• Nie Znaleziono Wyników

Sobczak Janina

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Sobczak Janina"

Copied!
42
0
0

Pełen tekst

(1)

1

(2)

...

( L a ^ j . . . ! l \ l $ ] C : ( A %

I. M a te ria ły d o k u m e n ta c y jn e

l * A - U

1/1 ■- relacja właściwa / v v —>»

1/2 - dokum enty (sensu slricto) doi. osoby relalora 1/3 - inne materiały dokum entacyjne dot. osoby relalora

III. In n e m a te ria ły (zebrane przez „rektora”): — - 111/1- dot. rodziny relalora ---

III/2 - dot. ogólnie okresu sprzed 1939 r. - — '

III/3 - dot. ogólnie okresu okupacji (1 9 3 9 -1 9 4 5 ) — llł/4 - dot. ogólnie okresu po 1945 r. — .

III/5 - Inne...

IV . K o re s p o n d e n c ja

II. M a te ria ły u z u p e łn ie n la ją c e re la c ję

V . W y p is y z e ź r ó d e ł [tzw.: „nazwiskowe karty informacyjne”] ' Y i *

V I. F o fn u ra flfl P m U . ( \ ) j

2

(3)

3

(4)

4

(5)

3j

I . Dane o s o b i s t e

1. Sobczak J a n i n a , zamężna Warszewska

2. 14 czerwca 1916 r . w G o l u b i u pow.Wąbrzeźno 3 . W ik to r i Ludwika z d. Szmytkowska

4 . s z k o ł a podstawowa do wojny

^ d v u r z ę d n i c z k a w Z a r z ą d z i e M ie js k im w G o l u b i u : o j c i e c n a u c z y c i e l

1. p r a c a w Z a r z ą d z i e M ie js k im od 1 9 r . d o wybuchu wojny t j . w r z e s i e ę 1939 r . ; p r a c a s e k r e t a r k i w T o w a rz y s tw ie C z y t e l n i Ludowych

2. k u r s y P .C .K . I I I # Okres o k u p a c j i

1 . w r z e ś n i a 1939 r . t o p r a c e w p r o w i z o r y c z n y c h s z p i t a l a c h , z o r g a n i z o ­ wanych d l a o f i a r bombardowań.Bombardowania t e b y ł y s z c z e g ó l n i e n a s i l o n e w o k o l i c a c h G o l u b i a i Dobrz ynia pod Sokołowem.7/ś r ó d r a n n y c h i z a b i t y c h b y l i ż o ł n i e r z e , u c i e k i n i e r z y z p r z y g r a n i c z n y c h m i a s t b y ł y c h t . z w . P r u s Wschodnich o r a z l u d n o ś ć m ie js c o w a .

S z p i t a l e t e b y ł y zorg a n iz o w a n e w s z k o l e w G o l u b i u , w byłym Ośrodku Zdrowia o r a z i n n y c h wolnych p o m i e s z c z e n i a c h .

P r a c a w t y c h p r o w i z o r y c z n y c h s z p i t a l a c h b y ł a b a r d z o u t r u d n i o n a , gdyż n i e b y ł o na m i e j s c u żadnych l e k a r z y , k t ó r z y z o s t a l i p o w o ł a n i do c z y n n e j s ł u ż b y w o j s k o w e j . Je dyn y a p t e k a r z z p o c h o d z e n i a ż y d o w sk ie j

j

go A d o lf R i e s e n f e l d pomagał nam d o s t a r c z a j ą c w s z e l k i c h leków o r a z opat ru nków o r a z s ł u ż y ł nam r a d ą w u d z i e l a n i u pomocy. / Z o s t a ł w p a ź d z i e r n i k u 1939 r • zamordowany / . R ó w n i e ż n a l e ż y s i ę s z c z e g ó l n a

yi

w d zię c z n o ś ć p o ł o ż n e j p . J a n i n i e C i e c h a ń s k i e j , k t ó r a z całym

po św ię c e n iem , n i e l i c z ą c s i ę z podes zły m j u ż wówczas w i e k i e m , p r a c o ­ wała i k i e r o w a ł a nami , młodymi wówczas i p r z e r a ż o n y m i t y m i w s z y s t k i ­ mi o k r o p n o ś c i a m i wojny p o m o c n i c a m i , c z y l i t . z w . s i o s t r a m i P .C .K .

Wśród o s ó b , k t ó r e d z i ś pamiętam wymienić mogę n a z w i s k a t K u l i g o w s k a

^ P r a k s e d a , D o r o t a S t a n k i e w i c z , M a r i a S o b c z a k , W i k t o r i a Kuź m ińsk a, J o r d a n ,

^ Nozdrzykowska U r s z u l a o r a z j e j s i o s t r a .Dużo n a z w is k j u ż n i e pamiętam . D z i e w c z ę t a t e p r a c o w a ł y j e d n a k z całym oddaniem . Również n a s i k s i ę ż a k a t o l i c c y o d w i e d z a l i c o d z i e n n i e s z p i t a l e i c h o r y c h , u d z i e l a j ą c pom o cy ,o tu ch y o r a z p o c i e c h r e l i g i j n y c h . / P ó ź n i e j obydwaj z o s t a l i z a b r a n i do obozów k o n c e n t r a c y j n y c h i

z g i n ę l i / . C h c ę j e s z c z e d o d a ć , ż e w s z y s t k i c h r a n n y c h ż o ł n i e r z y p r z e w o z i l i ś m y do S z p i t a l i w T o r u n i u , t a k , ż e w c h w i l i w e j ś c i a Niemców do G o l u b i a w s z p i t a l a c h t y c h z n a j d o w a ł a s i ę j u ż t y l k o

l u d n o ś ć c y w i l n a . P o c z ą t k o w o t . z n . w p i e r w s z y c h d n i a c h s t a r a ł a m s i ę

6 . 8 7 - l o o T o ru ń , w G o l u b i u , p i ę c i o r o d z i e c i

I I . Okres p rz ed w o je n n y

5

(6)

r e j e s t r o w a ć i z a p i s y w a ć n a z w i s k a o s ó b c h o r y c h , i r a n n y c h . Z b i e r a ł a m - o i l e s i ę t o d a ł o - d o k u m e n t / o s o b i s t e i d ł u g o j e s z c z e p o t y m r o d z i n y z g ł a s z a ł y s i ę do m n ie fło i c h o d b i ó r .

O k r e s o k u p a c j i .

O k o ł o 1 0 w r z e ś n i a 1 9 3 9 r . z o s t a ł a m w e z w a n a do p r a c y w M a g i s t r a c i e J ę z y k n i e m i e c k i z n a ł a m b . s ł a b o . N i e m c y p o ł ą c z y l i o d r a z u D o b r z y ń do G o l u b i a w j e d n ą a d m i n i s t r a c j ę . L u d n o ś ć D o b r z y n i a j e s z c z e m n i e j z n a ł a t e n j ę z y k . T o t e ż u s i l n i e u c z y ł a m s i ę j ę z y k a n i e m i e c ­ k i e g o , a b y móc' s ł u ż y ć P o l a k o m z p o m o c ą .

Do z a p r z y s i ę ż e n i a w 194-2 r . p o m a g a ł a m P o l a k o m w m i a r ę s w o i c h s i ł i m o ż l i w o ś c i . W p i e r w s z y m r z ę d z i e po mocy t e j p o t r z e b o w a l i ż y d z i . Wydawałam z e z w o l e n i a i n d y w i d u a l n y m r o d z i n o m ż y d o w s k i m d o W a r s z a w y B i a ł e g o s t o k u i t p . N a m a w i a ł a m do w y j a z d ó w . L u d n o ś ć P o l s k a n i e b y ł a

j e s z c z e w t y c h p i e r w s z y c h d n i a c h o k u p a c j i t a k p r z e ś l a d o w a n a , n a s t ą p i ł o t o d o p i e r o z k o ń c e m p a ź d z i e r n i k a . W p i e r w s z e j p o ł o w i e p a ź d z i e r n i k a z g r o m a d z o n o w s z y s t k i c h ż y d ó w n a r y n k u w D o b r z y n i u

i po o d b i o r z e k o n t r y b u c j i w y g n a n o w k i e r u n k u D z i a ł d o w a . O d b y w a ł o s i ę t o w s z y s t k o w s p o s ó b b r u t a l n y , n i e z w a ż a j ą c a n i na c i ę ż a r n e k o b i e t y , s t a r y c h i s c h o r o w a n y c h l u d z i o r a z m a ł y c h d f c i e c i . Z r e s z t ą w s z y s t k i e t e r z e c z y s ą o g ó l n i e z n a n e i n i e ma p o t r z e b y abym j e p o w t a r z a ł a .

W k o ń c u p a ź d z i e r n i k a n a s t ą p i ł y j u ż masowe a r e s z t o w a n i a P o l a k ó w i w y w o ż e n i a i c h d o o b o z ó w . C z a s y s t a w a ł y s i ę c o r a z b a r d z i e j t r u d n e d l a l u d n o ś c i p o l s k i e j . T o t e ż m o j a pomoc o g r a n i c z a ł a s i ę t y l k o w b a r d z o m a l e ń k i m s t o p n i u / w s k a l i o g ó l n e j / d o u d z i e l a n i a im z e z w o l e ń n a k u p n o d r z e w a , w ę g l a , u d z i e l a ł a m , r a c z e j u ł a t w i a ł a m , z a w i e r a n i e m a ł ż e ń s t w , w y d a w a n i a p r z e p u s t e k n a t e r e n y p ó ź n i e j s z e j G e n e r a l n e j G u b e r n i i , s ł u ż y ł a m j a k o t ł u m a c z , p i s a ł a m p o d a n i a i t a k i e i n n e - d z i s i a j z d a w a ł o b y s i ę m a ł o w a ż n e - u s ł u g i . U r a t o w a ł a m ż y c i e H a l i n i e i S t e f a n o w i Prumom / ż y d o m / d o s t a r c z a j ą c im t a k i e d o k u e m n t y , k t ó r e p o z w o l i ł y im p r z e t r w a ć a ż do c z a s ó w w y z w o l e n i a / o b e c n y i c h a d r e s t A r . M i c h o a c a n N r . 8 9 d e p . l M e x i c o D . F . /

U ł a t w i a ł a m r ó w n i e ż l u i n o ś c i w w y m i a n i e p i e n i ę d z / a .

Po z a p r z e y s i ę ż e n i u , k t ó r e n a s t ą p i ł o w m i e s z k a n i u p . M a r i i G r a j k o - 9 s k i e j , t w o r z y l i ś m y z J a n e m G r a j k o w s k i m , A n d r z e j e m T o m a s z k i e m t r ó j k ę . J a p o d p s e u d o n i m e m J a n k a . p r a ' c l &§ j o

e d i a

s i ę do w y s t a w i a n i a n a ż ą d a n i e p . G r a j k o w s k i e g o do d o s t a r c z a n i a l e g i t y m a c j i o s o b om u k r y w a j ą c y m s i ę , p r z e p i s y w a n i a t a j n e j p r a s y / p r z e w a ż n i e b / ł y t o n i e w i e l k i e g o f o r m a t u b r o s z u r k i , s ł u c h a n i a

r a d i a / b y ł o w b i u r z e / i n f o r m o w a n i a i c h o t y m i t p . Z n a ł a m m ę ż c z y z n z a k o n s p i r o w a n y c h ;

p . Ż o ł o b i ń s k i L u c j a n 6

(7)

S p o d n i e w s k i T a d e u s z / n a u c z y c i e l / j e g o ż o n ę M a r i ę z domu B a r a n o w s k ą / S u s z y ń s k i , p r o f e s o r , m i e s z k a w R y p i n i e

R o z w a d o w s k i / d z i ś j u ż n i e ż y j e , z m a r ł o i l e w iem ^ l a t a t e m u w W ą b r z e ź n i e / /

P r z y b o j e w s k i J e r z y / A . K . / z a m o r d o w a n y w C r a n i e n b u r g u . J e m u r ó w n i e ż w y s t a w i a ł a m p a p i e r y z k t ó r y m i d o s t a ł s i ę d o W a r s z a w y , j e d n a k t a m w p a d ł w ł a p a n c e u l i c z n e j .

B y ł a m c z ł o n k i n i ą A r m i i K r a j o w e j .

P a r t y z a n t k a AK o r a z A.lift;.' z n a j d o w a ł a s i ę w l a s a c h o k a l e w s k i c h , k t ó r e c i ą g n ę ł y s i ę i m i a ł y p o ł ą c z e n i e z W a r s z a w ą .

P a m i ę t a m , ż e p i s a ł a m i n s t r u k c j ę AK n a w y p a d e k r o z s z e i & e n i a s i ę

p o w s t a n i a W a r s z a w s k i e g o na t u t e j s z e t e r e n y . W s z y s t k o t o p r z e p i s y w a ł a m n a u r z ę d o w e j m a s z y n i e , c z a s e m b i o r ą c j ą p o t a j e m n i e do d o m u , a c z a s e m n a w e t w b i u r z e , p r z y c h o d z ą c s p e c j a l n i e n i e r a z j u ż o g o d z . 4 - t e j

r a n o , g d y p r a c o w a ł y t y l k o s p r z ą t a c z k i , P o l k i , k t ó r y c h b y ł a m p e w n a . Z k o b i e t , k t ó r e n a p e w n o p r a c o w a ł y w k o n s p i r a c j i z n a ł a m :

J a d w i g ę C y r k i a f f , H a l i n ę L u b o i ń s k ą , M a g i ę D a r a n o w s k ą - S p o d n i e w s k ą , p . Ź o ł o b i ń s k ą . Napewno b y ł o i c h w i ę c e j , j e d n a k j u ż d z i ś n i e j e s t e m w m o ż n o ś c i i c h w y m i e n i ć . Z r e s z t ą n i e b y ł o t o w ó w c z a s b e z p i e c z n e z n a ć d u ż o n a z w i s k , a b y w r a z i e a r e s z t o w a n i a w i e d z i e ć i c h j a k n a j m n i e j , p r a c o w a ł a m w c i ą g ł y m z a g r o ż e n i u . N a w e t t o , ż e f a ł s z o w a ł a m p o d p i s y ,

p o d k r a d a ł a m p i e c z ą t k i b y ł o ogromnym z a g r o ż e n i e m .

To b y ł o b y c h y b a w s z y s t k o c o mam do o p o w i e d z e n i a . 0 i n n y c h m o i c h p o c z y n a n i a c h , n i e c h ś w i a d c z ą o s o b y , k t ó r e m n ie z n a ł y z w s p ó ł p r a c y

z n i m i .

P o d k o n i e c w o j n y b y ł t a k zw an y " B i n s a t z " . Wów czas r ó w n i e ż , p o z a p r a c ą w b i u r z e , p r a c o w a ł a m w i z b i e c h o r y c h , w k t ó r y c h l e ż e l i P o l a c y c h o r z y z w y c z e r p a n i a , p r z e z i ę b i e ń , k a l e c t w a i t p .

P o w y z w o l e n i u i z b a t a s ł u ż y ł a w d a l s z y m c i ą g u c h o r y m o r a z o s ob o m z b o m b a r d o w a n y m n a s z a s i e p r o w a d z ą c e j d o K o w a le w a w P o d z a m k u G o l u b s k i m .

O k r e s p o w o j e n n y .

P o w y z w o l e n i u z o s t a ł a m znowu p o w o ł a n a d o p r a c y i j a k o s e k r e t a r z m i e j s k i o r g a n i z o w a ł a m n a n o M i e j s k i m . B y ł y t o c z a s y t r u d n e , b r a k o w a ł o s p r z ę t u b i u r o w e g o / N i e m c y p o w y w o z i l i w z g l . z n i s z - 9 c z y l i u r z ą d z e n i a i a k t a - ' .

W r o k u 1 9 4 8 w y s z ł a m zamąż i m i e s z k a ł a m p r z e z o k r e s 2 6 l a t w R y p i n i e . Tam u d z i e l a ł a m s i ę w p r a c / s p o ł e c z n e j d l a S p ó ł d z i e l c z o ś c i . Na p o d s t a w i e u c h w a ł y P r e z . N a c z . R a d y S p ó ł d z i e l c z e j z d n i a

4

m a j a 1 9 5 5 r . w u z n a n n i u s z c z e g ó l n e g o w k ł a d u p r a c y w o r g a n a c h s a m o r z ą d u

o r a z z a o f i a r n ą p r a c ę w r e a l i z a c j i c e l ó w i z a d a ń s p ó ł d z i e l c z o ś c i s p o ż y w c ó w o t r z y m a ł a m d y p l o m p r z o d u j ą c e g o d z i a ł a c z a r u c h u s p ó ł d z i e l ń

'

U

£

o£#-UUC 'ź f c ^ C y Ż .a /C

7

(8)

8

(9)

9

(10)

DODATEKDO GAZETYPOMORSKIEJ

10

(11)

3 ®‘ a. — «■ 3 E -S -P N G . * - S O c ( / >

l i t I - 2 ?

•2-'5 n ® « ® Ł ® a - Ł l - t j ! & « *

3 ,t S . S i =: T O) O

11

(12)

12

(13)

Golub-Dobrzyń

Armia Krajowa

C $£'-

c U W

X ) - c io b jb s b o

-

/łSu^l rtvT

«*f jo lP O t f

w Golubiu-Dobrzyniu

Żołnierze Armii Krajowej byli kominiarzami.,Tajna radiostacja w kościele. Anonimowe donosy Polaków. Broń ukryta na cmentarzu.

Pierwsze komórki ZWZ w Dobrzyniu i w okolicznych miejscowościach Płonne i So­

kołowo powstały w 1940 roku.

Założyli je członkowie Kom en­

dy Okręgu Pomorze kpt. Józef Gruss, ps. „Stanisław” - Szef O d­

działu II (Wywiad), por. Gustaw Ignacy Olszewski, ps. „Gracjan”

- Szef Oddziału V (Łączność), Józef Olszewski, „Andrzej”. N a­

stępnie pojawili się por. Henryk Griitzmacher, ps. „Michał” - Szef Oddziału V i Komendant Pod- okręgu Północnego (Morskie­

go) oraz kpt. Józef Chyliński, ps.

„Wicher” - Szef Sztabu Komendy Okręgu. Założyli w m ieście stałą kwaterę i punkt kontaktowy dla oficerów sztabu Komendy Okrę­

gu. M ieściła się ona w mieszkaniu Lucjana, ps. „As”, „Czarny” i H e­

leny, ps. „Halszka” Zołobińskich przy ulicy Kościelnej 16 (w czasie okupacji Lindenstrasse), obecnie Kościuszki.

Lucjan Zołobiński został zaprzysiężony do ZWZ w iosną 1940 roku przez ppor. rez. Edwar­

da Dołkowskiego, mieszkającego w m iejscowości Grudza (pow. lip- nowski) nieopodal Dobrzynia n/

Drwęcą. Zorganizował on z pole­

cenia J. Chylińskiego na początku 1941 roku w powiecie rypińskim, specjalną komórkę łączności i kwaterunku związanej z o d ­ działem łączności konspiracyjnej Sztabu Komendy Okręgu Pom o­

rze.

Członkowie komórki byli zatrudnieni jako wiejscy kom i­

niarze, pracujący od 1942 roku w zakładzie Niem ca - Teodora Schneidera. Dzięki temu mieli możliwość bez problemowego p o­

ruszania się po terenie powiatu, a w szczególności gmin: Chrostko­

Kreis Strasburg /W esłpr.

i r k

Mapa pochodzi z 1944 roku i znajdują się na niej autentyczne notatki dowódcy inspektoratu Brodnica T. Fiutowskiego. Mapa pochodzi ze zbiorów Fundacji „Ar­

chiwum Muzeum Pomorskie Arm ii Krajowej i Wojskowej Służby Polek" w Toruniu.

wo, Płonne, Sokołowo. W krótkim czasie zorganizowano kwatery konspiracyjne i punkty kontakto­

we bezpośrednio zastrzeżone dla J. Chylińskiego m.in. w Golubiu, Dobrzynia n/Drwęcą oraz Biał- kowie. Dodatkowo L. Zołobiński i T. Spodniewski byli łącznikami i kurierami będącym i w dyspo­

zycji Sztabu Komendy Okręgu Pomorze na trasach do Brodnicy, Torunia i Bydgoszczy.

W miejscowości Białkowo nie­

opodal Dobrzynia, w majątku pań­

stwa Kitzmann, założona została z inicjatywy Zołobińskiego kolejna komórka ZWZ-AK. Przyjęła ona konspiracyjną nazwę „Łomianki” i

„Karmazyny”. Zofia Kitzmann, ps.

„Wanda”, „Łomiańska” prowadziła kwaterę przerzutową dla członków sztabu Komendy Okręgu Pomorze była również referentką Wojskowej Służby Kobiet na Obwód Rypin.

Natomiast jej mąż Zdzisław, ps.

„Rola”, „Drwęcki”, ;,Łomiański”, z polecenia Szefa Sztabu Komendy Okręgu podpisał wniosek o przy­

jęcie niemieckiej listy narodowo­

ściowej (DVL), w ten sposób został Bauerfiihrerem na rejon dobrzyń­

ski. Dzięki temu ich działalność konspiracyjna nie wzbudzała zain­

teresowania władz okupacyjnych.

W domu przy ulicy Kościel­

nej toczyła się główna działalność ZWZ-AK. Mieszkała tu, oprócz Zołobińskich, także rodzina Dzię- gielewskich, która cała należała do konspiracja (Kazimierz i Jadwiga oraz ich dzieci: Krystyna, Adam i Stanisław). K. Dzięgielewski, ps.

„Żywy” zastępca komendanta pla­

cówki AK w Dobrzyniu, w 1942 roku przyjął przysięgę konspira­

cyjną nowych mieszkańców tego domu, m ianowicie Mieczysławy, ps. „Ciocia Mięcia” i Haliny, ps.

„Hala” Wróblewskich.

Bardzo ważny był także na­

słuch radiowy. Pierwszą tajną radiostację w Dobrzyniu um iesz­

czono w wieży miejscowego ko­

ścioła. Brał w tym udział W łady­

sław Śmigiełski. Punkt ten istniał do 1941 roku, kiedy to radiostacje przeniesiono do mieszkania Dzię- gielewskich przy ulicy Kościuszki

13

(14)

16. Nasłuchem zajmował się tam Kazimierz Dzięgielewski

Do WSK należała także Jani­

na Sobczak, ps. „Janka”, która pra­

cowała w magistracie połączonych miast. Dostarczała Janowi Graj- kowskiemu karty żywnościowe, podróżne oraz odzieżowe, a także przepustki umożliwiające prze­

kraczanie Drwęcy i dokumenty meldunkowe. Zajmowała się tak­

że niszczeniem anonimowych donosów przychodzących na Po­

laków. Uratowała życie rodzinie żydowskiej - Halinie i Stefanowi Prumom. J. Cyrklaff przekazywa­

ła tajne meldunki ukrywając je w kostkach masła.

W mieszkaniu państwa Dzię- gielewskich odbywały się szkolenia wojskowe dla męskich członków AK, które prowadził K. D zięgie­

lewski i Z. Langowski. Przeszkole­

ni zostali m.in. Stanisław i Adam Dzięgielewscy, Roman Langowski i Stanisław Suszyński. Placówka w Dobrzyniu posiadała także pewną ilość broni, która była ukryta na

•miejscowym cmentarzu, a także na kwaterach prywatnych.

Działalność Rejonu AK w Dobrzyniu n/Drwęcą polegała na sprawnym działaniu punktów i skrzynek kontaktowych oraz kwater konspiracyjnych. Jednym z ważniejszych kurierów, którzy przenosili meldunki do Rypina był Stanisław Suszyński, ps. „Ju­

nior”, siostrzeniec L. Żołobińskie- go. Zajmował się on także „pilo­

towaniem” członków Komendy

Okręgu na poszczególne kwatery w Obwodzie „Borowiki”.

Głównym celem było przy­

gotowanie i przeprowadzanie w nadarzającej się okazji powszech­

nego powstania. Poszczególnym okręgom, rejonom i placówkom w yznaczono indywidualne za­

dania. W edług rozkazu z lipca 1944 wydanego przez Komendę Okręgu Pomorze, Rejon AK w D obrzyniu m iał zająć się opano­

w aniem m iast Golubia i Dobrzy­

nia. Następnie nawiązać łączność bojową z kom endą okręgu oraz sąsiednim i obwodami. Po opa­

nowaniu wyznaczonych terenów oddziały powstańcze m iały zgru­

pować się w lasach w okolicach Wrock. Plany te nie zostały zre­

alizowane ze w zględu brak d o­

statecznej liczby żołnierzy AK na tym obszarze oraz szybkim opa­

nowaniem terenu przez Armię Czerwoną w wyniku ofensywy styczniowej 1945 roku.

W yzwolenie było tragiczne dla członków AK, gdyż część z nich została aresztowana przez NKW D i zesłana wgłąb Rosji.

Szymon Wiśniewski Tekst artykułu powstał na podstawie kilku opracowań, m.in.:

M. Krajewski, W cieniu wojny i okupacji. Ziemia Dobrzyńska w latach 1939-1945, Rypin 1995; T.

Jaszowski, Okręg Pomorski Armii Krajowej Podokręg Południowo- W schodni, Toruń 1996; E. Zawac- ka, Szkice z dziejów Wojskowej Służby Kobiet, Toruń 1992.

14

(15)

15

(16)

16

(17)

17

(18)

18

(19)

19

(20)

20

(21)

21

(22)

A R C H I W U M P O M O R S K I E A R M I I K R A J O W E J

B IU R O F U N D A C J I • 8 7 -1 0 0 T O R U Ń • U L. W IE L K IE G A R B A R Y 2 • T E L ./F A X (0 -5 6 ) 6 5 -2 2 -1 8 6 h ttp ://w w w .u m .to ru n .p l/A K , e -m a il: A K @ u m .to ru n .p l

K O N T O : W I E L K O P O L S K I B A N K K R E D Y T O W Y S A W T O R U N I U , N R 1 0 9 0 1 5 0 6 - 4 6 7 5 - 1 2 8 - 00 - C

Toruń 2.10.2004 r.

/ ó*. 2 -<S?il?o

Pani

Elżbieta Skrzyniecka

87 - 400 Golub-Dobrzyń

Szanowna P an i!

Adres Pani otrzymałam dzięki uprzejmości Pana Jagodzińskiego. W naszym Archiwum znajdują się dokumenty mówiące o działalności w konspiracji Pani Rodziny: Janiny Sobczak zam. Warszewskiej, Józefa Sobczaka brata Janiny i Marii Sobczak. W związku z tym, iż chciałabym do kolejnego tomu „Słownika biograficznego konspiracji pomorskiej 1939-1945” napisać biogram śp.Janiny Sobczak-Warszewskiej uprzejmie proszę o pomoc w ustaleniu następujących faktów z Jej życia po 1945 roku :

1. jakie było imię męża, z którym Janina zawarła związek małżeński w 1948 r. , jaki posiadał zawód, czy z tego związku urodziły się dzieci i jakie mają

imiona,

2. wiemy, że po wojnie mieszkała w Rypinie i pracowała w spółdzielczości;

kiedy przeszła na emerytufę i czy do śmierci mieszkała w Rypinie, 3. czy posiadała odznaczenia-i wyróżnienia za pracę zawodową,

22

(23)

F U N D A C J A

jjjjjjj] A R C H I W U M P O M O R S K I E A R M I I K R A J O W E J

B IU R O F U N D A C J I • 8 7 -1 0 0 T O R U Ń • U L. W IE L K IE G A R B A R Y 2 • T E L ./F A X (0 -5 6 ) 6 5 -2 2 -1 8 6 h ttp ://w w w .u m .to ru n .p l/A K , e -m a il: A K @ u m .to ru n .p l

K O N T O : W I E L K O P O L S K I B A N K K R E D Y T O W Y S A W T O R U N I U , N R 1 0 9 0 1 5 0 6 - 4 6 7 5 - 1 2 8 - 00 - C

4. kiedy i gdzie zmarła i gdzie spoczywa.

Chciałabym także zapytać, czy jest możliwy kontakt z Panem Józefem i siostrą śp. Janiny w Toruniu. Ostatni adres jaki posiadamy to : w Toruniu. Czy siostra śp. Janiny nazywa się także Sobczak ?

Będę Pani ogromnie wdzięczna za ustalenie wyżej wymienionych faktów. Już wcześniej o działalności śp.Janiny Sobczak w Armii Krajowej napisała Pani profesor Elżbieta Zawacka w książce pt. „ Szkice z dziejów Wojskowej Służby Kobiet”, która można zakupić w Fundacji.

W załączeniu przesyłam ostatni numer „ Biuletynu „ Fundacji i informację o działalności.

Z wyrazami szacunku i poważania

Ekżbieta Skerska dokumentalistka

23

(24)

24

(25)

25

(26)

F U N D A C J A

A R C H I W U M P O M O R S K I E A R M I I K R A J O W E J

B IU R O F U N D A C J I • 8 7 -1 0 0 T O R U Ń • U L. W IE L K IE G A R B A R Y 2 • T E L ./F A X (0 -5 6 ) 6 5 -2 2 -1 8 6 h ttp ://w w w .u m .to ru n .p l/A K , e -m a il: A K @ u m .to ru n .p l

K O N T O : W I E L K O P O L S K I B A N K K R E D Y T O W Y S A W T O R U N I U , N R 10 9 0 1 5 0 6 - 4 6 7 5 - 1 2 8 - 0 0 - C

Toruń 16.11.2004 r.

Pani

Elżbieta Skrzyniecka 87-400 Golub-Dobrzyń

Szanowna Pani !

Bardzo serdecznie dziękuję za list i wyczerpujące odpowiedzi na moje pytania. Biogram Janiny Warszewskiej z d. Sobczak ukaże się w cz.7 „Słownika biograficznego konspiracji pomorskiej 1939-1945 „ w 2006 r.

Korzystając z okazji, chciałabym Panią poinformować, iż p.prof.Elżbieta Zawacka w książce pt. „ Szkice z dziejów Wojskowej Służby Kobiet” bardzo obszernie pisze o działalności konspiracyjnej śp. Janiny i innych członków Pani Rodziny. Książkę można nabyć w naszej Fundacji także za zaliczeniem pocztowym.

W załączeniu przesyłam ostatni numer „Biuletynu Fundacji”.

Z wyrazami szacunku i poważania

Elżbieta Skerska dokumentalistka

26

(27)

27

(28)

28

(29)

29

(30)

30

(31)

31

(32)

32

(33)

33

(34)

34

(35)

35

(36)

36

(37)

37

(38)

38

(39)

39

(40)

40

(41)

41

(42)

42

Cytaty

Powiązane dokumenty

O becne źródło utrzymania / emerytura, renta z ogólnego .stanu zdrowia, renta inwalidy wojennego, renta rolna, renta wdowia, proszę uwzględnić grupy inwalidztwa

Dział Wojennej Służby Kobiet naszego Archiwum zajmuje się gromadzeniem i opracowywaniem materiałów dotyczących kobiet-żołnierzy I i II wojny światowej.. Za

Wkrótce, podobnie jak matka, włączyła się w pracę konspiracyjną Armii Krajowej, złożyła przysięgę i ukończyła kurs

Pozostawiony z grupą rannych w piwnicy oficyny przy ulicy Kilińskiego 3, drugiego września dostał się w ręce nieprzyjaciela.. Należy do nielicznych, którzy uszli

Dzieci tworzą zbiory rodzin zwierząt, następnie liczą elementy w utworzonych zbiorach (w zakresie 10). Nauka: oglądanie filmu na

Słowa kluczowe Rzeczyca Księża, II wojna światowa, partyzanci, pomoc partyzantom, Gwardia Ludowa, konspiracja, Andrzej Michałowski.. Konspiracja w

W pierwszej klasie byłam jak on umarł, nie było telewizji, tylko w tym domu, co wtedy mieszkałam jeszcze na Wieniawie, to w jednym mieszkaniu tylko było radyjko i z tego radyjka

Mieszkała tu, oprócz Żołobińskich, także rodzina Dzię- gielewskich, która cała należała do konspiracja (Kazimierz i Jadwiga oraz ich dzieci: Krystyna, Adam i