SYLABUS PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH filologia polska, specjalność komparatystyka
3-letnie studia licencjackie (stacjonarne)
Lp. Elementy składowe sylabusu Opis
l. Nazwa przedmiotu Retoryka i stylistyka
2. Nazwa jednostki prowadzącej
Wydział Polonistyki, Katedra Historii Literatury Staropolskiej
przedmiot
3. Kod przedmiotu WF.IP.k/3/8
4. Język przedmiotu polski
Grupa treści kształcenia,
• grupa treści kierunkowych 5. w ramach której przedmiot
jest
realizowany
• obowiązkowy do zaliczenia 3 roku studiów 6. Typ przedmiotu
7. Rok studiów, semestr 3 rok studiów
8. Imię i nazwisko osoby (osób) Prof. dr hab. Albert Gorzkowski dr Jakub Niedźwiedź
prowadzącej przedmiot Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź
udzielającej --- 9. zaliczenia w przypadku, gdy
nie
jest nim osoba prowadząca dany
przedmiot
10. Formuła przedmiotu Ćwiczenia
11. Wymagania wstępne Podstawowe wiadomości z zakresu poetyki, teorii literatury i historii retoryki, elementy łaciny. Nieobligatoryjnie: elementy logiki.
12. Liczba godzin zajęć dydaktycznych
60 h, 2 semestry na 3 roku studiów stacjonarnych licencjackich
13. Liczba punktów ECTS przypisana przedmiotowi
4
14. Czy podstawa obliczenia średniej ważonej?
4
15. Założenia i cele przedmiotu Podstawowym celem nauczania jest przekazanie rudymentów w zakresie historii i teorii retoryki w ścisłym powiązaniu z praktycznym wykorzystaniem rozmaitych metod i zabiegów stosowanych we współczesnych dziełach literackich i
paraliterackich, ze szczególnym uwzględnieniem form gatunkowych, które
perswazję i odpowiedni tok argumentacyjny stawiają za cel nadrzędny wypowiedzi.
16. Metody dydaktyczne
ćwiczenia/konwersatoria+ konsultacje. Razem: 3 h tygodniowo/ 36 tygodni jako pełny czas trwania kursu.
17. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu
W I semestrze student ma obowiązek, poza aktywnym uczestnictwem na zajęciach, przedstawić samodzielną analizę dowolnego kazania (sermo) lub laudacji (laudatio) z punktu widzenia retorycznej, wewnętrznej organizacji wypowiedzi, tzn. współodpowiedniości inwencji, dyspozycji i elokucji, przy uwzględnieniu zastosowanych w dziele danych zabiegów retorycznych, figur i tropów, form argumentacji, rejestrów stylistycznych etc. Szczególnie istotna i cenna wydaje się umiejętność krytycznej analizy tekstu, twórczego (ożywczego, dialogicznego) i samodzielnego osądu w danej kwestii, także z perspektywy podstawowych kategorii logicznych. W drugim semestrze student przygotowuje już prezentację napisanej przez siebie krótkiej mowy (oratio) na wybrany temat, biorąc pod uwagę te same czynniki i jakości, jakie pojawiają się w przypadku analizy wypowiedzi dokonywanej w sem. I.
Niekiedy dodatkowo studenci przedstawiają referaty rozdziałów opracowań teoretycznoliterackich, które dotyczą problematyki retorycznej w
perspektywie komparatystycznej. Zaliczenie obowiązuje zarówno w
pierwszym jak i drugim semestrze.
18. Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji
Historia i teoria retoryki w perspektywie antropologii kultury, europejskiej literatury nowożytnej, rozwoju form paraliterackich. Zajęcia, będące połączeniem formy ćwiczeniowej i konwersatorium, podejmują m.in. następujące kwestie: 1) relacja – i jej pragmatyczne aspekty – między inwencją, dyspozycją, elokucją, pamięcią i wykonaniem wypowiedzi (pronuntatio); 2) rodzaje i techniki argumentacji w gatunkach literackich i paraliterackich, które szczególny nacisk kładą na
perswazyjność; 3) analiza wybranych tekstów źródłowych z uwzględnieniem ich struktury retorycznej; 4)analiza i intepretacja fragmentów opracowań
teoretycznoliterackich podejmujących w XX w. zagadnienia retoryki (H.
Markiewicz, J.Z. Lichański, J. Ziomek, J. Kennedy, H. Lausberg, S. Fish); 5) autoanaliza wypowiedzi komponowanych przez samych studentów, z
uwzględnieniem metod krytyki tekstu, logiki, technik kompozycji i zabiegów inwencyjnych, dyferencji aplikowanych rejestrów stylistycznych etc.
19. Wykaz literatury
podstawowej i uzupełniającej,
obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu
Literatura zalecana
J. Ziomek, Retoryka opisowa, Wrocław 1990.
M. Głowiński, Style odbioru. Szkice o komunikacji literackiej, Kraków 1977.
K. Burke, Tradycyjne zasady retoryki, przeł. K. Biskupski, „Pamiętnik Literacki”
1977, z. 2.
S. Fish, Interpretacja – retoryka – polityka. Eseje wybrane, Universitas.
H. Lausberg, Retoryka literacka. Wprowadzenie do wiedzy o literaturze, Bydgoszcz 2002.
F.A. Yates, Sztuka pamięci, Warszawa 1977.
Ch. Perelman, Imperium retoryki. Retoryka i argumentacja, Warszawa 2002.
