MGR MICHAŁ KIEDRZYNEK

MGR MICHAŁ KIEDRZYNEK

Stosunki administracyjnoprawne a

sytuacje administracyjnoprawne

STOSUNEK PRAWNY

 Stosunek prawny zachodzi w sytuacji, gdy prawo przedmiotowe ma dla

dwóch podmiotów takie znaczenie, że w określonych warunkach sytuacja

prawna jednego podmiotu jest

połączona w pewien sposób z sytuacją

prawna drugiego.

STOSUNEK

ADMINISTRACYJNOPRAWNY

 Stosunek administracyjnoprawny to wzajemny między dwoma podmiotami układ zachowań, kwalifikowany przez prawo administracyjne.

 Stosunek administracyjnoprawny

charakteryzuje się następującymi cechami:

- Jednym z podmiotów tego stosunku jest zawsze (obligatoryjnie) organ administracji publicznej, który przez nawiązanie stosunku prawnego staje się podmiotem praw lub

obowiązków w sferze realizacji zadań administracji, i któremu z tego powodu

wystarcza zdolność administracyjnoprawna

czynna;

STOSUNEK

ADMINISTRACYJNOPRAWNY



Drugim z podmiotów stosunku może być obywatel, spółka, przedsiębiorstwo państwowe, zakład

administracyjny i każda inna jednostka

organizacyjna kwalifikowana przez prawo jako podmiot praw bądź obowiązków

administracyjnoprawnych;



Podmiotem rozstrzygającym o treści ustanowionych między dwoma podmiotami praw czy obowiązków jest zawsze organ administracji publicznej (z

wyjątkiem stosunków powstających z mocy prawa), niezależnie od tego, czy inicjatywa nawiązania

stosunku wyszła od organu administracyjnego (z

urzędu) czy od drugiego podmiotu (na wniosek).

STOSUNEK

ADMINISTRACYJNOPRAWNY

 Możliwość jednostronnego rozstrzygania o prawach lub też obowiązkach podmiotu odzwierciedla się we władztwie

administracyjnym.

 Władztwo administracyjne opiera się na

nierównorzędności podmiotów, wyrażającej

się w możliwości kształtowania przez organ

administracji publicznej sytuacji drugiego

podmiotu, niezależnie od jego woli, ale

zgodnie z prawem przedmiotowym.

SYTUACJA

ADMINISTRACYJNOPRAWNA

 Przez sytuację administracyjnoprawną

rozumieć można każdą sytuację społeczną określonego podmiotu, której elementy

składowe zostały ukształtowane prawnie w sposób bezpośredni lub pośredni, ze

względu na konkretne zdarzenie faktyczne.

 Sytuacja społeczna jest sytuacją prawną wtedy i tylko wtedy, gdy jest określona

przez prawo lub przez organ administracji

publicznej działający w oparciu o prawo.

SYTUACJA

ADMINISTRACYJNOPRAWNA

 Ukształtowanie prawne nie przesądza jeszcze o tym, czy mamy do czynienia z sytuacją

potencjalną, to jest określoną w prawie w

sposób abstrakcyjny i nie odniesioną jeszcze do określonego podmiotu, czy też z sytuacją prawną realną, to jest związaną w sferze jej treści (praw i obowiązków) już z określonym konkretnie podmiotem.

 Jeśli sytuacja społeczna regulowana jest przez prawo administracyjne, mamy do

czynienia z sytuacją administracyjnoprawną.

RODZAJE STOSUNKÓW

ADMINISTRACYJNOPRAWNYC H

 Podstawowy podział stosunków administracyjnoprawnych:

 Stosunki materialnoprawne,

 Stosunki procesowe.

 Stosunki materialnoprawne – mają

charakter trwały, takie jak trwałe sa

prawa i obowiązki kwalifikowane za

pomocą tych stosunków

RODZAJE STOSUNKÓW

ADMINISTRACYJNOPRAWNYC H

 Stosunki procesowe – mają charakter

przejściowy, długość ich trwania jest określona ogólnie lub też szczegółowo dla określonych rodzajów postępowania.

 Nie każdemu stosunkowi materialnoprawnemu odpowiada uprzedni stosunek procesowy (np.

gdy powstaje on z mocy prawa).

 Stosunki procesowe dzielimy na stosunki

procesowe proceduralne i stosunki procesowe

sporne.

RODZAJE STOSUNKÓW

ADMINISTRACYJNOPRAWNYC H

 Stosunek procesowy proceduralny –

zachodzi wyłącznie w toku postępowania przed organami administracji publicznej.

Charakterystyczną cechą jest

jednostronność rozstrzygania sytuacji

procesowej strony przez organ administracji publicznej prowadzący postępowanie.

 Jednostronność pozycji organu wobec strony

nie zmienia się nawet w razie przeniesienia

postępowania przed organ odwoławczy.

RODZAJE STOSUNKÓW

ADMINISTRACYJNOPRAWNYC H

 Stosunek procesowy sporny – zachodzi w sytuacji, gdy pozycje organu oraz strony,

które wcześniej nie były równorzędne, zostają wyrównane. Do takiej sytuacji dochodzi, gdy postępowanie toczy się przed sądem lub

organem administracji publicznej niezależnym od organu prowadzącego postępowanie w

pierwszej lub w drugiej instancji.

 W stosunku procesowym spornym występują

więc dwa równorzędne podmioty oraz trzeci,

będący niezależnym od nich podmiotem.

RODZAJE STOSUNKÓW

ADMINISTRACYJNOPRAWNYC H

 Wyróżnia się także stosunki:

 wewnętrzne,

 zależności służbowej,

 Między jednostkami zwierzchnimi a jednostkami podległymi,

 Zależności zakładowej,

 Prawne w obrębie działań niewładczych,

 Łączące administrację państwową z organizacjami społecznymi poza sferą wykonywania zadań planowych,

 Egzekucyjne,

RODZAJE STOSUNKÓW

ADMINISTRACYJNOPRAWNYC H

 Rodzaje stosunków

administracyjnoprawnych c.d.:

 Stosunki prawne nawiązane za zgodą drugiego uczestnika stosunku oraz

nawiązane bez jego zgody,

 Stosunki wywołujące bezpośrednio skutki cywilnoprawne i stosunki

zobowiązujące do zawarcia umowy.

RODZAJE SYTUACJI

ADMINISTRACYJNOPRAWNYCH

 Podstawowy podział:

 Sytuacje prawne potencjalne,

 Sytuacje prawne realne.

 Sytuacja prawna potencjalna –

znajdują się w niej wszystkie podmioty, wobec których nie zindywidualizowano jeszcze konkretnych praw i

obowiązków określonych prawem

materialnym

RODZAJE SYTUACJI

ADMINISTRACYJNOPRAWNYCH

 Sytuacja administracyjnoprawna realna –

oznacza, że w wyniku aktu administracyjnego wydanego w trybie określonego

postępowania lub w inny prawem określony sposób nastąpiło odniesienie sformułowanych w prawie w sposób abstrakcyjny praw i

obowiązków do oznaczonego konkretnie podmiotu prawnego.

 W nauce prawa administracyjnego

funkcjonuje także podział na sytuacje

administracyjnoprawne proste oraz złożone.

RODZAJE SYTUACJI

ADMINISTRACYJNOPRAWNYCH



Sytuacja administracyjnoprawna prosta – odpowiada ona treści jednego stosunku prawnego (np.

obowiązek uiszczenia opłaty rejestracyjnej za samochód, który to obowiązek może być

kwalifikowany także za pomocą stosunku prawnego).



Sytuacja administracyjna złożona – odpowiada ona treści wielu różnych stosunków prawnych, w który dany podmiot wchodzi. Będzie więc podmiot tej sytuacji podmiotem wielu praw i obowiązków o niejednolitym charakterze, formułowanych przez wypowiedzi administracji w różnych formach

prawnych na podstawie różnych działów prawa

administracyjnego.

RODZAJE SYTUACJI

ADMINISTRACYJNOPRAWNYCH

 Sytuacje administracyjnoprawne:

 Zamknięte – jest ona ukształtowana ostatecznie (choćby na czas

określony).

 Otwarte – może być ona zmieniona lub modyfikowana, a także taka, która

zobowiązuje bądź uprawnia do podjęcia czynności ocenianych w sferze prawa innego niż administracyjne (np.

wywołuje skutki cywilnoprawne).

RODZAJE SYTUACJI

ADMINISTRACYJNOPRAWNYCH

 Ze względu na czas trwania sytuacji prawnej:

 Sytuacje jednorazowe – obowiązki i uprawnienia realizowane są w sposób jednorazowy,

 Sytuacje okresowe – prawa i obowiązki

podmiotu administrowanego są ograniczone czasowo,

 Sytuacje trwałe – prawa i obowiązki co do zasady są nieograniczone czasowo;

niewykluczone jest jednak, że dany stosunek

zostanie zmieniony w przewidzianym trybie.

RODZAJE SYTUACJI

ADMINISTRACYJNOPRAWNYCH

 Podział sytuacji

administracyjnoprawnych ze względu na charakter norm:

 Sytuacje organizacyjnoprawne,

 Sytuacje materialnoprawne,

 Sytuacje procesowe.