1.
2. Pierwsze polskie dynastie
1. Cele lekcji
a. Wiadomości Uczeń:• wie, którzy królowie Polski rządzili po sobie,
• zna chronologię wydarzeń do XV wieku.
b. Umiejętności Uczeń:
• potrafi pokazać na mapie stolice Polski i Państwa Krzyżackiego,
• potrafi zaznaczyć daty na taśmie czasu.
c. Postawy
Uczeń kształtuje postawę patriotyczną poprzez utrwalenie wiadomości dotyczących historii średniowiecznej Polski.
2. Metoda i forma pracy
Metody: ćwiczenia, instrukcja, pogadanka, gry i zabawy dydaktyczne Formy: praca grupowa, jednostkowa
3. Środki dydaktyczne
Podręcznik, mapa Polski, taśma czasu, paski z imionami królów, paski z wydarzeniami do ułożenia w kolejności chronologicznej
4. Przebieg lekcji
a. Faza przygotowawcza
Nauczyciel informuje uczniów o tym, że na zajęciach odbędzie się powtórzenie wiadomości dotyczących pierwszych polskich dynastii.
b. Faza realizacyjna
1. Pierwsze zadanie polega na zaznaczeniu na taśmie czasu trzech ważnych dat (966, 1025, 1410).
Klasa dzieli się na czteroosobowe grupy, nauczyciel rozdaje kartki, na których wypisane są
daty, a uczniowie wpisują je w odpowiednie miejsca (załącznik 1). Pod taśmą czasu jest również miejsce do zaznaczenia, który to wiek. Prowadzący sprawdza, czy uczniowie pamiętają, w jaki sposób zaznaczyć wiek. Zadaje pytania:
• Ile wiek ma lat?
• Jakimi cyframi zaznaczamy wieki?
Jeżeli uczniowie mają problem z wykonaniem zadania, mogą wspólnie z nauczycielem zaznaczyć daty na tablicy.
2. Kolejne zadanie polega na chronologicznym ułożeniu wydarzeń (załącznik 2). Uczniowie dalej podzieleni są na takie same zespoły.
3. Następnie uczniowie dostają od nauczyciela pojedyncze paski z imionami królów Polski.
Zadanie polega na ułożeniu ich w takiej kolejności, w jakiej rządzili królowie (załącznik 3).
4. Kolejne zadanie jest indywidualne. Nauczyciel zadaje pytania, a osoba znająca odpowiedź zgłasza się. Za poprawną odpowiedź uczniowie otrzymują punkty. Padają następujące pytania:
• Gdzie i kiedy odbyła się największa bitwa średniowiecznej Europy?
• Wskaż na mapie stolicę Państwa Krzyżackiego.
• Jak długo trwała bitwa pod Grunwaldem?
• Co musiał zrobić Jagiełło, by poślubić Jadwigę?
• Co wydarzyło się 15 VII 1410 roku?
• Ile lat miała Jadwiga, gdy objęła tron?
• Wskaż na mapie Kraków – stolicę Polski.
• Kim byli żacy?
• Wskaż na mapie pierwszą stolicę Polski.
• Który z polskich władców i dlaczego podzielił kraj na dzielnice?
• Dlaczego Kazimierza nazywamy Wielkim?
• Który z Polskich królów założył pierwszy w kraju uniwersytet?
• Gdzie zawarto pierwszą unię między Polską a Litwą?
• Jak nazywała się żona Jagiełły?
• Co to za rycerze w białych szatach z czarnym krzyżem?
5.Ostatnie zadanie polega na wymienieniu zasług Kazimierza Wielkiego dla kraju. Każdy uczeń pracuje indywidualnie. Po zakończeniu ćwiczenia następuje jego omówienie.
c. Faza podsumowująca
Krótkie podsumowanie zajęć, nagrodzenie uczniów ocenami.
5. Bibliografia
G. Czetwertyńska, D. Gawin, S. Jabłoński, T. Merta, W. Mędrzecki, A. Pacewicz,
J. Strzemieczny, A to historia! Program nauczania przedmiotu „Historia i społeczeństwo”
w klasach IV-VI szkoły podstawowej, Nowa Era, Warszawa 1999.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia Załącznik 1
Załącznik 2
a) Najazd Tatarów na Polskę
b) Testament Bolesława Krzywoustego c) Koronacja Bolesława Szczodrego d) Chrzest Polski
e) Unia Polski z Litwą
f) Koronacja Bolesława Chrobrego g) Zjazd w Gnieźnie
h) Koronacja Łokietka Załącznik 3
Mieszko I, Bolesław Chrobry, Bolesław Krzywousty, Władysław Łokietek, Kazimierz Wielki, Władysław Jagiełło
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Nieco zmodyfikowane zajęcia mogą być również przeprowadzone na innym etapie edukacyjnym.
