Stosunek do antysemityzmu Polaków - Eliezer Orenstein - fragment relacji świadka historii [TEKST]

ELIEZER ORENSTEIN

ur. 1919; Lublin

Słowa kluczowe projekt W poszukiwaniu Lubliniaków, projekt W poszukiwaniu Lubliniaków. Izrael 2006, Żydzi, relacje polsko-żydowskie, antysemityzm

Stosunek do antysemityzmu Polaków

Nie, [ja nie wróciłem po wojnie do Lublina]. Jak byłem w Rosji, ja nie byłem w Lublinie po wojnie, nie byłem w Polsce po wojnie.

Przypominam sobie te wszystkie [sytuacje], kiedy… inteligencja nie, ale wszyscy chłopi i wszystko… mogłem powiedzieć słowo, aby [zaczęli wołać] „Judy, Judy!”

Niemiec widział kto jest Żydem, który miał brodę i chodził w takiej kapocie, ale: „This is a Jude, this is a Jude”. Pamiętam, to nie mogę nigdy zapomnieć tego. Później czytałem jak AK odnosi się do Żydów… czytałem [o pogromie w] Kielcach po wojnie….

Moim zdaniem naród polski jest chory na antysemityzm. Może dzięki panu, może jest więcej takich [osób], może za te kilka pokoleń oni się wyleczą, ale ja jestem sceptyk, nie wierzę. Teraz już nie ma Żydów, nie ma sklepów żydowskich, nie ma przemysłu żydowskiego, jest antysemityzm. Żydzi budują Warszawę, Żydzi budują Polskę teraz, nie wierzę tym Żydom, którzy budują Polskę teraz. Kilka razy nie spałem w nocy, bo ja nie mogłem pojechać [do Polski]. Kiedyś ja chciałem, ale nigdy nie mogłem, bo myślałem, że tego nie wytrzymam.

[Co chciałbym przekazać] młodemu pokoleniu? Chciałbym im przekazać, żeby oni się wyleczyli z choroby. Ta choroba się nazywa antysemityzm, bo my jesteśmy inni, inni ludzie. Ja wierzę, że za kilka pokoleń może, może oni się wyratują, oni się wyleczą z tej choroby. Ale niestety już mnie nie będzie. To szkoda.

Data i miejsce nagrania 2006-11-13, Tel Awiw-Jafa

Rozmawiał/a Tomasz Czajkowski

Transkrypcja Magdalena Ładziak

Redakcja Maria Radek

Prawa Copyright © Ośrodek "Brama Grodzka - Teatr NN"