XXXIII OLIMPIADA WIEDZY EKONOMICZNEJ

XXXIII OLIMPIADA

WIEDZY EKONOMICZNEJ

Gospodarka i społeczeństwo

w erze czwartej rewolucji przemysłowej

NR 3(90) 2020 ISSN 1507‑1383

2       Biuletyn PTE nr 3(90). Sierpień 2020 WYDAWCA:

ZARZĄD KRAJOWY

POLSKIEGO TOWARZYSTWA EKONOMICZNEGO ul. Nowy Świat 49, 00‑042 Warszawa

tel. 22 551 54 01, faks 22 551 54 44, e‑mail: zk@pte.pl PREZES PTE:

prof. dr hab. ELŻBIETA MĄCZYŃSKA RECENZENCI NAUKOWI:

dr hab. EWA GRUSZEWSKA, prof. UwB dr TADEUSZ SMUGA

REDAKTORZY NAUKOWI:

prof. dr hab. ELŻBIETA MĄCZYŃSKA prof. dr hab. STANISŁAW OWSIAK KOREKTA JĘZYKOWA:

mgr DANUTA JASTRZĘBSKA

Wszystkie biuletyny dostępne są w wersji elektronicznej na stronie internetowej PTE pte.pl w dziale Czasopisma.

PRZYGOTOWAŁ ZESPÓŁ W SKŁADZIE:

mgr PAWEŁ ADAMCZYK prof. dr hab. BOGUSŁAW FIEDOR prof. dr hab. MARIAN GORYNIA

mgr ANNA KUCHARCZYK – redaktor prowadząca dr hab. BEATA MAJECKA

dr hab. ZBIGNIEW MATKOWSKI prof. dr hab. STANISŁAW RUDOLF dr ELŻBIETA SZARUGA

mgr RADOSŁAW ŚLUSARCZYK prof. dr hab.  BOGDAN  ŚLUSARZ mgr  ALEKSANDRA  WISIŃSKA

ZDJĘCIA:

Archiwa Oddziałów PTE i ZK PTE SKŁAD I PROJEKT OKŁADKI: GEMMA DRUK I OPRAWA: Drukarnia „Kolumb”, Chorzów NAKŁAD: 4000 egz.

BIULETYN POLSKIEGO TOWARZYSTWA EKONOMICZNEGO kwartalnik bezpłatny – ukazuje się od 1990 r.

Spis treści 3/2020 Artykuły

Karolina Goraus ‑Tańska, Zuzanna Osika: Stopnie

• wyższego wykształcenia a zarobki w Polsce i in- nych krajach OECD

Agnieszka Domańska: Crowding‑in and Crowdin-

• g‑out Effects of Public Investments in Poland and Portugal: a Comparative Study

Izabela Młynarzewska ‑Borowiec: Income Gap

• between the New and Old EU Member States and Its Determinants in the Period 1996–2017 Krzysztof Turowski: Krakowska szkoła ekonomii

• wobec Wielkiego Kryzysu

Miscellanea

Eliza Przeździecka: Przepływy inwestycji zagra-

• nicznych między Unią Europejską i Japonią – per- spektywa umowy o partnerstwie gospodarczym Błażej Kiermasz, Mikołaj Kszczotek: Indeks VIX –

• zabezpieczenie czy zagrożenie? Konsekwencje finansjalizacji „wskaźnika strachu”

Recenzje i omówienia

Maciej Miszewski: Strategia dla Polski. Ćwierć

• wieku później, red. Grzegorz W. Kołodko i Jacek Tomkiewicz

Tadeusz Baczko: Strengthening the Knowledge

• Base for Innovation in the European Union, red. Marzenna Anna Weresa

Eckhard Hein: Kazimierz Łaski: Lectures in Ma-

• croeconomics: A Capitalist Economy without Unemployment, red. Jerzy Osiatyński i Jan To- porowski

http://www.ekonomista.info.pl/

Biuletyn PTE nr 3(90). Sierpień 2020       3

SPIS TREŚCI

Spis treści

Bogdan Ślusarz

Słowo wstępne . . . 5

OLIMPIADA WIEDZY EKONOMICZNEJ Stanisław Owsiak

Przebieg XXXIII Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej pod hasłem

„Gospodarka i społeczeństwo w erze czwartej rewolucji przemysłowej” . . . 6 Maksymilian Mucha

Relacja z Międzynarodowej Olimpiady Ekonomicznej . . . 23 Radosław Ślusarczyk

Olimpiada 4.0, czyli przerwana XXXIII OWE . . . 25 Sprawdź swoją wiedzę – zestawy pytań

XXXIII Olimpiada Wiedzy Ekonomicznej, rok szkolny 2019/2020 . . . 31 Kwadrans z Europejskim Kongresem Finansowym – rozmowa (online)

prof. dr. hab. Stanisława Owsiaka (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie)

z prof. dr. hab. Jerzym Żyżyńskim (Uniwersytet Warszawski) przeprowadzona 16 lipca 2020 r. . . . 41 Andrzej Wojtyna

O niektórych próbach zrozumienia istoty i skutków obecnego kryzysu . . . 45 Radosław Ślusarczyk

Gospodarcze aspekty globalnej pandemii – zarys problemu . . . 53 Kwestionariusz ekonomisty – Jakub Klicki . . . 61

ECHA X KONGRESU EKONOMISTÓW POLSKICH Pokongresowa seria wydawnicza: Ekonomiści dla Rozwoju Monografia: Nauki ekonomiczne i wyzwania współczesności.

Fundamentalne problemy w teorii i praktyce . . . 62 Pokongresowa seria wydawnicza: Ekonomiści dla Rozwoju

Monografia: Jednorodność czy pluralizm.

Rozważania nad naturą nauk ekonomicznych i gospodarki . . . 66

REFERATY KONGRESOWE Marek Szczepański

Badanie możliwości wykorzystania dorobku ekonomii behawioralnej w sferze regulacyjnej

gospodarki w Polsce . . . 71 Wiesław Szczęsny

Alokacja środków publicznych – wyzwania XXI wieku . . . 81

Biuletyn PTE Nr 3(90) Sierpień 2020

XXXIII Olimpiada Wiedzy Ekonomicznej

Gospodarka i społeczeństwo

w erze czwartej rewolucji przemysłowej

4       Biuletyn PTE nr 3(90). Sierpień 2020 MISCELLANEA John Maynard Keynes

Ekonomiczne perspektywy dla naszych wnuków (1930 r.) . . . 88 Elżbieta Mączyńska

Czy pandemia to czarny łabędź? . . . 89 To warto wiedzieć – media o gospodarce, ekonomii i społeczeństwie . . . 93 Zjazd Oddziału PTE w Szczecinie . . . 93

NOMINACJE, WYBORY

Ekonomiści rektorami (kadencja 2020–2024) . . . 94

RECENZJE, KSIĄŻKI NADESŁANE Elżbieta Mączyńska

Czy zmierzch Europy?

Recenzja książki Jerzego Kleera Zmierzch Europy, Wydawnictwo Naukowe PWN,

Warszawa 2020 . . . 95 Książki nadesłane . . . 98

Z KART HISTORII Alojzy Czech

Naukowa organizacja pracy w oczach ekonomisty – wg Stefana L. Zaleskiego . . . 99 List pierwszego w historii premiera Indii, Jawaharlala Nehru, do Michała Kaleckiego . . . 109

Z NASZYCH STARODRUKÓW

Jan Stanisław Lewiński – Reforma studjum ekonomicznego . . . 110

PUBLIKACJA WYDANA DZIĘKI DOFINANSOWANIU ZE ŚRODKÓW NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO I MINISTERSTWA EDUKACJI NARODOWEJ

Olimpiada Wiedzy Ekonomicznej jest organizowana przez Polskie Towarzystwo Ekonomiczne jako zadanie zlecone przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i współfinansowane z dotacji MEN – umowa MEN/2019/DSKKZ/1215 z 25 września 2019 r.

Biuletyn PTE nr 3(90). Sierpień 2020       5

SŁOWO WSTĘPNE

Szanowni Państwo,

na przełomie lat 2016 i 2017 świętowaliśmy jubileusz XXX‑lecia Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej (OWE), organizowanej corocznie przez Polskie Towarzystwo Ekonomiczne. Za nami kolejne trzy edycje Olimpiady, nowe doświadczenia i to, co cenne obecnie i w przy- szłości – wiedza ekonomiczna zdobyta i zdobywana przez uczniów. Olimpijczycy od lat gremialnie wal- czą o miano laureatów i o miano zwycięzcy. Warto wspomnieć, jak kilka lat temu na spotkaniu z najlep- szą „setką” w Polsce, były zwycięzca – opowiadając o swojej przygodzie z OWE – mówił, ile musiał prze- czytać książek, aby w końcu dopiąć swego – wygrać.

Dość powiedzieć, że uczestnicy tych Olimpiad robią wspaniałe kariery, są między innymi prezesami firm, dyrektorami banków, osiągają sukcesy naukowe.

Mijająca XXXIII edycja była inna niż poprzednie, pandemia COVID‑19 w Polsce i na świecie unie- możliwiła przeprowadzenie zawodów III stopnia – centralnych.

Zaistniała sytuacja była inspiracją dla Komitetu Głównego Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej, aby problematyka z tym związana, jako bardzo aktualna, z którą musi się zmierzyć Polska i świat, była myślą przewodnią XXXIV edycji OWE. Odbędzie się ona pod hasłem „Ekonomia wobec kryzysów. Gospodarcze i społeczne skutki pandemii”.

W tym numerze „Biuletynu” znajdą Państwo mię- dzy innymi tekst autorstwa Radosława Ślusarczyka, sekretarza naukowego Komitetu Głównego OWE, na temat ewaluacji XXXIII OWE.

Najlepsi z najlepszych w OWE od ubiegłego roku biorą udział w Międzynarodowej Olimpiadzie Ekono- micznej. Maksymilian Mucha, zdobywca tytułu „Best in economics”, zrelacjonował swój pobyt w Peters- burgu i odniesiony tam znaczący sukces.

Polskie Towarzystwo Ekonomiczne od 33 lat, dzięki pomocy sponsorów, organizuje OWE. Pra- gnę w imieniu Zarządu Krajowego PTE i Komitetu Głównego OWE serdecznie podziękować wszystkim wspierającym to masowe przedsięwzięcie w całej Polsce, a zwłaszcza Ministerstwu Edukacji Narodowej i Narodowemu Bankowi Polskiemu.

W imieniu PTE i własnym bardzo dziękuję wszystkim tym, którzy w całej Polsce pomagają

w organizacji OWE, a przede wszystkim: dyrektorom szkół, nauczycielom, opiekunom, pracownikom na- ukowym, Zarządom Oddziałów PTE oraz wszystkim Koleżankom i Kolegom pracującym społecznie od lat w Oddziałach na rzecz Olimpiady.

Zapraszamy młodzież ze wszystkich szkół do uczestnictwa w Olimpiadzie Wiedzy Ekonomicznej, gwarantujemy piękną, niezapomnianą przygodę z eko- nomią oraz spotkania z wybitnymi polskimi i zagra- nicznymi ekonomistami.

Zapraszam również na nasze strony internetowe – www.pte.pl, www.owe.pte.pl oraz na profil OWE na Facebooku.

Kolejnym godnym uwagi jest tekst autorstwa prof. Stanisława Owsiaka, przewodniczącego Ko- mitetu Głównego OWE, przedstawiający relacje se- kretarzy Komitetów Okręgowych na temat zawodów w poszczególnych okręgach oraz podsumowanie Pana Profesora.

Tradycją jest publikowanie w „Biuletynie” tek- stów i opinii – związanych z przewodnim hasłem nadchodzącej edycji OWE – znanych ekonomistów.

Tym razem publikujemy rozmowę dwóch profeso- rów: Stanisława Owsiaka i Jerzego Żyżyńskiego na temat gospodarki i narzędzi stosowanych w polityce społeczno ‑gospodarczej. Z kolei prof. Andrzej Woj- tyna pisze O niektórych próbach zrozumienia istoty i skutków obecnego kryzysu. Kwestii gospodarczych aspektów skutków globalnej pandemii dotyczy też tekst Radosława Ślusarczyka.

„Biuletyn” ponadto zawiera stałe bloki tematyczne, m. in. MISCELLANEA, Z NASZYCH STARODRU- KÓW, RECENZJE i inne. Prezentowane są artykuły i inne materiały dotyczące aktualnych zagadnień społeczno ‑gospodarczych, w tym takich, które wiążą się także z tematyką kolejnej, XXXIV OWE. W imie- niu własnym i Redakcji zachęcam do lektury „Biule- tynu” w przekonaniu, że może to sprzyjać pogłębio- nym refleksjom na temat fundamentalnych kwestii ekonomicznych, jakie występują w teorii i praktyce gospodarczej.

Dr hab. Bogdan Ślusarz, prof. UZ wiceprezes Polskiego Towarzystwa

Ekonomicznego

Bogdan Ślusarz

Słowo wstępne

6       Biuletyn PTE nr 3(90). Sierpień 2020

Przebieg XXXIII Olimpiady Wiedzy

Ekonomicznej pod hasłem „Gospodarka i społeczeństwo w erze czwartej rewolucji przemysłowej”

Stanisław Owsiak

1. Ekonomia wobec wyzwań nowej gospodarki

Olimpiada Wiedzy Ekonomicznej (OWE) jest or- ganizowana corocznie przez Polskie Towarzystwo Ekonomiczne na zlecenie Ministerstwa Edukacji Narodowej od roku szkolnego 1987/1988. Jej misją jest inspirowanie zainteresowania uczniów wiedzą ekonomiczną, a w konsekwencji wyłanianie talentów w tej dziedzinie. W ponadtrzydziestoletnim okresie istnienia tego przedsięwzięcia Komitet Główny OWE niezmiennie kieruje się wartościami, które przyświe- cały tej ważnej społecznie i gospodarczo inicjatywie.

Posłannictwem Olimpiady jest nie tylko krzewienie encyklopedycznej wiedzy ekonomicznej wśród mło- dzieży, ale także rozbudzanie kreatywnych postaw wobec występujących zjawisk ekonomicznych w ota- czającej nas rzeczywistości. Chodzi tutaj o wiązanie wiedzy książkowej z ekonomią życia codziennego, o osobiste postrzeganie teorii ekonomii przez pry- zmat zmieniających się cen towarów, wahań kursu walutowego, zmienności oprocentowania oszczęd- ności, możliwości znalezienia pracy przez rodziców, wysokości ich wynagrodzeń, wysokości emerytur, wysokości stypendiów, kieszonkowego itd. Takie spojrzenie na zjawiska ekonomiczne z perspektywy indywidualnej powinno zachęcać młodego człowieka do zastanowienia się nad przyczynami kształtowania się różnych zjawisk ekonomicznych, poszukiwania związków przyczynowo ‑skutkowych między zja- wiskami, także w wymiarze makroekonomicznym.

Chodzi o zwracanie uwagi uczniów na zależności między mikroekonomicznymi zjawiskami a warun- kami i skutkami polityki ekonomicznej, społecznej, finansowej prowadzonej przez państwo. Zdobywana

* Prof. dr hab. Stanisław Owsiak, przewodniczący Ko- mitetu Głównego Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej, Uni- wersytet Ekonomiczny w Krakowie, Katedra Finansów i Polityki Finansowej.

wiedza książkowa powinna nie tylko sprzyjać zrozu- mieniu sensu zjawisk ekonomicznych na obecnym etapie życia, ale też, a może przede wszystkim, po- dejmowaniu racjonalnych decyzji ekonomicznych w dorosłym życiu. Organizatorzy zdają sobie w pełni sprawę, że z imponującej liczby uczestników kolej- nych edycji OWE zapewne tylko niewielka część bę- dzie pogłębiać wiedzę na ekonomicznych kierunkach studiów. Dla tej części młodzieży zdobyta wiedza podczas zawodów OWE będzie stanowić dobry punkt wyjścia do pogłębionych studiów. Jednak misja OWE ma bardziej uniwersalny wymiar, gdyż chodzi w niej przede wszystkim o zainteresowanie zjawiskami eko- nomicznymi większej liczby uczestników, których preferencje zawodowe będą inne, jednak flirt z eko- nomią na wczesnym etapie życia będzie korzystny w późniejszych jego etapach.

Wielką wartością Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej jest, jak już stwierdzono, łączenie wiedzy podręczni- kowej z realnym życiem gospodarczym i społecznym.

Warunki gospodarowania podlegają, co naturalne, zmianom w czasie i przestrzeni. Zmienia się też teoria ekonomii, zmieniają się doktryny ekonomiczne i spo- łeczne. Dlatego też kolejne edycje OWE nawiązują do tych zmian, czego potwierdzeniem są hasła prze- wodnie poszczególnych edycji, w których chodziło o takie rozłożenie akcentów w doborze literatury, aby nawiązywała ona do tych najnowszych trendów w eko- nomii w realnie otaczającym nas świecie. W ostatnich latach Komitet Główny OWE starał się ukierunko- wać zainteresowania uczniów takimi najnowszymi zjawiskami i trendami jak wzrastające nierówności dochodowe i majątkowe, ekonomiczne i społeczne skutki globalizacji, przyczyny i skutki pojawiających się tendencji protekcjonistycznych, nadmierna finan- sjalizacja gospodarki, wpływ zjawisk demograficz- nych na gospodarkę i społeczeństwo, wpływ procesów emigracyjnych na rynek pracy, degradacja środowiska naturalnego jako skutek działalności gospodarczej i inne.

OLIMPIADA WIEDZY EKONOMICZNEJ

Biuletyn PTE nr 3(90). Sierpień 2020       7

OLIMPIADA WIEDZY EKONOMICZNEJ

Potwierdzeniem wiązania aktualnych wyzwań real- nie występujących zjawisk w gospodarce i ich skutków dla społeczeństwa jest decyzja Komitetu Głównego Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej o tym, że hasłem przewodnim XXXIII edycji było „Gospodarka i spo- łeczeństwo w erze czwartej rewolucji przemysłowej”.

Uznaliśmy, że postępująca digitalizacja życia będzie rozstrzygać o przebiegu procesów gospodarczych i społecznych, wpływając na zachowanie się podmio- tów na skutki ekonomiczne decyzji podejmowanych w dobie cyfryzacji, na środowisko, w którym działa już człowiek. Rewolucja technologiczna w zakre- sie pozyskiwania i wykorzystywania informacji za pomocą nośników elektronicznych stwarza szansę dla rozwoju gospodarki i społeczeństwa, może dać impuls rozwojowy porównywalny z pierwszą rewo- lucją przemysłową, która polegała na przełomowym napędzaniu maszyn parą i wodą. Druga rewolucja związana była z szerokim zastosowaniem w przemyśle energii elektrycznej. Kolejny przełom w procesach gospodarowania, określany trzecią rewolucją prze- mysłową, związany był z automatyzacją procesów produkcyjnych, rozwojem środków telekomunikacji, elektroniki, systemów informatycznych i komputerów.

Termin „czwarta rewolucja przemysłowa”, chociaż dość powszechnie używany w literaturze i publicy- styce, nie ma jednoznacznej cezury czasowej. Może być traktowany jako ewolucyjne pogłębienie trzeciej rewolucji. Niezależnie jednak od tych wątpliwości w ostatnich dekadach mamy wyraźny proces eks- pansji gospodarki cyfrowej, dalszą jej digitalizację, wzrost znaczenia big data przy podejmowaniu decyzji.

Eksplozja operacji gospodarczych dokonywanych za pomocą Internetu świadczy wyraźnie o tym, że nieza- leżnie od przyjętego nazewnictwa mamy do czynienia z nową jakością, w której wirtualna rzeczywistość i re- alne zjawiska żyją nie tylko w coraz ściślejszej sym- biozie, ale wzajemnie oddziałują na siebie. Są przeto trudniejsze do rozpoznania. Zagadnienia te zostały sze- rzej naświetlone przez profesora Wojciecha Cellarego w specjalnie zamówionym przez KG OWE artykule pt. Przemysł 4.0 i Gospodarka 4.0 opublikowanym w „Biuletynie PTE” poświęconym XXXIII edycji OWE [9 nr 3(86) 2019]. Uprzedzając nieco późniejsze rozważania związane z hasłem przewodnim XXXIV edycji Olimpiady, można postawić retoryczne pytanie:

jak wyglądałaby sytuacja społeczeństwa i gospodarki, różnych sfer życia (edukacja, zdrowie, komunika- cja społeczna) bez czwartej rewolucji. Dostrzegając jej dobrodziejstwa, nie można, rzecz jasna, też nie zauważać, że ogromny postęp cyfryzacji procesów gospodarczych i społecznych może wywoływać także zagrożenia, które obecnie trudno jest w pełni rozpo- znać. Chodzi o bezpieczeństwo obrotu gospodarczego, bezpieczeństwo transakcji finansowych, ochronę dóbr osobistych instytucji państwowych i ludności.

O trafności wyboru hasła przewodniego przez Ko- mitet Główny OWE świadczy jego entuzjastyczne przyjęcie przez finalistów i opiekunów ostatniej edycji OWE podczas finału w Serocku w kwietniu 2019 r.

Zainteresowanie młodzieży tą tematyką potwierdzają pozytywne opinie docierające do Komitetu Głów- nego OWE w trakcie przebiegu zawodów na szczeblu szkolnym i okręgowym, wyrażane przez uczestników, nauczycieli i opiekunów. Wśród opinii tych pojawiały się także i takie, które zwracały uwagę na złożoność i trudność materii. Uwagi te są jednak odbierane przez KG OWE jako potwierdzenie właściwego wyboru hasła przewodniego, gdyż właśnie złożoność tego zjawiska i jego potencjalne ekonomiczne i społeczne skutki, skłaniają do zmierzenia się z nim, do lepszego jego rozpoznania.

Podjęta przez KG OWE uchwała o haśle przewod- nim XXXIII Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej zna- lazła uznanie prezesa Narodowego Banku Polskiego, profesora Adama Glapińskiego, czego dowodem było objęcie jej honorowym patronatem.

2. Przebieg zawodów – w cieniu epidemii COVID‑19

W roku szkolnym 2019/2020 po raz pierwszy od istnienia Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej nie udało się przeprowadzić zawodów w pełnym zakresie. Skła- dają się one tradycyjnie z trzech etapów: na szczeblu szkół – I etap (szkolny), na szczeblu okręgów – II etap, na szczeblu krajowym – III etap finałowy. O ile prze- bieg dwóch pierwszych etapów odbył się bez zakłóceń, o tyle etap III przewidziany na 4–5 kwietnia 2020 r., został odwołany. Odwołanie III etapu, ze względu na stan pandemiczny, dokonane zostało decyzją Minister- stwa Edukacji Narodowej, która dotyczyła wszystkich olimpiad realizowanych na zlecenie MEN (Rozporzą- dzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 marca 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szcze- gólnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID‑19, DzU 2020, poz. 530). Decyzją Minister- stwa Edukacji Narodowej wyniki osiągnięte w II eta- pie, zweryfikowane przez Komitet Główny, zostały uznane za ostateczne, a najlepszej setce uczestników Komitet Główny nadał status finalisty XXXIII Olim- piady Wiedzy Ekonomicznej.

Zmiana harmonogramu XXXIII OWE miała wpływ nie tylko na ustalenie listy finalistów i naj- lepszych uczestników tej edycji. Do tradycji zawo- dów należało spotkanie finalistów (100 zawodni- ków) z prezesem Narodowego Banku Polskiego, które miało odbyć się w Warszawie w przeddzień zawodów. Nie było też możliwe zaprezentowanie tradycyjnego wykładu dla finalistów przez profesora

8       Biuletyn PTE nr 3(90). Sierpień 2020

Wojciecha Cellarego w dniu 4 kwietnia 2020 r. Po- mimo tego w imieniu Komitetu Głównego OWE chciałem przekazać podziękowania Panu Profesorowi za napisany, wspomniany wcześniej artykuł związany z hasłem przewodnim, jak też za gotowość przyjazdu do Serocka na spotkanie z finalistami. Podczas za- wodów finałowych mamy także zwyczaj zapraszać zwycięzców lub laureatów poprzednich edycji OWE, którzy osiągnęli sukces w życiu zawodowym. Lista zaplanowanych wydarzeń, które nie mogły dojść do skutku, jest znacznie większa. Tradycją stało się już, że laureaci każdej edycji zostają przyjęci przez władze centralne Rzeczypospolitej Polskiej, na spo- tkaniach tych zwyczajowo kończy się dana edycja OWE. Niestety tegoroczna uroczystość zakończenia XXXIII edycji Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej, ze względu na stan epidemii, również nie mogła się odbyć, natomiast nagrody ufundowane przez Mecenasów Olimpiady zostały wręczone finalistom w sposób indywidualny.

3. Pełna statystyka niepełnych zawodów Zawody I stopnia (szkolne) zostały przeprowadzone we wszystkich szkołach, które zgłosiły chęć uczest- niczenia w Olimpiadzie i przystąpiły do niej w dniu 6 listopada 2019 r. Do udziału w zawodach XXXIII Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej zgłosiło się łącznie 8537 uczniów z 645 szkół.

Zawody II stopnia (okręgowe) XXXIII Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej odbyły się 9 stycznia 2020 r.

Do tego etapu zawodów zakwalifikowanych zostało łącznie 676 najlepszych uczestników z 242 szkół, którzy zostali wyłonieni w zawodach szkolnych.

W wyniku przeprowadzonych zawodów na I i II etapie status finalisty otrzymało 100 uczestników.

Pełna lista finalistów jest podana w dalszej części

„Biuletynu” oraz na stronie internetowej OWE. W tym miejscu poprzestaniemy na wymienieniu pięciu naj- lepszych uczestników. Są to:

1) Mucha Maksymilian, VII Liceum Ogólnokształcące im. Zofii Nałkowskiej w Krakowie – 89 punktów, 2) Łaszkowski Jakub, VIII Liceum Ogólnokształcące

im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – 88 punktów, 3) Gil Mateusz, I Liceum Ogólnokształcące im. Sta-

nisława Staszica w Lublinie – 81 punktów, 4) Przybyło Michał, V Liceum Ogólnokształcące

im. A. Witkowskiego w Krakowie – 81 punktów, 5) Kaczyński Piotr, VIII LO im. Władysława IV

w Warszawie – 81 punktów.

Uzyskane wyniki są imponujące, a poza tym świadczą o bardzo ostrej rywalizacji wśród najlep- szych uczestników. Wyłonienie tej „złotej piątki” jest ważne także ze względu na zaangażowanie naszych olimpijczyków w zbliżających się zawodach zagra- nicznych.

Struktura uczestników zakwalifikowanych do za- wodów III stopnia (jednocześnie tych, którzy uzyskali tytuł finalisty) ze względu na reprezentowany Komitet Okręgowy przedstawiała się następująco:

1 1 1 1 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7

2427

0 5 10 15 20 25 30

Białystok Częstochowa

Kielce Opole

Gdańs kŁódź

Rzeszów Katowice

Zielona Góra

BydgoszczSzczecinPoznańWrocławLublin Kraków

Warszawa

W XXXIII edycji Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej za najlepszą szkołę uznane zostało V Liceum Ogólno- kształcące im. A. Witkowskiego w Krakowie, z któ- rego zakwalifikowało się do finału 8 uczniów.

4. Olimpiada Wiedzy Ekonomicznej – na międzynarodowe szlaki

Wieloletnie starania Polskiego Towarzystwa Eko- nomicznego o konfrontację zdobytej wiedzy przez naszych olimpijczyków z zawodnikami z innych kra- jów zakończyły się sukcesem w 2019 r., kiedy Mini- sterstwo Edukacji Narodowej zgłosiło reprezentację Polski do udziału w Międzynarodowej Olimpiadzie Ekonomicznej (IEO). W ten sposób Polska po raz pierwszy weszła na forum międzynarodowej konku- rencji olimpijskiej z zakresu wiedzy ekonomicznej.

W lipcu 2019 r. polska reprezentacja, składająca się z 5 najlepszych laureatów XXXII OWE, wzięła udział w zawodach Międzynarodowej Olimpiady Ekonomicznej (IEO). Zawody przeprowadzone zostały od 23 lipca do 1 sierpnia 2019 r. w Sankt Petersburgu. Reprezentacji Polski towarzyszyli:

przewodniczący Komitetu Głównego Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej – prof. Stanisław Owsiak i sekretarz naukowy Komitetu Głównego Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej – mgr Radosław Ślusarczyk.

Przedstawiciele Komitetu Głównego zostali powołani w skład organów IEO. Głównym partnerem polskiej reprezentacji w zawodach Międzynarodowej Olim- piady Ekonomicznej zostały Polskie Linie Lotnicze

„LOT” SA.

W Międzynarodowej Olimpiadzie Ekonomicznej uczestniczyło 150 reprezentantów z 24 państw ze wszystkich części świata. Laureaci naszej Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej potwierdzili swoją wyróżnia- jącą się znajomość ekonomii. W najlepszej szóstce

Biuletyn PTE nr 3(90). Sierpień 2020       9

młodych ekonomistów na świecie, nagrodzonych ty- tułem „Best in economics”, znaleźli się aż dwaj nasi reprezentanci – Jakub Klicki i Maksymilian Mucha.

Wysokie miejsca w klasyfikacji z ekonomii zajęli również Michał Stankiewicz (7) oraz Jakub Piznal (12). Dodatkowo nasi reprezentanci: Jakub Klicki, Maksymilian Mucha, Jakub Piznal i Michał Stankie- wicz mogą także poszczycić się zdobyciem srebrnych medali w indywidualnej klasyfikacji generalnej. Dru- żynową klasyfikację generalną wygrała reprezentacja Brazylii, wyprzedając zespół z Chin (więcej na ten temat zob. tekst M. Muchy).

Kolejna edycja Międzynarodowej Olimpiady Wie- dzy Ekonomicznej została zaplanowana na lipiec 2020 r. w Kazachstanie. Jednak ze względu na ogólno- światową epidemię COVID‑19 pierwotnie Olimpiada została odwołana. Po wyklarowaniu się sytuacji oraz zbadaniu możliwości organizacyjnych i technicznych podjęto decyzję o przeprowadzeniu zawodów w trybie on‑line. Zawody odbędą się 7–13 września 2020 r.

Decyzją Komitetu Głównego OWE w Międzynarodo- wej Olimpiadzie Ekonomicznej (IEO) weźmie udział pięciu najlepszych uczestników XXXIII edycji, któ- rych nazwiska zostały podane wyżej. Ponadto władze Międzynarodowej Olimpiady Ekonomicznej podjęły decyzję, że w 2021 r. gospodarzem zawodów będzie Kazachstan.

W roku 2020 przedstawiciele krajów Grupy Wy- szehradzkiej zaprosili Polskę do udziału w Europej- skiej Olimpiadzie Ekonomicznej (European Econo- mics Olympiad). Zawody zostały zaplanowane na II połowę listopada 2020 r. w Budapeszcie. Decyzją Komitetu Głównego OWE w Olimpiadzie tej weźmie udział pięciu uczestników XXXIII OWE, którzy zdo- byli najwięcej punktów.

5. Olimpiada Wiedzy Ekonomicznej – sukces ma wielu ojców

Każda edycja OWE to wielkie przedsięwzięcie merytoryczne i organizacyjne. Jego rzetelne prze- prowadzenie wymaga zaangażowania wielu osób.

Największe uznanie należy się, co oczywiste, sa- mym uczestnikom – młodzieży, która powodowana pięknymi ideami zdobywania wiedzy i rywalizacji z innymi olimpijczykami poświęca swój czas na te dobrowolne zajęcia. Na uznanie zasługuje życzliwy stosunek władz szkół średnich, nieoceniony jest wprost wysiłek nauczycieli, opiekunów w przygotowanie uczniów. Doprowadzenie zawodów do etapu finało- wego, w który w największym stopniu zaangażowany jest Komitet Główny OWE, poprzedzone jest wysił- kiem organizacyjnym działaczy Polskiego Towarzy- stwa Ekonomicznego w okręgach.

Aby wyrazić słowa uznania i podziękowania za ten rodzaj aktywności, w obecnym „Biuletynie”

przedstawiamy „migawki” z zawodów okręgowych przesłane przez Komitety Okręgowe.

Zawody okręgowe w Białymstoku (sekretarz Komitetu Okręgowego dr Łukasz Siemieniuk)

Zawody okręgowe Olimpiady Wiedzy Ekonomicz- nej odbyły się na Wydziale Ekonomii i Finansów Uniwersytetu w Białymstoku. Do tego etapu zakwa- lifikowanych zostało 16 najlepszych uczniów z woje- wództwa podlaskiego. Komitet Okręgowy OWE przy Polskim Towarzystwie Ekonomicznym w Białymstoku pragnie poinformować, że do XXXIII edycji Olim- piady „Gospodarka i społeczeństwo w erze czwartej rewolucji przemysłowej” zgłosiło się 243 uczniów z 18 szkół z województwa podlaskiego. W zawodach szkolnych udział wzięło 154 uczniów z 15 szkół.

Zawody okręgowe w Bydgoszczy (sekretarz Komitetu Okręgowego Iwona Napierała)

Do zawodów XXXIII edycji Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej zgłosiło się 606 uczniów z 46 szkół województwa kujawsko ‑pomorskiego. W zawodach szkolnych, które odbyły się 6 listopada 2019 r. wzięło udział 359 uczniów z 45 szkół. Po weryfikacji prac przez jury do zawodów okręgowych zakwalifiko- wało się 44 uczniów z 20 szkół. Zawody odbyły się 9 stycznia br. Po zawodach okręgowych do zawodów

OLIMPIADA WIEDZY EKONOMICZNEJ

10       Biuletyn PTE nr 3(90). Sierpień 2020

centralnych, które miały odbyć się 4–5 kwietnia br., zakwalifikowało się 5 uczniów z 4 szkół województwa kujawsko ‑pomorskiego.

Zawody okręgowe w Częstochowie (sekretarz Komitetu Okręgowego mgr Małgorzata Romanowska)

Komitet Okręgowy Olimpiady Wiedzy Ekonomicz- nej przy Polskim Towarzystwie Ekonomicznym w Czę- stochowie informuje, że do XXXIII edycji Olimpiady odbywającej się pod hasłem „Gospodarka i społeczeń- stwo w erze czwartej rewolucji przemysłowej” zgłosiło się 296 uczniów z 17 szkół z dawnego województwa częstochowskiego obecnie wchodzącego w skład wo- jewództwa śląskiego obejmującego okręg powiatu:

grodzkiego, miasto Częstochowa, częstochowskiego, kłobuckiego, lublinieckiego, myszkowskiego, za- wierciańskiego. Ostatecznie do I etapu XXXIII OWE przystąpiło 248 uczniów z 17 szkół. W ramach przy- gotowania młodzieży Komitet Okręgowy Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej w Częstochowie zorganizował 4 prelekcje dla 193 słuchaczy w siedzibie PTE Oddziału w Częstochowie. W warsztato ‑szkoleniach, które zor- ganizowano 15 razy w ramach „Czwartków u Ekono- mistów” dla młodzieży szkolnej przygotowującej się do XXXIII Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej w roku szkolnym 2019/2020, uczestniczyło 210 uczniów.

Warsztato ‑szkolenia organizowane od roku szkolnego 2017/2018, których pomysłodawcą i organizatorką jest mgr Małgorzata Romanowska, cieszą się dużym zainteresowaniem wśród młodzieży i ich opiekunów naukowych. W roku szkolnym 2019/2020 po raz pierw- szy zorganizowano 6 wyjazdowych warsztato ‑szkoleń dla szkół zgłaszających największą liczbę uczestników Olimpiady: jedno w Zespole Szkół nr 1 im. A. Mickie- wicza w Lublińcu, trzy w Zespole Szkół im. Tadeusza Kościuszki w Żarkach i dwie prelekcje na Uniwersy- tecie Ekonomicznym we Wrocławiu w ramach współ- pracy z przewodniczącą Komisji Rewizyjnej ZK PTE dr hab. Mirosławą Kwiecień, prof. UE we Wrocławiu i prof. dr. hab. Jerzym Niemczykiem – prorektorem UE

we Wrocławiu, dyrektorem Instytutu/Katedry Strategii i Metod Zarządzania oraz zorganizowano warsztaty studyjne w IBM we Wrocławiu. Każdy uczestnik warsztato ‑szkoleń otrzymał certyfikat uczestnictwa.

W sumie zorganizowano 21 warsztato ‑szkoleń, które odbyły się od 17 października 2019 r. do 13 grudnia 2019 r.

Pierwszy etap zawodów XXXIII OWE odbył się 6 listopada 2019 r. w macierzystych szkołach zgło- szonych uczniów przez opiekunów szkolnych i dy- rekcję szkoły. Ostatecznie do zawodów II stopnia XXXIII OWE w naszym Okręgu zakwalifikowało się 30 uczniów z 11 szkół. Kolejne zawody II stop- nia XXXIII OWE odbyły się według harmonogramu zgodnie z regulaminem OWE 9 stycznia 2020 r. Za- wody Okręgowe odbyły się w Auli TEB Edukacja Od- dział w Częstochowie, z którym współpracujemy od 2010 r. Do Olimpiady II etapu przystąpiło 22 uczniów z 30 zakwalifikowanych przez jury Komitetu Okręgo- wego w Częstochowie z 8 szkół. W naszym Okręgu do zawodów III stopnia (centralnych) zakwalifiko- wał się 1 uczeń, tj. Agnieszka Strona z II Liceum Ogólnokształcącego im. R. Traugutta, która została również finalistką III edycji Konkursu „Laur Młodego Ekonomisty” (na temat konkursu zob. więcej www.

czestochowa.pte.pl).

Zawody okręgowe w Gdańsku (sekretarz Komitetu Okręgowego mgr Elżbieta Kutnik)

Do bieżącej, XXXIII edycji OWE we wrześniu zgłoszono 449 uczniów z 36 szkół województwa po- morskiego, z czego do II etapu Olimpiady zakwalifiko- wało się 53 uczniów z 14 szkół. 18 grudnia 2019 r. na Wydziale Ekonomicznym Uniwersytetu Gdańskiego odbył się dla uczniów wykład pt. „Gospodarka i spo- łeczeństwo w erze czwartej rewolucji przemysłowej”

i warsztaty poprowadzone przez dr Małgorzatę Ja- rocką. W egzaminie okręgowym 9 stycznia wzięło udział 39 uczniów. Do centralnego etapu zakwali- fikowały się w tym roku dwie uczennice z III LO im. Marynarki Wojennej RP w Gdyni.

Biuletyn PTE nr 3(90). Sierpień 2020       11

Zawody okręgowe w Katowicach (sekretarz Komitetu Okręgowego dr Joanna Czech ‑Rogosz)

W okręgu Katowice do udziału w zawodach I stopnia XXXIII OWE zgłosiło się 360 uczniów z 51 szkół, z czego faktycznie wzięło udział 247 osób z 50 szkół. Młodzież zainteresowana problematyką ekonomiczną, przygotowująca się do rywalizacji w Olimpiadzie w bieżącej edycji, ale też zamierza- jąca uczestniczyć w zawodach w kolejnych latach, została zaproszona na merytoryczno ‑organizacyjne spotkanie zorganizowane przez Komitet Okręgowy.

Wykład związany z hasłem przewodnim wygłosiła dr Joanna Czech ‑Rogosz, uczniowie otrzymali też wiele cennych, praktycznych wskazówek dotyczą- cych przygotowania się do zawodów szkolnych i okręgowych. Spotkanie odbyło się w gościnnych murach Wyższej Szkoły Bankowej w Chorzowie i Katowicach, która użyczyła swojej auli również na styczniowe zawody okręgowe. WSB w Cho- rzowie i Katowicach jako wydział zamiejscowy poznańskiej WSB, wg wyników rekrutacji w roku akademickim 2019/2020, najczęściej wybierana uczelnia niepubliczna w kraju, została też, podob- nie jak w latach ubiegłych, głównym partnerem Oddziału Katowice PTE w organizacji nadchodzącej XXXIV OWE. Do styczniowych zawodów II stopnia przystąpiło 21 uczniów z 14 szkół spośród 27 za- kwalifikowanych. Ten etap rywalizacji przyniósł awans do III etapu czterem uczniom z najlepszymi wynikami. Są to:

Kukliński Paweł z III Uniwersyteckiego Liceum

• Ogólnokształcącego im. A. Mickiewicza w Ka- towicach,

Krzysztof Hołota z V Liceum Ogólnokształcącego

• w Bielsku ‑Białej,

Mateusz Mamot z Uniwersyteckiego I Liceum

• Ogólnokształcącego im. J. Słowackiego w Cho- rzowie,

Przemysław Popczyk z Zespołu Szkół Ogólnokształ-

• cących nr 1 im. Zbigniewa Religi w Zabrzu.

Zawody okręgowe w Kielcach (sekretarz Komitetu Okręgowego mgr Łukasz Antos)

Komitet Okręgowy OWE przy Polskim Towa- rzystwie Ekonomicznym w Kielcach informuje, że do XXXIII edycji Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej zostało zgłoszonych 204 uczestników z 21 szkół z wo- jewództwa świętokrzyskiego. W zawodach szkolnych udział wzięło 162 uczniów z 21 szkół. Do zawodów okręgowych zostało zakwalifikowanych 18 uczniów z 8 szkół.

Zawody okręgowe odbyły się na Wydziale Prawa Administracji i Nauk Społecznych w auli im. prof. An- toniego Malinowskiego Uniwersytetu Jana Kocha- nowskiego w Kielcach.

Komitet Okręgowy OWE współpracuje ze Świę- tokrzyskim Kuratorem Oświaty, panem Kazimierzem Mądzikiem i prezesem Zarządu Banku Spółdzielczego w Kielcach, panem Stanisławem Matejkiewiczem.

W ramach współpracy corocznie zapraszanych jest 10 najlepszych uczestników olimpiady na uroczyste zakończenie, wręczenie podziękowań i symbolicznych nagród. Tytuł finalisty XXXIII OWE 2019/2020 zdo- był Radosław Rybakowski z Liceum Ogólnokształcą- cego im. św. Jadwigi Królowej.

Zawody okręgowe w Krakowie (sekretarz Komitetu Okręgowego mgr Marta Pytel)

Komitet Okręgowy OWE przy Polskim Towa- rzystwie Ekonomicznym w Krakowie informuje, że do XXXIII edycji Olimpiady „Gospodarka

OLIMPIADA WIEDZY EKONOMICZNEJ

12       Biuletyn PTE nr 3(90). Sierpień 2020

i społeczeństwo w erze czwartej rewolucji przemy- słowej” zgłosiło się 607 uczniów z 48 szkół z wo- jewództwa małopolskiego. W zawodach szkolnych udział wzięło 370 uczniów z 48 szkół. Do zawodów okręgowych jury KO zakwalifikowało 44 uczniów z 17 szkół. W etapie okręgowym wzięło udział 41 uczniów z 16 szkół.

Zawody okręgowe odbyły się na terenie Uni- wersytetu Ekonomicznego w Krakowie, z którym współpracujemy nieprzerwanie od pierwszej edycji Olimpiady.

Zawody okręgowe w Lublinie (sekretarz Komitetu Okręgowego mgr Antonina Telicka‑Bonecka)

Do etapu okręgowego przystąpiło 49 uczniów (dwóch było nieobecnych) z całego wojewódz- twa. Powitała ich prof. dr hab. Elżbieta Skrzypek, dr hab. Artur Paździor, prezes Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego Oddziału w Lublinie oraz dr Ilona Skibińska ‑Fabrowska – dyrektor lubelskiego oddziału NBP. Zawody okręgowe miały charakter pisemny i składały się z trzech elementów: jednego pytania o charakterze ogólnym nawiązującego do hasła prze- wodniego Olimpiady, zadania z analizy finansowej, 30 pytań testowych.

Dzięki wsparciu Narodowego Banku Polskiego i życzliwości Polskiego Wydawnictwa Ekonomicz- nego (PWE) wszyscy uczestnicy zawodów II stop- nia XXXIII Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej oraz ich opiekunowie zostali nagrodzeni książką A. So- poćki pt. Zaskakujący kapitalizm. Miraże ekonomii XXI wieku. Projekt realizowany jest wspólnie z Na- rodowym Bankiem Polskim w ramach programu edu- kacji ekonomicznej.

Do etapu centralnego zakwalifikowało się 7 uczniów.

Zawody okręgowe w Łodzi (sekretarz Komitetu Okręgowego Grażyna Zerfass)

Zawody okręgowe XXXIII Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej odbyły się 9 stycznia 2020 r. Wzięło w nich udział 31 najlepszych uczniów z 16 szkół z Łodzi i województwa łódzkiego, wybranych z 273 uczniów biorących udział w zawodach szkolnych.

Dzięki współpracy z dwoma największymi uczelniami wyższymi w Łodzi, zawody okręgowe odbywają się rotacyjnie w siedzibach dwóch wydziałów Uniwersy- tetu Łódzkiego: Ekonomiczno ‑Socjologicznego oraz Zarządzania, a także Politechniki Łódzkiej. Bieżące zawody okręgowe, dzięki uprzejmości i wsparciu dziekan prof. dr hab. inż. Agnieszki Zakrzewskiej‑

‑Bielawskiej odbyły się na Wydziale Zarządzania i Inżynierii Produkcji Politechniki Łódzkiej.

Nad przebiegiem zawodów czuwali członkinie jury i przedstawiciele Komitetu Okręgowego Olim- piady Wiedzy Ekonomicznej w Łodzi pod kierun- kiem przewodniczącej dr Zofii Sepkowskiej oraz dr. Franciszka Sitkiewicza – wiceprezesa Zarządu Oddziału PTE w Łodzi. W czasie zawodów odbyło się spotkanie przedstawicieli PTE z opiekunami uczestników Olimpiady. Omawiano sprawy związane z dotychczasowym przebiegiem Olimpiady w re- gionie oraz przedyskutowano propozycje wsparcia w przygotowaniu uczniów do Olimpiady. Wyrażono również podziękowania opiekunom – nauczycielom, którzy od lat wspomagają organizację Olimpiady w szkołach oraz przygotowują swoich uczniów do uczestnictwa w Olimpiadzie.

Do zawodów centralnych XXXIII OWE zakwalifi- kowanych zostało trzech uczniów z okręgu łódzkiego, którzy jednocześnie uzyskali tytuł finalisty XXXIII OWE. Byli to: Szymon Stasiak z XXI Liceum Ogól- nokształcącego im. B. Prusa w Łodzi, Filip Płóciennik z I Liceum Ogólnokształcącego im. M. Kopernika w Łodzi oraz Jakub Wojas z XII Liceum Ogólnokształ- cącego im. St. Wyspiańskiego w Łodzi.

Biuletyn PTE nr 3(90). Sierpień 2020       13

OLIMPIADA WIEDZY EKONOMICZNEJ

Zawody okręgowe w Olsztynie (sekretarz Komitetu Okręgowego mgr Katarzyna Szymańczuk)

Z Komitetu Okręgowego Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej w Olsztynie do zawodów I stopnia (szkolnych) XXXIII Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej zgłosiło się 248 uczniów (z 24 szkół). W zawodach wzięło udział 148 uczniów (z 23 szkół).

Do zawodów II stopnia (okręgowych) zakwalifi- kowano 18 uczniów z 10 szkół. Ostatecznie wzięło w nich udział 17 uczniów (11 dziewcząt i 6 chłopców) z 9 szkół (dwie szkoły z Bartoszyc i Elbląga; po jednej z Olsztyna, Szczytna, Lubawy, Iławy i Ełku).

Najlepszy z uczestników otrzymał 50 punktów.

Nikt nie zakwalifikował się do zawodów III stopnia (centralnych).

Zawody okręgowe odbyły się wyjątkowo w sie- dzibie PTE O. Olsztyn, ponieważ w Zespole Szkół Ekonomicznych w Olsztynie, w którym corocznie organizowany był II etap olimpiady, odbywały się w tym czasie egzaminy zawodowe.

Zawody okręgowe w Opolu (sekretarz Komitetu Okręgowego dr Maria Bucka)

W roku szkolnym 2019/2020 w zawodach I stopnia (szkolnych) wzięło udział 179 uczniów z 18 szkół województwa opolskiego.

Do zawodów II stopnia (okręgowych) zakwalifikowano 20 uczniów z 7 szkół.

Nazwa szkoły Miasto

Liczba uczestników zakwalifiko-

wanych do II etapu Diecezjalne Liceum

Humanistyczne Nysa 1

Publiczne Liceum Ogólnokształcące nr II

im. Marii Konopnickiej Opole 8

Zespół Szkół Ekonomicznych

i Ogólnokształcących Olesno 5

Zespół Szkół Zawodowych

im. Piastów Opolskich Krapkowice 2 Zespół Szkół Ekonomicznych Brzeg 2 Publiczne Technikum nr 5 Opole 1 Publiczne Liceum

Ogólnokształcące nr III

im. Marii Skłodowskiej ‑Curie Opole 1

Zawody II stopnia odbyły się 9 stycznia 2020 r.

w budynku Wydziału Ekonomicznego Uniwersytetu Opolskiego, z którym współpracujemy przy organiza- cji Olimpiady. Władze Uniwersytetu, jak i Wydziału Ekonomicznego są od kilku lat fundatorami nagród dla uczestników II etapu OWE. Pracownicy Wydziału organizują także konsultacje dla chętnych uczniów biorących udział w zawodach olimpijskich. Dziekan Wydziału powitał uczestników II etapu OWE, życząc powodzenia w dalszych zmaganiach olimpijskich.

Jednocześnie podziękował nauczycielom za wysiłek i przygotowanie młodzieży do zawodów. Zawody roz- poczęły się punktualnie i przebiegały bez zakłóceń.

Do zawodów centralnych (finałowych) XXXIII edycji Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej, zakwalifiko- wała się i zdobyła tytuł finalisty Agata Książek z Pu- blicznego Liceum Ogólnokształcącego nr II w Opolu.

Opiekunem naukowym olimpijczyków z Publicznego Liceum Ogólnokształcącego nr II w Opolu od wielu lat jest Pani mgr Ewa Michalska.

Zawody okręgowe w Poznaniu (sekretarz Komitetu Okręgowego mgr Jakub Banach)

9 stycznia o godzinie 9.00 w auli Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu przy Al. Niepodległo- ści 10, podobnie jak w 16 okręgach w całej Polsce, odbył się etap okręgowy XXXIII Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej „Gospodarka i społeczeństwo w erze czwartej rewolucji przemysłowej”.

Do zawodów II stopnia zakwalifikowanych zostało 73 uczniów z 15 szkół z całej Wielkopolski. Najlepszy

14       Biuletyn PTE nr 3(90). Sierpień 2020

zawodnik z okręgu poznańskiego, Jakub Łaszkowski z VII LO im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, uzyskał 88 punktów, co pozwoliło zająć mu drugie miejsce, podczas wyjątkowego, jak się okazało ostatniego prze- prowadzonego etapu.

Jak co roku, II etap zawodów został zorganizowany przy współpracy z Uniwersytetem Ekonomicznym w Poznaniu, który udostępnił Komitetowi Okręgo- wemu sale do przeprowadzenia zawodów oraz dorocz- nego spotkania przewodniczącej Komitetu Okręgo- wego, profesor Ewy Mińskiej ‑Struzik z nauczycielami i opiekunami uczniów.

Zawody okręgowe w Rzeszowie (prezes Zarządu Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego Oddział w Rzeszowie dr Krzysztof Kaszuba)

Zawody II stopnia XXXIII Olimpiady Wiedzy Eko- nomicznej na terenie Podkarpacia zostały tradycyjnie przeprowadzone na początku stycznia w Zespole Szkół Ekonomicznych im. Marii Skłodowskiej ‑Curie w Rze- szowie. Wzięło w nich udział 28 uczniów z 13 pod- karpackich szkół.

Etap okręgowy XXXIII OWE PTE na Podkarpaciu został jak co roku poprzedzony odbywającą się, od 27 lat w grudniu, w Zespole Szkół Ekonomicznych w Rzeszowie, Sesją Popularnonaukową Młodych Ekonomistów. Kolejna XXVIII Sesja odbyła się pod dwoma hasłami: „100 lat złotego” oraz „Gospodarka i społeczeństwo w erze czwartej rewolucji przemysło- wej”. Organizowane od wielu lat przy współpracy Od- działu PTE w Rzeszowie Sesje są ważnym elementem edukacji ekonomicznej młodzieży z terenu Podkarpacia i stanowią istotny czynnik w procesie przygotowania uczniów do zawodów okręgowych Olimpiady Wie- dzy Ekonomicznej. W ostatnich Sesjach wykłady dla uczestników wygłosili m. in. prof. dr hab. Grzegorz W. Kołodko, prof. dr hab. Urszula Sztandar ‑Sztanderska z Uniwersytetu Warszawskiego i dr hab. Agnieszka Domańska, prof. SGH.

Do zawodów centralnych, które miały odbyć się w kwietniu 2020 r., wśród 100 zakwalifikowa- nych znalazła się trójka licealistów z Podkarpacia.

Na 10. pozycji uplasowała się Aleksandra Kowalska z Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Pawła II Sióstr Prezentek w Rzeszowie, na 12. Jakub Kowalczyk z I Liceum Ogólnokształcącego im. J. Słowackiego w Przemyślu, a na 45. Aleksandra Snuzik z II Liceum Ogólnokształcącego im. M. Kopernika w Mielcu.

Zawody okręgowe w Szczecinie (sekretarz Komitetu Okręgowego mgr Agnieszka Łopatka)

W zawodach II stopnia XXXIII Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej organizowanej przez Polskie Towarzy- stwo Ekonomiczne pod hasłem „Gospodarka i społe- czeństwo w erze czwartej rewolucji przemysłowej”

z okręgu szczecińskiego wzięło udział 23 uczniów z 9 szkół, którzy zakwalifikowali się po zawodach I stopnia.

Zawody odbyły się w Auli Nowej na Wydziale Ekonomii, Finansów i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego przy ul. Mickiewicza 64.

Do zawodów centralnych XXXIII OWE zakwali- fikowanych zostało pięciu uczniów reprezentujących okręg zachodniopomorski, którzy jednocześnie uzy- skali tytuł finalisty XXXIII OWE. Byli to: Wojciech Śledź, Mateusz Klepacki, Jakub Kusyk, Michał Je- ziorski (wszyscy z XIII Liceum Ogólnokształcącego w Szczecinie) i Adam Korniejczuk (II Licem Ogól- nokształcące im. Mieszka I w Szczecinie).

Biuletyn PTE nr 3(90). Sierpień 2020       15

Zawody okręgowe w Warszawie (sekretarz Komitetu Okręgowego Jolanta Sawukajtys)

W roku szkolnym 2019/2020 odbyła się XXXIII edycja Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej pod ha- słem „Gospodarka i społeczeństwo w erze czwartej rewolucji przemysłowej”. Do udziału w zawodach I stopnia (szkolnych) z województwa mazo- wieckiego zgłosiło się 1017 uczniów z 91 szkół, a udział wzięło 603 uczniów z 90 szkół.

Zawody II stopnia (okręgowe) XXXIII Olim- piady Wiedzy Ekonomicznej odbyły się 9 stycz- nia 2020 r. w Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie. Do tego etapu zakwalifikowanych zostało 77 uczniów z 29 szkół, a udział wzięło 71 uczniów z 28 szkół. W czasie trwania zawodów nauczyciele ‑opiekunowie uczestników OWE mo- gli wysłuchać specjalnie dla nich przygotowanego wykładu na temat: Franki, bitcoin, Uber – czy ekonomiści rozumieją co się dzieje? O co nas pytają studenci, o co będą pytać uczniowie, który wygłosił prof. Jacek Tomkiewicz. Na podkreśle- nie zasługuje fakt, że władze Akademii Leona Koźmińskiego z wielką życzliwością i serdeczno- ścią wspierają nas w organizacji zawodów okrę- gowych, a komfortowe warunki stworzone do przeprowadzenia zawodów są niezwykle wysoko cenione przez startujących uczniów.

Do zawodów III stopnia (centralnych) z woje- wództwa mazowieckiego zostało zakwalifikowa- nych 27 uczniów z 19 szkół, co stanowi bardzo dobry wynik. Niestety, pandemia i związane z nią wprowadzone regulacje prawne ukierunkowane na ograniczanie bezpośrednich kontaktów spo- łecznych sprawiły, że Ministerstwo Edukacji Narodowej było zmuszone odwołać ten ostatni etap OWE.

Zawody okręgowe we Wrocławiu (sekretarz Komitetu Okręgowego dr Grażyna Wrzeszcz‑

‑Kamińska)

Komitet Okręgowy OWE we Wrocławiu informuje, że zawody okręgowe Olimpiady Wiedzy Ekonomicz- nej organizowane są przy współudziale Uniwersy- tetu Ekonomicznego we Wrocławiu, który udostępnia swoje sale wykładowe. W województwie dolnośląskim do zawodów szkolnych XXXIII Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej przystąpiło 645 uczniów z 55 szkół.

Decyzją jury KO OWE we Wrocławiu do zawodów II stopnia XXXIII Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej zakwalifikowano 76 uczniów z 22 szkół, przystąpiło do zawodów 72 uczniów z 22 szkół.

Do zawodów III stopnia (centralnych) XXXIII OWE z województwa dolnośląskiego zakwalifiko- wanych zostało 6 uczniów z 3 szkół:

1) Paulina Leszczuk i Łukasz Krzempek z Liceum Ogólnokształcącego nr III we Wrocławiu – opiekun naukowy mgr Marta Helt;

2) Kamil Chmielewski, Wiktor Poziemski i Bartosz Kowal z Liceum Ogólnokształcącego nr XIV im. Polonii Belgijskiej we Wrocławiu – opiekun naukowy mgr inż. Małgorzata Drwięga;

3) Jakub Kozłowski z I Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Lubinie – opiekun na- ukowy mgr Mariola Lech.

W siedzibie PTE O/Wrocław odbyły się dwa spo- tkania z uczestnikami XXXIII OWE:

1) 4 grudnia 2019 r. spotkanie połączone było z wy- kładem dr hab. Mariusza Czekały, prof. Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu nt. MODA – jak zdefiniować i jak prognozować?,

2) 26 lutego 2020 r. odbyło się uroczyste spotkanie z okazji wręczenia nagród laureatom zawodów okręgowych XXXIII OWE. Podczas spotkania wykład nt. Gospodarka w erze czwartej rewolu- cji przemysłowej wygłosił dr Mikołaj Klimczak, wykładowca Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.

OLIMPIADA WIEDZY EKONOMICZNEJ

16       Biuletyn PTE nr 3(90). Sierpień 2020

Zawody okręgowe w Zielonej Górze (sekretarz Komitetu Okręgowego inż. Beata Rydzio)

Komitet Okręgowy OWE przy Polskim Towarzy- stwie Ekonomicznym w Zielonej Górze informuje, że do XXXIII edycji Olimpiady „Gospodarka i spo- łeczeństwo w erze czwartej rewolucji przemysłowej”

zgłosiło się 576 uczniów z 29 szkół z województwa lubuskiego. W zawodach szkolnych udział wzięło 410 uczniów z 29 szkół. Do zawodów okręgowych jury KO zakwalifikowało 48 uczniów z 14 szkół.

Zawody okręgowe odbyły się w Sali Kolumnowej Urzędu Marszałkowskiego w Zielonej Górze, z któ- rym współpracujemy nieprzerwanie od pierwszej edycji Olimpiady. Partnerem wydarzenia od wielu lat jest PGNiG w Zielonej Górze. W trakcie zawodów, prelekcję pt. Edukacja w Chinach wygłosił dla opie- kunów naukowych dr Jerzy Kaźmierczyk.

Do zawodów centralnych XXXIII OWE zakwa- lifikowanych zostało 4 uczniów reprezentujących okręg lubuski, którzy jednocześnie uzyskali tytuł finalisty XXXIII OWE. Byli to: Oskar Zborowski, Aleksander Łabuć, Michał Kmiećkowiak (wszyscy z I Liceum Ogólnokształcącego im. E. Dębowskiego w Zielonej Górze) i Szymon Wilk (Centrum Kształ- cenia Zawodowego i Ustawicznego nr 3 „Ekonomik”

w Zielonej Górze).

Przedstawione migawki i informacje w pełni potwierdzają wysiłek szeroko rozumianego środo- wiska na poziomie regionów: nauczycieli, opieku- nów, działaczy PTE. Skłaniają też do obserwacji, że OWE jest znakomitym pretekstem do szerzenia wiedzy ekonomicznej, czego przykładem są różne przedsięwzięcia towarzyszące Olimpiadzie, takie jak: wykłady profilowane, warsztaty, dodatkowe lekcje, spotkania z przedstawicielami władz okrę- gowych NBP, których uczestnikami są nie tylko olimpijczycy, ale także szersze grono młodzieży, co dobrze służy krzewieniu wiedzy ekonomicznej w społeczeństwie.

6. XXXIV Olimpiada Wiedzy

Ekonomicznej – ku lepszej przyszłości Wydarzenia, które dotknęły nasz kraj i szerzej świat, a które zdezorganizowały przebieg Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej, także Międzynarodowej, wy- warły potężny negatywny wpływ na gospodarkę i społeczeństwo. Wpływu tego nie można zresztą jeszcze w pełni określić. Nie ulega jednak kwestii, że kryzys gospodarczy i potencjalnie społeczny bę- dzie głęboki. Ta nowa sytuacja, niespotykana w naj- nowszej historii ludzkości, stawia wyzwania wobec społeczeństw, rządów, ugrupowań gospodarczych i politycznych, organizacji międzynarodowych. Już dzisiaj obserwujemy szereg działań o zasięgu lokal- nym, krajowym i międzynarodowym, jako odpo- wiedź na niebezpieczne zjawiska w sferze zdrowia i gospodarki.

Kierując się tymi przesłankami, Komitet Główny OWE podjął jednomyślnie decyzję (on‑line) o haśle przewodnim kolejnej XXXIV Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej. Hasło to jest następujące: „Ekono- mia wobec kryzysu. Gospodarcze i społeczne skutki pandemii”. Przyjęcie takiego hasła przewodniego nie wymaga szerszego wyjaśnienia, byłoby wręcz niestosowne.

Każdy kryzys finansowy (gospodarczy, społeczny) ma na ogół nieco inne podłoże, przyczyny bezpo- średnie, przebieg i skutki. Obecny kryzys spowodo- wany został – w odróżnieniu do poprzednich znanych szokowych kryzysów wywołanych czynnikami spo- łecznymi – przyczynami naturalnymi. Dostrzegając specyficzne przyczyny obecnego kryzysu i jego nega- tywny wpływ na społeczeństwo i gospodarkę, Komitet Główny OWE uznał, że program kolejnej edycji OWE powinien zachęcać młodzież do spojrzenia z szer- szej perspektywy na zjawisko kryzysu finansowego.

Za takim podejściem przemawia fakt, że niezależnie od przyczyn, szereg negatywnych zjawisk w gospo- darce i społeczeństwie ma podobny charakter. Chodzi m. in. o takie zjawiska jak: załamanie się wzrostu go- spodarczego, utrata pracy, dochodów, nierównowaga w finansach publicznych, wzrost długu publicznego itp.

Te negatywne zjawiska wymagają odpowiednich dzia- łań i środków nie tylko ze strony państwa, ale także przedsiębiorców, gospodarstw domowych, banków oraz instytucji finansowych, krajowych i międzyna- rodowych. Za takim uniwersalnym podejściem do zjawiska kryzysów finansowych przemawia też fakt, że wprawdzie poprzednie kryzysy z lat 30. XX wieku i pierwszej dekady XXI wieku miały inną naturę, ale doświadczenia i wnioski z tamtych kryzysów mogą być zapewne przydatne przy walce ze skutkami obec- nego kryzysu. Nadzieją ludzkości jest to, żeby obecny kryzys o charakterze naturalnym nie powtórzył się,

Biuletyn PTE nr 3(90). Sierpień 2020       17

ale przecież wykluczyć tego niepodobna. Właśnie z tych względów zaproponowana została uczestnikom wyselekcjonowana podstawowa literatura obowiąz- kowa, związana z hasłem przewodnim, jak i bogata propozycja literatury uzupełniającej.

Zachęcamy do lektury artykułu napisanego na potrzeby XXXIV edycji OWE przez wybitnego pol- skiego ekonomistę, profesora Andrzeja Wojtynę.

Tekst ten pt. O niektórych próbach zrozumienia istoty i skutków obecnego kryzysu znajduje się na łamach niniejszego olimpijskiego „Biuletynu PTE”.

Wyrażamy nadzieję, że hasło przewodnie naj- nowszej edycji OWE zachęci jej uczestników do lepszego zrozumienia oczekujących nas wyzwań, niezależnie od tego czy zostaną ekonomistami, czy

wybiorą inne profesje. 

OLIMPIADA WIEDZY EKONOMICZNEJ

Lista finalistów XXXIII Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej

Lp. Imię i nazwisko Szkoła Komitet

Okręgowy

Liczba punktów

Liczba punktów ogółem zadanie opisowe zadanie z analizy finansowej test 1 Maksymilian Mucha VII Liceum Ogólnokształcące im. Zofii Nałkowskiej

w Krakowie Kraków 89 22 15 52

2 Jakub Łaszkowski VIII Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza

w Poznaniu Poznań 88 25 13 50

3 Mateusz Gil I Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica

w Lublinie Lublin 81 20 7 54

4 Michał Przybyło V Liceum Ogólnokształcące im. Augusta Witkowskiego w Krakowie Kraków 81 25 6 50 5 Piotr Kaczyński VIII Liceum Ogólnokształcące im. Władysława IV

w Warszawie Warszawa 81 21 12 48

6 Jakub Ziajka I Liceum Ogólnokształcące im. Króla Kazimierza w Olkuszu Kraków 81 23 14 44 7 Szymon Martyniak LXIV Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Ignacego

Witkiewicza „Witkacego” w Warszawie Warszawa 79 22 13 44

8 Oskar Zaborowski I Liceum Ogólnokształcące im. Edwarda Dembowskiego

w Zielonej Górze Zielona Góra 78 24 10 44

9 Agata Książek Publiczne Liceum Ogólnokształcące nr 2 im. Marii

Konopnickiej w Opolu Opole 78 25 9 44

10 Aleksandra Kowalska Liceum Ogólnokształcące im. Jana Pawła II Sióstr Prezentek

w Rzeszowie Rzeszów 77 20 13 44

11 Paulina Leszczuk Liceum nr 3 im. Adama Mickiewicza we Wrocławiu Wrocław 77 20 13 44 12 Jakub Kowalczyk I Liceum Ogólnokształcące im. Juliusza Słowackiego w Przemyślu Rzeszów 76 25 5 46 13 Krystian Fabiński II Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Batorego

w Warszawie Warszawa 76 21 11 44

14 Wiktoria Jaworska XVIII Liceum Ogólnokształcące im. Jana Zamojskiego

w Warszawie Warszawa 75 19 6 50

15 Sebastian Kukier XXVIII Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kochanowskiego w Warszawie Warszawa 74 15 13 46 16 Grzegorz Kiersnowski II Liceum Ogólnokształcące im. księżnej Anny z Sapiehów

Jabłonowskiej w Białymstoku Białystok 74 20 10 44

17 Arkadiusz Bielak Uniwersyteckie Liceum Ogólnokształcące w Toruniu Bydgoszcz 73 20 9 44 18 Łukasz Krzempek Liceum Ogólnokształcące nr III im. Adama Mickiewicza we

Wrocławiu Wrocław 73 18 13 42

19 Kamil Chmielewski Liceum Ogólnokształcące nr XIV im. Polonii Belgijskiej we

Wrocławiu Wrocław 73 20 11 42

20 Hubert Smutek I Liceum Ogólnokształcące im. Króla Kazimierza w Olkuszu Kraków 72 19 5 48 21 Olgierd Stefański I Liceum Ogólnokształcące im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie Kraków 72 19 9 44 22 Karolina Ostrowska Technikum Ekonomiczne w Zespole Szkół Ekonomicznych

im. Vetterów w Lublinie Lublin 72 21 13 38