PISMO SPOŁECZNE, GOSPODARCZE, OŚWIATOWE I POLITYCZNE DLA WSZYSTKICH STANÓW nMMBMMMBMSMMaBMii in . . ■■ ■■—■■
WtfOfZO-ŹJSOł EDCBAs o b o ta d n ia 1 9 m a r c a 1 9 3 8 1 1 Rok. 20
W dniu święta Wodza Naczelnego
N a s z e p o ło ż e n ie g e o -p o lity c z n e —'.fro n t w s z y s tk ic h z a g a d n ie ń , g ó ru je n a d l ro c z n ic ę o g ło s z e n ia d e k la ra c ji id e o w e j s u d s k i, g d y o k re ś la ł ro lę W o d z a N a c z e l- b ra k s iln y c h g ra n ic n a tu ra ln y c h z je d n e j
n e g o w p a ń s tw ie i s p o łe c z e ń stw ie — s tro n y , a s y tu a c ja m ię d z y w s c h o d e m i m u s im y m y ś le ć o ra c h u n k u , k tó ry s ta n o - z a c h o d e m E u ro p y z d ru g ie j — s tw a rz a ,
w i o p o d z ia le w s z y s tk ic h m a te ria ln y c h ż e k w e stia o b ro n n o ś c i w y s u w a s ię n a S k w a rc z y ń sk i w s w y m p rz e m ó w ie n iu w d e c y d u ją c y o b ie k tó w i m a te ria ln y c h
rz e c z y p o m ię d z y ż o łn ie rz y k tó rz y b iją s ię n a fro n c ie , a p o m ię d z y tę c a łą b a z ę , ja k w o js k o ję z y k ie m te c h n ic z n y m m ó w i — p o m ię d z y tę p o d s ta w ę , ja k ą je st c a ły k ra j z e s w o im i s iła m i f z e s w o im i c o d z ie n n y m i p ra c a m i. T e n p o d z ia ł s ta ły i c o d z ie n n y m u s i b y ć ro b io n y p rz e z k o g o ś , a m u s i g o ro b ić W ó d z ."
L e c z n ie ty lk o p o d z ia ł
„ rz e c z y m a te ria ln y c h " w i- d ie n p ro w a d z ić W ó d z . — R ó w n ie ż i d z ie d z in a s p ra w m o ra ln y c h p o d p a d a p o z a s ię g i je g o - w p ły w u i k o n tro li.. B o ja k p o w ia d a J ó z e f P iłsu d s k i:
— „ R a c h u n e k m o ra ln y , te n ra c h u n e k m o ra ln o ś c i s w e g o p a ń s tw a d o w o js k a , je s t m u s e m w s z y s tk ic h N a c z e ln y c h w o d z ó w , g d y s w o je ra c h u n k i c z y n ią i p ro w a d z ą .
N ie m a z ą te m w n o w o c z e s n y m p a ń s tw ie i w s p ó ł c z e s n y c h p o ję c ia c h o je g o g o to w o ś c i o b ro n n e j d z ie d z in y . k tó ra b y n ie w c h o d z iła w s k ła d „ ra c h u n k u , ja k i „ c z y n i i p ro w a d z i W ó d z N a c z e ln y . — B o ta k u ło ż y ły s ię s to su n k i i ta k i o b ró t w z ię ła id e a p o g o to w ia o b ro n n e g o i s tru k tu ra n o w o c z e s n e g o w o jsk a , ż e w p o s z c z e g ó ln y c h p o z y c ja c h te g o „ ra c h u n k u "
m ie s z c z ą s ię n ie ty lk o o d d z ia ły w o js k o w e s k o s z a ro w a n e , n ie ty lk o z a so b y w o je n n e , z m a g a z y n o w a n e , n ie ty lk o r e z e r w y lu d z k ie , ro z p ro s z o n e p o c a ły m k r a
ju i o d d a ją c e s ię w c z a s ie p o k o ju ró ż n y m z a ję c io m „ c y w iln y m " — a le w p o z y c ja c h „ ra c h u n k u " , k tó ry c z y n i i p ro w a d z i W ó d z , m ie sz c z ą s ię w s z y stk ie z a s o b y m a te ria ln e i d u c h o w e c a łe g o s p o łe c z e ń s tw a , w s z y s tk o , c o łą c z y s ię z d o b ro b y te m lu d n o ś c i, z e ty k ą s p o łe c z e ń s tw a , s tr u k tu r ą s p o łe c z n ą , s k ła d e m lu d n o ś c i itd . itd -
,Z a w s z e — p o w ie d z ia ł J ó z e f P ił-
n ia s ię . ' O b o z u u ją ł w s ło w a : „ A u to ry te t N a c z e l- A z a ra z e m i d ru g ie j k o n ie c z n o ś c i, n e g o W o d z a m u s i b y ć p o s ta w io n y w k tó rą s z e f O b o z u Z je d n o c z e n ia , g e n . p a ń s tw ie ta k w y s o k o , a b y m u z a p e w n ia ł
1I 1
w p ły w n a w s z y s tk ie c z y n - i n ik i. z w ią z a n e z p rz y g o to -
! w a n ie m n a ro d u i p a ń s tw a d o w o jn y .
P o s ta ć J e g o m u si b y ć i o to c z o n a c z c ią , m iło ś c ią
। i e n tu z ja z m e m n ie ty lk o
’ w o jsk a , a le i n a ro d u * ’.
O b ie te k o n ie c z n o ś c i:
Z je d n o c z e n ia w m y ś li id e i o b ro n n o ś c i i a u to ry te tu W o d z a w n ik a ją g łę b ie j i p o w sz e c h n ie j z in n y m i s p ra w a m i.
,, J e d y n y m p io n e m m o ra ln y m je s t h a s ło o b ro n y P o ls k i.
U ś w ia d o m ił n a s o ty m w ła śn ie N a c z e ln y W ó d z P o w ie d z ia ł n a m :
P o d k re ś lił d o b itn ie , ż e w ty m h a ś le s z u k a ć m a m y ,,d ro g i, k tó ra n a s d o p ro w a -
| d z i d o w y z w o le n ia s ił m o ra ln y c h i tw ó rc z y c h w n a ro d z ie , d o s k u p ie n ia ic h . d o w y tw o rz e n ia n o w y c h w a rto ś c i, k tó ry c h n a m ta k b a rd z o p o trz e b n a41.
I I w y s u n ą ł je d n ą z n a j
d o n io śle jszy c h p o z y cji ,.ra ch u n k u " , k tó ry p rz e p ro w a d za W ó d z :
,.s p ra w a z o rg an iz o w a n ia w o li lu d z k ie j".
is tn ie je u n a s b e z w ą tp ie n ia .
T o m o ż e m y p rz y ją ć ja k o p e w n ik , c z y ta w o la w y s tę p u je w fo rm ie z o rg a n iz o w a n e j? I c o je szc z e w a ż n ie js z e : je d n o lic ie k ie ro w a n ej ?
W iem y n ie s te ty , ż e ta k n ie je st...
I d la te g o te ż w ra c h u n k u W o d z a w y s tę p u je b a rd z o p o w a żn y p o s tu la t p o d
a d re se m s p o łe c z e ń s tw a : z o rg a n iz u jc ie się P o la c y d o k o ła „ p io n u " , ja k i sta n o w i h a sło o b ro n y i z o rg a n iz u jc ie się w m y śl z a sad y , ż e id e a o b ro n n o śc i w y m ag a je d n o licie k ie ro w a n e j w o li-
„Szeroko podjęte hasło obrony Pań
stwa to gospodarcze podniesienie kraju uprzemysłowienie go, pchnięcie całego naszego życia naprzód".
B o d z iś o b ro n a p a ń s tw a to n ie ty lk o d a n in a k rw i, z ło ż o n a p rz e z o b y w a te la w c h w ili, g d y ju ż z a w ie ru c h a w o je n n a p rz e c ią g a n a d k ra je m — a le ta k ie d z ia ła n ia i p rz y g o to w a n ia, b y d a n in a p ra c y i d u c h a o b y w a telsk ie g o o p ro m ien ia ła w c z a sie p o k o ju s iły n a s z e i b y h a sło „ n a ró d p o d b ro n ią " s ta ło się p e łn ią rz ec z y - w ie to śc i.
fsoffifou/fficzy J*ef eęf sm
eto Wotiia Narodu
O b ó z Z je d n o c z en ia N a ro d o w e g o O d d z ia ł w W ą b rz e ź n ie w y sto so w a ł d o P a n a M a rs z a łk a Ś m ig łe g o - R y d z a n a d z ień J e g o Im ie n in te le g ra m n a s tp u ją ce j tre ś c i:
Marszalek Polski
Edward Śmigly-Rydz Warszawa
Wielkie chwile wymagają wielkiego wysiłku narodu i jego przewodników.
Pojmując, że nadeszła taka chwila, w której ważą się losy narodów, przyrzekamy, że wiernie stoimy przy Tobie, Naczelny Wodzu, wyznawając, że jedynym hasłem, które może być pionem moralnym narodu jest hasło obrony Polski.
Obóz Zjednoczenia Narodowego Oddział Wąbrzeźno.
(—) Bolesław Szczuka (—) Feliks Szaliński
prezes sekretarz
I tu je s te ś m y u n a jg łę b s z y c h p o d staw te j k o n ie cz n o śc i, ja k ą n a m rz e c z y w isto ść n a rz u c a : k o n ie c z n o ść z je d n o c z e n ia s p o łe c z e ń s tw a .
P rz e ś w ia d c z e n ie to sta n o w i n a jp ięk n ie jsz y d a r, ja k i z ło ż y ć m o ż e m y w d n iu św ię ta o so b iste g o W o d z o w i N a c ze ln em u M a rsza łk o w i E . Ś m ig łe m u -R y d z o w i.
GŁOS POMORZA * . Nr 33
Ultimatum polskie
«g& rx.qdu Hienskiego
H ar s /. a ro a. Polska Agencja i e-UTSRQPONMLKJIHGFEDCBA legraficzna doroiaduje się, że polska
nota dyplomatyczna, określająca ma- ranki niezbędne dla uniknięcia na przyszłość incydentom niebezpiecz
nych dla pokoju doręczona została rza- domi litewskiemu dnia 17 bm. o godzi
nie 21. Rząd polski oczekuje odpowie
dzi w określonym terminie.
N a n a jb liż s z y m p o s ie d z e n iu S e n a tu m in is te r s p r a w z a g r a n ic z n y c h J ó z e f
B e c k p r z e d s ta w i c a ło k s z ta łt s to s u n k ó w p o ls k o -1 i te w s k ic h .
K o n f lik t p o ls k o - lite w s k i z a c z y n a w y b ija ć s ię n a c z o ło z a in te r e s o w a ń ta k ż e z a g r a n ic ą . P o n iż e j p o d a je m y w e d łu g P o ls k ie j A g e n c ji T e le g r a f ic z n e j
e c h a k o n f lik tu w p r a s ie e u r o p e j s k ie j.
. i
K O N C E N T R A C J A W O J S K P O L S K IC H i N A D G R A N IC Ą L IT E W S K Ą ? ,,E x c e ls io r" z a m ie s z c z a d e p e s z ę z L o n -1 d y n u , k tó r a n a p o d sta w ie w ia d o m o ś c i, ja k ie n a d e sz ły z K o w n a , m ó w i o k o n c e n tr a c ji b ry g a d p o ls k ie j p ie c h o ty n a g ra n ic y p o ls k o -lite w s k ie j.
.,P a ris S o ir” p o d a je c a ły s z e re g in fo r- m a c y j z W a rsz a w y i R y g i n a te m a t k o n - flik tx i p o ls k o -lite w s k ie g o p t. „ P o w a ż n e n a p rę ż e n ie s to su n k ó w p o lsk o -lite w sk ic h . Z d e p e s z y z R y g i d z ie n n ik d o n o s i, iż w y d a je s ię , ż e P o lsk a n ie p rz y jm ie p ro p o z y c ji rz ą d u lite w s k ie g o c o d o z w o ła n ia m ie s z a n e j k o m isji, c e le m z b a d a n ia z a jś c ia g ra n ic z n e g o z d n ia 1 1 m a rc a i e n e rg ic z n ie z a ż ą d a n a w ią z a n ia n o rm a ln y c h s to su n k ó w s ą s ie d z - * k ic h .
„ P a r is S o ir” in fo rm u je d a le j, ż e p o s te ru n k i w o jsk o w e p o s tr o n ie p o ls k ie j w z d łu ż g ra n ic y p o ls k o -lite w s k ie j z o s ta ły p o w a ż n ie w z m o c n io n e .
O s tra fa la o b u rz e n ia p rz e c iw L itw ie , w z m a g a ją c a s ię w p ra s ie p o ls k ie j, w y w o łu je b a rd z o p rz y g n ę b ia ją c e w ra ż e n ie n a L itw ń e , g d z ie p a n u ją p o w a ż n e o b a w y , b y p e w n e p o lity c z n e k o ła p o ls k ie n a n a r z u c iły rz ą d o w i p o ls k ie m u m o c n e j lin ii p o li
ty c z n e j, c o w k o n se k w e n c ji m o g ło b y d o p ro w a d z ić d o in te rw e n c ji w o jsk o w e j P o l
s k i w o b e c L itw y .
B e r l in . D z ie n n ik „ B e r lin e r T a g e - b la tt” w s w o im w y d a n iu p o p o łu d n io w y m d o n o s i o z w ię k s z o n y m n a p ię c iu i p is z e o u ltim a tu m p o ls k im d o L itw y . K o w n o — ! s ą d z i d z ie n n ik — z d a je s ię b y ć s k ło n n e d o u s tę p s tw . W c a łe j P o lsc e , d o n o s i d a le j
„ B e r lin e r T a g e b la tt” o d b y w a ją s ię w ie lk ie m a n ife sta c je , p rz y c z y m z w ra c a s z c z e g ó ln ą u w a g ę n a m a n ife sta c je s tu d e n c k ie w e L w o w ie i z a z n a c z a , ż e p o d o b n e m a n if e s ta c je o d b y ły s ię ró w n ie ż w W a rsz a w ie .
GŁOS NIEMIECKI PRZECIW POSTA-I s u la rn y c h s to s u n k ó w z P o lsk ą , s k re ś le n ie
WIE LITWY. !z k o n s ty tu c ji lite w s k ie j u s tę p u o W iln ie , ja k o s to lic y p a ń s tw a lite w s k ie g o , z a b e z p ie c z e n ia p ra w lu d n o ś c i p o ls k ie j n a L itw ie i u ru c h o m ie n ia k o m u n ik a c ji k o le jo w e j i p o c z to w e j m ię d z y o b u p a ń s tw a m i.
LITWIE GROZI PRZESILENIE RZĄDOWE?
P a r y ż . „ P e tit P a r isie n” d o n o s i z K o - , . _ w n a , ż e n a L itw ie z a n o s i s ię n a p rz e s ile n ie G r u d z ią d z u . D z ie n n ik h a m b u rs k i „ H a m b u rg e r
F r e m d e n b la tt” d o n o s i o s y tu a c ji n a g ra n i
c y p o lsk o -lite w sk ie j w k o re s p o n d e n c ji z B e rlin a i tw ie rd z i, ż e w e d łu g z g o d n y c h d o n ie sie ń z e ź ró d e ł p o lsk ic h i lite w sk ic h in c y d e n t n a le ż y tra k to w a ć b a rd z o p o w a ż n ie . D z ie n n ik z w ra c a u w a g ę n a s ta n o w c z ą p o s ta w ę k ó ł w a rs z a w s k e h i o s try to n p ra sy
Pol Lwów giń Ngiiiiiliiit Min
L W Ó W . M a n ife sta c y jn e z e b ra n ie rzy cerkwi użyli jako narzędzia walki z g o , u s p ra w ie d liw ia ją c y je g o n ie o b e c n o ść , w s z y s tk ic h p o ls k ic h o rg a n iz a c y j w e L w o naród, polskim. Jeżeli zjawiają się w nie p rz y ję ty z o s ta ł o k la s k a m i. O p in ia . s p o łe - w ie w y s ła ło n a s tę p u ją c ą d e p e s z ę d o których sferach usiłowania uspruwiedli- c z n a p o ls k ie g o L w o w a , ja k i c a ły łro n t M a rs z a łk a Ś m ig łe g o - R y d z a : wienia Metropolity Szeptyckiego, to pier p o lsk i w M a ło p o ls c e W s c h o d n ie j je st w
Zgromadzenie obywatelskie solida- wszym warunkiem jest poddania rewizji s p ra w ie ru s k ie j je d n o lity i z w a rty .
ryzuje się z posłem ' Wojciechowskim i negatywnego stosunku Metropohty i u- Z a n o to w a ć je sz c e z n a le ż y ż e h u s z n y -
wyraża uznanie za jego wystąpienie, sunięcie z jego kuźni bezpośrednio po- m i o k la s k a m i p rz y ję to w n io se k p rz e d s ta -
Działalność Metropolity Szeptyckiego mocników, znanych polakożercom . w ic ie la S tro n n ic tw a N a ro d o w e g o , b y u -
godzi w interesy państwa i narodu poi- Z a n o to w a ć je s z c z e n a le ż y , ż e h u c z n y c h w alo n e re z o lu c je , ja k i tre ść d e p e s z y
skiego. Zgromadzenie obywatelskie słoi p a B u c z k a , k s. K o w a ls k ie g o , a s z cz e g ó ł- d o M a rs z a łk a Ś m ig łe g o - R y d z a — p rz e -
na stanowisku współżycia z ludnością n ie m itra ta K u n ic k ie g o . O d c z y ta n y n a s ła ć d o w iad o m o ś c i g e n . K a ra s iew icz
ruską, jednak nie pozwoli, by prowody- z g ro m a d z e n iu list p o s ła W o jc ie c h o w sk ie -1 T o k a rz e w s k ie m u . p o ls k ie j o ra z n a z a rz ą d z e n ia w o jsk o w e p o '
o b u s tro n a c h g ra n ic y . M ó w ią c o tle k o n f lik tu , d z ie n n ik s tw ie rd z a , d łu g o le tn i n ie n o rm a ln y s ta n s to s u n k ó w p o ls k o -lite w sk ic h z a z n a c z a ją c , ż e „ w s z y s tk ie w y s iłk i P o lsk i w k ie r u n k u ro z s ą d n e g o u k s z ta łto w a n ia s to s u n k ó w m ię d z y o b u p a ń s tw a m i z a w sz e z a w o d z iły z p o w o d u u p a rte g o s p rz e c iw u K o - w n a“ .
Uh
th AS th th thth th th th ASth th th th th th th th th th th th th th th th th th th th
Jednym z przekleństw naszego życia, jednym z przekleństw naszego budownictwa państwowego jest to, żeśmy się podzielili na kilka rodzajów Polaków, że mówimy jednym polskim ję
zykiem, a inaczej nawet słoma polskie rozumiemy, żeśmy wy
chowali wśród siebie Polaków różnych gatunków, Polaków z trudnością się porozumiewających, Polaków, tak przyzwy
czajonych do życia według obcych szablonów, według obcych, narzuconych sposobów życia i metod postępowania, żeśmy prawie je za swoje uznali, że wyrzec się ich z trudnością możemy.
( w y ję te z p is m J ó z e f a P iłs u d s k ie g o ).
JAKIE WARUNKI POLSKA POSTAWI| w s e n sa c y jn e j fo rm ie . „ D a ily T e le g r a p h ” d o n o s i, ż e E s to n ia i Ł o tw a w y w ie ra ją n a L itw ę n a c is k w s e n sie p o je d n a w c z y m . —
„ D a ily E x p r e s s” tw ie rd z i, ż e P o lsk a s k o n c e n tro w a ła na granicy poważne siły woj
skowe.
L itw ę n o rm a ln y c h d y p lo m a ty c z n y c h i k o u -
LITWIE?
„ D a ily M a il” p o d a je w a ru n k i p o k o jo w e g o w s p ó łż y c ia , ja k ie P o lsk a s ta w i L i
tw ie . P ism o to tw ie rd z i, ż e P o lsk a z a ż ą d a n i. in . n a ty c h m ia s to w e g o n a w ią z a n ia p rz e z
PISMO ANGIELSKIE 0 KONCENTRA
CJI WOJSKA POLSKIEGO NA GRANICY LITEWSKIEJ.
L o n d y n . P ra sa a n g ie lsk a s k rz ę tn ie n o tu je w ia d o m o ś c i, d o ty c z ą c e k o n flik tu n a g ra n ic y p o lsk o -lite w sk ie j. W s z y stk ie w ia d o m o ś c i z z a g ra n ic y , d o ty c z ą c e te j s p r a w y . p u b lik o w a n e s ą w p ra s ie lo n d y ń sk ie j
W w w w ww ww w w W W W W W
V
W ^t W W Sit sit s»
s»
sit Sitw
s»
sit S»
S»
sit
Śmiertelna walka stróżów
z włamywaczami
G R U D Z IĄ D Z . U b ie g łe j n o c y d o k o n a n o w ła m a n ia d o d o m u w d o w y L e c h e l- b a jn o w e j p rz y u lic y W y b ic k ie g o 2 1 w
rz ą d o w e , c e le m u ła tw ie n ia ro z w ią z a n ia s y tu a c ji ja k a w y tw o rz y ła s ię w s k u te k z a ta rg u z P o lsk ą .
SOWIETY ODMAWIAJĄ POPARCIA LITWIE.
G d a ń s k . G d a ń s k ie p is m o o fic ja ln e
„ D a n z ig e r V o rp o s te n ” d o n o s i z K o w n a , ż e p o s e ł s o w ie c k i w K o w n ie o ś w ia d c z y ł p r e z y d e n to w i S m e to n ie , iż M o s k w a w o b e c n e j c h w ili n ie m o ż e L itw ie p rz y rz e c p o p a rc ia .
LIGA NARODÓW NIE ZAJMIE SIĘ KONFLIKTEM POLSKO-LITEWSKIM.
P a r y ż . H a v a s d o n o s i z G e n e w y , ż e w S e k re ta ria c ie L ig i N a ro d ó w p a n u je p r z e k o n a n ie , iż o b e c n ie n ie m a m o w y o p r z e k a z a n o z a ta rg u p o ls k o -lite w s k ie g o L id z e N a ro d ó w .
TO SIĘ NAZYWA POGOTOWIE DZIENNIKARSKIE.
W i e d e ń . W k o ła c h n a ro d o w m -s o - c ja listy c z n y c h W ie d n ia p a n u je o g ro m n e , z a in te re s o w a n ie z a ta rg ie m p o ls k o -lite w
s k im . D a je s ię w y c z u w a ć n a s tró j w y ra ź n ie p o z y ty w n y d la P o ls k i.
C a ły s z e re g d z ie n n ik a rz y n ie m ie c k ic h k tó rz y z o s ta li p rz e z s w o je re d a k c je d e le g o w a n i d o A u s trii w z w ią z k u z o s ta tn im i w y p a d k a m i. z o s ta li o b e c n ie przerzuceni do
K ró le w c a i W iln a .
W k o ła c h p o lity c z n y c h Wiednia ocze
k u ją w n a jb liż s z y m c z a s ie wydarzeń o do
niosłym znaczeniu.
Kanclerz Schuschnigg wyjechał z Wiednia.
W IE D E Ń . W p o n ie d z ia łe k n a ro z k a 'z m in is te rs tw a s p ra w w e w n ę trz n y c h z n ie sio n o s tra ż , w y s ta w ia n ą p rz e d m ie sz k a*
n ie m b . k a n c le rz a S c h u sc h in g g a , z n o s z ą c ty m s a m y m je g o a re s z t d o m o w y . K a n c le rz o trz y m a ł p o z w o le n ie o p u s z c z e n ia ig ra n ie A u s trii i w c zo ra j je sz c z e w p ó ź n y c h g o d z in a c h w ie c z o rn y c h u d a ł się z a g ra n ic ę , w e d łu g je d n y c h d o p o łu d n io w e g o T y ro lu , w e d łu g d ru g ic h d o S z w a j
c a rii.
Wrzenie wśród robotników
W IE D E Ń . W k o ła c h ro b o tn ic z y c h o - ta tn ie w y d a rz e n ia w y w o ła ły p o w a ż n y n ie p o k ó j i w rz e n ie . W d z ie ln ic a c h ro b o tn ic z y c h u lic e s ą p ra w ie p u s te . Z a ró w n o s o c ja lis ty c z n i, ja k i c h rz e ś c ija ń sc y ro b o tn ic y d e m o n s tra c y jn ie p o z o s ta ją w d o m a ch . W k o ła c h p o lity c z n y c h lic z ą się z m o ż liw o ś c ią s tra jk ó w p ro te s ta c y jn y c h li z a b u rz e ń .
N a a la rm w s z c z ę ty p rz e z w ła ś c ic ie f’
k ę m ie sz k a n ia n a d b ie g li d w a j dozorcy
W id o m s k i i P is z c z e k , k tó rz y się n a jed
n e g o z e s p ra w c ó w n a tk n ę li.
O s o b n ik ó w u c ie k a ją c p o c z ą ł s trz e la ć , p rz y c z y m z a b ił n a m ie js c u d o z o rc ę Wi
d o m sk ie g o a P is z c z k a b a rd z o c ięż k o zra
n ił. O d w ie z io n o g o w s ta n ie b e z n a d z ie j n y m d o s z p ita la . S p ra c w y z b ie g li.
W s z c z ę te n a ty c h m ia s t d o c h o d z e n ie d o p ro w a d z iło w k ró tk im c z a s ie d o u ję c ia ; d w ó c h s p ra w c ó w n a p a d u . S ą to n o to ry c z n i w ła m y w a c z e .
Około 50.000 żydów uciekło z Wiednia
W IE D E Ń . W e d łu g o fic ja ln y c h je sz c z e n ie o g ło s z o n y c h , je d n a k w b iu rz e p a s z p o rto w y m p o tw ie rd z o n y c h w ia d o m o śc i lic z b a ż y d ó w , k tó rz y w pierwszych
d n ia c h p rz e w ro tu o p u ś c ili W ie d e ń d o c h o d z i d o 5 0 .0 0 0 o só b .
W ię k s z o ś ć u c ie k in ie ró w s c h ro n iła się n a te ry to riu m C z e c h o s ło w a c ji.
Mr. 33 POMORZAZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA S tr. 3
Wiadomości ciekawe z bliska i daleka
Znowu śmiertelny wypadek
na szosie newskiej
N O W E N /W . W s to s u n k o w o k ró tk im I b o tn ik a J ó z e fa D e m b s k ie g o , la t 7 6 z a m , c z a s ie z a n o to w a n o n a s z o s ie n o w s k o -g n ie
w s k ie j, w o k o lic y P ie n ią ż k o w a i O s tro w i- te g o , ju ż d ru g i ś m ie rte ln y w y p a d e k w s k u te k n a je c h a n ia p rz e z s a m o c h ó d .
O tó ż s a m o c h ó d c ię ż a ro w y , z d ą ż a ją c y w p ią te k 1 1 b m . d o G d y n i, k ie ro w a n y p rz e z s z o fe ra B ro n is ła w a K rz y ż a n o w s k ie g o z O rło w a M o rs k ie g o n a je c h a ł ro -
w D ą b ró w c e . S k u tk i n a je c h a n ia b y ły fa ta ln e , g d y ż c ię ż k ie ra n y n a g ło w ie s p o w o d o w a ły ś m ie ć o fia ry w y p a d k u , p rz e w ie z io n e j n ie z w ło c z n ie d o z p ita la w N o w e m ,
W in ę w ty m w y p a d k u p o n o s i n ie s z c z ę ś liw y s a m .
Złodziej w roli dyplomaty
Brud osadza się nie tylko na powierzchni bielizny, lecz także wnika głęboko w tkaninę. Jeżeli nie usuniemy go
będzie zawsze nadawał bieliźnieszary odcień.
Dlatego należy prać bieliznę „na wskroś a więc Radionem. Przy gotowaniu bielizny w Radionie wytwarzajq się miliony drobnych pęcherzyków tlenu, które .na wskroś prze- nikajg tkaninę usuwajqc z niej wszelki brud.
W A R S Z A W A . P rz e m y sło w ie c p o d - G d y fa b ry k a n t w y s ia d ł w W a rs z a w ie , la s k i p . M ic h a ło w ic z , ja d ą c y p o c ią g ie m z p rz e ra ż e n ie m s p o s trz e g ł, iż b ra k m u p o ś p ie sz n y m z G d y n i d o W a rs z a w y , p o - z ło te g o z e g a rk a , p a p ie ro ś n ic y o ra z p o rt- z n a ł w p rz e d z ia le p ie rw s z e j k la s y ja k ie - fe lu z p ie n ię d z m i. O k ra d z io n y p rz e m y s ło g o ś e le g a n c k ie g o m ę ż c z y z n ę , k tó ry n a - w ie c z a m e ld o w a ł n a ty c h m ia s t o k ra d z ie -
w ią z a ł z n im ro z m o w ę . ż y w k o m is a ria c ie .^
P o k ilk u ju ż m in u ta c h o b a j p a n o w ie , P o ś c ig z a d o m n ie m a n y m p o s łe m c a ł- ro z m a w ia li ja k s ta rz y z n a jo m i i p o - k c w ic ie s ię u d a ł, g d y ż w p a rę g o d z in p o s z li d o w a g o n u re s ta u ra c y jn e g o n a p o s i- lic ja u ję ła H e n ry k a M a lin o w s k ie g o , z n a - łe k . R o z m o w a to c z y ła s ię n a te m a ty p o - n e g o z ło d z ie ja k o le jo w e g o i h o te lo w e g o , lity c z n e i s p o łe c z n e , g d y ż n o w o p o z n a n y k tó ry o d p e w n e g o c z a su g ra s o w a ł n a li- p a s a ż e r tw ie rd z ił iż je s t p o s łe m je d n e g o n ii W a rs z a w a - G d y n ia .
z p a ń s tw o ś c ie n n y c h .
Damy z towarzystwa hazarduja w jaskiniach gry
i
1
gruntownie,
3
pierze bieliznę „na wskroś
HP
Lever S.A.
Wyrób Schicht-
ś le d c z a m . W iln a m ie s z k a n ia i p rz y c h w y c ili to w a rz y s tw o i J VIŻ ZFIÓW W SZlCOlS
kilka osób rannych
W O ż a ń s k u w p o w . ja ro s ła w s k im । g ło w ie , ż e w a lc z y o b e c n ie z e ś m ie rc ią w x i w J a ro s ła w iu .
— OQO — W IL N O . P o lic ja
o trz y m a ła p o u fn ą w ia d o m o ś ć o is tn ie n iu ta jn y c h d o m ó w g ry , w k tó ry c h n a s z e ro k ą s k a lę o d b y w a ją s ię o s z u k a ń c z e m a c h i n a c je w g rz e w t, z w . lo te ry jk ę .
i ■ ‘ ' ; '" : '
z a rz ą d z o n o re w iz ję w k ilk u te g o ro d z a ju
lo k a la c h m . in . p rz y u lic y M ic k ie w ic z a --- 1 5 . A g e n c i ta jn e j p o lic ji w k ro c z y li d o m o w a n o .
s k ła d a ją c e s ię p rz e w a ż n ie z k o b ie t z t ., z w . s fe r to w a rz y s k ic h , k tó re z n a m ię t- n o ś c ią o d d a w a ły s ię h a z a rd o w e j g rz e W | lo te ry jk ę , tra c ą c p rz y ty m z n a c z n e s u -
:je w g rz e w t. z w . lo te ry jk ę . lo ie ry jK ę , ira c ą u p rz y c y m z u a v z n t o u - w O ż a ń s k u w p o w . ja ro sła w sk im । [g ło w ie, ż e w a lc z y o b e c P o k ilk u d n io w e j ś c is łe j o b s e rw a c ji m y p ie n ię ż n e . P rz y b o ry d o g ry o ra z b a n k u r z ą jz ^o je d n o z m ie js c o w y c h s to w a rz y - s z p ita lu p o w sz e c h n y m
1 s k o n fis k o w a n o . W ła ś c ic ie lk ę m ie s z k a n ia s z e i^ z a p u s ty w s a li m ie jsc o w e j s z k o ły a re s z to w a n o , a u c z e s tn ik ó w w y le g ity m o -, p o w s z e c h n e j. W c z a sie z a b a w y d o s z ło
.— p o d o b n ie ja k w Ł o d z i — d o z a jś ć _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ S p o m ię d z y u c z e s tn ik a m i z a b a w y a p rz y
b y ły m i p a ro b c z a k a m i. W y w ią z a ła s ię r e ' .. ---L 1 x'" ‘ j i k ilk a o s ó b o d n io s ło ra n y , a n ie j. R o m a n !
! K a n c le rz ta k c ię ż k o p o b ity z o s ta ł p o 1
Olbrzymia afera na Górnym Śląsku
K A T O W IC E . N a Ś lą s k u w y k ry to n o w ą o lb rz y m ią a fe rę . W ła ś c ic ie l p r z e d s ię b io rstw a b u d o w la n e g o in ż . J . D rz e w ie c k i z K ra k o w a z ło ż y ł p ro k u ra tu rz e k a to w ic k ie j s k a rg ę p rz e c iw k o g łó w n y m a k c jo n a riu s z o m ,.Z a k ła d ó w B ra c i P o rę b s k ic h S . A .“ w S z o p ie n ic a c h , s ły n n e j fa b ry c e s o d u b ra c io m S ta n is ła w o w i i F ra n c is z k o w i P o rę b sk ie m u z S z o p ie n ic .
Z p ro w a d z o n y c h d o c h o d z e ń w ia d o m o je d y n ie , ż e c h o d z i o w ie lk ą a fe rę o s z u k a ń c z ą . In ż . D rz e w ie c k i z a c z ą ł g ro m a d z ić a k c je te g o p rz e d s ię b io rs tw a . S ta n i
s ła w P o rę b s k i s p rz e d a -ł s w ó j p a k ie t a k c ji ż o n ie , a s a m o b ją ł s ta n o w is k o g łó w n e g o d y re k to ra , p o b ie ra ją c w y s o k ie h o n o ra riu m , d ie ty itd . M im o , ż e p rz e d s ię b io r s tw o is tn ia ło s z e re g la t n ie z w o ła n o w a l-
la n s i d o k o n a ć w y b o ru n o w y c h w ła d z . N ie p rz e d k ła d a n o w ła d z o m s p ra w o z d a ń z d z ia ła ln o śc i s p ó łk i, c o b y ło p r z e s tę p s tw e m s k a rb o w y m . T rw a ło ta k 1 4 la t.
i — d o z a jś ć p o m ię d z y u c z e s tn ik a m i z a b a w y a p rz y -
g u la rn a b itw a n a s ie k ie ry , w c z a s ie k tó re j Swój do swego!
Kobiety przemytniczki dewiz
W A R S Z A W A . K o m isja d e w iz o w a ! O s o b o m ta k im z a s a d n ic z o n ie u d z ie la W k o ń c u z a k ła d y w S z o p ie n ic a c h o g ło s i- p ro w a d z i c z a rn ą listę o s ó b , k tó re b y ły s ię p o z w o le ń n a w y w ó z ż a d n y c h d e w iz , ły u p a d ło ś ć . S tr a ty a k c jo n a riu s z ó w s ię - k a ra n e w z g lę d n ie s k o m p ro m ito w a n e , w a z g ło s z e n ia ic h s ą o d rz u c a n e .
g a ją s z e ść m ilio n ó w z ło ty c h . z w ią z k u z e s z m u g le m w a lu t i d e w iz . N a c z a rn e j liś c ie z n a jd u je s ię s z e re g p a ń , s c h w y ta n y c h n a g o rą c y m u c z y n k u p rz e m y tu w a lu t d o z a g ra n ic z n y c h k ą p ie lis k .
Brat oskarża siostry
o przywłaszczenie 1OO tys. zł
W g ru d n iu 1 9 3 0 ro k u p o w ró c ił d o ’ P o w ró c iw s z y d o B rz e ś c ia , M e n d e l P o ls k i p o d łu g o le tn im p o b y c ie w A m e ry M e ln ik s w e p ie n ią d z e o d b ra c i o trz y m a ł
c e M e n d e l M e ln ik . O s z c z ę d z o n y w c z a - n a to m ia s t s io s tra je g o E s te ra A w e rb u - g o d n iu z a n a p a d y ra b u n k o w y ^ n a ^ k a rę s ie p o b y tu n a <
Wisielczy humor
R Z E S Z Ó W . S k a z a n y w u b ie g ły m ty -
o b c e j z ie m i d o ś ć z n a c z n y I c h o w a , n a b y ła s o b ie z a o trz y m a n e p ie n ią ś m ie rc i b a n d y ta P a w e ł B il, u s iło w a ł z b ie c n e g o z g ro m a d z e n ia a k c jo n a riu s z ó w , b y k a p ita ł ^ m ia ł m u z a p e w n ić d o s ta te c z n e d z e n a w ła s n e im ię d o m p rz y u lic y S te -1 z^ w ię z ie n ia s ą d u o k rę g o w e g o .
w m y ś l u s ta w y p rz e d sta w ić ro c z n y b i- III 'lll'Hllll'IIIWIIIWilWi^IWi IHillH'ilMi WI'ITT
Straszna śmierć marynarza
G D Y N IA . N a s ta tk u s z w e d z k im ,.B ir h a la n d ” , s to ją c y m w s tre f, w o ln o c ło w e g o p rz y n a d b rz e ż u S ta n ó w Z je d n o c z o n y c h , m a ry n a rz A . G . A n d e rb e rg p o d c z a s z a m y k a n ia lu k u p o k ry w a m i s tra c ił ró w n o w a g ę i w p a d ł d o ła d o w n i. T ra g ic z n y m z b ie g ie m o k o lic z n o śc i b e z p o ś re d n io p o te m s p a d ła m u n a g ło w ę c ię ż k a d re w n ia n a p o k ry w a , p o w o d u ją c p ę k n ię c ie c z a s z k i i n a ty c h m ia s to w ą ś m ie rć . Z w ło k i n ie s z c z ę ś liw e g o S z w e d a o d w ie z io n o d o k o s t
n ic y .
d o ż y w o tn ie u trz y m a n ie .
C z ę ś ć s w e g o k a p ita łu w w y s o k o ś c i 1 0 .0 0 0 d o la ró w M e n d e l je sz c z e p rz e d w y ja z d e m z A m e ry k i p r z e s ła ł m a tc e s w e j R u c h li d o B rz e ś c ia , k tó ra o trz y m a n e o d s y n a p ie n ią d z e o d d a ła n a p rz e c h o w a n ie s w y m s y n o m , P in k u s o w i i P e js a - c h o w i o ra z s w e j c ó rc e A w e rb u c h o w e j.
fa n a B a to re g o w B rz e śc iu n a d B u g ie m . P o d c z a s ra n n e g o s p a c e ru n a p o d w ó rz u S p ra w a o p a rła s ię o S ą d O k rę g o w y '. w ię z ie n n y m , B il w y s k o c z y ł z s z e re g u w B rz e ś c iu n . B u g ie m . W w y n ik u ro z p ra w ię ź n ió w , u s iłu ją c w y d o s ta ć s ię n a m u r w y s ą d b io rą c p o d u w a g ę s to s u n k i ro -
d z in n e , s k a z a ł E . A w e rb u c h o w ą n a 2 la ta w ię z ie n ia z z a w ie sz e n ie m w y k o n a n ia k a ry n a 2 la ta .
o k a la ją c y w ię z ie n ie .
Z a z b ie g ie m rz u c ili s ię w p o g o ń s tr a ż n ic y . W ię ź n ia u ję to .
S k a z a n ie c m im o o c z e k u ją c e j g o k a ry ś m ie rc i, n ie tra c i h u m o ru . W y s to so w a ł o n d o b r a ta lis t, w k tó ry m d o n o s i, a b y o n ie g o s ię n ie m a rtw ili.
Nie kupuj u Żyda!
Grozi nam powrót
30.000 żydów uciekających z Wiednia
K A T O W IC E . W z w ią z k u z w y p a d - ' s trii. W ie ź li z e s o b ą g o tó w k ę i b iż u te rię , k a m i n a te re n ie A u s trii n a s ta c ji Z e b rz y - N ie k tó ry m z n ic h u d a ło s ię w s o b o tę ra - d o w ic e , z a u w a ż o n o lic z n y n a p ły w ż y - n o , p o c a ło n o c n y m c z e k a n iu p i z e d b ra - d ó w , k tó rz y p o u c ie c z c e z W ie d n ia s ta - ^ m a m i b a n k ó w , p o d ją ć je sz c z e p ie n ią d z e , r a ją s ię s c h ro n ić w P o lsc e , W u b ie g łą s o - ,
b o tę i n ie d z ie lę p rz y b y ło d o P o ls k i k il-1
Ż Y D Z I P O Z B A W IE N I P R O C E N T Ó W B E R L IN . W ła d z e b a n k u lu d o w e g o w G ro s s - G e ra u (H e s s e n n a s s a u ) u c h w a liły n a ty c h m ia s to w e w y łą c z e n ie w s z y s tk ic h u d z ia ło w c ó w Ż y d ó w i z a p rz e s ta n ie z Ż y R ó w n ie ż i w n ie d z ie lę p o c ią g i p o ś p ie - d a rn i w s z e lk ic h tra n s a k c y j. K re d y ty k a n a ś c ie " ro d z in ż y d o w s k ic h .V ą 7 o ż y d z i. ! s z n e z W ie d n ia p rz e z C z e c h o s ło w a c ję p rz y z n a w a n e b ę d ą ty lk o N ie m c o m , a k tó rz y d y s p o n o w a li p ły n n y m i k a p ita ła - 'd o P o ls k i, w io z ły p rz e w a ż n ie p a s a ż e ró w w k ła d c o m ż y d o w s k im n ie b ę d ą p ła c o n e m i i m o g li p o rz u c ić s w o je m a ją tk i w A u ż y d o w s k ic h . o d s e tk i.
GŁOS POMORZACBA N r 3 3
Pamiętny dzień mianowania
Śmigłego Rydza Naczelnym Wodzem Marszałka
■ • ;.5 ^ \,- ^ V r ; M iln » y ił
n * -'
v < * 7 £
W defiladzie wzięły udział oddziały aych tanków
zm ot ary zowane, począwszy od motocykli, aż do potęi i artylerii motorowej.
C z ło n k o w ie Z a rz ą d u Z w ią z k u o ra z
p o m n ik ie m M ic k ie w ic z a . w ita li m a rsz . Ś m ig łe g o p rz e ja z d u w d n iu m ia n o w a n ^a £ o
..•> • ••vX'C’^ 0$ 4 M < ^ X
lic z n e g ro n o P o la k ó w z z a g ra n ic p a ń s tw a , s to ją c p r z e d - R y d z a p o d c z a s u ro c z y s te g o J e g o N a c z . W o d z e n i
K a ra b in y m a s z y n o w e n a m o to c y k la c h - ju ż w s z y s tk o z w ła s n y c h w y tw ó rn i
P a n P r e z y d e n t ro z m a w ia p rz e d d a fila d ą Ś m ig ły m - R y d z e m
z m a rs z
ofiaręZłóż na
N a c z * e le w o jsk a k r o c z ą p o c z ty s z ta n d a ro w e w s z y s tk ic h p u łk ó w i o d d z ia łó w s a m o d z ie ln y c h . T e n a jw ię k s z e ś w ię to ś c i A rm ii P o lsk ie j, c h y lą s ię w h o łd z ie p rz e d N a c z e ln y m W o d z e m
::•S’GfcWx-
O;
w o b e c n o śc i w o js k a M a rsz . Ś m ig ły - R y d z p rz y jm u je
d e fila d ę P a n a P r e z y d e n ta
produkcji polskiej, pójdze śladami nieśmiertelnych wzorów artylerii ^en. Bema Artyleria d^żka, posiadająca już działa
Słynne z odwagi pułki podhalańskie posiadają oh ar akt erraty cz na kapelusze góralskie i peleryny
...
![Głos Pomorza : dawniej "Głos Wąbrzeski" : pismo społeczne, gospodarcze, oświatowe i polityczne dla wszystkich stanów 1937.12.21, R. 19[!], nr 147]()