Głos Pomorza : dawniej "Głos Wąbrzeski" : pismo społeczne, gospodarcze, oświatowe i polityczne dla wszystkich stanów 1938.03.15, R. 20, nr 31

Ceno numerw 10 ęrotay Opjoono ^otówkg x g^ry

i PISMO SPOŁECZNE, GOSPODARCZE, OŚWIATOWE I POLITYCZNE DLA WSZYSTKICH STANÓW

Nr 31 li

■MBSHUHUBBf&BREMUBSaHQ

Koniec niepodległości Austrii

w to r e k d n ia 1 5 m a r c a 1 9 3 8 Rok 20

d

■

I

■

W d n iu 1 1 m a r c a 1 9 3 8 r . w ie c z o r e m p r o m iio w a n a d o s ta te c z n ie ^ I r a n e j a z a w is ło ś ć A u s tr ii s k o ń c z y ła s ię . j p r z e c h o d z i c h w ile d u ż e j s ła b o ś c i w e - N ie b y ło to z a s k t c z e n ic m . a n i z b y t- i w n ę tr z n e j, z k n g lia z a a b s o r b o w a n a je s t

s e h n ig g a , ż e ta k d a le j b y ć n ie m o ż e , n i c m ie c k o - a u s t r i a c k i e m a s z e r u j ą o d - N ie m c y n ie b ę d ą n a to d a le j p a t r z e ć ., d z i a ł y n ie m ie c k ie , o d d z i a ły p a n c e r n e O b c ią łe m o s ią g n ą ć r ó w n o u p r a w n i e n i a ' p ie c h o ty ..S S ". o r a z n a b ł ę k i t n y m n ie - n ią n ie s p o d z ia n k ą d l a k a ż d e g o , k to

u w a ż n i e ś le d z ił- r o z w ó j w y p a d k ó w o s ta tn ic h m ie s ię c y . M o ż e ty lk o te m p o , w j a lk im w y d a r z e n i a s ię r o z w in ę ły , p r z e k r e ś l ił o w s z y s tk ie r a c h u b y i o c z e - k iw a n ia .

R z e s z a z a ż ą d a ła o d r o c z e n ia p le b is ­ c y t u . Ż ą d a n iu te m u u c z y n io n o z a d o ś ć , a l e l a w i n a w y p a d k ó w , r u s z o n a z m i e j­

s c a , p o to c z y ła s ię d a le j. S c h u s c h m g g

O p o w i a d a j ą w s to lic a c h E u r o p y , ż

w P a r v ż u , w L o n d y n ie i v R z y m ie o -

n ig g a p o le c e n ie z a p y ta n i a w r ę c z r z ą ­ d ó w f r a n c u s k ie g o , a n g ie ls k ie g o i w ło ­ s k ie g o , c z y A u s tr ia n u ż e w tv e h d e c v -

p a r c ie , k r a ń c u z i p o d o b n o o d p o d z ie li, ż e t r u d n o im n a r a z ie z a ją ć n o w is k o w o b e c te j s p r a w y , r z ą d S e y s s I n q u a r t . P ie r w s z ą c z y n n o ś c ią

n o w e g o k a n c le r z a b y ło z w r ó c e n ie s ię o p o m o c w o js k o w ą d o N ie m ie c , k t ó r e j

m u o c z y w iś c ie u d z ie lo n o . W o js k a n i e - I — — . ,

m ie ć k ie w ś r ó d t y u m f a l n y c b f a n f a r i i n ie j u d z ie lić m e je s t w s ia n ie , a R z y m b ic ia d z w o n ó w z r o z w in ię ty m i s z ia n - iw ' o g ó le z a c h .o w 'a i d y p l o m a t y c z n e m d -

d a r a m i w k r o c z y ły d o A u s tr ii. ; o z e n ie . . . .

C o n a to E u r o p a ? M o c a r s tw a z a - , O c z y w iś c ie w c h o d z i je s z c z e w - c h o d u ? A r o n ic ! O w s z e m , z s łe s z o n o i r a c h u b ę m a ła e n te n ia . a ic i t u t a j w ię - u r o c z y s ie p r o t e s t y n a p a p ie r z e . A le

j a k ą m a ją o n e w a r to ś ć p r a k t y c z n ą ? 1 p r z e z N ie m c y

z. k tó r y m i n ig d y z r e s z tą n ie k r y l e s ię . u p a t r z o n y z o s ta ł z n a k o m ic ie . L ig a N a r o d ó w ie - t s k .n -

le m s ię . ż e a u s tr i a c c y m ę ż o w ie s ta n u I tw a n ie m ie c k ie g o , w e z w a n e p rz . ■/. n - n ie m y ś lą o w y k o n a n iu s w e g o p r z y - ! w y r z ą d w ie d e ń s k i, k t ó r e b ę d ą a w a -

r z e c z e n ia . r a n te m , ż e n a s t ę p n y p le b is c y t b ę d z ie

W y m y ś lili p le b is c y t, a b y o s ta te c z - i ty m p r a w d z i w y m . D z iś c a ły ś w ia t w i­

n ie z g w a łc ić w ię k s z o ś ć . K r a j, k tó r y d z i. ja k A u s tr ia p r z e ż y w a h w ile o d tv ! u la t n ie m ia ł ż a d n y c h w y b o r ó w ! s z c z ę ś c ia i w z r u s z e n ia , i z ja k im e n tu - n ie m ó g ł w c ią g u 3 i p ó ł d n i p r z e p ro - z ja z m e m w ita s w y c h z b a w ic ie li, w a d z ić p le b is c y tu , b e z o d p o w ie d n ie g o . . ... ..

• • o , i o 1 ia s a m te s te m s z c z e s u w y , j z w - a - p r z y g o to w a n ia . I r z e c iw i \ m o s z u k a n - ., J

r i , • , , , i I p ic m o g ę n a ta z ie m ię , k io r a j e t m o g i c z y m m a n e w r o m w y b o r c z A m p o w .n a l y . • i ‘ । ‘ i

i ' i • i'• o jc z y z n ą , ;a k .o w o ln y o b y w a te l.

c a ły n a r ó d n ie m ie c k i w A u s tr ii. 1 - ł J

p o m o c y b e z p o ś r e d -

p r z y jś ć z p o m o c ą N ie m c o m w A u s tr ii.

jr a n ic e c ja lis ty c z n a n ie m ie c k a A u s tria !

M o m e n t w y b r a n y d la . r e a liz a c ji p la n ó w .

r o z lu ź n io n e , w o b e c c z e g o c t s o lid a r n e je j w y s tą p ie n ie je s t n iż w ą tp liw e . A w r e s z c ie . k t<

b e z p o ś r e s l n -o u ie z ttc z s ’p io n x . w a ć d z iś w o jn ę ?

o

Wojska niemieckie wkroczyły clo Wiednia

W I E D E Ń . W s o b o tę o g o d z in ie 2 - w k r o c z y ły d o M ie d n ia o d d z ia ły s a m o ­ c h o d ó w ' p a n c e r n y c h a r m ii n ie m ie c k ie j ja k o s tr a ż p r z e d n ia s ił g łó w n y c h

w a ją c y c h s ię n a W ie d e ń d r o g ą c l .

L m z u . k ie j ilo ś c i, ż e w c a

N ie m ie c k ą a r m ię o k u p a c y jn ą w i s ię b r a k b e n z y n y . A u s trii o c e n ia s ię tu ta j w d a n e j c h w i.

Miii ttni tan IfaRibi

W I E D E Ń . W u r z ę d z ie k a n c le r s k im rządzeń nadzwyczajnych rząd ans

o d b y ła s ię k o n fe r e n c ja p r a s o w a , n a i cki postanowił ogłosić następujące

k tó r e j n o w o m ia n o w a n y s z e f p r a s y , j rządzenie:

p r z y b y ły z B e r lin a a tta c h e p r a s o w y . . ,

p o s e ls tw a a u s tr ia c k ie g o w B e r lin ie , J ó - | aj Austria jest Krajem Kzeszij

; z e t H a n s L a z a r o z n a jm ił d z ie n n ik a - 1aneckiej.

nie-

n a 9 0 .0 0 0 p ie c h o ty , p o n a d 8 0 ta n k ó w i w o z ó w p a n c e rn y c h o r a z 7 0 0 s a m o lo -

; tó w . ( o .ó w n y 'tr z o n a r m ii s ta n o w ią p " .l i k i b a w a r s k ie . J e d m s ik i z m e c h a n iz )

z e f H a n s L a z a r

r z o m z a g r a n ic z n y m n a s tę p u ją c e d w ie j q niedziele. 10 kwietnia /•.

^ e ia d o m o ś c i: \ odbędzie się tajne i powszechne gloso-

1) Prezydent Republiki Miklas zi u - ; nwiie, w którym wezmą udział mepż- zygnowai i przekazał swe obowiązki ’ czyźni i kobiety, mający ukończonych kanclerzowi Seyss-Inquartowi. 20 lat. Głosowanie odbędzie się w sprą- 2) na podstawie artykułu pkt 2 wie ponownego złączenia z Rzesza ustawy konstytucyjnej w sprawie za- niemiecka /B iederocremic>uną).

Uroczyste'przywitanie Hitlera na ziemi ojczystej

W I E D E Ń . K a tic le rz H itle r p r z y b y ł: w ’d z ie , iż tw r o r z e n ie w ie lk ie g o p a ń s tw a o g o d z . 1 4 n a te r y to r iu m A u s trii i' o il-; n ie m ie c k ie g o n ie je s t w o lą i

w ie d z ił w B r a u n a u m ,in . s w ó j d o m r d z in n v .

Faktyczne wcielenie Austrii do Rzeszy

B E R L I N . N ie m ie c k ie b iu r o in f o r- ja k o c z ę ś ć s k ła d o w a a r m ii n ie m ie c - m a c y jn e d o n o s i z I .in z u : k ie j.

K a n c le rz i n a c z e ln y w ó d z s il z b r ó j-j 3 ) P o w ie r z a n i g e n e r a ło w i \ o n B o k - ' n y e h z a r z ą d z ił: ‘k o w i, d o w ó d c y 8 a r m ii, d o w ó d z tw o a r -

L IN Z . W L in z ti o d b y ło s ię p o w n m n ie k a n c le rz a H itle ra . P r z e m o w d ł d o n ie g o k a n c le r z S e y s s - I n q u a r t.

S e y s s - I n q u a rt o g ło s ił w s p o s ó b u r o ­ c z y s ty , ż e a r ty k u ł 8 8 I r a k la tu w S a .'i G e r m a in s tr a c ił s w ą m o c .

Z b a lk o n u r a tu s z a o d p o w d e d z ic d H itle r . D z ię k o w a ł w s z y s ik im , k tó r < v

d -; n ic m ic c K ie g o n ie je s t w o lą i p r a g n ie o - jn ie m ty lk o n ie lic z n y c h , le c z je s t w o lą i p r a g n ie n ie m c a łe g o n a r o d u n ie m ie c ­ k ie g o . H itle r p o d k r e ś lił, ż e c h c ia lb y , a b y n ie k tó r z y z d o b r z e w s z y s tk im z n a ­ n y c h o s z u k tw a e z y m ię d z y n a r o d o w y c h p r a w d y m o g li b y ć tu o b e c n i, ż e b y z o - b a c z y ć r z e c z y w i s to ś ć .

w -a lił u s ta w ę o p o n o w n y m z je d n o c z e ­ n iu ( W ie d e r v e r e in ig u n g ) A u s trii z R z e ­ s z ą n ie m ie c k ą . R z ą d r z e s z y u s ta w ą , w y d a n ą w d n iu 1 3 b m ., z a tw ie rd z a to p o s ta n o w ie n ie .

2 ) N a p o d s ta w ie te g o z a r z ą d z a m : a u s tr ia c k a a r m ia z w ią z k o w a z d n ie m d z is ie js z y m p o d le g a m o im r o z k a z o m .

m i iiie m ic c k ie j w o b r ę b ie a u s tr ia c k ic h g r a n ic k r a jo w y c h .

4 ) W s z y s c y c z ło n k o w ie d o ty c iic z a -

z ło ż ą n ie z w ło c z n ie p r z y s ię g ę m n ie , ja k o n a c z e ln e m u w o d z o w i s il z b r o jn y c h

G e n e r ł B o c k w y d a n ie z w ło c z n ie k o n ie c z n e z a r z ą d z e n ia .

(—) Adolf Hitler.

M ó w ią c p o ty m o s p e łn io n y m p < ’- s ła n n ic tw iie ..p r z y w r ó c e n ia m e j o jc z y ­ z n y n a to n o R z e s z e” , z a k o ń c z y ł H i.'i r

Proklamacja Hitlera

B E R L I N . O g o d z . 1 2 tr a n s m iio w a -1 4 0 ty s . N ie m c ó w 7 A u s trii u c ie k ło z a n a b y ła p r z e z r a d io n ie m ie c k ie p r o k la - g r a n ic ę . 1 0 ty s . s ie d z i w w ię z ie n ia c h , a n ia c ja k a n c le r z a H itle r a , o d c z y ta n a j s e tk i ty s ię c y je s i z t ii j.io w a r Ą ( h . p r z e z m in . p r o p a g a n d y d r a J o z e fa j Ż a d n a n a c ja m e to le r o w a l< b y ta -

G o e b e ls a . i k ie j s y tu a c ji, p r z y s w o je j g r a n ic y . —

W p r o k la m a c ji te j k a n c le r z H itle r K a n c le r z H itle r p r z y p o m in a d a le j u - z w r ó c ii s ię w b a r d z o o s tre j f o r m ie

p r z e c iw k o d o ty c h c z a s o w e m u reg;m ó­ w i a u s tn a c k le n iu , 'k tó r e m u z a rz u c a , ż e ty lk o d z ię k i b r u ta ln e m u io r o r o w i m ó g ł s ię u tr z y m a ć p r z y w ła d z e . N ie m ­ c y n ie m o g ą p o z w o lić n a to , a b y 1) i p o i m ilio n a N ie m c ó w A u s trii, ty lk o z p o ­

w o d u s w e g o p o c h o d z e n ia z o s ta ły g w a ł - ! r r z y d r u g ie j p r o o ie p o r o z u m ie n ia j io r a /n v

c o n e i w ię z io n e p r z e z m n ie js z o ś ć . i s ta ra łe m s ię p r z e k o n a ć k a n c le rz a S c h u -1 p ie n /a Francji rr> obronie mepodlegto-

Ostry protest Anglii

G a b in e t d y s k u to w a ł w y d a rz e n a w s to s u n k i a n g ie ls k o n ie m ie c k ie i n a z a ti- A u s trii i p r z y ją ł d o w ia d o m o ś c i, ż e w

B e rlin ie z ło ż o n y z o s ta ł p ro te s t b r y ty j­

s k i w n a jo strz e js z e j fo rm ie . P re m ie r i m i­

n is te r s p ra w z a g ra n ic z n y c h p rz e d te m u c z y n ili p o d o b n y k ro k w o b e c m in is tra R ib b e n tro p a , G a b in e t je s t z d a n ia , ż e p o s tę p o w a n ie r z ą d u n ie m ie c k ie g o m u s i w y w rz e ć n a jb a r d z ie j u je m n e s k u tk i n a

fa n ie p u b lic z n e w c a łe j E u ro p ie .

R z ą d b ry ty js k i p o z o s ta je w n a jś c iś ­ le js z y m k o n ta k c ie z rz ą d e m fra n c u s k im i n ie p rz e rw a n ie z a jm u je s ię s y tu a c ją , M i n is tr o w ie p o z o s ta n ą w o b rę b ie L o n d y n u w c z a s ie w e e k e n d u i w k a ż d y m ra z ie g a ­ b in e t z b ie rz e s ię z n o w u n a jp ó ź n ie j w p o ­ n ie d z ia łe k .

b a r d z o m o w ę a tis ir o - n ie m ie c k ą , z lip e a 1 0 3 6 r., k tó r a m ia ła d o p r o w a d z ić d o u ła t-

m o w a ta m e • i je d n a k d o tr z y m a n a p r z e z r z ą d a tt .‘ s tr ia c k i. a w ię k s z o ś ć lu d n o ś ć i p o z t s ta ­

ła d a le j g w a łc o n a i w ię z io n a .

P r z y d r u g ie j p r ó b ie p o r o ż u m ie n ia

Czechosłowac _/i

... angielski ści Czechosloroacji B ielka Brytania zwrócisię do Rządu z zapytaniem, czy będzie się solidaryzowuta z poczyna- w razie konieczności zbrojnego mysia- niami Francji.

zn.voy.v. ^Parlament

S tr 2 GŁOS POMORZA Nr 31

Wakujące stanowiska

nauczycieli i kierowników ludowych

w ie jsk ic h u n iw e rsy te tac h fu d o - u trz y m v w a n y c h p rz e z fo w a rz y - P rz o d o w n ik W ie jsk i" o ra z p rz e z icje, b ę d ą w a k o w a ły o d je sie n i b r.

sta n o w isk a n a u c z y c ie li i k ie ro w m - W

siw o in sty t

o d p o w ie d n ie w iad o m o ści w św ieżo w y d a n ej k sią ż c e zb io ro w ej p t. „ W iejsk ie u- n iw ersy tety lu d o w e w P o lsc e ". (W a rsz a w a. 1 9 3 8 , sk ła d g łó w m y w K siążn icy d la R o ln ik ó w — W a rsz a w a u l. K o p e rn ik a 3 0 ).

Z a p ra c ę w w ó ejsk im u n iw e rsy te c ie lu d o w y m n a u c z y c ie le o try zm u ją 2 0 0 zł m iesięc z n ie o ra z św iad c z e n ia w n a tu rz e (m ie sz k a n ie , św d atło , o p a ł i u trz y m an ie ).

Z g ło sz e n ia n a leż y n a d sy ła ć p o d a- d re se m : Z a rz ą d T o w a rz y stw a „ P rzo d o ­ w n ik W ie jsk i", W a rsz a w a , u lica K o p e r­

n ik a 3 0 . p o k . 5 2 8 . D o p o d a n ia n a leż y d o ­ łą c zy ć sz c z e g ó ło w y ż y c io ry s, z a w ie rają­

cy p rz e d e w sz y stk im d a n e o w y k sz ta łce­

n iu , z a in te re so w a n ia ch i d o ty c h c za so w e j p ra c y z a ro b k o w e j i sp o łe c z n e j.

bwó wr kiniM

W

N a te ren ie P o lsk i d z ia ła p rz y b u d ó w -. w isk . ch o ciażb y d ro g ą p ro w o k a c ji, n a d - k a K o m u n isty c z n e j P a rtii P o lsk i p n .' u ż y c ia w d y sp o n o w a n iu fu n d u sz a m i p a r- ..C z e rw o n a P o m o c", k tó re j z a g a d n ie m m .

in . je st n ie sie n ie p o m o cy k o m u n isto m o - i sa d z o n y m w w ięzien iu , p rz e n ik a n ie d o le g a ln y c h o rg a n iz a c y j p o d p ła szc z y k ie m n ie sie n ia p o m o c y w ięźn io m p o lity cz n y m b ez ró żn icy p rz e k o n a ń — o p ie k a n a d ich ro d z in a m i i o rg a n iz o w a n ie k u rsó w p o lity ­ c z n y c h d o k sz tałc ają cy c h d la d z ia ła c z y o sa d z o n y c h w w ięzien iu . O sta tn io w sz e ­ re g u w a rsz a w sk ic h o rg a n . C z e rw o n e j P o m o cy z a p a n o w ał d u ż y fe rm e n t p o m ię­

d zy c z ło n k a m i c h rz e śc ija ń sk im i a ż y d a -: ło ż y ć k re s ta rc io m , a p o n a d to zap ew n io - m i. C h rz e śc ijan ie z a rz u c a ją ży d o m n ie- n o n ie z a d o w o lo n e „ d o ły ", źe sta n o w isk a ró b stw o , ro b ie n ie k a rie ry , te n d en c y jn e k ie ro w n ic z e w p rz y sz ło ści b ę d ą o sa d za - 1 o b sa d z a n ie ż y d a m i k ie ro w n ic z y c h s ta n o -’ n e p rz e z id eo w o i o rg a n iz a cy jn ie w y ro - _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ j b io n y ch lu d z i, k tó rz y w y k a z ali sie ju ż

p o z y ty w n y m i w y n ik a m i w p ra c y . k ó w .

W z w ią z k u z ty m z a rzą d P o w a rz y st- i w a o g łasz a n a stę p u jąc e in fo rm ac je , d o ­ ty c z ą c e tej sp ra w y .

D o p ra c y w u n iw e rsy te ta c h lu d o w y ch p o trz eb n e są o so b y sz c z e rz e z a in te re so ­ w a n e ro z w o je m k u ltu ra ln y m w si i m a ­ ją ce o d p o w ie d n ie p rz y g o to w an ie - F o r­

m a ln y c h k w a lifik ac y j n a u c z y c ie lsk ic h p ra c a ta n ie w y m ag a ; k a n d y d a c i n ie są o b o w ią z an i ró w n ież p rz e d sta w ić d y p lo m z u k o ń c z o n e j sz k o ły w y ż sz ej. K o n ie c z ­ n e je st je d n ak , ab y , p o sia d a li o n e g ru n ­ to w n e p rz y g o to w a n ie w jed n e j lu b p a ru d z ie d z in a c h w ie d z y , sp e c jaln ie p rz y d a t­

n y ch w w iejsk ich u n iw e rsy te ta c h lu d o ­ w y ch (k ieru n e k h isto ry c z n y sp o łe c z n o - g o sp o d a rcz y , lite ra c k i lu b p rz y ro d n ic z o

g e o g ta fic z n y .) : sn y ch w listo p a d z ie i g ru d n iu ro k u u b . ip o rt p o w y ższy ch a rty k u łó w w y n o sił O so b y p ra g n ą c e d o k ła d n ie j z a p o z n a ć w zró sł w p o ró w n ia n iu z a n a lo g ic z n y m o k o ło 135 to n , w listo p a d z ie i g ru d n iu się z tą d z ied z in ą p ra c y , m o g ą z n a le ź ć o k re sem 1 9 3 6 ro k u . P o d c z a s g d y w o sta t- ro k u u b ieg łeg o e k sp o rt .en w y ra ził się

wędzonych przetworów mięsnych

W y -w óz w ę d zo n y c h p rz e tw o ró w m ię- i sn y c h w listo p a d z ie i g ru d n iu ro k u u b . ip o rt

ty j. T a rc ia p rz y b ra ły ta k d a le ce n a si­

le, ż e w ła d z e o rg a n iz a c y jn e o b a w ia ją c się p o w ażn y ch n a stę p stw i ro z ła m u , z d e ­ c y d o w a ły się p rz e p ro w ad z ić g ru n to w n ą re o rg a n iz a cję i o d se p a ro w a ć ży d ó w o d c h rz e śc ija n . D la te g o też w ła d z e C z erw o n ej P o m o c y p o sta n o w iły z o rg a n izo w a ć k o ło ż y d o w sk ie o b słu g iw a n e p rz e z ży d ó w i k o ła c h rz e śc ija ń sk ie o b słu g iw an e p rz e z c h rz e śc ija n . T e n sy stem z d a n ie m sfe r k ie ro w n ic zy c h k o m u n isty c z n y c h m a p o -

- n ich d w ó ch m ie sią c a c h ro k u 1 9 3 6 ek s- 165 tys. zł. na FON

P ra co w n ic y B a n k u G o sp o d arstw a K rajo w eg o , P K O ., P a ń stw o w e g o B a ń k u

‘ ' ’ ■ | c y fra o k o ło foO to n . G łó w n y m i ly n k a m i; R o ln e g o i B a n k u P o lsk a K a^ a O p ie k i za- o d b io rc z y m i b y ły S tan y Z je d n o c z o n e ,w ia d a m ia ją, ż e d o d n ia 10 m a rc a z e b ra- B - H a m b u rg . B r^ m a , Z w iąz e k P o łu d n io w o n a F O N . g o tó w k ą 1 6 5 .0 0 0 z-ł.

Zaprzysiężenie nowych rzeczoznawców ^{aw •}

U k u '> » » .> ■ M 1 Ł a c 5 tu _{W y w o ź} k o n se ru m ię sn y c h n a .o m ia st (,ę j z ie k o n ty n u o w a n a a z d o --eb ran ia u-

tZDV rrzemysło #0“ liannlOVtej W UOyni w O k resie sp ra w o zd a w y cz m p a ro k ro tn ie s la lo n ei k w o ty n a z a k u n w y b ra n e g o

* a w z ró sł w p o ró w n a n iu z listo p a d e m i g ru - rp rz ę tu w o jen n e g o .

b y ły S tan y Z je d n o c z o n e ,j

, F ra n c ja i W ło ch y .

W d n iu 9 m a rc a 1938 ro k u P re z e s; rz e c z o zn a w cę ro z m ie sz c z a n ia to w aró w n a ; d n iem 1 9 3 6 ro k u . P o d c z a s g d y w o stat- Iz b y P rz em y sło w o - H a n d lo w e j w G d y - • sta tk a c h . j

n i p . S ta n isła w T o r z a p rzy siąg ł w o b e c -! P . .

n o ści ra d c ó w Iz b y p p . F ra n c isz k a M a r- rz e c z o z n a w c ę sz tau e rk i, k ry c ia lu k ó w o - to n n . to w listo p a d z ie i g ru d n iu ro k u u -

_ _ _ _ * 1 n ich d w óch m ie sią c ac h 1 9 3 6 ro k u w y - ■■■■■

R y c h ’o d o je c h a li d o p rz e d m ieśc ia , g d zie m a szy n a H aird en a za/jrzy m ala się i w y sia d ł z n ie j K a rl, n o sący w rę k u n d ew o lk ą w a lize c z k ę z p rz y p o ra m i p o - d ró żm em i. S z y b k o p o ż e g n a ł się z k ie­

ro w c ą m asz y n y , k tó ry m b y ł je d en z c z ło n k ó w sz a jk i H a rd e n a k n ie o g lą d a­

jąc się ru sz y ł ż w a w y m k ro k ie m k u iiajib ln iższem u n a ro ż n ik o w i, gclzde z n a j­

d o w a ł się p rzy si’.a n c k ta k só w e k .

K id ler o d g ad ł je g o z a m y sł i p e w n y , że K a rl n ie z a u w aż y ł ja d ą c e g o z a m isn sa m o c h o d u , p rz e je ch a ł sz y b k o i za­

trz y m ał się o p o d a l, p a trzą c cśąg le w r lu ­ ste rk o . iiim ieszczo n e n a d k ie ro w n icą w te n .sp o sób , że o d b ija ło d o k adnii-e w szy ­ stk o . co d z ia’o się p o z a m aszy n ą.

K a rl je d n a k d o m y ślał się. że je st sz p ieg o w a n y . Ja k H a rd e n je m u , tale o n n ie d o w ie rz a ł H a rd en o w i i sp o d z ie­

w a ł się. że p o d stę p n y a c h y try w ó d z,

■b an d y tó w p o d e k o g o ś, b y sp ra w d z ić c z y n ic z o sta ł o k ła m a n y .

W y je żd ż a ć z N ew Y o rk u n ie m ia ł za­

m iaru , ale c h o d T ło m u o to , b y H a r­

d e n b y ł p rz e k o n a n y o jeg o w y je ź d ź i e.

w ięc w sia d ł d o p ie rw sz e j z brzegrui ta k só w k i i k a ^ a ł w ieźć się p ro sto n a je­

d e n z d w o rc ó w k o lejo w y c h .

W śla d za n im je c h a ł sa m o c h ó d K il­

le rs, trz y m a ją c y się ciąg le w je d n ak o ­ w e j o 1’cg lcści. b y rk c stra cić tro p u ta k só w k i.

K a rl śm ia ł się w d iu ch u, w id ząc p rzez ty ln ą szy b ę m a sz jm y p o d ą ż a ją c e g o z a n im b a n d y tę , w k tó ry m jitó o l p ie rw ­ szej c h w ili p o z n a ł K illen a i w m y śli u k ład a ł p lain w y w ied zen ó a sz p ie g a w p o le.

F rz e je c h ali p rz e z c a łe m d asto i ta ­ k só w k a stan ę ła p rz e d d w o rc em k o lei.

W y sta w iw sz y w aliszk ę n a c h o d n ik , g d zie u w ija li się p o słu g a cz e w c z erw o ­ n y c h c z a p k a c h . K a rl z a p ła c ił sz o t ro w i i p o w ie rz y w sz y w a liz k ę n u m e ro w a n e­

m u , u d a ł się za n im d o h ali d w o rc a .' W k ilk a sek u m d d o ntim w szed ł d o h a li

P . R o śc isław a C h o y n o w sk ie g o — ja k o w iezio n o k o n se rw m ięsn y ch ra z em 1 3 8 : K U R S Y L O T N IC Z E D L A M Ł O D Z IE Ż Y

. . ’ ‘ ‘ - i' ■ i • ł l'i W n o w y m ro k u sz k o ln y m u rz ą d z o n e sz a łk a i K a z im ie rz a M u ch y o ra z d y re k - k rę to w y c h i o k rę to w y c h u rz ą d z e ń p rz e - b ieg łeg o w y w iezio n o 4 9 8 to n n . E k sp o rt b ę d ą p o ra z p ie rw sz y k u rsy lo tn ic ze d la

k ierow m ł się g łó w n ie d o A n g lii, H a m b u r- m ło d zie ży sz k o ln ej w w iek u o d la t 16 P . W ito ld a K a rp o w ic z a — ja k o rz e - g a, P a lesty n y , A fry k i, B re m y . E g ip tu , d o 19. A b so lw en c i ty c h k u rsó w b ę d ą I c z o z n aw c ę d la o g lę d z in lu k ó w o k rę to - S ta n ó w Z jed n o c z o n y c h . S z w a jc o rii, H o - m o g li w stę p o w a ć d o o d d z iałó w lo tn i-

‘w y ch . la n d ii, K a m e ru n u . L ib erii. S z w e c ji czy ch .

to ra Iz b y d r. Jó z e fa K u lik o w sk ie g o n a ła d u n k o w y c h , stęp u ją c e o so b y w c h a ra k te rz e rz e cz o -'

z n a w c ó w Iz b y : |

P . R y sza rd a A n to sz e w sk ie g o — ja k o 'w y ch .

MARIAN BRONISŁAWSKI

” | S'x. ® w wa ęf

P Powiaśź sensacyjna na tle stosunków amerykańskich

K ille r. D o jrz a w sz y K a rla p rzy je d n e m z o k ien e k k a so w y c h , w m ieszał się w tłu m lu d zi o ta c z a ją c y c h k a sy i z o d ­ leg ło ści k ilk u k ro k ó w b a c z n ie o b se rw o ­ w a ł sz p ieg o w ianeg o .

K a rl z c a łą sw o b o d ą z a ż ąd a ł w o - k ien k u b ile tu d o C h icag o , z a p ła cił z a p rz e jaz d i d o m ag a ł się o so b n eg o p rz e­

d z ia łu z łó żk iem . P o c h w ili k a sje r p o ­ d a ł m u k o p e rtę z b ile ta m i. S c h o w a ł ją d o k ieszen i', p o d sze d ł d o k io skn i z g a z e­

ta m i, gdztie k u p ił k ilk a m a g a z y n ó w i sk iero w a ł się w p ro st d o p rz y g o to w a n e ­ g o d o o d e jśc ia p o c ią g u . ■

P rz ec h o d z ą c sp o w ro tem p rz e z fu rtk ę w k ra c ie , rzuciiił p o b .cżm re o k iem n a K illera , g a p ią c eg o się c ią g le je sz c z e n a p o ciąg , u śm ie c h n ą ł się z z a d o w o le ń c m i p o c h w ili z n a laz ł się n a u licy . S zy b k o p rz e sz ed ł o b o k sto ją c eg o n a u b o cz u sa ­ m o c h o d u K ille ra i sk rę ciw sz y w b o cz­

n ą u lic z k ę w szed ł d o n a ro ż n ej a p te k i, g d zie sta n ąw sz y o k ilk a k ro k ó w o d o k n a w y sta w n eg o d o c z e k a ł się w id o ­ k u K ille ra , sia .ta ją c e g o d o m a sz y n y i sz y b k o o d je żd ż a ją c e g o ,

— T a k — m ru k n ął, w y c h o d z ą c z a p ­ tek i. — T e ra z m am p rz y n a jm n ie j tę p e w n o ść , że n ik t m e b ęd zie m m c sz p ie­

g o w ał. A sp o d z ie w n in się. że c z tery b ib p ię ć d n i w y sta rc zy d o z a z n a jo m ie ­ n ia się z k tó ry m k o lw ie k ze stro n y o w e­

g o G e rb e ra .

W sia d ł d o trą m w .a ju i p o je c h a ł d o B ro o k ly n u . W ie c zó r ju ż b y ł, g d y z a ­ p u k a ł d o m ieszk am i a B u rsk ieg o .

— Ja k się m asz, K a ro l! — z a w o k d u ra d o w a n y g o sp o d a rz . — Ju ż b y łem n ie sp o k o jn y o cieb ie, że ta k d łu g o n ie d a w a łeś w ia d o m o śc i. R o zg o ść się i o - p o w iad a j, c o sły c h a ć . T y lk o p a trz e ć ja k p rz y jd z ie S tc ta n . P o szli z H a n e c z­

k ą n a o b ra z k i i p o w in n i ju ż w ró c ić . O g ro m n ie się u cieszą, ja k cię zo b aczą.

K a ro l W in te rs sz e ro k o i szczeg ó ło w o z a c z a i O D o w iiad ać o w szy stk ie n j, © u

p rz e sze d ł o l c z a su o sta tn ie g o w id zen ia się z B u rsk im .

— Z d a je m i srle — m ó w ił, — że w p ą- d łem n a w ta śc iw y tro p . W y ciąg n ął cm z m u rz y n a w sz y stk o c o m o g łem w y ­ c iąg n ą ć , n ie w z b u d z a ją c p o le j rżen ia.

W y n ik a, z teg o, że H iard en te j sa m ej n o ­ cy , k ied y z a m o rd o w a n o b ra ta , a ra c z ej n a stę p n e g o ra n k a , zak rad ił ąię d o p o ­ k o ik u m u rz y n a i z a b ra ł m u g arn iitu ir ubraaiiiia. C h o d zi te ra z o to . b y w y ­ św ie tlić w ja k im celu i d la k o g o z a b ra ł to u b ra n ie .

— A le ja k ż e tu m o ż n a d o jść d o te­

g o — z a p y tał B u rsk i.

— - N ic w iiem , ale z d a je m i się, źe u b ra n ie to b y ło p o trz eb n e d la m o r­

d e rc y m eg o b ra ta. A p o n ie w a ż w ła śc i­

c ie l sk ra d z io n e g o u b ra n ia je st czło w ie ­ k iem o g ro m n e g o w z ro stu , p rz y p u sz ­ c z am , że i te n k to ś, d la k tó re g o p o ­ trze b n e b y ło u b ra n ie , je st ró w n ie w y ­ so k i i tęg i.

B u rsk i słu c h a ł z w ielk ie m z a cie k a ­ w ien ie m i p o k iw a ł g ło w ą.

— O p ie ra ją c się m a ty c h p rz y p u sz c z e ­ n ia ch , p o sta ra łe m się w y m k n ą ć n a ja ­ k iś c z as z p o d o k a H a rd en a i o d szu k a ć b a n d y tę , k tó ry b y b y ł ta k w y so k i, ja k ó w m u rz y n . C o d o H a rd e n a , te n je st św ię cie p rz e k o n a n y , że m a w e m n ie- w iern e g o i o d d a n e g o p o m o c n ik a , c h o ­ c iaż te n c z ło w iek n ik o m u n a p ra w d ę n ie w ierz y . M am d o w ó d teg o n a so b ie , b o g d y m u p o w ie d z ia łem , że m u sz ę je ­ c h a ć d o C h icag o n a p a rę d n i, p o z o rn ie w ie rz y ł m i n a sło w o , a le to n ic p rz e­

sz k o d z iło m u w y sła ć za m n ą je d n e g o ze sw o ic h z a u szn ik ó w , p ra w d ziw e g o ło ­ tra z p o d c iem n e j g w iazd y , b y te n m n ie szp ieg o w ał.

— N o i ja k ż e p o z b y łe ś siię teg o sz p ie­

g a? — sp y tał B u rsk i.

— B a rd z o łatw o . Z an im d o stałe m się d o m ia sta , w ied z iałe m , że ta m te n je d zie z a m n ą. P o je c h ałe m te d y n a k o lej, k u ­ p iłe m b ilet, w sia d łe m c o p o c ią g u , k tó ry m ia ł w laśm ie o d je ż d ż a ć i m a n e w ro w a­

ło m ta k , że szp ieg H a rd e n a m ó g ł m n ie d o b rz e o b se rw o w a ć . S ta ł n a p e ro n ie i c z ek a ł, aż p o ciąg o d e jd z ie , a ja ty m ­ c z a se m w y m k n ą łe m się z d ru g ie g o k o ń ­ c a p o c ią g u i zo stiaw iłem g o n a stac ji.

Je ste m p e w n y , że m ó j h a rd e n o w sk i cień c z c m p rę d z e j z a te lc io n o w a ł d o sw e­

g o szefa, żc o d je c h ałe m .

— A ja k ie ż m asz te ra z z a m ia ry p rz e d so b ą ?

- M u szę z a p o z n a ć -się z b an d ytam i*

p o z o sta ją c y m i p o d w o d z ą G e rb e ra, g d y ś p o d c z a s u ta rc zk i z n iim i, ja k a m iak m ie jsc e k ilk a ty g o d n i te m u , w id ziaicn w śró d n ic h ta k ieg o w łaśn ie d ra b a , iu k tó re g o u b ra n ie m u rz y n a w sa m raź m o g ło b y się n a d a w ać .

— T ru d n a to sp raw a i n ieib ezp ieczm

— w trąc ił B u rsk i. — T o lu d zie bc>

sk ru p u łó w i su m ie n ia . L fn i w m o c d o ­ la ra i w p ły w y sw y c h h e rsztó w n ie co fa ją się p rz e d ż a d n ą z b ro d n ią . T o ż w u b ie g ły c h k ilk u m ie sią c a c h p * sn ii p e łn e b y ły o p só w lic z n y c h m o rd e rstw i g w a łtó w , a p o lic ja w ż a d n y m , w y p a d ­ k u n ie m o g ła, czy też n ie c h c ia 'a w y ­ k ry ć sp ra w c ó w .

— W iem o tern — o d rz e k ł K a ro l — a le n ie ttąicę n a d z iei w z w y c ię stw o d o ­ b re j sp raw y i sp o d z ie w a m się, żc p rę ­ d zej czy p ó ź n ie j d o w ie m y się k to b y ł p rz y c z y n ą śm ie rc i b ie d n e g o P io tra , a g d y b ęd ziem y m ieli d o w tx ly w rę k a c h , w ó w c z a s i n a jsiln iejsz e w p .y w y ty c h sz u m o w in sp o łe cz e ń stw a n ie u ra tu ją z b ro d n ia rz y o d z a słu ż o n e j k ary .

— D a j B o że, d a j B o że, — .o d p o w ie ­ d z ia ł B u rsk i, śc isk a jąc rę k ę K a ro la . — S p o d z ie w a m się i ja że o sta tec z n ie p o ­ w ie d zie się n a m i p o m śc im y śm ierć m e­

g o p rz y jac ie la .

— — p rz e rw a ł K a ro l ro z m o w ę — c z as n a m n ie P rz y je m n ie m i tu u w a s i d o b rz e ro z m aw iać z u czciw y m czło ­ w iek ie m ale m u sz ę iść ta m , g d zie p o ­ sta n o w iłe m .

— Ja k to . to d ziś je szc z e zn ó w ch cesz u d a ć się d o ty c h ło tró w ?

— A ta k . N ie m a m w iele czasu p rz e d so b ą , n a jw y ż e j trz y lu b c z te ry d n L C h c ą c d o p ią ć c e lu , m u sz ę staw ić się sp o w ro lem u H a rd en a .

— C o d o śro d k ó w p ie n ię ż n y c h , n ic ż a łu j w y d a tk ó w . Z a ra z m o g ę c i d ać, ile p o trz eb u jeisz — rz e k i B u rsk i sięg a jąc p o p o rtfe l.

— N ic, n ie trz e b a . P ie n ię d z y m a m d o ­ sy ć. P rz e c ie ż je ste m je d n y m z b a rd z o c z y n n y c h sp ó ln ik ó w H a rd en a , a n asz sz e f je st h o jn y , o ile c z u je, że h o jn o ść o p ła ci się sto k ro tn ie . O trzy m u ję p o d w ie śc ie d o la ró w ty g o d n io w o , a o p ró c z te g o je sz c z e p ro c e n ty o d p rz y w ie z io ­ n e g o to w a ru , c o d a je z w y k le d ru g ie ty le , a c z a se m n a w e t w ięcej. »