Rodzina - Sara Wexler - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

SARA WEXLER

ur. 1931; Międzyrzec Podlaski

Miejsce i czas wydarzeń Międzyrzec Podlaski, dwudziestolecie międzywojenne Słowa kluczowe projekt W poszukiwaniu Lubliniaków, projekt W

poszukiwaniu Lubliniaków. Izrael 2017, Żydzi, rodzina i dom rodzinny, rodzeństwo

Rodzina

Ojciec mój nazywał się Jakow Goldman, a matka Elka Goldman. Pierwszy ich syn to był Herszko, Herszel, a potel Lejbel, a trzeci Michael, potem Lea, potem Ester, a ja byłam ostatnia, Sara. Sonia nazywali mnie. I wszystkie dzieci uczyliśmy się w szkole Tarbut, po hebrajsku. Bo Międzyrzec, to miasto, to większość ludzi to byli Żydzi. I już kilka razy byliśmy z naszymi dziećmi odwiedzić nasze miasto, bo mieszka tam syn pana Janka ze swoją żoną, który nas przechował podczas wojny, i córka jego też mieszka w Międzyrzecu. To myśmy kilka razy byli u nich. Zaprosiłam ich do nas, ale nie chcieli. Napisałam prośbę, żeby dali im takie świadectwa, jako ludziom, którzy uratowali Żydów. I mamy zdjęcia jak to było, bo stąd wszystko załatwiłam, już nie jechałam wtedy. Oni dostali tam to i się fotografili, to mam tu zdjęcia i świadectwa co oni dostali. Oni się cieszyli. I nasze miasto, Międzyrzec, to było większość Żydów. A po wojnie, kiedy się skończyła wojna i wszystkie ludzie zaczęli pytać jak takie miasto było, tak dużo ludzi żydowskich i szkoły żydowskie. I była tam synagoga piękna, trzypiętrowa. A potem na tym samym miejscu, na placu, gdzie zawsze zabierali wszystkich Żydów na śmierć, to tam jest pomnik dla tych wszystkich pomordowanych, który zbudowała jedna artystka, to jest taki człowiek, który siedzi i modli się. Bardzo duża i ładna rzeźba, z jednego kamienia wielkiego.

W Międzyrzecu siostra tatusia mieszkała i miała dwóch synów i dwie córki. A jedna była panna, nie wyszła za mąż. I od mamy, jej największa siostra to była Luba, i był brat Motel, on był w Warszawie. Kilka lat temu umarł w Ameryce brat mamusi, nazywał się Mosze. I jeszcze miała brata tutaj w Izraelu, ale ja nie znałam go, nigdy go nie widziałam, bo on bardzo młody był kiedy wyjechał do Izraela. Nazywał się Lejbel.

(2)

Data i miejsce nagrania 2017-12-13, Kirjat Mockin

Rozmawiał/a Tomasz Czajkowski

Transkrypcja Marta Tylus

Redakcja Maria Radek