Robotnicy o reformie gospodarki, rolnicy o prywatnej własności - Zygmunt Łupina - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

ZYGMUNT ŁUPINA

ur. 1929; Obrocz

Miejsce i czas wydarzeń Lubelszczyzna, PRL

Słowa kluczowe projekt Polska transformacja 1989-1991, PRL, kampania wyborcza 1989, wybory czerwcowe 1989

Robotnicy o reformie gospodarki, rolnicy o prywatnej własności

Na spotkaniach ludzie pytali: czy ruscy przyjdą, jaki jest nasz stosunek do komunistów, co z cenami? Rolnicy skupiali się na warunkach materialnych, pytali: czy będzie drożyzna? Inteligencja pytała: czego będziemy uczyli w szkołach?

Odpowiadałem: „Co ci wiedza i serce mówi, możesz nauczycielu mówić bez ograniczeń i powinieneś mówić”. [Interesowali] się, czy komunistyczni działacze poniosą konsekwencje. Odpowiadaliśmy, że konsekwencje będą, ale prawne – terroru nie będzie, że prawo będzie decydowało o tych sprawach.

[Poruszano temat gospodarki], ale robotnicy mówili nie tyle o prywatyzacji zakładów, co o reformie nieudolnej gospodarki PRL[-u]. Natomiast rolnicy uparcie trwali przy prywatnej własności ziemi. Atakowali PGR-y, [Państwowe Gospodarstwa Rolne], ośmieszając ich nieudolność. Pamiętam, jak w czasie jednego ze spotkań zaprowadzili mnie na pole. Był wtedy chyba maj, a oni mówią: „To jest pole spółdzielni produkcyjnej. Widzi pan to zboże? Ono jest zeszłoroczne, niezżęte. A tamto gnijące siano na łące? Nie zdołali zwieźć”. Zapytałem, dlaczego nie zwieźli, odpowiedzieli: „Bo pili! Przyjeżdżała furmanka, żeby zabrać robotników, którzy mieli zwozić siano, ale byli pijani i nie zwieźli”. Rolnicy bardzo krytykowali PGR-y, stąd one upadały, niestety, marnując zabudowania i plony…

Data i miejsce nagrania 2013-10-28, Lublin

Rozmawiał/a Łukasz Kijek

Transkrypcja Jakub Biesak

Redakcja Janka Kowalska