Gospodarka światowa

(1)

XXXII OLIMPIADA

WIEDZY EKONOMICZNEJ Gospodarka światowa

Wolny handel czy protekcjonizm?

(2)

(3)

TREŚCI

Biuletyn PTE Nr 3(86) Sierpień 2019

XXXII Olimpiada Wiedzy Ekonomicznej

Gospodarka światowa. Wolny handel czy protekcjonizm?

Spis treści

Cenny olimpijski prestiż . . . 5

CZĘŚĆ I OLIMPIADA WIEDZY EKONOMICZNEJ Finaliści XXXII Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej w Narodowym Banku Polskim . . . 8

Stanisław Owsiak Przebieg XXXII Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej pod hasłem „Gospodarka światowa – wolny handel czy protekcjonizm” . . . 12

Międzynarodowy sukces polskich olimpijczyków . . . 20

Radosław Ślusarczyk Gospodarka światowa – merytorycznie i sprawnie . . . 29

Wojciech Cellary Przemysł 4.0 i Gospodarka 4.0 . . . 48

Wspomnienie o Olimpiadzie Wiedzy Ekonomicznej . . . 53

Kwestionariusz ekonomisty Maksymilian Mucha . . . 54

CZĘŚĆ II MISCELLANEA Joseph E. Stiglitz, Jean ‑Paul Fitoussi, Martine Durand Poza PKB. Mierzmy to, co ma znaczenie dla rozwoju społeczno ‑gospodarczego . . . 56

Elżbieta Mączyńska Refleksje na kanwie książki Diane Coyle pt. PKB: krótka, lecz emocjonująca historia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018 . . . 61

Michał Gabriel Woźniak Równoważenie celów ekonomicznych i społecznych. Uwagi na marginesie lektury Społeczna Gospodarka Rynkowa a wartości europejskie pod redakcją naukową Elżbiety Mączyńskiej i Piotra Pysza . . . 73

Wydawnictwa PTE . . . 78

Katarzyna G. Sobiech ‑Grabka Etyczne inwestowanie – nowe podejście . . . 79

Daniel Jabłoński Nobliści o bankructwach przedsiębiorstw . . . 84

Seminarium naukowe w Ełku. Społeczna Gospodarka Rynkowa a wartości europejskie . . . 90

Profesor Grzegorz W. Kołodko członkiem Academia Europaea . . . 93

Książki nadesłane . . . 94

Z naszych starodruków Adam Keller – Zasada największego uprzywilejowania . . . 95

PUBLIKACJA WYDANA DZIĘKI DOFINANSOWANIU ZE ŚRODKÓW NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO I MINISTERSTWA EDUKACJI NARODOWEJ

Olimpiada Wiedzy Ekonomicznej jest organizowana przez Polskie Towarzystwo Ekonomiczne jako zadanie zlecone przez

(4)

Z głębokim żalem przyjęliśmy wiadomość, że 17 sierpnia 2019 roku zmarł nasz nieodżałowany Przyjaciel

Profesor Eugeniusz RychlewskiŚP

Wybitny ekonomista – naukowiec i nauczyciel akademicki, zasłużony działacz Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, członek PTE od 1950 r.

W latach 1990-1993 członek Prezydium Zarządu Krajowego, od 1997 r. członek Rady Naukowej, w latach 1993-2018 przewodniczący Sądu Konkursowego Nagrody PTE

im. Prof. Edwarda Lipińskiego, a od 2018 r. jego Honorowy Przewodniczący.

Aktywny członek Komitetu Redakcyjnego „Ekonomisty”.

Odznaczony Złotą Odznaką Honorową PTE z Wieńcem.

Człowiek wielkiego serca i wielkiej życzliwości dla ludzi.

Pozostanie na zawsze w naszej pamięci.

Rodzinie zmarłego przekazujemy wyrazy serdecznego współczucia

Prezes, Zarząd Krajowy i Rada Naukowa

Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego

Wspomnienia o Profesorze Eugeniuszu Rychlewskim zamieścimy w Biuletynie PTE nr 4/2019.

WYDAWCA:

ZARZĄD KRAJOWY

POLSKIEGO TOWARZYSTWA EKONOMICZNEGO ul. Nowy Świat 49, 00‑042 Warszawa

tel. 22 551 54 01, faks 22 551 54 44, e‑mail: zk@pte.pl PREZES PTE:

prof. dr hab. ELŻBIETA MĄCZYŃSKA RECENZENCI NAUKOWI:

prof. dr hab. EUGENIUSZ KWIATKOWSKI dr TADEUSZ SMUGA

REDAKTORZY NAUKOWI:

prof. dr hab. ELŻBIETA MĄCZYŃSKA prof. dr hab. STANISŁAW OWSIAK

Biuletyn PTE znajduje się na liście czasopism punktowanych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego – za publikację autorzy mogą otrzymać 4 punkty.

Więcej na stronie internetowej MNiSW: nauka.gov.pl Wszystkie biuletyny dostępne są w wersji elektronicznej na stronie internetowej PTE pte.pl w dziale Czasopisma.

PRZYGOTOWAŁ ZESPÓŁ W SKŁADZIE:

mgr PAWEŁ ADAMCZYK prof. dr hab. BOGUSŁAW FIEDOR mgr STANISŁAW GLIŃSKI prof. dr hab. MARIAN GORYNIA mgr ANNA KUCHARCZYK mgr ROBERT OLESIŃSKI prof. dr hab. STANISŁAW RUDOLF dr ELŻBIETA SZARUGA

mgr RADOSŁAW ŚLUSARCZYK prof. dr hab. BOGDAN ŚLUSARZ mgr ALEKSANDRA WISIŃSKA REDAKTOR JĘZYKOWY:

mgr DANUTA JASTRZĘBSKA ZDJĘCIA:

Archiwum PTE

Obsługa fotograficzna XXXII OWE – CINEFOTO.

Bartłomiej Sawka, Marta Ankiersztejn SKŁAD I PROJEKT OKŁADKI: GEMMA DRUK I OPRAWA: Drukarnia „Kolumb”, Chorzów NAKŁAD: 4000 egz.

BIULETYN POLSKIEGO TOWARZYSTWA EKONOMICZNEGO kwartalnik bezpłatny – ukazuje się od 1990 r.

(5)

WSTĘPNE

Szanowni Państwo,

oto kolejny Biuletyn poświęcony Olimpiadzie Wiedzy Ekonomicznej, w którym znajdą Państwo zarówno pu- blikacje ekspertów, wyniki zakończonej XXXII OWE, jak i podstawowe informacje dotyczące kolejnej, XXXIII edycji OWE.

Biuletyn adresowany jest przede wszystkim do młodzieży szkół średnich, ich nauczycieli i opiekunów naukowych, oddziałów PTE i wszystkich zaintereso- wanych, którym bliska jest idea OWE.

Naszym celem jest edukacja ekonomiczna mło- dzieży, umacnianie wiedzy o współczesnej gospodarce i wspieranie rozwoju uzdolnionych uczniów. OWE to impreza masowa, od 1987 roku wzięło w niej udział około 330 tys. uczniów co oznacza, że co roku do

rywalizacji olimpijskiej stawało w całej Polsce ponad 10 tys. uczestników.

Wyróżnikiem OWE jest od samego początku bardzo wysoki – jak przystało na olimpijskie szczyty – poziom rywalizacji. Mamy do czynienia ze zdolnymi młodymi ludźmi, których przeciętność nie interesuje, a potwierdzają to kariery laureatów i finalistów.

Na początku kwietnia tego roku w Serocku, od- były się zawody finałowe XXXII Olimpiady Wie- dzy Ekonomicznej, organizowanej w roku szkolnym 2018/2019 pod hasłem: „Gospodarka światowa – wolny handel czy protekcjonizm?”. Autorem hasła kolejnej OWE jest Komitet Główny OWE, staramy się wybierać tematykę aktualną, ale jednocześnie in- teresującą dla młodzieży. XXXII edycja OWE odbyła się pod honorowym patronatem Prezesa Narodowego Banku Polskiego.

Zwycięzcą XXXII OWE został Maksymilian Mucha z VII Liceum Ogólnokształcącego im. Zofii Nałkowskiej w Krakowie. Drugie miejsce zajął Jakub Piznal z Liceum Ogólnokształcącego nr III we Wrocławiu. Na trzecim miejscu uplasował się Jakub Klicki z IV Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej ‑Curie w Olsztynie. Laureatom i wszystkim uczestnikom olimpijskich zmagań składamy jeszcze raz serdeczne gratulacje.

Trzydziestu najlepszych młodych ekonomistów z całej Polski jak co roku uczestniczyło w spotkaniu w gmachu gościnnego Ministerstwa Przedsiębior- czości i Technologii, gdzie honory Gospodarza pełnił wiceminister, Pan Marcin Ociepa, który laureatom wręczył nagrody ufundowane przez resort. Pan Mini- ster między innymi powiedział: „Serdecznie gratuluję Państwu wyników. Jestem przekonany, że praca, którą włożyliście Państwo między innymi w przygotowanie się do Olimpiady będzie procentować. To właśnie wśród osób, które od młodzieńczych lat podejmują po- nadstandardowe działania, znajdują się przyszli liderzy biznesu, wybitni naukowcy czy politycy kształtujący kierunki rozwoju Polski”.

Gościliśmy również na Giełdzie Papierów War- tościowych w Warszawie, gdzie uczniów i ich opie- kunów przyjmował wiceprezes Zarządu GPW, Pan Jacek Fotek.

Cenny olimpijski prestiż

Prof. Bogdan Ślusarz podczas spotkania z uczestnikami zawodów finałowych XXXII OWE w siedzibie NBP.

(6)

Wersje elektroniczne albumów dostępne są na stronie www.owe.pte.pl

Albumy jubileuszowe

Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej

Szanowni Państwo,

z radością informuję, że za zgodą Ministerstwa Edu- kacji Narodowej zakończyliśmy prawie dwuletnie prace przygotowawcze, związane z uczestnictwem naszych olimpijczyków w Międzynarodowej Olimpia- dzie Ekonomicznej (International Economics Olym- piad – IEO), w tym roku odbyła się ona w Sankt Pe- tersburgu. Najlepsi z najlepszych rywalizowali po raz pierwszy na forum międzynarodowym. W najlepszej szóstce ekonomistów, nagrodzonych tytułem „Best in Economics” znaleźli się Jakub Klicki i Maksymilian Mucha.

Szanowni Państwo,

Pan Profesor Wojciech Cellary w artykule Prze- mysł 4.0 i Gospodarka 4.0 stwierdza, że „przyszłe społeczeństwa będą coraz bardziej zależne od syste- mów informatycznych kontrolujących nie tylko świat cyfrowy, ale także świat cyberfizyczny”, lecz mimo to będą „potrzebni ludzie, którzy myślą i rozumują, a w konsekwencji którzy będą w stanie programować i kontrolować sztuczną inteligencję, aby zapobiec koszmarnym błędom”. Dlatego tak ważny jest cały proces edukacyjny i wkład Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego poprzez organizację kolejnej edycji Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej pod jakże aktualnym hasłem „Gospodarka i społeczeństwo w erze czwartej rewolucji przemysłowej”.

Serdecznie dziękuję naszym mecenasom i partne- rom, bez których ta piękna idea nie byłaby możliwa do zrealizowania. Wśród nich znaleźli się:

Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii

• Ministerstwo Edukacji Narodowej

• Narodowy Bank Polski

• Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie

• Bank Polskiej Spółdzielczości SA

• C.H. Beck sp. z o.o.

• FORMSOFT Sp. z o.o.

• Fundacja PKO Banku Polskiego

• Mennica Polska SA

• Polskie Linie Lotnicze LOT SA

• Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne SA

• Stowarzyszenie Księgowych w Polsce

•

Szanowni Państwo,

dziękuję Paniom i Panom Członkom Komitetu Głów- nego i Jury OWE pod przewodnictwem Panów Profe- sorów Stanisława Owsiaka i Eugeniusza Kwiatkow- skiego, Dyrektorom Szkół, Opiekunom Naukowym, Oddziałom PTE, Pracownikom Biura Zarządu Kra- jowego i wszystkim tym, którzy pomagają nam w or- ganizowaniu Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej na jej wszystkich poziomach.

dr hab. prof. UZ Bogdan Ślusarz wiceprezes Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego

(7)

ŚĆ IIADA WIEDZY EKONOMICZNEJ

CZĘŚĆ I

OLIMPIADA WIEDZY

EKONOMICZNEJ

(8)

Narodowy Bank Polski odgrywa bardzo dużą rolę w przygotowaniu i przeprowadzeniu kolej- nych edycji Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej.

Jest to jedno z licznych prowadzonych przez NBP działań edukacyjnych. Przed zawodami finało- wymi XXXII Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej

uczestnicy spotkali się 5 kwietnia w Narodowym Banku Polskim z Panem Pawłem Szałamachą, członkiem Zarządu NBP. Gośćmi spotkania byli prof. dr hab. Stanisław Owsiak, przewodniczący Komitetu Głównego Olimpiady Wiedzy Eko- nomicznej, dr hab. Bogdan Ślusarz – profesor

nadzwyczajny Uniwersytetu Zielono- górskiego, wiceprzewodniczący Ko- mitetu Głównego Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej, członkowie Komitetu Głównego Olimpiady Wiedzy Eko- nomicznej, organizatorzy Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej, opiekunowie i nauczyciele finalistów.

Dr hab. Bogdan Ślusarz podkreślił znaczenie współpracy Narodowego Banku Polskiego i Polskiego Towarzystwa Eko- nomicznego dla popularyzowania wiedzy ekonomicznej. Podziękował NBP za istotny wkład finansowy w organizację kolejnych edycji Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej. Prof. dr hab. Stanisław Owsiak, podkreślając wysoki poziom merytoryczny uczestników Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej, zwrócił uwagę na ważną rolę działań edukacyjnych prowadzonych przez Narodowy Bank Polski.

Na początku swojego wystąpienia Paweł Szałamacha zapowiedział istotne dla Polski zmiany na gospodarczej mapie Europy. – W tym roku nasz kraj odno- tuje ważne dla gospodarki wydarzenie.

Otóż pod względem PKB na osobę, mie- rzonym metodą parytetu siły nabywczej przeskoczymy Portugalię, czyli drugi kraj dawnego Zachodu. Pierwszym była Grecja. I to jest oczywiście powód do satysfakcji. Jednak trzeba tak prowadzić politykę gospodarczą, aby beneficjentami

Spotkanie uczestników zawodów finałowych XXXII OWE z członkiem Zarządu NBP Pawłem Szałamachą.

Finaliści XXXII Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej

w Narodowym Banku Polskim

(9)

ŚĆ IIADA WIEDZY EKONOMICZNEJ tego sukcesu były wszystkie grupy spo-

łeczne i regiony Polski – stwierdził.

Tegoroczna XXXII edycja Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej odbywała się pod hasłem: „Gospodarka światowa – wolny handel czy protekcjonizm”. Temat ważny dla współczesnego świata, zwłaszcza w kontekście zderzenia dwóch najwięk- szych gospodarek świata – Stanów Zjed- noczonych i Chin. Państwo Środka pod względem wysokości PKB wyprzedziło USA.– Dla Amerykanów to był pewnego rodzaju psychologiczny szok, ponieważ oni przyzwyczaili się do tego, że od kil- kudziesięciu lat są największą gospodarką świata. Zmarnowali kilka lat. W tym cza- sie Chiny konsekwentnie budowały swoją przewagę gospodarczą i zamożność – po- wiedział Paweł Szałamacha.

Zwrócił uwagę na podstawy intelektualne dok- tryny o wolnym handlu. XIX‑wieczna teoria kosztów komparatywnych mówiła o tym, że kraje powinny się skoncentrować na produkcji tych towarów, które w ich warunkach potrzebują najmniejszego nakładu pracy.

David Ricardo, klasyk ekonomii pokazywał to na przy- kładzie handlu pomiędzy Anglią i Portugalią. Ta teoria jest uproszczonym sposobem myślenia o gospodarce.

Założeniem była idealna konkurencja. Obecnie mamy do czynienia w mniejszym stopniu z rywalizacją go- spodarczą między państwami, a w większym między ponadnarodowymi korporacjami.

W wieku XIX Stany Zjednoczone były krajem bardzo wysokiej ochrony celnej przed konkurencją, wówczas europejską. Między innymi dzięki temu osiągnięto poziom zaawansowanej gospodarki i stwo- rzono nowoczesne firmy. Później nastąpiła zmiana w myśleniu i USA stwierdziły, że może teraz będzie lepszy dla nich wolny rynek i obniżenie barier handlu

międzynarodowego. Po II wojnie światowej, przez kil- kadziesiąt lat kraj ten był championem wolnego handlu. Po upadku Związku Radzieckiego i po pojawieniu się Chin w roli największego rywala gospodarczego polityka Stanów Zjednoczonych zaczęła się zmieniać.

Obecnie zaczynamy mieć do czynienia z coraz większą liczbą zachowań protekcjonistycznych.

Najszybszy rozwój gospodarczy świata zachod- niego to są lata 50., 60. i 70. We Francji nawet się mówiło o „wspaniałej trzydziestce”. Wówczas za- równo doktryna, jak i praktyka gospodarcza była nie za bardzo wolnorynkowa. Wiele krajów korzystało z takich narzędzi, których dzisiaj nie wypada już sto- sować. Prowadzono politykę przemysłową, w której to władze poszczególnych państw decydowały o rozwoju wybranych sektorów gospodarczych. Używano w tym celu taryf celnych, ażeby stworzyć i dać szansę roz- wojową przemysłom bardziej zaawansowanym tech- nologicznie. Stosowano takie narzędzia jak sztywny

kurs walutowy – co dzisiaj jest nie do pomyślenia – mówił Paweł Szałamacha.

Na zakończenie swojego wystąpie- nia życzył powodzenia uczestnikom za- wodów finałowych Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej oraz złożył gratulacje Pol- skiemu Towarzystwu Ekonomicznemu za wieloletnią realizację tego ważnego przedsięwzięcia edukacyjnego.

Uczestnicy spotkania, finaliści XXXII edycji Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej mieli liczne pytania do Pawła Szałama- chy.Jakub Klicki z IV Liceum Ogólno- kształcącego im. Marii Skłodowskiej‑

‑Curie w Olsztynie pytał o konsekwen-

Paweł Szałamacha, członek Zarządu NBP.

Uczestnicy zawodów finałowych XXXII OWE podczas spotkania z członkiem Zarządu NBP Pawłem Szałamachą.

(10)

cje gospodarcze dla Unii Europejskiej związane z bre- xitem.

Zdaniem Pawła Szałamachy najważniejszą sprawą jest przyszłość wspólnej waluty, czyli euro. Jej wpro- wadzenie miało spowodować większe zjednoczenie państw UE i większą harmonię między krajami euro- pejskimi. Niestety realizacja tego celu nie jest łatwa.

Wzrost gospodarczy krajów strefy euro jest zróżnico- wany. Dla przykładu ostatnie 10 lat we Włoszech jest powszechnie uważane jako stracona dekada. Stagnacja gospodarcza i brak poczucia perspektyw wśród mło- dzieży powodują gigantyczne napięcia społeczne. Już się o tym nie pamięta, ale był okres, kiedy Włochy miały wyższy PKB niż Wielka Brytania, były po pro- stu zamożniejsze. To się jednak odwróciło.

– Niektóre kraje wraz z przyjęciem wspólnej waluty utraciły jedną z tradycyjnych broni gospodarek, czyli zdolność do konkurencyjnej dewaluacji swojej waluty. A warto mieć możliwość wykorzystania takiego narzędzia – stwierdził.

Michał Stankiewicz z 2 Społecznego Liceum Ogólnokształcącego z Oddziałami Międzynarodo- wymi im. Pawła Jasienicy w Warszawie pytał, ja- kich narzędzi mogłaby użyć Rada Polityki Pieniężnej w przypadku globalnej recesji i czy możliwe byłoby zastosowanie w Polsce bardziej niekonwencjonalnych

metod takich jak luzowanie ilościowe czy ujemne stopy procentowe.

Zdaniem Pawła Szałamachy nie ma takiej potrzeby.

W polskiej gospodarce te podstawowe instrumenty polityki pieniężnej sprzed 10–15 lat dobrze działają.

Narodowy Bank Polski może stosować inne narzędzia, bo jest taka możliwość prawna, ale rzeczywistość gospodarcza tego nie wymaga.

Jędrzej Brożyna z III Liceum Ogólnokształcącego im. Marynarki Wojennej RP w Gdyni kontynuował wątek związany z Unią Europejską. Interesowało go czy przyjęcie euro byłoby korzystne dla polskiej gospodarki, a jeśli nie, to w jaki sposób moglibyśmy pogłębiać integrację z Unią Europejską.

– Posiadanie własnej waluty bardzo dobrze zadzia- łało w Polsce w latach kryzysu finansowego 2008–

2009, kiedy mogliśmy prowadzić własną politykę monetarną i poziom stóp procentowych odpowiadał poziomowi inflacji. Nastąpiło także czasowe osłabie- nie polskiej waluty, co poprawiło konkurencyjność eksportu. Polska znalazła się pod względem wysokości PKB przed Grecją i Portugalią właśnie dlatego, że te kraje poprzez przyjęcie euro pozbawiły się tego na- rzędzia. Zbyt szybko przyjęli wspólną walutę, która spowodowała głęboką dezindustrializację tych krajów, zwłaszcza w tradycyjnych, średniozaawansowanych gałęziach przemysłowych. Zarówno Czechy, jak

Michał Stankiewicz, 2 Społeczne Liceum Ogólnokształcące

im. Pawła Jasienicy w Warszawie. Serafin Saj, Prywatne Liceum Ogólnokształcące im. Królowej Jadwigi w Lublinie.

Jakub Klicki, IV Liceum Ogólnokształcące im. Marii

Skłodowskiej ‑Curie w Olsztynie. Jędrzej Brożyna, III Liceum Ogólnokształcące im. Marynarki Wojennej RP w Gdyni.

(11)

ŚĆ IIADA WIEDZY EKONOMICZNEJ i Polska, kraje, które zachowały własną walutę roz-

wijają się znacznie szybciej. Przyjęcie euro niesie ze sobą m. in. takie pozytywne zjawisko jak niższy koszt pieniądza, ale jednocześnie zdecydowanie utrudnia pole manewru polityce gospodarczej zapewniającej wzrost. A zatem powinniśmy spokojnie obserwować to, co się dzieje w strefie euro i zdobywać kolejne rubieże rozwoju gospodarczego, kumulować przewagi, budować bardziej zaawansowany przemysł – powie- dział Paweł Szałamacha.

Serafin Saj z Prywatnego Liceum Ogólnokształcą- cego im. Królowej Jadwigi w Lublinie, zauważając dobrą od kilku lat koniunkturę gospodarczą w naszym kraju, chciał się dowiedzieć, czy istnieje realne za- grożenie recesją.

– Trzeba się liczyć z tym, że tempo wzrostu gospodarczego w wysokości 5 proc. nie będzie do utrzyma- nia w następnych latach. Kwestią otwartą jest czy to będzie 3,5 proc. czy 4 proc. Uważam jednak, że nadal będziemy rozwijać się szybciej niż przeciętnie w kra- jach strefy euro – stwierdził Paweł Szałamacha.

Na zakończenie spotkania dr hab. Bogdan Ślu- sarz podziękował Narodowemu Bankowi Polskiemu za pomoc w przeprowadzeniu kolejnej edycji Olim- piady Wiedzy Ekonomicznej. Zaprosił również na X Kongres Ekonomistów Polskich, który odbędzie się 28–29 listopada tego roku w Warszawie.

Olimpiada Wiedzy Ekonomicznej jest organizowana przez Polskie Towarzystwo Ekonomiczne

od 1987 r. Jest to zadanie zlecone przez Minister- stwo Edukacji Narodowej. Komitet Główny Olim- piady Wiedzy Ekonomicznej, któremu przewodni- czy prof. Stanisław Owsiak, odpowiedzialny jest za program i koncepcję Olimpiady. Każda edycja Olimpiady podporządkowana jest myśli przewodniej. Celem Olimpiady jest edukacja ekonomiczna młodzieży, umacnianie wiedzy o współczesnej gospodarce oraz wspieranie rozwoju uczniów szczególnie uzdolnionych. Przyjęta formuła Olimpiady ma na celu zarówno sprawdzenie zdobytej wiedzy ekonomicznej, jak i sprzyjanie rozwojowi samodzielnego myślenia. W dotychczasowych edycjach Olimpiady wzięło udział ponad 320 tys. uczniów, a do zawodów bieżącej, XXXII Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej zgłosiło się łącznie blisko 10,5 tys. uczniów z 747 szkół ponadgimnazjalnych. Olimpiada Wiedzy Eko- nomicznej należy do jednej z najbardziej popular- nych pod względem liczby uczestników. Laureaci i finaliści Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej zasilają szeregi kadr menedżerów, nauczycieli akademickich i fachowców w różnych dziedzinach praktyki gospodarczej. Projekt realizowany jest wspólnie z Narodo- wym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji ekonomicznej.

Robert Olesiński

Spotkanie uczestników zawodów finałowych XXXII OWE z członkiem Zarządu NBP Pawłem Szałamachą.

(12)

Siła tradycji – nowe wyzwania Olimpiada Wiedzy Ekonomicznej jest organizowana corocznie przez Polskie To- warzystwo Ekonomiczne na zlecenie Mi- nisterstwa Edukacji Narodowej od roku szkolnego 1987/1988. Przyczynia się ona do rozwijania zainteresowania uczniów wiedzą ekonomiczną i sprzyja wyłanianiu talentów. W tym ponad trzydziestoletnim okresie istnienia tego przedsięwzięcia Ko- mitet Główny OWE niezmiennie kieruje się wartościami, które przyświecały tej ważnej społecznie i gospodarczo ini- cjatywie. Do wartości tych zalicza się, co oczywiste, krzewienie podstawowej

wiedzy ekonomicznej wśród młodzieży. Jednak nie chodzi tylko o encyklopedyczne podejście do ekonomii, ale o rozbudzanie zainteresowania występu- jącymi zjawiskami ekonomicznymi w otaczającym nas świecie. Ekonomia życia codziennego to osobiste postrzeganie świata przez pryzmat zmieniających się cen towarów, wahania kursu walutowego, opro- centowanie oszczędności, możliwości pracy podczas wakacji, wysokości wynagrodzenia za pracę, dostęp do bezpłatnych usług publicznych itd. Takie spojrzenie na zjawiska ekonomiczne z perspektywy indywidualnej powinno zachęcać młodego człowieka do zastano- wienia się nad przyczynami takiego, a nie innego kształtowania się zjawisk ekonomicznych, poszuki- wania związków przyczynowo ‑skutkowych między zjawiskami, także w wymiarze makroekonomicznym.

Chodzi więc też o zwracanie uwagi na powiązania

mikroekonomicznych zjawisk z warunkami i skutkami polityki ekonomicznej, społecznej, finansowej prowa- dzonej przez państwo. Innymi słowy, ideą OWE jest to, aby zdobywana wiedza książkowa była łączona z codziennym życiem, podejmowanymi decyzjami w dorosłym życiu.

Organizatorzy OWE wychodzą z założenia, że kilkunastotysięczna liczba młodzieży uczestniczącej corocznie w kolejnych edycjach, będzie podejmować dalszą naukę na różnych kierunkach studiów. Z tej imponującej liczby uczestników OWE zapewne tylko niewielka część będzie pogłębiać wiedzę na ekonomicznych kierunkach studiów. Dla tej części mło- dzieży zdobyta wiedza podczas przygotowywania się do zawodów OWE będzie stanowić znakomity punkt wyjścia do dalszych pogłębionych studiów. Jednak misja OWE ma bardziej uniwersalny wymiar, gdyż chodzi w niej przede wszystkim o zainteresowanie zjawiskami ekonomicznymi liczniejszej liczby uczestni- ków, która swoje zainteresowania zawodowe skieruje

* Prof. dr. hab. Stanisław Owsiak jest przewodniczącym Komitetu Głównego Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej.

Zawody finałowe XXXII OWE, 7 kwietnia 2019 r.

Przebieg XXXII Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej

pod hasłem „Gospodarka światowa – wolny handel czy protekcjonizm”

Stanisław Owsiak

^*

(13)

na inne dziedziny, dyscypliny wiedzy. Rozbudzanie zainteresowania naturą zjawisk ekonomicznych na poziomie podstawowym, wyjaśnianie sytuacji czło- wieka żyjącego w świecie rynku, pieniądza, finansów, podatków itd. stanowi najważniejszą przesłankę tego przedsięwzięcia.

Nadrzędną wartością respektowaną przez Komitet Główny OWE jest więc umiejętne łączenie wiedzy podręcznikowej z praktyką. Wyraża się to w odpo- wiednim doborze pytań i zadań na wszystkich etapach OWE. Ta główna idea OWE jest również wzmacniana sprawdzoną zasadą, konsekwentnie przestrzeganą podczas kolejnych edycji, polegającą na profilowaniu myśli przewodniej każdej edycji OWE ze względu na zmieniający się świat. Ekonomia rozumiana jako

nauka, jak też jako działalność praktyczna (gospodarka), podlega zmianom, ewoluuje, w zależności od zmieniających się teorii, debat naukowych, lansowanych doktryn, wreszcie zmieniających się warun- ków gospodarowania w otoczeniu bliższym i dalszym. O pielęgno- waniu tej wartości przez KG OWE świadczą hasła przewodnie poprzednich edycji OWE. Hasła przewodnie nawiązywały wprost do toczącej się dyskusji naukowej wśród ekono- mistów krajowych i światowych, do bieżących i przeszłych wyzwań wobec gospodarki krajowej, europejskiej czy światowej. Na przykład można tutaj wymieć zagadnienia związane z kryzysami finansowym, ekonomicznym, społecznym, które dotkliwie odczuły społeczeństwa wielu krajów w pierwszej dekadzie XXI wieku, kiedy to wydawało się, że teoria ekonomii również sama znalazła się w kryzysie, skoro nie potra- fiła sformułować skutecznych zaleceń w odniesieniu do praktyki. Do nowych zjawisk nurtujących zarówno teoretyków, jak i praktyków, słabo jeszcze rozpo- znanych zalicza się m. in. nadmierną finansjalizację gospodarki, globalizację gospodarki, wpływ zjawisk demograficznych na gospodarkę i społeczeństwo, wpływ procesów emigracyjnych na rynek pracy, na- rastające nierówności dochodowe i majątkowe, degra- dację środowiska naturalnego jako skutek działalności gospodarczej i inne. Te nowe wyzwania teoretyczne i praktyczne znajdowały odzwierciedlenie w hasłach

Zawody finałowe XXXII OWE, 6 kwietnia 2019 r.

Michał Fijoł – członek zarządu ds. handlowych PLL LOT SA, laureat VIII OWE podczas spotkania z uczestnikami zawodów finałowych XXXII OWE,

6 kwietnia 2019 r.

(14)

przewodnich kolejnych edycji OWE, jak i innych wydarzeniach w ramach programu OWE.

Wielką wartością OWE jest, jak już wspomniano, pobudzanie młodych ludzi do samodzielnego spojrzenia i oceny zjawisk ekonomicznych. Zalecana literatura podstawowa i literatura pomocnicza związane z aktualnym hasłem przewodnim OWE mają stanowić jedynie pomoc w wykształceniu takiego myślenia.

Temu też służą inne przedsięwzięcia i wydarzenia, które mają już stałe miejsce w programie każdej edycji OWE. Po ogłoszeniu hasła przewodniego OWE na łamy specjalnego Olimpijskiego Biuletynu Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, zapraszani są wybitni polscy ekonomiści posiadający mię-

dzynarodowy dorobek i uznanie w danym obszarze wiedzy ekonomicznej. Co więcej, autorzy tych tekstów są zapraszani do wygłosze- nia, podczas zawodów finałowych, wykładu związanego z hasłem przewodnim OWE, co stwarza kolejną okazję aktywnego uczestnictwa finalistów OWE w wyjaśnianiu zagadnień będących przedmiotem danej edycji. Wykłady takie są, jak uczy wieloletnia obserwacja, przedmiotem ożywionej (niekiedy ostrej) dyskusji z wykładowcami, tym ciekawszej, że uczestnicząca w niej młodzież, to najlepsza setka ze zdobytym już kwantum wiedzy ogólnoekonomicznej oraz tej zwią- zanej z konkretnym hasłem przewodnim OWE.

Ważną wartością programu OWE są też spotkania uczestników

z profesorami posiadającymi duży dorobek naukowy, a jednocześnie pełniącymi eks- ponowane funkcje w życiu gospodarczym.

Do tradycji OWE weszły już spotkania z Prezesem Narodowego Banku Polskiego.

Podczas uroczystego zakończenia kolejnej edycji OWE laureaci podejmowani są przez wysokiej rangi przedstawicieli administracji rządowej, co stwarza możliwość podzie- lenia się zdobytą podczas OWE wiedzą i stanowi doskonałą okazję do stawiania pytań osobom decydującym o kształcie polityki gospodarczej w Polsce.

Stałym punktem programu OWE jest także wizyta laureatów na Giełdzie Papie- rów Wartościowych w Warszawie, podczas której prezes GPW, względnie członkowie Zarządu Giełdy przedstawiają aktualne pro- blemy GPW, co daje okazję do kolejnych refleksji i pytań ze strony olimpijczyków nad stanem i perspektywami rozwoju rynku kapita- łowego w Polsce.

Atrakcyjnym elementem programu OWE są spotkania ze zwycięzcami lub laureatami z poprzednich edycji Olimpiad, którzy potwierdzają, że uczestnic- two w OWE zaowocowało sukcesami w ich życiu zawodowym, czego dowodem są sprawowane funkcje (stanowiska) w gospodarce, biznesie, administracji, polityce. Spotkania takie odbywają się podczas za- wodów finałowych.

Piotr Żoch – doktorant studiów ekonomicznych University of Chicago, zwycięzca XXIII OWE podczas spotkania z uczestnikami zawodów XXXII OWE, 6 kwietnia 2019 r.

Danil Fedorovykh – prezydent Międzynarodowej Olimpiady Ekonomicznej (Internatio- nal Economics Olympiad) podczas spotkania z uczestnikami zawodów XXXII OWE, 6 kwietnia 2019 r.

(15)

Gospodarka światowa –

wolny handel czy protekcjonizm

Komitet główny OWE dąży do powiązania wiedzy książkowej z ważnymi bieżącymi zagadnieniami, któ- rymi żyją ekonomiści i politycy w ostatnich latach.

Stąd hasło przewodnie XXXII OWE, zorganizowa- nej w roku szkolnym 2018/2019, pt. „Gospodarka światowa – wolny handel czy protekcjonizm”.

Olimpiada została objęta honorowym patronatem

Prezesa Narodowego Banku Pol- skiego prof. dr hab. Adama Gla- pińskiego.

Inspiracją do zainteresowania młodzieży tym tematem była nie tylko debata prowadzona przez eko- nomistów na świecie, ale też obser- wowane, nasilające się w ostatnich latach, tendencje protekcjonistyczne.

Historia gospodarcza świata wska- zuje jednoznacznie, że otwieranie się gospodarek na handel międzynaro- dowy sprzyja postępowi ekonomicznemu i społecznemu, stanowi jedno ze źródeł dobrobytu. Nie kwestio- nując tej podzielanej przez ekono- mistów oceny, nie można uniknąć odpowiedzi na pytanie, czy wolny handel jest równie korzystny dla wszystkich krajów.

Nie można wykluczyć, że mechanizm konkurencji rynkowej, tym razem w wymiarze ponadnarodowym, nie zawsze i wszędzie działa idealnie, co może powo- dować, że niektóre kraje (społeczeństwa) korzystają w większym stopniu na wolnym handlu niż inne. Może to wynikać z przyczyn naturalnych np. położenia geo- graficznego, warunków klimatycznych, dostępu do zasobów, lecz także z przyczyn systemowych takich jak np. stosowanie cen dumpingowych, zaniżenie

Wykład prof. Mariana Goryni dla uczestników zawodów XXXII OWE, 6 kwietnia 2019 r.

Zwycięzcy XXXII OWE (od lewej): Jakub Piznal z Liceum nr 3 im. Adama Mickiewicza we Wrocławiu – II miejsce, Maksy- milian Mucha z VII Liceum Ogólnokształcącego im. Zofii Nałkowskiej w Krakowie – I miejsce, Jakub Klicki z IV Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej ‑Curie w Olsztynie – III miejsce.

(16)

wynagrodzenia, braku lub ni- skiego ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego pracowników, de- wastacji środowiska naturalnego i „eksportu” ubocznych skutków działalności przemysłowej do innych krajów czy regionów świata.

Ekonomicznymi instrumentami wpływającymi na warunki handlu międzynarodowego są stosowane taryfy celne, stawki podatkowe, standardy jakościowe itp. wymie- nione tutaj czynniki wpływające na handel światowy mogą więc być przesłankami do wprowadza- nia praktyk protekcjonistycznych.

Ideą hasła przewodniego XXXII Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej było zainteresowanie młodzieży tymi wyzwaniami, przy czym cho- dziło tutaj o przedstawienie naukowych, wynikających z osiągnięć teorii ekonomii, jak i z realnie za-

chodzących zjawisk, argumentów za i argumentów przeciw praktykom protekcjonistycznych, bez na- rzucania jedynie słusznego, bezkrytycznego poglądu na te kwestie.

Oprócz zalecanej literatury tematycznej uczestnicy OWE mieli możliwość zapoznania się zamówionym artykułem naukowym, napisanym jednak w przystęp- nej formie przez wybitnych polskich ekonomistów.

W przypadku tej edycji autorami tekstu byli profe- sorowie Marian Gorynia i Ewa Mińska ‑Struzik, zaś tytuł publikacji był następujący: Globalizacja versus deglobalizacja – co jest lepsze dla świata i Polski?¹. Ponadto z problematyki tej podczas zawodów finało- wych wykład przedstawił jeden z autorów tej publikacji prof. zw. dr hab. Marian Gorynia.

Tradycyjne spotkania i wydarzenia

Zawody finałowe (III etap) odbyły się 5–7 kwietnia 2019 roku. W przeddzień zawodów centralnych – 5 kwietnia 2019 roku – uczestnicy i ich opiekunowie spotkali się z panem Pawłem Szałamachą – członkiem Zarządu Narodowego Banku Polskiego. Relacja z tego spotkania jest opublikowana w niniejszym Biuletynie.

Wizyta młodzieży w tak ważnej instytucji państwowej stanowi atrakcyjny punkt programu OWE.

W sobotnie popołudnie, 6 kwietnia 2019 roku prof. Marian Gorynia z Uniwersytetu Ekonomicz- nego w Poznaniu wygłosił wykład Gospodarka polska

1 Marian Gorynia, Ewa Mińska ‑Struzik, Globalizacja versus deglobalizacja – co jest lepsze dla świata i Polski?

„Biuletyn PTE”, nr 3(82), sierpień 2018, s. 50–60.

a globalizacja – wybrane aspekty dla młodzieży i ich opiekunów. Nie tylko ogromna wiedza teoretyczna z ekonomii międzynarodowej prof. Mariana Goryni, ale także doświadczenie dydaktyczne, dar jasnego przekazywania wiedzy, łatwość nawiązywania kon- taktu z audytorium spowodowały, że spotkanie to należy ocenić jako niezwykle przydatne, o czym świadczyła spontaniczna reakcja olimpijczyków.

Podczas zawodów centralnych uczestnicy mieli także okazję porozmawiać z panem Michałem Fijołem, laureatem VIII edycji OWE, a obecnie członkiem zarządu ds. handlowych Polskich Linii Lotniczych LOT i panem Piotrem Żochem zwycięzcą XXIII edycji OWE, a obecnie doktorantem studiów ekonomicznych University of Chicago. Spotkania te były znakomitym wydarzeniem promującym ideę OWE.

W związku z wieloletnimi staraniami Komitetu Głównego OWE o umiędzynarodowienie projektu, za ważny krok w tym kierunku należy uznać przyjazd na zawody centralne w Serocku pana Danil Fedo- rovykh – Prezydenta Międzynarodowej Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej (International Economics Olympiad – IEO). Podczas spotkania z naszymi Olimpijczykami, 6 kwietnia 2019 roku Prezydent IEO przedstawił ideę tego przedsięwzięcia, perspektywy zaproszenia Polski do uczestnictwa w kolejnej edycji IEO. Spotkanie to i atrakcyjna prezentacja koncepcji Olimpiady Międzynarodowej wywołały żywe zainteresowanie finalistów, co znalazło wyraz w licznych pytaniach uczestników.

Uroczyste zakończenie XXXII Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej z udziałem laureatów Olimpiady i ich opiekunów naukowych odbyło się 10 czerwca 2019

Sekretarz stanu w Ministerstwie Przedsiębiorczości i Technologii Marcin Ociepa wręcza nagrodę i list gratulacyjny Maksymilianowi Musze – zwycięzcy XXXII OWE, 10 czerwca 2019 r.

(17)

ŚĆ IIADA WIEDZY EKONOMICZNEJ roku w Warszawie w Ministerstwie Przed-

siębiorczości i Technologii. Gospodarzem spotkania był sekretarz stanu w Minister- stwie Przedsiębiorczości i Technologii Marcin Ociepa. W uroczystym zakończe- niu udział wzięli dyrektorzy najlepszych szkół oraz przedstawiciele mecenasów Olimpiady.

Spotkanie to było znakomitą okazją do stawiania pytań dotyczących stanu i perspektyw polskiej gospodarki.

W dniu uroczystego zakończenia XXXII Olimpiady odbyło się także tradycyjne spotkanie laureatów, ich opiekunów naukowych i dyrektorów najlepszych szkół na Giełdzie Papierów Wartościowych w War- szawie. Spotkanie to prowadzili wiceprezes Zarządu GPW Jacek Fotek i dyrektor Filip Duszczyk.

XXXII OWE – dwa łyki statystyki

Olimpiada Wiedzy Ekonomicznej przeprowadzana jest w formule zawodów trzystopniowych. Do udziału w XXXII edycji Olimpiady Wiedzy Ekonomicz- nej zgłosiło się łącznie 9992 uczniów z 743 szkół.

Od momentu powołania Olimpiady (1987/1988), w OWE wzięło udział blisko 330 tys. uczniów szkół ponadgimnazjalnych.

Zawody I stopnia (szkolne) zostały przeprowadzone we wszystkich szkołach, które zgłosiły chęć uczestniczenia w Olimpiadzie i przystąpiły do niej 7 listopada 2018 roku.

Zawody II stopnia (okręgowe) XXXII Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej odbyły się 11 stycznia 2019 roku. Do tego etapu zawodów zakwalifikowanych zo- stało łącznie 804 najlepszych uczestników z 290 szkół, którzy zostali wyłonieni w zawodach szkolnych.

Do zawodów III stopnia (centralnych) Komitet Główny Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej zakwali- fikował 100 uczniów z 56 szkół. Zawody te odbyły się 6–7 kwietnia 2019 roku w Ośrodku Szkoleniowo‑

‑Wypoczynkowym Exploris w Serocku k. Warszawy.

Pierwsza część zawodów III stopnia (centralnych) miała charakter egzaminu pisemnego. Następnego dnia 55 najlepszych – po części pisemnej – uczniów przystąpiło do części ustnej zawodów.

Uroczystość zakończenia XXXII OWE w Ministerstwie Przedsiębiorczości i Technologii w Warszawie, 10 czerwca 2019 r.

Agnieszka Bilska, naczelnik Wydziału Projektów Edukacyjnych w Departa- mencie Edukacji i Wydawnictw NBP wręcza nagrodę ufundowaną przez NBP Agacie Książek z Publicznego Liceum Ogólnokształcącego nr 2 im. Marii Konopnickiej w Opolu.

(18)

Chwała zwycięzcy – uznanie dla pokonanych

XXXII Olimpiadę Wiedzy Ekonomicznej wygrał Maksymilian Mucha z VII Liceum Ogólnokształcą- cego im. Zofii Nałkowskiej w Krakowie.

Drugie miejsce zajął Jakub Piznal z Liceum nr 3 im. Adama Mickiewicza we Wrocławiu.

Na trzecim miejscu znalazł się Jakub Klicki z IV Li- ceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej‑

‑Curie w Olsztynie.

W wyniku zawodów centralnych (III stopień) wyłoniono też 30 laureatów z 25 szkół. Pełną listę laureatów i finalistów XXXII Olimpiady Wiedzy Eko- nomicznej można znaleźć na stronie internetowej Olimpiady: owe.pte.pl.

Najlepszą szkołą w XXXII Olimpiadzie Wiedzy Ekonomicznej okazało się V Liceum Ogólnokształ- cące im. A. Witkowskiego w Krakowie (3 laureatów, 7 finalistów).

Trud nagrodzony

W uznaniu wysiłku uczestników OWE, wyso- kiego stopnia opanowania tajników ekonomii, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień z zakresu funkcjonowania gospodarki światowej, zwycięzca i wyróżniający się olimpijczycy zostali uhonorowani nagrodami.

Nagrody Ministerstwa Przedsiębiorczości i Tech- nologii otrzymali:

Maksymilian Mucha z VII Liceum Ogólnokształ-

• cącego im. Zofii Nałkowskiej w Krakowie – zwy- cięzca XXXII Olimpiady Wiedzy Ekonomicz- nej,Jakub Piznal z Liceum nr 3 im. Adama Mickiewi-

• cza we Wrocławiu – zdobywca II miejsca, Jakub Klicki z IV Liceum Ogólnokształcącego

• im. Marii Skłodowskiej ‑Curie w Olsztynie – zdobywca III miejsca.

Zwycięzca otrzymał również nagrodę Prezesa Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego. Na spotkaniu wszyscy laureaci XXXII Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej i ich opiekunowie otrzymali dyplomy, nagrody pieniężne oraz rzeczowe.

Wśród nagród dla laureatów znalazły się: wysokiej klasy notebooki ufundowane przez Narodowy Bank Polski, stypendia i nagrody pieniężne ufundowane przez Fundację PKO Banku Polskiego, Bank Polskiej Spółdzielczości SA i Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, książki o tematyce ekonomicznej przeka- zane przez Wydawnictwo C.H. Beck sp. z o.o. i Pol- skie Wydawnictwo Ekonomiczne SA, pamiątkowe monety ufundowane przez Mennicę Polską SA oraz pakiet programów edukacyjnych i gier strategicznych ufundowany przez FORMSOFT Sp. z o.o. Wykaz

sponsorów i szczegółowe zestawienie nagród przy- znanych laureatom są zamieszczone w Informatorze o OWE na kolejny rok szkolny oraz na stronie internetowej Olimpiady.

Praca organiczna

Do pomyślnej realizacji tak wielkiego przedsię- wzięcia, jakim jest Olimpiada Wiedzy Ekonomicznej, w istotny sposób przyczyniła się praca dyrektorów szkół oraz nauczycieli przedmiotów ekonomicznych i pokrewnych, którzy z pełnym zaangażowaniem przy- gotowywali młodzież do Olimpiady i byli głównymi organizatorami zawodów szkolnych. Komitet Główny Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej stara się również doceniać zaangażowanie i poniesiony trud nauczycieli przygotowujących uczniów do uczestnictwa w Olim- piadzie. Opiekunowie naukowi laureatów otrzymali nagrody pieniężne i zestawy książek o tematyce ekonomicznej.

Warto także podkreślić, że rywalizacji olimpijskiej towarzyszy wiele działań o charakterze edukacyjnym.

Są to nie tylko wykłady i seminaria dla uczestników zawodów i ich opiekunów naukowych, ale także książki o tematyce ekonomicznej przekazywane nie- odpłatnie na zawodach II i III stopnia.

Podsumowując przebieg XXXII Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej, należy dodać, że łączna wartość nagród wyniosła ponad 180 tys. zł.

W stronę rywalizacji międzynarodowej Dostrzegając znaczenie umiędzynarodowienia projektu, jakim jest Olimpiada Wiedzy Ekonomicznej, Mi- nisterstwo Edukacji Narodowej zgłosiło w 2019 roku reprezentację Polski do udziału w Międzynarodowej Olimpiady Ekonomicznej (IEO). Decyzja to spotkała się wielkim uznaniem ze strony Komitetu Głównego OWE i laureatów obecnej edycji OWE, jak też zapewne przyszłych zwycięzców. W ten sposób Polska po raz pierwszy weszła na forum międzynarodowej konkurencji olimpijskiej z zakresu wiedzy ekonomicznej.

W konsekwencji, w lipcu 2019 roku polska reprezentacja, składająca się z 5 najlepszych laureatów XXXII OWE, wzięła udział w zawodach Międzyna- rodowej Olimpiady Ekonomicznej (IEO). Zawody przeprowadzone zostały od 23 lipca do 1 sierpnia 2019 roku w Sankt Petersburgu. Reprezentacji Polski towa- rzyszyli: przewodniczący Komitetu Głównego Olim- piady Wiedzy Ekonomicznej – prof. Stanisław Owsiak i sekretarz naukowy Komitetu Głównego Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej – mgr Radosław Ślusarczyk.

Przedstawiciele Komitetu Głównego zostali powołani w skład organów IEO. Głównym sponsorem polskiej reprezentacji w zawodach Międzynarodowej Olim- piady Ekonomicznej zostały Polskie Linie Lotnicze

(19)

„LOT” SA. (Relacja z II Międzynarodowej Olimpiady Ekonomicznej na str. 20).

Najnowsze wyzwania

Projekt Olimpiada Wiedzy Ekonomicznej jest kontynuowany. Co więcej, Komitet Główny OWE konsekwentnie stara się dostrzegać zmieniające się warunki gospodarowania, czyli rozpoznawać nowe wyzwania zarówno dla teorii ekonomii, jak i praktyki.

Dowodem na to jest hasło przewodnie XXXIII już edy- cji OWE, które brzmi: „Gospodarka i społeczeństwo w erze czwartej rewolucji przemysłowej”. Wybór tego hasła przez Komitet Główny OWE, ogłoszony zwyczajowo podczas zawodów finałowych w Serocku, został entuzjastycznie przyjęty przez finalistów, co nie stanowiło zaskoczenia. Przeciwnie, świadczy o tym, że młodzież znakomicie rozumie wyzwania, także zagrożenia, przed którymi stają społeczeństwa i ich gospodarki. Postępująca cyfryzacja gospodarki nie- uchronnie prowadzi do sprzężeń między rozwojem tej sfery a rozwojem gospodarki realnej, funkcjono- waniem sektora finansowego, instytucji publicznych, sektora usług, zarówno w wymiarze krajowym, jak i międzynarodowym. Rewolucja ta określona została jako przemysł 4.0. Z jej skutkami będzie musiała się

zmierzyć dzisiejsza młodzież jako przyszli uczestnicy rynku pracy, przedsiębiorcy, konsumenci, klienci instytucji finansowych itd.

Koncepcja hasła przewodniego XXXIII OWE zo- stała bliżej przedstawiona w Informatorze do kolejnej edycji OWE, gdzie oprócz literatury podstawowej, wskazane zostały źródła do zgłębienia tego zagadnienia. Komitet Główny, zgodnie z tradycją, zamówił artykuł napisany przez wybitnego znawcę problemu profesora Wojciecha Cellarego pt. Przemysł 4.0 i Go- spodarka 4.0 znajdujący się w niniejszym Biuletynie.

Można wyrazić nadzieję, że nasza kolejna inicjatywa, co do hasła przewodniego najnowszej edycji OWE, zachęci uczestników do bliższego spojrzenia na te oczekujące ich wyzwania, niezależnie od tego, czy zostaną ekonomistami, czy pójdą innymi ścieżkami

zawodowymi! 

„Ekonomista”, czasopismo Komitetu Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk i Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego znalazło się w nowym wykazie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego obejmującym punktowane czasopisma i recenzowane materiały z konferencji międzynarodowych.

„Ekonomiście” przyznano 40 punktów.

Więcej:

http://pte.pl/7_ekonomista.html

„Ekonomista”

w nowym

wykazie czasopism

(20)

Od 24 do 31 lipca 2019 r. w Sankt Petersburgu (Rosja) odbyła się II Międzynarodowa Olimpiada Ekono- miczna (International Economics Olympiad). Po raz pierwszy o miano najlepszych młodych ekonomistów globu w szranki stanęli reprezentanci Polski. Zaszczyt wyłonienia reprezentacji naszego kraju Ministerstwo Edukacji Narodowej powierzyło Polskiemu Towa- rzystwu Ekonomicznemu i Komitetowi Głównemu Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej. Koordynatorem wydarzenia ze strony polskiej został mgr Radosław Ślusarczyk (Sekretarz Naukowy Komitetu Głów- nego OWE, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie).

W skład narodowej kadry, na podstawie wyników XXXII Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej, weszli:

1. Maksymilian Mucha – VII Liceum Ogólno- kształcące im. Zofii Nałkowskiej w Krakowie 2. Jakub Piznal – Liceum Ogólnokształcące nr III

we Wrocławiu

3. Jakub Klicki – IV Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej ‑Curie w Olsztynie 4. Krystian Nalepa – II Liceum Ogólnokształcące

im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie 5. Michał Stankiewicz – 2 Społeczne Liceum

Ogólnokształcące im. P. Jasienicy w Warsza- wie

Team leaderami zespołu byli prof. dr hab. Stanisław Owsiak (przewodniczący Komitetu Głównego OWE;

team leader A) i mgr Radosław Ślusarczyk (team leader B). Oficjalnym Przewoźnikiem Reprezentacji Polski zostały Polskie Linie Lotnicze LOT, którym jeszcze raz dziękujemy za wsparcie.

Do zawodów II Międzynarodowej Olimpiady Ekonomicznej przystąpiło około 150 reprezentantów z 24 państw ze wszystkich części świata. Zawody MOE składają się z trzech części: podstaw finansów, ekonomii oraz bussines case. Jak można się domyślać laureaci Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej potwier- dzili swoją znakomitą znajomość ekonomii. Wysokie miejsca zajęli również Michał Stankiewicz (7) i Jakub Piznal (12). Nasi reprezentanci: Jakub Klicki, Mak- symilian Mucha, Jakub Piznal i Michał Stankiewicz mogą także poszczycić się zdobyciem srebrnych me- dali w indywidualnej klasyfikacji generalnej. Należy dodać, że drużynową klasyfikację generalną wygrała reprezentacja Brazylii wyprzedając zespół z Chin.

Prof. dr hab. Stanisław Owsiak został wybrany członkiem International Board (organu decyzyj- nego MOE). Dzięki temu Polska będzie mogła wpływać na kształt przyszłych edycji MOE. Jedną z pierwszych decyzji podjętych przez International Board w nowym składzie było przyznanie prawa do or- ganizowania kolejnej edycji MOE Kazachstanowi.

Pierwszy występ naszej młodej reprezentacji na MOE należy uznać za sukces. Miejmy nadzieję, że w kolejnych latach także w klasyfikacji drużynowej sięgniemy po medale.

Zapraszamy do zapoznania się z szeroką fotorelacją z zawodów zamieszczoną na naszej stronie internetowej (owe.pte.pl) oraz fanpage’u

na facebooku. 

Polska reprezentacja na Międzynarodowej Olimpiadzie Ekonomicznej.

Międzynarodowy sukces

polskich olimpijczyków

(21)

ŚĆ IIADA WIEDZY EKONOMICZNEJ Charakterystyka uczestników zawodów centralnych OWE

Klasa

Edycja OWE

XXX XXXI XXXII

laureat finalista laureat finalista laureat finalista

I 1 4 2 6 0 0

II 11 33 11 18 10 27

III 18 32 17 43 20 40

IV 0 1 0 3 0 3

Suma 30 70 30 70 30 70

Statystyki XXXII Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej

Okręg Miasto

Szkoły Uczestnicy

Wskaźnik sukcesu zgłoszone zawody okręgowe zawody

centralne zgłoszeni zawody

okręgowe zawody

centralne laureaci finaliści

podlaski Białystok 19 4 1 215 16 2 1 1 0,93%

kujawsko ‑pomorski Bydgoszcz 45 20 3 605 45 5 1 4 0,83%

częstochowski Częstochowa 21 11 1 330 29 1 0 1 0,30%

pomorski Gdańsk 49 16 3 907 60 7 3 4 0,77%

śląski Katowice 64 27 4 552 47 4 1 3 0,72%

świętokrzyski Kielce 27 9 0 256 21 0 0 0 0,00%

małopolski Kraków 57 20 9 718 57 24 7 17 3,34%

lubelski Lublin 46 15 7 710 53 7 1 6 0,99%

łódzki Łódź 42 18 2 577 52 3 1 2 0,52%

warmińsko ‑mazurski Olsztyn 36 18 1 364 27 2 1 1 0,55%

opolski Opole 18 5 1 266 22 2 2 0 0,75%

wielkopolski Poznań 71 34 4 942 79 5 1 4 0,53%

podkarpacki Rzeszów 38 14 1 427 39 1 1 0 0,23%

zachodniopomorski Szczecin 24 8 1 429 34 5 1 4 1,17%

mazowiecki Warszawa 100 34 15 1261 99 25 6 19 1,98%

dolnośląski Wrocław 56 23 2 936 77 5 3 2 0,53%

lubuski Zielona Góra 30 14 1 497 47 2 0 2 0,40%

Razem 743 290 56 9992 804 100 30 70

Wskaźnik sukcesu to stosunek liczby osób zakwalifikowanych do zawodów centralnych do liczby osób zgłoszonych w danym okręgu

Lista laureatów XXXII Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej

Miejsce

Imię

i nazwisko Szkoła Komitet

Okręgowy

Liczba pkt część pisemna

część

ustna ogółem pytanie

opisowe zadanie analityczne test 1 Maksymilian

Mucha VII Liceum Ogólnokształcące im. Zofii

Nałkowskiej w Krakowie Kraków 18 12 50 32 112

2 Jakub

Piznal Liceum Ogólnokształcące nr III Wrocław 24 14 39 33 110

3 Jakub

Klicki IV Liceum Ogólnokształcące im. Marii

Skłodowskiej ‑Curie w Olsztynie Olsztyn 18 15 45 30 108

4 Krystian

Nalepa II Liceum Ogólnokształcące im. Króla

Jana III Sobieskiego w Krakowie Kraków 15 15 43 35 108

(22)

Miejsce

Imię

i nazwisko Szkoła Komitet

Okręgowy

Liczba pkt część pisemna

część

ustna ogółem pytanie

opisowe zadanie analityczne test 5 Michał

Stankiewicz 2 Społeczne Liceum Ogólnokształcące

im. Pawła Jasienicy Warszawa 18 15 44 30 107

6 Bartosz

Kowal Zespół Szkół nr 14 Wrocław 16 15 44 32 107

7 Bartosz

Zoła I Liceum Ogólnokształcące im. Bartłomieja

Nowodworskiego w Krakowie Kraków 20 15 41 30 106

8 Mateusz

Klencz III Liceum Ogólnokształcące im. Stefana

Batorego Katowice 16 13 44 31 104

9 Krzysztof

Zdanowicz XXVII Liceum Ogólnokształcące

im. Tadeusza Czackiego w Warszawie Warszawa 17 13 39 35 104

10 Piotr Grzelak

Zespół Szkół Ogólnokształcących nr II.

Publiczne Liceum Ogólnokształcące nr II z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Marii Konopnickiej

Opole 17 14 44 27 102

11 Andrzej

Pióro III Liceum Ogólnokształcące w Gdańsku Gdańsk 18 14 41 29 102

12 Jan

Bugajski V Liceum Ogólnokształcące

im. Augusta Witkowskiego Kraków 17 15 38 32 102

13 Michał

Reczek XVIII Liceum Ogólnokształcące im. Jana

Zamoyskiego w Warszawie Warszawa 19 15 35 33 102

14 Maciej

Matys V Liceum Ogólnokształcące

15 Mikołaj

Smok I Liceum Ogólnokształcące im. Króla

Kazimierza Wielkiego w Olkuszu Kraków 19 15 41 25 100

16 Grzegorz Kiersnowski

II Liceum Ogólnokształcące im. księżnej Anny z Sapiehów Jabłonowskiej

w Białymstoku Białystok 22 14 30 34 100

17 Jędrzej

Brożyna III Liceum Ogólnokształcące

im. Marynarki Wojennej RP w Gdyni Gdańsk 16 15 41 27 99

18 Agata Książek

Zespół Szkół Ogólnokształcących nr II.

Publiczne Liceum Ogólnokształcące nr II z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Marii Konopnickiej

Opole 21 6 37 35 99

19 Jakub

Kowalczyk I Liceum Ogólnokształcące

im. Juliusza Słowackiego Rzeszów 21 9 35 34 99

20 Roman

Kraiński I Liceum Ogólnokształcące

im. Mikołaja Kopernika w Gdańsku Gdańsk 18 15 31 35 99

21 Michał

Różalski XXVII Liceum Ogólnokształcące

im. Tadeusza Czackiego w Warszawie Warszawa 17 15 43 23 98

22 Michał

Pocięgiel VI Liceum Ogólnokształcące

im. Tadeusza Reytana w Warszawie Warszawa 16 12 41 29 98

23 Piotr

Zawadzki XIII Liceum Ogólnokształcące Szczecin 15 15 37 31 98

24 Piotr

Nieckarz V Liceum Ogólnokształcące

25 Mateusz

Gil I Liceum Ogólnokształcące

im. Stanisława Staszica Lublin 15 15 36 32 98

26 Mateusz

Marzec I Liceum Ogólnokształcące

im. Tadeusza Kościuszki Łódź 14 15 35 33 97

27 Jan Jakub

Papież II Liceum Ogólnokształcące Poznań 18 15 33 31 97