Cen« p o jed y n czeg o e p o m p l a n a 10 groszy, SSŚSSSSt ^ O. nr. ICO 084.
Z DODATKAMI
.Drwęca* wychodzi 3 razy tygodn. we wtorek, czwartek i aobotę rano. — Przedpłata wynosi dla abonentów miesięcznie z doręczeniem 1,20 zł.
Kwartalnie wynosi z doręczeniem 3,59 zł, Przyjmuje się ogłoszenia do wszystkich gazet
Arttk
1 wydawnictwo .Spółka Wydawnicza* Sp. z o. odp, w Nowemmieście.„NA SZ P R Z Y J A C I E L “ i „R OLN IK “
Cena ogłoszeń: Wiersz w wysokości 1 milimetra na stronie 6-łamowe$ 15 gf, na stronie 3-łamowe] 50 gr, na 1 stronie 60 gr. — Ogłoszenia drobne: Napisowe słowo (tłuste) 30 gr kaide dalsze słowo 15 gr. Ogłoszenia zagrań. 100% więcej.
________________ Numer t e l e f o n u: N o w e m i a s t o 8.
Adres telegr.: .Spółka Wydawnicza* Nowemiasto-Pomorze.
ROK XVII NOWEMIASTO-POMORZE, WTOREK, DNIA 2 MARCA 1937. N — Nr. 26
Z okazji 3 0 -lecia strajku szkolnego. C o Lubawa przeżywała przeszło 3 0 lat temu?
Ośmiu księży skazanych na kaźń więzienną za obronę nauk! rellgii w języku ojczystym.
Lubawa stała się dnia 29 stycznia r. 1907 a więc 30 przeszło lat tema, celem licznych piel
grzymek ludności z bliższych i dalszych stron.
Miasto przyjęło wówczas bardzo ożywiony wygląd. Na każdej ulicy, na każdym zaułku spo
tykało się ludzi, rozmawiających i żywo gestykulu
jących, a rozmowa toczyła się ciągle około jednego pytania : „zasądzą ich czy też uwolnią ?”.
Fale Rodaków kierowały się ostatecznie w stro
nę przybytku sprawiedliwości, w stronę sądu.
Przed sądem jak w ulu.
Wśród tłumu ludu uwijało się aż 9 żandarmów, którym poruczono troskę o spokój i porządek publiczny. Lubawa miała w tym dniu faktycznie
wygląd, jakby nad nią ogłoszono stan oblężenia.
W korytarzach sądu tylko z trudem można się było przecisnąć. Setki ludzi napróżno oczekiwały na karty wstępu do sali sądowej, w której na ławach skarżonych zabrało miejsce 8 kapłanów, oskar
żonych o przestępstwo § 130 a, przesławnego paragrafu o kazalnicy.
Napróżno wyczekują te rzesze na karty, otrzymuje je tylko mała liczba wybrańców.
Za zielonym stołem zajmują miejsca sędziowie pod przewodnictwem dyrektora sądu ziemiańskiego Wolsehlegera. Prokuratorię zastępuje pierwszy prokurator pr Zitzlaff z Torunia.
Oskarżonych bronią pp.: mec. Woliński z Po
znania i mec. Kurzętkowski z Lubawy. Z ośmiu oskarżonych karanych jest dwóch księży z czasów wałku kulturalnej, ks. dr. Okoniewski prób. z Lubawy karą pieniężną w wysokości 30 marek, drugi ks. Batke, prób. z Radomna, w wy
sokości 500 marek.
Wszyscy oskarżeni oświadczają po odczytaniu aktu oskarżenia, iż zeznawać będą.
Ks. prób. Kowalski z Kazanie oświadcza, iż podpisał znaną odezw ę księży dekanatu lu
bawskiego, że ją odczytał dn. 11 listopada r. z.
po nieszporach wiernym 1 objaśniał. Czuł się do tego zobowiązany przepisami Kościoła katolickiego i sądził, że tym właśnie uspokoi podrażnionych parafian.
Przew. Czy ksiądz rzeczywiście tym co osią
gnął, czy nastąpiło uspokojenie wśród wzburzonej ludności ?
Osk W odezwie tej znajdował się przecież ustęp, by rodzice rozważnie 1 spokojnie — chociaż stanowczo — domagali się zaprowa
dzenia języka polskiego dla nauki rellgii, by dzieci swe sami nauczali prawd wiary św., by szczepili w ich duszach szacunek dla rodziców i władzy.
Przew. Czy wszyscy księża dekanatu podpi
sali tę odezwę ?
Osk. Nie podpisali jej dziekan i ks. prób.
G5tz.
Adwokat Kurzętkowski: Dziekan sądził, że zamianowany zostanie kanonikiem i z tego powoda nie chciał sobie psuć kariery. Ks. prób. G5tz nie mógł odezwy z powodu choroby podpisać.
Przew. do ks. Kowalskiego: Czy przełożona władza pochwaliła to postępowanie ?
Osk. Odmawiam zeznania. (Wszyscy oskar
żeni okazują z powodu tego odmówienia żywe zadowolenie.)
Przew. Nie mogłeś ksiądz sobie powiedzieć, że odezwa ta nie może wpłynąć uspokajająco na ludność, bo zawiera takie zwroty, ja k : prawo ludzkie 1 Boskie za wami.
Osk. ^ Nie sądzę, by państwa było wolno wydawać prawa, które stoją w sprzeczności z sumieniem. Przecież nikt do tego zobowią
zany nie jest, by sobie pozwolił przemocą w y
drzeć język ojczysty. Na mocy reskryptu mi
nisterialnego z roku 1873 miał być język niemiecki zaprowadzony tylko dla wyższych oddziałów w nauce rellgii. W rzeczywistości zaprowadzono
,go w niższych oddziałach. To się dzieje w sposób nieprawny i ten fakt wywołał właśnie tak wielkie rozgoryczenie.
Przew. Czyżby się nie zalecało więcej wska
zać ludności drogę zażaleń i petycyj do ks. Bi
skupa ?
Osk. Przecież pokoju nikt w żaden sposób nie naruszył.
Przew. Czy takie niebezpieczeństwo w ogóle nie groziło ?
Osk. W mej parafii strajk w ogóle nie wy
buchł.
Przew. Przecież księdzu wiadomo, że udzie
lanie rellgii należy do państwa, a nie do Ko
ścioła ?
Osk. Nie! Takiego prawa państwo nie posiada. Kierownictwo wzgl. nadzór nad nauką religil jest prawem 1 obowiązkiem władz duchownych. Kościół jest matką naszą, a szkoła jej córą.
Prok. Zitzlaff. W odezwie nie powiedziano ani jednym słowem, że chodzi o język polski w niższych oddziałach. Mowa tam tylko o nauce religii ogólnikowo, bez wszelkich ograniczeń.
Osk. ks. dr. Liss z Radomua. W mojej parafii, li
czącej około 4300 dusz, skonstatowałem podczas egzaminu do spowiedzi św., że dzieci posia- dają tylko bardzo liche pojęcia o rellgii.
Dawniej, kiedy im udzielano jeszcze religii po 'polsku, umiały o w iele więcej. Dlatego po
wziąłem to przeświadczenie, że winą niedosta
tecznych wiadomości z religii jest nanka jej w języku niemieckim. Z tego powodu my księża zgodzić się nie możemy, by nauka religil była prawem państwa.
Przew. Czyż w rzeczywistości tak nie jest ? Osk. Właśnie dlatego jest naszym obo
wiązkiem protestować przeciwko tem u.
Przew. Czyż nie uspokoiłbyś ksiądz prędzej ludności, gdybyś był ksiądz od strajku od
radzał ?
Osk. Nie! Toby nic nie pomogło, ludzie sądziliby, że popieram y in te re sy Niemców.
Osk. ks. Pełka prób. z Grabowa oświadcza : Kie
rownictwo nauki religii zastrzegłsoble Kościół.
Prawo to gwarantuje nam artykuł 24 konstytucji.Cho- eiaż państwo w to prawo wkracza, to nie jest to jednak sprawą państwa. W odezwie tej mowa jest o maleńkich dziatkach, które nie rozu
mieją niemieckiego, przestępując zaledwie progi szkoły. Taka nauka jest tylko pustym m łó
ceniem słom y bez zrozumienia 1 skutku.
Nauka religii nie jest nauką językową, lecz nauką ku uszlachetnianiu serca, a to można osiągnąć tylko za pomocą języka, zrozumiałego dzieciom, języka ojczystego.
Adwokat Woliński oświadcza, że już teraz chce stawić szereg wniosków, by nie tracić czasu na przesłuchach reszty oskarżonych, a mianowicie między innymi przesłuchania ks. biskupa Rosen- tre te ra i ks. biskupa Llkowskiego, że obydwaj wysocy dostojnicy Kościoła zażalali się w sprawie dzisiejszego nauczania religii u ministra oświaty.
Wnioskowi temu sprzeciwia się prokurator.
Sąd po półgodzinnej naradzie wszystkie wnioski odrzucił.
Ks. prób. Majka ze Sampławy: Zaprzeczam, jakobym się dopuścił karygodnego czynu. Nasza odezwa zgadza się najzupełniej z okólniklem^zmar- łego ks. arcybiskupa dr. Stablewskiego. Prawie wszyscy duchowni w dzielnicach polskich w y
dali odezwę, a przeciw nim nie wdrożono postę
powania karnego. Gdybyśmy byli powiedzieli na
szym parafianom : „przestańcie strajkować”, byliby
nam odpowiedzieli: to jest także Niemiec.
Myśmy musieli wpływać w dyplomatyczny spo
sób na lud, by go uspokoić.
Ks. prób. dr. Okoniewski powołuje się ua list ks. biskupa Rosentretera, w którym nawołuje do pracy w tym kierunku, by nauka religii udzie
laną była w języku polskim.
Tak samo zeznaje ks. prób. Wachowski ze Zwiniarza.
Ks. prób. Batke oświadcza, iż od młodości ma to przekonanie, że nanka religii jest sprawą czysto kościelną.
Ks. prób. Ruchniewicz z Grodzizzna powołuje się na świadectwo radcy p. Wałzera z Grodziczna, że za jego wstawieniem się nastąpiło uspokojenie umysłów w parafii.
Radca Walzer, przesłuchywany jako świadek, potwierdza zdanie księdza proboszcza, który nadto poradził swym parafianom drogę petycyj.
Na tym skończono postępowanie dowodowe.
Prokurator uzasadniał oskarżenie w nastę
pujący sposób. Chodzi tutaj o sprawy państwa w najrozciąglejszym znaczeniu. Do tych należą również sprawy kościelne. Nadzór nad nauką religii spoczywa w rękach,' powołanych do tego przez regencję organów. Władzom kościelnym udzielono tylko praw takich w tym względzie, które nie wykraczają przeciw interesom państwa.
Zakłócenia spokoju publicznego nie potrzeba koniecznie wywołać. Wystarczy, jeśli nastąpić ono może, jeśli leży ono w granicach możliwości:
W trzech punktach tej odezwy można się do
patrzeć karygodności. Najprzód znajduje się tam twierdzenie: zaszliśmy już tak daleko, że nam nawet odrobiny polskiego języka nie pozostawiono 2) że rodzice mają za sobą prawo ludzkie i Bo
skie czjli innymi słowy, że rząd działa wbrew prawu Boskiemu, 3) powiedziano tam, by rodzice nie pozwolili sobie odebrać języka polskiego przez nikogo i nigdy.
Gdy tak wpływowi ludzie w ten sposób na
wołują, to nie ulega wątpliwości, że mieli prze
świadczenie, iż tym samym mogą podkopać po
wagę państwa i naruszyć spokój publiczny. Taka odezwa nie może się przyczynić do uspokojenia wzburzonych umysłów.
Spokój, w jaki oskarżeni bawili się, był iskrą przed beczką prochu, mnogość podpisów świadczy 0 zmowie oskarżonych przeciw powadze państwa, której popieranie powinno być ich najświętszym obowiązkiem. To powoduje go dostawienia wnio
sku o ukaranie każdego oskarżonego 2 miesią
cami więzienia
Mecenas Woliński mówił około półtorej go
dziny, po czym kilku księży oskarżonych zabrało również głos. O gedz. 4 udał się sąd na naradę, po czym o godz. 5 ogłosił przewodniczący wyrok:
1 miesiąc więzienia dla każdego z oskarżo
nych. W uzasadnieniu wyroku przyłączył się sąd najzupełniej do wywodów prokuratora.
Na ulicach rosło w tym czasie podnie
cenie wśród tłumów coraz większe. Wzmo
cniona tymczasem żandarmeria z trudem tylko utrzymywała porządek. Skoro * się oskarżeni i ich obrońcy pokazali, rozległy się gromkie okrzyki „niech żyją”, które przea czas dlugt nie umilkły..
(Ze zasądzonych wówczas 8 kapłanów żyje już tylko 1, a mianowicie ks. radca Majka z Kazanie.)
Sejm uchwali! ustaw ę skarbową.
Żydzi przeciw ustawie.
Sejm zakończył dyskusję nad budżetem Mini
sterstwa Skarbu i uchwalono ustawę skarbową. —
Przeciw budżetowi głosował klub żydowski,
pozostali posłowie głosowali za budżetem. — W
ten sposób ustawę skarbową przyjęto.
Deklaracja pika Adama Koca.
(Dokończenie) Zagadnienie wsi.
6. Zagadnienie wsi — jest jednym z najważ
niejszych i najtrudniejszych zagadnień w Polsce.
Od jego rozwiązania zależy w dużym stopniu pro- ees narastania sił państwa.
Jeden jakiś zabieg lub środek nie potrafi po- prawić ^obecnego stanu. Konieczne jest zastoso
wanie całego zespołu środków zaradczych, które dopiero, razem działając równocześnie i w sposób skoordynowany, dadzą w rezultacie iony układ strukturalny wsi, włączając ją w sposób o wiele ściślejszy i zdrowszy w życie organizmu narodo
wego i sprowadzając w konsekwencji poprawę by
tu ludności wiejskiej oraz korzyści dla państwa.
Widzimy następujące środki zaradcze:
a) W dążeniu do przebudowy naszego ustroju rolnego — znaczne zwiększenie sumy globalnej włościańskiego posiadania ziemi.
b) Komasacja i melioracja.
c) Podniesienie kultury rolnej, by poprzez podniesienie i udoskonalenie produkcji zwiększyć dochód posiadacza.
d) Zracjonalizowanie zbytu produkcji oraz udoskonalenie jej wymiany.
e) Ustawowe przeciwdziałanie dalszemu roz
drabnianiu własności włościańskiej.
f) Organizacja celowego i dogodnego kredytu dla potrzeb włościaństwa*
g) Podniesienie oświaty i wyrobienia obywa
telskiego ludności wsi.
Ale te wszystkie środki nie usuną w całości przeludnienia wsi. Wzmożenie naszego życia gos
pód irczego, rozwój miast oraz przemysłu, handlu I rzemiosła muszą umożliwić części ludności wiej
skiej odpływ ze wsi i znalezienie warsztatów pra
cy i środków egzystencji.
Rozwój miast*
7. Rozwój miast, intensyfikacja życia miejskie
go, rozwój rzemiosła, przemysłu i haudlu polskie
go, Die tylko umożliwią odpływ nadmiaru ludności ze wsi, ale również w sposób wybitny przyczynią się do likwidacji tak dotkliwego bezrobocia.
Rozwój rzemiosła i przemysłu usunie koniecz
ność nadmiernego importu gotowych towarów za
granicznych i stwarzać będzie coraz większe mo
żliwości eksportu, wzmagającego siły finansowe państwa.
Wzmożenie polskiego mieszczaństwa odegra w życiu naszym nie tylko wielką rolę gospodarczą, ale i kulturalną.
Kultura polska.
8. Kultura polska w nauce, sztuce i obyczaju winna być wykładnikiem geniusza narodowego.
Nauka polska, czerpiąc z ogólnoludzkiego skarbca i dodając do niego swe zdobycie, powinna znaleźć swój bezpośredni, przyrodzony cel w po
szukiwaniu i dostarczaniu dla narodu i państwa no
wych elementów bogactwa i siły.
Literatura i sztu&a mogą wypełnić swe wy
sokie posłannictwo tylko w oparciu o właściwości I potrzeby ducha polskiego.
Duchowieństwo po deklaracji pik. Koca*
Katolicka Agencja Prasow a zamieszcza omó
wienie stanowiska Kościoła w deklaracji ideowo- polityczoej płk. Adama Koca. M. in. pisze:
Pomne swej szczytnej misji dziejowej, d u c h o w ie ń s tw o polskie na *zele z Episkopatem w odrodzonej Oj
czyźnie n ie sz c z ę d z i i n ie b ę d z ie s z c z ę d z ić p o p a rcia dla wszelkich wysiłków, zmierzających do prawdziwej k o n s o lid a c ji, z g o d y i p o k o ju w P o ls c e . W szczególny zaś sposób dochowieństwo nasze przyczyniać si$ będzie, aby, stosownie do nakażą chwili, wzrastał duch i *iła obronna naszego państwa. P o z o s ta ją c n a d a l p onad p a r tia m i i w a lk a m i s tr o n n ic tw , duchowieństwo ka
tolickie w dziedzinie pracy obywatelskiej i patriotycznej będzie miało zawsze na względzie dobro całości Rzeczy
pospolitej*.
Powiększenie woj. pomorskiego.
Rada Ministrów uchwaliła zmianę granic wo
jewództwa pomorskiego, poznańskiego, warszaw
skiego i łódzkiego.
Projekt ustawy przewiduje włączenie do ob
szaru województwa pomorskiego powiatów : — Bydgoszez-miasto, Bydgoszcz-wieś, Inówroeław- miasto, Inowrocław-wieś, Wyrzysk, Szubin, Lipno, Nieszawa, Rypin i Włocławek: zaś do obszaru wo
jewództwa poznańskiego powiatów: Kalisz, Koło, Konin i Turek ; oraz do obszaru województwa war
szawskiego powiat Działdowo.
W ten sposób wojew. pomorskie uzyska 2720 kim. kw. obszaru i 389 950 mieszkańców z dotych czasowego woj. poznańskiego oraz z woj. warszaw skiego 5352 kim. kw. obszaru i 457.500 mieszk (razem z żydami!) — ogółem 8072 kim. kw. ob szaru i 847.450 mieszk. Tak więc przyszłe woj Pomorskie zajmować będzie po odłączeniu fpow.
Działdowo) 23.637 kim. kw. obszaru i 1.890.850 mieszk. (według Małego Rocznika Statystycznego 1936).
Woj. poznańskie utraci 2720 kim. kw. obszaru i 389 950 mieszk., a uzyska przez przyłączenie Kuła, Kalisza, Konina i Turka ogółem 6317 kim.
kw. i 625.600 mieszkańców (w tym oczywiście du
żo żydów!}.
Woj. poznańskie mimo utraty północnych po
wiatów na rzecz Pomorza powiększy się również.
Zamiast dotychczasowych 26.564 kim. kw. i 2.114.
200 mieszk.. będzie zajmowało 30.161 kim. kw.
i liczyło 2.349.250 mieszk.
Obecnie projekt ustawy, uchwalony przez Ra
dę Ministrów, przejdzie do Sejmu, gdzie niewąt
pliwie będzie uchwalony.
Najsmutniejsze przy tym wszystkim, że wraz z tym poważnym obszarem z b. Kongresówki wo
jewództwo przyjąć będzie musiało i te masy ży
dowskie, którymi te tereny są zalane. Aż do
tąd woj. nasze wolne było od uboju rytualnego dla niskiego procenta ludn. żydowskiej — po przy
łączeniu jednak wymień, powiatów z b. Kongre
sówki albo jak ktoś złośliwie nazwał Kongresów
ki — sprawa ta ulegnie zmianie.
Nowe polowanie reprezentacyjne w Białowieży Warszawa. Dn. 27 i 28 bm. odbyło się w Bia
łowieży polowanie reprezentacyjne z udziałem Pa
na Prezydenta R. P.
W polowaniu uczestniczył prezydent senatu gdańskiego, p. G reiser. Z korpusu dyplomatycz
nego, akredytowanego w Warszawie, przyjechali na polowanie: ambasador St. Zjedn. p. Cudahy, ambasador Francji p. Noel i poseł rumuński p. Zamfirescu.
Nie prędzej, jak za rok nastąpi zmiana granic województwa.
Warszawa. Jest rzeczą wątpliwą, czy uchwa
lona ostatnio przez Radę Ministrów zmiana granic administracyjnych województw zachodnich wnie
siona zostanie na plenum obecnej sesji sejmowej.
Przypuszcza się, że rząd sprawę tę odłoży do przy
szłej sesji. W każdym razie nie należy liczyć się z tym, aby faktyczna zmiana granic nastąpiła wcześniej jak za rok.
Narazie wszystkie prace samorządów na rok 1937 zatwierdzone zostaną i wykonane w ramach dotychczasowych województw.
400 tysięcy odszkodowania dla dyrektora Żyda.
W ostatnim numerze organa Związku »Pra
cownika Bankowym* czytamy, że dyrektor Ban
ku Handlowego w Warszawie, p. Alfred Gold- klang, Zyd, po sześcioletniej pracy, za rozwiąza
nie stosunku pracy przed terminem kontraktu, otrzymał w 1933 roku 400 tysięcy złotych od
szkodowania. Pracownicy natomiast za każdy rok pracy w razie zwolnienia otrzymują jedno
miesięczną płacę. Często ta płaca wynosi 100 zł.
Dozorca domowy w Warszawie pobiera 150 zł.
prócz mieszkania, światła i dochodów z bramy.f 1«,
Oszukali się...
Z. N. P. dopłaca do gazet, przez siebie wydawanych.
Pisma, wydawane przez Związek Nauczyciel
stwa Polskiego, — „Gazeta Wieczorna* jut obecnie przestała wychodzić— »DziennikPoranny*, wyma
gają dużych dopłat. Jak słychać, zarząd głów
ny Z. N. P. dopłacił do tego interesu już ponad 30 tys. zł. Wywołuje to duże niezadowolenie w kołach nauczycielskich, gdyż, jak wiadomo, fundusze przede wszystkim powstają ze składek nauczycielskich. Szerokie rzesze członków uważa
ją, że ich położenie finansowe nie pozwala na fi
nansowanie zbytkownych imprez politycznych.
Najście na mieszkanie ks. prał.
Trzeciaka.
Warszawa. We czwartek rozeszły się pogłos
ki o najściu na mieszkanie ks. prał. Trzeciaka przez nieznanego osobnika. Według opowiadań siostrzenicy ks. prał. Trzeciaka osobnik ów usiło
wał przy pomocy rewolweru steroryzować wycho
dzącą z mieszkania siostrzenicę ks. prał. Trzeciaka i zmusić ją, aby go wpuściła do mieszkania. Spot- kawszy się jednak z energiczną odprawą, osobnik ów wycofał się i wkrótce znikł.
Sen. Kozłowski, b. premier, ostro atakuje p. wicepremiera Kwiatkowskiego.
W komisji senackiej przy ustawie skarbowej i preliminarzu doszło do ostrego starcia między b.
prem. sen. Kozłowskim, a obecnym wicepremierem Kwiatkowskim, w następstwie czego przy następnym zabraniu głosu p. sen. Kozłowski oświadczył: ,P . minister — (dotyczy min. skarbu Kwiatkowskiego*
— powiedział nieprawdę. To stwierdzam*.
Przewodniczący Rostworowski za to wyrażenie powołał sen. Kozłowskiego do porządku.
Obsługa polskich pożyczek zagrań.
Opublikowany ostatnio komunikat w sprawie obsługi polskich pożyczek dolarowych, wyemito
wanych w Stan. Zjedn. oraz europejskich transz 7 proc. pożyczki stabilizacyjnej — zawiera wy
tyczne na okres najbliższych 3 półroczy i w ró
wnym stopniu interesuje zagrań, jak i krajowych posiadaczy obligacyj tych pożyczek. Posiadacze zagraniczni mają do wyboru 3 sposoby. 1) otrzy
manie 35 proc. w gotówce kosztem zwrotu ku- pona. 2) otrzymanie na pełną wartość tych ku
ponów nowego papieru, płatnego po 20 latach z oproc. 3 proc. 3) zapisanie na ich zblokowa
nym koncie pełnej wartości kuponu we walucie polskiej bez prawa oczywiście rozporządzenia tą kwotą aż do chwili odblokowania. W stosunku do polskich posiadaczy konwersja ta będzie o tyle odmienna, że now e papiery, jakie rząd zamierza wypuścić, będą opiewały na zlot© polskie.
Ohydna profanacja relikwlj błogosławionej Barbary przez
bezbożników litewskich.
Ryga. Z Kowna donoszą o ohydnym święto
kradztwie w Zagórach.
W nocy z dn. 19 na 20 bm. nieznani sprawcy wdarli się podziemi starego kościoła zagórskie
go i sprofanowali znajdujące się tam szczątki bło
gosławionej Barbary.
Złoczyńcy weszli do podziemi przez małe okienko, otworzyli drzwi i wynieśli trumnę. Szcząt
ki bł. Barbary złoczyńcy rozrzucili po okolicznych podwórzach, a ‘ pozostałe ozdoby i ubiór porzucili na cmentarz, samą zaś suknię wypchali wiórami i podrzucili pod drzwiami plebanii.
Przypomnieć należy znaczenie bł. Barbary Umiastowskiej dla społeczeństwa katolickiego na Litwie. Mimo, że kościół uznał ją za błogosławio
ną, jednak opinia wiernych uw8ża ją za świętą.
Półmiliardowa pożyczka w Niemczech.
Berlin. W Niemczech ogłoszono nową półmi- liardową pożyczkę wewnętrzną (w markach). Po
życzka oprocentowana jest aa 4 i pół proc. Prze
ciętny termin płatności wynosi 9 lat.
P o w i e ś ć a n g i e l s k a . łCiąg dalszy).
Gdy iekko zapukał do drzwi, Augusta wstała z krzesełka i postąpiła ku niemu, patrząc nań z takim wyrazem niejakiego zakłopotania, jak gdy
by sobie nie mogła przypomnieć, kto on jest i przy jakiej sposobności go już kiedyś widziała.
— Przepraszam panią — rzekł uprzejmie — musiałem wnijść sam bez oznajmienia się poprzed
nio, bo służąca pozostawiła mnie samego w sieni.
Jestem Eustachiusz Nelson.
Na dźwięk tego nazwiska jakiś wyraz gniewny zjawił się na pięknej twarzy młodej autorki.
— Jeśli pan przybywasz w interesie pana Nelso
na i Spółki — odpowiedziała prędko — lecz nagie wstrzymała się, jakby inną jakąś myśl powzięła.
— O nie — odpowiedział Eustacbiusz — ja Jni oprócz nazwiska nie mana nic wspólnego z mym stryjem I przyszedłem tylko, aby pani powiedzieć,
jak wielką sprawia mi to przykrość, że stryj Nelson tak się haniebnie obszedł z panią. Może pani przy
pominasz sobie, że byłem wówczas w kantorze?
— A tak, przypominam sobie — odparła Augusta z lekkiem zarumienieniem — pan byłeś tak uprzejmym dla mnie.
— Po odejściu pani — mówił dalej Eusta- chinsz — mieliśmy z stryjem dość ostrą rozmowę, która się skończyła na tym, że zostałem z jego domu wygnsny. Przy tym oznajmił mi stryj, że mnie całkiem wydziedziczy, co już zapewne w tych dniach uczynił.
— Co pa a mówisz? Pan miałeś z mej przy
czyny — z przyczyny mego dzieła, chciałam po
wiedzieć, sprzeczkę ze stryjem ?
— Zapewne, temu zaprzeczyć nie mogę.
— Było to bardzo szlachetne z pana strony
— odpowiedziała Augusta, patrząc na niego z bu
dzącym się zajęciem. — Młodej autorce nie zda
rzyło się jeszcze w życiu napotkać kogoś, ktoby z własną szkodą śmiał stawać w jej obronie i to jeszcze przeciwko tak wszechwładnemu człowie
kowi, jakim jest stary pan Nelson.
— Powinnam właściwie przeprosić pana — rzekła Augusta po krótkiej chwili milczenia — za
wywołanie tak przykrej sceny w kantorze, ale ja potrzebowałam tak gwałtownie tych pieniędzy i byłam tak zrozpaczoną, że ich dostać nie mogłam.
A h ! teraz już mi tych pieniędzy nie potrzeba!
Teraz już po wszystkiemu! — dodała głosem, w którym brzmiał oddźwięk beznadziejnej rozpaczy, który zbudził ciekawość w Eustacbiuszu. Na cóż potrzeba jej było tak gwałtownie tych pieniędzy?
a dlaczegóż już się teraz bez nich obejść może ?
— pomyślał.
— Czy nie raczyłabyś zwierzyć mi się pani, na co wówczas potrzebowałaś tak koniecznie tych pieniędzy ? — zapytał.
Ona spojrzała na niego i więcej chwilowym natchnieniem, niż rozwagą wiedziona — odpowie
działa :
— Zaraz to panu pokażę. I wstawszy z krze
sełka, poszła do drzwi przyległego pokojn i otwo
rzyła je z cicha. Eustacbinsz poszedł za nią. W małym pokoiku, którego okna zasłonione były wyblakłymi firankami, stało żelazne łóżeezko, przy
kryte białym całunem. Augusta zbliżyła się do
tego łóżeczka, uchyliła zasłonę i Eustachlnsz ujrzał
bladą, śmiertelnym tchnieniem owianą twarzyczkę,
ocienioną zwojami jasnych włosów.^ {&(C. d. n.)
r e l i g i j n y !
Dzisiejszy koncert religijny.
N o w e m la sto . Większa jaż część sprzedanych biletów jest wymownym dowodem zainteresowania się szerszego spo
łeczeństwa dzisiejszego niezwykłą imprezą muzyczną. Od
świętnie przybrana sala gimnastyczna zgromadzi dziś pu
bliczność, żądną posłuchania poważniejszej muzyki. Kiero
wnictwo koncertu zapewnia wszelką wygodę jak należycie ogrzaną salę, garderobę itd.
Spieszmy zatem wszyscy na dzisiejszy koncert, by wśród szarych dni przenieść ducha na kilka chwil do krainy piękna i wyobraźni,
Resztę biletów nabyć można dziś wieczorem, od godz.
7-mej począwszy przy wejściu do sali.
W I A D O M O Ś C I .
N o w e m i a s t o , dnia 1 'marca 1937 r.
Kalendarzyk. 1 marca, poniedziałek, Albina, Bertr.
2 » wtorek, Heleny ces
Wschód słońca g. 6 — m. 21. Zachód słońca g. 17 — m. 15.
Wschód księżyca g, 23 — m. 55. Zachód księżyca g. 8 — m. 04.
Rejestracja pojazdów mech.
Komisja Uizędu Wojewódzkiego Pomorskiego dla reje
stracji pojazdów mechanicznych będzie urzędowała w Brod
nicy w doiu 20. III rb. od godz. 8 do 13,30.
Starosta Powiatowy w z. ( —) Kleeberg, wicestarosta.
z -m iasta i w.
Komunikat.
N o w e m la sto . P. Naczelnik Urzędu Skarbowego w No wymmieście przyjmować będzie interesentów w sprawach podatkowych od godziny 10—13 w niżej podanych miej-, scowościach:
Krotoszyny 3 bm., Prątnica 12 bm., Lubawa 15 i 25 bm.
Łąkorz 18 bm., Rożental 24 bm.
Sprostowanie.
N o w e m la sto . W nr. 23 w sprawozdaniu z rozpraw Sądu Grodzkiego zaszła omyłka o tyle, że Aleks Morencz Ma- rzęcic, oskarżony wraz z J. Kurganem, R. Zalewskim, J.
Kozłowskim i J. Orzechowskim o kradzież zboża — został wyrokim Sądu uwolniony od oskarżenia.
Nowe przedsiębiorstwo.
L ubaw a. Szan. naszym Czytelnikom zwracamy uwagę na dzisiejszy inserat w dziale ogłoszeń o nowo otwartym przedsiębiorstwie. Właściciel nowootwsrtego interesu to młody człowiek, pełen energii i zapału, obeznany doskonale w swym zawodzie. P. Alfons Leski, syn znanego mistrza rzeźaickiego, otworzył skład żelaza, artyk. budowlanych, sprzętów kuchennych, porcelany i szkła przy ul. Grunwaidz- kiej 10 (daw. »Bławat*), prowadząc swój interes na zasadach znanych walorów kupieckich, których główna zasada to: rze telność i dobry towar. Nowemu przedsiębiorstwu .Szczęść Boże*.
Zebranie Stron. Narodowego.
T y lice. W niedzielę, 21 lutego rb. zaraz po Gorzkich Ża
lach odbyło się zebranie koła Stronnictwa Narodowego w Tylicach przy udziale 47 członków. Zebranie zagaił niestrudzony i zawsze chętny dla sprawy narodowej prezes koła p. Truszczyński Michał staropolskim pozdrowieniem Pana Boga, udzielając głosu przybyłemu na to zebranie mgr p. Korowskiemu z Terania. Szan. Referent w przeszło 1 i pól g.
swym referacie omówił sprawę 10-lecia Obozu Wielkiej Polski i przedstawił zebranym pracę i działalność Obozn W. P. aż do rozwiązania przez władze, omówił również prace organi
zacyjne Obozu Narodowego. Dłużej rozprawił się nad walką z żydami i nawoływał do bojkotu interesów, prowadzonych przez Żydów. Bojkot ten jest najskuteczniejszym środkiem, bo bije się Żydów po kieszeni, czego na dalszą m*tę nie zniosą. Za tak wyczerpujący referat w imieniu zebranych p. prezes podziękował mówcy. W dyskusji nikt głosu nie zabrał pieśnią »Boże, coś Polskę* zamknięto posiedzenie.
Z tycia Koła Gospodyń Wiejskich.
L ip in k i. Z inicjatywy prezeski tut. koła p. Makowskiej został zorganizowany kurs gotowania, który trwał 10 dni, t. j. od 22 stycznia do 30 bm. Podjkierowaictwem pani Karol- ezykówny udział brało 14 kursistek. Pomimo siloego mro
zu kursistkl wszystkie uczęszczały regularnie. Kurs budził wielkie zainteresowanie. Kursistkl miały zaszczyt podczas kursu gościć swego przew. ks. Proboszcza, który też na za
kończenie kursu w imieniu Koła podziękował p, Instr. w serdecznych słowach za jej prace i poświęcenie. Po przemó
wieniu ks. Proboszcza przystąpiono do wspólnej fotografii.
Uczestniczka.
L ip in k i. Dnia 31 stycznia br. odbyło się zebranie tu t’
koła Gospodyń Wiejskich w lokalu p. prezeski, na które przybył p. instruktor Dabiński z Torunia, i p, instr. Karol- czykówna. W dniu tym 'został zakończony całoroczny kon
kurs drobiu. Brało w nim udział 11 członkiń, zakończyło konkurs 8 członkiń Po dłuższym przemówieniu p. inspektora przystąpiono do podziału nagród, które zostały przyznane następującym paniom: I. nagrodę 3 kaczki otrzymała p. Ga- łnszewska, II. parę kur p. Makowska, III. równe z rzędu po 12 kurcząt następ, panie Dembkowa, p. Najdrowska l p. Łu
kaszewska, pozostałe panie otrzymały upominki od p. inspek
tora. Po podziale nagród zabrała głos p. instr., która zorga
nizowała konkurs ogródków warzywnych, do którego przy
stąpiło 10 członkiń, zarazem poleciła gazetkę »Gospodyni Po
morska*, którą też zapisało 10 członkiń. Pochwaleniem
P. Boga zebranie ^solwowano Obecna.
Kulig.
R ad om n o Mimo niesprzyjających warunków — znaczne stopnienie śniegu — jednak zapowiedziany z ramienia p o w ia t, za rzą d u S tron . N aród, na ostatnią niedzielę kulig do Radomna przyszedł do skutku. Aczkolwiek na skutek zupełnego popsucia się sanny w okół Nowegomiasta stam
tąd tylko 3 sanie dotarły do Radomna, to z Lubawy, gdzie więcej spadło śniegu, stawiło się 15 sań, co wraz z przybyłym kuligiem z Lekart, ze Szwarcenowa i Innych wiosek stanowiło w samie kilkadziesiąt sań ) zarazem pokaźny korowód kuligowy. Łatwo można stąd wywnioskować, jak nader Uczny byłby to fezjazd, gdyby powietrze było dopisało. — Po przybyciu do Radomna wszyscy uczestnicy udali się najpierw do kościoła na Gorzkie Żale, a potem zasiedli do wspólaej kawki, spędzając razem wśród swobodnej pogawędki kilka miłych chwil w atmosferze kole
żeńskiej solidarności narodowej, aby następnie, skrzepieni na dachu, wrócić do domów swoich na dalszą twardą orkę o lepsze dla kraju jutro. Zaznaczyć się godzi, te sanna od Łąk do Radomna przez Nowy Dwór—Chrośle, jako i z Ra- kowlc do Radomna była jeszcze zupełnie dobra.
S. p. Karol Kobylski.
L ipinki. Odbył się ostatnio pogrzeb śp. Karola Kobyl- akiego. Nieboszczyk przez długie lata był członkiem dozoru Kościelnego. Zwłoki jego spoczęły pierwsze as działce no
wego cmentarza, przeznacz, dla grobów rodzinnych, N. o. w p.
Najwyższy o b e c n i e c z a s
na zapisanie sobie na marzec
„ D R W Ę C Y“
Tyle ciekawych spraw rozgrywa się w świecie, że trudno obyć się bez gazety
Objazd. Urząd Miar w powiecie lubawskim będ ie urzędował
Od dn. 9 do 17 IV. rb. w lokalu p. Rotha dla gmin I gromad : Łąkorz-gromada-wieś i Nadleśn. Gaj wieś, Łąkorsk- dwór, Lipinki grom-wieś, Wardęgowo dwór, Mierzyn grom.- wieś, Osetno-grom.-wieś, Ostrowite-grom, ob. dworski, Ry- wałdzik grom.-wieś, Sędzice-grom.-dwór, Babaliee-d wór, Sa
rnin grom.-wieś.
Od dn. 20 do 26. IV. Gmina Krotoszyny w lokalu p.
Szatkowskiego dla gm. i gromad: Krotoszyny-grom. wieś, Bielice grom.-dwór, Cztery włóki Krotoszyny ob. dworski, Cza- chówki-grom-d wór, Boczek-dwór, Frtowo-grom.-wieś, Szwa-ce- nowo-grom. wieś, Wielka Wólka dwór, Wonna-grom.-wieś i dw.
Od dn. 28 IV. do 4. V. w lokalu p. Raszkowskiej dla gmin i gromad : Gryźliny-grom wieś, Bagno-grom. dwór, Cbrośle- grom.-wieś, Jaraielnik-grom, Studa dwór, Lekarty-grom.-wieś, Nowydwór grom.-wieś, Radomno-gromada wieś i dwór, Skar- lin-gromada-wieś.
4 Od dn. 7 do 10. V. w lokalu p. Ulatowskiego dla gmin i gromad: Marzęciee grom.-wieś, Kamionka-groo .-wieś, Małe Bałówki-grom. wieś, Mikołajki*g^om.-wieś, Otręba-grom.-wieś Tereszewo-grom.-wieś, Mśein-nadłeśn., Tomaszewo*grom.-wieę, Borek-wieś, Wielgie Bałówki-grom.-wieś, Wielka Osówka-wieś,
Wawrowice-grom.-wieś.
Z Pomorza
Objawy najwyższego niezadowolenia.
L idzbark. Sprawa przyłączenia pow. działdowskiego do województwa warszawskiego jest dziś najaktualniejszą.
Trzeba zgóry podkreślić, źe przyłączeniem tym ludność nie jest zachwycona. Jedynie chyba »Izrael* będzie się z tego cieszył. Życzeniem natomiast całego społecz. polskiego m. Lidz
barka (i zapewne całego powiatu) byłoby, aby go nie odłą
czono od kochanego Pomorza.
Uwaga! Doliniarze przy pracy!
Lidzbark. Podczas ub. targu dnia 25 ub. m. skradziono niejakiej Wilimskiej z Lidzbarka na Placu Hallera 5 zł z kieszeni płaszcza. Gdy zamierzała płacić za kupione śle
dzie, z przerażeniem spostrzegła brak pieniędzy. z &tem uwaga !
Zabójca wzgl. zabójcy śp. post. Sikory ujęci?
L idzbark. Od k ilk a dni krąży w m ie ś c ie w ia d o m ość, ja k o b y w y siłk i p o licji c e le m w y ja ś n ie n ia o h yd n e g o z a b ó jstw a na o s o b ie śp. st. p ost. S ik o ry uwień
czone zostały skutkiem Policja ujęła podobno sprawców za
bójstwa, którzy do popełnienia czynu przyznać się mieli.
Niestety, z zrozumiałych względów bliższych szczegółów na razie podać nie możemy.
Losy naszego powiatu.
D z ia łd o w o . Losy naszego powistu, który dawno już miał ulec likwidacji, zostały rozstrzygnięte ostatnio uchwałą Rady Ministrów, w myśl której p o w ia t z o s ta ł w c ie lo n y do w oj w a r s z a w s k ie g o . Nie ulega wątpliwości, że Sejm zaakceptuje uchwałę R. Min. i że najprawdopodobniej już z początkiem roku budżet, stolicą województwa naszego nie będzie Toruń, lecz Warszawa. Sprawa przyłączenia d o w. do woj. warszawek ego, pokutująca eonajmniej już od r. 1923, była przez nas poruszona w chwili, gdy pewne czynniki miejsco
we lansowały pogłoskę o likwidacji powiatu, która wywołała protest mieszk i Rady Miejskiej W związku ze zmianą graric woj naszego i pow. przewiduje się także z m ia n y p e r s o n a ln e na sta n o w is k a c h w a d m in istr a c ji.
Apel do chrześcijańskich straganiarzy.
B rod n ica Donosimy, źe w sobotę 6. III. rb. w Brodni
cy odbędzie się doroczny jarmark kramoy. Mając na uwadze doniosłość i wysiłek całego społeczeństwa o odżydzenie han
dlu, uprasza się wszystkich chrześcijańskich straganiarzy o przyjazd na wspomniany jarmark kramny i wystawianie Bwoich straganów.
Łobuzerski wybryk.
B ro d n ica . Trzech drabów napadło w sobotę 2 uczni zdążających do szkoły dokształcają *ej na lekcje. Jeden z tych pijanych wyrostków uderzył jednego ucznia nożem w plecy tak, że naruszył mu płuco. W szpitala po nałożeniu opa
trunku odesłano rannego do domu. Rozzuchwalenie łobu
zów niema granic, można bowiem zauważyć coraz więcej pijanych młodzików, którzy zaczepiają przechodniów. Za łobuzami wszczęła policja dochodzenia dopiero na stanowcze żądanie kierownika szkoły dokształcającej,
Ponowny wybór Barlickiego ua prezydenta tu. Łodzi.
W ubiegły czwartek większość soojalistyczno- komunistyczno-żydowska wybrała ponownie prezy
dentem m. Łodzi N. Barlickiego. Na skutek tego łódzka rada miejska będzie prawdopodobnie na nowo rozwiązana.___________________________
R U C H T O W A R Z Y S T W .
N o w e m la s to . Miesięczne posiedzenie Stów. Pań Miło
sierdzia św. Wincent, a Pało odbędzie się w środę dn.
3 marca o godzinie 17. w Ochronce Zarząd.
N o w e m la s to . Zawiadainy, że walne zebranie Koła Obywatelek L. O. P. P. odbędzie się w poniedziałek, 8 marca o godz. 6 tej po poł. w biurze Wydziału Powiatowego, pokój nr. 2.
Na porządku dziennym : 1 Sprawozdanie zarządu, 2 Roz
ważenie treści pisma zarządu w sprawie członkiń zwyczaj
nych i wspierających, 3 Powzięcie uchwał w związku z po
wyższym, 4 Sprawozdanie komisji rew., 5 Wolne wnioski.
Ze względu na ważność spraw uprasza się o liczny
udział. Za Zarząd:
Prezeska Sekretarka Skarbniczka
(—) St. Gilowska (—) A. Zakrzewska (—) R. Komassowa.
Proszek „ O R A
Zebrania placówek Stron. Naród.
w Nowymmleście
w s o b o tę , d ola 6 m arca o godz. 7 w ie c z . o d b ę d z ie s ię z e b r a n ie cz ło n k ó w S tr o n n ic tw a N a r o d o w e g o , w N o w y m m le ś c ie .
W n ie d z ie lę 7 m arca i
w Radomnie, Szwarcenowie, Krotoszynach
i t o : o go d z. 12 w p o łu d n ie w R a d o m n ie — o g o d z.
4 po p ołu d . w S z w a r c e n o w ie — o g o d z . 7 w ie c z o r e m w S z w a r c e n o w ie .
Na w sz y stk ic h z e b r a n ia c h p r z e m a w ia ć b ę d z ie k ol.
W a y s, b. w lę z ie ó z B e r e z y K a r tu sk ie j. — W stę p t y l k o za le g ity m a c ja m i. K to j e s z c z e n ie p osiad a l e g i ty m a c ji na ro k 1937, w in ie n s ię o n ią p o sta ra ć bądź to w S e k r e ta r ia c ie S tro n . N aród, w N o w y m m le ś c ie , bądź n s w e g o k ie r o w n ik a . *
Stacja knura w Mikołajkach.
Podaje się do wiadomości, że w miesiącu lutym br. Ponr Izba Rolnicza założyła stację knura zarodowego rasy : Wiel
kiej Białej Angielskiej u p. Zawadzkiego Konstantego w Mi
kołajkach. Ze stacji knura należy korzystać w jak najszer
szej mierze celem polepszenia materiału hodowlanego i be konowego.
Odstawców bekonów zwraca się uwagę na obowiązkowe krycia swych macior knurem stacyjnym zarodowym, gdyż od 1 kwietnia br. bekony będzie mógł tylko ten odstawiać, kto będzie w posiadaniu dowodu ^krycia maciory knurem sta
cyjnym zarodowym. B. Grochowski, Instr. Hod. P. I. R.
Zatwierdzenie knura prywatnego w Targowisku.
Podaje się do wiadomości, le w dniu 25 bm. został za
twierdzona prywatna stacja knura typu bekonowego u p.
Twardego Ludwua w Targowisku.
Stacja knura prywatnego będzie czynna do czasa zało
żenia przez Pom Izbę Rolniczą stacji knura zarodowego, lnstrnktoriat Hodowlany P. I. R. w Nowymmleście n. Drw.
Kursy łąkarskie.
Przypominamy członkom naszym, że kursy łąkarskie od
będą się: 8 marca 1937 o godz 10,30 w Niem. Brzózią, 9 mar
ca 1937 o godz. 10 w Grodzicznie, 10 marca 1937 o godz. 11 w Wonnie.
W kursach tych powinni wziąć udział wszyscy członko
wie miejscowych i sąsiednich Kółek Rolniczych, TRP.
K Ą C I K R A D I O W Y
A u d y c je P o ls k ie g o R adl« w W a r sz a w ie .
W to r e k , 2. III. 6.30 Audycja poranna. 11.30 Audycja dla szkół. 12.03 Płyty 15.16 Mała ork. Pol. Radia. 16 30 Recital śpiew, Bregy. 17.00 ,Dni powszednie p. Kowalskich*
— powieść mówiona 17.15 VIII audycja z cyklu »Sonaty skrzypcowe Beetbovena*. 17 35 Płyty. 17 50 »Miłość na mrozie* — monolog. 18.10 Sport w miastach i miasteczkach
— pogad. 19.00 Dyskutujmy: »Wsoółzawodnictwo czy współ
działanie*. 19.20 »Niemoralny, zakazany walc* — audycja muzyczna. 20 )5 Koncert symfoniczny (tr. ze Lwowa). 22.30 Szkic literacki. 22 45 Muzyka.
Ś ro d a , dn. 3. III. 6 30 Audycja poranns. 11.30 Audycja dla szkół. 12 03 Koncert. 15 15 Płyty. 16 10 »Zagadki mu
zyczne*. 16 30 Utwory fortepianowe. 17 00 »Kawaleria na nowoczesnym polu bitwy* — odczyt. 17.15 Mała Ork. P. R.
17.50 »Zniesławienie i zniewaga* — pogad* 19 00 »Zamuro
wani* — epizod z powieści. 19.20 Współczesna twórczość skrzypcowa. 19.55 Koncert rozrywkowy. 21 00 .Opowieść o Chopinie*. 21 45 Muzyka lekka w wyk. ork. symf. P. R.
22.40 Płyty. 23.00 Koncert rozrywkowy w wyk. małej ork. P.R.
pierze idealnie i tanio
Cena 60 gr — ....
P ro g ra m P o ls k ie g o R adia 8. A. R o z g ło śn ia P o m o r sk a w T o r o n t a .
Fala 304,3 m, 986 Kc. 16—24 Kw.
W to r e k , dn. 2. IIIL 12.50 Pomorska gazetka rolnicza.
13.00, 17.35 Płyty. 15.15 Koncert reklam. 15.35 Zycie kultu
ralne Pomorza. 15.40 Koncert życzeń. 16.10 »Wincentego Pola wspomnienia pomorskie* — fel. 18.20 Audycja dla kształcącej się muzycznie młodzieży.
Ś ro d a , dn. 3. III. 13.00, 15.40, 18.25, 22.40 Płjty. 15.15 Koncert reklamowy. 15.35 Wied. społ. 16.00 »Wędrówki ptaków* — pog, 18.20 Pogad. społeczna. 19 20 Koncert rozr.
Poza tym transmisje z innych polskich staeyj.
Jarmarki w marcu.
D z ia łd o w o bk.
L ubaw a bk.
R ad zyń bk.
G rudziądz bk., L idzbark bk.
B ro d n ica krbk.
L idzbark kr.
J a b ło n o w o -Z a m e k b k , K ie łp in y bk . N o w e m la sto k rb k ,
G órzn o k rb k . K u r z ę tn ik bk.
Ł ą k o rz k rb k . G ru d ziąd zjb k . R yb n o bk.
G I E Ł D A z B O Ż O W A
Płacono v złotych za 100 kg>
Żyto
Poznań, 27. 2. - Bydgoszcz, 27. 2 24 7 5 - • 25.00 25.00- 25.25
Pszenica 29.75- 30.00 29.75— 30.00
Jęczmień browarowy 26 0 0 - ■ 27.00 25.50— 27.00
Owies 23 25— 23.50 23.25— 23 50
Mąka żytnia 65 proc. 84.50-• 35.00 37.50— 38.00 Mąka pszenna 65 proc 44 0 0 - • 44 50 46.25— 46 75
Otręby żytnie 16.75- 17.25 1725— 17.50
Otręby pszenne grube 18.00-• 18.50 18 25— 18.50 Otręby jęczmienne 17.25-■ 18.50 13.00— 18.50 Rzepak zimowy 59.00— 60.00 58 00— 59 00
Rzepik 47.00— 49 00
Gorczyca 30.00-- 32.00 32 00— 34.00
Łubin niebieski 12.75- 13.75 13.00— 14.00
Łubin żółty 14.00-• 15.00 15 00— 16 00
Siemię lniane 54.00- 57.00 5 3 .0 0 - 56.00
Peluszka 21.50— 22 50
Wyka latowa 21.50— 23.50
Groch Victoria 21.50-- 25.00 22 00— 25.00 Groch Folgera 22.00-- 24.00 22.00— 24.00
Seradela 26.00-- 28.00 25.00— 27 00
Mak niebieski 68.00— 72.00 65.00— 68,00 Koniczyna czerw. sur. 100.00--110.00 100.00—120.00 Koniczyna biała 85.00--125.00 90.00- 125.00 Za redakcje odpowiedzialny: Władysław Ran w Nowymmleście.
Za ogłoszenia redakcja nie odpowiada.
W razie wypadków, spowodowanych siłą wyższą, przeszkód zakładzie, strajków itp„ wydawnictwo nie odpowiada za dostarczenie plama, a abonenci nie mają prawa domagania miedastaresenyoh
■•merów lub odszkodowania.
Dnia 28. 11.137 r.|zasnęła w^Bognlw 698roku żseia nasza kochana matka i babcia
Ś. P.
I * i
O cz5m*Jdono8zą wfsmutku pogrążone
Lubawa, Pawłowo, Chojnice, Toruń.
dzieci.
Szan. mojej Klienteli oraz Obywatelstwa miasta L ubaw y i o k o lic y podaję uprzejmie do łaskawej wiadomości, iż
z dniem 1 marca prowadzę nadal mój
SPICHLERZ ZB O ŻO W Y ZA K U P ZB O ŻA
W YM IANĘ MĄKI
oraz przyjmuję każdą Ilość zboża na śrutowanie z małym potrąceniem fantów.
Od 1 stycznia o tr z y m a łe m na mój lokal p e łn ą k o n c e s ję n a p o jó w a lk o h o lo w y c h i z dniem 1 marca oddaję moją restaurację p. Suchockiemu i sta
raniem naszym będzie Szan. Klientelę jak najlepiej obsłużyć-
BILARD FRANCUSKI — BILARD AUTOMAT.
Z poważaniem
Ig. Zieliński, Lubawa, ul. Grunwaldzka 12.
Eksporfaeja odbędzie dnia 4. III. 37 r. o godi. 9,30 rano z |domu żałoby przy u). Kościelnej nr. 10 do kościoła; następnie pogrzeb.
Osobnych zawiadomień nie wysyła się.
6 ułów pszczół
oraz przeszło 30,kop szprychów suche i dobre różnej grubości korzystnie sprzeda
B e r ta P o k o jsk a , (nieruchom, p. Fr. Iwalskiego) Lidzbark,*ul, Nowa 2.
(Za sądem grodzkim.)
UCZNIA
poszukuję od zaraz
D e m b o w sk i, m. piekarski, L idzbark, Staremiasto 20.
Chłopca
do ogrodnictwa poszukuję K a zim ierz G n m iilski, ogrodnictwo, L dzbark.
Sieję
truciznę na obszarze majątku przez cały rok
M ajątek R a k o w ic e .
Zgubiooą
książeczkę wojskową uniewa
żniam
J ó z e f Ł o ż y ń sk i, W ą p ie r sk .
Wielebc. ks. proboszczowi Pełce i ks. probosz czowi Zabrockiemu oraz wszystkim za okazane wy
razy współczucia i którzy oddali ostatnią przysługę mojej tonie ś. p.
K a z im ie r z e R o cb ew iczo w eJ składam serdeczne „B óg zap iać*
Krzemieniewo, w lutym 1937. ą
Sąd Okręgowy w Grud7iądzu na sesji w Nowymmieśeie w dnia 27 marca 1936 r. skazał Marcelego Kotowicza zamie
szkałego w Krzemieniewie za wyst. z art. 255 K. K. popełniony przez zniesławienie Alojzego Oberkowa kiego i Bolesława Lan
gego w czasopiśmie „Drwęca* z dnia 4 września 1934 r. na jeden tydzień aresztu i 50 zł grzywny, a nadto zarządził ogło
szenie wyroku w czasopiśmie „Drwęca® na koszt skazanego.
2. Co. 183136
Wywołanie
W sprawie o wywołanie listu hipotecznego na 3900 mb.
hipoteki zapisanej na nieruchomości Lidzbark wykaz 173 w dziale III pod poz. 10 własność P«troneli Lewandowskiej w Lidzbarku wniósł Zjednoczony Bank Spółdzielczy Spółdzielnia z nieograniczoną odpowiedzi8lLOścią w Brodnicy, jako wie
rzyciel właściciela! nieruchomości o wywołanie powyższego listu hipotecznego, koniecznego do zajęcia długu gruntowego powstałego dla właścicielki nieruchomości.
Posiadacza tego dokumentu wzywa się, by najpóźniej na terminie w dnia 8 września 1937 r. godz. 9 rano w podpi
sanym Sądzie pokój nr. 33 odbyć się mającym, swoje prawa zgłosił i dokument ten przedłożył w przeciwnym razie bowiem nastąpi pozbawienie mocy doknmentu.
Lidzbark, dnia 9 stycznia 1937 r.
Sąd Grodzki.
Ogłoszenie.
P o d a ję n in ie js z y m do w ia d o m o śc i, i e
J A R M A R K K R A M N Y
w Brodnicy n. Drw.
odbędzie się
w sobotę, dnia 6 marca 1937 r.
Brodnica, dnia 24 lutego 1937 r.
B u rm istrz B lo h n s.
U W A G A !
Ha b u d u jących , k tó r z y chf-ą s k o r z y s ta ć z o b n iż o n e j c e n y p o le c a m
dźwigary (tragarze)
w p o tr z e b n y c h d łu g o śc ia c h z d o s ta w y w p r o st z h u ty o r o s z ę o p o d a n i e iy c z o n e j ilo ś c i i r o z m ia r ó w
n a jp ó ź n ie j
d o d n i a 10 m a r c a 1 9 3 7 r.
N. E W E R T O W S K I
m d e l ż e la z a , m a szy n r o ln ic z y c h i a r t. b u d o w la n y ch
N ow em iasto, Rynek 27._____ teł. 66
Szan. Obywatelstwu miasta L nbaw y I o k o lic y podaję do łaskawej wiadomości, że
z dniem 1 marca rb. otworzyłem
skład żelaza, materiałów budowlanych, sprzętów kuchennych, porcelany i szkła
w Lubawie przy ul. Grunwaldzkiej 10
(w g m a ch u B an k u L u d o w eg o )
Staraniem moim będzie, by każdego Klienta fachową i rzetelną obsługą pod każdym względem zadowolić tak jakością towaru jak i przystępnymi cenami.
Froszę o łaskawe poparcie mego nowo otwartego przedsiębiorstwa
Z poważaniem
A L F O N S L E S K I .
P o o b j ę c i a z a k ła d a fo to g r a fic z n e g o od p. E dw arda O sm a ń sk ie g o
polecam sic do wykonania wszelkich prac wchodzących w zakres fotografii
Proszę o poparcie mego przedsiębiorstwa chrześcijańskiego
Zakład artystycznej fotografii I powiększeń
Stanisław Jocher, Brodnica
ul. Mostowa 20.
Drzewo opalowe
gromady zdatne na płoty, drzewo użytkowe, stale na sprzedaż we wtorki i piątki.
M a ją tek C lborz, p. Lidzbark.
Budynek
b. gorzelni na rozebranie sprzeda
Maj. K u rzętn ik . Mam na sprzedaż
budynki masywne
w rynku w Kurzętniku z trze
ma morgami ziemi.
»L eszczyński, K u rzętn ik , Kilka kop do breji
trzciny
do dachów sprzeda
K o z ło w sk i, T yltczki.
Ma Post
Sery
t y lż y c k ie sz w a jc a r s k ie g d a ń s k ie itd.
S z p r o ty W ę g o r z e
P ih lin g i
S zp ro ty w o liw ie B y cik ł, sk u m b r ie
S a rd y n k i
F.B U D A , Brodnica,
Mostowa 2 i Rynek 25.
66
.S p rzed a ż
MASZYN
rolniczych
m a n e ż e , m łó e k a r n ie r ó ż n e g o g a tu n k u w ia ln ie i r o w e r y po bardzo n i s k i c h c ejn a c h
poleca
Firm aJ. G A R S T K A
B ro d n ica .
Stroiciel
fortepianów
przyjeżdża z T orunia.
Zgłoszenia natychmiastowe przyjmuje
K. K r y z y m e n tó w n a N o w e m ia s to , ul. Kościelna,
Mieszkania
większego od zaraz poszukuję M a n ik o w sk i, adwokat, L id zb ark , JKościelna 3.
Szanownej szerszej publiczności z Nowegomiasta
uprzejmie podaję do wiado
mości, że udzielę 10—12 proc.
rabatu z ceny normalna], przy zleceniach w Brodnicy, na far
bowanie wzgl. czyszczenie chem. z powodu, iż w Nowym
mieście nie mam zastępstwa do przyjmowania garderoby.
Wykonuję powierzoną gar
derobę solidnie, szybko, a szcze
gólnie bardzo tanio. Jedyna chrześcijańska firma, która wy
konuje wszelkie zlecenia na miejscu.
P ra ln ia C h em iczn a i F a rb la rn ia w B rod n icy ul. Mostowa 7, właśe. K. Steisa.
Specjalny r a b a t
^ j a r m a r c z n y *
‘o es
h na pończochy »
A M
0 bieliznę damską ^
», bieliznę męską *)
-o ra z wszystkie artykuły^
MASZVNV
do w y ro b u d a c h ó w e k c e m e n to w y c h i p ły t c h o d n ik o w y c h
okazyjnie do oddania
Unia
sp.akc.Brodnica Platform ę
lekką korzystnie sprzedam F. M ie y k a , L idzbark.
p o 1 e c a
C. K O L A S I Ń S K I
Brodnica, Rynek 27.
Potrzebna
dziewczyna
(lekkiejprace domowe) P le b a n ia , W ą p ie r sk ,
p. Lidzbark.
Starsza uczciwa
dziewczyna
potrzebna od zaraz
W ła d y sła w K lejn a S w in ia rc
Kupię
maszynę do szycia
używaną, w dobrym stanie.
Zgłoszenia do adm. »Drwęcy*
Nowemiasto.
Potrzebna od zaraz uczciwa i sumienna
służąca
Zgłosić się z świadectwami w H o te lu C en tra ln y m _______ Rynek 10 I piętro.
Potrzebny starszy, [własnych ludzi mający
pasterz
z dojeniem, do 30 krów i 30 jałowizny.
P iń sk i, M ie sią c z k o w o p. Górzno, st. kol. Radoszki
Młyn, Babalice
p. Lipinki poszukuje
ucznia.
W Ę G I E L
kowalski, opałowy, brykiety poleca
Fr. T y s le r , L ubaw a.
Hafty do
poleca
„ D R W Ę C A “
Księgarnia
Naftę
a lln o -p lo m le n n ą
Ropę naftową Oliwy — Smary Tran na skórę Karbollneum
sadownicze Mydła i Proszki
w drogerii
Z y g . C h o j n a c k i
daw n. K ęp czy ń sk i B R O D N I C A , Hallera 7
Na czas wielkiego postu polecamy k s ią ż e c z k i
Droga Krzyżow a Gorzkie Żale
Księgarnia „D rw ęca *
N o w e m ia s to .
Dźwiękowe Kino
L U B A W A
w p o n ie d z . dn. 1 bm . o godz. 4 I 8,15 N O W E M I A S T O w e w to r e k , dn. 2 bm.
o godz 4 1 8,15 Dla dzieci o godz. 4
„ R o so M a r ie ’ o r a z n a d p ro g ra m
Z nów w ie lk a a tr a k c ja l
Najpopularniejsza para artystów, J e a n e t t e Mac D o n a ld I E ddy N e lso n zapraszają na najwspanialszą operetkę świata p.L
R O S E M A R I E“
0 0 -*• „ e s k a p a d a W E R O N I. K 1“
(T a jem n ica e k s p e d ie n tk i) , .
_ Przepych w ystaw y!
Porywająca » e sc Role gł G< T h e im e r , W illy E lc h b e r g e r , H an s M oaer
R a zem 20 a k tó w 1 w l w kn niemleeklm- ___________________________ S a la d o b r z e o g r z a n a 1
