,Lfi- n ( 4 S S & )5~3
SPRAWOZDANIE
ZARZĄDU ODDZIAŁU LUBELSKIEGO ZW IĄZKU B. OCHOTNIKÓW A. P.
Z DZIAŁALNOŚCI ZA ROK
1938
imnmmiiiinjHmmnniiimimmnnnmnninnmiiiniimtnmmmimmiinnmiimmiiiiiinimiiifliiiimimiiiMimimimm
WYDANO NAKŁADEM ZWIĄZKU B. OCHOTNIKÓW ARMII POLSKIEJ ODDZIAŁ W LUBLINIE
O dbito 1500 egzemplarzy
■ *: ■ ' .. - . . ; :/. : - ' \ •
•- '"i : ic ■
f
• .b ’ ‘
*
r t ■. :». v •
■ ■ ‘ t , .
; i ■><,: ■
:
• ;!. ■■■ y ,
■ ' . ‘
%• - ■* -i " " * • ■
' . * -
1 . " .< ' s*.■:
i :■ r '•' -‘ćj . .• "
.
i
t" ■ • • ' Aff i, Z'U
■ ■' - .
•: j; Vt . - .; p-n ' . ' .■ . ' . i •’ ■ . -
.. .ii;: i . ; , • . . . • ; ,4. T
I . r < : X
- ■ ■ - - ... : - & : v
*
& ' ■ i }■
Zarządu Związku b.Ochotników Armii Polskiej,Oddział w Lublinie z działalności za rok 1938.
A. Władze Oddziału.
Na Walnym Zebraniu w dniu 13 lutego 1938 r. wybrano:
I. Zarząd Oddziału.
1/ Prezes 2/ Wiceprezes 4/ Sekretarz3/
dokooptowany 5/ Z-ca Sekretarza 6/ Skarbnik
7/ Z-ca Skarbnika
Władysław Kłopotowski*
Antoni Laskowski Wincenty Czaplicki Marian Rzechowski
Edward Grende
Stanisław Wasilewski ■ Jan Orchowski
Bolesław Grum
dyr.banku k p t .s .s . st.felczer mierniczy,a
od i7.VEI193as urzędn.samorz.
urzędn.państw, handlowiec buchalter.
II. Komisja Rewizyjna.
1/ Przewodniczący mgr.Józef Sauter
2/ Z-ca Przewodnicz, prof.Czesław Busiewicz 3/ Sekretarz - Paucha Wilhelm 4/ Z-cy członków - Suwałowski Tadeusz
- Kucharski Adam
u r z ę d n .bankowy wicedyrtor KKO pracow. L*W.S.
rzemieślnik pracow. L-W.S.
III. Bratnia Pomoc.
1/ Przewodniczący 2/ Wiceprzewodniczący- 3/ Sekretarz
4/ Z-ca Sekretarza 5/ Skarbnik
6/ Z-ca Skarbnika 7/ Radca Prawny
Jan Toporek
Wincenty Czaplicki Stanisław Kiziński Artur Skowroński Emma Żerdzicka
Mieczysław Cichocki Stanisław Radzki
- urzędn.państw.
- st.felczer - urzedn.państw.
- własć. bl,ura pisania podań - nauczycielka - rzemieślnik - adwokat.
Uchwała Zarządu z dnia 19.X-1938 r. /prot.Nr.123/
Sekcję Bratniej Pomocy w powyższym składzie rozwiązano i w dn.2/XI.l938 r. /prot.Nr.125/ zamianowanos
1/ Przewodniczący 2/ Wiceprzewodniczący- 3/ Sekretarz
4/ Z-ca Sekretarza 5/ Skarbnik
6/ Z-ca Skarbnika 7/ Radca Prawny
Jan Moniak
Mieczysław Piątkowski- Jan Piotrowski
Mieczysław Frankowski- Stanisław Kiziński
Aleksander Moksza Vacat
Stanisław Radzki
a
urzędn.woj sk.
t! II
" pryw.
inżyn.leśnik urzędn.państw., od 21.XH.1938r.
urzędn.pryw.
- adwokat.
./•
- 2 -
IV. Poszczególne Sekcje Zarząd Oddziału obsadził następującoj •• ■
1/ Komendant wyszkolenia lept.s .s.Antoni Laskowski 2/ Z-ca K-ta wyszkolenia - Antoni Kuźmiński 3/ Oświata prof. Grzegorz Burzyński 4/ Ewidencja - - Edward Grende,a od
17•VIII-l93&r • por.s.s.Józef Kasprzyk
5/ D o c h o d .Niestałe - Stanisław Wasilewski,
a od 6 •IV-l938r.
Emma Żerdzicka.
6/ Historia Oddziału - Tadeusz Kochański od 6.IV-lS38r.
7/ Gospodarz Lokalu k p t .s .s . Romuald Korzeniowski
. od 6.IV-1938r.
8/ Z-ca Gospodarza Lokalu - Mieczysław Cichocki, a od 8.VI-I938r.
Jan Jarmuła.
V. Na Kapelana Oddziału Zarząd uprosił Ks.Dr.Sta
nisława Krynickiego, który był ochotnikiem wojennym i jest członkiem n/Organizacji.
VI. Jako delegatów na Walne Z.iazdy n/Organizac ji w y b r a n o :
a/ na Zjazdy Okręgowe w Lublinie:
1/ Antoni Laskowski 2/ Władysław Sobocki 3/ Jan Orchowski 4/.Marian Rzechowski 5/ Mieczysław Cichocki
6/ Seweryn Gołuch •;/
7/ Józef Siesicki 8/ Zygmunt Dąbrowski
b/ na Zjazdy Centralne w ’”arszawie:
1/ Antoni Laskowski 2/ Marian Rzechowski 3/ Mieczysław Cichocki 4/ Adam Jęczeń.
B. Władze Okręgu. :/
W dn.7 .VIII-1938 r. odbył się Walny Zjazd Delega
tów Okręgu, na którym wybrano Zarząd Okręgu w następu
jącym składzie :
1/ Prezes - Julian Borkowski - notariusz 2/ Wiceprezes - Władysław Kłopotowski- dyr.banku 3/ " - Antoni Laskowski - kpt.s.s.
4/ Sekretarz - Marian Rzechowski - mierniczy
•/.
5/ Z-ca Sekretarza - Władysław Eobocki - prokurent banku 6/ Skarbnik inż.Józef Ulicki - dyr.Zakład.Przan.
"K.R.Vetter"
7/ Z-ca Skarbnika - Józef Plasota - handlowiec.
Utworzenie Okręgu lubelskiego, obejmującego dwa województwa: Lubelskie i Wołyńskie, zdecydowane zostało przez Zarząd Główny, pismem z dnia 30-XI-1937r.,z tym zatrzeżeniem, że wszelkie wydatki związane z pracą Ok
ręgu poniesie Oddział Lubelski,
Od daty Zjazdu Delegatów, t.j. od 7-VIII-l938 r., na którym uchwalono budżet Zarządu Okręgu w zasadzie Oddział nie powinien ponosić ciężarów, związanych z u- trzymaniem Okręgu, jednakże z uwagi na małe wpływy skła
dek z podległych Okręgowi Oddziałów oraz ze względu na ogólne interesy n/Organizacji, Oddział nasz w dalszym ciągu sybsydiował Zarząd Okręgu z tym, że z chwilą po
lepszenia się finansów Okręgu nastąpi rozrachunek.
C. Sprawy organizacyjno-prawne.
Oddział n/Związku w Lublinie powołany został do życia przez Zebranie Organizacyjne członków w dniu 6.
V-1934 r. Zarząd Główny wyraził zgodę na powstanie Od
działu pismem z dnia 26*V-1934 r.
Oddział n/Związku nie jest osobą prawną, ponie
waż osobowość taką posiada jedynie Zarząd Główny n/Zwią- Opłata członkowska wynosi 50 gr. miesięcznie.
Wpisowe l.-zł.
Jakkolwiek instrukcja Zarządu Głównego przewidu
je, iż w miastach ponad 100-000 mieszkańców opłata człon
kowska powinna wynosić l.-zł-,to jednak Zarząd Oddziału stojąc na stanowisku, że prawie w 80 procentach człon
kowie nasi rekrutują się z pośród sfer robotniczych, że duży odsetek n/członków jest zatrudniony wyłącznie tyl
ko w okresie prac sezonowych - utrzymał oołatę poprzed
niej wysokości t.j. 50 gr»
Fa rzecz Zarządu Głównego n/Związku Oddział opła
ca 20$ od wpłacanych składek członkowskich, zaś na rzecz Zarządu Okręgu 20- -zł. -- miesięcznie.
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych decyzją z dnia 7*VI -1937 r. zatwierdziło odznakę związkową według daw
nego wzoru. Odznaka przyznawana jest członkom w zasadzie po 6 miesiącach od chwili przyjęcia do Związku. Zama
wiać odznakę należy za pośrednictwem Oddziału,wpłacając 4 .-zł. za odznakę małą - noszoną du ubrania cywilnego oraz 7 .-zł. za odznakę dużą - noszoną do munduru plus po l.-zł. od odznaki na koszta portoria. Ceny odznak u- przednio były wyższe o 3.-zł.
Dnia 3•XI-1937 r - został zatwierdzony wzór umundu
rowania dla członków n /Związku, który zawieszono w świet
licy Oddziału.
Dotychczas całkowicie umundurowanych jest kilkuna
stu członków, zaś kilkudziesięciu posiada przepisowe czapki. W tym kierunku nic są to wyniki zadawalniające
W- r--'-
- 4 -
i wskazanym jest, ze względów organizacyjnych aby cały Oddział był jednolicie umundurowany.
W 1938 r. Walne Zebranie Członków odbyło się 13 lutego. W ciągu w/w roku odbyły się dwa zebrania informacyjne, z czego jedno poświęcono sprawom zwią
zanym z uzyskaniem praw niepodległościowych przez b.
Ochotników wojennych A . P . , drugie zaś spowodowane zo
stało sytuacją na Śląsku Zaolzańskim.
W dniu 10 kwietnia 1938 r. odbył się w Warszawie nadzwyczajny Walny Zjazd delegatów n/Organizacji, na którym nastąpiła zmiana na stanowisku Prezesa Zarządu Głównego, a mianowicie na miejsce Kol.posła Szczepań
skiego wybrany został gen.bryg.Bronisław Bohaterewicz.
Ponadto z naszego Oddziału weszli do władz centralnych kol.Kłopotowski Władysław jako członek Zarządu Główne
go i kol.Julian Borkowski jako Prezes Głównego Sądu Ko
leżeńskiego .
Oddział w lublinie liczy;
a/ Członkowie honorowi:
1/ Naczelny Wódz Marszałek Polski Edward Smigły- Rydz - członkostwo nadano 11.X-1936 r.
2/ Generał Brygady Mieczysław Smorawiński - członkcstwo nadano l.XII-1935 r.
3/ Pułkownik Emil Czapliński -
członkostwo nadano 1.XII-1935 r » 4/ Ppułkownik dypl. Wacław Budrewicz -
członkostwo nadano 1 3.11-1938 r.
b/ Członkowie zwykli:
Stan w dniu I.I-I938 r. - 729 członków przybyło w ciągu roku - 333 "
Razem: 1062 członków ubyło w ciągu roku -____ ^8____ 11 Stan na 1.1-1939 r. 1024 członków.
Uwzględniając przypływ członków w okresie od 1.1 do 25*III-1939 r. obecny stan członków przekracza cvfre 1200 ludzi.
Jeżeli chodzi o przyczynę ubycia członków t o ; a/ 20 ubyło wskutek przejścia na etat innych Oddziałów, b/ 8 " " śmierci i
0/ 10 " " skreślenia za niepłacenie składek członkowskich ponad 1 rok.
W celu utrzymania dokładnej ewidencji członków prowadzona jest księga ewidencyjna, w której notowane są szczegółowo daty przebiegu wojskowej służby ochotni
czej poszczególnych członków na podstawie oryginalnych dokumentów wojskowych.
•/•
5
D. Wyniki działalności gospodarczej za rok 1938.
Zarząd Oddziału odbył w roku sprawozdawczym 53 za
protokółowane posiedzenia, zaś Komisja Rewizyjna 7 nie- protokółowanych posiedzeń i 3 zaprotokółowanych, obejmu
jących sprawozdanie z działalności Zarządu i ukonstytuo
wania się Komisji, ponadto poszczególni członkowie Kom.
Rewizyjnej uczestniczyli w posiedzeniach Zarządu Oddzia
łu.
1/ Sprawozdanie kasowe i biurowe.
Zarząd Główny instrukcji kasowo-rachunkowej i biu
rowej nie wydał, wobec czego Zarząd n/oddziału opracował tymczasową instrukcję buchalteryjną i zaprowadził nastę
pujące księgi:
a/ rachunkowe:
1/ dziennik główna, poświadczony przez Starostwo Grodzkie Lubelskie. Zapisy dokonane pod poz.od 1-szej do 5 7 4 ,
2/ książka szczegółowa dochodów i wydatków budże
towych ,
3/ książka inwentarzowa,
4/ " kontroli składek członkowskich i
5/ kartoteka, składek członkowskich dla użytku in
kasentów.
Wszelkie operacje kasowe są poparte dokumentami i asygnatami przychodowymi ofcaz rozchodowymi, podpisa
nymi przez Prezydium Zarządu.
b/ biurowe:
1/ dziennik podawczy - zapisy w 1938 r. dokonano od Nr.l do 7 8 5 . Z tej liczby korespondencji zamiejsco
wej sekretariat załatwił 493 pism,
2/ księga protokółów posiedzeń Zarządu, poświad
czona przez Starostwo Grodzkie Lubelskie,
3/ księga protokółów Walnych Zebrań poświadczona przez Starostwo Grodzkie Lubelskie,
4/ kontrola wydanych członkom kart wstępu na świet
licę,
5/ książka obecności członków Zarządu oraz osób do
kooptowanych, z której wynika, że poszczególni członkowie poświęcili na pracę w siedzibie Oddziału następujące ilo
ści godzin:
1/ Siesicki Józef - 596 godzin 2/ Laskowski Antoni - 509 "
3/ Wasilewski Stanisław - 44I "
4/ Grum Bolesław - 373 "
- 6 -
5/ Grende Edward 6/ Toporek Jan
7/ Czaplicki Wincenty 8/ Rzechowski Marian 9/ Kasprzyk Józef 10/ Orchowski Jan
11/ Kłopotowski Władysław 12/ Kłykieć Zygmunt
13/ Skowroński Artur 14/ Cichocki Mieczysław 15/ Piątkowski Mieczysław 16/ Ks.Dr.Krynicki Stanisław 17/ Burzyński Grzegorz
18/ Jarmuła Jan *
19/ Moniak Jan
20/ Korzeniowski Romuald 21/ Żerdzicka Emma
22/ Kiziński Stanisław
Razem godzin:
co stanowi 560 dni pracy.
Ponadto koledzy Kłopotowski Władysław, Laskowski r,, Antoni, Rzechowski Marian poświęcili znaczną ilość cza
su na reprezentację Oddziału, konferencje organizacyjne oraz wyjazdy w celu zatrudnienia bezrobotnych, zaś k o l . . Kłopotowski ponadto na posiedzenia i prace Zarządu Głów
nego .
Dowody kasowe i korespondencja przechowywane są w zeszytach i segregatorach.
Biuro Zarządu czynne codziennie w godzinach od 18-ej do 20-ej.
Wskutek nawału pracy w sekretariacie Zarząd zaanga
żował stałą pomoc kancelaryjną z jednoczesnym obowiązkiem wykonywania prac maszynowych i urzędowania codziennie w kancelarii Związku. Wynagrodzenie miesięczne zgodnie z budżetem ustalono na zł.50.-
- 323 godzin - 271 "
- 232 "
- 220 - "
- 140
- ' 138 "
- 132 "
- 130 "
- 123
- 121 "
- 48 "
- 26
- 33 "
- 16
- 16 "
- 15 "
- 12 "
- 5
5.920
K A S A :
Na I.I-I938 r. saldo kasy wnosiło przychód w ciągu 1938 r.
Razem zł.
wydatkowano w 1938 r. "
saldo w dniu 3l-XII-1938r. "
- 439-47 7-287.90 7.727.37 53-83 Jeśli chodzi o porównanie obrotów kasowych, to przedstawia się następująco:
w I934 r ... zł. 640.50 w 1935 r ... " 2.154.65 w 1936 r ... " 6.125-83 w 1937 r ... ..." 6.666.06 w 1938 r ... 11 7*727*37
•/•
A więc w ciągu 4 % lat istnienia, Oddział osiągnął wpływ gotówki w wysokości 23*584*41 zł. Jest to suma d u ża świadcząca dodatnio o żywotności n/Oddziału.
Dalszy wzrost obrotów w 1938 r. świadczy o wzmoże
niu działalności Zarzadu w tym okresie i planowej gospo
darce, a w szczególności zwiększeniem dochodów niesta
łych, ofiar i zwyżką wpływów z opłat członkowskich.
Porówn-anie wpływów opłat członkowskich przedstawia się następująco: z tytułu wpisowego, zwrotów za legity
macje i deklaracje oraz opłat członkowskich wpłynęło;
w 1934 r ... zł. 589.50 w 1935 r ... » 1.262.50 w 1936 r ... " 1.642.50 w 1937 r ... " 2.368.50 w 1938 r ... 2.937-82 Razem zł» 8.800.82
Należy podkreślić, że w I938 r. wpływy od członków wyniosły 2-937 zł. 82 g r . , natomiast;
a/ dochody niestałe i ofiary wyniosły zł.1 .249.84 b/ sumy zebrane na zapomogi świąteczne 11 2»403.81
Razem zł* 3*653.65 Należy podkreślić, że Oddział nasz nie korzysta z żadnych subwencyj państwowych, ani samorządowych, a ofiary są składane przez członków, czy też sympatyzują
ce nam społeczeństwo m.Lublina, które docenia rolę ochot
nika wojennego i jak widać ze sprawozdania powyższego chętnie nam spieszy nie tylko z pomocą moralną ale i ma
terialną.
Członkowie zalegają z końcem roku około 6.000 zł., co się tłomaczy bezrobociem. Jest jednak nadzieja, że znaczna część zaległości w roku bieżącym zostanie zpła- cona.
Przytoczone wyżej sumy zamknięcia kasowego stano
wią obroty kasy, a nie faktycznie wydatkowane sumy bu
dżetowe, które to sumy kształtują się następująco;
w ciągu 1938 r. wydatkowano z rachunku
kosztów utrzymania Oddziału zł. 4 .5 78.55 preliminowano na ten cel " 3 .800.00
czyli przekroczono budżet w wydat
kach o zł. 7 r,8 .5 5
co było konieczne ze względu na zwiększone wyniki pra
cy Zarządu.
Na zwiększenie wydatków pozwoliły zwiększone do
chody.
Bilans n/Oddziału w dniu 31.XII-1938 r. przedsta
wia się następująco:
•/ *
Stan czynny:
- 8 -
.V 1
K a s a ... ; . . zł. 153*83 Ruchomości ... " 78 3 .9 0 R ó ż n i ... ; . . 11 249*32 Razem zł: 1.187*05 Stan bierny:
Kapitał . . . zł. 125*55 Fundusz pożyczk.zapomog. " 120*00 Fundusz na zapom.świąt. " 445.46 R ó ż n i ... 11________ 496.04
Razem zł* 1*187*05 Kapitał Oddziału zmniejszył się w roku sprawoz
dawczym o zł.8 5 8 .27 co tłumaczy się tym, że Oddział po
krywał wydatki związane z utrzymaniem Okręgu Lubelsko- Wołyńskiego* Z tego tytułu wydatkowano w roku 1938
zł.893.23 i z chwilą polepszenia się finansów Okręgu auma powyższa ulegnie zwrotowi na rzecz Oddziału.
Na poczet tego sadłużenia Zarząd Okręgu już zwró
cił n/Oddziałowi w ciągu ostatnich 4-ch miesięcy l938r.
z ł .80.-
E* Odznaczenia członków Oddziału.
Za pracę społeczną na terenie n/Związku zostali odznaczeni Krzyżem Zasługi następujący Koledzy:
1/ Czaplicki Wincenty - srebrnym 2/ Cichocki Mieczysław - brązowym 3/ Farbiszewski Jan-Ludwik - "
4/ Grum Bolesław - "
5/ Grende Edward - srebrnym 6/ Kłopotowski Władysław - złotym 7/ Kpt.Laskowski Antoni - "
8/ Michalak Roman - brązowym
. 9/ Orchowski Jan - "
10/ Paucha Wilhelm - "
11/ Adw.Radzki Stanisław - srebrnym
12/ Rzechowski Marian - M
13/ Szunke Lucjan - brązowym 14/ Siesicki Józef
15/ Suwałowski Tadeusz
tl
F. Lokal Oddziału i świetlica.
Obecny lokal Oddziału, mieszczący się przy ulicy Peowiaków Nr.5 składa się z 4-ch pokoi, przedpokoju
i szatni. Czynsz miesięczny wynosi zł.7 0 .-
Swietlica Oddziału jest licznie odwiedzana przez
członków* fcwłaszcza w porze jesiennej i zimowej, to też w trosce o zapewnienie członkom kulturalnej roz
rywki i miłego spędzenia czasu zainstalowano odbior
nik radiowy wraz z dwoma głośnikami.
Członkowie mają do swej dyspozycji prenumerowa
ne przez Oddział czasopisma: 1/ "Naród i Wojsko", 2/ "Polska Zbrojna" , 3/Express Lubelski i 4/ "Głos Lubelski". ponadto w świetlicy są ęry towarzyskie:
domino, warcaby, szachy, chińczyk i t.p.
Wejście na świetlicę tylko za kartami wstępu, które wydaje sekretariat.
Porządku w lokalu Oddziału i na świetlicy pil
nują dyżurni członkowie w/g wyznaczonej kolejnoś
ci i pod nadzorem komendanta dyżurnych.^
W ciągu roku Zarząd miał trudności z wyzna
czaniem dyżurnych, ponieważ koledzy nie bardzo chętnie chcieli wykonywać tę funkcję, a często
kroć po wyrażeniu nawet zgody nie przychodzili w dniu dyżuru na służbę. Z braku dyżurnych przedo
stawały się na świetlicę osoby postronne, co zmu
siło Zarządu Oddziału do powzięcia uchwały odnoś
nie zamknięcia świetlicy /2-u krotnie/ na prze
ciąg 1-2 tygodni, aż do czasu ustalenia przez u- częszczających na świetlicę kolejności dyżurów.
Obecnie sprawa ta została należycie unormowana, oo-w dużym stopniu należy zawdzięczać pracy kol.
kol.Z-cy Gospodarza lokalu wład.Dobrowolskiego i Komendantów dyżurnych; Suwałowskiego Tadeusza i Maśka Maurycego.
W związku z załatwianiem rekrutacji bez
robotnych członków i ich rodzin na wyjazd do ro
bót, wnętrze lokalu Oddziału zostało zabrudzone, co zmusiło Zarząd do odnowienia lokalu.
Wobec rozrostu Oddziału i Okręgu obecny lo
kal jest już niewystarczający i w r.b. konieczne jest wynajęcie większego lokalu, względnie Zarząd Okręgu zmuszony będzie wynająć dla siebie oddziel
ny lok a l .
G. Udział Oddziału w życiu państwowym i społecznym.
Oddział nasz brał żywy udział w uroczystoś
ciach państwowych, społecznych, oraz innych organi- non Y i
'podkreślić wypada udział Związku ze sztanda
rem i licznym oddziałem członków w dniu Święta Nie
podległości oraz Święta Żołnierza, poza tym Zwią
zek nasz uczestniczył w 35 uroczystościach, opi
sanych w protokółach posiedzeń Zarządu Oddziału Nr.Nr.91, 92, 95, 97, 98, 99, 100, 107, H O , 113,
117, H 9 , 120, 121, 123, 124, 125, 126, 127, 130.
Każdy apel Organizacyj społecznych, skiero
wany pod adresem n/Oddziału, znajdował żywy od
dźwięk wśród n/członków. Dowodem tego był liczny udział członków w zbiórkach ulicznych na Pogotowie Ratunkowe, na pomoc Zimową, na P o l-Macierz Szkolną, na Fund.Obrony Morsk.,na rzecz szkolnictwa polskiego za granicą i t.p.
Bezprzykładna i potworna zbrodnia, dokonana w Luboniu przez komunistę na osobie odprawiającego Mszę śvi Ks.proboszcza Streichera, wywołała wielkie oburzenie Zarządu i członków n/Oddziału i w związku z tym Zarząd wystosował pod adresem J.E.Prymasa Ks.Kardynała Augusta Hlonda oraz J .3 .Ks.Biskupa Lubelskiego Dr.Leona Mariana Fulmana depesze treści następującej:
" Związek Ochotników Wojennych A.P. w Lublinie spieszy zapewnić Waszą Eminencję, że potwor
ny i bezprzykładny zamach w Luboniu na nasz kościół, kulturę i wolność jeszcze bardziej wzmocni naszą czujność i odporność na zaku
sy komunizmu " .
Zgon Jego Świątobliwości Ojca Świętego Piusa XI, spowodował żywy oddźwięk żalu wśród członków n/Oddziału.
Zarząd Oddziału przesłał pod adresem J.E.Ks.Biskupa Lu belskiego, Dr.Leona .Mariana Pulmana depeszę treści n a stępującej :
" Zgon Jego Świątobliwości - Ojca Świętego Piusa 71 Wielkiego Przyjaciela Żołnierza Polskiego okrył serca wszystkich ochotni
ków wojennych A.P. głębokim smutkiem i ża
łobą. Spieszymy złożyć na ręce Waszej Ekselencji wyrazy najgłębszego żołnier
skiego współczucia ".
Z okazji Koronacji Jego Świątobliwości Ojca Świę
tego Piusa XII Zarząd Oddziału wysłał również pod ad
resem J.E.-KS.Biskupa Lubelskiego Dr.Leona Mariana Pul
mana depeszę następującej treści;
" Związek b.Ochotników A.P. w Lublinie zaw
sze wierny Idei Chrystusowej składa na rę
ce Wasze;j Fksel-encji hołd synowski Ojcu Świętemu Piusowi’ XII z racji Jego wyboru na Stolicę • Piętrową i Koronacji
W dniach 10 i 11 września 1938 r. w Wilnie odbył się III*-ci Ogólnopolski Zjazd n/Związku. W dniu tym drogie nam wszystkim ochotnikom miasto gościło w swych murach około 10.000 ochotników ze wszystkich krańców Polski. Na zjeździe tym był nasz poczet sztandarowy i oddział członków złożony z 60 osób. Zjazd wypadł im
ponująco i wykazał dyscyplinę oraz dobrą postawę woj
skową zrzeszonych w n/Organizacji Ochotników Wojen
nych.
Na zjeździe dekorowano uroczyście około 250 członków z różnych oddziałów Krzyżami Zasługi za p r a ce społeczną w n/Związku.
•/.
- 10 -
% 'Jf * . . •
‘ H. Przysposobienie Wojskowe.
Wobec tego, że większość członków n/Oddziału w se
zonie wiosennym, letnim, a nawet zimowym pozostawała na robotach, Zarząd nie miał możności należytego zorgani
zowania pracy przeysposobienia wojskowego. Pomimo tych trudności K-dant wyszkolenia kol.kpt.s .s.Antoni Laskow
ski zorganizował na j esieńi 3-krotne zawody o Pań.Od
znakę Strzelecką.
Ogółem strzelało 62 osób, zużyto tarcz 111, wy
strzelono naboi 1433. Strzelanie odbyło się na wszys
tkie 3 klasy w/w Odznaki.
Na nagrody konkursowe w strzelaniu złożyły się fundacje:
1 nagroda za I klasę, ofiarowana przez Prezydenta m.Lublina kol.Liszkowskiego Bole
sława.
1 nagroda za II k l a s ę ,ofiarowane, przez cech ślu
sarzy ,pilnikarzy i kotlarzy w Lu
blinie .
w Lublinie,własność p.Senatora Ta
deusza Karszo-Siedlewskiego.
Ponadto Oddział ufundował we własnym zakresie 6 nagród w postaci pamiątkowych żetonów, po 2 do każdej klasy.
Równocześnie z nagrodami zawodnicy otrzymali ar
tystycznie wykonane przez kol.Franciszka Piechowicza dyplomy strzeleckie.
W rezultacie konkursu nagrody zdobyli:
w strzelaniu na I-szr, k l a s ę :
1-szą nagrodę - kol.Rzechowski Marian 2-gą " - " Jagielski Stanisław 3-cią " - " Marczyński Wojciech w strzelaniu na II-gę klasę;
1-szą nagrodę - kol.adw.Radżki Stanisław 2-gą " - " Orchowski Jan
3-cią " - " Rzechowski Grzegorz w strzelaniu na Ill-cie. klasę;
1-szą nagrodę - kol.Piechowicz Franciszek 2-gą " - " Kozłowski Antoni
3-cią " - " Stępniak Zbigniew.
Rozdania nagród dokonał osobiście Prezydent m.Lu blina kol.Bolesław Liszkowski w towarzystwie Prezesa Okręgu kol.Juliana Borkowskiego i w obecności całego Zarządu.
Zarząd Oddziału czuje się w miłym obowiązku po
dziękować P .T . Ofiarodawcom nagród oraz kol.piechowi- czowi za bezinteresowne wykonanie dyplomów.
Niezależnie od powyższego przeprowadzono
strzelarf przygotowawczych z broni małokalibrowej p*5tor liczny* udziale nie tylko członków, ale również i rodzin * a w szczególności dzieci .
X . Bratnia Pomoc.
Oddział nasz liczy duży odsetek bezrobotnych członków, zatrudnionych tylko dorywczo w Ciągu rokii, jedną więc z głównych trosk Zarządu było roztoczenie nad tymi członkami należytej opieki, na ęo Zarząd poświęcił b.wiele czasu.
Wprawdzie na Walnym Zebraniu wybrano specjal
ną Sekcję Bratniej Pomocy, złożoną z 7 członków poft przewodnictwem kol.Jana Toporka, to jednak nie zmniej
szyło pracy Zarządu Oddziału, ponieważ Bratnia J>omoc nie stanęła na wysokości zadania, tak że Zarząd zmu
szony był rozwiązaó ją, mianując inny skład sekcji pod przewodnictwem kol.Jana Moniaka. Zmiana powvższa również nie dała pozytywnych wyników i w konsekwen
cji całą pracę z powodu braku poczucia obowiązkowoś
ci wśród członków sekcji, musiał wykonać Zarząd od
działu.
Rozwiązanie kwestii bezrobocia, w roku 19?6 wypadło znacznie lepiej niż w 1937 r.
Na robotach publicznych na Kresach zatru
dniono około 800 osób i to nie tylko członków n/Od- działu, ale zatrudniono również bezrobotnych ochot
ników z terenu całego Okręgu Lubelskiego, duży od
setek członków rodzin ochotników, jak również i wie
lu kolegów z innych organizacyj. Zarobki na tych ro
botach wahały się w granicach od 4 do 8 --zł. dzien
nie, a nawet w sporadycznych wypadkach i więcej.
Część n/członków pozostawała na robotach bez przer
wy i w okresie zimowym.
W roku bieżącym Zarząd n/Oddziału rozpoczął już kroki w celu zorganizowania bezrobotnych n/człon
ków do wyjazdu na roboty na Kresach i w C.O.P.-ie.
Sprawy organizowania zatrudnienia bezrobot
nych kolegów na Kresach przeprowadzał z ramienia Za
rządu kol.kpt.s.s.Antoni Laskowski, poświęcając b.dużo czasu i pracy, za co należy mu się specjal
ne podziękowanie.
Zarząd interweniował w stukilkudziesięciu wypadkach o przyjęcie do pracy, w wypadkach odmowy zarejestrowania, przyznania zasiłków i t.p. i to przeważnie ze skutecznymi rezultatami. Ponadto w 0- koło 480-ciu wypadkach wydano zaświadczenia, napi
sano podania i t.p.
Pomocy prawnej udzielają n/członkom kol.kol.
adwokaci - Radzki Stanisław, Wąsowski Stanisław i Grafczyński Tadeusz, którzy udzielili pomocy prawnej niezamożnym kolegom w 71 wypadkach.
Pomoc lekarska zorganizowana jest w ten sposób, że Lekarze Lubelscy p . p .Dr.Modrzewski Jan,
p r .Scholtz E d w a r d, Dr.Bobrowska Jadwiga, Dr.Wośkowski Aleksander, Dr.Voit Michał, Dr.Slaski Krzysztof,Dr.Ka- gan Leon, Dr.Kaczyński Hipolit, Dr.Zipper Eugeniusz, Dr.Kozłowski Zygmunt, Dr.Szafnicjki Marian, Dr.Bron- śztejn Henryk, Dr.Brzozowski Stanisław, Dr.Adamczyk Jan i Dr.Dłużniewski Konstanty ^ )Dr.-dentysta Zaj- dehsznir oraz pp.Felczerzy•' Czaplicki Wincenty,Cza
plicki Julian, Makowski Henryk, .Jakimiński Bronisław, Niedzielski i Franaszczuk zadeklarowali udzielanie wszelkich porad i pomocy w nagłypfc wypadkach nieza
możnym członkom n/Związku i ich rodzinom - bezpłatnie.
Pomoc ta jest .b.'poważna, świadczy o niej ponad 320 wydanych biuletynów do w/w pp.Lekarzy i p.p.Felczerów.
Apteki p p .Skryckiego, Migurskiego, Żółtowskie
go Emila zadeklarowały 10fo zniżkę na lekarstwa kupo
wane przez Ochotników w/g recept, zaopatrzonych w podpis i pieczęć Zarządu n/Oddziału.
Niech nam wolno będzie choó w części wyrazić p«p.Adwokatom, Lekarzom i Felczerom na tym miejscu naszą szczerą żołnierską wdzięczność za Ich pracę,a p « p «Aptekarzom za ofiarę w formie, udzielanych zniżek na lekarstwa.
Za wyjątkowo ofiarną pracę p.Dr.Kozłowskiego Zygmunta, który w ciągu ub.roku zbadał ponad 1.000 osób, w celu określenia zdatności do pracy i wydał za
świadczenia lekarskie, został On na wniosek Zarządu n/Oddziału odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi.
Opieka Bratniej Pomocy obejmowała ponadto wyda
wanie najbiedniejszym członkom zapomóg świątecznych w naturze, udzielanie pożyczek zwrotnych i t.p.
Z okazji Świąt Wielkiej Nocy i Bożego Narodzenia Zarząd zorganizował zbiórki na rzecz bezrobotnych człon
ków n/Oddziału. Zebrano łącznie w gotówce i naturze 2.403 zł. 81 gr.
Na Święta Wielkanocne wydano 105 paczek żywnoś
ciowych, przy czym jedna paczka zawierała:
1/ 1 kg. chleba 2/ 1 " bułki 3/ 1 " kiełbasy 4/ i 11 cukru 5/ 1/8 " masła 6/ 2 " mąki 7 / 1 " kawy 8/ 1 dkg. herbaty.
Na Boże Narodzenie wydano I45 pojedyńczych porcyj i 5 dodatkowych - jedna porcja zawierała:
1/ 1 kg. bułki słodkiej 2/, 1 11 chleba białego
1 H kiełbasy
4/ 1 mąki
5/ 1 f! cukru
6/, 1 M kawy konserwowej 7/ 2 butelki piwa.
W dn.6.1-1939 r. urządzono "Choinkę" dla dzieci w lokalu T-wa Muzycznego w Lublinie przy udziale ponad
■ T- •/.
- 14 -
300 dzieci ochotników, którym wręczono torebki ze sło
dyczami, baloniki, czapki, chorągiewki i po kilka kana
pek. Starszym dzieciom ponad 12 lat rozdano 150 bile
tów do kino-teatrów "Corso", "Venus" i "Rialto".
Na powyższą akcję świąteczną Oddział wydatkował w gotówce i naturze 2*218 zł. 97 gr.
Na kolonie letnie organizowane przez Federację P.Z.0.0. skierowano 10 dzieci n/członków.
Związek opiek^.ował się również wdowami po poleg
łych i zmarłych członkach, które na równi z członkami otrzymały racje świąteczne, a dzieci ich brały udział w
"Choince".
J. Działalność kulturalno-oświatowa.
Prace kulturalno-oświatowe prowadził kol.prof.
Grzegorz Burzyński, wygłaszając szereg odczytów na świetlicy, a mianowicie:
1/ "Idea moralnej i materialnej pomocy Polakom na ob
czyźnie" .
2/ "0 czym powinien wiedzieć uświadomiony obywatel - ochotnik".
3/ "Położenie geograficzne Polski, jej obszar i rola w Europie Środkowej".
4/ "Granice Polski, ich długość i zagadnienie obron
ności tych granic".
5/ "Stosunki polsko-czeskie na tle dziejów".
6/ "Co to jest Państwo".
7/ "Śląsk Zaolzański".
8/ "Jak powinien ustosunkować się Naród polski do Zwy
cięstwa Zaolzańskiego".
9/ "Powstanie jezior na ziemiach polskich i ich wpływ na rozwój życic gospodarczego Polski".
10/ "Zadania Ochotników b.żołnierzy W.P. wobec zewnę
trznej i wewnętrznej sytuacji Polski".
11/ "Dorobek 20 -to lecia istnienia Niepodległości Polski"
12/ "Polska za czasów Mieszka I i Bolesława Chrobrego".
13/ "Pojawienie się Krzyżaków na ziemiach Polski".
14/ "Idea powstania listopadowego 1830 r."
15/ "Polska za Jagiellonów".
16/ "Unia Lubelska".
17/ "Rok 1863 i jego znaczenie w historii Narodu Pol
skiego" .
18/ "Trzy pogadanki na temat zachowania tajemnicy służ
bowej na robotach na Kresach".
Pod kierownictwem kol.prof.Burzyńskiego,kol.Ale
ksander Moksza skatalogował i doprowadził do właściwe
go porządku bibliotekę Oddziału, która obejmuje 569 tomów. W roku sprawozdawczym zakupiono za cenę 50.-zł.
13 nowych książek, część których została już oprawio
na. Książki wypożyczane są 3 razy tygodniowo. Liczba wypożyczających waha się w granicach 60-70 osób każ
dorazowo. Poza tym członkowie korzystają z gazet za
prenumerowanych przez Zwiczek.
wyoh i bratnich organizacyj do n/Związku.
Stosunek władz wojskowych do n/Óddziału jest n a der życzliwy i przychylny. Specjalni - ze strony Pana D-cy O.K.II gen.Smorawińskiego Mieczysława, p.płk.Cza
plińskiego Emila i p .płk.dyp.l.Budrewicza Wacława za
znaliśmy wiele serdecznej troskliwości i skutecznej opieki.
Nie mniej życzliwie ustosunkował się do nas p.
płk.Wańkowicz, dzięki któremu został rozwiązany pro
blem bezrobocia wśród członków nie tylko n/Oddziału ale i Okr ęgu Lube1skie go
Ze strony władz administracji ogólnej, jak rów
nież władz samorządowych, wyczuwamy ustosunkowanie się życzliwe i co najważniejsze. że z każdym rokiem życz
liwość ta cię wzmacnia- Szczególnie po objęciu Wo j e - . w ó d ztwa przez Pana Wojewodę Jerzego de Tramecourt>a stosunek do n/organizacji radyklanie zmienił się na lepszy. Wielką wdzięczność żywimy do Pana Wicewojewo
dy Władysława Długockiego, ze strony którego spotyka
liśmy się stale z wielkim zrozumieniem dla rzesz ochot
ni k ó w wojennych. Jego odejście z tutejszego terenu od
czuwamy bardzo boleśnie.
My ze swej strony staramy się aby praca nasza szła w kierunku, ułatwienia tak ciężkiego zadania władz a dm in i s t r a c y j ny o h.
Oddział nasz ze strony Pana Prezydenta Miasta Bolesława Liszkowskiego stais zaznaje jak najwięcej zrozumień:a naszych interesów i przychylności.
Z bratnimi Oiganizacjami 'Kombatanckimi staramy się utrzymać jak najściślejszą więź koleżeńską i n aj
lepsze stosunki. Bok 1333 radykalnie zmienił na dobre stosunek Zarządu Wojewódzkiego Federacji P.Z.O.O. co dało wyraz w uchwalonym w dniu 20 fitycz. memoriale w sprawie uprawnień dla b.ochotników wojennych Armii Polskiej - następującej treści:
i*1 TO M 0 £ I A S
o zaliczenie byłych Ochotników Armii Polskiej w poczet formacji niepodległościowych.
Zarząd Wojewódzki Federacji polskich Związków Ob
rońców Ojczyzny w Lublinie nr swym plenarnym posiedzeniu odbytym w dniu 20 stycznia I930 r . -jednogłośnie uchwalił zwrócić się do.*
1. Pana Wojewody Lubelskiego,
2..'Pena Prezesa Zarządu Głównego Federacji P.Z.O.O.
3 . Pana prezesa Zarządu Głównego Związku b.Ochotni
ków Arrii p o l s s i e j ,
4 . wszystkich ?.?.Posłów i Senatorów Ziemi Lubel
skiej ;
z prośbą o p o c z y nien: e starań u miarodajnych czynników
- 16 -
w celu spowodowania:
1/ rozszerzenia rozporządzenia wykonawczego Pana M i nistra Spraw Wojskowych z dnia 9 lutego 1938 r.
/jDz.U.R.P.Nr.8/38 poz.50/ zaliczając byłych Ochot
ników Wojennych z walk o odzyskanie niepodległe
go bytu państwa Polskiego z lat 1918-1920 - jako niepodległościowców,
2/ uprawnienia nadawania tymże Ochotnikom odznaczeń Krzyża i Medalu Niepodległości.
Memoriał swój Zarząd Wojewódzki Federacji uzasadnia następującymi okolicznościami:
w Dzienniku Ustaw Nr.8 z 1938 r. ogłoszone zo-stało rozporządzenie Pana Ministra Spraw Wojskowych wydane na zasadzie ustawy z dnia 9 lipca 1937 r. " o zapewnieniu pracy i zaopatrzeniu uczestników walk o niepodległość".
W rozporządzeniu powyższym ustalono listę organi
zacji oraz formacji, które mogą korzystać z dobrodziejstw wspomnianej ustawy.
Na ostatnim miejscu omawianego wykazu figuruje
Ochotnicza Legia Kobiet, która w tymże samym czasie dzia
łała co i ochotnicy wojenni - mężczyźni.
Ochotnik wojenny nie został objęty ustawą o Krzy
żu i Medalu Niepodległości, aczkolwiek o tę niepodleg
łość walczył i w końcu utrwalił ją.
Ochotnik wojenny nie ma pierwszeństwa przy zatru
dnieniu i jest traktowany na równi z tymi, którzy nic wspólnego z walką orężną o Polskę nie mieli, a nawet z tytułu wieku traktowany jest gorzej.
Ochotnicza służba wojskowa urzędników i pracowni
ków państwowych, samorządowych i przedsiębiorstw pań
stwowych nie jest uwzględniana przy awansach.
Dzieci ochotników wojennych nie mają pierwszeń
stwa przy przyjmowaniu do szkół państwowych i samorzą
dowych.
Ochotnik wojenny nie ma pierwszeństwa przy otrzy
mywaniu przydziałów ziemi na Kresach Wschodnich i Za
chodnich z parcelacji przymusowej, gdzie w pierwszym rzędzie osadzany być winien element wypróbowany i pa
triotyczny.
Ochotnik wojenny nie ma prawa pierwszeństwa przy otrzymywaniu koncesji monopolowych.
Wdowy i sieroty po ochotnikach wojennych nie mają prawa do zaopatrzenia i pierwszeństwa przy ewentualnym zatrudnieniu.
Wyżej przytoczone fakty wskazują, że Ochotnikom Wojennym z lat 1918-1920 wyrządzono niczym nie uzasa
dnioną i nieusprawiedliwioną krzywdę. Przecież przela
na w 1918-1920 r. krew ochotnika nie była mniej czer
woną i mniej gorąco miłującą miłą nam Ojczyznę od krwi innych bojowników o wolność i niepodległość Polski.
Federacja P.Z.0.0. stykając się w terenie z rzeszą byłych ochotników wojennych miała możność osobistego przekonania się jak wielkie rozgoryczenie i poczucie krzywdy panuje wśród ochotników.
Związek b.Ochotników A.P. będący promotorem wszel
kich poczynań społecznych, kulturalnych, oświatowych,
starających się zaradzić wszystkim wyżej wymienionym bo
lączkom szerzy bardzo wydatnie ideę ochotniczą wśród sze
rokich mas społeczeństwa, która ma zapewnić rol3ce w przy
szłości tę potęgę moralną, &aka znamionować musi Armię, mającą 2wyciężec nie tylko bronią ale i duchem.
żyjemy obecnie w takich czasach, że w każdej chwi
li mogą zaistnieć wypadki, kiedy państwo hędzie potrze
bowało ochotników wojennych.
Order Niepodległości jest odznaczeniem jedynym w swoim rodzaju, świadczącym jako niezbity dowód faktycz
nego brania przez odznaozonego udziału w walkach o odzys
kanie niepodległości. Jest odznaczeniem, które z tytułu za
równo swego przeznaczenia jak i samej nazwy nie może być nigdy i przez nikogo uzyskane w przyszłości.
■ Różni się od odznaczeń bojowych, które to Ordery mo
tt byó edobyte as waleczność i.odwagę n a polu bitwy,przez k&fcdego kto n a ale zasłuży w ewentualnych przyszłych zma
ganiach rbrojnych Narodu Polskiego. Natomiast Odznaczenie Niepodległościowe mogli i powinni uzyskać tylko ci Obywate
le, którzy brali udział w walkach o wolność i niepodległość Polski, która nie istniała podówczas na mapach Europy.
Z tego to względu byłoby wielką i niepowetowaną krzy
wdą nie odznaczyć Orderem Niepodległości chociażby .jednej osoby, która ma prawo do tego odznaczenia i posiada obiek
tywne warunki do jego uzyskania. Pominięcie w odznaczeniu zasłużonego spowoduje w jego umyśle uzasadnione, przekona
nie o niesprawiedliwym traktowaniu wszystkich Obywateli w Państwie, a w jego przyszłych pokoleniach wyrobi mniema
nie, że nie brał on udziału w najzaszczytniejszych dla na
szego pokolenia walkach - walkach o odzyskanie Niepodle
głości. Będzie to w przyszłości podstawą do fałszywych są
dów historycznych i oceny przez przyszłe pokolenie, czynów swoich ojców żyjących w dobie odzyskania N i e p o d l e g ł o ś c i .
Dowód w postaci Orderu Niepodległości uzyskanego w wojennej ochotniczej służbie w latach lgiS-IPPO, w służ
bie o wywalczenie i ugruntowanie Niepodległości Państwa Polskiego.i jego granic - pozostawi jako tradycję rodzin
ną dzieciom ochotników, aby również jak i ich ojcowie w każdej potrzebie ochotniczo służyli Państwu.
Są to motywy uzasadniające drugi punks naszego m e m o riału.
Gdy Ojczyzna nasza stanęła w r.1920 v; obliczu kata
strofy grożącej unicestwieniem wysiłków zraierzaiącyc.i do odzyskania Niepodległości, Wódz Naczelny w końcowych sło
wach swego rozkazu z dnia 3 lipca. 1920 dał zapewnienie ochotnikom, którzy zgłosili się dobrowolnie ofiarując swoje życie na apel Ojczyzny - " przygotujemy wszystko . aby ci z was, którzy wrócą z wojny ze zdrociem w służbie rycerskiej steranym i utraconą zdolnością do pracy mieli byt spokojny, zabezpieczony. Żaden żołnierz po zwycięs kiej wojnie do domu wracający, nie zostanie bez w a r s z t a tu pracy, czy na roli czy w mi e ś c i e ”.
Wielki Marszałek kończąc zwycięską wojnę o Niepo ■ dległość naszej Ojczyzny w Swym rozkazie z dnia ł,.J~
1920 r. powiedział " Za pracę i wytrwałość, za ofiarę 17
i krew, za odwagę i śmiałość dziękuję wam żołnierze w imieniu całego Narodu Ojczyzny naszej. Żołnierz, który tyle zrobił dla Polski nie zostanie bez nagrody. Wdzięcz
na Ojczyzna nie zapomni o nim".
Dziś Federacja P.Z.0.0. w imię sprawiedliwości i słuszności prosi, aby po dwudziestu latach daremnego ocze
kiwania zostały wykonane rozkazy Wielkiego Marszałka i Na
czelnego Wodza zwycięskiej wojny o Niepodległość Państwa.- Prezes Zarządu Wojewódzkiego Sekretarz Federacji P.Z.0.0.w Lublinie /-/Cz.Sędzimir-Dobrowolski /-/ Dr.Wacław Drożdż.
L. Ochotnicy Wojenni, a uprawnienia niepodległościowe.
Po objęciu Prezesury Zarządu Głównego n/Związku przez gen* bryg.Bronisława Bohaterewicza, rozpoczęta
została b.silna akcja zmierzająca do zaliczenia byłych ochotników wojennych do grupy niepodległościowców i zrównania ich w uprawnieniach moralnych i materialnych.
Wszelkie starania u czynników miarodajnych o nadawanie ochotnikom Orderu Niepodległości nie dały pozytywnych rezultatów. Postanowił przeto Zarząd Główny wystąpić za pośrednictwem grupy posłów b.ochotników z projektem ustawy o Wojennym Krzyżu i Medalu Ochotniczym. Nasz pierwotny projekt uwzględniał wszelkie uprawnienia pizj^- wiązane do Orderu Niepodległości.
Dnia 14 lutego b.r. wniesiony został do Sejmu projekt ustawy o Wojennym Krzyżu i Medalu Ochotniczym podpisany przez 33-ch posłów różnych ugrupowań.Projekt został wniesiony przez posła Stefana Klimkiewicza, 0- pracowany był zaś przez posłów dr.Józefa K o b o s k o , Ks.
Dr.Władysława Padacza i Franciszka Jaworskiego, oraz członków Zarządu Głównego n/Związku.
Po kolejnym przejściu projektu ustawy do Sejmowej Podkomisji Wojskowej uległ on bardzo znacznym przerób
kom i otrzymał w najważniejszych punktach następujące brzmienie;
Krzyż Ochotniczy za Wojnę, gdyż taką nazwę usta
lono , otrzymują.:
a/ polegli lub ranni na polu bitwy,
b/ odznaczeni Orderem "Virtuti Militari" lub
"Krzyżem Walecznych"
c/ ochotnicy, którzy służyli czynnie w Armii 3 miesiące, w tym co najmniej 2 miesiące w od
działach walczących na froncie.
Medal Ochotniczy za Wojnę otrzymują ci ochotni
cy, których czas służby wynosił cc najmniej jeden mie sią c.
Order ten przysługuje tym osobom, które wstą-
