INFORMACJA O STANIE BEZPIECZEŃSTWA MIASTA OPOLA I POWIATU OPOLSKIEGO W ZAKRESIE OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ ZA 2020 ROK

(1)

KOMENDA MIEJSKA

PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ W OPOLU

INFORMACJA O STANIE BEZPIECZEŃSTWA MIASTA OPOLA I POWIATU OPOLSKIEGO W ZAKRESIE OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ

ZA 2020 ROK

Opracował: Zespół KM PSP w Opolu

DO UŻYTKU SŁUŻBOWEGO

w Państwowej Straży Pożarnej, Urzędzie Miasta Opola oraz w Starostwie Powiatowym w Opolu

Opole, luty 2021

(2)

Spis treści

Wstęp 3

I. Zagadnienia organizacyjno-kadrowe 6

I.A. Struktura zatrudnienia 6

I.B. Współpraca z organami administracji samorządowej 8

I.C. Współpraca międzynarodowa 9

II. Działania ratowniczo – gaśnicze prowadzone w 2020 r. przez jednostki ochrony p.poż. na

terenie działania KM PSP w Opolu 9

II.A. Pożary 12

II.B. Miejscowe zagrożenia

II.C. Tlenek węgla 14

II.D. Wybrane przykłady zdarzeń na terenie działania Komendy Miejskiej PSP w Opolu powstałych w 15

roku 2020 r. 16

II.E. Działania ratowniczo-gaśnicze prowadzone w roku 2020 r. przez jednostki ochrony p.poż. na

terenie miasta Opola 20

II.E.1. Przyczyny powstawania pożarów w Opolu 20

II.E.2. Miejsce powstawania pożarów w Opolu 21

II.E.3. Przyczyny powstawania miejscowych zagrożeń w Opolu 22 II.E.4. Miejsca powstawania miejscowych zagrożeń w Opolu

II.E.5. Alarmy fałszywe 23

24 II.E.6. Jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych funkcjonujące na terenie miasta Opola 25

II.F. Zdarzenia w 2020 r. w powiecie opolskim 26

II.F.1. Pożary 28

II.F.2. Miejscowe zagrożenia 30

II.F.3. Jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych funkcjonujące na terenie powiatu opolskiego 32

III. Szkolenie strażaków KM PSP w Opolu oraz członków OSP m. Opola i powiatu opolskiego 33

IV. Wypadkowość strażaków w służbie 35

V. Edukacja społeczna 36

VI. Analityczne określenie stopnia zagrożenia gminy w oparciu o wytyczne KG PSP 39

VI.A. Określenie stopnia zagrożenia gmin 39

VI.A.1. Porównanie stopnia zagrożenia poszczególnych gmin 41 VI.A.2. Podsumowanie analizy stopnia zagrożenia miasta Opola 41

VI.B. Przewóz materiałów niebezpiecznych 41

VI.B.1. Zagrożenia toksycznymi środkami przemysłowymi (TŚP) ze źródeł stacjonarnych 41

VI.C. Zagrożenia pożarowe 42

VI.C.1. Zagrożenie pożarowe obszarów leśnych 42

VI.D. Zagrożenie powodziowe 43

VI.E. Zagrożenie katastrofami budowlanymi 47

VI.F. Czynności kontrolno-rozpoznawcze 47

VI.G. Monitoring pożarowy 51

VI.H. Dźwiękowy system ostrzegawczy 51

VII. Realizacja zadań kwatermistrzowskich i technicznych 52

VIII. Finansowanie Komendy 58

Wnioski 61

Spis tabel, spis rysunków, spis wykresów, 63

(3)

– Wydział Operacyjno-Szkoleniowy,

– Wydział Kwatermistrzowsko-Techniczny,

– Sekcja Kontrolno-Rozpoznawcza,

– Sekcja Organizacyjno-Kadrowa,

– Sekcja Finansów,

– Samodzielne stanowisko ds. bhp.

Do prowadzenia działań ratowniczo-gaśniczych na terenie działania KM PSP w Opolu powołane są trzy jednostki ratowniczo-gaśnicze, tj.:

JRG Nr 1 z siedzibą w Opolu, której terenem działania są gminy:

– Opole (część miasta),

– Chrząstowice,

– Łubniany (bez miejscowości Brynica),

– Ozimek,

– Turawa,

– część gminy Murów (Stare Budkowice, Bukowo, Dębiniec),

– Tarnów Opolski.

Jest to obszar o powierzchni 750 km² zamieszkiwany przez 130 tys. mieszkańców.

JRG Nr 2 z siedzibą w Opolu, której terenem działania są gminy:

– Komprachcice,

– Prószków,

– część gminy Dąbrowa (Ciepielowice, Karczów, Chróścina, Mechnice, Sławice, Żelazna, Narok, Niewodniki, Wrzoski),

– Opole (część miasta),

– Dobrzeń Wielki,

– Popielów,

– część gminy Murów (Grabczok, Murów, Zagwiździe, Radomierowice)

– część gminy Łubniany (Brynica)

Jest to obszar o powierzchni 594,7 km² zamieszkiwany przez 99,5 tys. mieszkańców.

(4)

JRG Nr 3 z siedzibą w Niemodlinie, której terenem działania są gminy:

– Niemodlin,

– Tułowice,

– część gminy Dąbrowa (Dąbrowa, Nowa Jamka, Lipowa, Sokolniki, Prądy),

– część gminy Komprachcice (Wawelno).

Jest to obszar o powierzchni 340,2 km² zamieszkiwany przez 20,5 tys. mieszkańców.

Na terenie działania KM PSP w Opolu funkcjonuje 79 jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych, z których 38 włączono do krajowego systemu ratowniczo – gaśniczego (KSRG).

Tabela 1. Jednostki OSP funkcjonujące w poszczególnych gminach (jednostki włączone do KSRG napisano pogrubioną czcionką):

CHRZĄSTOWICE: Suchy Bór, Dębie, Chrząstowice, Dębska Kuźnia, Daniec, Falmirowice DĄBROWA: Żelazna, Narok, Dąbrowa, Chróścina Opolska

DOBRZEŃ WIELKI:

Dobrzeń Mały, Dobrzeń Wielki, Chróścice, Kup

KOMPRACHCICE: Domecko, Komprachcice, Wawelno, Polska Nowa Wieś, Ochodze ŁUBNIANY Łubniany, Jełowa, Luboszyce, Brynica

MURÓW Zagwiździe, Budkowice, Bukowo, Radomierowice, Grabczok, Murów NIEMODLIN Gracze, Grabin, Krasna Góra, Grodziec, Rogi

OPOLE: Bierkowice, Chmielowice, Czarnowąsy, Grudzice, Gosławice, Szczepanowice, Oddział Ratownictwa Wodnego (OSP ORW), Sławice, Wrzoski, Żerkowice

OZIMEK: Krasiejów, Schodnia, Szczedrzyk, Antoniów, Chobie, Krzyżowa Dolina, Dylaki, Pustków

POPIELÓW: Siołkowice, Popielów, Kaniów, Karłowice, Stobrawa

PRÓSZKÓW: Prószków, Jaśkowice, Chrząszczyce, Źlinice-Boguszyce, Złotniki, Ligota Prószkowska

TARNÓW OPOLSKI:

Tarnów Opolski, Przywory, Kosorowice, Raszowa

TUŁOWICE: Tułowice, Szydłów, Goszczowice

TURAWA: Osowiec, Węgry, Ligota Turawska, Kadłub Turawski, Rzędów, Kotórz Wielki, Zawada, Bierdzany

Źródło: KM PSP Opole

(5)

Mapa: Jednostki OSP w powiecie opolskim (stan na 31.12.2020 r.).

(6)

I. Zagadnienia organizacyjno – kadrowe

I.A. Struktura zatrudnienia

Na dzień 31 grudnia 2020 r. w Komendzie Miejskiej PSP w Opolu pełniło służbę 193 funkcjonariuszy, na stanowiskach cywilnych zatrudnionych było 5 osób.

Wykres 1. Struktura zatrudnienia w KM PSP Opole

W 2020 r. przyjęto do służby w Komendzie Miejskiej PSP w Opolu 10 funkcjonariuszy, zatrudniono 2 osoby.

Tabela 2. Liczba zatrudnionych w KM PSP w Opolu w 2020 roku

Zatrudnienie w 2020 roku obejmuje:

Zatrudnienie: Liczba osób

kandydat do służby 4 absolwent szkoły pożarniczej 2 członek Korpusu Służby Cywilnej 0 cywilne stanowisko pomocnicze 2 z tytułu przeniesienia służbowego z innej

jednostki 4

(7)

Zwolnienie: Liczba osób z tytułu nabycia prawa do zaopatrzenia

emerytalnego

8

z tytułu przeniesienia służbowego do innej jednostki

2

członków Korpusu Służby Cywilnej 1 na cywilnym stanowisku pomocniczym 3

RAZEM 14

Tabela 4. Rodzaj i liczba etatów w KM PSP w Opolu

Wykaz rodzaju i liczby etatów w KM PSP w Opolu:

Miejsce zatrudnienia Liczba etatów

Komenda Miejska PSP w Opolu 33 (w tym 6 etatów cywilnych) JRG Nr 1 z siedzibą w Opolu 69

JRG Nr 2 z siedzibą w Opolu 55 JRG Nr 3 z siedzibą w Niemodlinie 40

Razem 203

(8)

Wykres 2. Zatrudnienie w KM PSP w Opolu wg płci

Wykres 3. Okres wysługi funkcjonariuszy w osobach

I.B. Współpraca z organami administracji samorządowej

Komendant Miejski Państwowej Straży Pożarnej lub jego przedstawiciel uczestniczyli w:

− sesjach Rady Miasta Opola,

(9)

II. Działania ratowniczo – gaśnicze prowadzone w roku 2020 przez jednostki ochrony przeciwpożarowej na terenie działania KM PSP w Opolu

W roku 2020 na terenie działania Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej wOpolu odnotowano 4666 zdarzeń (638 pożarów, 3617 miejscowych zagrożeń i 411 alarmów fałszywych), co w porównaniu z rokiem poprzednim stanowi wzrost o 1807 zdarzeń (znaczny wzrost zdarzeń związany jest głównie z pandemią COVID – 1681 zdarzeń oraz anomaliami pogodowymi (silne wiatry, opady deszczu). Najwięcej zdarzeń miało miejsce w czerwcu (568), najmniej w styczniu (177). Jednostki ochrony przeciwpożarowej wyjeżdżały do zdarzeń średnio co 1 godz. 53 min. (w roku 2019 co 3 godz. 3 min.)

Wykres 4. Zdarzenia na terenie działania KM PSP w Opolu w 2020 r.

(10)

Wykres 5. Zdarzenia na terenie działania KM PSP w Opolu w latach 2018 - 2020.

Wykres 6. Zdarzenia na terenie działania KM PSP w Opolu w poszczególnych miesiącach 2020 r.

W roku 2020 we wszystkich zdarzeniach brało udział 31 023 ratowników (w 2019 r. – 26 935), z tego 18 619 strażaków PSP (w 2019 r. – 16 280), 9 207 strażaków

(11)

Tabela 5. Ilość zdarzeń w latach 2008 – 2020.

Rok Pożary MZ AF Razem

2008 1027 1317 296 2640

2009 964 1168 340 2472

2010 700 1282 328 2310

2011 1298 927 353 2578

2012 1115 1115 356 2586

2013 823 1049 275 2147

2014 989 1064 292 2345

2015 1226 1197 337 2760

2016 711 1300 306 2317

2017 719 1596 328 2643

2018 948 1458 316 2722

2019 854 1624 379 2859

2020 638 3617 411 4666

(12)

Wykres 7. Zdarzenia na terenie działania KM PSP w Opolu w latach 2008 - 2020 r.

II.A. Pożary

W ogólnej liczbie zdarzeń pożary stanowiły niecałe 14% (638 pożary), a ich liczba w porównaniu z rokiem poprzednim spadła o 216 zdarzenia (spadek o ponad 25%).

W mieście Opolu powstało 274 pożary, natomiast w powiecie opolskim – 364. Najwięcej pożarów odnotowano w kwietniu (101), najmniej w czerwcu (22).

Zestawienie odnotowanych pożarów z podziałem na grupy obiektów przedstawia się następująco:

- obiekty użyteczności publicznej: 15 pożary (15 w 2019 r.), - obiekty mieszkalne: 194 pożarów (181 w 2019 r.),

- obiekty produkcyjne: 18 pożarów (19 w 2019 r.), - obiekty magazynowe: 15 pożarów (9 w 2019 r.), - środki transportu: 42 pożarów (74 w 2019 r.),

- obiekty rolnicze i uprawy: 106 pożarów (170 w 2019 r.), - tereny leśne: 15 pożarów (29 w 2019 r.),

- inne obiekty: 233 pożarów (357 w 2019 r.).

Dużym problemem corocznie było wypalanie suchych traw na nieużytkowych powierzchniach rolniczych zawartych w grupie upraw i obiektów rolniczych oraz wypalania suchych traw na terenach nierolniczych, takich jak pobocza dróg i szlaków komunikacyjnych w grupie obiektów innych. W 2020 r. odnotowano tylko 69 przypadków (w roku 2019 – 237, 2018 – 158, 2017 – 146, 2016 - 155, 2015 – 523), co stanowi spadek w porównaniu do roku poprzedniego o ponad 70%. Takiej tendencji sprzyjała duża ilość opadów atmosferycznych oraz pandemia COVID – 19.

(13)

Przypuszczalna przyczyna powstania pożarów:

87 – nieostrożność osób dorosłych przy posługiwaniu się otwartym ogniem, w tym papierosy, zapałki,

2 – nieostrożność osób dorosłych przy wypalaniu pozostałości roślinnych na polach, 2 – nieostrożność osób dorosłych przy posługiwaniu się substancjami łatwopalnymi i pirotechnicznymi,

3 – nieostrożność osób dorosłych przy prowadzeniu prac pożarowo – niebezpiecznych, 39 – nieostrożność osób dorosłych w pozostałych przypadkach,

8 – nieostrożność osób nieletnich przy posługiwaniu się otwartym ogniem w tym papierosy, zapałki,

1 – nieostrożność osób nieletnich przy posługiwaniu się substancjami łatwopalnymi i pirotechnicznymi,

2 – nieostrożność osób nieletnich przy prowadzeniu prac pożarowo – niebezpiecznych, 2 – nieostrożność osób nieletnich w pozostałych przypadkach,

35 – wady urządzeń i instalacji elektrycznych (bez urządzeń grzewczych),

2 – nieprawidłowa eksploatacja instalacji elektrycznych (bez urządzeń grzewczych), 4 – wady elektrycznych urządzeń grzewczych,

1 – nieprawidłowa eksploatacja elektrycznych urządzeń grzewczych, 12 – wady urządzeń grzewczych na paliwo stałe,

81 – nieprawidłowa eksploatacja urządzeń grzewczych na paliwo stałe, 2 – nieprawidłowa eksploatacja urządzeń grzewczych na paliwo ciekłe, 1– wady urządzeń ogrzewczych na paliwo gazowe,

5 – wady urządzeń mechanicznych, 25 – wady środków transportu,

2 – nieprawidłowa eksploatacja środków transportu, 4 – samozapalenie biologiczne,

2 – samozapalenie chemiczne, 4 – wyładowania atmosferyczne, 177 – podpalenia umyślne,

3 – pożary jako następstwa innych miejscowych zagrożeń,

(14)

35 – inne przyczyny, 97 – nieustalone.

II.B. Miejscowe zagrożenia

W roku 2020 jednostki ochrony przeciwpożarowej brały udział w likwidacji skutków 3617 miejscowych zagrożeń (1624 w 2019 r.). Miejscowe zagrożenia stanowiły ponad 77%

wszystkich zdarzeń. W porównaniu do roku ubiegłego liczba ta zwiększyła się o 1993, co stanowi wzrost o 122,7 %. W mieście Opolu powstało 2355 miejscowych zagrożeń, natomiast w powiecie opolskim 1262.

Zestawienie odnotowanych miejscowych zagrożeń z podziałem na grupy obiektów przedstawia się następująco:

- obiekty użyteczności publicznej: 1648 zdarzeń (103 w 2019 r.), - obiekty mieszkalne: 541 zdarzeń (385 w 2019 r.),

- obiekty produkcyjne: 20 zdarzeń (21 w 2019 r.), - obiekty magazynowe: 12 zdarzeń (3 w 2019 r.), - środki transportu: 294 zdarzeń (357 w 2019 r.), - obiekty rolnicze i uprawy: 11 zdarzeń (9 w 2019 r.), - tereny leśne: 11 zdarzeń (15 w 2019 r.),

- inne obiekty: 1079 zdarzeń (733 w 2019 r.).

Zestawienie odnotowanych miejscowych zagrożeń z podziałem na rodzaj zdarzenia przedstawia się następująco:

- silne wiatry: 637 zdarzeń – wzrost o 35% w stosunku do roku poprzedniego, - przybory wód: 74 zdarzeń – wzrost o 825%,

- opady śniegu: 3 zdarzeń -spadek o 93%, - opady deszczu: 180 zdarzeń – wzrost o 757%, - chemiczne: 41 zdarzenia – spadek o 7%, - ekologiczne: 12 zdarzenia – wzrost o 200%, - budowlane: 73 zdarzeń – wzrost o 92%,

- infrastruktury komunalnej: 27 zdarzeń – spadek o 3,5%, - w transporcie drogowym: 347 zdarzenia – spadek o 9%, - w transporcie kolejowym: 3 zdarzenia – spadek o 25%, - w transporcie lotniczym: 0 zdarzenie – spadek o 100%, - na obszarach wodnych: 60 zdarzenia – wzrost o 87,5%, - medyczne: 1928 zdarzenia – wzrost o 727,5%.

Wykres 9. Miejscowe zagrożenia na terenie działania KM PSP w Opolu w poszczególnych miesiącach 2020 r.

(15)

Przypuszczalne przyczyny powstawania miejscowych zagrożeń:

3 - wady urządzeń i instalacji w szczególności: przewody, osprzęt oświetlenia, odbiorniki urządzeń grzewczych,

1 - nieprawidłowa eksploatacja urządzeń i instalacji elektrycznych,

3 - wady elektrycznych urządzeń ogrzewczych w szczególności: piece, grzałki, kuchnie, 17 – wady urządzeń i instalacji gazowych,

5 – nieprawidłowa eksploatacja urządzeń gazowych, 7 – wady urządzeń mechanicznych,

4 – nieprawidłowa eksploatacja urządzeń mechanicznych, 8 – wady urządzeń ogrzewczych (innych niż elektryczne),

5 – nieprawidłowa eksploatacja urządzeń grzewczych(innych niż elektryczne),

19 – uszkodzenia sieci przesyłowych doprowadzających media komunalne i technologiczne, 2 – nieprawidłowe magazynowanie substancji niebezpiecznych,

1 – nieprawidłowa technologia składowania, 24 – wady środków transportu,

11 – nieprawidłowa eksploatacja środków transportu,

275 – niezachowanie zasad bezpieczeństwa ruchu środków transportu, 5 – wady konstrukcji budowlanych,

8 – nieprawidłowe wykonanie prac instalacyjnych, remontowych, montażowych, budowlanych, 2 – wady zbiorników ciśnieniowych,

1 – nieprawidłowa eksploatacja zbiorników ciśnieniowych, 629 – huragany, silne wiatry,

178 – gwałtowne opady atmosferyczne, 28 – gwałtowne przybory wód, zatory lodowe, 1 – wyładowania atmosferyczne,

3 – niewłaściwe zabezpieczenie hodowanych zwierząt,

79 – nietypowe zachowanie się zwierząt, owadów (wyjazdy do gniazd os i szerszeni), 1- akcje terrorystyczne,

34 – nieumyślne działanie człowieka, 18 – celowe działanie człowieka,

1 – inne miejscowe zagrożenia powstałe w wyniku pożarów, 54 – nieustalone,

2190 – inne przyczyny.

(16)

II.C. Tlenek węgla

Tabela 6. Zestawienie zdarzeń związanych z tlenkiem węgla w 2020 r.

Miesiąc Ilość zgłoszeń

Potwierdzono obecność CO

Osoby

poszkodowane

Styczeń 2 0 0

Luty 5 1 1

Marzec 2 0 0

Kwiecień 2 1 1

Maj 0 0 0

Czerwiec 0 0 0

Lipiec 0 0 0

Sierpień 0 0 0

Wrzesień 0 0 0

Październik 1 1 1

Listopad 1 0 1

Grudzień 1 1 2

Razem 14 4 6

II.D. Wybrane przykłady zdarzeń na terenie działania Komendy Miejskiej PSP w Opolu powstałe w 2020 roku.

W dniu 5 lutego na odcinku drogi wojewódzkiej nr 414 w okolicach miejscowości Ligota Prószkowska auto osobowe uderzyło w przydrożne drzewo. W wyniku uderzenia samochód zapalił się. Działania straży pożarnej polegały na zabezpieczeniu miejsca zdarzenia, ugaszeniu pożaru oraz udzielenia kwalifikowanej pierwszej pomocy osobom poszkodowanym.

Pojazdem podróżowały w sumie 4 osoby, z czego 3 poniosły śmierć.

W dniach 9-16 lutego na terenie miasta Opola i powiatu Opolskiego doszło do 133 interwencji związanych z usuwaniem skutków silnych wiatrów. Działania straży pożarnej polegały przede wszystkim na udrożnianiu przejezdności dróg poprzez usunięcie wiatrołomów, usuwanie powalonych drzew z budynków oraz zabezpieczeniu uszkodzonych dachów. Nie odnotowano osób poszkodowanych.

W dniu 31 marca w Opolu przy ul. Środkowej doszło do pożaru domu jednorodzinnego.

W momencie przyjazdu na miejsce zdarzenia budynek całkowicie objęty był płomieniami. Do działań skierowano w sumie 9 zastępów straży pożarnej. Działania polegały na ugaszeniu pożaru, przeprowadzeniu niezbędnych prac wyburzeniowych w obiekcie oraz udzieleniu kwalifikowanej pierwszej pomocy właścicielowi budynku, który doznał poparzeń kończyn górnych.

(17)

W dniu 5 kwietnia doszło do pożaru na terenie kompleksu leśnego na terenie gminy Murów.

W związku z dynamiczną sytuacją pożarową do działań skierowano w sumie 19 zastępów straży pożarnej, w tym 84 strażaków. Działania gaśnicze trwały w sumie ponad 4 godziny.

Spaleniu uległ ponad 1 hektar powierzchni leśnej.

W dniu 21 kwietnia w Opolu przy ul. Piotrkowskiej doszło do pożaru mieszkania w budynku wielorodzinnym zlokalizowanym na II piętrze. Z mieszkania na korytarz ewakuowała się lokatorka mieszkania, gdzie dalszej pomocy udzielili jej strażacy a następnie przybyły na miejsce zespół ratownictwa medycznego. Z uwagi na porę nocną i znaczne zadymienie korytarza istniało niebezpieczeństwo zatrucia dla mieszkańców pozostałych mieszkań.

W związku z powyższym dalsze działania straży pożarnej polegały na ugaszeniu płonącego wyposażenia mieszkania oraz sprawdzeniu wszystkich mieszkań pod kątem obecności osób poszkodowanych. Mieszkanie uległo całkowitemu spaleniu.

W dniu 22 maja w miejscowości Kotórz Mały (gm. Turawa) doszło do pożaru w budynku inwentarskim (chlewnia oraz wiata ze sprzętem rolniczym). Pożarem objęty była wiata oraz dach chlewni a zagrożony pożarem był sąsiedni budynek stodoły. Działania straży pożarnej polegały przede wszystkim na obronie budynku stodoły, ewakuacji trzody chlewnej oraz ugaszeniu pożaru. W działaniach trwających blisko 4 godziny brało udział 10 zastępów straży pożarnej.

W dniu 26 czerwca w Falmirowicach (gm. Chrząstowice) w skutek ekstremalnie intensywnych opadów deszczu doszło do zalania znacznej części miejscowości. Rowy melioracyjne nie były w stanie odprowadzić nadmiernej ilości wody, w związku z czym doszło do zalania kilkunastu posesji oraz budynków. Działania straży pożarnej polegały na: obronie budynków przed zalaniem poprzez ustawianie wałów z worków z piaskiem oraz przepompowywaniu wody z zalanych terenów na odległość ok. 1500 m. W działaniach udział brało 11 zastępów (6 PSP) i 43 ratowników (16 PSP). Czas interwencji 9h 54 min.

(18)

W dniu 20 lipca na 225 km autostrady A4 doszło do zdarzenia drogowego z udziałem pojazdu ciężarowego w skutek, którego doszło do uszkodzenia zbiornika paliwowego i wycieku oleju napędowego na jezdnię, a także uszkodzenia jednego z przewożonych na naczepie pojemnika z substancją drażniącą. Substancja ta również wyciekała na jezdnię.

Działania JOP polegały na zabezpieczeniu miejsca zdarzenia, uszczelnieniu wycieku paliwa oraz identyfikacji substancji chemicznej i ograniczeniu jej wycieku, przeładowaniu przewożonego ładunku na pojazd zastępczy w celu wykluczenia ewentualnych uszkodzeń i rozszczelnień przewożonych pojemników z substancjami chemicznymi. W działaniach ratowniczych, które trwały 9 h 45 min łącznie udział brało 20 zastępów PSP w sile 52 strażaków (w tym SGRChem-Eko Opole SGRChem-Eko Kędzierzyn Koźle, grupa operacyjna KM PSP w Opolu, grupa operacyjna KW PSP w Opolu).

W dniu 1 września w Roszkowicach (gm. Niemodlin) w skutek długotrwałych oraz intensywnych opadów deszczu doszło do zalania znacznej części miejscowości wodą napływającą z okolicznych pól. Działania polegały na: obronie budynków przez ustawianie wałów z rękawów przeciwpowodziowych oraz przepompowywaniu wody z zalanych terenów na odległość ok. 300 m. W działaniach udział brało 10 zastępów (8 PSP) i 23 ratowników (14 PSP) w tym grupa operacyjna KM PSP w Opolu. Czas interwencji 4h 17 min.

(19)

W okresie 13 – 19 października po intensywnych opadach deszczu w zlewni górnej Odry doszło do wezbrania wody w rzece Odrze oraz okolicznych ciekach wodnych. Najwięcej interwencji związanych z przeciwdziałaniu zagrożeniu powodzią odnotowano na terenie miasta Opola, gminy Prószków, Dąbrowa oraz Tułowice. Działania straży pożarnej ukierunkowane były przede wszystkim na nadbudowę wałów przeciwpowodziowych z wykorzystaniem worków z piaskiem oraz przepompowywaniu wody z zalanych terenów.

W dniu 6 listopada o godzinie 5:07 otrzymaliśmy zgłoszenie, że w Ozimku (gm. Ozimek) przy ul. Kolejowej doszło do dachowania samochodu osobowego. Do zdarzenia zostały zadysponowane zastępy z JRG nr 1 z siedzibą w Opolu oraz zastępy OSP Krasiejów i OSP Schodnia. Podczas dojazdu do remizy jeden z strażaków OSP Krasiejów uległ wypadkowi (dachowanie pojazdu) i poniósł śmierć na miejscu.

W dniu 24 grudnia około godz. 20:30 w miejscowości Jełowa (gm. Łubniany) doszło do pożaru w budynku jednorodzinnym. Według zgłoszenia w budynku miała znajdować się jedna osoba. Na miejsce skierowano w sumie 9 zastępów straży pożarnej. W momencie przyjazdu na miejsce zdarzenia zarówno parter jak i piętro budynku były już objęte ogniem. Po wstępnym ugaszeniu pożaru wewnątrz budynku natrafiono na zwęglone zwłoki lokatora. Była to jedyna ofiara śmiertelna w pożarze budynku mieszkalnego w roku 2020.

Od lutego 2020 r. do końca grudnia 2020 r. jednostki ochrony przeciwpożarowej zaangażowane były w działania związane z przeciwdziałaniem skutkom pandemii COVID-19.

Działania straży pożarnej polegały przede wszystkim na:

- ustawieniu namiotów przy szpitalach służących jako mobilne izby przyjęć, - codziennej kontroli stanu ww. namiotów,

- transporcie oraz dystrybucji środków do dezynfekcji oraz maseczek (szkoły, szpitale, seniorzy),

- transporcie posiłków dla osób objętych kwarantanną domową,

- pomocy innym służbą poprzez wykonanie fumigacji (odkażenia) pomieszczeń,

(20)

- informowaniu mieszkańców o zagrożeniu,

- pomocy służbą medycznym przy transporcie osób z podejrzeniem COVID-19 z mieszkania do karetki pogotowia.

II.E. Działania ratowniczo - gaśnicze prowadzone w roku 2020 przez jednostki ochrony przeciwpożarowej w mieście Opolu.

W roku 2020 jednostki ochrony przeciwpożarowej interweniowały w mieście Opolu podczas 2911 zdarzeń (w roku 2019 - 1439):

 274 pożarów (w roku 2019 – 413),

 2355 miejscowych zagrożeń (w roku 2019 – 748),

 282 alarmy fałszywe (w roku 2019 – 278).

Wzrost liczby zdarzeń ma związek pandemią COVID-19 oraz anomaliami pogodowymi (silne wiatry, opady deszczu).

Wykres 10. Liczba zdarzeń na terenie miasta Opola w 2020 r.

(21)

II.E.1. Przyczyny powstawania pożarów w Opolu

Przyczyny powstawania pożarów w Opolu :

0 - nieostrożność osób dorosłych przy wypalaniu pozostałości roślinnych na polach,

1 – nieostrożność osób dorosłych przy posługiwaniu się substancjami łatwopalnymi i pirotechnicznymi,

1 – nieostrożność osób dorosłych przy prowadzeniu prac pożarowo -niebezpiecznych, 31 – nieostrożność osób dorosłych w pozostałych przypadkach,

0 – nieostrożność osób nieletnich przy wypalaniu pozostałości roślinnych na polach,

0 – nieostrożność osób nieletnich przy posługiwaniu się substancjami łatwopalnymi i irotechnicznymi,

0 - nieostrożność osób nieletnich przy prowadzeniu prac pożarowo niebezpiecznych, 1 - nieostrożność osób nieletnich w pozostałych przypadkach,

18 – wady urządzeń i instalacji elektrycznych (bez urządzeń ogrzewczych),

1 – nieprawidłowa eksploatacja instalacji elektrycznych (bez urządzeń elektrycznych), 3 – wady elektrycznych urządzeń ogrzewczych,

1 – nieprawidłowa eksploatacja elektrycznych urządzeń ogrzewczych, 3 – wady urządzeń ogrzewczych na paliwo stałe,

16 - nieprawidłowa eksploatacja urządzeń ogrzewczych na paliwo stałe, 0 – wady urządzeń ogrzewczych na paliwo ciekłe,

0 – nieprawidłowa eksploatacja urządzeń ogrzewczych na paliwo ciekłe, 0 - wady urządzeń grzewczych na paliwo gazowe

0 - nieprawidłowa eksploatacja urządzeń ogrzewczych na paliwo gazowe, 2 – wady urządzeń mechanicznych,

0- nieprawidłowa eksploatacja urządzeń mechanicznych, 0 – wady procesów technologicznych,

0- nieprzestrzeganie reżimów technologicznych,

0 – nieprawidłowe magazynowanie substancji niebezpiecznych, 13 – wady środków transportu,

1- nieprawidłowa eksploatacja środków transportu

(22)

0 - samozapalenia biologiczne, 0 - samozapalenia chemiczne, 0 - wyładowania atmosferyczne, 0 - wady konstrukcji budowlanych,

0 – nieprawidłowa eksploatacja konstrukcji budowlanych, 0 – elektryczność statyczna,

81 – podpalenia umyślne,

1 – pożary jako następstwa innych miejscowych zagrożeń, 16 – inne przyczyny,

27 – nieustalone.

II.E.2. Miejsce powstania pożarów w Opolu

10 -obiekty użyteczności publicznej,

91 - obiekty mieszkalne, 1 - obiekty produkcyjne,

6 - obiekty magazynowe, 27 - środki transportu,

1 - lasy, 15- uprawy, rolnictwo,

123- inne(zsypy, śmietniki, garaże, obiekty przyrody itp.).

Wykres 11. Miejsce powstawania pożarów w mieście Opolu w 2020 r.

(23)

II.E.3. Przyczyny powstawania miejscowych zagrożeń w Opolu

Przyczyny powstawania miejscowych zagrożeń w Opolu:

1 - wady urządzeń i instalacji elektrycznych,

1 – nieprawidłowa eksploatacja urządzeń i instalacji elektrycznych, 2 – wady urządzeń elektrycznych ogrzewczych,

0 - nieprawidłowa eksploatacja elektrycznych urządzeń ogrzewczych, 12 - wady urządzeń i instalacji gazowych,

1 - nieprawidłowa eksploatacja urządzeń gazowych, 5 - wady urządzeń mechanicznych,

3 - nieprawidłowa eksploatacja urządzeń mechanicznych, 6 – wady urządzeń ogrzewczych (innych niż elektryczne),

1 – nieprawidłowa eksploatacja urządzeń grzewczych innych niż elektryczne,

12 –uszkodzenia sieci przesyłowych doprowadzających media komunalne i technologiczne, 0 – wady procesów technologicznych,

0 - nieprzestrzeganie reżimów technologicznych,

1 - nieprawidłowe magazynowanie substancji niebezpiecznych, 1 – nieprawidłowe technologie składowania,

14 – wady środków transportu,

117 - niezachowanie zasad bezpieczeństwa ruchu środków transportu, 3 – wady konstrukcji budowlanych,

0 - nieprawidłowa eksploatacja konstrukcji budowlanych, budynków,

6 - nieprawidłowe wykonanie prac instalacyjnych, remontowych, montażowych, budowlanych, 0 - nieprawidłowe zabezpieczenie wykopów, studni, włazów,

0 – osunięcie się gruntów i innych materiałów sypkich, 2 - wady zbiorników ciśnieniowych,

1 - nieprawidłowa eksploatacja zbiorników ciśnieniowych,

(24)

207 - huragany, silne wiatry,

66 - gwałtowne opady atmosferyczne,

10 – gwałtowne przybory wód, zatory lodowe, 0 – wyładowania atmosferyczne,

0 – uszkodzenia, zaniedbania w utrzymaniu szlaków komunikacyjnych,

0 - niewłaściwe zabezpieczenie hodowanych zwierząt, owadów, gadów, ptaków, 33 -nietypowe zachowanie się zwierząt, owadów (wyjazdy do gniazd os i szerszeni), 1 - akcje terrorystyczne,

22 – nieumyślne działanie człowieka, 13 – celowe działanie człowieka,

0 – inne miejscowe zagrożenia powstałe w wyniku pożarów 19 – nieustalone,

II.E.4. Miejsce powstawania miejscowych zagrożeń w Opolu

Miejsce powstania miejscowych zagrożeń w Opolu:

1475 -obiekty użyteczności publicznej, 341 - obiekty mieszkalne, 5 - obiekty produkcyjne, 5 - obiekty magazynowe, 123- środki transportu, 2 - lasy, 1 - uprawy, rolnictwo,

403 -inne(kanały, garaże,zsypy, rozlewiska itp.).

Wykres 12. Miejsce powstawania miejscowych zagrożeń w mieście Opolu w 2020 r.

(25)

2011 269 101 141 27

2012 247 104 134 9

2013 209 81 122 6

2014 205 68 133 4

2015 244 83 160 1

2016 222 66 154 2

2017 248 126 119 3

2018 237 108 127 2

2019 278 122 154 2

2020 282 164 116 2

Wykres 13.Porównanie alarmów fałszywych w ostatnich dziesięciu latach w mieście Opolu.

(26)

II.E.6. Jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych funkcjonujące na terenie miasta Opola.

Na terenie miasta Opola do końca roku 2016 rozlokowanych było 5 jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych: OSP Opole-Grudzice, OSP Opole-Gosławice, OSP Opole- Bierkowice, OSP Opole-Szczepanowice, OSP- Oddział Ratownictwa Wodnego w Opolu, ul. Budowlanych 1. Wszystkie jednostki zostały włączone do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. Wśród tych jednostek cztery z nich realizują działania ratowniczo- gaśnicze z zakresu gaszenia pożarów oraz ratownictwa technicznego podczas miejscowych zagrożeń (w szczególności ratownictwo drogowe) oraz jedna działania ratownicze na wodzie.

Bardzo dobre usytuowanie jednostek pozwala na realizację ważnych pomocniczych zadań ratowniczych w Opolu i pozostałym terenie działania komendy. Od początku 2017 r.

w granicach miasta Opola działają dodatkowe dwie jednostki systemowe OSP Sławice i OSP Wrzoski, a od 15 grudnia 2017 roku OSP Czarnowąsy oraz dwie jednostki zwykłe OSP Żerkowice i OSP Chmielowice.

Na wyposażeniu jednostek w roku 2020 znajdowało się 30 samochodów pożarniczych (w tym 17 samochodów gaśniczych, 2 samochody ratownictwa technicznego, 1 samochód ratownictwa wodnego, 1 drabina mechaniczna, 1 podnośnik mechaniczny, 5 samochodów kwatermistrzowskich, 2 samochody rozpoznawcze, 1 quad).

Tabela 8. Zestawienie wyjazdów jednostek OSP z terenu miasta Opola w 2020 r.

(27)

ORW 0 40 0 40

Sławice 2 29 6 37

Szczepanowice 27 52 10 89

Wrzoski 7 37 7 51

Żerkowice 5 13 2 20

W jednostkach znajduje się 249 członków czynnych (biorących udział w działaniach ratowniczo - gaśniczych), pozostali członkowie (wspierający i honorowi) pełnią funkcje pomocnicze i wspierające działalność jednostek OSP. Jednostki miasta Opola wyposażono w nowoczesny sprzęt łączności i alarmowania pozwalający na systemowe alarmowanie jednostek. Pięć jednostek wyposażonych jest w sprzęt pływający (OSP Grudzice, OSP Szczepanowice, Czarnowąsy, Sławice OSP-ORW Opole). Wyposażenie jednostek w sprzęt ratowniczy pozwala na realizację zadań ratowniczych w bardzo dużym zakresie.

II.F. Zdarzenia w 2020 r. w powiecie opolskim.

W powiecie opolskim w roku 2020 powstały 364 pożary, 1262 miejscowe zagrożenia i 129 razy jednostki ochrony przeciwpożarowej wyjeżdżały do fałszywych alarmów.

(28)

Wykres 14. Liczba zdarzeń na terenie powiatu opolskiego w 2020 r.

Ilość zdarzeń w poszczególnych gminach w porównaniu do roku poprzedniego.

Tabela 9. Zestawienie zdarzeń w poszczególnych gminach powiatu opolskiego w 2020 r.

Nazwa gminy Zdarzenia ogółem

Pożary Miejscowe zagrożenia

Alarmy fałszywe

2019 2020 2019 2020 2019 2020 2019 2020

Chrząstowice 111 115 40 40 61 68 10 7

Dobrzeń Wielki 68 182 20 14 44 167 4 1

Dąbrowa 112 151 41 30 61 102 10 19

Komprachcice 85 94 23 16 47 62 15 16

Murów 81 95 16 30 61 59 4 6

Niemodlin 266 221 101 60 152 146 13 15

Ozimek 182 231 60 48 109 166 13 17

Popielów 70 80 30 17 37 63 3 0

Prószków 82 84 22 16 51 58 9 10

(29)

II.F.1. Pożary.

W roku 2020 na terenie powiatu opolskiego powstały 364 pożary (w 2019 r. powstało 441 pożarów), co stanowi spadek o ponad 17 %. Najwięcej pożarów powstało na terenie gminy Niemodlin – 60.

Wykres 15. Ilość pożarów w poszczególnych gminach powiatu opolskiego w 2020 r.

Miejsce powstania pożarów:

5 – obiekty użyteczności publicznej, 103 – obiekty mieszkalne,

17 – obiekty produkcyjne, 9 – obiekty magazynowe, 15 – środki transportu,

(30)

14 – lasy,

91 – uprawy, rolnictwo,

110 – inne obiekty (garaże, śmietniki, obiekty przyrody, szopy, itp.).

Wykres 16.Zestawienie pożarów ze względu na miejsce powstania.

Przyczyny powstawania pożarów:

2 - nieostrożność osób dorosłych przy wypalaniu pozostałości roślinnych na polach,

1 – nieostrożność osób dorosłych przy posługiwaniu się substancjami łatwopalnymi i pirotechnicznymi,

1 - nieostrożność osób dorosłych przy prowadzeniu prac pożarowo -niebezpiecznych, 8 – nieostrożność osób dorosłych w pozostałych przypadkach,

0 – nieostrożność osób nieletnich przy wypalaniu pozostałości roślinnych na polach,

1 – nieostrożność osób nieletnich przy posługiwaniu się substancjami łatwopalnymi i pirotechnicznymi,

2 – nieostrożność osób nieletnich przy prowadzeniu prac pożarowo -niebezpiecznych, 1 - nieostrożność osób nieletnich w pozostałych przypadkach,

17 – wady urządzeń i instalacji elektrycznych (bez urządzeń ogrzewczych), 1 - nieprawidłowa eksploatacja urządzeń i instalacji elektrycznych,

1 – wady elektrycznych urządzeń ogrzewczych,

0 – nieprawidłowa eksploatacja elektrycznych urządzeń ogrzewczych, 9 – wady urządzeń ogrzewczych na paliwo stałe,

65 - nieprawidłowa eksploatacja urządzeń ogrzewczych na paliwo stałe, 0 – wady urządzeń grzewczych na paliwo ciekłe,

2 - nieprawidłowa eksploatacja urządzeń ogrzewczych na paliwo ciekłe, 1 – wady urządzeń ogrzewczych na paliwo gazowe,

(31)

96 – podpalenia umyślne,

2 – pożary jako następstwa innych miejscowych zagrożeń, 19 – inne przyczyny,

70 – nieustalone.

II.F.2. Miejscowe zagrożenia.

W roku 2020 na terenie powiatu opolskiego powstało 1262 miejscowe zagrożenia.

W porównaniu z rokiem poprzednim nastąpił wzrost ilości miejscowych zagrożeń o 384, co stanowi wzrost o 43,7 %. Najwięcej miejscowych zagrożeń powstało na terenie gminy Turawa – 181, a najmniej na terenie gminy Tułowice – 42.

Wykres 17. Ilość miejscowych zagrożeń w poszczególnych gminach powiatu opolskiego w 2020 r.

Źródło: KM PSP Opol

Miejsce powstania miejscowych zagrożeń:

(32)

173 – obiekty użyteczności publicznej, 200 – obiekty mieszkalne,

15 – obiekty produkcyjne, 7 – obiekty magazynowe, 171 – środki transportu, 9 – lasy,

11 – uprawy, rolnictwo,

676 – inne obiekty (obiekty przyrody, garaże, itp.).

Wykres 18. Zestawienie miejscowych zagrożeń ze względu na miejsce powstania.

Przyczyny powstawania miejscowych zagrożeń 2 - wady urządzeń i instalacji elektrycznych,

0 - nieprawidłowa eksploatacja urządzeń i instalacji elektrycznych, 2 – wady urządzeń ogrzewczych elektrycznych,

0 – nieprawidłowe eksploatacja elektrycznych urządzeń grzewczych, 5 - wady urządzeń i instalacji gazowych,

4- nieprawidłowa eksploatacja urządzeń gazowych, 2- wady urządzeń mechanicznych,

1 - nieprawidłowa eksploatacja urządzeń mechanicznych, 2 – wady urządzeń ogrzewczych (innych niż elektryczne),

4 - nieprawidłowa eksploatacja urządzeń ogrzewczych innych niż elektryczne,

7 –uszkodzenia sieci przesyłowych doprowadzających media komunalne i technologiczne, 0 – wady procesów technologicznych,

0 - nieprzestrzeganie reżimów technologicznych,

1 - nieprawidłowe magazynowanie substancji niebezpiecznych, 0 – nieprawidłowe technologie składowania,

10 – wady środków transportu,

158 - niezachowanie zasad bezpieczeństwa ruchu środków transportu, 2 – wady konstrukcji budowlanych,

0 - nieprawidłowa eksploatacja konstrukcji budowlanych, budynków,

2 - nieprawidłowe wykonanie prac instalacyjnych, remontowych, montażowych, budowlanych,

(33)

1 – inne miejscowe zagrożenia powstałe w wyniku pożarów 35 – nieustalone,

II.F.3. Jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych funkcjonujące na terenie powiatu opolskiego.

Na terenie powiatu opolskiego rozmieszczonych jest 69 jednostek OSP w tym 34 jednostki włączone do Krajowego Systemu Ratowniczo – Gaśniczego (w roku 2020 włączono do systemu jednostki: OSP Karłowice i OSP Źlinice - Boguszyce). Wykaz jednostek na terenie poszczególnych gmin przedstawia się następująco (wytłuszczonym drukiem wykazano jednostki włączone do ksrg):

Chrząstowice: Suchy Bór, Dębie, Chrząstowice, Dębska Kuźnia, Daniec, Falmirowice, Dąbrowa: Żelazna, Dąbrowa, Chróścina Opolska, Narok

Dobrzeń Wielki: Dobrzeń Mały, Dobrzeń Wielki, Chróścice, Kup,

Komprachcice: Domecko, Komprachcice, Polska Nowa Wieś, Wawelno, Ochodze, Łubniany: Łubniany, Jełowa, Luboszyce, Brynica,

Murów: Zagwiździe, Budkowice, Bukowo, Radomierowice, Grabczok, Murów, Niemodlin: Gracze, Grabin, Krasna Góra, Grodziec, Rogi,

Ozimek: Krasiejów, Schodnia, Szczedrzyk, Antoniów, Chobie, Krzyżowa Dolina, Dylaki, Pustków,

Popielów: Siołkowice, Popielów, Karłowice, Kaniów, Stobrawa,

Prószków: Prószków, Źlinice-Boguszyce, Jaśkowice, Chrząszczyce, Złotniki, Ligota Prószkowska,

Tarnów Opolski: Tarnów Opolski, Kosorowice, Przywory, Raszowa Tułowice: Goszczowice,Tułowice, Szydłów,

Turawa: Osowiec, Węgry, Bierdzany, Ligota Turawska, Kadłub Turawski, Rzędów, Kotórz Wielki, Zawada.

Wyposażenie w samochody pożarnicze jednostek OSP na terenie powiatu opolskiego ziemskiego:

S-1 (posiadających jeden samochód pożarniczy) – 24 S-2 (posiadających dwa samochody pożarnicze) – 34 S-3 (posiadających trzy samochody pożarnicze) – 8 S-4 (posiadających cztery samochody pożarnicze) – 2 S-5 (posiadających pięć samochodów pożarniczych) – 1 Razem 129 samochodów pożarniczych.

W ubiegłym roku do działań ratowniczo – gaśniczych przez Stanowisko Kierowania

(34)

Komendanta Miejskiego PSP w Opolu były dysponowane 1781 razy (1154 w roku 2019) samochody pożarnicze będące na wyposażeniu jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych.

W działaniach ratowniczo - gaśniczych w przebiegu całego 2020 roku na terenie powiatu opolskiego brało udział 9803 druhów (1952 pojazdy) z poszczególnych jednostek OSP.

III. Szkolenie strażaków KM PSP w Opolu oraz członków OSP miasta Opola i powiatu opolskiego

Strażacy pełniący służbę w PSP podnoszą swoje kwalifikacje zawodowe odbywając szkolenie podstawowe w zawodzie strażak. W dalszym toku kształcenia strażacy kwalifikacje mogą podnosić na kwalifikacyjnych kursach zawodowych w szkołach PSP kształcących w zawodzie technik pożarnictwa i szkole wyższej (Szkole Głównej Służby Pożarniczej). W 2020 r. jeden strażak rozpoczął niestacjonarne studia I stopnia, a 3 strażaków niestacjonarne studia II stopnia na wydziale Inżynierii Bezpieczeństwa i Ochrony Ludności w Szkole Głównej Służby Pożarniczej w Warszawie. Ponadto jeden strażak ukończył niestacjonarne studia I stopnia na WIiBOL w Szkole Głównej Służby Pożarniczej w Warszawie. 2 strażaków rozpoczęło podyplomowe studia „Przeszkolenie zawodowe do zajmowania stanowisk związanych z kierowaniem działaniami ratowniczymi” w SGSP w Warszawie. 5 strażaków zakończyło kwalifikacyjny kurs zawodowy w zawodzie technik pożarnictwa w Centralnej Szkole PSP w Częstochowie. Ponadto strażacy kierowani są na kursy specjalistyczne. W 2020 roku 77 strażaków Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej w Opolu uczestniczyło w kursach organizowanych przez PSP oraz szkoleniach prowadzonych systemem zleconym.

Tabela 10. Udział strażaków KM PSP w Opolu w szkoleniach zawodowych i specjalistycznych w 2020 r.

Lp. Rodzaj kursu Ilość osób

przeszkolonych

1 Szkolenie podstawowe w zawodzie strażak 4

2 Szkolenie z zakresu kierowania działaniami ratowniczymi na

poziomie taktycznym 3

3 Szkolenie specjalistyczne w zakresie ratownictwa chemicznego i

ekologicznego. 4

4 Szkolenie w zakresie przeciwdziałania zagrożeniom chemicznym,

biologicznym, radiologicznym, nuklearnym i wybuchowym. 2 5 Szkolenie specjalistyczne w zakresie transportu towarów

niebezpiecznych 4

6 Szkolenie specjalistyczne młodszych nurków MSWiA 1

7 Szkolenie specjalistyczne nurków kierujących pracami podwodnymi

w zakresie ratownictwa – część teoretyczna 2

8 Szkolenie specjalistyczne nurków kierujących pracami podwodnymi

w zakresie ratownictwa 1

9 Szkolenie na patent stermotorzysty żeglugi śródlądowej 13 10 Szkolenie z zakresu doskonalenia techniki jazdy kierowców 9

11 Szkolenie na uprawnienia energetyczne G2E 20

12 Szkolenie doskonalące dla strażaków KSRG z zakresu

współdziałania z LPR. 3

13 Szkolenie „Prąd elektryczny a zagrożenia dla strażaków” 1

(35)

Ponadto strażak z JRG nr 1 z siedzibą w Opolu również uczestniczył warsztatach metodyczno-tematycznych pt. „Organizacja szkoleń z ratownictwa wysokościowego realizowanego przez KSRG w zakresie podstawowym”. Warsztaty odbyły się w SA PSP w Krakowie w terminie 29.06.20r. – 03.07.20 r. Celem warsztatów było przygotowanie do pełnienia funkcji kierownika szkolenia podczas szkoleń z zakresu ratownictwa wysokościowego realizowanego przez KSRG w zakresie podstawowym.

W 2020 roku Jednostki Ratowniczo - Gaśnicze nr 1 i 2 z siedzibą w Opolu oraz

Jednostka Ratowniczo - Gaśnicza nr 3 z siedzibą w Niemodlinie przeprowadziły ćwiczenia na następujących obiektach :



Centrum Handlowe Solaris, Pl. Kopernika 16, 45-040 Opole.



Stowarzyszenie Monar Ośrodek Leczenia, Terapii i Rehabilitacji Uzależnień – Filia w Graczach, ul. Bazaltowa 12, 49-156 Gracze.

W 2020 r. JRG podległe komendzie przeprowadziły łącznie 800 ćwiczeń. Były to ćwiczenia na obiektach, inspekcyjne, ćwiczenia grup specjalistycznych, ćwiczenia

doskonalące oraz ćwiczenia pokazowe itp. (JRG nr 1 z siedzibą w Opolu – 322 ćwiczenia,

JRG nr 2 z siedzibą w Opolu – 333 ćwiczenia, JRG nr 3 z siedzibą w Niemodlinie – 188 ćwiczeń). Jednostki OSP uczestniczyły 10 razy w ćwiczeniach

organizowanych na terenie miasta Opola i powiatu opolskiego. Jednostki OSP włączone do KSRG uczestniczyły w ćwiczeniach 8 razy, pozostałe jednostki 5 razy. Powyżej wykazane OSP zostały zgłoszone SK KM PSP Opole, oraz odnotowane w systemie SWD.

(36)

IV. Wypadkowość strażaków w służbie

Tabela 11. Wypadkowość w trakcie akcji ratowniczych

Rok

Akcje ratownicze

Ratownicy PSP i OSP uczestniczący w akcjach ratowniczych

Wypadki Poszkodowani w

wypadkach

Liczba

Zmiana % do roku poprzednie

go

Liczba

go

Liczba

go

Liczba

go

1 2 3 4 5 6 7 8 9

2015 2760 17,7 23976 21,95 14 -44 14 -44

2016 2317 -17,1 18867 -22,3 16* 14,2 17* 21,4

2017 2647 14,2 22425 18,8 23 43,7 23 35,3

2018 2722 2,8 26056 16,19 18** -21,8 18 -21,8

2019 2859 5,03 26935 3,37 19 5,55 19 5,55

2020 4666 63,2 31019 14,17 8*** -57,9 10 -47,4

* w 15 przypadkach poszkodowani byli strażacy PSP – sprawę prowadziła KM PSP Opole. 1 wypadek był wypadkiem zbiorowym gdzie poszkodowanymi było 2 strażaków OSP.

** w 17 przypadkach poszkodowanymi byli strażacy PSP, w 1 przypadku poszkodowanym był strażak OSP.

*** w 6 przypadkach poszkodowani byli strażacy PSP, w 2 przypadkach poszkodowani byli strażacy OSP

Okoliczności powstawania wypadków podczas służby:

Wykres 19. Okoliczności powstania wypadków podczas służby w 2020 r.

(37)

V. Edukacja społeczna

Komenda Miejska PSP w Opolu aktywnie uczestniczy w edukacji dzieci i młodzieży oraz osób dorosłych prowadząc spotkania mające na celu zaznajomienie odwiedzających nas osób z podstawowymi zasadami bezpieczeństwa pożarowego. Dotychczas prowadzone spotkania edukacyjne polegały na zapoznaniu zwiedzających z zasadami działania sprzętu służącego do ratowania i gaszenia pożarów, omówieniu zagrożeń czyhających w naszym otoczeniu, zasad udzielania pierwszej pomocy i wzywania służb ratowniczych. Ze względu na brak odpowiednich pomocy dydaktycznych zajęcia ograniczały się do prezentacji sprzętu będącego na wyposażeniu PSP i omówieniu zagrożeń. Nasze obiekty rocznie odwiedzało ponad 1 000 osób, więc chcąc swoją misję realizować na poziomie zapewniającym jeszcze pełniejsze dotarcie do świadomości odwiedzających, na bazie obiektów komendy utworzono i otwarto w marcu 2018r. Centrum Edukacyjne wyposażone w szereg nowoczesnych rozwiązań. Ścieżka edukacyjna dla podstawowej grupy odbiorców jakimi są dzieci i młodzież rozpoczyna się od filmu powitalnego, w którym skrótowo prezentowana jest Komenda Miejska PSP w Opolu i jej potencjał ratowniczy.

Kolejne stanowiska to:

• stanowisko do praktycznej nauki powiadamiania służb ratowniczych,

• makieta budynku wielorodzinnego z pokojami, drzwiami, klatkami schodowymi i czujkami dymu służąca do omówienia zasad ewakuacji oraz pokazania dróg rozprzestrzeniania się dymu w obiekcie,

• stanowisko do nauki udzielania pierwszej pomocy,

(38)

• ekspozycja manekinów, przedstawiających strażaka w mundurze specjalnym, ratownika specjalistycznej grupy ratownictwa chemiczno-ekologicznego, wysokościowego i wodno-nurkowego,

• makieta z prawidłowo zabezpieczonym miejscem wypadku, grafika z zasadami postępowania po wypadku, zdjęcie korytarza ratowniczego, znaki drogowe, jest też interaktywna kolumna alarmowa stosowana na autostradzie,

• stanowisko ze słupem energetycznym i zerwaną napowietrzną linią energetyczną,

• stanowisko dotyczące zagrożeń w lesie,

• stanowisko dotyczące bezpieczeństwa nad wodą w lecie i zimie,

• stanowisko przedstawiające zagrożenia związane z możliwością powstania pożaru w mieszkaniu (kuchnia, pokój dziecięcy, salon z kominkiem),

• stanowisko przedstawiające zagrożenia związane z niesprawnymi urządzeniami grzewczymi, niedrożnymi kanałami spalinowymi, dymowymi, wentylacyjnymi, omawiane są tu przyczyny pożarów od urządzeń grzewczych oraz powody zatrucia tlenkiem węgla,

• stanowisko z podręcznym sprzętem gaśniczym.

• ostatnie stanowisko to pokój, który był objęty pożarem.

(39)

Drugą funkcją Centrum jest edukacja inwestorów, projektantów i wykonawców obiektów budowlanych oraz osób odpowiedzialnych za eksploatację budynków.

Pomieszczenia wyposażone zostały w bierne i czynne elementy zabezpieczeń przeciwpożarowych które jako rozwiązania przykładowe prezentowane są tej grupie odwiedzających. Idea utworzenia Centrum Edukacyjnego wpisuje się w projekt Bezpieczny Dom i ogólnopolską akcję Ognik, stanowiące realizację Rządowego Programu Bezpieczna +.

Akcja skierowana jest do dzieci i młodzieży szkolnej, a jej celem jest podniesienie poziomu bezpieczeństwa pożarowego w naszych domach i otoczeniu oraz ugruntowanie bezpiecznych zachowań i zachowań prospołecznych. Edukacja skutkuje uniknięciem wielu nieszczęśliwych sytuacji, jak również na sprawniejsze podejmowanie działań ratowniczych przez jednostki Państwowej Straży Pożarnej, co z kolei prowadzi do zmniejszenia liczby ofiar pożarów, wypadków oraz zatruć tlenkiem węgla.

(40)

Zajęcia edukacyjne dla młodzieży szkolnej realizowano w Centrum Edukacyjnym przy Komendzie Miejskiej PSP w Opolu w okresie styczeń – luty 2020 r. Ze względu na obostrzenia związane w COVID-19 przerwano prowadzenie zajęć od marca 2020 r. Do tego czasu w Centrum przeprowadzono 12 lekcji dla 192 osób. Ze względu na obostrzenia związane w COVID-19 nie zrealizowano w roku 2020 r. warsztatów edukacyjnych z udzielania pierwszej pomocy dla młodzieży szkolnej. Nie delegowano również strażaków PSP na próbne ewakuacji prowadzono w jednostkach oświaty.

VI. Analityczne określenie stopnia zagrożenia gminy w oparciu o wytyczne KG PSP

VI.A. Określenie stopnia zagrożenia gmin

Tabela 12. Stopień zagrożenia gmin w odniesieniu do poszczególnych kryteriów.

Stopień zagrożenia Skala zagrożenia Oznaczenie kolorem

ZI bardzo małe

zagrożenie

ZII małe zagrożenie

ZIII średnie zagrożenie

ZIV duże zagrożenie

ZV bardzo duże

zagrożenie

Lp. Gminy

Kryteria (czynniki) zagrożenia

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

1 Chrząstowi ce

2 Dąbrowa

3 Dobrzeń W.

4 Komprachci ce

5 Łubniany

6 Murów

7 Niemodlin

8 Opole

(41)

Tabela 13. Kryteria zagrożeń w gminach.

Lp. Kryterium (czynnik) zagrożenia

1 Liczba mieszkańców gminy 2 Rodzaj zabudowy

3 Palność konstrukcji budynków 4 Wysokość budynków

5 Kategoria zagrożenia ludzi 6 Zakłady przemysłowe

7 Rurociągi do transportu ropy naftowej i produktów naftowych oraz gazociągi 8 Drogi

9 Szlaki kolejowe

10 Transport drogowy materiałów niebezpiecznych 11 Transport kolejowy materiałów niebezpiecznych

12 Cieki wodne i budowle hydrotechniczne (zagrożenie powodziowe) 13 Cieki i zbiorniki wodne (zagrożenie utonięciami)

14 Zagrożenie pożarami lasów

(42)

15 Lotniska lub tereny operacyjne lotnisk (promień 9,3 km)

VI.A.1. Porównanie stopnia zagrożenia poszczególnych gmin

Gmina Stopień zagrożenia

Opole 8,43 ZIVG

VI.A.2. Podsumowanie analizy stopnia zagrożenia miasta Opola

Miasto Opole zakwalifikowane jest IV stopnia zagrożenia. Sytuacja taka podyktowana jest charakterystyką zabudowy, dużą liczbą mieszkańców, zagrożeniem powodziowym, dużą liczbą zakładów przemysłowych, siecią gazociągów wysokiego ciśnienia, występowaniem obszarów leśnych zakwalifikowanych do I kategorii zagrożenia pożarowego oraz transportem materiałów niebezpiecznych

.

VI.B. Przewóz materiałów niebezpiecznych

Przewóz materiałów niebezpiecznych przez teren działania KM PSP w Opolu odbywa się transportem drogowym i kolejowym. Brak jest aktualnych informacji na temat ilości przewożonych towarów niebezpiecznych transportem drogowym i kolejowym.

VI.B.1. Zagrożenia toksycznymi środkami przemysłowymi (TŚP) ze źródeł stacjonarnych

Na terenie działania KM PSP w Opolu występuje 1 zakład o zwiększonym ryzyku powstania poważnej awarii przemysłowej:

1. PGE GiEK SA Oddział Elektrownia Opole, – z uwagi na występowanie 3600 t ciężkiego oleju opałowego.

Zakład ten opracował i dostarczył do Komendy program zapobiegania poważnym awariom przemysłowym, w których przedstawiono system bezpieczeństwa gwarantujący ochronę ludzi i środowiska, stanowiący element ogólnego systemu zarządzania zakładem.

Program te zawierają informacje takie jak:

−

określenie prawdopodobieństwa zagrożenia awarią przemysłową,

−

zasady zapobiegania oraz zwalczania skutków awarii przemysłowej wprowadzone w zakładzie,

−

określenie sposobów ograniczenia skutków awarii przemysłowej dla ludzi i środowiska w przypadku jej zaistnienia,

−

określenie częstotliwości przeprowadzania analiz programu zapobiegania awariom w celu oceny jego aktualności i skuteczności.

Na terenie działania Komendy nie występują zakłady o dużym ryzyku wystąpienia awarii przemysłowej.

(43)

Obszary leśne nadleśnictw na terenie działania KM PSP w Opolu zaliczane są do I, II lub III kategorii zagrożenia pożarowego (odpowiednio duże, średnie i małe zagrożenie pożarowe lasu). Obszary zalesione zajmują 72899 ha (728,99 km²), co stanowi 43%

powierzchni terenu działania Komendy. Na terenie działania Komendy występują również lasy prywatne stanowiące znikomy promil obszarów leśnych.

Tabela 14. Wykaz powierzchni nadleśnictw oraz innych obszarów leśnych występujących na terenie działania KM PSP w Opolu (wg malejącej powierzchni terenów leśnych).

L

p. Nadleśnictwo

Siedziba na terenie

działania Komendy

Powierzch nia nadleśnict

wa (ha)

Powierzchnia nadleśnictwa

na terenie działania Komendy (ha)

Powierzchni a nadleśnictw

a na terenie Opola (ha)

Kategoria zagrożenia pożaroweg

o

1 Opole tak 22828 18275 879 I

2 Turawa tak 17453 15843 brak I

3 Kup tak 19967 14525 brak I

4 Tułowice tak 17329 9419 brak II

5 Prószków tak 17794 6279 brak III

6 Brzeg nie 15730 3946 brak II

7 Strzelce

Opolskie nie 19017 1827 brak I

8 Kluczbork nie 19071 1750 brak II

9 Olesno nie 20182 1035 brak II

10

Lasy komunalne Gminy Turawa

n.d. 234,52 234,52 brak I

Na obszarach leśnych znajdujących się na terenie działania Komendy występuje wiele miejsc masowego wypoczynku ludności, które mogą stwarzać zagrożenie pożarowe.

Miejsca te występują głównie w lasach komunalnych gminy Turawa i Nadleśnictwie Turawa.

Niekorzystnymi zjawiskami powodującymi powstawanie pożarów są: duża penetracja lasów przez ludzi, gęsta sieć dróg i torów kolejowych, długa granica z polami uprawnymi