•4 Cena NMLKJIHGFEDCBAn u m eru 10 g ro
POLSKO - KATOLICKA GAZETA BEZPARTYJNA NA POWIAT LUBAWSKI I OKOLIC
W y eh o izi trzy razy ty g o d aiew a: we wtorek, czwartek i ao b o tę.
Fried piata: wi»sjęez»a wy nasi S0 groszy z dar^flzeaiaai 1 złoty, kwartalna wynosi 2,40 zł. z dor^sztaiew 8,00 zł.
W wypadkaok aiepmwidzianych spowodowanych silą wyższą (prze
szkód w zakładzie, złożenia pracy i t.p.) abonent aio aa prawa żąda
nia nledostarczonych numerów lub odszkodowania.
Ogłoszenia: za ogłoszenie od wiersza 1 mni. aa str. 8-łam. 15 gr.
na str. 2-łam. 50 gr., ogłoszenia drobne słowo 20 gr.
Za ogłoszenia redakcja nie odpowiada.
Telefon Nr. 50. Konto czekowe P. K. O. Nr. 1«3€«.
Czcionkami drukarni B. Miłoszewskiego w Nowemmiedeie a. >rw.
Nowemlast o n. Drwęcą, wtorek dnia 2 lutego 1937 r.
9BB■■BM■■■BaOBHi■■■aHBBHHM■■■■■■■■■■■■■■■■■I
Nr. 14 iiiBMMinini
O nowe
samoubezpieczenie rolników.
Z n iesien ie o b o w iązk u u b ezp ieczen ia p ra c o w n ik ó w ro ln y c h n a w y p a d e k ch o ro b y w K a
sa ch C h o ry ch , p o w ita ło ro ln ic tw o z w ielk im zad ow o len iem . Je d n ak ż e p o zo staw ien ie sp ra w y o p iek i le k a rsk ie j sw ej służb y d o m o w ej n a ła sc e lo su z p rzen iesien iem w y łączn ej o d p o w ied zial
n o ści m a te ria lne j za ew tl. w y p a d k i zach o rzen ia n a p raco d aw cę, u z n a ł sam o g ó ł ro ln ik ó w za z b y t ry zy k o w n e. T w ierd zen ie p o w y ższe p o tw ie rd z iły też k ilk a k ro tn e w y p ad k i zach o rzeć słu żb y , p o ciąg ające ze so b ą d o tkliw e w y d a tk i p o n o szo n e p rz e z w łaścicieli g o sp o d a rstw z a tru d n ia ją cy c h słu żb ę .
Z ty c h też o b aw i tro sk zro d ziła się n a te re n ie g m iny L u b aw a m y śl zało żen ia sto w a rz y szen ia, k tó re g o zad aniem b y b y ło n iesien ie w zajem n ej p o m o cy w łaścicielom g o sp od arstw ro ln ych w p o n o szen iu p rzez n ich k o sztów le
czen ia za z a tru d n ian y c h w ich g o sp o da rstw a c h p raco w n ik ó w . W arto p rzy ty m u w y p u k lić, iż p o czątk o w o zam ierzan o ta k ie sto w . » ało źy ć o d d zieln ie w k ażd ej g ro m ad zie, p rz e k o n a n o się je d n a k w n et, że g ro m ad a p o siad a n a sv. y m te
re n ie zb y t m ało g o sp o d a rstw z a tru d n ia ją c y c h u sieb ie p raco w n ikó w , p rzeto też sto w , tak ie w io d ło b y ży w o t su ch o tn iczy i w w y p ad k u n a ra ż en ia n a w ięk sze w y d a tk i, n ie b y łob y w sta
n ie ta k o w y c h u re g u lo w a ć. G m in a zb io ro w a ja k o sk u p isk o ro ln ik ó w o szerszy m z a się g u te ren o w y m d o sk o n ale n a d a je się d o zało żen ia ta
k ieg o sto w , a jeszcze ty m w ięcej d la te go , że w szelk ie czy n n o ści m o g ą b y ć p rzy d o b rej w o li z a ła tw ia ne u b o czn ie p rzez p erso n el Z a rz ą d u G m in n eg o .
N o w o aało żo n a sp ó łd zieln ia p o siad a ju ż k il
k a d z iesiąt czło n k ó w a n o w i w ciąż p rz y b y w a ją.
T eren em d ziałan ia sto w , je st te re n a d m in istra cy jn y g m in y L u b a w a , z u w ag i je d n a k n a to , że ro ln icy m ia sta L u b aw y zd rad zali d u że za
in tere so w a n ie d o tw o rzą c e j się in sty tu c ji i często w y rażali ch ęć zg ło szen ia się d o n iej p o n iew aż sam i n ie b y lib y w m o żn o ści u trzy m ać tak iej sp ó łd zieln i, Z arząd ty m czaso w y zd ecy d o w ał się w cielić d o sw eg o te re n u d ziałan ia ró w n ie ż te re n m iasta L u b aw y .
P ra g n ąc o d p o w ied zieć n a liczn e p y tan ia ro ln ik ó w w sp ra w ie fo rm o rg a n iza c y jn y c h sp ó łd zieln i ja k ró w n ie ż p rzy czy n ić się d o jak n a jsz e rsz e g o sp o p ula ry z ow a n ia ta k p o ży teczn ej d la ro ln ictw a p lacó w k i, p o d ajem y p o n iżej fra g m e n ta ry c zn e u ry w k i z statu tu sp ó łd zieln i d la zap o zn an ia się z n im p rzez z a in tere so w a n y ch ro ln ik ó w .
C ało n k am i zw y czajn y m i m o g ą z o sta ć w ła
ściciele i u ży tk o w n icy g o sp o d arstw ro ln y ch , n ie z a tru d n iają cy c h w ięcej n iż czterech p ra c o w n i
k ó w . C złon k o stw o n ab y w a się p rzez zg ło szen ie d o k o n a n e z i p o m o cą sp ecjaln ej d e k la ra cji i w p łacen ie 1.00 zł. w p isow eg o . C zło nk o stw a n ie tra c i się p rzez ch w ilo w e n iep o siad an ie słu ż b y (służb a sezo n o w a) n a sk u te k czeg o w p iso w e w p łaca się ty lk o ra z jed en . O p łata czło n k ow sk a w y n o si 50 g r. o d zatru d n io n eg o p ra c o w n i
k a m iesięczn ie. R a d a S to w , m o le je d n ak n a w n io sek p re z e sa , p o p arty m d o w o d am i w zm o żo n eg o z a in te re so w a n ia p o trz e b u d zielen ia p o m o cy leczn iczej p raco w n ik ó w p o d w y ższy ć sk ła d k ę d o 1 ,0 0 zł w sto su n k u m ieś, n a p ew ien o k re s czasu (w ra z ie n ag m in n ie p a n u ją c ej ch o - ro 'by ). C zło n k o stw o m o żn a u tracić 1. z ch w ilą śm ierci, 2. p rzez d o b r o w o ln e w y stą p ien ie , 3. p rzez w y k luczen ie a S to w ., k tó re m o że n a stą p ić w ó w czas, g d y czło nek n ie o p łac a sk ła d k i p rzez 3 m ieś, n ie p rz e strz e g a p rzep isó w sta tu tu i reg u lam in u sto w ., n ie sto su je się d o u c h w ał w ład z S to w , lu b p o p ełn i czy n k a ryg o d n y z n isk ich p o b u dek Z a rz ąd stow , p ra c u je h o n o ro w o . O p eracje fin an so w e sto w , o p arte są n a sy ste m ie m em o rjało w y m (b e z g o tó w k o
w y m ) p o leg ający m n a ty m , że w szelk ie zaln k a-
Czyn i miłość.
Prezydent Rzplitej prof. Ignacy Mościcki.
K ie ru je m y d ziś w sz y sc y w P o lsce m y śli n a sz e i se rc a w stro n ę w a rsz a w sk ie g o Z am k u , b y u czcić P re z y d e n ta R zeczy p o sp o litej, k tó re g o p ierw sze sło w a, w y rz e c z o n e p rzed n iem al 11 la ty p o w y b o rze G łow y P a ń stw a , b y ły ap elem do czy n u i m iło ści
— W zy w am W a s, o b y w atele N ajjaśn iejszej R z ec z y p o sp o lite j — b rzm iały sło w a o ręd aia — i ro z k a zu ję W am m o cą te j p o tęg i m o raln ej, ja k a w u rzęd zie o b ra n e g o p rzez W o ln y N aró d P re z y d e n ta je st z a w a rta , a b y śc ie czy n am i n ie
zło m n ie u tw ierd zili w ielk o ść i p ra w o ść O jczy z
n y ... Ja k jed en je st O jciec n asz w n iebio sach , ta k je d n a je st M atka: R zeczp o sp o lita P o lsk a, jed n ą d la w sz y stk ic h ż y w ią c a m iło ść, jedn ej o d w szy stk ich m iło ści w y m ag a...
S ło w a te w y p o w ied zieć m ó g ł O b y w atel, k tó rego c a łe źy o ie w łaśn ie b y ło — czy n em , całe ż y c ie p rzep o jon e — u m iło w an iem s p r a w y o jczy stej.
1 jeśli w n ik n iem y w p rz y c z y n y , d la k tó ry ch T w ó rca N iep od leg ło ści i W sk rze sic iel P ań stw a, w m aju 1926 ro k u w sk az a ł Z g ro m ad zen iu N a
ro d o w em u o so b ę p ro feso ra Ig n a c e g o M o ścick ie
go jako kandydata na P rezydenta — to bez w ątpienia m otyw em było, iż w idział w B lekcie jedną z najszlachetniejszych postaci, której bu
solą p n ez całe życie było: czyn i m iłość, pra
ca tw órcza i patriotyzm .
Już w zaraniu sw ej m łodości staje Ignacy
Mościcki w rzędzie tych, którzy ideologii ugo
dy i oportunism u życiow ego przeciw staw iają ideę czynu, ideę w alki o W olność, zostaje — jak sam z chlubą pow ie — jednym z ,,pierw szych piłsudczyków “. Już jako m łody student bierze udział w e w szystkich poczynaniach m łodzieży niepodległościow ej i przed prześla
dow aniam i w ładz m oskiew skich już jako dw u
dziestokilkuletni m łodzieniec uchodzić m usi zagranicę.
A tam w łaśnie, w tej tułaczce zbiega poli
tycznego przed przem ocą caratu, daje w spania
ły przykład człow ieka czynu i pracy. Z ostaje pionierem w iedzy technicznej, znakom itym uczonym , którego w iedza znów przeobrazi się w czyn tw órczy, skoro w olność zaśw ita i Pol
ska zerw ie okow y niew oli. C zynow i tem u i tej pracy tw órczej zaw dzięczam y przecież C horzów i M ościce, zaw dzięczam y tw ory, nie tylko użyź
niające naszą glebę, ale rów nież i w zm agające nasz stan obrony narodow ej.
K ierow ała tym i w iekam i poczynaniam i zaw sze nie tylko niezłom na w ola czynu, ale rów nież i głęboka m iłość dla S praw y: w m ro
kach niew oli spraw y N iepodległości, w latach po W yzw oleniu — spraw y W ielkości P aństw a.
T akie jest oblicze ideow e i taki rejester zasługi dzisiejszego S olenizanta, godnie od przeszło 10-ciu lat reprezentującego M ajestat R zeczypospolitej.
sow ane kw oty są niezw łocznie odprow adzane na otw orzone konto w instytucji finansow ej skąd w razie potrzeby będą przelew ane na pow stałe koszty leczenia, zakontraktow anem u lekarzow i lub też szpitalow i.
Jak w ynika z pow yżej przedstaw ionego szkicu ustrojow ego stow ., takow e nie jest obli
czone na napchanie „kom uś“ kieszeni przez tw orzenie intratnych stanow isk lecz w inno w spólnym w ysiłkiem i ofiarną, bezinteresow ną pracą kroczyć ku uchronieniu gospodarstw przed zgubnym i w strząsam i spow odow anym i na sku
tek cięższych zachorzeń służby dom ow ej, któ
rej koszta lecsenia w inien w m yśl postanow ień BOzp. M in. O pieki Społecz. z dn. 24. X . 1933 r.
o pom ocy leczniczej dla pracow ników ’ rolnych (D z. U . R . P. N r. 87, poz. 673) ponosić praco
daw ca.
T o też w tym m inionym dziesięcioleoiu, gdy P olska przechodziła ew olucje w kierunku zdobyw ania coraz w iększego autorytetu na św iecie, a rów nocześnie intensyw nej w alki o w ew nętrzne ukrzepienie sił gospodarczych i spo
łecznych, o przebudow ę ustroju i o przyw róce
nie autorytetu w ładzy — w spółpraca G łow y P aństw a z sym bolam i siły i hartu układała się stale na linii najidealniejszej, a dla idei pań
stw ow ej — najkorzystniejszej.
T ak było, gdybyśm y radow ać się m ogli ży
ciem W skrzesiciela i O dnow iciela — i tak jest, gdy Jego następca, W ódz N aczelny objął ster sił żyw ych w narodzie i przyjął na siobie brze
m ię odpow iedzialności za obronę P olski.
T o też dziś, gdy m yślą i sercem skupiam y się przy osobie P rezydenta i ślem y M u pokłon im ieninow y — odpłacam y tylko tym sam ym , co profesor Ignacy M ościcki daw ał Polsce przez całe sw oje życie: czynem i m iłością.
R eportaż o pryw atnym życiu M arsz. Śm igłego-R ydza
w miesięczniku wiedeńskim.
W znanym w iedeńskim m iesięcsniku „W ie
ner M agazin“ ukazał się interesujący reportaż p. t. „D er M arschall P olens“, pośw ięcony pry
w atnem u życiu i pracy M arszałka Ś m igłego- R ydza. P oza w ielom a fotografiam i, przećlsta- w iającem i M arszałka i jego m ałżonkę oraz w nętrze jego m ieszkania pryw atnego, zaw iera reportaż ten sporo nieznanege m ateriału.
A utor reportażu R obert R eger na w stępie sw ojego artykułu przypom ina pokrótce piękną historię orężną M arszałka Ś m igłego-R ydza, ob
fitującą w liczne zw ycięstw a i trium fy w ojenne.
N iezw ykła szybkość działania i decyzji zyskała ów czesnem u płk. R ydzow i przydom ek Ś m igły.
W ’ m ieszkaniu M arszałka na kom inku stoi popiersie N apoleona, a na ścianie w idnieje por
tret Józefa P oniatow skiego. W e w szystkich pokojach pełno jest kw iatów . M arszałek S m i- gły-R ydz kocha kw iaty i jest ich entuzjastą.
W pryw atnej rozm ow ie trudno poznać w M arszałku żołnierza, który przez tyle lat do
w odził w ojskam i r przez tak długi okres sw ego życia prow adził życie obozow e. Jako gospo
darz dom u jest niezw ykle uprzejm y i rozm ow ny.
N ie w spom ina nic o sw oich czynach i trium fach.
G dy gość zaczyna o tern m ów ić, M arszałek zm ienia szybko tem at sozm ow y, staje się po
w ściągliw y aby w keńcu pow iedzieć: „D użo czynów dokonano na św iecie, aby osiągnąć za
m ierzony cel, ale nigdy poto, aby m óc później, siedząc w w ygodnym fotelu klubow ym , i pa
ląc dobrego papierosa — o tem gaw ędzić".
A utor reportażu kończy sw ój interesujący artykuł życzeniem , ażeby ten tak ujm ujący i tak zasłużony człow iek był dla P olski błogosła
w ieństw em jako W ódz N aczelny.
Polska w nowym roku
wkroczyła w pomyślniejsze warunki gospodarcze
W A R S A W A . B ank G ospodarstw a K rajo w ego następująco charakteryzuje sytuację gos
podarczą Polski w końcu r. u b .:
G ospodarstw o narodow e Polski w kroczyło w rok now y, w zm ocnione i w w arunkach po
m yślniejszych, stw arzających podstaw ę do dal
szej popraw y. R ok ubiegły przyniósł przede w szystkim zdecydow any ruch zw yżkow y w pro
dukcji przem ysłow ej oraz polepszenie sytuacji finansow ej w rolnictw ie. P opraw a w przem yś
le oparta była praw ie w całości na szerszych m ożliw ościach zbytu artykułów przem ysłow ych na rynku w ew nętrznym . P oza tym niektóre gałęzie przem ysłow e zdołały uzyskać zw yżkę eksportu sw ych w yrobów ’.
POLSKA POLITYKA WALUTOWA.RQPONMLKJIHGFEDCBA
M o w a w ic e p r e m ie r a K w ia tk o w s k ie g o n a k o m is ji b u d ż e to w e j S e jm u .
W A R S Z A W A . N a p ią tk o w y m p o s ie d z e n iu . s e jm o w e j k o m is ji b u d ż e to w e j p o d y s k u s ji n a d | b u d ż e te m d łu g ó w p a ń s tw o w y c h z a b r a ł g ło s w i- | c e p r e m ie r i m in is te r s k a r b u K w ia tk o w s k i, k tó - r y w y g ło s ił n a s tę p u ją c e p r z e m ó w ie n ie :
Tempo zadłużenia osłabło
N ie o b c ią łb y m , a ż e b y p o w s ta ło n ie ś c is łe w r a ż e n ie , ż e z a d łu ż e n ie p a ń s tw a w o b e c w z m o c n io n e g o te m p a p r a c in w e s ty c y jn y c h w z r a s ta c o r a z in te n s y w n ie j. R ó w n o w ra g a b u d ż e tu z w y c z a jn e g o p o z w o liła n a m n a o s ła b ie n ie te m p a z a d łu ż e n ia . W r o k u 1 9 3 6 m im o b a r d z o in te n s y w n e g o r u c h u in w e s ty c y jn e g o z a d łu ż e n ie w z r o s ło o o k o ło 2 0 0 m ilio n ó w z ł., p o d c z a s g d y w o k r e s ie 4 la t p o p r z e d n ic h w z r o s t s ię g a ł r o c z n ie 4 0 0 — 4 5 0 m il. z ł. T e m p o w ię c w z r a s ta n ia z n a c z n ie z m a la ło . D z ię k i te m u w c h w ili o b e c n e j w s z y s tk ie B a n k i ta k p a ń s tw o w e ja k i p r y w a tn e w y k a z u ją n a o g ó ł s to s u n k o w o d u ż ą p ły n n o ś ć O c z y w iś c ie n a w io s n ę , g d y p r z y jd z ie o k r e s w y b itn ie w z m o ż o n e g o r u c h u in w e s ty c y jn e g o p ły n n o ś ć ta c z ę ś c io w o z m a le je , b y w z m ó c s ię n a n o w o w o k r e s ie n a tu ra ln e g o z a w ie s z e n ia p r a c in w e s ty c y jn y c h .
Plusy i minusy dewaluacji.
S ta n o w is k o rip ą d u c o d o s p r a w y d e w a lu a c ji je s t z n a n e . P o d c h o d z ą c g o z a g a d n ie n ia d e w a lu a c ji p a m ię ta ć n a le ż y , ż e m a o n o s w o je p a s y w a i a k ty w a . S ta n o w is k o s w o je d o z ja w is k a s ta r a łe m s ię o p r z e ć n ie n a ta k ie j c z y in n e j, z b y t a b s tr a k c y jn e j d o k tr y n ie e k o n o m ic z n e j,le c z n a p e w n y c h z ja w is k a c h n a tu ry ś c iś le p r a k ty c z n e j, m a ją c n a w z g lę d z ie s p e c ja ln e w a r u n k i, w ja k ic h z n a jd u je s ię P o ls k a i je j g o s p o d a r s tw o n a r o d o w e . O c z y w iś c ie ż e d e w a lu a c ja m o g ła b y p r z y n ie ś ć p e w n e p lu s y , ja k w y r ó w n a n ie c e n w z ło c ie d o p o z io m u ś w ia to w e g o , w z m o ż e n ie e k s p a n s ji e k s p o r to w e j itd . je d n a k w r a c h u n k u k o n - k r e tn e m m u s im y p a m ię ta ć , ż e m a m y z u p e łn ie s p e c y f ic z n ą s tr u k tu r ę p r z e m y s łu , ź e p o n a d to in n ą je s t s y tu a c ja w o k r e s ie z n iż k i c e n , ja k to m ia ło m ie js c e w c z a s ie d e w a lu a c ji, w n ie k tó r y c h in n y c h k r a ja c h , a in n ą w c z a s ie z n a c z n e j z w y ż k i c e n , w p ie r w s z y m r z ę d z ie s u r o w c ó w , o d k tó r y c h im p o r tu je s te ś m y u z a le ż n ie n i.
P r z y o b e c n e j w ię c r o s n ą c e j te n d e n c ji z w y ż k o w e j c e n , o b a w ia ć b y s ię n a le ż a ło , ż e s k o k c e n m ó g łb y p r z e k ro c z y ć c a łą m a c z ę d e w a lu a c y jn ą .
P a ń s tw a k tó r e p r z e p r o w a d z iły e k s p e r y m e n t d e w a lu a c y jn y w r o k u 1 9 3 6 z u w a g i n a z w y ż k ę c e n o tr z y m a ły r e z u lta ty d o ś ć r ó ż n ią c e s ię o d w y n ik ó w p r o c e s ó w d e w a lu a c y jn y c h w o k r e s ie o g ó ln e j z n iż k i c e n ś w ia to w y c h . G d y b y z a r o b k i i p ła c e z a c z ę ły z w y ż k o w a ć w o k r e s ie w k tó r y m wrs z y s c y p o z b a w ie n i b y liś m y r e z e r w , a w ię c s k a r b p a ń s tw a i w s z y s tk ie p r z e d s ię b io r s tw a g o s p o d a r c z e ( z a r ó w n o p r z e m y s ło w e ja k r o ln i
c z e ) to o c z y w iś c ie s k u tk i d e w a lu a c y jn e b y ły b y z je d z o n e b a r d z o s z y b k o . P iz e c ie ź n ie id z ie o ż a d n e te o r e ty c z n e o d e r w a n ie p o z io m u p ła c w e w n ę tr z n y c h w s to s u n k u d o in n y c h k r a jó w a le r a c z e j o s to s u n e k p o z io m u c e n w s to s u n k u d o z ło ta . T u le ż y is to ta z a g a d n ie n ia . D e w a lu a c ja m ia ła b y ć e le m e n te m , k tó r y m ia ł z m n ie js z y ć n a c is k b u d ż e tu p u b lic z n e g o n a ż y c ie p r y w a tn e . P o p r z e p r o w a d z e n iu b a r d z o s k r u p u la tn y c h o b li
c z e ń d o s z liś m y d o s tw ie r d z e n ia , ź e o p e r a c ja d e w a lu a c y jn a w o k r e s ie p o w a ż n y c h p r a c in w e s ty c y jn y c h m u s ia ły b y w p ły n ą ć n a d a ls z y b a r - d z o z n a c z n y w z r o s t b u d ż e tu b r u tto i w y tw o r z y ć n o w e s iln e n a p ię c ie d e f ic y to w e .
Dewaluacja pogorszyłaby sytuację w Polsce.
S k o r o n ie b y ło b y r e z e r w n a p o k r y c ie te g o d e f ic y tu i w o b e c w y c z e r p a n ia r y n k u p ie n ię ż n e g o , n ie p o z o s ta ło b y n ic in n e g o , ja k ty lk o z w a lo r y z o w a ć p o d a tk i, a je ż e lib y p r z y p a d k ie m p r z y te j b a r d z o ś lis k ie j o p e r a c ji, p o s u n ię to s ię n a p r z y k ła d w p o b o r a c h u r z ę d n ic z y c h o k r o k z a d a le k o , to m u s ia n o b y p o d a tk i je s z c z e n a d - w a lo r y z o w a ć . O c z y w iś c ie p o g o r s z y ć b y to m o g ło z p a c z n ie s y tu a c ję w P o ls c e .
N a s z u s tr ó j g o s p o d a r c z y r e a g u je z n a c z n ie c z u le j i s z y b c ie j, a n iż e li w in n y c h p a ń s tw a c h , n a p r z y k ła d d z iś je s z c z e w S z w a jc a rii c e n y p o d n o s z ą s ię b a r d z o p o w o li, a u n a s n a s a m o d g ło s d e w a lu a c ji d o k o n a n e j z a g r a n ic ą , m im o o ś w ia d c z e ń r z ą d u , ż e d e w a lu a c ji n ie b ę d z ie , c e n y z a c z ę ły ta k z w y ż k o w a ć , ż e z m u s z e n i b y liś m y je h a m o w a ć n a w e t ś r o d k a m i m e c h a n ic z n y m i. D la te g o te ż s ta n o w is k o r z ą d u w s p r a w ie d e w a lu a c ji je s t tr w a le z d e c y d o w a n ie n e g a ty w n e i s ta n o w c z e .
Poważue wyniki dała reglamentacja dewiz.
A k c ja r e g la m e n ta c ji d e w iz łą c z n ie z p o p r a w ą k o n iu n k tu r y p r z y n io s ła d o ś ć p o w a ż n e w z m o c n ie n ie p o d s ta w n a s z e j in s ty tu c ji e m is y j
n e j. P r z y p o m in a m , ź e ju ż o d r o k u 1 9 2 8 r o z p o c z ą ł s ię s iln y o d p ły w z a p a s ó w z ło ta i d e w iz z B a n k u P o ls k ie g o . N a d z ie ń 3 1 g r u d n ia 1 9 2 8 r.
r o z p o r z ą d z a liś m y s u m ą 1 3 2 7 0 0 0 .0 0 0 z ło ta , n a 3 0 lip c a 1 9 3 6 r. s p a d liś m y d o p o z io m u 3 7 4 m il.
D n ia 2 0 s ty c z n ia 1 9 3 7 r. z a p a s z ło ta i d e w iz w B a n k u P o ls k im w y n ió s ł 4 2 7 .5 0 0 .0 0 0 z ł., c z y li
w z r ó s ł o 5 3 .5 0 0 0 0 0 . P o n ie w a ż w ty m o k r e s ie s p ła c iliś m y k r e d y ty o c h a r a k te r z e z ło ty m n a 3 6 m il. z ł. p r z e to p o p r a w a s y tu a c ji in s ty tu c ji e m is y jn e j w y r a ż a s ię c y f r ą 9 0 m il. z ło ty c h . O c z y w iś c ie s ta n te n b y łb y n ie m o ż liw y w ta k k r ó tk im c z a s ie d o o s ią g n ię c ia , g d y b y ś m y n ie d o k o n a li p e w n y c h z a m r o ż e ń d z ię k i p r z e p is o m d e w iz o w y m . D a le j p o o d lic z e n iu je d n a k p o z y c ji z a m r o ż e ń p o p r a w a s y tu a c ji B a n k u P o ls k ie g o w y r a ż a ć s ię b ę d z ie je s z c z e b a id z o z n a c z n ą k w o tą .
Zamiast surowców zagranicznych surowce krajowe.
R e g la m e n ta c ja d e w iz o w a m a d u ż o c e c h u je m n y c h i p r z y k r y c h d la o b y w a te li, a le m a je d e n e le m e n t p o z y ty w n y . Z m u s z a d o r e f o r m w d z ie d z in ie z a o p a tr y w a n ia s ię w a s u r o w c e , z m u s z a d o p r z e c h o d z e n ia z s u r o w c ó w z a g r a n ic z n y c h n a s u r o w c e k r a jo w e . I u n a s p r o c e s te n z a c z y n a s ię d o k o n y w a ć .
Ku uaktywnieniu naszego bilansu płatniczego.
U n a s o b s e r w u je m y te n s a m p r o c e s u n ie z a le ż n ie n ia s ię o d s u r o w c ó w z a g r a n ic z n y c h ta m , g d z ie to je s t m o ż liw e , a w ię c w d z ie d z in ie p r o d u k c ji w łó k n a , tłu s z c z ó w itp . J e ż e li te n p r o c e s s ię d o s ta te c z n ie r o z w in ie , p r z y c z y n ia ją c s ię d o u a k ty w n ie n ia n a s z e g o b ila n s u p ła tn iiz e g o , w te d y p r z y jd z ie m o m e n t z a s ta n o w ie n ia s ię n a d o g r a n ic z e n ie m , a p o te m i z n ie s ie n ie m p r z e p is ó w d e w iz o w y c h .
S p r a w a c e n tr a liz a c ji o b s łu g i d łu g ó w te o r e ty c z n ie je s t b a r d z o s łu s z n a . S a m z z a p a łe m o d n io s łe m s ię d o te g o z a g a d n ie n ia , g d y w r o k u u b ie g ły m p . r e f e r e n t p o r u s z y ł g o . W z g lę d y je d n a k p r a k ty c z n e n ie p o z w a la ją n a r a z ie n a z r e a liz o w a n ie te g o s łu s z n e g o z p u n k tu w id z e n ia z a s a d b u d ż e to w a n ia p o s tu la tu .
P . p o s e ł H o ły ń s k i p r o p o n o w a ł r e f o r m ę w u k ła d z ie b u d ż e tu . P r e p o z y t ja ta je s t s łu s z n a . P r z y s z ły b u d ż e t b ę d z ie m o ż n a w te n s p o s ó b o p r a c o w a ć .
Akcja konwersyjna.
B y ło z a p y ta n ie o k w e s tię k o n w e r s ji. S ą d z ę ż e a k c ja k o n w e r s y jn a d a r ó w n ie ż le p s z e r e z u l
ta ty w o d n ie s ie n iu d o P o ż y c z k i N a ro d o w e j k tó r e j k o n w e r s ja n ie z w ią z a n a je s t ja k k o n w e r s ja in n y c h p a p ie r ó w , z e s p e c ja ln y m i p r z e p is a m i.
P o ż y c z k a N a r o d o w a n ie b ę d z ie d o p u s z c z o n a d o s w o b o d n e g o o b r o tu w te d y , g d y P o ż y c z k a K o n s o lid a c y jn a ju ż s o b ie ja k ie ś m ie js c e n a g ie łd z ie z d o b y ła .
P o z o s ta je k w e s tia w y s o k ie g o o p r o c e n to u ra - n ią p o ż y c z e k p a ń s tw o w y c h n a r y n k u k r a jo w y m
O emigracji żydowskiej.
W z w ią z k u z w y s u n ię ty m p r z e z r z ą d f r a n c u s k i p r o je k te m o s ie d le n ia ż y d ó w w k o lo n ia c h f r a n c u s k ic h , p isz < e ..K u r ie r W ile ń s k i* * :
„ M ie jm y n a d z ie ję ż e o b e < n ie p o w s ta n ie ja k ie ś w ie lk ie j p o w a ż n e T o w a r z y s tw o K o lo n iz a - c y jn e F r a n c u s k o - P o ls k o - Z y d o w s k ie k tó r e z a j- m ie s ię r e a liz a c ją p la n u o s a d n ic z e g o .
R z ą d f r a n c u s k i i ż y d o w s c y d z ia ła c z e s p o łe c z n i w P a r y ż u d a li p o c z ą te k d o b r e j s p r a w ie . H o r y z o n t z a c z n ie s ię w y ja ś n ia ć je ż e li w s p ó ł
u d z ia ł P o ls k i b ę d z ie s z y b k i i e n e r g ic z n y 1*.
P r a s a ż y d o w s k a n a to m ia s t n ie je s t z a d o w o ^ w o lo n a z p r o je k tu ; k o lo n ie f r a n c u s k ie r z e k o m o n ie n a d a ją s ię d la ż y d ó w . Ż y d o w s k a „ F o lk s - c a jtu n g * * p is z e :
„ T o ź e p r e m ie r f r a n c u s k i je s t ż y d e m i in te r e s u je s ię p r o b le m a m i ż y d o w s k im i n ie m o ż e b y ć r ę k o jm ią , ż e k o lo n ie f r a n c u s k ie n a r a z s ta ły s ię p r z y d a tn e d la e m ig r a c ji ż y d o w s k ie j* * .
Ż y d o w s k i „ N a s z P rz e g lą d * * w y s tę p u je z p r e te n s ja m i i d o m in . M o u te la i d o m in . B e c k a a n a w e t d o p r z y w ó d c y s y jo n is tó w Z a b o ty ń s k ie - g o . O m a s o w e j e m ig ra c ji z P o ls k i n ie m o ż e b y ć m o w y :
„ W b r e w n a w o ły w a n io m a n ty s e m itó w m u s im y r a z n a r e s z c ie s k o ń c z y ć z le g e n d ą o r e a ln e j m o ż liw o ś c i m a s o w e g o w y c h ó d z tw a ż y d o w s k ie g o z P o ls k i o r a z z in n y c h k r a jó w e u r o p e js k ic h d o k r a jó w z a m o rs k ic h * *
E m ig r a c ja m o ż liw a je s t ty lk o d o P a le s ty n y W o g ó le je d n a k le p ie j... s ie d z ie ć w P o ls c e :
„ W k a ż d y m r a z ie tr u d n o d o m a g a ć s ię o d z w o le n n ik ó w m a s o w e g o p o z b y c ia s ię ż y d ó w z P o ls k i, a b y lic z y li s ię z u c z u c ia m i n a r o d u ż y - d o w s k ie g o * * .
Gopło „uwięziło*1 10 szkut ze zbożem.
P O Z N A N P o o s ta tn ic h m r o z a c h G o p ło p o k r y ło s ię g r u b ą p o w ło k ą lo d o w ą , k tó r a „ u w ię - z iła “ 1 0 s z k u t, o b ła d o w a n y c h p r z e w a ż n ie z b o ż e m .
N a g r u b e j ta fli lo d u u p r a w ia s ię s p o r t ły ż w ia r s k i i s a n e c z k o w y , a p o d b a n d e r ą k lu b u w io ś la r s k ie g o ,,G o p ło “ u w ija ją s ię tr z y ź a g lo w c e - ś liz g o w c e , r o z w ija ją c s z y b k o ś ć , d o c h o d z ą c ą d o 8 0 k m . n a g o d z in ę .
i z a g r a n ic z n y m . N ie s te ty n a s z r y n e k p ie n ię ż n y n ie je s t w s ta n ie p r z e p ro w a d z a ć n a s z e r s z ą s k a lę s k u p u p o ż y c z e k p a ń s tw o w y c h c z y in n y c h p a p ie r ó w . A b y ła b y to d r o g a n a jw ła ś c iw s z a , k u r s p a p ie ró w p o s z e d łb y w g ó r ę , r e n to w n o ś ć p r o c e s ó w g o s p o d a rc z y c h w y tr z y m a ła b y m o ż e w te d y p o r ó w n a n ie z r e n to w n o ś c ią p a p ie r ó w . O d b u d o w a w e w n ę tr z n e g o r y n k u f in a n s o w e g o m o ż e s ię o d b y w a ć ty lk o p o w o li. N ie je s te m w s ta n ie o b ie c a ć w y c o fa n ia s ię z u ż y tk o w a n ia r y n k u p ie n ię ż n e g o n a c e le p a ń s tw o w e . W y m a g a ją te g o n a s z e z a d a n ia in w e s ty c y jn e , a p r z e d e w s z y s tk im p o tr z e b y , z w ią z a n e z z a g a d n ie n ie m o b r o n y p a ń s tw a , k tó r e s ta ło s ię d z iś im p e r a ty w e m ta k w a ż n y m , ż e w h ie r a rc h ii p o trz e b m u s z ę p o s ta w ić g o b e z s p o r n ie p o n a d z a g a d n ie n ie m z a d o ś ć u c z y n ie n ia W ' c a łe j p e łn i p o tr z e b o m ś c iś le g o s p o d a r c z y m . N ie p r z e p r o w a d z a ją c n o w y c h e m is y j n a r y n k u w e w n ę tr z n y m , u m o ż liw ia s ię w ię k s z ą p ły n n o ś ć in s ty tu c y j f in a n s o w y c h , a w ię c i b a n k ó w p r y w a tn y c h , k tó r y c h ś r o d k i p r z e z n a c z o n e s ą w y łą c z n ie n a p o tr z e b y p r y w a tn e g o ż y c ia g o s p o d a r c z e g o .
Narada na Zamku
Marszalek Śmigły Rydz, Premier i Wicepremier u P Prezydenta Rzplitej.
W A R S Z A W A . P a n P r e z y d e n t R z e c z y p o s p o lite j p r z y ją ł w o b e c n o ś c i p . M a r s z a łk a Ś m ig łe g o - R y d z a — p p p r e z e s a r a d y m in is tr ó w g e n . S ła w o j- S k ła d k o w s k ie g o i w ic e p r e m ie r a in ź . E . K w ia tk o w s k ie g o , k tó r z y r e f e r o w a li o b ie ż ą c y c h p r a c a c h R z ą d u .
Studenci endecy nie chcą wpuszczać żydów
na teren warszawskich uczelni akademickich.
W A R S Z A W A . O d w c z e s n y c h g o d z in r a n n y c h p r z e d w e jś c ie m n a P o lite c h n ik ę i n a U n iw e r s y te t J ó z e fa P iłs u d s k ie g o u s ta w iły s ię g r o m a d k i s tu d e n tó w z p o d z n a k u S tr o n n ic tw a N a r o d o w e g o , k tó r e n ie c h c ia ły w p u s z c z a ć n a te r e n s w y c h u c z e ln i s tu d e n tó w - ż y d ó w . T y c h a k a d e m ik ó w - ż y d ó w , k tó r z y p r z e d o s ta li s ię n a te re n y u c z e ln i s p e c ja ln e b o jó w k i u s iło w a ły w y r z u c ić n a z e w n ą tr z . W z w ią z k u z ty m w y n ik ły b ó jk i, w k tó r y c h 1 0 o s ó b z o s ta ło r a n n y c h , z c z e g o 3 c ię ż k o r a n n e p r z e w ie z io n o d o s z p ita li.
W g o d z . p o p o łu d n io w y c h g r u p a s tu d e n tó w - ż y - d ó w w d a r ła s ię n a te r e n U n iw e r s y te tu .
W z w ią z k u z w y tw o r z o n ą s y tu a c ją o d b y ła s ię p o p o łu d n iu r a d a r e k to r ó w , n a k tó r e j p o s ta n o w io n o p o w z ią ć d a le k o id ą c e d e c y z je .
W ie c z o re m p o s te r u n k i s k a d e m ic k ie z p r z e d g m a c h ó w P o lite c h n ik i i U n iw e rs y te tu w y c o f a n o .
Sprzęt skórzany wartości 10.000 zł na F. 0. N.
J a k p o d ą je , z a rz ą d f ir m y M . K r o m o ło w s k i i S w ie w K a to w ic a c h , c h c ą c w z ią ć r ó w n ie ż u d z ia ł w p o w s z e c h n e j m o b iliz a c ji ś r o d k ó w n a d o z b r o je n ie n a s z e j A rm ii, o f ia r o w a ł n a F u n d u s z O b r o n y N a r o d o w e j s p r z ę t ta b o r o w y s k ó r z a n y w a r to ś c i 1 0 .0 0 0 z ło ty c h .
9 milionów zysku przyniósł rok 1936
Bankowi Polskiemu.
B a n k P o ls k i z a m k n ą ł r o k 1 9 3 6 b ila n s e m n a s u m ę 1 ,8 m ilia r d a z ło ty c h .
W w y d a tk a c h p o d k r e ś lić n a le ż y 2 5 m il, z ł k o s z tó w a d m in is tr a c y jn y c h i h a n d lo w y c h o r a z 3 8 m il. z ł z y s k u n a o d s e tk a c h .
R o k 1 9 3 6 p r z y n ió s ł B a n k o w i p r z e s z ło 9 m il. z ł c z y s te g o z y s k u , te g o b ę d z ie w y p ła c o n a d y w id e n d a B a n k u w w y s o k o ś c i 8 p r o c e n t.
Niekończąca się martyrologia
Stan prawny Polaków w Niemczeeh.
R e f e r e n t b u d ż e tu M in is te r s tw a S p r a w Z a g r a n ic z n y c h , p o s e ł W a le w s k i m ó w ią c o o p ie c e p r a w n e j i k u ltu r a ln e j n a d m ie js z o ś c ia m i p o ls k ie - m i w r ó ż n y c h p a ń s tw a c h s c h a r a k te r y z o w a ł p o ło ż e n ie lu d n o ś c i p o ls k ie j w N ie m c z e c h n a s tę p u ją c o :
„ P o ło ż e n ie P o la k ó w w N ie m c z e c h je s t d o ty c h c z a s p r a w n ie r a c z e j n ie u s ta lo n e . — Z n a n e o ś w ia d c z e n ie w o d z a i k a n c le r z a n a r o d u n ie m ie c k ie g o A d o lf a H itle r a w R e ic h s ta g u 2 1 . 5 . 1 9 3 4 g ło s z ą c e , ż e r z ą d o w i R z e s z y o b c e s ą m e to d y w y n a r o d o w ie n ia n ie p r z e n ik n ę ły d o s ta te c z n ie d o ś w ia d o m o ś c i z o r g a n iz o w a n e g o o b o z u s p o łe c z e ń s tw a n ie m ie c k ie g o * * .
O to je s t e s e n c jo n a ln e u ję c ie p r o b le m u m n ie js z o ś c i p o ls k ie j w R z e s z y .
Z je d n e j s tr o n y d e k la r a c je w d u c h u to le r a n c ji, z d r u g ie j s p r z e c z n a z ty m p r a k ty k a . A z d a w a ć b y m o g ło s ię , ż e p r z y ta k ie j d y s c y p lin ie s p o łe c z e ń s tw a n ie m ie c k ie g o , ja k ą o b s e r w u je m y w in n y c h d z ie d z in a c h , n p . g o s p o d a r c z e j ( E in to p f g e r ic h t) n a k ło n ie n ie s p o łe c z e ń s tw a i a d m i
n is tr a c ji n ie m ie c k ie j d o p o p r a w n e g o z a c h o w a n ia s ię w o b e c P o la k ó w n ie p o w in n o s p r a w ia ć w ię k s z y c h tr u d n o ś c i. A je d n a k je s t I n a c z e j. D z iw n a r o z b ie ż n o ś ć .
P o ls k ie m u Z z y s k u o d a k c y j
