Osiągnięcia uczniów kończących gimnazjum w roku 2013

(1)

Osiągnięcia uczniów kończących gimnazjum

w roku 2013

(2)

(3)

Osiągnięcia uczniów kończących gimnazjum

w roku 2013

(4)

Opracowanie

Jolanta Czarnotta-Mączyńska Barbara Giża

Alicja Kwiecień Grażyna Miłkowska Marcin Smolik Ludmiła Stopińska Beata Trzcińska Współpraca Beata Dobrosielska Agata Wiśniewska

Materiał opracowano w Centralnej Komisji Egzaminacyjnej na podstawie danych z okręgowych komisji egzaminacyjnych

w Gdańsku, Jaworznie, Krakowie, Łodzi, Łomży, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu

Centralna Komisja Egzaminacyjna ul. Józefa Lewartowskiego 6, 00-190 Warszawa

tel. 022 536 65 00, fax 022 536 65 04 e-mail: ckesekr@cke.edu.pl

www.cke.edu.pl

(5)

SPIS TREŚCI

I. Organizacja i przebieg egzaminu oraz sprawdzania prac uczniów ... 5

II. Wyniki egzaminu ... 7

1. Część humanistyczna z zakresu języka polskiego ... 7

1.1. Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową ... 7

1.2. Wyniki uczniów słabowidzących i uczniów niewidomych ... 14

1.3. Wyniki uczniów słabosłyszących i uczniów niesłyszących ... 14

1.4. Wyniki uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim ... 15

2. Część humanistyczna z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie ... 17

3. Część matematyczno-przyrodnicza z zakresu matematyki ... 28

3.5. Wyniki uczniów, którzy przystąpili do egzaminu gimnazjalnego w języku litewskim ... 37

4. Część matematyczno-przyrodnicza z zakresu przedmiotów przyrodniczych ... 38

4.5. Wyniki uczniów, którzy przystąpili do egzaminu gimnazjalnego w języku litewskim ... 47

5. Języki obce nowożytne ... 48

5.1. Język angielski... 49

5.1.1. Poziom podstawowy ... 49

Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową ... 49

Uczniowie słabowidzący i uczniowie niewidomi ... 52

Uczniowie słabosłyszący i uczniowie niesłyszący ... 52

Uczniowie z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim ... 53

Poziom rozszerzony ... 54

Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową ... 54

Uczniowie słabowidzący i uczniowie niewidomi ... 57

Uczniowie słabosłyszący i uczniowie niesłyszący ... 57

Uczniowie z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim ... 58

5.2. Język niemiecki ... 59

5.2.1.1. Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową ... 59

5.2.1.2. Uczniowie słabowidzący i uczniowie niewidomi ... 62

5.2.1.3. Uczniowie słabosłyszący i uczniowie niesłyszący ... 62

5.2.1.4. Uczniowie z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim ... 63

5.2.2. Poziom rozszerzony ... 64

5.2.2.2. Uczniowie słabowidzący i uczniowie niewidomi ... 67

5.2.2.3. Uczniowie słabosłyszący i uczniowie niesłyszący ... 67

5.3. Język rosyjski ... 69

(6)

5.4. Język francuski ... 76

5.5. Język hiszpański ... 83

5.6. Język włoski... 87

Aneks ... 93

1. Gimnazja, w których przeprowadzono egzamin gimnazjalny w kwietniu 2013 r¹ ... 93

1.1. Liczba (odsetek) gimnazjów w kraju i województwach – ogółem i z podziałem na szkoły na wsi oraz w miastach do 0 tys , od 0 tys do 00 tys i powyżej 00 tys mieszkańców ... 93

1.2. Liczba (odsetek) gimnazjów publicznych i niepublicznych w kraju i województwach ... 93

2. Uczniowie, którzy przystąpili do egzaminu gimnazjalnego w kwietniu 2013 r. ... 94

2.1. Liczba (odsetek) gimnazjalistów w kraju i województwach – ogółem i z podziałem na uczniów szkół na wsi oraz w miastach do 20 tys., od 20 tys. do 100 tys. i powyżej 00 tys mieszkańców ... 94

2.2. Liczba (odsetek) uczniów gimnazjów publicznych i niepublicznych w kraju i województwach ... 94

2.3. Liczba laureatów i finalistów olimpiad przedmiotowych oraz laureatów konkursów przedmiotowych o zasięgu wojewódzkim lub ponadwojewódzkim z zakresu jednego z grupy przedmiotów objętych egzaminem, zwolnionych z odpowiedniej części egzaminu gimnazjalnego w 2013 r. na podstawie zaświadczenia stwierdzającego uzyskanie tytułu odpowiednio laureata lub finalisty, otrzymujących zaświadczenie o uzyskaniu z tej części egzaminu najwyższego wyniku – w kraju i województwach² ... 95

2.4. Odsetek uczniów z dysleksją rozwojową w latach 0 –2013 w kraju i województwach³ ... 95

3. Wyniki uczniów w kraju i województwach ... 96

3.1. Średnie wyniki uczniów bez dysfunkcji i uczniów z dysleksją rozwojową w kraju i województwach – częś humanistyczna (w procentach) ... 96

3.2. Średnie wyniki uczniów słabowidzących i uczniów niewidomych w kraju i województwach – częś humanistyczna (w procentach) ... 96

3.3. Średnie wyniki uczniów słabosłyszących i uczniów niesłyszących w kraju i województwach – częś umanistyczna (w procentach) ………...……….97

3.4. Średnie wyniki uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim w kraju i województwach – częś humanistyczna (w procentach) ... 97

3.5. Średnie wyniki uczniów bez dysfunkcji i uczniów z dysleksją rozwojową w kraju i województwach – częś matematyczno-przyrodnicza (w procentach) ... 98

3.6. Średnie wyniki uczniów słabowidzących i uczniów niewidomych w kraju i województwach – częś matematyczno-przyrodnicza (wprocentach) ... 98

3.7. Średnie wyniki uczniów słabosłyszących i uczniów niesłyszących w kraju i województwach – częś matematyczno-przyrodnicza (w procentach) ... 99

3.8. Średnie wyniki uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim w kraju i województwach – częś matematyczno-przyrodnicza (w procentach) ... 99

3.9. Średnie wyniki uczniów w kraju – języki obce nowożytne – poziom podstawowy – części zestawu zadań (w procentach) ... 100

3.10. Średnie wyniki uczniów w kraju – języki obce nowożytne – poziom rozszerzony – części zestawu zadań (w procentach) ... 100

(7)

I. ORGANIZACJA I PRZEBIEG EGZAMINU ORAZ SPRAWDZANIA PRAC UCZNIÓW

W 2013 r. do egzaminu gimnazjalnego przystąpili uczniowie, którzy we wrześniu 0 0 r rozpoczęli naukę według nowej podstawy programowej Egzamin gimnazjalny w nowej formule przeprowadzono w dniach 23–25 kwietnia, w trybie przewidzianym w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych¹ (zwanym dalej rozporządzeniem) Przystąpiło do niego ponad 388 tysięcy uczniów klas trzecich z 6718 gimnazjów w Polsce Składał się on z trzech części: humanistycznej z zakresu języka polskiego oraz historii i wiedzy o społeczeństwie, matematyczno-przyrodniczej z zakresu matematyki oraz przedmiotów przyrodniczych i z języka obcego nowożytnego na poziomie podstawowym i rozszerzonym.

Egzamin gimnazjalny przeprowadziły na swoim terenie okręgowe komisje egzaminacyjne Zgodnie z rozporządzeniem za organizację i przebieg egzaminu w poszczególnych szkołach odpowiadali przewodniczący szkolnych zespołów egzaminacyjnych, którymi byli dyrektorzy szkół Powoływali oni członków szkolnych zespołów egzaminacyjnych, a w przypadku gdy w danej szkole egzamin odbywał się w kilku salach – również zespoły nadzorujące przebieg egzaminu w każdej z tych sal Członkami zespołów nadzorujących nie mogli by nauczyciele przedmiotów wchodzących w zakres danej części egzaminu, a w przypadku części trzeciej egzaminu – nauczyciele tego języka obcego nowożytnego, z którego był przeprowadzany egzamin Co najmniej jeden członek każdego zespołu nadzorującego musiał by zatrudniony w innej szkole lub placówce

Podczas trwania egzaminu w salach oprócz uczniów i członków zespołów nadzorujących mogli przebywa obserwatorzy – delegowani pracownicy MEN, CKE, OKE, przedstawiciele organów sprawujących nadzór pedagogiczny i organów prowadzących szkoły, a także szkół wyższych i placówek doskonalenia nauczycieli

Naruszenie przepisów dotyczących przeprowadzania egzaminu mogło powodowa , zgodnie z § 47 ust , § 6 ust rozporządzenia, unieważnienie egzaminu lub jego części W bieżącym roku decyzję taką podjęto w stosunku do 145 gimnazjalistów (19 w części humanistycznej egzaminu, 10 w części matematyczno-przyrodniczej oraz 116 zdających język obcy)

Po zakończeniu egzaminu w danej szkole zakodowane i zabezpieczone prace egzaminacyjne zostały przekazane do właściwego ośrodka sprawdzania Prace z zakresu języka polskiego sprawdzano w 112 ośrodkach, z matematyki w 107, a z języka obcego na poziomie rozszerzonym w 105 ośrodkach Zestawy zadań z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie, przedmiotów przyrodniczych oraz języków obcych na poziomie podstawowym, zawierające wyłącznie zadania zamknięte, przekazano bezpośrednio do OKE, gdzie zostały sprawdzone elektronicznie

Sprawdzanie prac egzaminacyjnych na terenie kraju koordynowali eksperci CKE, natomiast nad organizacją sprawdzania prac i sprawnym przebiegiem tego procesu na terenie danej OKE czuwali koordynatorzy egzaminu.

Do koordynowania przebiegu sprawdzania zadań otwartych komisje okręgowe powołały 259 przewodniczących zespołów w części humanistycznej, 221 w części matematyczno-przyrodniczej i 156 z zakresu języka obcego. Sprawdzanie prac uczniowskich powierzono odpowiednio przeszkolonym i wpisanym do ewidencji OKE egzaminatorom. W zakresie języka polskiego powołano 5228 egzaminatorów, z matematyki – 4515, a języka obcego – 3099 Dokładny zakres obowiązków członków zespołu egzaminatorów określały procedury przyjęte przez poszczególne OKE.

Wszyscy egzaminatorzy sprawdzali prace uczniów w ośrodkach zorganizowanych przez okręgowe komisje egzaminacyjne, bez możliwości wynoszenia prac uczniowskich poza budynek Wątpliwości, które pojawiły się w trakcie sprawdzania prac, rozstrzygane były przez koordynatorów OKE i CKE.

(8)

Podjęte rozstrzygnięcia w sprawie nietypowych rozwiązań uczniowskich przekazywane były do wszystkich komisji egzaminacyjnych w celu jednolitego stosowania ich w całym kraju

Na etapie sprawdzania prac egzaminatorzy sygnalizowali podejrzenia niesamodzielności pracy uczniów Zgłaszano je dyrektorom OKE, którzy wszczynali postępowanie wyjaśniające Jeżeli zarzuty się potwierdziły, podejmowali oni w porozumieniu z dyrektorem CKE decyzję o unieważnieniu egzaminu lub jego części W 0 3 roku na podstawie § 7 ust. 2 rozporządzenia podjęto ją w stosunku do 52 uczniów (w części matematyczno-przyrodniczej – 48, z języka obcego – 4).

Sprawdzone i zweryfikowane prace uczniów wraz z kartami odpowiedzi przewodniczący zespołów egzaminatorów przekazali do okręgowych komisji egzaminacyjnych, w których dane sczytano elektronicznie.

Informacje o wynikach egzaminu oraz zaświadczenia o indywidualnych wynikach każdego ucznia zostały przekazane do szkół 21 czerwca.

(9)

II. WYNIKI EGZAMINU

1. Część humanistyczna z zakresu języka polskiego

1.1. Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową

Uczniowie bez dysfunkcji oraz uczniowie ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się wykonywali zadania zawarte w zestawie GH-P1- Podstawę zadań stanowiły różnorodne teksty kultury (teksty literackie oraz publicystyczne).

Zestaw egzaminacyjny składał się z zadań, wśród których było 0 zadań zamkniętych różnego typu i zadania otwarte wymagające od ucznia samodzielnego, zgodnego z poleceniem sformułowania krótkiej wypowiedzi oraz napisania charakterystyki. Za poprawne rozwiązanie wszystkich zadań można było uzyska punkty.

Wyniki ogólne uczniów

W części humanistycznej egzaminu gimnazjalnego z zakresu języka polskiego uczniowie rozwiązujący standardowy zestaw zadań uzyskali średnio 6 % punktów możliwych do uzyskania

Wykres 1. Rozkład wyników uczniów

Tabela 1. Wyniki uczniów – parametry statystyczne Liczba uczniów Minimum

(%)

Maksimum (%)

Mediana (%)

Średnia (%)

Odchylenie standardowe

(%)

379 598 0 100 66 62 20,0

Rzetelnoś testu: 0,8 ²

Wyniki dziewcząt i chłopców

Dziewczęta uzyskały średni wynik o 8 punktów procentowych wyższy niż chłopcy Szczegółowa analiza wyników wykazała, że dziewczęta lepiej od chłopców poradziły sobie przede wszystkim z tworzeniem wypowiedzi.

0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0

0 3 6 9 13 16 19 22 25 28 31 34 38 41 44 47 50 53 56 59 63 66 69 72 75 78 81 84 88 91 94 97 100

procent uczniów

wynik procentowy

(10)

Wykres 2. Rozkłady wyników dziewcząt i chłopców

Tabela 2. Wyniki dziewcząt i chłopców – parametry statystyczne Płeć Liczba

uczniów

Minimum (%)

Mediana (%)

Średnia (%)

(%)

Dziewczęta 185 914 0 100 69 66 18,3

Chłopcy 193 684 0 100 59 58 20,0

Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową

Uczniowie z dysleksją oraz uczniowie bez dysleksji rozwiązywali ten sam test Dla uczniów z dysleksją, na podstawie zaleceń poradni psychologiczno-pedagogicznej, czas rozwiązywania zadań mógł by wydłużony o minut; oceniani byli oni również według dostosowanych kryteriów punktowania zadań

Wykres 3. Rozkłady wyników uczniów bez dysleksji oraz uczniów z dysleksją rozwojową

0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0

0 3 6 9 13 16 19 22 25 28 31 34 38 41 44 47 50 53 56 59 63 66 69 72 75 78 81 84 88 91 94 97 100

procent uczniów

wynik procentowy dziewczęta chłopcy

0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0

0 3 6 9 13 16 19 22 25 28 31 34 38 41 44 47 50 53 56 59 63 66 69 72 75 78 81 84 88 91 94 97 100

procent uczniów

wynik procentowy uczniowie bez dysleksji uczniowie z dysleksją

(11)

Tabela 3. Wyniki uczniów bez dysleksji oraz uczniów z dysleksją rozwojową – parametry statystyczne

Liczba uczniów

Minimum (%)

Mediana (%)

Średnia (%)

(%) Uczniowie

bez dysleksji 336 538 0 100 66 62 19,7

Uczniowie

z dysleksją rozwojową 43 060 0 100 63 60 18,9

Wyniki uczniów a wielkość miejscowości

Uczniowie ze szkół w miastach powyżej 00 tysięcy mieszkańców osiągnęli średni wynik wyższy od średnich wyników uczniów ze wsi i mniejszych miast Różnica ta jest największa w odniesieniu do wyników uczniów gimnazjów wiejskich i w miastach do 0 tys mieszkańców

Tabela 4. Wyniki uczniów na wsi oraz w miastach do 0 tys , od 0 tys do 00 tys i powyżej 100 tys mieszkańców – parametry statystyczne

Minimum (%)

Mediana (%)

Średnia (%)

(%)

Wieś 135 671 0 100 63 60 19,0

Miasto do 20 tys.

mieszkańców 73 687 0 100 66 60 19,7

Miasto od 20 tys. do

100 tys mieszkańców 79 200 0 100 66 62 19,7

Miasto powyżej

100 tys mieszkańców 91 040 0 100 69 66 19,8

Wyniki uczniów szkół publicznych i szkół niepublicznych

Uczniowie gimnazjów niepublicznych osiągnęli średni wynik wyższy o punkt procentowy od średniego wyniku uczniów gimnazjów publicznych

Trzeba jednak pamięta , że przy porównywaniu wyników uczniów szkół publicznych i niepublicznych nie należy osiągniętego przez szkołę średniego wyniku interpretowa bezpośrednio jako wskaźnika jakości pracy szkoły Na osiągnięcia uczniów wpływa wiele czynników, np efektywnoś nauczania lub to, że szkoły publiczne mają obowiązek przyjmowa wszystkie dzieci zamieszkujące w rejonie, zaś niepubliczne często selekcjonują uczniów w drodze rekrutacji

Tabela 5. Wyniki uczniów szkół publicznych i niepublicznych – parametry statystyczne Liczba

uczniów

Minimum (%)

Mediana (%)

Średnia (%)

(%)

Szkoła publiczna 364 477 0 100 66 62 19,4

Szkoła niepubliczna 15 121 0 100 69 63 23,6

(12)

Wyniki uczniów w procentach i odpowiadające im wartości centyli Tabela 6. Wyniki uczniów w procentach i odpowiadające im wartości centyli

Poziom wykonania zadań

Tabela 7. Poziom wykonania³ i moc różnicująca zadań

Numer zadania

Wymagania ogólne zapisane w podstawie programowej

Wymaganie szczegółowe zapisane w podstawie programowej

Poziom wykonania

zadań

Moc różnicująca

1.

I Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.

Uczeń wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje.

0,88 0,39

2.

I Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.

Umiejętność z zakresu szkoły podstawowej.

9 Uczeń wyciąga wnioski wynikające

z przesłanek zawartych w tekście 0,56 0,19

3.

I Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.

z przesłanek zawartych w tekście 0,85 0,36

4. II. Analiza i interpretacja tekstów kultury

2.4. Uczeń wskazuje funkcje użytych w utworze

środków stylistycznych z zakresu składni. 0,40 0,09 5.

9 Uczeń rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną

0,77 0,42

6.

0,88 0,38

7. II. Analiza i interpretacja

tekstów kultury Uczeń wskazuje funkcje użytych w utworze

środków stylistycznych z zakresu składni 0,71 0,40

3 Poziom wykonania obliczamy, dzieląc liczbę punktów uzyskanych przez liczbę punktów możliwych do uzyskania Może on przybiera wartości w przedziale od 0 do Im współczynnik jest bliższy , tym zadanie jest łatwiejsze dla uczniów, co wskazuje, że lepiej opanowali oni daną umiejętnoś Poziom wykonania możemy również wyrazi w procentach (np 0,68 to 68%).

Część humanistyczna – język polski wynik

procentowy

wartoś centyla

wynik procentowy

wartoś centyla

0 1 53 35

3 1 56 39

6 1 59 45

9 1 63 50

13 1 66 56

16 2 69 62

19 3 72 68

22 4 75 74

25 6 78 80

28 8 81 86

31 10 84 91

34 13 88 95

38 16 91 98

41 19 94 99

44 22 97 100

47 26 100 100

50 30

(13)

8. II. Analiza i interpretacja tekstów kultury

Uczeń rozpoznaje w tekście literackim

porównanie i objaśnia jego rolę 0,86 0,36

9. II. Analiza i interpretacja

tekstów kultury 7 Uczeń rozpoznaje czytany utwór jako

powieś historyczną 0,61 0,42

10.

Uczeń rozpoznaje podstawowe funkcje składniowe wyrazów użytych

w wypowiedziach. 0,67 0,52

11.

6 Uczeń rozróżnia rodzaje zdań złożonych podrzędnie i współrzędnie

0,63 0,47

12.

13.

Uczeń rozpoznaje wyrazy wieloznaczne i rozumie ich znaczenie w tekście

0,36 0,33

14. II. Analiza i interpretacja

tekstów kultury Uczeń przedstawia propozycję odczytania

konkretnego tekstu kultury. 0.49 0,55

15. II. Analiza i interpretacja

tekstów kultury Uczeń rozpoznaje problematykę utworu

0,64 0,55

16.

0,55 0,17

17. III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń stosuje związki frazeologiczne,

rozumiejąc ich znaczenie 0,81 0,46

18.

19.

1.2. Uczeń wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje.

0,71 0,47

20. III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń stosuje związki frazeologiczne,

rozumiejąc ich znaczenie 0,78 0,35

21. III. Tworzenie wypowiedzi.

Uczeń tworzy wypowiedź pisemną w formie listu.

Uczeń dostosowuje sposób wyrażania się do oficjalnej sytuacji komunikacyjnej oraz

do zamierzonego celu. 0,60 0,54

22. III. Tworzenie wypowiedzi.

Uczeń tworzy wypowiedź pisemną w formie charakterystyki.

Uczeń stosuje zasady organizacji tekstu zgodnie z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat.

Uczeń, tworząc wypowiedzi, dąży do precyzyjnego wysławiania się; świadomie dobiera synonimy i antonimy do wyrażenia zamierzonych treści

Uczeń stosuje różne rodzaje zdań we własnych tekstach; dostosowuje szyk wyrazów i zdań składowych do wagi, jaką nadaje przekazywanym informacjom.

Uczeń stosuje poprawne formy gramatyczne wyrazów odmiennych.

Uczeń pisze poprawnie pod względem ortograficznym.

6 Uczeń poprawnie używa znaków

interpunkcyjnych. 0,50 0,86

(14)

KOMENTARZ

Dla tegorocznych gimnazjalistów łatwe okazały się zadania sprawdzające umiejętnoś wyszukiwania w tekście informacji podanych wprost oraz wnioskowania na podstawie przesłanek w nim zawartych Uczniowie nie mieli też większych problemów z rozpoznaniem w tekście środków stylistycznych i objaśnieniem ich funkcji w utworze Jeśli jednak odpowiedź wymagała dokładniejszej analizy tekstu i krytycznej oceny faktów oraz wyciągnięcia właściwych wniosków wynikających z analizy całego tekstu, zadania okazywały się trudniejsze.

Najwięcej problemów przysporzyło gimnazjalistom zadanie polegające na zidentyfikowaniu na podstawie kontekstu znaczenia wyrazu fraszka istotnego dla analizy utworu Jana Kochanowskiego

„O żywocie ludzkim” Bez właściwego rozumienia znaczenia słowa-klucza trudno jest bowiem poprawnie zinterpretowa wewnętrzny sens utworu, jego ogólne przesłanie, że wszystko co człowiek myśli i czyni jest błahostką, niczym wielkim, nieważnym wobec przemijania. Fakt, że znaczna częś uczniów nie zdołała poprawnie rozwiąza tego zadania wskazuje, iż w kształceniu gimnazjalistów trudną umiejętnoś dokładnego analizowania i objaśniania treści różnych tekstów kultury należy ciągle jeszcze doskonali

Również napisanie zapytania do internetowej poradni językowej z prośbą o wyjaśnienie wybranego zagadnienia językowego okazało się zadaniem zbyt trudnym dla 0% gimnazjalistów Uczniowie ci mieli problem ze zidentyfikowaniem zagadnień językowych, które im sprawiają kłopot Mimo jednoznacznie określonego kontekstu sytuacyjnego (piszą do poradni języka polskiego), zdarzały się prośby o tłumaczenie fraz w językach obcych, o wyjaśnienie zastosowania i poprawności zwrotów z języka obcego Pojawiały się też pytania o znaczenie lub pochodzenie wulgaryzmów

Wyzwaniem dla gimnazjalistów było napisanie charakterystyki bohatera literackiego, który wykazał się odwagą Wcześniej ta forma wypowiedzi pisemnej pojawiła się na egzaminie tylko jeden raz, więc niektórzy uczniowie czuli się nią zaskoczeni, bo oczekiwali rozprawki Świadczą o tym ich wypowiedzi tuż po egzaminie na różnych forach internetowych, np : Spodziewałem się rozprawki byłem na nią przygotowany i się rozczarowałem. Rozprawka jest (…) najbardziej „wałkowana” na lekcjach. Charakterystyka była dla mnie zaskoczeniem na egzaminie. Zapewne to nastawienie na określoną formę wypowiedzi spowodowało, że prawie % zdających nie uzyskało za zadanie punktów, a wiele pozostałych prac uczniów to świadectwo nieporadności w zakresie realizacji tematu – średni wynik uzyskany w bieżącym roku za to kryterium wynosi 46% punktów (w 0 r było to 52%). Analiza prac uczniowskich wykazała, że gimnazjaliści mieli problem z określeniem, która posta jest bohaterem literackim, a która historycznym Charakteryzowali bohaterów wspomnianych w tekstach zamieszczonych w arkuszu: Kingę Baranowską, Irenę Sendlerową, Jana Kochanowskiego, Henryka Sienkiewicza, a nawet autora artykułu „O odwadze”, Wiesława Łukaszewskiego Niektórzy uczniowie wykazali się szczególną kreatywnością, wymyślając autorów, tytuły i bohaterów książek Egzaminatorom najwięcej trudności przysporzyło rozstrzyganie przypadków kompilacji i rozpoznawanie bohaterów trzeciorzędnych powieścideł, komiksów, filmów, gier komputerowych.

Niewiele prac było świadectwem pozaszkolnej lektury gimnazjalistów, odzwierciedleniem własnych zainteresowań czytelniczych Prace uczniowskie świadczą raczej o tym, że znają oni mało tekstów literackich, a charakterystyka jako forma wypowiedzi sprawia im sporo problemów Mimo że wielu z nich posiadało wiedzę o wyznacznikach gatunkowych charakterystyki, to zamiast skupia się na analizie postaw, ocenie postępowania, motywacji bohaterów, relacjonowali zdarzenia, streszczali, przeprowadzali wywody argumentacyjne Na tej podstawie można zatem wnioskowa , że uczniowie rzadko wiczą pisanie różnych form wypowiedzi na lekcjach i w domu, a jeśli już, to są to najczęściej rozprawki Świadczy o tym nadużywanie zwrotów i wyrażeń charakterystycznych dla tej formy wypowiedzi pisemnej, np.: chcę udowodnić, że…, pierwszym argumentem jest…, na tej podstawie wnioskuję, że… itp.

Uczniowie na ogół zachowywali proporcje pomiędzy poszczególnymi częściami wypowiedzi, dbali o porządek logiczny i spójnoś wywodu; posługiwali się stylem swoistym dla charakterystyki Analiza uczniowskich wypowiedzi po raz kolejny odsłoniła problemy w posługiwaniu się językiem pisanym Gimnazjaliści popełniali błędy we wszystkich kategoriach: stylistyczne, składniowe, leksykalne, fleksyjne, ortograficzne i interpunkcyjne Najczęściej nie radzili sobie z zachowaniem poprawnego

(15)

szyku wyrazów w zdaniu, z wyznaczaniem granic zdania, z budowaniem zdań wielokrotnie złożonych, ze stosowaniem spójników Mieli również problemy z pisownią samogłosek nosowych, szczególnie w wygłosie, z pisownią łączną i rozłączną wyrazów oraz z pisownią wyrażeń przyimkowych Nie rozdzielali przecinkiem imiesłowowego równoważnika zdania ani zdań składowych

Zadanie to silnie zróżnicowało uczniów na tych, którzy umieli napisa poprawną charakterystykę i uzyska za zadanie co najmniej połowę punktów (prawie 6 % zdających), i tych którzy sobie z nim nie poradzili. Najwyższy wynik (9 i 0 punktów) osiągnęło nieco ponad 0% tegorocznych gimnazjalistów Średnio zdający uzyskali za to zadanie 0% punktów możliwych do zdobycia Dziwi może tylko fakt, że ta popularna i niegdyś często w szkole wiczona forma wypowiedzi dzisiaj stanowi dla uczniów problem

Średnie wyniki szkół⁴ na skali staninowej Tabela 8. Wyniki szkół na skali staninowej

Stanin Przedział wyników (w%)

1 18,8–34,6

2 34,7–50,6

3 50,7–55,4

4 55,5–59,1

5 59,2–62,6

6 62,7–66,4

7 66,5–71,3

8 71,4–78,8

9 78,9–92,7

Skala staninowa umożliwia porównywanie średnich wyników szkół w poszczególnych latach Uzyskanie w kolejnych latach takiego samego średniego wyniku w procentach nie oznacza tego samego poziomu osiągnię

4 Ilekro w niniejszym sprawozdaniu jest mowa o wynikach szkół w 2013 roku, przez szkołę należy rozumie każdą placówkę, w której liczba uczniów przystępujących do egzaminu była nie mniejsza niż Wyniki szkół obliczono na

(16)

1.2. Wyniki uczniów słabowidzących i uczniów niewidomych

Zestawy zadań dla uczniów słabowidzących i uczniów niewidomych z zakresu języka polskiego (GH-P4-132, GH-P5-132, GH-P6- ) zostały przygotowane na podstawie zestawu GH-P1-132.

Uczniowie słabowidzący otrzymali zestawy zadań, w których dostosowano wielkoś czcionki – odpowiednio Arial 6 pkt i Arial pkt Dla uczniów niewidomych przygotowano zestaw zadań w brajlu.

Wykres 4. Rozkład wyników uczniów

Tabela 9. Wyniki uczniów słabowidzących i uczniów niewidomych – parametry statystyczne Liczba uczniów Minimum

(%)

Mediana (%)

Średnia (%)

(%)

688 9 100 53 53 20,0

Rzetelnoś testu: 0,8

1.3. Wyniki uczniów słabosłyszących i uczniów niesłyszących

Uczniowie słabosłyszący i uczniowie niesłyszący wykonywali zadania zawarte w zestawie GH-P7- Podstawę zadań stanowiły teksty publicystyczne i literackie, w których uproszczono słownictwo Opatrzono je też objaśnieniami trudniejszych poję

Test składał się z zadań, wśród których było 0 zadań zamkniętych różnego typu i zadania otwarte polegające na opisaniu ogrodu przedstawionego w wierszu Juliana Tuwima oraz napisaniu charakterystyki bohatera literackiego, który wykazał się odwagą

0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0

0 3 6 9 13 16 19 22 25 28 31 34 38 41 44 47 50 53 56 59 63 66 69 72 75 78 81 84 88 91 94 97 100

procent uczniów

wynik procentowy

(17)

Tabela 10. Wyniki uczniów słabosłyszących i uczniów niesłyszących – parametry statystyczne Liczba uczniów Minimum

(%)

Mediana (%)

Średnia (%)

(%)

1 068 6 100 59 58 23,0

1.4. Wyniki uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim

Uczniowie z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim wykonywali zadania zawarte w zestawie GH-P8-132. Podstawę zadań stanowiły krótkie fragmenty tekstów literackich i popularnonaukowych Teksty miały uproszczone słownictwo i wyjaśnione pojęcia

Zestaw zawierał zadania, wśród których było 0 zadań zamkniętych różnego typu oraz zadania otwarte polegające na wyrażeniu i uzasadnieniu opinii na temat obrazu Tadeusza Makowskiego oraz na napisaniu charakterystyki wybranej postaci rzeczywistej lub fikcyjnej. Za poprawne rozwiązanie wszystkich zadań uczniowie mogli uzyska punkty.

Zadania zamieszczone w zestawie były przyjazne uczniowi w formie i treści W miarę możliwości odnosiły się do sytuacji życiowych Polecenia były jasne, proste i zrozumiałe dla ucznia, a zadanie polegające na napisaniu dłuższej wypowiedzi pisemnej zostało dodatkowo opatrzone szczegółową instrukcją, która ułatwiała uczniowi zredagowanie charakterystyki.

0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0

0 3 6 9 13 16 19 22 25 28 31 34 38 41 44 47 50 53 56 59 63 66 69 72 75 78 81 84 88 91 94 97 100

procent uczniów

wynik procentowy

(18)

Tabela 11. Wyniki uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim – parametry statystyczne

Liczba uczniów Minimum (%)

Mediana (%)

Średnia (%)

(%)

7 215 0 100 66 64 17,0

0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0 9,0

0 3 6 9 13 16 19 22 25 28 31 34 38 41 44 47 50 53 56 59 63 66 69 72 75 78 81 84 88 91 94 97 100

procent uczniów

wynik procentowy

(19)

2. Część humanistyczna z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie 2.1. Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową

Uczniowie bez dysfunkcji oraz uczniowie z dysleksją rozwojową rozwiązywali zadania zawarte w zestawie GH-H1-132.

Zestaw egzaminacyjny składał się z zadań zamkniętych, w tym 0 zadań z historii i zadań z wiedzy o społeczeństwie Dominowały zadania wyboru wielokrotnego, w których uczeń wybierał jedną z podanych odpowiedzi Były także zadania, które miały inną formę, np typu prawda-fałsz oraz na dobieranie Podstawę zadań stanowiły różnorodne teksty kultury (teksty źródłowe, ilustracje, mapy oraz tablica genealogiczna, tabela, wykres).

Wyniki ogólne uczniów

W części humanistycznej egzaminu gimnazjalnego z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie uczniowie rozwiązujący standardowy zestaw zadań uzyskali średnio 58% punktów. Taki sam średni wynik uzyskali uczniowie z dysleksją rozwojową

Wykres 7. Rozkład wyników uczniów

Tabela 12. Wyniki uczniów – parametry statystyczne Liczba uczniów Minimum

(%)

Mediana (%)

Średnia (%)

(%)

379 675 0 100 55 58 17,1

Rzetelnoś testu: 0,81⁵

5 0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0

0 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 33 36 39 42 45 48 52 55 58 61 64 67 70 73 76 79 82 85 88 91 94 97 100

procent uczniów

wynik procentowy

(20)

Wyniki dziewcząt i chłopców

Średni wynik dziewcząt jest niższy o 1 punkt procentowy od średniego wyniku chłopców.

Wykres 8. Rozkłady wyników dziewcząt i chłopców

Tabela 13. Wyniki dziewcząt i chłopców – parametry statystyczne

Płeć Liczba uczniów

Minimum (%)

Mediana (%)

Średnia (%)

(%)

Dziewczęta 185 941 0 100 61 57 16,6

Chłopcy 193 734 0 100 61 58 17,7

Wyniki uczniów bez dysfunkcji oraz uczniów z dysleksją rozwojową

Wykres 9. Rozkłady wyników uczniów bez dysleksji oraz uczniów z dysleksją rozwojową

0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0

0 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 33 36 39 42 45 48 52 55 58 61 64 67 70 73 76 79 82 85 88 91 94 97 100

procent uczniów

wynik procentowy dziewczęta chłopcy

0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0

0 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 33 36 39 42 45 48 52 55 58 61 64 67 70 73 76 79 82 85 88 91 94 97 100

procent uczniów

wynik procentowy uczniowie bez dysleksji uczniowie z dysleksją

(21)

Tabela 14. Wyniki uczniów bez dysleksji oraz uczniów z dysleksją rozwojową – parametry statystyczne

Minimum (%)

Mediana (%)

Średnia (%)

(%) Uczniowie

bez dysleksji 336 605 0 100 55 58 17,2

Uczniowie

z dysleksją rozwojową 43 070 0 100 55 58 17,0

Wyniki uczniów a wielkość miejscowości

Najwyższe wyniki w części humanistycznej egzaminu z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie osiągnęli uczniowie z dużych miast – powyżej 00 tys mieszkańców (średnio 6 % punktów), najniższe natomiast uczniowie szkół w miastach do 0 tys mieszkańców oraz szkół na wsi (średnio po 6% punktów) Różnica pomiędzy tymi wynikami jest mała (średnio punktów procentowych) Świadczy to o porównywalnym stopniu opanowania umiejętności przez uczniów niezależnie od wielkości miejscowości, w której znajduje się szkoła

Tabela 15. Wyniki uczniów na wsi oraz w miastach do 20 tys., od 20 tys. do 100 tys. i powyżej 100 tys mieszkańców – parametry statystyczne

Minimum (%)

Mediana (%)

Średnia (%)

(%)

Wieś 135 722 0 100 55 56 18,8

Miasto do 20 tys.

mieszkańców 77 961 6 100 55 56 16,5

Miasto od 20 tys. do

00 tys mieszkańców 79 206 0 100 58 58 17,1

Miasto powyżej

100 tys mieszkańców 91 064 0 100 61 61 17,9

Wyniki uczniów szkół publicznych i szkół niepublicznych

Uczniowie gimnazjów niepublicznych osiągnęli średni wynik wyższy o punkty procentowe od średniego wyniku uczniów gimnazjów publicznych

Tabela 16. Wyniki uczniów szkół publicznych i niepublicznych – parametry statystyczne Liczba

uczniów

Minimum (%)

Mediana (%)

Średnia (%)

(%)

Szkoła publiczna 364 550 0 100 55 58 17,0

Szkoła niepubliczna 15 125 0 100 61 62 20,4

(22)

Wyniki uczniów w procentach i odpowiadające im wartości centyli

Tabela 17. Wyniki uczniów w procentach i odpowiadające im wartości centyli

Poziom wykonania zadań

Tabela 18. Poziom wykonania⁶ i moc różnicująca zadań

Numer zadania

Wymaganie ogólne zapisane w podstawie programowej

Wymaganie szczegółowe zapisane w podstawie programowej

Poziom wykonania

Moc różnicująca

1. II. Analiza i interpretacja historyczna.

Cywilizacja grecka Uczeń:

) charakteryzuje czynniki integrujące starożytnych Greków  język, system wierzeń, teatr oraz igrzyska olimpijskie.

6 Dziedzictwo antyku Uczeń:

) charakteryzuje najważniejsze osiągnięcia kultury materialnej i duchowej antycznego świata w różnych dziedzinach: filozofii, nauce, architekturze, sztuce,

literaturze. 0,69 0,41

2.

I. Chronologia historyczna.

II. Analiza i interpretacja historyczna.

Cywilizacja rzymska Uczeń:

1) umiejscawia w czasie i charakteryzuje system sprawowania władzy oraz organizację społeczeństwa w Rzymie republikańskim i cesarstwie.

7 Chrześcijaństwo Uczeń:

1) umiejscawia w czasie i przestrzeni narodziny

i rozprzestrzenianie się chrześcijaństwa 0,52 0,49

Starożytny Izrael Uczeń:

1) charakteryzuje podstawowe symbole i główne zasady judaizmu.

7 Chrześcijaństwo Uczeń: 0,24 0,44

6 Poziom wykonania obliczamy, dzieląc liczbę punktów uzyskanych przez liczbę punktów możliwych do uzyskania Może on przybiera wartości w przedziale od 0 do Im współczynnik jest bliższy , tym zadanie jest łatwiejsze dla uczniów, co wskazuje, że lepiej opanowali oni daną umiejętnoś Poziom wykonania możemy również wyrazi w procentach (np 0,68 to 68%).

Część humanistyczna – historia i wiedza o społeczeństwie wynik

procentowy

wartoś centyla

wynik procentowy

wartoś centyla

0 1 52 44

3 1 55 50

6 1 58 57

9 1 61 63

12 1 64 68

15 1 67 73

18 1 70 78

21 1 73 82

24 2 76 86

27 3 79 89

30 5 82 92

33 8 85 94

36 12 88 96

39 17 91 98

42 23 94 99

45 30 97 100

48 37 100 100

(23)

1) umiejscawia w czasie i przestrzeninarodziny i rozprzestrzenianie się chrześcijaństwa 8 Arabowie i świat islamski Uczeń:

) umiejscawia w czasie i przestrzeni kierunki i zasięg podbojów arabskich

4.

Polska pierwszych Piastów Uczeń:

) sytuuje w czasie i przestrzeni państwo pierwszych

Piastów 0,82 0,36

Umiejętności z zakresu szkoły podstawowej.

Mieszczanie Uczeń:

) opisuje miasto średniowieczne, używając poję : kupiec, rzemieślnik, cech, burmistrz, samorząd miejski, rynek, mury miejskie;

) porównuje warunki życia w mieście średniowiecznym i współczesnym

Społeczeństwo średniowiecznej Europy Uczeń:

3) charakteryzuje funkcje gospodarcze, polityczne i kulturowe miast w średniowieczu

Polska dzielnicowa i zjednoczona Uczeń:

) opisuje zmiany społeczno-gospodarcze w epoce rozbicia dzielnicowego i dostrzega związki pomiędzy rozwojem ruchu osadniczego

a ożywieniem gospodarczym. 0,89 0,32

6.

) porządkuje i sytuuje w czasie najważniejsze wydarzenia związane z relacjami polsko-krzyżackimi w epoce Piastów

Polska w dobie unii z Litwą Uczeń:

) porządkuje i sytuuje w czasie najważniejsze

wydarzenia związane z relacjami polsko-krzyżackimi

w epoce Jagiellonów 0,31 0,41

) wyjaśnia przyczyny i ocenia następstwa unii Polski

z Litwą 0,60 0,51

) charakteryzuje rozwój uprawnień stanu szlacheckiego.

0 Społeczeństwo i ustrój Rzeczypospolitej Obojga Narodów Uczeń:

1) wymienia instytucje ustrojowe demokracji

szlacheckiej i charakteryzuje ich kompetencje. 0,69 0,44

9.

) sytuuje w czasie i przestrzeni Polskę okresu rozbicia dzielnicowego;

5) ocenia dokonania Kazimierza Wielkiego w dziedzinie polityki wewnętrznej (system obronny, urbanizacja kraju, prawo, nauka) oraz w polityce zagranicznej.

) charakteryzuje rozwój uprawnień stanu szlacheckiego.

0 Społeczeństwo i ustrój Rzeczypospolitej Obojga Narodów Uczeń:

1) wymienia instytucje ustrojowe demokracji

szlacheckiej i charakteryzuje ich kompetencje. 0,63 0,41

10.

18 Rozłam w Kościele zachodnim Uczeń:

) wymienia czynniki, które doprowadziły do rozłamu w Kościele zachodnim

9 Polska i Litwa w czasach ostatnich Jagiellonów Uczeń:

3) charakteryzuje stosunki wyznaniowe w państwie polsko-litewskim i wyjaśnia ich specyfikę na tle

europejskim. 0,46 0,47

11.

III. Tworzenie narracji

Polska pierwszych Piastów Uczeń:

) wskazuje, na przykładzie państwapierwszych Piastów, charakterystyczne cechy monarchii patrymonialnej.