Klasa 7e

Klasa 7e

Mili uczniowie, to już ostatnie tematy jakie dla Was przygotowałam. Dziękuję Wam za pracę w tym roku szkolnym i życzę wspaniałych wakacji.

Termin wykonania zadania: 10 czerwca 2020r.

Temat: Rozwój człowieka – od narodzin do starości.

(temat i cele lekcji zapisujesz w zeszycie) Cele lekcji:

Nauczysz się:

- wyjaśniać, co to jest rozwój osobniczy

- omawiać zmiany zachodzące w organizmie na kolejnych etapach rozwoju - opisywać zmiany zachodzące podczas dojrzewania człowieka

- wyjaśniać, na czym polega znaczenie fizycznego, psychicznego i społecznego dojrzewania człowieka.

Przebieg lekcji:

1.ROZWÓJ CZŁOWIEKA PO NARODZINACH.

Nowonarodzone dziecko, niezdolne do przeżycia bez pomocy dorosłych, w ciągu kilkunastu lat przekształca się w samodzielną osobę zdolną do wydania własnego potomstwa. Czas dzieciństwa u zwierząt podobnych do nas wielkością trwa zaledwie 2‑3 lata. Z czego wynika ta różnica?

Rozwój przebiegający poza organizmem matki obejmuje kolejno następujące po sobie etapy:

 noworodkowy,

 niemowlęcy,

 poniemowlęcy,

 dzieciństwa,

 dojrzewania,

 dorosłości

 przekwitania

 starości

Od chwili narodzin w organizmie zachodzi szereg zmian prowadzących do osiągnięcia dojrzałości fizycznej, psychicznej i społecznej.

Rozwój fizyczny obejmuje wzrost, zmianę proporcji ciała, zwiększenie jego masy, zmiany w funkcjonowaniu tkanek i narządów.

Rozwój psychiczny odbywa się w miarę nabywania umiejętności rozpoznawania swoich emocji i panowania nad nimi oraz budowania relacji z otoczeniem, szczególnie społecznym.

W efekcie osiąga się dojrzałość społeczną, która pozwala pełnić role na przykład matki, ojca, pracownika, obywatela.

Wszystkie procesy rozwojowe zachodzą etapami i w różnym tempie. Na rozwój człowieka od samego początku ma wpływ wiele czynników, które można podzielić na 2 grupy: genetyczne (odziedziczone po rodzicach) i środowiskowe. Te ostatnie obejmują czynniki geograficzne (klimat), społeczno ‑ ekonomiczne (sytuacja rodzinna, warunki mieszkaniowe, materialne), psychiczne (wpływ rodziny i grup rówieśniczych, własna aktywność, stres) oraz choroby.

Ciekawostka

W klimacie umiarkowanym w rozwoju dzieci obserwuje się okresowe wahania tempa wzrostu – np. szybszy wzrost wiosną, większe przybieranie na wadze w okresie zimowym.

Prawdopodobną przyczyną takich zmian są mechanizmy hormonalne będące odpowiedzią organizmu na oddziaływanie klimatu.

2. OKRES DZIECIŃSTWA

Najważniejsze okresy rozwojowe obejmujące dzieciństwo to okresy: noworodkowy, niemowlęcy, poniemowlęcy, dzieciństwa.

W wieku 2 lat dziecko Dziecko siedmioletnie rozwija umiejętność

Zaczyna się usamodzielniać logicznego myślenia

3. OKRES DOJRZEWANIA

 W okresie dojrzewania zwiększa się aktywność hormonów płciowych, które odpowiadają za zmiany w budowie i funkcjonowaniu narządów (głównie układu rozrodczego) oraz wytworzenie drugorzędowych cech płciowych. Zmieniają się proporcje ciała, kształt sylwetki, dojrzewa układ odpornościowy.

 DZIEWCZĘTA zaczynają dojrzewać ok. 9-10 roku życia. Pierwsze 2 lata to okres intensywnego wzrostu. Dlatego dziewczynki w tym wieku są wyższe od swoich rówieśników. Stopniowo zmienia się sylwetka – wydłużają się kończyny, rozwijają biodra, w związku z przyrostem tkanki tłuszczowej zwiększa się masa ciała. Ok. 13 roku życia pojawia się pierwsza miesiączka (menstruacja). Polega ona na złuszczaniu się wewnętrznej wyściółki macicy, któremu towarzyszy niewielkie krwawienie.

Początkowo miesiączki występują nieregularnie, potem średnio raz w miesiącu. Piersi powiększają się, pojawia się owłosienie łonowe, następnie pachowe i kończyn.

 CHŁOPCY zaczynają dojrzewać średnio 2 lata później od dziewcząt, czyli ok. 11-12 roku życia. W tym okresie następuje szybki wzrost ciała. W związku z rozwojem tkanki mięśniowej zmienia się sylwetka chłopca i wzrasta jego masa. Pojawia się zarost na twarzy, owłosienie łonowe, pachowe i kończyn. Objawem dojrzewania u chłopców jest zmiana barwy głosu z dziecięcej na męską. Zjawisko to nazywa się mutacją. Jest ona wynikiem wydłużania strun głosowych. Na wysokości krtani tworzy się zgrubienie, tzw. jabłko Adama. Jądra zaczynają produkować plemniki, które są usuwane w nocy w wyniku tzw. polucji.

 U dziewcząt i chłopców wzrost stężenia hormonów płciowych ma wpływ także na samopoczucie psychiczne.

Pojawiają się stany rozdrażnienia, nerwowości, częste zmiany nastroju. Nawet niewielkie problemy stają się wielkimi, czasem wręcz życiowymi. Dziecko, do tej pory uzależnione od rodziców, próbuje zaznaczyć swoją indywidualność i zdolność do samodzielnego podejmowania decyzji. W tym czasie na zachowanie ogromny wpływ mają koleżanki i koledzy. Młodzi ludzie, nie bacząc na konsekwencje, podejmują

ryzykowne działania. Następuje zmiana zainteresowań, kształtuje się system norm i zasad.

 W okresie dojrzewania uaktywniają się gruczoły łojowe, a cera staje się tłusta i trądzikowa.

Czasem środki codziennej pielęgnacji nie wystarczają, by nie tworzyły się na skórze zmiany mogące powodować trwałe blizny. Gdy kosmetyki stają się nieskuteczne, należy swój problem przedstawić lekarzowi dermatologowi, który dobierze odpowiednie leki, pozwalające zredukować skórne objawy dojrzewania. W okresie dojrzewania zwiększa się też aktywność gruczołów potowych, a zapach potu staje się intensywny. Powoduje to, że wzrasta znaczenie higieny, zwłaszcza intymnej. W tym

okresie należy regularnie obmywać narządy płciowe, stosując środki do higieny o właściwym pH.

Ciekawostka

U dziewcząt okres intensywnego wzrostu przypada między 11.-14. rokiem życia, u chłopców między 13.-16. W związku z tym dziewczęta początkowo przewyższają chłopców wzrostem, ale w kolejnych latach tracą tę przewagę.

4. DOROSŁOŚĆ

W wieku ok. 25 lat, gdy organizm osiągnął dojrzałość biologiczną, rozpoczyna się kolejny etap rozwoju – dorosłość.

 wiąże się ona z uzyskaniem dojrzałości psychicznej i społecznej, które pojawiają się 3-4 lata po osiągnięciu dojrzałości fizycznej

 dojrzałość psychiczna oznacza równowagę emocjonalną i uczuciową, zdolność do podejmowania samodzielnych, odpowiedzialnych decyzji

 dojrzałość społeczna określa zdolność do podjęcia pracy, osiągnięcia niezależności materialnej, przyjęcia określonych ról i norm społecznych

 jest to czas, w którym zapadają życiowe decyzje, np. dotyczące założenia rodziny, okres dorosłości trwa do ok. 50 roku życia.

5. STAROŚĆ

Po okresie dorosłości rozpoczyna się przekwitanie – etap, kiedy w organizmie stopniowo zaczynają zachodzić fizjologiczne zmiany związane z wchodzeniem w okres starzenia się.

 Skóra powoli traci jędrność, pojawiają się zmarszczki, włosy siwieją, spada tempo przemian metabolicznych, co może być przyczyną zwiększenia masy ciała. Ten etap rozwoju osobniczego rozpoczyna się u kobiet między 45-55, u mężczyzn między 55-60 rokiem życia.

 W tym wieku spada poziom hormonów płciowych. U kobiet prowadzi to do zaniku cyklu menstruacyjnego i jajeczkowania. Pojawiają się zaburzenia nastroju, bezsenność, naprzemienne uczucia zimna i gorąca.

 Mężczyźni na ogół zachowują zdolność wytwarzania gamet do późnego wieku, ale ich zdolność rozrodcza się obniża.

 Od ok. 65 roku życia organizm człowieka wchodzi w okres starzenia się. Kończy się okres pracy zawodowej, ludzie przechodzą na emeryturę, wolny czas w głównej mierze poświęcają na rozwój swoich zainteresowań. Starzenie związane jest ze zmniejszającymi się zdolnościami regeneracyjnym komórek i tkanek, spadkiem odporności, zmniejszeniem gęstości kości, co zwiększa ich podatność na złamania.

Pogorszeniu ulega wzrok i słuch, zmniejsza się sprawność fizyczna.

 Ludzie starsi często potrzebują zrozumienia i cierpliwości, wsparcia ze strony rodziny.

Pomoc osobom starszym często obejmuje podstawową obsługę, np. zrobienie zakupów, pomoc przy zejściu i wejściu po schodach. Przebieg i czas trwania tego etapu rozwojowego zależą od czynników genetycznych i środowiskowych.

Prawidłowe odżywianie się, aktywność fizyczna i umysłowa, oraz dobre samopoczucie psychiczne pomagają opóźnić procesy starzenia.

6. Podsumowanie.

 Rozwój osobniczy człowieka rozpoczyna się w chwili jego poczęcia, a kończy, gdy osoba umiera.

 wyróżniamy następujące etapy rozwojowe: noworodkowy, niemowlęcy, poniemowlęcy, dzieciństwa, dojrzewania, dorosłości, przekwitania i starości.

 Organizm ludzki najszybciej rośnie w okresie noworodkowym i niemowlęcym .

 Okres dojrzewania to czas intensywnych przemian fizycznych i psychicznych, będących wynikiem działalności hormonów, głównie płciowych.

 Na pełną dojrzałość składają się dojrzałość fizyczna, psychiczna i społeczna.

7. Podsumowanie.

Dorastanie: http://scholaris.pl/resources/run/id/47897

Termin wykonania zadania: 19 czerwca 2020r.

Temat: Higiena i choroby układu rozrodczego. (temat i cele lekcji zapisujesz w zeszycie) Cele lekcji:

- dowiesz się jak uniknąć chorób przenoszonych drogą płciową - poznasz przyczyny i objawy wybranych chorób układu rozrodczego - wymienisz zalety i wady naturalnych i sztucznych metod antykoncepcji Przebieg lekcji:

1.Jak dbać o układ rozrodczy?

Układy rozrodcze: męski i żeński są bardzo podatne na infekcje, dlatego trzeba o nie dbać.

Osoba, u której pojawiły się jakiekolwiek nieprawidłowości, powinna zasięgnąć opinii lekarskiej. Lekarzem specjalistą dla kobiet jest ginekolog, dla mężczyzn – urolog. Ich porady mogą rozwiać wszelkie wątpliwości, jednak w niektórych przypadkach może się okazać, że badanie lekarskie jest niezbędne.

Aby układ rozrodczy człowieka funkcjonował prawidłowo, warto przestrzegać kilku zasad. Należy:

 dbać o higienę osobistą – na rynku kosmetycznym jest szereg preparatów do mycia okolic intymnych

 prowadzić aktywny tryb życia – zdrowa dieta i codzienny wysiłek fizyczny wzmacnia odporność (zachwiana czyni organizm podatnym na infekcje)

 nosić odpowiednio dobraną bieliznę – zbyt obcisła jest niezdrowa dla układu moczowo-płciowego.

2. Choroby przenoszone drogą płciową.

Choroby weneryczne to grupa chorób zakaźnych, które przenoszone są drogą kontaktów płciowych.

Choroby przenoszone drogą płciową możemy podzielić na choroby bakteryjne, wirusowe, grzybicze i pierwotniakowe.

DO BAKTERYJNYCH CHORÓB WENERYCZNYCH ZALICZANE SĄ:

KIŁA (SYFILIS)

Wywołuje ją krętek blady.

Nieleczona kiła charakteryzuje się przewlekłym przebiegiem z towarzyszącymi licznymi zmianami skórnymi, w niektórych przypadkach dochodzi nawet do łysienia kiłowego.

Im wcześniej kiła zostanie zdiagnozowana, tym większe są szanse na całkowite wyleczenie. Jeżeli jednak choroba dokona spustoszenia w organizmie, trudno będzie je odwrócić.

Najszybszym sposobem na pokonanie

przykrych dolegliwości jest terapia antybiotykowa, zazwyczaj stosuje się penicylinę.

RZEŻĄCZKA (TRYPER)

Wywołuje ją bakteria występująca w postaci dwoinki rzeżączki.

Bakteria ta najczęściej bytuje w wilgotnych miejscach na ciele, takich jak odbytnica, drogi moczowo-płciowe.

 Rzeżączka to choroba weneryczna, której objawy u mężczyzn to m.in. ropny wyciek z cewki moczowej.

 U kobiet rzeżączka często nie daje objawów, niekiedy pojawiają się upławy.

Kiła na skórze

 Leczenie rzeżączki polega na podawaniu antybiotyków.

WENERYCZNE CHOROBY WIRUSOWE TO:

AIDS (Zespół nabytego upośledzenia odporności) AIDS, czyli zespół nabytego braku

odporności, to choroba wywołana przez wirusa HIV(ludzki wirus upośledzenia odporności).

Od początku badań diagnostycznych nad AIDS w 1985 roku, w Polsce zanotowano ponad 15 tys.

przypadków zakażeń.

 AIDS jest skutkiem zakażenia wirusem HIV, który przez wiele lat niszczy odporność, a w końcowej fazie prowadzi do całkowitej destrukcji [układu immunologicznego.

 Skutkiem zakażenia HIV jest spadek liczby limfocytów T, przez co zwiększa się podatność organizmu na choroby, które przy normalnej odporności nie stanowią zagrożenia, jednak dla nosicieli HIV mogą być śmiertelne. Chorzy bardzo często mają nietypowe zapalenia płuc, infekcje grzybicze, nowotwory oraz defekty w układzie nerwowym, które ostatecznie prowadzą do zgonu.

Wirusowe zapalenie wątroby typu B, zwane też żółtaczką typu B, należy do bardzo niebezpiecznych chorób zakaźnych.

Choroba wywoływana jest przez wirus WZW B (HBV), którym zarazić się jest łatwiej niż wirusem HIV.

WZW B jest o tyle podstępną chorobą, że po okresie ostrych objawów może przejść w postać przewlekłą, która czyni osobę zakażoną nosicielem choroby mogącym zarażać kolejne osoby.

Mało tego, postać przewlekła choroby prowadzić może do rozwoju marskości wątroby, a następnie raka wątroby.

Niestety, nie istnieje leczenie przyczynowe WZW B, które pozwalałoby na eliminację wirusa

z organizmu. W ostrym okresie choroby zalecenia nie odbiegają od tych stosowanych w leczeniu WZW A (zaleca się pozostanie w łóżku, ograniczenie aktywności fizycznej,

maksymalne odciążenie wątroby, lekkostrawną dietę, odpowiednie nawadnianie, zakaz spożywania alkoholu). W razie rozwoju przewlekłego zapalenia wątroby stosuje się leki, które ograniczają namnażanie się wirusa w organizmie

WZW C wywoływane jest przez wirus HCV. WZW C jest o tyle niebezpieczne, że mimo iż zakażenie wirusem HCV i ostre zapalenie wątroby częstokroć nie dają objawów, to bardzo często dochodzi do przejścia zapalenia ostrego w zapalenie przewlekłe - a stąd już krótka droga do rozwoju marskości wątroby, a następnie raka wątroby.

CHOROBY PIERWOTNIAKOWE TO TAKIE, KTÓRE SĄ WYWOŁYWANE PRZEZ ORGANIZMY PASOŻYTNICZE.

Rzęsistkowica, to choroba pasożytnicza przenoszona drogą płciową.

Głównym sprawcą tej choroby jest rzęsistek pochwowy – pierwotniak z grupy wiciowców bytujący w drogach moczowo-płciowych człowieka.

Do zakażenia dochodzi zwykle w czasie stosunku seksualnego, rzadziej wskutek korzystania z publicznych toalet, sauny czy używania wspólnego ręcznika z zakażonym oraz w wyniku kąpieli w tej samej wannie.

Przebieg rzęsistkowicy u zarażonych mężczyzn ma najczęściej charakter bezobjawowy, dlatego mogą oni nieświadomie zarażać swoje partnerki seksualne.

U kobiet rzęsistek pochwowy może również bytować przez wiele lat, nie dając żadnych objawów chorobowych.

U kobiet w ciąży rzęsistek może być przyczyną pęknięcia błon płodowych lub przedwczesnego porodu.

Toksoplazmozę wywołuje pierwotniak Toxoplasma gondi, którego żywicielem ostatecznym są zwierzęta kotowate.

Pasożyty namnażają się w nabłonku jelit kotów, a następnie są wydalane z kałem w postaci odpornych na działanie warunków atmosferycznych oocyst. Oocysty są zakaźne dla zwierząt, ptaków oraz ludzi. Po spożyciu owych form zakaźnych pasożyt namnaża się wewnątrz komórek narządów i tkanek naszego organizmu, ale najczęściej umiejscawia się w mięśniach, ośrodkowym układzie nerwowym oraz w oku. Efektem inwazji jest miejscowa reakcja zapalna oraz możliwość powstania cyst, które utrzymują się do końca życia – nie powodując objawów.

Podstawowe zasady profilaktyki toksoplazmozy to:

 nie spożywanie potraw z surowego lub półsurowego mięsa

 nie picie nieprzygotowanej wody z niewiadomego źródła

 mycie warzyw i owoców

 zabezpieczanie produktów żywnościowych przed muchami czy karaluchami

 zabezpieczanie piaskownic przed dostępem kotów

 mycie rąk po kontakcie z kotami czy kuwetami; wyparzanie kocich kuwet oraz karmienie kotów gotową karmą

Zapobieganie toksoplazmozie wrodzonej polega przede

CHOROBY NOWOTWOROWE UKŁADU ROZRODCZEGO

RAK SZYJKI MACICY Rak szyjki macicy najczęściej jest skutkiem długotrwałego zakażenia wirusem

brodawczaka ludzkiego HPV.

W początkowym stadium rak szyjki macicy nie powoduje żadnych objawów, co niestety nie zmusza do natychmiastowej wizyty u ginekologa.

W późniejszym stadium, gdy nastąpił już znaczny rozrost guza, mogą pojawić się bóle w dole brzucha oraz okolicy lędźwiowo–krzyżowej.

Profilaktyka:

Rak szyjki macicy wykryty w początkowym stadium, czyli stadium przedinwazyjnym, jest prawie całkowicie wyleczalny. Na tym etapie jest bezobjawowy, a o jego wykryciu decydują systematyczne, profilaktyczne badania cytologiczne.

RAK PROSTATY

Stercz, gruczoł krokowy lub prostata to różne nazwy tego samego narządu męskiego. Ma on rozmiar przypominający kasztana i tworzy obwódkę dookoła cewki moczowej.

Gruczoł krokowy wydziela płyn, który wraz z wydzieliną pęcherzyków nasiennych oraz z plemnikami tworzy spermę

Powyżej 30 roku życia prawie u wszystkich mężczyzn prostata zaczyna się rozrastać.

U jednych szybciej, u innych wolniej. Łagodny rozrost prostaty powoduje zwiększenie jej rozmiarów, co czasami może prowadzić do zwężenia cewki moczowej, a to z kolei stanowi przeszkodę dla odpływu moczu.

Profilaktyka:

Wykrycie raka prostaty na wczesnym etapie zwiększa szanse na jego wyleczenie. – Dlatego każdy mężczyzna po 45 roku życia (a obciążeni rakiem stercza w rodzinie już po 40-tym!!!), powinien przynajmniej raz na rok zbadać się u urologa.

3. Uzupełnij ćwiczenie 1 strona 117 w zeszycie ćwiczeń 4. Planowanie rodziny.

Antykoncepcja, zwana również kontrolą narodzin lub kontrolą płodności – zbiór metod lub środków służących zapobieganiu ciąży. Planowanie, udostępnianie i stosowanie antykoncepcji nazywane jest planowaniem rodziny.

METODY NATURALNE

METODA OWULACYJNA (na podstawie właściwości śluzu)

METODA TERMICZNA

METODY SZTUCZNE

CHEMICZNA

Środki plemnikobójcze HORMONALNA

Pigułki zawierające hormony MECHANICZNA

Prezerwatywy

5. W jaki sposób oceniamy skuteczność metod antykoncepcyjnych?

Uzupełnij ćwiczenia 2,3 i 4 strona 118 w zeszycie ćwiczeń.

Termin wykonania zadania: 24 czerwca 2020r.

Temat: Równowaga wewnętrzna organizmu – homeostaza.

(temat i cele lekcji zapisujesz w zeszycie) Cele lekcji:

- wyjaśnisz pojęcia „homeostaza”

- poznasz mechanizmy termoregulacji i regulacji poziomu wody - przeanalizujesz regulacje poziomu glukozy we krwi

Przebieg lekcji:

1.Czym jest homeostaza?

Organizm człowieka musi działać w zmieniających się warunkach zewnętrznych

(temperatura, stres, emocje, stan zagrożenia, sen) i do nich dostosować działanie poszczególnych układów tak, aby zapewnić optymalną pracę całego ustroju. W czasie snu wszystkie układy „odpoczywają”, nie zaprzestają jednak działania, lecz funkcjonują

„na zwolnionych obrotach”. Natomiast w czasie silnego stresu następuje całkowita mobilizacja organizmu i większość układów pracuje bardzo intensywnie. Dlatego też mówimy, że poszczególne układy zawsze funkcjonują tak, aby zapewnić organizmowi stan równowagi – są one zawsze gotowe do wzmożonej pracy, a jeśli nie muszą intensywnie działać, zwalniają tempo do najmniejszego możliwego w danej chwili. Zdolność organizmu do efektywnej obrony przed czynnikami stresowymi w celu przywrócenia i utrzymania wewnętrznej równowagi nazywamy homeostazą. Utrzymanie wewnętrznej stabilności organizmu wymaga kontrolowania i regulowania najważniejszych parametrów środowiska wewnętrznego, do których należą: stan nawodnienia organizmu, temperatura ciała, odczyn krwi i płynów ustrojowych, objętość płynów ustrojowych, stężenie związków chemicznych zawartych w płynach ustrojowych (np. stężenie glukozy we krwi), ciśnienie krwi oraz stężenie tlenu i dwutlenku węgla we krwi

CZYNNIKI ŚRODOWISKA WEWNĘTRZNEGO WYMAGAJĄCE REGULACJI I KONTROLI

STAŁOŚĆ ŚRODOWISKA WEWNĘTRZNEGO - HOMEOSTAZA

2.Mechanizm zapewnienia homeostazy.

Kontrola poszczególnych parametrów organizmu odbywa się poprzez receptory

(głównie chemiczne), które zbierają informacje o aktualnym stanie i przekazują do odpowiedniego miejsca (głownie do układu nerwowego), gdzie następuje interpretacja

tych danych. Zostają one porównane z wartościami optymalnymi bądź z przedziałem

wartości dopuszczalnych. Jeśli odbiegają od tych wartości, następuje reakcja organizmu i wymuszenie na narządach wykonawczych odpowiedniego do sytuacji działania. Wszystkie

procesy regulacyjne w naszym organizmie przebiegają poza kontrolą człowieka. Nie jesteśmy bowiem w stanie regulować świadomie i stale oddychania, rozprowadzania tlenu po całym ciele, trawienia czy regularnych skurczów i rozkurczów serca. Nasz organizm wykonuje naprawdę wielką pracę, aby utrzymać się przy życiu – warto to sobie uświadomić. Jednym ze sposobów wspomagania go w tym dziele jest prowadzenie higienicznego trybu życia.

3.Regulacja poziomu wody w organizmie.

Bilans wody organizmu.

U zdrowego dorosłego człowieka, ilość wody w organizmie jest stała. Wzrost lub spadek wody w organizmie niesie za sobą wzrost lub spadek jej wydalania.

Popularne i często powtarzane hasło głosi, że ludzkie ciało w 75% składa się z wody.

Częściowo jest to prawda, a częściowo – mit.

Wiele w tym względzie zależy od naszego wieku i płci, a także ogólnego stanu zdrowia i prowadzonego trybu życia. Nie da się jednak ukryć, że woda w organizmie stanowi składnik

niezbędny do prawidłowego funkcjonowania.

Ciało noworodka, niezależnie od jego płci, składa się z wody w około 75%. Jest to spowodowane faktem, że narządy niemowlęcia wciąż nie są do końca rozwinięte, a jego tkanki dopiero stabilizują swoją strukturę. Z wiekiem dochodzi do unormowania tej sytuacji, a około 12 roku życia zaczynają być widoczne różnice międzypłciowe.

Zawartość wody w organizmie chłopców, a później mężczyzn jest generalnie nieco wyższa, niż ma to miejsce w przypadku dziewcząt i kobiet. Przyczyną tych różnic jest fakt, że organizm osobnika płci żeńskiej jest z natury wyposażony w większą ilość tłuszczu,

podczas gdy organizm męski ma procentowo więcej tkanki mięśniowej. Woda jest jednym z głównych składników mięśni, dlatego też szacuje się, że stanowi około 60-65% masy ciała

przeciętnego mężczyzny. W tym samym czasie organizm kobiety składa się z wody w około 50-55%. Sytuacja zmienia się oczywiście w zależności od naszego wieku i prowadzonego

trybu życia. Ciało seniora może zawierać poniżej 50% wody, co manifestuje się m.in.

w wysuszonej i pomarszczonej skórze.

 Woda dostaje się do organizmu przez jedzenie i pośrednio przez płyny. Część wody jest produkowana w organizmie podczas procesu metabolizmu ( podczas rozpadu składników odżywczych potrzebnych do wytwarzania energii).

 Woda jest wydalana z organizmu poprzez oddawanie moczu, a także przez oddychanie (płuca) i pocenie się (skóra). Kał zawiera stosunkowo śladowe ilości wody (ok. 3-4%).

Poniższy przypadek odnosi się do zdrowego mężczyzny żyjącego w klimacie umiarkowanym.

2,5l wody dziennie jest niezbędne do potrzymania funkcji życiowych. Taka sama ilość 2,5l jest wydalana powyżej wspomnianą drogą.

Ciało ludzkie jest wyposażone w wiele mechanizmów, które wspierają regulację wody w organizmie. W owym procesie bardzo ważne są ośrodki nerwowe w mózgu, które

kontrolują uczucie pragnienia i wydajność nerek.

Stymulacja tych ośrodków sprawia, że pragnienie wody wzrasta, a stymulacja innych ośrodków uwalnia hormon antydiuretyczny (ADH) z przysadki mózgowej.

ADH przyczynia się do pracy nerek i wytwarzania moczu.

W związku z tym, jeśli ilość płynu wpływającego do krwiobiegu maleje, to ciśnienie krwi także spada. W konsekwencji spadek ciśnienia sprawia, że z nadnercza uwalniany jest aldosteron, który sygnalizuje nerkom zatrzymanie wody.

Mechanizm ten nie może jednak działać prawidłowo u osób, które nie spożywają wystarczającej ilości wody.

Dzieje się tak, ponieważ ciało musi dostarczyć minimum 400 ml wody każdego dnia do moczu (jest to wystarczająca ilość, aby wydalić niepotrzebne produkty metabolizmu).

Zdrowy dorosły człowiek potrzebuje ok. 1,5 l wody dziennie, aby dobrze funkcjonować.

Osoby czynnie uprawiające ciężkie czynności fizyczne w gorącym klimacie mogą potrzebować nawet do 10 litrów wody dziennie.

4. Regulacja poziomu glukozy we krwi.

5. Regulacja temperatury ciała.

MECHANIZMY ZAPOBIEGAJĄCE NADMIERNEMU WYCHŁODZENIU

MECHANIZMY ZAPOBIEGAJĄCE NADMIERNEMU PRZEGRZANIU

6. Podsumowanie. Uzupełnij ćwiczenia – zeszyt ćwiczeń strona 121 i 122