AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI
KATOWiĆE W WOJEWÓDZTWIE SLĄSKIM
URZĄD STATYSTYCZNY * ROKU
W KATOWICACH
Katowice
Kreska (-) zjawisko nie występuje
Zero (0) zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,5 (0,0) zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,05
„W tym” oznacza, że nie podaje się wszystkich składników sumy
Znak A oznacza, że nazwy zostały skrócone w stosunku do obowiązujących klasyfikacji
SKRÓTY
PKD Polska Klasyfikacja Działalności
tys. tysiąc
zł złoty
cd. ciąg dalszy
pkt punkt
dok. dokończenie
tj. to jest
np. na przykład
tzn. to znaczy
br. bieżący rok
ub. r. ubiegły rok
nr numer
Przy publikowaniu danych prosimy o podanie źródła
Informacje i opracowania statystyczne
AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA
LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM
Wyniki Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności przeprowadzonego w IV kwartale 2002 r.
ISSN 1641-2311
Rok IX
4
kw artalnik
Katowice, maj 2003 r.
Opracowała Małgorzata BUK Skład komputerowy, wykresy Daniela ZIĘTEK
Nakład 52 egz. Papier offsetowy, 80 g. Format A-4. Oddano do druku: maj 2003 r.
Druk: Urząd Statystyczny w Katowicach, ul. Owocowa 3, 40-158 Katowice, Zam. 29/2003
WYJAŚNIENIA METODYCZNE ... 5
UWAGI ANALITYCZNE... ... 9
Ludność aktywna i bierna zawodowo ... 9
Pracujący... 11
Bezrobotni ... 15
Bierni zawodowo... 19
Aktywność zawodowa członków gospodarstw domowych... 20
Podsumowanie ... 22
S PIS TA B LIC
Tablica Strona Ludność aktywna i bierna zawodowo w wieku 15 lat i więcej (IV kwartał 2001 r.,
I, II, III IV kwartał 2002 r . ) ... I 9 Współczynnik aktywności zawodowej ludności w wieku 15 lat i więcej
(IV kwartał 2001 r„ I, II, III, IV kwartał 2002 r . ) ... II 10 Pracujący (IV kwartał 2001 r., I, II, III, IV kwartał 2002 r.)... III 11 Pracujący według statusu zatrudnienia i sekcji w IV kwartale 2002 r... IV 13 Bezrobotni według BAEL (IV kwartał 2001 r„ I, II, III, IV kwartał 2002 r.)... V 15 Bierni zawodowo (IV kwartał 2001 r., I, II, III, IV kwartał 2002 r.)... VI 19 Gospodarstwa domowe według aktywności członków gospodarstwa (IV kwartał 2001 r.,
I, II, III, IV kwartał 2002 r.)... VII 21 Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej (I, II, III, IV kwartał 2001 r.,
I, II, III, IV kwartał 2002 r.) ... 1 23 Wskaźniki aktywności zawodowej ludności (I, II, III, IV kwartał 2001 r.,
I, II, III, IV kwartał 2002 r . ) ... 2 23 Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej według miejsca zamieszkania
w IV kwartale 2002 r... 3 24 Aktywność ekonomiczna ludności według wieku w IV kwartale 2002 r... 4 25 Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej według poziomu wykształcenia
w IV kwartale 2002 r... 5 27 Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej według stanu cywilnego
w IV kwartale 2002 r... 6 28 Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej według stopnia pokrewieństwa
z głową gospodarstwa domowego w IV kwartale 2002 r... 7 29 Pracujący według statusu zatrudnienia i wieku w IV kwartale 2002 r... 8 30 Pracujący według statusu zatrudnienia i poziomu wykształcenia w IV kwartale 2002 r... 9 32 Pracujący według statusu zatrudnienia i sekcji w IV kwartale 2002 r... 10 33 Pracujący według płci i wybranych sekcji w IV kwartale 2002 r... 11 35 Pracujący według poziomu wykształcenia i wybranych sekcji w IV kwartale 2002 r... 12 36 Pracujący według płci i zawodów w IV kwartale 2002 r... 13 36 Pracujący w więcej niż jednym miejscu pracy według statusu zatrudnienia w głównym
miejscu pracy, wieku i poziomu wykształcenia w IV kwartale 2002 r... 14 37 Pracujący poszukujący innej pracy według przyczyn poszukiwania pracy, wieku,
poziomu wykształcenia i wybranych sekcji w IV kwartale 2002 r... 15 37 Bezrobotni według miejsca zamieszkania i przyczyn zaprzestania pracy
w IV kwartale 2002 r... ... 16 38 Bezrobotni według miejsca zamieszkania i kategorii bezrobotnych w IV kwartale 2002 r. 17 38 Bezrobotni według miejsca zamieszkania i okresu poszukiwania pracy
w IV kwartale 2002 r... 18 39 Bezrobotni według miejsca zamieszkania, płci i rodzaju poszukiwanej pracy
w IV kwartale 2002 r... 19 39 Bezrobotni według metod poszukiwania pracy i kategorii bezrobotnych
w IV kwartale 2002 r... 20 40
SPIS TA B LIC (dok.)
Tablica Strona Bezrobotni według kategorii, wieku i miejsca zamieszkania w IV kwartale 2002 r... 21 41 Bezrobotni według kategorii i poziomu wykształcenia w IV kwartale 2002 r... 22 42 Bezrobotni uprzednio pracujący według kategorii i wybranych sekcji ostatniego miejsca
pracy w IV kwartale 2002 r... 23 42 Bezrobotni uprzednio pracujący według płci, miejsca zamieszkania i sekcji ostatniego
miejsca pracy w IV kwartale 2002 r... 24 43 Bezrobotni uprzednio pracujący według okresu poszukiwania pracy i stażu w ostatnim
miejscu pracy w IV kwartale 2002 r... 25 44 Bezrobotni uprzednio pracujący według statusu zatrudnienia i sekcji ostatniego miejsca
pracy w IV kwartale 2002 r... 26 44 Bezrobotni według poziomu wykształcenia i wieku w IV kwartale 2002 r... 27 45 Bierni zawodowo według przyczyn bierności i wieku w IV kwartale 2002 r... 28 46 Bierni zawodowo według przyczyn bierności i poziomu wykształcenia
w IV kwartale 2002 r... 29 48 Bierni zawodowo uprzednio pracujący według przyczyn bierności i przyczyn
zaprzestania pracy w IV kwartale 2002 r... 30 49 Struktura gospodarstw domowych według aktywności zawodowej członków
gospodarstw w IV kwartale 2002 r... 31 50 Struktura gospodarstw domowych według liczby osób pracujących i bezrobotnych
w IV kwartale 2002 r... 32 51 Gospodarstwa domowe według aktywności zawodowej członków gospodarstwa i typu
rodziny biologicznej w IV kwartale 2002 r... 33 52 Gospodarstwa domowe z dziećmi według aktywności zawodowej członków
gospodarstwa i typu rodziny biologicznej w IV kwartale 2002 r... 34 53 Rodziny według liczby dzieci do lat 24 pozostających na utrzymaniu
w IV kwartale 2002 r... 35 54
S PIS W Y K R E S Ó W
Strona Ludność w wieku 15 lat i więcej według aktywności ekonomicznej (I, II, III, IV kwartał 2001 r.,
I, II, III, IV kwartał 2002 r.)... 9
Wskaźnik zatrudnienia według płci (I, II, III, IV kwartał 2001 r., I, II, III, IV kwartał 2002 r.) ... 12
Pracujący według wieku (IV kwartał 2001 r., IV kwartał 2002 r.) ... 12
Pracujący według poziomu wykształcenia (IV kwartał 2001 r., IV kwartał 2002 r.) ... 13
Pracujący według zawodów (IV kwartał 2001 r., IV kwartał 2002 r . ) ... 14
Pracujący według płci i zawodów w IV kwartale 2002 r... 14
Stopa bezrobocia według BAEL (I, II, III, IV kwartał 2001 r„ I, II, III, IV kwartał 2002 r.) ... 15
Bezrobotni według poziomu wykształcenia w 2002 r... 16
Bezrobotni według wieku w IV kwartale 2002 r... 16
Bezrobotni zarejestrowani w urzędzie pracy i pobierający zasiłek dla bezrobotnych w 2002 r... 17
Bezrobotni według metod poszukiwania pracy w IV kwartale 2002 r... 17
Bezrobotni według okresu poszukiwania pracy w 2002 r... 18
Bezrobotni uprzednio pracujący według okresu poszukiwania pracy i płci w IV kwartale 2002 r... 18
Bierni zawodowo nieposzukujący pracy według przyczyn nieposzukiwania pracy w IV kwartale 2002 r. 19 Bierni zawodowo według poziomu wykształcenia (IV kwartał 2001 r., IV kwartał 2002 r . ) ... 20
Gospodarstwa domowe w IV kwartale 2002 r... 21
Wskaźnik zatrudnienia (IV kwartał 2001 r., I, II, III, IV kwartał 2002 r . ) ... 22
Publikacja przedstawia wyniki reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) i przygotowana została na podstawie uogólnionych wyników badania przeprowadzonego w IV kwartale 2002 r.
Od IV kwartału 1999 r. Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności jest prowadzone metodą obserwacji ciągłej co oznacza, że w każdym z 13 tygodni kwartału badana jest jedna trzynasta część kwartalnej próby mieszkań. Nowa metoda pozwala na zilustrowanie sytuacji na rynku pracy w okresie całego kwartału, a wprowadzona została w związku z koniecznością dostosowania metod obserwacji do zaleceń Unii Europejskiej.
Badanie to stanowi podstawowe źródło informacji o sytuacji na rynku pracy. Przedmiotem badania jest ocena sytuacji w zakresie aktywności ekonomicznej ludności, tzn. fakt wykonywania pracy, pozostawania bezrobotnym lub biernym zawodowo w badanym tygodniu. Badaniem objęte są wszystkie osoby w wieku 15 lat i więcej, będące członkami wylosowanych gospodarstw domowych (z zakresu badania wyłączone są osoby przebywające w gospodarstwach zbiorowych, tzn. w hotelach pracowniczych, domach opieki, koszarach wojskowych, domach studenckich itp.).
Podstawowym kryterium podziału ludności z punktu widzenia aktywności ekonomicznej na pracujących, bezrobotnych i biernych zawodowo jest praca, tzn. fakt wykonywania, posiadania bądź poszukiwania pracy. Przyjęta kolejność wyodrębniania poszczególnych kategorii ludności gwarantuje zaklasyfikowanie każdej osoby tylko do jednej kategorii.
Gospodarstwo domowe oznacza zespół osób spokrewnionych lub spowinowaconych, mieszkających razem i utrzymujących się wspólnie. Do członków gospodarstwa domowego zaliczono osoby:
■ obecne w gospodarstwie domowym (zameldowane na pobyt stały lub czasowy, przebywające bez zameldowania przez okres powyżej 2 miesięcy),
■ nieobecne przez okres do 2 miesięcy (np. przebywające w sanatoriach, w delegacji służbowej),
■ nieobecne przez okres dłuższy niż 2 miesiące, jeżeli nieobecność wynikała z charakteru wykonywanej przez nich pracy (np. geodeci).
Ludność aktywna zawodowo (inaczej mówiąc siła robocza) obejmuje wszystkie osoby uznane za pracujące lub bezrobotne zgodnie z definicjami podanymi poniżej.
Do pracujących zaliczono wszystkie osoby w wieku 15 lat i więcej, które w okresie badanego tygodnia:
■ wykonywały przez co najmniej 1 godzinę pracę przynoszącą zarobek lub dochód tzn. były zatrudnione w charakterze pracownika najemnego, pracowały we własnym (lub dzierżawionym) gospodarstwie rolnym lub prowadziły własną działalność gospodarczą poza rolnictwem, pomagały (bez wynagrodzenia) w prowadzeniu rodzinnego gospodarstwa rolnego lub rodzinnej działalności gospodarczej poza rolnictwem,
■ nie wykonywały pracy (np. z powodu choroby, urlopu, przerwy w działalności zakładu, trudnych warunków atmosferycznych, strajku), ale formalnie miały pracę jako pracownicy najemni bądź pracujący na własny rachunek.
Do pracujących - zgodnie z międzynarodowymi standardami - zaliczani byli również uczniowie, z którymi zakłady pracy lub osoby fizyczne zawarły umowę o naukę zawodu lub przyuczenie do określonej pracy, jeżeli otrzymywali wynagrodzenie.
Ze względu na przyjęte założenia metodologiczne badania, liczba pracujących uzyskana w wyniku BAEL nie obejmuje niektórych kategorii osób, które są wliczane do pracujących w sprawozdawczości z zakresu zatrudnienia, m.in.:
■ pracujących, mieszkających w hotelach pracowniczych,
■ pracujących za granicą na rzecz polskich pracodawców.
Klasyfikacja statusu zatrudnienia wyróżnia następujące kategorie pracujących:
■ pracodawca - osoba, która prowadzi własną działalność gospodarczą i zatrudnia co najmniej jednego pracownika najemnego,
■ pracujący na własny rachunek - osoba, która prowadzi własną działalność gospodarczą i nie zatrudnia pracowników,
■ pracownik najemny - osoba zatrudniona na podstawie stosunku pracy w przedsiębiorstwie publicznym lub u pracodawcy prywatnego; do pracowników najemnych zaliczono również osoby wykonujące pracę nakładczą oraz agentów we wszystkich systemach agencji,
■ pomagający bezpłatnie członek rodziny - osoba, która bez umownego wynagrodzenia pomaga w prowadzeniu rodzinnej działalności gospodarczej.
Do pracowników najemnych zaliczono również osoby wykonujące pracę nakładczą oraz agentów we wszystkich systemach agencji.
Informacje o zawodach wykonywanych przez pracujących w głównym miejscu pracy (oraz o zawodach wykonywanych przez bezrobotnych w ostatnim miejscu pracy) prezentowane są w układzie Klasyfikacji Zawodów i Specjalności opracowanej przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych na podstawie „Międzynarodowej Klasyfikacji Zawodów ISCO-1998", zalecanej do stosowania przez Międzynarodową Organizację Pracy.
prezentowane są w układzie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). PKD została opracowana na podstawie klasyfikacji NACE stosowanej przez Urząd Statystyczny Unii Europejskiej EUROSTAT.
W kategorii pracujących wyróżniono osoby pracujące w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy. Pracujący w pełnym wymiarze czasu pracy są to osoby, które:
■ przepracowały w badanym tygodniu 40 godzin i więcej we wszystkich miejscach pracy,
■ przepracowały w badanym tygodniu mniej niż 40 godzin pracy, ale jest to ich pełny wymiar czasu pracy (np. nauczyciele lub osoby pracujące w szkodliwych warunkach pracy),
■ przepracowały w badanym tygodniu mniej niż 40 godzin pracy z przyczyn pozaekonomicznych, a zwykle pracują w pełnym wymiarze czasu pracy.
Przyczyny, z powodu których pracownicy przepracowali w badanym tygodniu mniej niż 40 godzin (lub zwykle pracują mniej niż 40 godzin) dzieli się na ekonomiczne i pozaekonomiczne.
Do przyczyn ekonomicznych zaliczono: przyczyny związane z zakładem pracy (np. przerwa w działalności, przestoje w pracy, przymusowy urlop), utratę pracy, rozpoczęcie pracy, niemożność uzyskania pracy w większym wymiarze czasu. Przyczyny pozaekonomiczne to: nauka, urlop wypoczynkowy i bezpłatny na własną prośbę oraz przyczyny osobiste i rodzinne.
Do kategorii bezrobotnych zostały zaliczone osoby w wieku 15 lat i więcej, które spełniły jednocześnie trzy warunki:
■ w okresie badanego tygodnia nie były osobami pracującymi (według powyższych kryteriów),
■ aktywnie poszukiwały pracy tzn. podjęły konkretne działania w ciągu 4 tygodni (wliczając jako ostatni - tydzień badany), aby znaleźć pracę,
■ były gotowe (zdolne) podjąć pracę w tygodniu badanym i następnym.
Do bezrobotnych zostały zaliczone także osoby, które nie poszukiwały pracy, ponieważ miały pracę załatwioną i oczekiwały na jej rozpoczęcie (w ciągu 30 dni).
Osoby bezrobotne zostały zaklasyfikowane do jednej z czterech kategorii:
■ bezrobotni, którzy stracili pracę, tzn. osoby, które odeszły z ostatniego miejsca pracy nie z własnej inicjatywy i natychmiast (tzn. w ciągu trzech miesięcy) rozpoczęły poszukiwanie pracy,
■ bezrobotni, którzy zrezygnowali z pracy, tzn. osoby, które odeszły z pracy z własnej inicjatywy i natychmiast rozpoczęły poszukiwanie pracy,
■ bezrobotni, którzy powracają do pracy po przerwie trwającej minimum 3 miesiące,
■ bezrobotni, którzy nigdy nie pracowali i poszukują pierwszej w życiu pracy.
Ludność bierna zawodowo tzn. pozostająca poza siłą roboczą, są to wszystkie osoby w wieku 15 lat i więcej, które nie zostały zaklasyfikowane jako pracujące lub bezrobotne czyli:
■ osoby, które nie pracowały w badanym tygodniu, nie mają pracy i nie poszukują pracy,
■ osoby, które w badanym tygodniu nie pracowały, poszukiwały pracy, ale nie były zdolne (gotowe) do jej podjęcia w tygodniu badanym i następnym.
Grupowanie osób w rodziny dokonuje się w ramach gospodarstw domowych. Za rodzinę uważa się: małżeństwo z dziećmi lub bez dzieci, matkę z dziećmi, ojca z dziećmi.
Współczynnik aktywności zawodowej jest to procentowy udział czynnych zawodowo w ogólnej liczbie ludności danej kategorii.
Wskaźnik zatrudnienia jest to procentowy udział pracujących w ogólnej liczbie ludności danej kategorii.
Stopa bezrobocia jest to procentowy udział bezrobotnych w liczbie czynnych zawodowo.
Podział ludności na ekonomiczne grupy wieku obejmuje ludność w wieku:
■ przedprodukcyjnym - mężczyźni i kobiety w wieku 1 5 - 1 7 lat,
■ produkcyjnym - mężczyźni w wieku 1 8 - 6 4 lata i kobiety w wieku 1 8 - 5 9 lat; grupę tą podzielono na wiek zawodowo:
- mobilny ( 1 8 - 4 4 lata mężczyźni i kobiety),
- niemobilny (45 - 64 lata mężczyźni i 45 - 59 lat kobiety),
■ poprodukcyjnym - mężczyźni w wieku 65 lat i więcej oraz kobiety w wieku 60 lat i więcej.
Informacje o wykształceniu ilustrują poziom wykształcenia ukończonego. Uczniowie szkół ponadpodstawowych podawali poziom szkoły ukończonej np. w przypadku studentów była to szkoła średnia ogólnokształcąca lub zawodowa.
Do absolwentów zaliczono osoby, które ukończyły szkołę w okresie ostatnich 12 miesięcy i nie kontynuują nauki.
Pracownicy najemni w sektorze publicznym obejmują osoby zatrudnione w jednostkach stanowiących własność państwową i komunalną. Do pracujących w sektorze prywatnym zaliczono pracodawców i pracujących na własny rachunek, pomagających członków rodzin i pracowników najemnych zatrudnionych u osób fizycznych oraz w pozostałych jednostkach sektora prywatnego.
W niektórych tablicach sumy danych mogą być różne od wielkości podanych w pozycjach
"OGÓŁEM". Wynika to z zaokrągleń dokonywanych przy uogólnianiu wyników badania.
W stosunku do obowiązującej Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) zastosowano skróty - skrócone nazwy oznaczone zostały w tablicach znakiem „A”. Zestawienie zastosowanych skrótów i pełnych nazw podaje się poniżej:
skrót pełna nazwa
sekcje PKD
handel i naprawy handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów mechanicznych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego obsługa nieruchomości i firm; nauka obsługa nieruchomości, wynajem, nauka i usługi związane
z prowadzeniem działalności gospodarczej
administracja publiczna I obrona narodowa; administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe obowiązkowe ubezpieczenia społeczne ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenia
i zdrowotne zdrowotne
LUDNOŚĆ AKTYWNA I BIERNA ZAWODOWO
W IV kwartale 2002 r. ludność w wieku 15 lat i więcej objęta Badaniem Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) zmniejszyła się w województwie śląskim w porównaniu z III kwartałem 2002 r. o około 100 tys. (o 2,6%) osiągając poziom 3800 tys. Zbiorowość ta była o 0,3% większa niż w analogicznym okresie 2001 r. Aktywni zawodowo liczyli 1888 tys. osób (pracujący - 1532 tys., bezrobotni - 355 tys.), bierni zawodowo - 1913 tys., podczas gdy przed rokiem odpowiednio:
1948 tys. i 1841 tys. a w III kwartale 2002 r. odpowiednio: 1962 tys. i 1939 tys.
Ludność w wieku 15 lat i więcej według aktywności ekonomicznej
tys. osób 2000 -
2001 2002
W IV kwartale 2002 r. województwo śląskie koncentrowało w skali kraju 11,0% aktywnych zawodowo (11,2% pracujących, 10,5% bezrobotnych) i 13,7% biernych zawodowo.
Tabl. I. Ludność aktywna i bierna zawodowo w wieku 15 lat i więcej
WYSZCZEGÓLNIENIE
Ogółem
Aktywni zawodowo Bierni
A • analogiczny kwartał roku poprzedniego = 100 B - poprzedni kwartał = 100
razem pracujący bezrobotni zawodowo w tysiącach
W O JEW Ó D ZTW O
2001 IV kw a rta ł... 3789 1948 1552 396 1841
2002 I k w a rta ł... 3702 1906 1497 409 1796
II kwartał... 3789 1933 1541 392 1856
III kwartał... 3901 1962 1572 390 1939
IV kwartał... 3800 1888 1532 355 1913
A 100,3 96,9 98,7 89,6 103,9
B 97,4 96,2 97,5 91,0 9 8 ,7
KRAJ
2002 IV kw a rta ł... | 3 1 1 0 9 1 1 7 0 9 7 1 1 3 7 2 2 1 3 3 7 5 1 14012
W porównaniu do poprzedniego kwartału liczba aktywnych zawodowo zmalała w województwie w IV kwartale 2002 r. o 74 tys. osób (o 3,8%), a liczba biernych zawodowo zmniejszyła się o 26 tys. (o 1,3%). Na spadek liczby osób aktywnych zawodowo złożył się spadek pracujących o 40 tys. osób (tj. o 2,5%) oraz bezrobotnych o 35 tys. osób (tj. o 9,0%).
W IV kwartale 2002 r. w stosunku do IV kwartału 2001 r. liczba ludności aktywnej zawodowo w województwie zmniejszyła się o 60 tys. (3,1%), natomiast biernych zawodowo wzrosła o 72 tys.
(o 3,9%). Na spadek liczby osób aktywnych zawodowo złożył się spadek pracujących o 20 tys.
(o 1,3%) oraz bezrobotnych o 41 tys. (o 10,4%).
W IV kwartale 2002 r. w miastach było 1520 tys. osób aktywnych zawodowo, którzy stanowili 80,5% ogółu aktywnych zawodowo, przy czym w analogicznym okresie 2001 r. - 79,5% i 2000 r.
- 77,9%.
Najwięcej aktywnych zawodowo w IV kwartale 2002 r. wywodziło się z grupy osób w wieku 25 - 29 lat (289 tys.) i 40 - 44 lat (281 tys.). Najniższy poziom aktywności zawodowej odnotowano w grupach wiekowych 1 5 - 1 7 lat, 65 lat i więcej (1,6%) oraz 60 - 64 lata (8,3%). Najwyższym współczynnikiem aktywności zawodowej charakteryzowały się grupy ludności w wieku 35 - 39 lat (85,2%) oraz 40 - 44 lata (85,4%).
Struktura ludności aktywnej zawodowo według poziomu wykształcenia generalnie wahała się w ciągu 2002 r. Stopniowo wzrastał udział osób z wykształceniem wyższym, z 12,5% w I kwartale do 14,0% w IV kwartale, natomiast udział osób z wykształceniem średnim zawodowym zmniejszył się z 28,8% w I kwartale do 27,6% w IV kwartale.
Udział biernych zawodowo w ogólnej liczbie ludności w wieku 15 lat i więcej wzrastał w 2002 r.
stopniowo: z 48,5% w I kwartale do 49,0% w II kwartale, 49,7% w III kwartale i 50,3% w IV kwartale.
W ostatnim kwartale 2002 r. był o 5,3 pkt procentowego wyższy niż przeciętnie w kraju.
W IV kwartale 2002 r. współczynnik aktywności zawodowej czyli procentowy udział czynnych zawodowo w liczbie ludności w wieku 15 lat i więcej spadł do najniższego poziomu, tj. 49,7%. Spadek ten spowodowany był głównie spadkiem bezrobocia. Współczynnik aktywności zawodowej w województwie był w IV kwartale 2002 r. niższy o 5,3 pkt procentowego niż w kraju (o 4,4 pkt w miastach i o 7,5 pkt na wsi).
Tabl. II. Współczynnik aktywności zawodowej ludności w wieku 15 lat i więcej
LATA KWARTAŁY
Ogółem Mętczytnl Kobiety
Z ogółem miasta wieś w%
2001 IV ... 51,4 57,9 45,5 51,8 50,1
2002 I ... 51,5 59,3 44,3 52,4 48,0
II ... 51,0 58,4 44,3 52,4 45,6
I I I ... 50,3 57,2 44,0 51,2 46,5
IV ... 49,7 57,2 42,9 49,9 48,6
Na spadek współczynnika aktywności zawodowej w IV kwartale 2002 r. w stosunku do IV kwartału 2001 r. złożył się spadek aktywności zawodowej zarówno mężczyzn (o 0,7 pkt procentowego) jak i kobiet (o 2,6 pkt procentowego). W miastach aktywność zawodowa obniżyła się o 1,9 pkt procentowego, na wsi - o 1,5 pkt procentowego.
W porównaniu z poprzednim kwartałem aktywność zawodowa ludności w wieku 15 lat i więcej obniżyła się (o 0,6 pkt procentowego), co w znacznym stopniu było spowodowane obniżeniem się aktywności zawodowej kobiet (o 1,1 pkt procentowego). W miastach odnotowano spadek o 1,3 pkt procentowego, natomiast na wsi wzrost o 2,1 pkt procentowego.
PRACUJĄCY
W IV kwartale 2002 r. liczba pracujących wyniosła w województwie śląskim 1532 tys. osób, z czego większość stanowili mężczyźni - 55,2%. W porównaniu z IV kwartałem 2001 r. odnotowano spadek liczby pracujących o 20 tys. (o 1,3%), z tego mężczyzn o 15 tys. (o 1,7%), kobiet o 5 tys.
(o 0,7%). Liczba pracujących była mniejsza w stosunku do poprzedniego kwartału o 40 tys. (o 2,5%), na co złożył się spadek liczby pracujących mężczyzn o 33 tys. (o 3,8%) oraz kobiet o 7 tys. (o 1,0%).
Liczba pracujących mieszkańców miast zmniejszyła się o 62 tys. osób (o 4,8%), natomiast mieszkańców wsi - wzrosła o 23 tys. osób (o 8,1%), co nie pozostało bez wpływu na wzrost aktywności zawodowej mieszkańców wsi.
W odniesieniu do IV kwartału 2001 r. w ostatnim kwartale 2002 r. liczba pracujących zmniejszyła się o 20 tys. (o 1,3%). Spadek dotyczył w większym stopniu mężczyzn (o 15 tys.) niż kobiet (o 5 tys.).
Tabl. III. Pracujący
WYSZCZEGÓLNIENIE A - analogiczny kwartał roku
poprzedniego - 100 B - poprzedni kwarta! * 100
Ogółem Mężczyźni Kobiety
Z ogółem
miasta wieś
w tysiącach
2001 IV kwartał... 1552 861 691 1237 315
2002 I kwartał... 1497 860 637 1194 303
II kwartał... 1541 874 667 1257 283
III kwartał... 1572 879 693 1287 284
IV kwartał... 1532 846 686 1225 307
A 98,7 98,3 99,3 99,0 97,5
B 97,5 96,2 99,0 95 ,2 108,1
W 2002 r. liczba osób pracujących w niepełnym wymiarze czasu pracy nie przekroczyła 10,0%
ogółu pracujących. W kwartałach wahała się w granicach 8,8% - 9,7%, przy czym w IV kwartale 2002 r. osiągnęła poziom 9,3%. Większość pracujących w niepełnym wymiarze czasu pracy stanowiły kobiety - 55,2% oraz mieszkańcy miast - 72,7%.
Wskaźnik zatrudnienia według płci
% 55
50
45
40
35
30
Mężczyźni
o g ó ł e m
Kobiety
I II III IV I
2001
II III IV kwartały2002
W IV kwartale 2002 r. wskaźnik zatrudnienia czyli udział ludności pracującej w liczbie ludności w wieku 15 lat i więcej był wyższy na wsi (40,6%) niż w miastach (40,2%), podczas gdy w poprzednich kwartałach 2002 r. wyższy wskaźnik odnotowano w miastach. Wskaźnik zatrudnienia w miastach był w IV kwartale 2002 r. najniższy w ciągu całego roku. W IV kwartale 2002 r. po raz pierwszy od III kwartału 2001 r. wskaźnik zatrudnienia na wsi przekroczył 40,0%.
Udział pracujących w sektorze prywatnym wyniósł w IV kwartale 2002 r. 58,4% (podczas gdy:
w I kwartale 2002 r. - 58,2%, w II - 57,1%, w III - 57,3%) i w porównaniu z IV kwartałem 2001 r.
wskaźnik ten był niższy o 1,4 pkt procentowego.
W IV kwartale ub. r. wśród pracujących niewielki był udział ludzi młodych od 15 do 24 roku życia (9,6%) oraz ludzi starszych po 54 roku życia (5,7%). W zbiorowości pracujących w okresie rocznym wzrósł udział pracujących w wieku 35 - 44 lata o 0,5 pkt procentowego oraz 45 - 54 lata o 1,5 pkt procentowego, natomiast obniżył się odsetek osób w wieku 25 - 29 lat - ich udział spadł o 0,9 pkt procentowego oraz ludzi młodych do 24 roku życia, których udział obniżył się o 0,8 pkt.
Pracujący według wieku
IV kwartał 2001
IV kwartał 2002
wiek:
] 1 5 - 2 4 lat 5,9% ■ 2 5 - 2 9
H
3 0 - 3 4 I'1'"""" I 3 5 - 4 4 5,7% P p 4 5 - 5 455 lat i więcej
W IV kwartale 2002 r. podobnie jak w poprzednich kwartałach najwięcej pracujących posiadało wykształcenie zasadnicze zawodowe - 36,0%, najmniej - gimnazjalne i poniżej - 6,5%.
W ciągu 2002 r. stopniowo wzrastał wśród pracujących udział osób z wykształceniem wyższym, by osiągnąć w IV kwartale poziom 16,6% (14,7% w I kwartale 2002 r.).
Pracujący według poziomu wykształcenia
IV kwartał 2001 IV kw artał 2002
7 ,9 %
c
16 ,6% A
3 2 ,6 % B A
8 ,3 %
wykształcenie: ę
A - w yżs ze
B — policealne i średnie zaw o do w e C - średnie ogólnokształcące D - za s a d n ic ze zaw o do w e E - g im n azjaln e i p o n iż e j1 3 2 ,0%
B
3 6 ,0%
D
1 W IV kwartale 2001 r. dane dotyczą wykształcenia podstawowego i niepełnego podstawowego.
Wśród pracujących z wykształceniem wyższym w IV kwartale 2002 r. większość stanowiły kobiety - 54,7%, znacznie więcej było też pracujących kobiet z wykształceniem średnim ogólnokształcącym - 74,0%. Liczba pracujących mężczyzn z wykształceniem zasadniczym zawodowym była dwukrotnie wyższa niż liczba kobiet z takim wykształceniem.
Tabl. IV. Pracujący według statusu zatrudnienia i sekcji w IV kwartale 2002 r.
WYSZCZEGÓLNIENIE
Ogółem W tym sektor prywatny
Pracownicy najemni
Pracodawcy i pracujący na
własny rachunek
Pomagający członkowie
rodzin
w tysiącach
O G Ó Ł E M ... 1532 894 1323 184 25
w tym:
Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 56 53 7 35 14
Przetwórstwo przem ysłowe... 288 225 272 14 3
Budownictwo... 114 104 90 23 1
Handel i napraw y*... 256 239 189 60 6
Transport, gospodarka magazynowa
i łączność ... 96 49 87 10 -
Edukacja ... 105 3 104 1 -
Ochrona zdrowia i opieka społeczna 133 25 125 8 -
Kobiety stanowiły większość wśród pracujących w edukacji (83,8%), ochronie zdrowia i opiece społecznej (77,4%), pośrednictwie finansowym (76,3%), hotelach i restauracjach (67,9%) oraz handlu i naprawach (59,0%). W pozostałych sekcjach działalności dominowali mężczyźni, szczególnie w górnictwie i kopalnictwie (87,2%). Mężczyźni stanowili powyżej 80,0% pracujących w budownictwie oraz wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną gaz, wodę.
Pracujący według zawodów
grupy zawodów:
parlamentarzyści, wyżsi urzędnicy i kierownicy
specjaliści
technicy i średni personel
pracownicy biurowi
pracownicy usług osobistych
rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy
robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy
operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń
pracownicy przy pracach prostych
| IV kwartał 2001 IV kwartał 2002
0 50 100 150 200 250 300 350 4 0 0 tys.
W IV kwartale 2002 r. największy udział kobiet w porównaniu z innymi zawodami odnotowano wśród pracowników biurowych (78,9%) oraz pracowników usług osobistych (63,2%). Mężczyźni dominowali zwłaszcza wśród robotników przemysłowych i rzemieślników (87,5%) oraz operatorów i monterów maszyn i urządzeń (84,2%).
Pracujący według płci i zawodów w IV kwartale 2002 r.
M ĘŻC ZYŹN I KO BIETY
9,3% B 10,8% C
16,6% B
E 19,5%
20,6% C 35,6%
G grupy zawodów: 14,1% D
A - parlamentarzyści, wyżsi urzędnicy i kierownicy B - specjaliści
C - technicy i średni personel D - pracownicy biurowi
E - pracownicy usług osobistych F - rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy G - robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy H - operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń
I - pracownicy przy pracach prostych
Zaledwie 81 tys. czyli 5,3% ogółu pracujących stanowiły osoby pracujące w więcej niż jednym miejscu pracy. W grupie wieku 35 - 44 lata odsetek pracujących w więcej niż jednym miejscu pracy był najwyższy i wyniósł 7,0%. Również wśród osób z wyższym wykształceniem udział pracujących w więcej niż jednym miejscu pracy był wysoki, tj. na poziomie 14,2%.
W IV kwartale 2002 r. 105 tys. osób poszukiwało innej pracy niż dotychczas wykonywana.
Było to 6,8% ogółu pracujących (nieznacznie więcej niż w IV kwartale 2001 r.). Najczęściej wymienianą przyczyną poszukiwania innej pracy była chęć zapewnienia sobie lepszych warunków finansowych. Większość poszukujących innej pracy, tj. 62,9% stanowiły osoby w wieku 25 - 44 lata.
BEZROBOTNI
W województwie śląskim w IV kwartale 2002 r. według BAEL było 355 tys. bezrobotnych, o 35 tys. mniej niż w poprzednim kwartale i o 41 tys. mniej niż w IV kwartale 2001 r.
Udział procentowy kobiet w liczbie bezrobotnych w 2002 r. spadł do najniższego poziomu w IV kwartale i wyniósł 49,3%. Po raz pierwszy w omawianym okresie w IV kwartale 2002 r.
mężczyźni stanowili większość bezrobotnych.
Tabl. V. Bezrobotni według BAEL
WYSZCZEGÓLNIENIE A - analogiczny kwartał roku
poprzedniego = 100 B ■ poprzedni kwarta1 = 100
Ogółem Mężczyźni Kobiety
Z ogółem
miasta wieś
w tysiącach
2001 IV kwartał... 396 183 213 311 85
2002 I kwartał... 409 188 220 339 70
II kwartał... 392 179 213 335 57
III kwartał... 390 189 201 329 61
IV kwartał... 355 180 175 295 60
A 89,6 98,4 82,2 94,9 70,6
B 91,0 95 ,2 87,1 8 9 ,7 98,4
W IV kwartale 2002 r. liczba bezrobotnych w miastach zmniejszyła się według BAEL w stosunku do poprzedniego kwartału o 10,3% i o 5,1% w porównaniu z analogicznym okresem ub. r.
do poziomu 295 tys. osób. Liczba bezrobotnych na wsi zmalała odpowiednio o 1,6% i o 29,4%
i wyniosła 60 tys. osób. W stosunku do IV kwartału 2001 r. znacznie spadła liczba bezrobotnych kobiet (o 17,8%), podczas gdy liczba bezrobotnych mężczyzn obniżyła się nieznacznie (o 1,6%).
W IV kwartale 2002 r. grupa bezrobotnych, którzy zrezygnowali z pracy liczyła 14 tys. osób, tj. o 3 tys. więcej niż w poprzednim kwartale i o 1 tys. mniej niż w IV kwartale 2001 r.
Stopa bezrobocia według BAEL
25,7%
2001 2002
Stopa bezrobocia w miastach obniżyła się w IV kwartale 2002 r. w stosunku do poprzedniego kwartału o 0,9 pkt procentowego, a w porównaniu do IV kwartału 2001 r. o 0,7 pkt procentowego. Na wsi zmniejszyła się odpowiednio o 1,4 i 5,0 pkt procentowych.
W IV kwartale 2002 r., biorąc pod uwagę poziom wykształcenia, najwięcej bezrobotnych kobiet miało wykształcenie zasadnicze zawodowe - 35,4%, najmniej tj. 3,4% - wyższe. Najliczniej reprezentowaną grupą wśród bezrobotnych mężczyzn, podobnie jak w przypadku kobiet, były osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym - 58,3%, najmniej liczną - z wykształceniem policealnym - 0,6%.
Bezrobotni według poziomu wykształcenia w 2002 r.
%
kwartały:
iii Ul IV wyższe policealne i średnie średnie ogólno- zasadnicze gimnazjalne
zawodowe kształcące zawodowe i poniżej
Najwyższą stopą bezrobocia według kryterium wykształcenia charakteryzowała się zbiorowość osób z wykształceniem podstawowym (32,9%) oraz zasadniczym zawodowym (23,2%), najniższa (3,4%) - zbiorowość osób z wykształceniem wyższym.
Zarówno w przypadku kobiet, jak i mężczyzn najwyższe bezrobocie odnotowano wśród osób w wieku 1 5 - 2 4 lata. Stopa bezrobocia osób w wieku 20 - 24 lata wyniosła w IV kwartale 2002 r.
39,6% wobec 18,8% dla ogółu bezrobotnych. Najniższą stopę bezrobocia (7,5%) odnotowano wśród ludności w wieku 55 - 59 lat.
Bezrobotni według wieku w IV kwartale 2002 r.
tys.
| mężczyźni (■ i 1 | . | 11
ki /i-ćl kobiety 1 5 -2 4 lata 2 5 -3 4 3 5 -4 4 4 5 -5 4 55 lat i więcej
Bezrobotni zarejestrowani w urzędzie pracy stanowili w IV kwartale 2002 r. 69,9% ogółu bezrobotnych. W analogicznym okresie 2001 r. było to 72,2%. W ostatnim kwartale 2002 r. odsetek osób pobierających zasiłek dla bezrobotnych z całkowitej liczby bezrobotnych zarejestrowanych
w urzędzie pracy utrzymywał się na poziomie z poprzedniego kwartału - 13,7%. W porównaniu z IV kwartałem 2001 r. spadł o 1 pkt procentowy.
Bezrobotni zarejestrowani w urzędzie pracy i pobierający zasiłek dla bezrobotnych w 2002 r.
kwartały:
IV
r
256 3 9 2 tys.
36
37i- r . i /¡ r 1
267 390 tys.
34 248 355 tys.
| ogółem
mg w tym bezrobotni zarejestrow ani u w urzędach pracy
□
w tym pobierający zasiłek dla bezrobotnychW 2002 r. najwięcej osób poszukiwało pracy poprzez urzędy pracy, najmniej - uczestnicząc w testach i rozmowach kwalifikacyjnych.
Bezrobotni według metod poszukiwania pracy w IV kwartale 2002 r.
W E D ŁU G PŁCI
poprzez:
powiatowy urząd pracy
pryw atne biuro pośrednictwa pracy
ogłoszenia w prasie
bezpośredni kontakt z zak ład e m pracy
krewnych i znajom ych
podjęcie starań o zorganizo w anie w łasnego m iejsca pracy
u czestniczenie w testach, rozm ow ach kwalifikacyjnych tys. 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0
O G Ó ŁEM
W IV kwartale podobnie jak w poprzednich kwartałach 2002 r. zaledwie jedna czwarta bezrobotnych szukała pracy nie dłużej niż pół roku. Taka sama część bezrobotnych poszukiwała pracy przez okres ponad 2 lata. Najwięcej, bo około 31% bezrobotnych poszukiwało pracy od 13 do 24 miesięcy.
[ 1 m ężczyźn i
| kobiety
30 25 20 15
10
5
0
kwartały:
n i
H i11
[^■■1 IV
Bezrobotni poprzednio pracujący liczyli w IV kwartale 2002 r. 286 tys. osób (80,6% ogółu bezrobotnych). Najczęściej wymienianą przez nich przyczyną zaprzestania pracy była likwidacja zakładu pracy lub stanowiska (49,0%), zwolnienie z innych przyczyn (11,9%) oraz zakończenie pracy na czas określony, dorywczej (10,1%).
Przeciętny czas poszukiwania pracy przez bezrobotnych uprzednio pracujących wynosił w IV kwartale 2002 r. 17,4 miesiące. Na znalezienie pracy kobiety potrzebowały średnio 18,8 miesięcy, mężczyźni natomiast - 16,3 miesiące. Zarówno wśród mężczyzn, jak i kobiet pracy najdłużej poszukiwały osoby ze stażem w ostatnim miejscu pracy 4 -5 lat: mężczyźni - 20,8 miesięcy, kobiety - 22,8 miesięcy.
Bezrobotni uprzednio pracującyf według okresu poszukiwania pracy i płci w IV kwartale 2002 r.
tys.
1 4 0 ---
n ogółem
| mężczyźni
£ ] kobiety
do 3 miesięcy włącznie 4 - 6 7 — 12 13 miesięcy i więcej
a Bez osób, które mają przerwę w pracy dłuższą niż 8 lat.
Większość z 248 tys. bezrobotnych uprzednio pracujących (bez osób, które mają przerwę w pracy dłuższą niż 8 lat) posiadała miejsce pracy w sektorze prywatnym (74,2%).
W IV kwartale 2002 r. po przerwie wróciło do pracy 114 tys. bezrobotnych (32,1% ogółu bezrobotnych), o 7 tys. więcej niż w III kwartale 2002 r. i o 8 tys. mniej niż w IV kwartale 2001 r. Udział bezrobotnych powracających do pracy po przerwie w stosunku do całkowitej liczby bezrobotnych wzrósł w IV kwartale 2002 r. w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku o 1,3 pkt procentowego, a w odniesieniu do III kwartału 2002 r. wzrósł o 4,7 pkt procentowego.
Bezrobotni według okresu poszukiwania pracy w 2002 r.
%
40 --- 35
do 1 miesiąca 2 - 3 4 - 6 7 - 1 2 1 3 - 2 4 powyżej 24
miesięcy
Grupa bezrobotnych podejmujących pracę po raz pierwszy liczyła w IV kwartale 2002 r.
69 tys. osób. Było to o 19 tys. osób mniej niż w kwartale poprzedzającym badany okres i o 29 tys.
mniej niż w IV kwartale 2001 r.
BIERNI ZAWODOWO
Bierni zawodowo liczyli w IV kwartale 2002 r. 1913 tys. osób tj. 50,3% ludności w wieku 15 lat i więcej. Większość stanowiły kobiety (59,9%). W stosunku do poprzedniego kwartału liczba biernych zawodowo zmalała o 26 tys. (o 1,3%). W porównaniu z IV kwartałem ub. r. zbiorowość biernych zawodowo zwiększyła się o 72 tys. (o 3,9%).
Tabl. VI. Bierni zawodowo
WYSZCZEGÓLNIENIE
Ogółem Mężczyźni Kobiety
Z ogółem A - analogiczny kwarta)
roku poprzedniego = 100 B - poprzedni kwartał = 100
miasta wieś
w tysiącach
2001 IV kwartał ... 1841 759 1082 1443 398
2002 I k w a rta ł... 1796 719 1077 1392 405
II kwartał... 1856 750 1106 1449 407
III kwartał... 1939 799 1140 1543 396
IV kwartał ... 1913 768 1145 1524 389
A 103,9 101,2 105,8 105,6 97,7
S 98 ,7 96,1 100,4 98,8 98 ,2
Wśród biernych zawodowo 1061 tys. osób (55,5%) było w wieku produkcyjnym, przy czym ponad połowę stanowiły kobiety. Znaczna większość biernych zawodowo nie poszukiwała pracy (98,0%). Jedynie 2,0% osób biernych zawodowo poszukiwało pracy, ale nie było gotowe do jej podjęcia. Wśród nich największą grupę stanowiły osoby w wieku 25 -3 4 lat (33,3%).
Bierni zawodowo nieposzukujący pracy według przyczyn nieposzukiwania pracy w IV kwartale 2002 r.
M ĘŻC ZYŹNI KO B IETY
respondent nie chce pracow ać
1 choroba.
pozostałe
5,0% 2
,
0%
zniechęcenie bezskutecznością poszukiwania pracynauka, uzupełnianie ...k a c '
obowiązki rodzinne i związane z prowadzeniem domu 44,7%
emerytura
respondent nie chce pracować
choroba,
pozostałe
5,8%
29,1%
emerytura
zniechęcenie
~ fi0/ bezskutecznością /0 poszukiwania pracy
20,6%
nauka, uzupełnianie kwalifikacji
17,7%
obowiązki rodzinne i związane z prowadzeniem domu
W IV kwartale 2002 r. w porównaniu z kwartałem poprzednim w grupie biernych zawodowo zwiększył się z 3,7% do 4,7% udział osób z wykształceniem wyższym, a z 24,7% do 27,4% wzrósł udział osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym. W porównaniu z kwartałem poprzednim w większym stopniu obniżył się odsetek biernych zawodowo z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym, tj. o 0,2 pkt procentowego do poziomu 14,8%. Najliczniejszą grupę biernych zawodowo stanowiły osoby z wykształceniem podstawowym i niepełnym podstawowym: 45,2% ogółu biernych zawodowo kobiet i 38,5% ogółu biernych zawodowo mężczyzn.
Bierni zawodowo według poziomu wykształcenia
15,3% B
wykształcenie:
14,8% B
A - wyższe
B - policealne i średnie zawodowe
C - średnie ogólnokształcące
D - zasadnicze zawodowe 1,6%
E - gimnazjalne E
F - podstawowe i niepełne podstawowe
Grupa biernych zawodowo uprzednio pracujących liczyła w IV kwartale 2002 r. 507 tys. osób, z czego 47,1% stanowili mężczyźni. Powodem zaprzestania pracy było najczęściej przejście na emeryturę lub rentę (60,0%) oraz likwidacja zakładu pracy lub stanowiska pracy (15,8%). W tym ostatnim przypadku jako przyczynę nieposzukiwania pracy podawano najczęściej obowiązki rodzinne związane z prowadzeniem domu (18,8% osób), przy czym ten powód podawały tylko kobiety. Drugą w kolejności przyczyną nieposzukiwania pracy przez osoby którym zlikwidowano zakład pracy lub stanowisko pracy było zniechęcenie bezskutecznością poszukiwania pracy (16,3%) i dotyczyło to w większości kobiet. Niechęć do pracy deklarowało 6,3% biernych zawodowo uprzednio pracujących.
AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA CZŁONKÓW GOSPODARSTW DOMOWYCH
W IV kwartale 2002 r. w województwie śląskim było 1445 tys. gospodarstw domowych - w większości gospodarstw rodzinnych - 1164 tys. (80,6% ogółu), w tym miedzy innymi małżeństwa z dziećmi (643 tys.), małżeństwa bez dzieci (297 tys.), rodziny niepełne (160 tys.). Gospodarstw nierodzinnych było 281 tys. z przewagą jednoosobowych (268 tys.).
Gospodarstwa domowe w IV kwartale 2002 r.
według liczby osób w gospodarstwie
18,5%
27,0%
22,7%
według aktywności zawodowej według typu rodziny biologicznej
5,3%
małżeństwa bez dzieci
□ małżeństwa z dziećmi
■ rodziny niepełne
tśirjlJ gospodarstwa nierodzinne
•li~ " jednoosobowe I---1 pozostałe
1 - osobowe
n
2 - osobowe I 3 - osobowe I M i 4 - osobowe ] 5 - osobowe6 i więcej osobowe
przynajmniej z 1 osobą E Ł J pracującą (bez bezrobotnych)
I przynajmniej z 1 osobą bezrobotną
bez czynnych zawodowo
Większość rodzin niepełnych tworzyły matki z dziećmi (88,1%). Wśród małżeństw z dziećmi przeważały te, które wychowywały jedno dziecko (44,0%) oraz z dwojgiem dzieci (było ich 39,8%).
Tabl. VII. Gospodarstwa domowe według aktywności członków gospodarstwa
LATA KWARTAŁY
Gospodarstwa domowe z przynajmniej
1 osobą pracującą (bez bezrobotnych)
z przynajmniej 1 osobą bezrobotną
bez osób czynnych zawodowo
razem w tym
bez pracujących w%
2001 IV ... 47,5 20,1 7,9 32,4
2002 I ... 48,1 21,3 9,1 30,6
ii ... 48,5 20,5 8,6 31,0
III ... 47,7 19,7 8,0 32,6
IV ... 48,9 18,3 7,3 32,8
W IV kwartale 2002 r. było 417 tys. gospodarstw domowych z dziećmi do 14 lat. W większości z nich (279 tys.) była przynajmniej jedna osoba pracująca. W 117 tys. gospodarstw wychowujących dzieci do 14 lat była przynajmniej jedna osoba bezrobotna (w tym 82,1% w miastach), a bez czynnych zawodowo (pracujących i bezrobotnych) było 20 tys. gospodarstw.
Dzieci w wieku do 24 lat pozostające na utrzymaniu miało 680 tys. rodzin, w tym najwięcej z jednym dzieckiem (51,0%) i dwojgiem dzieci (35,6%). Wśród 573 tys. małżeństw mających na utrzymaniu dzieci do 24 roku życia najwięcej było małżeństw, w których oboje rodzice pracują (43,6% małżeństw z dziećmi) oraz tych, w których mąż pracuje a żona jest bierna zawodowo (21,8%).
Wśród matek z dziećmi osoby pracujące stanowiły 53,3%, bierne zawodowo - 31,5% a bezrobotne - 16,3%. Pracujących ojców wśród ojców z dziećmi było 40,0%.
PODSUMOWANIE
---V ^ kraj
--- . ---SJ--- — 1 1 0
IV 1 II III IV kwartały
W województwie śląskim w IV kwartale 2002 r. liczba bezrobotnych zmniejszyła się w porównaniu z poprzednim kwartałem 2002 r. o 9,0%. W stosunku do IV kwartału 2001 r. liczba bezrobotnych zmniejszyła się o 10,4%. Liczba pracujących zmalała w IV kwartale 2002 r. w stosunku do III kwartału 2002 r. o 2,5%, a w porównaniu z IV kwartałem 2001 r. - o 1,3%.
Podobnie jak w ciągu całego 2002 r. wskaźnik zatrudnienia w województwie śląskim był kwartale 2002 r. niższy o kilka pkt procentowych w stosunku do wskaźnika zatrudnienia w kraju.
Wskaźnik zatrudnienia
% 46 44 42 40 38 36
2001 2002
Stopa bezrobocia obniżyła się w IV kwartale 2002 r. o 1,1 punktu procentowego w stosunku do III kwartału 2002 r. i o 1,5 punktu procentowego w porównaniu z IV kwartałem 2001 r. do poziomu 18,8% wobec 19,7% w kraju. W IV kwartale 2002 r. kobiety były bardziej obciążone bezrobociem niż mężczyźni. Stopa bezrobocia kobiet wynosiła 20,3%, mężczyzn - 17,5%. Biorąc pod uwagę kryterium wieku, wykształcenia i stanu cywilnego najwyższe stopy bezrobocia odnotowano wśród osób:
■ w wieku: 18 - 19 lat - 57,7%
2 0 - 2 4 la ta -3 9 ,6 %
■ z wykształceniem podstawowym - 32,9%
■ w stanie wolnym - 31,4%
rozwiedzionych - 25,0%
Aktywność zawodowa w IV kwartale 2002 r. była w województwie śląskim niższa niż w kraju.
Współczynnik aktywności zawodowej wyniósł 49,7% wobec 55,0% w kraju. Obciążenie osób pracujących niepracującymi było w województwie większe niż przeciętne w kraju. Na 1000 osób pracujących przypadało 1480 osób niepracujących (bezrobotnych i biernych zawodowo), w kraju - 1267 osób.
T a b l. 1. AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI W WIEKU 15 LAT I WIĘCEJ
WYSZCZEGÓLNIENIE o - ogółem m - mężczyźni
k - kobiety
Ogółem
Aktywni zawodowo
Bierni zawodowo razem
pracujący
bezrobotni razem
w pełnym w niepełnym wymiarze czasu pracy w tysiącach
2001 I kwartał ... o 3539 1841 1500 1368 132 342 1697
m 1714 1027 860 803 57 167 687
k 1825 815 639 565 74 175 1010
II kw artał... o 3535 1880 1497 1339 158 383 1656
m 1724 1042 852 788 64 190 682
k 1811 838 645 551 94 193 973
III kwartał o 3755 1944 1564 1405 158 380 1812
m 1785 1046 858 791 67 188 740
k 1970 898 706 614 91 192 1072
IV kwartał . o 3789 1948 1552 1404 148 396 1841
m 1804 1045 861 799 62 183 759
k 1985 903 691 604 87 213 1082
2002 I kwartał ... o 3702 1906 1497 1354 143 409 1796
m 1768 1049 860 798 62 188 719
k 1934 857 637 556 81 220 1077
II kwartał ... o 3789 1933 1541 1405 136 392 1856
m 1803 1053 874 813 61 179 750
k 1987 880 667 592 75 213 1106
III kwartał ... o 3901 1962 1572 1419 152 390 1939
m 1867 1068 879 815 64 189 799
k 2034 894 693 605 88 201 1140
IV kwartał o 3800 1888 1532 1389 143 355 1913
m 1794 1026 846 782 64 180 768
k 2006 861 686 607 79 175 1145
T a b l. 2. WSKAŹNIKI AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ LUDNOŚCI
WYSZCZEGÓLNIENIE o - ogółem m - mężczyźni
k - kobiety
Współczynnik
aktywności zawodowej Wskaźnik zatrudnienia Stopa bezrobocia
w procentach
2001 I kwartał ... o 52,0 42,4 18,6
m 59,9 50,2 16,3
k 44,7 35,0 21,5
II kwartał ... o 53,2 42,3 20,4
m 60,4 49,4 18,2
k 46,3 35,6 23,0
III kwartał ... o 51,8 41,7 19,5
m 58,6 48,1 18,0
k 45,6 35,8 21,4
IV kw artał... o 51,4 41,0 20,3
m 57,9 47,7 17,5
k 45,5 34,8 23,6
2002 I kwartał ... o 51,5 40,4 21,5
m 59,3 48,6 17,9
k 44,3 32,9 25,7
II kwartał ... o 51,0 40,7 20,3
m 58,4 48,5 17,0
k 44,3 33,6 24,2
III kwartał ... o 50,3 40,3 19,9
m 57,2 47,1 17,7
k 44,0 34,1 22,5
IV kw artał... o 49,7 40,3 18,8
m 57,2 47,2 17,5
k 42,9 34,2 20,3
Tabl. 3. AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI W WIEKU 15 LAT I WIĘCEJ WEDŁUG MIEJSCA ZAMIESZKANIA W IV KWARTALE 2002 R.
WYSZCZEGÓLNIENIE
Ogółem
Aktywni zawodowo
Bierni zawo
dowo
Współ
czynnik aktyw
ności zawo
dowej
Wska
źnik zatmd-
nlenia
Stopa bezro
bocia razem
pracujący
bezro
botni razem
w pełnym
w nie
pełnym wymiarze czasu
pracy
w tysiącach w %
O G Ó Ł E M ... 3800 1888 1532 1389 143 355 1913 49,7 40,3 18,8
MIASTA ... 3044 1520 1225 1121 104 295 1524 49,9 40,2 19,4
o liczbie ludności:
100000 - 499999 1950 989 797 721 76 193 961 50,7 40,9 19,5
50000 - 99999 526 269 215 204 12 53 257 51,1 40,9 19,7
20000 - 49999 393 175 146 139 7 29 218 44,5 37,2 16,6
10000- 19999 83 43 32 27 6 11 40 51,8 38,6 25,6
poniżej 10000 ... 91 44 34 30 4 10 47 48,4 37,4 22,7
WIEŚ ... 757 368 307 269 39 60 389 48,6 40,6 16,3
MĘŻCZYŹNI ... 1794 1026 846 782 64 180 768 57,2 47,2 17,5
MIASTA ... 1429 814 670 624 46 144 616 57,0 46,9 17,7
o liczbie ludności:
100000-499999 925 538 442 409 33 96 386 58,2 47,8 17,8
50000 - 99999 233 138 113 106 7 25 96 59,2 48,5 18,1
20000 - 49999 187 94 81 78 3 13 93 50,3 43,3 13,8
10000- 19999 40 21 16 13 3 5 19 52,5 40,0 23,8
poniżej 10000 ... 45 24 18 18 - 6 21 53,3 40,0 25,0
WIEŚ ... 365 212 176 158 18 36 152 58,1 48,2 17,0
KOBIETY... 2006 861 686 607 79 175 1145 42,9 34,2 20,3
MIASTA ... 1614 706 555 497 58 151 908 43,7 34,4 21,4
o liczbie ludności:
100000 - 499999 1026 451 354 312 43 97 575 44,0 34,5 21,5
50000 - 99999 292 131 103 98 5 28 162 44,9 35,3 21,4
20000-49999 ... 207 81 65 61 4 16 125 39,1 31,4 19,8
10000- 19999 ... 43 23 17 14 3 6 21 53,5 39,5 26,1
poniżej 10000 ... 46 20 16 12 4 4 26 43,5 34,8 20,0
WIEŚ ... 392 156 131 111 21 24 236 39,8 33,4 15,4
