48562
DWULETNIE STUDJUM PEDAGOGICZNE
W INSTYTUCIE PEDAGOGICZNYM W KATOWICACH
w latach 1934/35 — 1935/36
□
K A T O W I C E 1 9 3 4
N A K Ł A D E M I N S T Y T U T U P E D A G O G I C Z N E G O
48502
DWULETNIE STUDJUM PEDAGOGICZNE
W INSTYTUCIE PEDAGOGICZNYM W KATOWICACH
w latach 1934/35 — 1935/36
Pk
K A T O W I C E 1 9 3 4
N A K Ł A D E M I N S T Y T U T U P E D A G O G I C Z N E G O
Drukarnia Pawła Mitręgi W Cieszynie.
Cele i zadania Instytutu Pedagogicznego.
Instytut Pedagogiczny opiera swoje istnienie i całą swoją działalność n a pew niku pedagogicznym, że o s o b o w o ś ć n a u c z y c i e l a jest czynnikiem decydującym we wszelkich poczyna
niach w dziedzinie nauczania i wychowywania. Dlatego też Instytut Pedagogiczny postaw ił sobie za główny cel:
W p ł y n ą ć n a k s z t a ł t o w a n i e o s o b o w o ś c i n a u c z y c i e l a i p r z y c z y n i ć s i ę d o s t w o r z e n i a n o w e g o t y p u n a u c z y c i e l a , który byłby zdolny do realizowania zadań nowej szkoły.
Do tego celu zmierza I. P. przez odpowiedni program i m eto
dy pracy, staw iając sobie następujące szczegółowe zadania:
a) wytworzyć wśród słuchaczy a t m o s f e r ę n a u k i , po
głębić i rozszerzyć ich przygotowąńie naukowe, uczynić ich zdol
nym i do spełnienia swego zadania w szkole i poza szkołą, a im sam ym dać pełne zadowolenie moralne, jakie daje p raca naukowa;
b) w y w o ł a ć . d ą ż n o ś ć d o c i ą g ł e g o - d o s k o n a l e n i a s i ę z a w o d o w e g o i utrzym yw ania ś c i s ł e g o k o n - t a k t u z n a u k ą , co jest w arunkiem żywotności nauczyciela i uchronienia go od rutyny i skostnienia;
c) r o z w i j a ć w ś r ó d n a u c z y c i e l s t w a s a m o d z i e l n o ś ć i t w ó r c z o ś ć , gdyż praca wychowawcza wymaga od nauczyciela twórczej inicjatywy, pomysłowości, zdolności w n ika
nia w psychikę młodzieży oraz w środowisko wychowawcze, w j a kiem dziecko żyje;
d) p o b u d z a ć d o t w ó r c z e j p r a c y n a u k o w e j na różnych odcinkach wiedzy ze szczególniejszem uwzględnieniem momentów regjonalnych a przytem zaznajam iać z m e t o d a m i p r a c y n a u k o w e j .
P raca w I. P. m ą n a c e l u n i e t y l k o d a n i e p e w n e j s y s t e m a t y c z n i e u j ę t e j i l o ś c i w i e d z y , ale głównie zmierza przez osobiste oddziaływanie prelegentów n ą słuchaczy
4
do wskazania im dróg i metod pracy, do pobudzania ich do pracy nad sobą, do wywołania chęci i um iejętności dalszego kształce
n ia się.
Praca słuchaczy I. P. nie kończy się w chwili uzyskania dyplomu w I. P., lecz dopiero się zaczyna. I. P. spełni bowiem swoje zadanie wtedy, kiedy opuszczać go będą słuchacze z z a p a ł e m d o d a l s z e j p r a c y n a d s o b ą , d o s t a ł e g o p o g ł ę b i a n i a s w e g o w y k s z t a ł c e n i a z a w o d o w e g o , d o s p e c j a l i z a c j i w p e w n y m w y b r a n y m k i e r u n k u w i e d z y , d o t w ó r c z e j p r a c y n a u k o w e j , c h o ć b y w n a j s k r o m n i e j s z y m z a k r e s i e .
Instytut Pedagogiczny dąży także do tego, by nauczyciel prze
pojony ideą pracy w I. P. nietylko oddawał należyte usługi szkole przez w łasną działalność, ale o s o b o w o ś c i ą s w o j ą p r o- m i e n i o w a ł n a s w o j e o t o c z e n i e w szkole i poza szkołą i tym sposobem był propagatorem idei Instytutu Pedagogicznego.
Obok pracy nad pogłębianiem zawodowego i naukowego w y
kształcenia nauczycieli Instytut Pedagogiczny staw ia sobie za cel:
a) przeprowadzanie badań naukowych i doświadczeń w róż
nych dziedzinach wiedzy pedagogicznej;
b) kultyw owanie i popieranie naukowej pracy pedagogicznej.
II.
Program i organizacja studjów.
Studja w Instytucie Pedagogicznym trw ają dwa lata.
Instytut Pedagogiczny jest zakładem koedukacyjnym.
Rok szkolny dzieli się n a trzy trym estry: pierwszy trw a od 15 września do 21 grudnia, drugi od 15 stycznia do 31 m arca, trzeci od 1 kw ietnia do 15 czerwca.
Program pracy Dwuletniego Studjum I. P. obejm uje cało
kształt zagadnień, traktow any zgodnie z celami I. P.
Dzieli się on na:
I. P r z e d m i o t y p o m o c n i c z e : a) filozof ja, b) biolog ja wychowawcza, c) socjologja wychowania, d) antropologja pe
dagogiczna.
II. P r z e d m i o t y g ł ó w n e :
Dział A. Przedm ioty pedagogiczne: a) psychologia pedago
giczna, b) psychologja ogólna, c) h isto rja wychowania, d) peda
gogika ogólna, e) dydaktyka ogólna, f) dydaktyka poszczegól
nych przedmiotów, g) ustawodawstwo szkolne i organizacja szkol
na, h) higjena szkolna, i) poradnictw o zawodowe.
Dział B. Przedm ioty specjalne (1 do wyboru): a) język pol
ski i literatura polska, b) historja, c) geografja i geologja, d) zoo
log ja i botanika.
Dział C. S lu d ju m pracy społeczno-ośw iatowej: a) wychow a
nie obywatelsko-państwowe, b) oświata pozaszkolna.
III. P r a k t y k a s z k o l n a : Hospitacje w szkołach; lekcje pokazowe.
IV. P r z e d m i o t y d o d a t k o w e — n a d o b o w i ą z k o- w e: Języki obce (w zakresie skutecznego korzystania z zagranicz
nej literatury pedagogicznej); o b o w i ą z k o w e : sztuka, eko- nom ja społeczna.
V. S e m i n a r j a i p r a c o w n i e :
a) psychologiczne, b) pedagogiczne, c) filozoficzne — obo
wiązkowe dla wszystkich;
d) polonistyczne, e) historyczne, f) geograficzne, g) p rzy
rodnicze — jedno do wyboru.
ROZKŁAD PRZEDMIOTÓW
na okres dwuletni przedstawia się następująco:
I. rok studjów II. rok studjów
Dział P r z e d m i o t y P r z i e d m i o t y
I. Filozof ja
Biolog ja wychowawcza Socjologja wychowania
Antropologja pedagog.
II. A Psychologj a pedagogiczna Psychologja ogólna Pedagogika ogólna Dydaktyka ogólna
Psychologja pedagogiczna Pedagogika ogólna Poradnictwo zawodowe H istorja wychowania Dydaktyka poszczególnych
przedmiotów
Ustawodawstwo szkolne i organizacja szkolna H igjena szkolna
6
I. rok studjów II. rok studjów
D ział P r z e d m i o t y P r z e d m i o t y
II. B Język polski i literatura H istorja
Geografja i geologja Zoolog ja i botanika
Repetytor ja w zakresie m a ter j ału przerobionego w I roku studjów, po
głębienie i uzupełnienie.
II. G W ychowanie obywatelsko- państwowe
Oświata pozaszkolna
III. P rak ty k a szkolna
IV. Języki obce, nowożytne Języki obce nowożytne Sztuka
Ekonom ja społeczna
V. Sem inarja i pracownie Sem inarja i pracownie
Z grupy II B i II A f) (dydaktyka poszczególnych przedm io
tów) przysługuje słuchaczowi praw o wyboru z początkiem roku szkolnego przedm iotu odpowiadającego jego specjalności.
Dział II B m a n a celu ni etyl ko pogłębianie naukowego w y
kształcenia słuchaczy, ale również pobudzenie ich w pewnej m ie
rze do samodzielnej pracy naukowej ze szczególnem uwzględnie
niem m om entu regjonalnego śląskiego.
W tym celu kładzie się silny nacisk na pracę słuchaczy w sem inarjach i pracowniach.
Z końcem Dwuletniego Studjum w inien słuchacz wykazać się pracą dyplomową w zakresie jednego z głównych przedmiotów, w ykładanych w I. P. — z w yjątkiem grupy II B.
W ykładowcam i są profesorowie i docenci uniwersytetów oraz inni w ybitni fachowcy.
W ykłady i ćwiczenia odbyw ają się w środy, czwartki, piątki i soboty popołudniu od godz. 16—19.30 w lokalach Instytutu Pe-
7
dagogicznego, wobec czego studjum w I. P. — z uwagi n a do
skonałe połączenia kom unikacyjne z Katowicami — nie wymaga urlopow ania słuchaczy przez! władze szkolne.
Przy I. P. istnieją:
a) czytelnia czasopism pedagogicznych, zaopatrzona w liczne publikacje polskie i zagraniczne,
b) bibljoteka dzieł pedagogicznych, zaopatrzona i stale za
opatryw ana w najnow sze dzieła polskie, francuskie i niemieckie z dziedziny pedagogiki i dziedzin pokrewnych, stoi do dyspozycji nietylko słuchaczom I. P., ale również wszystkim osobom z poza Instytutu, interesującym się zagadnieniam i pedagogicznemi, które mogą korzystać z bibljoteki po uprzedniem uzyskaniu zezwolenia dyrekcji I. P.,
c) szkoła doświadczalna.
Słuchacze I. P. korzystają z pracow ni geograficznej i biolo
gicznej w Państw ow em G im nazjum w Katowicach (ul. Mickie
wicza 13).
III.
Warunki przyjęcia.
S ł u c h a c z e m z w y c z a j n y m I. P. może być każdy(a) nauczyciel (ka) szkoły średniej ogólnokształcącej, zawodowej, o ile posiada pełne kw alifikacje do' nauczania oraz szkół powszech
nych, mogących nadto wykazać się świadectwem z ukończonego Wyższego Kursu Nauczycielskiego wzgl. Pedagogjum. Na czas przejściowy aż do odwołania może słuchaczem zwyczajnym być każdy(a) nauczyciel(ka) szkoły powszechnej, m ogący(ca) w yka
zać się świadectwem ze złożonego egzaminu kwalifikacyjnego.
S ł u c h a c z e m n a d z w y c z a j n y m może być każdy(a) nauczyciel (ka) nie odpowiadający (a) powyższym warunkom.
Ho s p i t a n t e m może być każda osoba, interesująca się pro
blemami wychowania, o ile przyjęciu jej nie stanie na przeszko
dzie brak m iejsca w sali wykładowej lub w pracowni. O przyję
ciu hospitanta rozstrzyga dyrektor I. P. po porozum ieniu się z wykładowcą danego przedmiotu.
Słuchacz nadzw yczajny może zostać słuchaczem zwyczajnym, o ile w ciągu studjów, odpowie w arunkom wym aganym dla przy
jęcia słuchacza zwyczajnego.
Słuchacze nadzwyczajni dopuszczeni są n a równi ze zwyczaj
nymi nietylko do wykładów ale i do ćwiczeń, kollokwjów, nie otrzym ują jednak świadectwa z ukończenia I. P.
8
Opłaty.
Każdy słuchacz zwyczajny opłaca zł 5.— (jednorazowo) w pi
su i 120.— (stodwadzieścia) zł czesnego.
Czesne może być uiszczane rocznie, półrocznie lub miesięcznie (zgóry); o ile nie jest uiszczane za cały rok, słuchacz podpisuje deklarację, zobowiązującą go do całorocznego uczestnictwa w stu
djum.
Słuchacze nadzwyczajni i hospitanci w płacają zł 5.— wpisu oraz czesne zależnie od ilości wziętych wykładów i ćwiczeń;
opłaty oblicza się według norm y wynoszącej zł 1.— za wykład (trzykw adransow y); jeżeli przedm iot obejm uje więcej niż jeden wykład, wolno jest zapisywać się tylko na całość przedmiotu.
O ile słuchacz nadzw yczajny lub hospitant zapisuje się odrazu na cały kurs, wówczas opłaty wynoszą tyle, ile dla słuchacza zwyczajnego.
Wszyscy słuchacze zwyczajni i nadzw yczajni otrzym ują p ra wo do korzystania w ciągu studjów z bibljoteki I. P. bez specjal
nych opłat oraz praw o do 20% opustu przy nabyw aniu Biulety
nów I. P. i innych w ydaw nictw naukowych.
Korzystanie z bibljoteki I. P. oraz innych urządzeń nauko
wych dla hospitantów i osób, które nie są równocześnie słucha
czami I. P., jest połączone z opłatą, której wysokość oznacza odpowiedni regulamin.
S ł u c h a c z e Instytutu Pedagogicznego korzystają z 75'%
z n i ż k i k o l e j o w e j .
IV.
V.
Egzaminy, dyplom.
A. Słuchacze składają egzaminy przy końcu każdego roku szkolnego.
W arunkiem dopuszczenia do egzaminów jest:
1. U zyskanie zaśw iadczenia frek w en cji ze stro ny odnośnych prelegentów (po zaśw iadczenie to zgłasza się słuchacz z końcem każdego try m e stru w dniach o statnich dw óch w ykładów danego cyklu o s o b i ś c i e do danego prelegenta, k tóry stw ierdza fakt regularnego uczęszczania n a w ykłady przez um ieszczenie swego
9
podpisu w odpowiedniej rubryce książeczki legitym acyjnej słu
chacza);
2. zaliczenie wszystkich trym estrów przez D yrektora I. P.;
3. otrzym anie ze strony odnośnych kierowników sem inarjów zaświadczenia z czynnego udziału w przepisanych ćwiczeniach sem inaryjnych.
Egzam in przy końcu I-go roku studjów obejm uje następu
jące przedmioty:
1. Psychologja pedagogiczna (z I r. studjum ).
2. Pedagogika ogólna (z I r. studjum ).
3. D ydaktyka ogólna.
4. Biologja lub socjolog ja wychow ania (do wyboru).
5. Filozof ja.
6. Przedm iot w ybrany z działu II B.
Egzaminy pod 4., 5., 6. odbyw ają się przed wakacjam i, reszta zaś po wakacjach, i to przed rozpoczęciem zajęć na II roku stu
djów. ’ ! ’
P o ukończeniu II roku studjów w inien kandydat poddać się egzaminowi z:
1. Psychologji pedagogicznej z zakresu II roku studjum . 2. Pedagogiki ogólnej.
3. Historji; wychowania.
4. H igjeny szkolnej.
5. Dydaktyki przedm iotu wybranego (dział II B).
W arunkiem zapisania się n a drugi rok studjum jest złożenie egzaminów z przedmiotów obowiązkowych, objętych program em I roku studjów z wynikiem eona jurniej dostatecznym.
Kandydaci, którzy nie złożyli egzaminów najw yżej z jednego z przedmiotów, objętych program em I-go roku studjów, mogą zapisać się warunkow o n a drugi rok z tem jednakowoż, że złożą przepisany egzamin w term inie dodatkowym pod rygorem unie
ważnienia dokonanego wpisu. Słuchacz, który nie poddał się prze
pisowym egzaminom w ciągu pół roku po ukończeniu Dwuletnie
go Studjum traci wogóle prawo do dopuszczenia do egzaminów.
Kandydaci reprobowani przy egzaminie składają pisemne zgłoszenia na ręce dyrektora do powtórnego egzaminu, którego termin ustala dyrektor I. P. z początkiem roku szkolnego. Egza
min składać m ożna tylko dwa razy, po raz trzeci zaś tylko za zezwoleniem W ydziału Rady Pedagogicznej.
Egzamin z dydaktyki szczegółowej składa się z części p rak tycznej (lekcja pokazowa) i teoretycznej. Dyrektorowi I. P. przy
sługuje praw o zw alniania słuchaczy z części praktycznej egzaminu dydaktyki na wniosek odnośnego profesora.
B. Do egzaminu mogą być dopuszczeni tylko słuchacze zwy
czajni. Słuchacze nadzw yczajni i hospitanci mogą składać tylko kolokwja. Egzaminy odbyw ają się tylko ustnie w obecności dy
rektora I. P. względnie wydelegowanego przez dyrektora członka Rady Pedagogicznej.
C. Po ukończeniu dwuletnich studjów otrzym uje słuchacz dyplom ukończenia I. P., o ile wykaże się:
1. zaświadczeniem złożonych egzaminów, przewidzianych pro
gramem;
2. zaświadczeniem o czynnym udziale w pracow niach i zaję
ciach praktycznych; ,
3. potwierdzeniem właściwego profesora, stwierdzającego przyjęcie pracy dyplomowej w zakresie jednego z głównych przedmiotów, wykładanych w I. P.
Vi.
Uprawnienia.
U praw nienia absolwentów I. P. określa postanow ienie Mini
stra W. R. i O. P. z dnia 27 w rześnia 1932 r. Nr. 11-21619/31 (Dz.
Urz. Min. W. R. i O. P. 1932 Nr. 6, poz. 76), w myśl którego na podstawie art. 445 ustaw y z dnia 9 paźdz. 1928 r. o uposażeniu funkcjonarjuszy państw owych i wojska (Dz. U. R. P. Nr. 116, poz.
924) dyplom ukończenia Instytutu Pedagogicznego w Katowicach począwszy od roku szkolnego 1931/32 uznany jest za równorzędny ze świadectwem, uzyskanem przez złożenie specjalnego egzaminu zawodowego.
VII.
Wpisy.
W pisy na Dwuletnie Studjum Pedagogiczne przyjm uje Se- k retarjal I. P. w Katowicach od 1 do 15 c z e r w c a 1934 r.
i od 1 do 10 w r z e ś n i a 1934 r. codziennie od godz. 16—19 w lo
kalu I. P. (Gmach Śl. Technicznych Zakładów Naukowych, sala nr. 151, w Katowicach, ul. Krasińskiego nr. 3).
Przy wpisach należy złożyć podanie o przyjęcie zaopatrzone w następujące załączniki:
a) dokładny życiorys, własnoręcznie napisany, z wyszczegól
nieniem przebiegu dotychczasowych studjów i praktyki nauczy
cielskiej. W życiorysie należy pomieścić szczegółowe spraw ozda
nie z dotychczasowej pracy wychowawczej 1 społecznej;
10
b) odpisy świadectw szkolnych i egzam inacyjnych, oraz inne dowody dokonanych prac, odbytych studjów;
c) wykaz przerobionej lektury pedagogicznej;
d) deklarację, co do sposobu uiszczania czesnego.
; e) 2 nienaklejone fotograf je.
11
VIII.
Szczegółowy program studjów
na rok szkolny 1934/35.
i | ii iii Trymestr
żemRó
I. PRZEDMIOTY POMOCNICZE:
F i l o z o f j a.
Joachim M ę t a l l m a n n , dr. fil., docent Uniw. Jag., W stęp do filozofji
t o dz i n
14 14 12 40 B i o l o g j a w y c h o w a w c z a .
Stanisław S k o w r o n , dr. fil., docent Uniw. Jag.,
Biologja wychowawcza 15 16 _ 30
S o c j o l o g j a w y c h o w a n i a .
Jan St. B y s t r o ń , dr. fil., profesor Uniw. Warsz.,
Socjologja wychowania 12 12 — 24
II. PRZEDMIOTY GŁÓWNE:
Dział A.
P s y c h o l o g j a p e d a g o g i c z n a .
Stefan S z u m a n, dr. fil. et med., prof. Uniw. Jag.,
Psychologja pedagogiczna cz. I 16 16 16 48
P s y c h o l o g j a o g ó l n a .
Tomasz S t r z e m b o s z , dr. fil., Zarys psychologji
ogólnej (z ćwiczeniami) 16 16 14 46
P e d a g o g i k a o g ó l n a .
Henryk R o w i d, dr. fil., dyr. Państw. Pedagogjum, Pedagogika ogólna n a tle współczesnych prądów
w wychowaniu 16 16 16 48
D y d a k t y k a o g ó l n a .
Mieczysław Z i e m n o w i c z, dr. fil., Dydaktyka
ogólna 16 16 8 40
Dział B.
J ę z y k p o l s k i i l i t e r a t u r a .
Zenon K l e m e n s i e w i c z , dr. fil., docent U. J., Opisowa gram atyka języka polskiego. — Zarys
wiadomości o literaturze polskiej 40 40 28 108
12
H i s t o r j a .
Roman G r ó d e c k i , dr. fil., profesor Uniw. Jag., Dzieje Śląska (ze szczególnem uwzględnieniem jego znaczenia w dziejach Polski)
Franciszek F u c h s, dr. fil., Najważniejsze zagad
n ien ia z dziejów Polski z uw zględnieniem h isto rji pow szechnej (z ćw iczeniam i)
G e o g r a f j a i g e o l o g j a .
Stanisław a N i e m c ó w n a , dr. fil., Zarys geograf ji I
ogólnej i regjonalnej '
Edward P a s s e n d o r f e r , dr. fil., do cen t Uniw.I Jag,, Zarys geologji ziem polskich z szczególnem]
uwzględnieniem Śląska
Z o o l o g j a i b o t a n i k a .
Stanisław S k o w r o n , dr. fil., docent Uniw. Jag., Zoólogja ogólna i szczegółowa (z ćwiczeniami) Aniela K o z ł o w s k a , dr. fil., docent Uniw. Jag.,
Kustosz Śląskiego Muzeum Przyrodniczego-. Bota
nika ogólna, zasadnicze pojęcia z anatom ii, fizjo
logii i system atyki roślin (z ćwiczeniami), Dział C.
W y c h o w a n i e o b y w a t e l s k o - p a ń s t w o w e . Mieczysław Z i e m n o w i c z, dr. fil., Podstawy i re-
, alizacia wychowania państwowego III. PRZEDMIOTY DODATKOWE.
O b o w i ą z k o w e :
Edward C z e r n i c h o w s k i , dyrektor Instytutu Pedagogicznego, Zagadnienie dokształcania n a
uczycieli
N a d o b o w i ą z k o w e :
P iotr S t o 1 i n g w a, dr. fil., Lektorat języków nowo
żytnych:
Język francuski: kurs wyższy kurs niższy Język angielski: kurs wyższy
k u rs niższy IV. SEMINARJA:
S e m i n a r j u m p s y c h o l o g i i p e d a g o g i c z n e i — pod kierownictwem prof. dr. S z u m a n a
— dla każdej grupy po
S e m i n a r i u m p e d a g o g i c z n e — pod kierow
nictwem dyr. dr. R o w i d a — dla każdej grupy po S e m i n a r j u m f i l o z o f i c z n e — pod kierow nictwem doc. dr. Me t a 11 nj^f.n n '- dla każdej grupy po
i i i i ii Trymestr
Ra
zem g o£d z i n
10
12 12
12 15 —
26 26
40 28
14 —
14 40
24 24 24 24 24 24 24 24
12 12 12 12
12 12 30
78
108
54
54
10
72 72 72 72
36 36
36
Biblioteka śląska w Katowicach Id: 0030000762007
D R U K A R N IA P. M I T R Ę G I W CIESZYNIE
