Powojenne losy siostry - Zipora Nahir - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

ZIPORA NAHIR

ur. 1930; Hrubieszów

Miejsce i czas wydarzeń Wałbrzych, okres powojenny

Słowa kluczowe okres powojenny, życie codzienne, Żydzi, powroty Żydów po wojnie, losy siostry

Powojenne losy siostry

Przede wszystkim przez wiele lat ja i moja siostra nie spotykałyśmy się, bo nie dali mi nigdy wizy do Polski. Tak że wiele lat nie widziałyśmy się. Ale myśmy korespondowały. Znaczy listy były przez cały czas. Bo ja również miałam matkę w Izraelu. Tak że pisać, pisaliśmy listy, wiedzieliśmy co u nich. Przysyłali nam zdjęcia, ale to wszystko. Ale jak spotykałyśmy się z siostrą, po latach już, nie pamiętam, żeśmy wiele rozmawiały o czasach wojennych. Rozmawiałyśmy o rodzinie, rozmawiałyśmy o sobie, o przedwojennych latach, ale bardzo mało o wojennych latach. Bo tam byłyśmy razem. Nie było wiele do opowiedzenia.

Mąż mojej siostry przeszedł to samo. Oni się poznali w obozie, potem on został wywieziony z Budzynia do Płaszowa, bo on był adwokatem, on należał do tej inteligencji, która pracowała tam koło wytwórni części wojennych. Więc ta grupa młodszych ludzi z Budzynia została wysłana do Płaszowa. A my zostaliśmy wysłani na Majdanek. Więc on był w Płaszowie. A potem zostali wygnani gdzieś na północ, na zachód. W każdym razie dostali się do Niemiec, nie pamiętam do jakiego obozu.

Ja mówię zostali, bo ich było trzech braci. I zostali wyzwoleni przez Amerykanów. I jego bracia rzeczywiście później wyemigrowali stamtąd do Stanów Zjednoczonych. A ponieważ on miał tą swoją dziewczynę, to znaczy moją siostrę, którą poznał w Budzyniu, więc on wrócił, on przekradł się przez wszystkie granice, te rejony to były przecież amerykańskie, brytyjskie, sowieckie. Wrócił do Polski, znalazł siostrę, powiedział jej, że on się już osiedlił w Wałbrzychu. I ona wtedy przyjechała do niego i zawarli ślub. I całe życie żyli w tym samym mieszkaniu, w tym samym mieście.

(2)

Data i miejsce nagrania 2017-11-04, Lublin

Rozmawiał/a Tomasz Czajkowski

Transkrypcja Marta Tylus

Redakcja Maria Radek