i e m .

(2)

P r o je k t z a te m s tw o r z e n ie G ie łd y M ię s n e j d la P o m o rz a , k tó r a b y s ię p r z y c z y n iła d o r a c jo n a liz a c ji z b y tu z w ie r z ą t i p o s ta w iła w le p s z e m ja k d o ty c h c z a s p o ło ż e n iu r o ln ic tw o p o m o r s k ie , je s t k w e s tją g o d n ą g łę b s z e g o z a s ta n o w ie n ia s ię n a d p y ta n ie m , ja k ie k o r z y ś c i p r z y n io s ło b y r o ln ic tw u z o r g a n iz o w a n ie G ie łd y M ię s n e j n a P o m o r z u .

W n a jlic z n ie j r e p r e z e n to w a n e m d z ia le h o d o w li z w ie r z ą t tj. w tr z o d z ie c h le w n e j P o m o r z e p o s ia d a o d r ę b n e w ła ś c iw o ś c i i o d r ę b n e in te r e s y o d r e s z ty d z ie ln ic P o ls k i. H o d o w la tr z o d y c h le w n e j n a P o m o r z u je s t o d p o w ie d n io p o d r a s o w a n a i p r z y s il

n ie r o z w in ię ty m p r z e m y ś le m le c z a rs k im tr z o d a k a r m io n a je s t ta k ż e c h u d e m m le k ie m , c o w r e z u l

ta c ie d a je o d p o w ie d n i m a te r ja ł ś w iń m ię s n y c h , s p r z e d a w a n y c h w w ie k u 6 —7 m ie s ię c y p r z y o s ią g n ię c iu p r z e z ś w in ię w a g i ż y w e j 7 5 — 9 0 k g .

T rz o d a ta je s t n a jle p s z y m m a te rja łe m n a w y r ó b b e k o n ó w ( b o c z k ó w ) s p r z e d a w a n y c h d o A n g lji.

S tą d te ż n a P o m o r z u p o s ia d a m y 6 f a b ry k b e k o n ó w n a o g ó ln ą ilo ś ć 2 0 ły c h f a b ry k w P o ls c e . P o z a te r n 2 f a b r y k i b e k o n ó w , le ż ą c e n a te r e n ie w o j.

P o z n a ń s k ie g o w B y d g o s z c z y i N a k le , p r z e ra b ia ją w 9 0 % tr z o d ę c h le w n ą z a k u o y w a n ą n a P o m o r z u . P r ó c z te g o tr a n s p o r ty ś w iń b e k o n o w y c h s ta le s ą o d s y ła n e n a ta r g o w ic ę z w ie r z ę c ą w P o z n a n iu , a p r z e d u k a z a n ie m s ię p r y s z c z y c y n a P o m o r z u , ś w i

n ie b e k o n o w e z P o m o r z a w w o ż o n e b v łv d o f a b r y k b e k o n ó w n a G ó r n y m Ś lą s k u i w o i. P o z n a ń s k ie g o . N a le z v w ię c p r z y ia ć . ż e P o m o r z e d o s ta r

c z a tr z o d y c h le w n e j d o R f a b rv k b e k o n ó w , t. j.

4 0 % te g o p r z e m y s łu w P o ls c e . F a k t te n n o d k r e ś - la n y p r z e z p r z e m y s ł b e k o n o w y d a ie p o d s ta w y d o o b lic z e ń , ż e % o g ó ln e g o w y w o z u tr z o d v c h le w n e j z P o m o rz a w y w o ż o n e je s t w p o s ta c i b e k o n ó w n a n a r y n e k a n g ie ls k i, a tv lk o % c z ę ś ć w p o s ta c i ż y w c a n a r v n e k a u s tria c k i i c z p s k i. W n o z o s f a - łv c h n a to m ia s t d z ie ln ic a c h P o la k i g łń w n v m . o ile n ie ie d v n v m r v n k ip n z b v f p d la tr z o d y c h le w n e j, je s t r v n e k a u s tria c k i i c z e s k i.

T o z ia w is lk o o d r ę b n e g o k ie ru n k u w ’^ w o rn tr z o d y c h le w n e ! z P o m o r z a n iż z r e s z tv d z ie ln ic P o la k i, v o z m o w e s w ia d c z v . ż e c e n y tr z o d y c h le w n e ! n a P o m o rz u g łó w n ie b e k o n o w e ? , z a le ż n e sa. o d c e n u - z y s k iw a n v c h z a b e k o n u .n l.ę k .i w A n g lii, a n ie o d c e n ż v w c a p ła c o n y c h w W ie d n iu c z v P r a d z e . J u ż in a e r e ? p r z e d s ta w ia ją s ie te s to s u n k i w w o i. P o - z n e ń c l-rło m . g d z ie n a o g ó ln a ilo ś ć tr z o d y c h lo -w n e ?

s z tu k i< stn;e ia w ła ś c iw ie t-H k o 4 f a h r v k i b e k o n ó w G c -tn ie ie ’e h 6 . le c z 2 z n ic h r» n s> -« ^ u ia s ię tr z o d a c h le w n a z P n m o r z a l. n o d c z a s g d v P o m o r z e n a o g ó ln a ilo ś ć 4 8 7 R 5 R s r tn k tr z o d y c h le w n e j d o s ta r c z a ś w in ie d o 8 f a b r y k b e k o n ó w .

P o m o r z e z a te m je s t n a jw ię k s z y m i n a jle p s z y m r e z e r w u a re m tr z o d y c h le w n e j m ię s n e j d la p rz e -^

m y s łu b e k o n o w e g o w P o ls c e .

J a k ż e n ie s łu s z n e m i k r z y w d z ą c e m d la r o ln i

k ó w p o m o r s k ic h je s t z a te m z a c h o d z ą c y s ta le f a k t s p a d k u c e n n a ś w in ie b e k o n o w e n a ta r g o w ic y z w ie r z ę c e j w P o z n a n iu , z p o w o d u z n iż k i c e n n a ż y w ą tr z o d ę w W ie d n iu c z y P r a d z e , s k o ro tr z o d a c h le w n a ty p u b e k o n o w e g o z u p e łn ie n a te r y n k i n ie je s t w y w o ż o n ą , a z o g ó ln e g o w y w o z u ty lk o y3 c z ę ś ć tr z o d y c h le w n e j z P o m o r z a k ie ro w a n a je s t n a te r y n k i. C z ę s to p o z a te r n z a c h o d z i f a k t z n iż k i c e n tr z o d y n a r y n k u w ie d e ń s k im i p r a s k im a je d n o c z e ś n ie z w y ż k a c e n tr z o d y n a b e k o n p o l

s k i w A n g lji. R o ln ic y p o m o r s c y z a m ia s t k o r z y s ta ć n a d o b r e j k o n ju n k tu r z e d la tr z o d y b e k o n o w e j

tr a c ili, b o ta r g o w ic a p o z n a ń s k a w y k a z y w a ła z n iż k ę c e n p o d w p ły w e m W ie d n ia i P r a g i, a p r z e m y s ł b e k o n o w y ja k i r o ln ic y p o m o r s c y b io r ą z w y k łe p o d u w a g ę n o to w a n ia g ie łd y p o z n a ń s k ie j. D la p r z e m y s łu b e k o n o w e g o w y c h o d z iło to n a d o b r e , a le d la r o ln ic tw a p o m o r s k ie g o n a z łe .' B y ły r ó w n ie ż i f a k ty o d w r o tn e . T a r g o w ic a p o z n a ń s k a w y k a z y w a ła z w y ż k ę c e n n a tr z o d ę a ty m c z a s e m c e n y b e k o n u p o ls k ie g o w A n g lji g w a łto w n ie s p a d ły . J e d n a k p r z e m y s ł b e k o n o w y s o b ie r a d z ił, n ie p ła c ą c w y ż s z y c h c e n n iż m u w y p a d a ło z k a lk u la c ji w ta k im w y p a d k u , c z e g o n ie c z y n ił p r z y z w y ż c e b e k o n u p o ls k ie g o w A n g lji a z n iż c e c e n tr z o d y w P o z n a n iu .

W c z a s ie o d 4 lis to p a d a b r . d o 2 g r u d n ia b . r.

c e n y ś w iń b e k o n o w y c h n a ta r g o w ic y w P o z n a n iu s p a d ły z 1 5 0 z ł. n a 1 3 4 z ł. z a 1 0 0 k g . ż y w c a , a ty m c z a s e m c e n a b e k o n u p o ls k ie g o w A n g lji n ie p o d le g a ła w ty m c z a s ie n a jm n ie js z y m w a h a n io m , u tr z y m u ją c s ię n a je d n y m p o z io m ie 6 1 — 6 5 s z y lin g ó w z a c e n tn a r a n g ie ls k i. P o z n a ń b o w ie m n o to w a ł z n iż k ę c e n tr z o d y p o d w p ły w e m s p a d k u c e n w W ie d n iu ,

N a ta r g o w ic y p o z n a ń s k ie j is tn ie ie p o z a te r n b a r d z o m a łe z a p o trz e b o w a n ie n a ś w in ie b e k o n o w e , g d y ż f a b ry k i b e k o n ó w z a s o a k a ia ią s w o ie z a p o tr z e b o w a n ie d r o g ą b e z p o ś re d n ic h z a k u n ó w tr z o d y o d r o ln ik ó w , p r z y p o m o c y h a n d la r z y i a - g e n tó w . K a ż d a w ie c ilo ś ć ś w iń b e k o n o w y c h , d o s ta r c z o n a n a ta rg o w ic e d o P o z n a n ia n ie z n a jd u je c h e tn w 'h n a b y w c ó w , k tó r z y w o lą z a k u p y w a ć ż y w ie c b P ż e i s w y c h fa b rv ik w p r o s t o d r o d n ik ó w , k tó r y m i ta k n itfd y n ie p ła c a c e n g ie łd o w y c h . W tv c h w a r u n k a c h c e n y ś w iń b e k o n o w v c h m u s z ą b ^ ć w P o z n a n iu n iż s z e o d r z e c z y w is ty c h i ta k ie s t, g d v ż n d lis to p a d a b r . n o to w a n e n a w e t s a o 1 0 z ł.

z a 1 0 0 k rf. n iż e i. o d c e n m a c io r i k a s tr a tó w tj. n a j- lic h s r e r f o g a tu n k u tr z o d y .

W ty c h w a r u n k a c h o r ie n to w a n ie s ;ę p r z y s p r z e d a ż y ś w iń b e k o n o w y c h p r z e z r o ln ik ó w p o - m o r s k’c h , n a n o to w a n ia c h ta r g o w ic y p o z n a ń s k ie j, je s t d la r o ln ic tw a p o m o r s k ie g o s z k o d liw e , g d y ż ta r g o w ic a z w ie rz ę c a w P o z n a n iu n ie ie s t n r a r o - d a in y m w s k a z n ik ’e m c e n d la tr z o d y c h le w n e j h o d o w a n e ! n a P o m o r z u ,

P o d o b n ie ja k w h o d o w li tr z o d y c h le w n e j z a j- m u ie P o m o rz e w P o ls c e d o ś ć o d r ę b n e s ta n o w is k o w h o d o w li b v d ła r o g a te g o . H o d o w a n e b o w ie m n a P o m o r z u b y d ło r o g a te je s t p r z e w a ż n ie r a s y n iz in n e j, w y s o ik o m le c z n e j i d a ją c e j p o z a te m p r z y tu c z e n iu c ie ż k ie i tłu s te o p a s y o w a d z e o d 5 0 0— 8 0 0 a n a w e t 1 0 0 0 k g . ź y w e i w a g i. T o b y d ło p r z v s p r z e d a ż y n a u b ó j, u ^ v s k u ie w y ż s z e c e n y o d b y d ła z in n y c h d z ie ln ic P o ls k i, z e w z g lę d u n a je g o w ię k s z ą w y d a jn o ś ć m ię s a p o u b o iu . T y m c z a s e m i w t-^ m d z ia le h o d o w li z w ie r z e c e i, r o ln ic tw o p o m o r

s k ie n:e p o s ia d a o d p o w ie d n ic h m ia r o d a m v c h w s k a ź n ik ó w c e n p ła c o n y c h z a b y d ło te rfo g a tu n k u . N a le ż y d o d a ć , ż e P o m o r z e je s t o d d a lo n e , a z w ła s z c z a w s c h o d n ia ie tfo c z e ś ć o 2 0 0— 2 5 0 k ^ m . d r o ^ i o d W a r s z a w y , g d z ie je s t g łó w n v r y n e k z b y tu d la b ^ d ła o n a s o w e r fn te g o ty p u . P o z n a ń n a to m ia s t o d d a lo n y te s t o d W a r s z a w y o 3 0 5 k im . F a k t te n w y z y s k u ją d o s k o n a le w a r s z a w s c y h a n d la rz e b v d łe m , k tó r z y z a k u n u ia b y d ło n a P o m o r z u o d r o ln ik ó w , p o c e n a c h ta k ic h , ia k ie s a m i w v z n a c .z ą i w y w o ż ą ie d o W a r s z a w y . Ż a d e n z r o ln ik ó w n ie w ie . c z y p ła c o n a m u c e n a z a b y d ło o p a s o w e ie s t o d p o w ie d n ia , g d y ż ta r g o w ic a p o z n a ń s k a , n a w e t

(3)

- B —

ONMLKJIHGFEDCBA dla większego rolnika posiadającego większą ilość

opasów, jest za odległa dla dostawy bydła z Po

morza.

Oprócz trzody chlewnej i bydła rogatego Po

morze jest poza woj. wschodniemi znane z głów

nych hodowców owiec, których liczba w 1927 r.

wynosiła 185.000 sztuk. Owce pom orskie są uszla

chetnionej rasy, cięższe od owiec hodowanych w innych dzielnicach Polski. Ponieważ hodowlą o- wiec na Pomorzu zajmują się przeważnie większe gospodarstwa rolne i zwykle w większych iloś

ciach, istnienie w bliższej odległości niż w Pozna

niu odrębnej Giełdy M ięsnej dla Pomorza, pozwo

liłoby tym rolnikom na dostawę owiec bezpośre

dnio lub za pośrednictwem spółdzielni zbytu wprost na giełdę, gdzie uzyskiwaliby za swój lep

szy m aterjał odpowiednio wyższe ceny od płaco

nych im obecnie przez handlarzy przy bezpośred

nich zakupach u rolników.

Już przytoczone powyżej powody wystarcza

ją w zupełności na uzasadnienie potrzeby istnie

nia odrębnej Giełdy M ięsnej na Pomorzu, z bra

ku której rolnictwo pom orskie ponosi duże straty nie dające się obecnie uchwycić cyfrowo.

Niezależnie od tećo istnieje na Pomorzu cały szereg spółdzielni zbytu trzody chlewnej i bydła, które przy dostawach trzody chlewnej dla fabryk bekonów, obecnie muszą się również posługiwać notowaniam i cen płaconem i na targowicy w Po

znaniu, gdvź przem vsl bekonowy na nich się opie

ra przy zakupach. Spółdzielnie te powstały w ce

lu obrony rolników przed wyzyskaniem przy sprzedaży zwierząt. n;ezaleźnie z które! strony ten vrvzvsk nochodzi. Dążąc do podniesienia cen uzyskiwanvch nrzez rolników i do zracjonalizo

wania zbytu inwentarza na Pomorzu — snółdziel- nie zbytu trzody chlewnej i bydła również z zain

teresow anym odnoszą się do projektu Giełdy M ie^nei dla Pomorza.

Przy istnieniu bowiem Giełdy M iesnei na Po

morzu. rolnicv tak członkowie iak i nieczłonko- w’e tv'-'h spółdzielni beda mogli bardzo łatwo zro

bić odb:órk<> tr^odv w oznaczony dzień i skiero- wać la na G’e^de M ięsna. bv no sprzedaży za je

den lub dwa dni wynłacić roln’kom należność we- dłiirf cen uzyskanych na giełdzie z "potraceniem m ałvch kosztów, co dziś przy dalekiej odległości tar^owicv -noTnańskiei jest niemożliwe do w^ko- nan:a. rfdvż koszta transportu oraz inne zjadłyby cała nadwyżkę uzyskana w Poznaniu.

NatiP-alłiy, że te wszystkie dodatnie strony Qietdv M iecnet dla Pom orza mogłvhv się nie oka

zać dla rolnictwa "nomorskierfo, tfdvbv rolnictwo to nrzez swoie organizacje nie brało udziału ani W orrianiracii rf’otdv. ani też w pracach p o iej zor- g.ani^owan’ii. Jednak fakt nod’^cia ?n’cia+"«r<*rv nad zorganizowaniem rfipldv przez Pomorska Dhe Pol- nicza zar»ewn’a. że intere^v rohiictwa będą nale- życ’«» nwzrfłed.nłone i skutecznie bronione,

Słanow ’«t'o roln’e^wa i^k i cnółdrteloTo^oi m l- n’czei — woboc nroiekttl G '°łdv M iesnei dla Po- mor-za. ie«t całkowicie nrzvch^lne. roziinve ono bowiem 'doskonale korzyści, iak’e dale ration,ali- zacla zb"v+n. ©raz zbyt ho1p<5nie odczuwa brak ist- n*en?'a takiej d’ełdv na Pomorzu, ze w.zrfledu na odmior>«« warunki hodowli zwierząt w tej dziel

nic^ Polski.

0CzeV?wan:e icdnak od Gietdv Miesnei na Po- mOrZU całkowitej zmiany stosunków w handlu in

wentarzem rzeźnym, byłoby przecenianiem jej możliwości. Zorganizowanie Giełdy M ięsnej pole

pszy jedynie warunki umożliwiające racjonalną organizację zbytu zwierząt. Sama jednak racjona

lizacja leży jedynie w rękach sam ych rolników, którzy przez zakładanie lub przystępowanie do istniejących już spółdzielni zbytu trzody chlewnej i bydła, — mogą zmienić dotychczasowe stosunki kładące się całym ciężarem wyzysku pośrednic

twa na ich barki.

To też choć wiadomość o projekcie stworze

nia Giełdy M ięsnej dla Pom orza musi wywołać wśród rolników uznanie i zainteresowanie się tą sprawą — jednak praca nad zakładaniem i rozwo

jem spółdzielni zbytu trzody chlewnej i bydła — pozostaje nadal jedyną drogą do usunięcia zbyte

cznych i kosztownych pośredników oraz jedynym sposobem racjonalizacji stosunków w tym dziale

handlu. T. S.

Jak ratować konie pr?y kolce.

Najgorszą chorobą koni dla właścicieli inwen

tarza jest tak zwana kolka, która zwykle bywa raptowną, często bardzo niebezpieczną i zdarza się nieraz o każdej porze dnia i w nocy.

Przystępując do okazywania pomocy chorem u koniowi, który się rzuca, drży, poci się, nie odda- je moczu i kału, ciężko oddycha i t. p. należy po

stępować w sposób następujący:

Przedewszys'tkiem nie można pozwolić, ażeby koń się rzucał i przewracał, co powoduje często śm iertelny skręt kiszek; należy więc go oprowa

dzać wolno i rozetrzeć mocno cały brzuch, w cią

gu 15 m 'nut mieszaniną 3 części terpentyny i 1-ej części oleju lnianego, czy też rzepakowego: po roztarciu owinąć dobrze brzuch od spodu podwój

nie ciepłą 'derką.

Jest ustalone, że koń zachorował z przejedze

nia i ma twardy, przeładowany brzuch, należy mu wlać do pyska litr oleju lnianego lub rzepako

wego z dodatkiem 40 gram, aloesu, który przed

tem rozpuścić w szklance gorącej wody; razem mocno zmieszać i stopniowo z przerwam i wlewać do nvska. Zamiast aloesu można też do oleju do

dać 10 kropli oleju krotonowego, który wydają apfpki za recenta lekarza. Bardzo ważnem jest dokładne i głębokie or»różnien;e kiszki odchodo- wei z nagromadzonego kału za pom ocą wysmaro- wam a reki olejem: p o 'dokonaniu tego należy zro

bić lewatywę z kilku litrów letniej wodv m ydla

nej albo też z 3— 4 litrów z dodatkiem pół szklan

ki gliceryny. W tvch wypadkach, k’edy przv kol

ce wv’+e-mvp wrdecie. to zadajac olei, należy do n;erfo dedaó 2 łyżki eteru i 4 łvżki spirytusu cry- sterfo. albo też zam iast jednego i dru<sie«*o — 3 ły

żki kronli W alerianowych. Gnrócz. terfi© nrzy wrdociu mr>*na dać do w^^njicia z kubełka 2 litry wodv. w której rozpuścić 3— 4 łyżki sody oczysz

czeń oj.

W razie, gdy boleści są bardzo silne i koń nie mo*e się uspokoić, wtedv no opróżnieniu kiszki odćhodowei roką wnrowadzić do n’ei rrpenni 50 gramów wodniku chloralu w 2 li+rach letn’ei wo

dy: no zapuszczeniu te^n do kistki z irygatora pr7vcisnać ręcznikiem odbyt na 10 minut, ażeby płyn nie mógł zaraz wyciec zpowrotejn.

(4)

— 1 6 —

C O Ś N IE C O Ś O N A S Z Y C H J A R M A R K A C H , D ro b n e g o s p o d a rs tw a ro ln e p o n o s z ą w ie lk ie s tr a ty z p o w o d u w a d liw e j o r g a n iz a c ji n a s z y c h r y n k ó w z b y tu . P o d ty m w z g lę d e m je s t w P o ls c e d a le k o g o rz e j, n iż w ja k im k o lw ie k in n y m k r a ju E u r o p y Z a c h o d n ie j. O g ro m n a w ię k s z o ś ć r o ln ik ó w z m u sz o n a je s t b o w ie m d o s p r z e d a w a n ia z a r ó w n o z ie m io p ło d ó w , ja k i p r z y c h ó w k u , n a m a ło m ia s te c z k o w y c h ja r m a rk a c h , p e łn y c h w r z a s k ó w , b ło ta , n ie u c z c iw e j k o n k u r e n c ji i o s z u s tw a z b y te c z n y c h p o ś r e d n ik ó w .

N a ta k im ja rm a rk u p o r z ą d n y g o s p o d a r z je s t z a w s z e p o k r z y w d z o n y , g d y ż p r o d u k t d o b ry m u s i s p r z e d a w a ć z a ta k ą ta n ią c e n ę , z a ja k ą je g o s ą s ia d s p r z e d a je p r o d u k t lic h y .

N ie m a ż a d n e j k o n tr o li, ła d u i p o r z ą d k u . R o l

n ik n ig d y n ie w ie , c z y n a je g o to w a r b ę d z ie p o p y t, n ie w ie ja k ą c e n ę b ę d z ie m ó g ł u z y s k a ć b o c e n y w ie lk ic h r y n k ó w n ie p o s ia d a ją d la m a ło m ia s te c z k o w y c h ja r m a r k ó w ż a d n e g o z n a c z e n ia .

D o p o w ię k s z e n ia n ie p o r z ą d k u i z u p e łn e j p r z y p a d k o w o ś c i p r z y s p rz e d a w a n iu p r o d u k tó w p r z y c z y n ia ją s ię w z n a c z n y m s to p n iu w a ru n k i, w ja k ic h o d b y w a ją s ię n a s z e ja r m a rk i. W s z y s tk o d z ie je s ię p o d g o łe m n ie b e m , n ie z a le ż n ie o d d e s z c z u , ś n ie ż y c y c z y tr z a s k a ją c e g o m ro z u .

Ś c isk i b a r m id e r p a n u je w s z ę d z ie ; n ie p o z w a la ją c n a g łę b s z ą ro z w a g ę , a n a w e t n a c h w ilę n a m y s łu . S a m p r o d u k t tr a c i n a s w y m w y g lą d z ie , a c z ę s to i n a s w e j ja k o ś c i, m o k n ą ć n a d e s z c z u lu b ś n ie g u , i n ie z a c h ę c a s w y m w v l^ d e m d o k u p n a .

W k r ó tk ie d n i z im o w e r o ln ik m a b a r d z o n ie w ie le c z a s u n a z a w ie r a n ie tr a n ^ a k c y j i, m a ją c je s z c z e p r z e d s o b ą d a le k ą d ro g ę d o d o m u , n ie m o ż e n ie r a z c ^ e ^ a ć n ” le n s z e g o k u p c a , 'M u s i, a lb o z a b r a ć s w ó j p r o d u k t d o d o m u , tr a c ą c n a o ró ż n o c a ły d z ie ń i tr o c h ę g ro siw a , s d b o s p rz e d a ć g o z a k ^ ż - d ą o f ia ro w a n ą c e n e z d o tk liw ą s tr a ta d la s w e j k ie s z e n i i p o g rz e b g o s p o d a r s tw a ro ln e g o ,

Z 'm n o lu b n ie n p ^ o d a z a c h ę c a d o o d w ie d z e n ia j« k ie < S o ś s z y n k u lu b k -^ -n z m y i z n ó w s tra ta c z a su , p ie n ię d z y , ą n ie r a z i z d ro w ia . A i o te rn p a m ię ta ć tr z e b a , ż e w s k u te k b r-» k u n a le ż y te g o n a d z o r u s a - n i* a rn e <?o p r ^ v p r o w a d r o n u m ja r m a r k k m w in 4*, s y .k » rs i k łb ś w in ią , m o ^ e s ię ła tw o ia k io » -» ś rh o r^ k c b S e m i, p r z y p ę d z o n a z p o w r o te m d o ^ ta in i lu b rK lo x v a, z a ra ż a p o z o s ta ły ż y w y d o b y te k g o s p o d a r s k i,

r M s ię is z e ja r m a r k i m a ło m ia s te c z k o w e s ą n r r e - 7 " d k ’f> m . M o ż e d o h ł-o o n e b v łv z a c z a d ó w n a s z v e h d z ia d ó w i p r a d z ia d ó w , k io d y rfo ’m o d a rlk a ro ln a p r o w a d z o n a b v ła b e z w ie lk ic h w k ła d ó w i w e k a l- k id n w a n o p o k im ie c k u . a le d z itsia ł p r z y n o s z ą o n e ro ln ik o w i w ię ^ e i s * ra t n W k o r z y ś c i, a b o g a c ą ty l

k o " ’e w c z c iw y c h p o ś r e d n ik ó w .

T r z e b a k o n ie c z n ie , ż e b y ja r m a r k i d z is ie js z e z a s tą p io n e z o s ta ły c a łk o w ic ie p r z e z s y n d y k a ty i s p ó łk i r o ln ic z e , ż e b y z a m ia s t g w a łtu , c h a o s u i o - s z u s tw a ja r m a r c z n e g o z a p a n o w a ł p la n o w y i r o z s ą d n y z b y t p r o d u k tó w g n s p p d z r k i r o ln e j n o c e n a c h , u s ta la n y c h n a w ie lk ic h r y n k a c h k r a jo w y c h i z a g ra n ic z n y c h .

Z a m ia s t b r u d n y c h ta r g o w is k m a ło iw a s te c rz k o - w y c h , p o w in n y z o s ta ć w y b u d o w a n e o d p o w ie d n ie m a g a z y n y i p o m ie s z c z e n ia d la in w e n ta r z a ż y w e g o , o ito c z o n o n a le ż y ty m n a d z o r e m i o p ie k ą , z a o p a tr z o n o w d o k ła d n e w a g i i w s z y s tk ie p o tr z e b n e u r z ą d z e n ia .

W ie lk i ju ż c z a s, ż e b y p r o d u c e n t r o ln y p r z e s ta ł b y ć b iły p r z e z p o ś r e d n ik ó w i s p e k u la n tó w ja r m a r c z n y c h !

P a n ó w S e k re ta r z y K ó łe k R o ln i

c z y c h u p r a s z a m y o r e g u la r n e n a d s y ła n ie s p r a w o z d a ń z o d b y

ty c h z e b r a ń .

N O T O W A N I A G IE Ł D Y P Ł O D Ó W R O L N IC Z Y C H LKJIHGFEDCBA

w P O ZNA N IU .

U rzędow e stw ierdzeni* kom isji w etow ani* cen

N o tow a n ia o fic ja lne i d n ia 4 II. 1931 r.

1 0 0 k g . w ła d u n k a c h w a g o n o w y c h p a r y te t P o z n a ń

Żyto . ~ 1 7 0 0 — 1 7 0 0

P s B « a i« a 1 9 ,5 0 —2 0 ,2 5

Jęcim icS aw . . < « ( t । ■ । । ■ ■ i 1 9 2 5 2 0 7 5

Jęcsm iwa brow . . 2 5 0 0 — 2 7 0 0

□ w i« » , . 1 8 .7 5— 1 9 7 5

tytaia 45% ■ w ork. itae. , . , . —,--- 2 7 .0 0 M alca piM B K * 45% a w ork. 3 5 0 0— 3 8 0 0

(" » trę b v ż y t n e 1 1 ,2 5 - 1 2 .2 5

O tr ę b y p s z e n n e 1 2 5 0 — 1 3 5 0

T A R G O W I C A M I E J S K A . z d n ia 4 II. 1 9 3 1 r.

P ła c o n o z a 1 0 0 k g . ż y w e j w a g i:

r'- ' i 1':’’ V . . .

Bydło:

B. Stadniki:

a ) w y łu d z o n e p e łn o m ię s is te 7 6 — 8 6

b tu c z n e m ię « 5 is 'e 6 6 - 7 4

c l u c /n e d o b r z e o d ż y w i o n e 6 0— 6 4

d ; m ie rn ie o d ż y w io n e 5 0 — 5 6

J a łó w k i i k r o w y .

pw łnom iei w vtuc« kro w y «aiw w artości 9 0 — 1 0 0 S) pąłnom ioe w ytu ct kro w y oaniaj dobra m łoda

w art rre in ei do lał 7 . . . . 7 4 — .8 4 cl ttaraee w ytuca iałó w kł I kro w y . . . 60 — 70 dl m iarnia odżyw ione kro w y t jałó w ki . . , 50— 56

#) licho odżyw ione kro w y i jałó w ki . . . . ---

O caay cklaw sai

C IE L Ę T A .

al naipreedniełeee cieleta tucena . . . . M brednio fucEone cieleta i naipreed ataki ni m niej tu cro aa cieleta i dobre tta k i .

1 liche tta k i , , ,

100— 120 9+ 104 8 4 - 9 0 7 0 — 8 0

O W C E .

tl jatfnieta tucena i m łod tee tko py tucena . . 132 —140 h) tfartee >kopy tuccne. liche jagnięta tuceae i d o h rr.

>dfyw m łode o w c a H O—126

c) m iern ie o d żyw ion e tko p y I ow ce . , . , ---

Ś W IN IE .

hl p ełn o m ietitte od 120 do 150 k<J żyw . w a<i 110—I]?

cl p ełn o m ieM tte od 100 do 120 ktf. żyw . w a ji 102 — W 8 dl p ełn o m ietiate od SO do 100 kg. żyw . w agi 92—100 e) m ietitłe {w inie ponad S0 kg. . , , , S'*— 90

f) m aciory i p ó iae kaatraty 96—106