Wiadomości piccczjalne
LUBELSKIE.
1919 rok.
E & 3
L U B L I N .
Nakład Kurji Diecezjalnej, Druk A. Rozdoby.
I. Dokumenty Stolicy Apostolskiej.
O prekońizacji ks. Marjana Fulmana pa biskupa lubelskiego bulla 38 Do diecezjan lubelskich o prekońizacji ks. Marjana Fulmana. bulla . 39 Bulla zezwalająca na udzielenie poza Rzymem sakry biskupiej ks. Mar-
janowi Fulmano^Svi . ... . . 40
Zawiadomienie Wizytatora Apost. Mosingnóre'a A. Ratti’ego o pozwo- . leniu na konsekrację ks. M. Fulmanowi pomimo nienadejścia b u l l i ... ... k . 41 Circa quasdam propositiones de scientia , animae Christi decretum S. Congr. S. Officii . . . . . . . " . 129 De clericis e militia redeuntibus decretum S. Congr. Consistorialis . 130 O prekońizacji ks. A. Jełowickiego na biskupa-Sufragana lubelskiego bulla ...166
O nominacji ks. W . Koglarskiego na protonotarjusza apostolskiego b r e v e ... ... 167
nominacji ks. Z. Kwieka na protonotarjusza apostolskiego breve . 230 O katedrze chełmskiej od Nuncjusza Apost. w Warszawie . ; . 264 Nowe prefacje . . . . . . . . . '274
Z pow jdu otrzymania świętopietrza ... 353
Dokument o konsekracji ks. M. Fulmana na biskupa lubelskiego przez J. E. ks. Arcyb. A. R a k o w s k ie g o ...43
II. Rozporządzenia i wskazówki pasterskie. Absolucja udzielana tercjarzom . . . . . . . . . 172
Absolutio ab haeresi ... ... 50
Aprobata do słuchania śpowiedzi . ... 323
Bielizna dla żołnierzy (zbiórka)... -i * 74 Binacja mszalna . . . . ‘ ...71
B rew iarz. . . . ... ... 45
Cohabitatio cum mulieribus... 46
Czerwcowe nabożeństwo . . * . . . . . . . . 170
Dewdcja w parafji... 29°
Dokumenty wymagane do ś l u b u ...20
Dziekani i . . . . . . . . . . . . 74
Dyspensowania władza . . . . . . 141
Dyspensy (podania o n i e ) ...j .. * . 48
Dzierżawa własności kościelnej ... . . . 67 '
Egzaminy księży . w ... ... . . / 258
Imperata oratio . . ... . . .48,260 Inwentarza kóścielnego księga ... ■ . . 49
Inwentarza'spis . . ... . . . . 228
Kancelarja parafjalna , . . . . ...67
Koloratka ... 225
Konferencja diecezjalna (termin) ... . 263
Kongregacja dekanalna . . . • / • • • • • v. 101 Kwestjonarjusz o stanie parafji ... . . 136
Majątki kościelne. . ... 109
, Majowe nabożeństwo . < ... . 1 0 0 ' Małżeństwa katolików zawarte wobec duchownych niekatolickich' . 138 Małżeństwa mieszane . . . . . . . . . . 140
Misje i rekolekcje w parafjach . . . . . . . . . 65
Msza św-, ranna z nauką w święta . ...99
Msza św. (zbieranie na nią ofiar po kościele) . . . . . . 100
Nauczanie katechizmu . 1. . . ; . . . . . . .169
(Nauczanie Ireligji w szkołach według prayra państwowego 97 (Obejmowanie w zarząd parafji . . . . ’ . . , 260
Odpust ża poddanie się woli Bożej w przyjęciu śmierci ■: . . 172
Ofiary obowiązkowe na seminarjum . ; . ...'70
Ofiar zbieranie po kościele... . 68
Ofiar zbieranie na seminkrjum . . . v . . . . 71
Ofiary na głodnych w Wilnie ». . . . . . 174
Ołtarż; stały 1 przenośny . . ., . . . • ,* • ■ 135
Organizacje religijne (ich stworzenie) . • . . . . . . 104
Ostatnie olejem św. namaszczanie w nagłych wypadkach . . 172
; Panaiątkowe napisy w kościołach . .* . . . ‘ . 194
Październikowe nabożeństwo , . . • ... 227
Plany budowy i restauracji kościelnych . 1 . . . . 195
Pielgrzymki na Jasną Górę a tyfus . ' . . : . . . . ' . < 174 Podział diecezji na dekanaty . . . . . . . . . 72
Pomniki w kośęiołach . . . . . . . . . . 194
Posługi bezpłatne religijne . . ... 69 '
Posługi duchowne dla w o js k o w y c h ... ... 265
Pożyczka państwowa (jej poparcie) . . . . . . . ‘ . 75
, Przeprowadzka księży (jej t e r m i n ) ...324
„Przewodpik S p o ł e c z n y " ... ... . . . . 324
Rachunkowe księgi w parafji ' ... ... . 49
Słuchanie spowiedzi w konfesjonale . . . . . . 193
Stypendja mszalne ■... '. . .68,291 Święcenie potraw w W . Sobotę. ' ...66
Świętopietrze... ... 173
Szkody wojenne (ich rejestrowanie) . . . . . 109
Tacka i puszki w kościele (cel ofiar) . • . . . 100
Tonsura . . . . . . . . . . . . . . • 225
Uroczystość św. Józefa. . . ... 65
Uroczystość św. Stanisława Kostki v... ... 262
Wezwanie do n ^ t i k i ... 292
>fWiadomości Diec. Lubelskie11 . . . . . . . . . 2 0
Wolnego stanu b a d a n i e ... 21 Wolnego stanu badanie w razie zaginięcia współmałżonka . . >. 24 Wstrzemięźliwość i p o s t ... , . . . 47
Wystawienie N. Sakramentu (sposób) . . . . . 225
Zakończenie roku sfórego i rozpoczęcie nowego .1 . . . 322
Zdawanie i obejmowanie probostwa wóbec dziekana . 48
Zmiana nazwy „konsystorz“ na „kurja“ . . . . . . . 48 Zmiana służby kościelnej przy zmianie proboszcza . . . . 98
• III. Listy pasterskie.
* T • • *
List pasterski J. E. Biskupa Lubelskiego przy obejmowaniu diecezji. 1 List pasterski J. E. Biskupa Lubelskiego z powodu krzywd socjalnych 33 Biskupi polscy do duchowieństwa i wiernych w grud. 1919, .po 96 Biskupi polscy do duchowieństwa w styczniu 1919 r. . 161 Biskupi polscy zebrani u grobu św. Wojciech# . .po 320
11
IV. Z Kurji Biskupiej.
t
i Termin przenoszenia się duchowieństwa z diecezji Lubelskiej do Po
dlaskiej i przeciwnie . ... : . . 26- Marszruta wizytacji wiosennej J.,E. Biskupa - Ordynarjusza w dek.:
Chełmskim, Hrubieszowskim, Tyszowfieckim... 142 Marszruta wizytacji wiosennej E. Biskupa-Sufragana w dek.: Kra
śnickim, Zaklikowskim, Janowskim...1:43 Wznowienie odłożonej wizytacji JJ. EE. Biskupów. . , ’ . 191 Rozkład rekolekcji kapłańskich . . . . . . . j 204 'Marszruta wizytacji jesiennej J. E. Biskupa-Ordynarjusza w dek.: Kra
snostawskim, Zamojskim, Hrubieszowskim . . . 2 3 1 Kwestjonarjusze o stanie parafji. • . . . . . 275 Groby i cmentarze poległych ż o ł n ie r z y ...275 Ż poWodu pierwszej rocznicy konsekracji J. E. Arcypasterza . . 293
W sprawie budownictwa wiejskiego . . . . . . . 326
V. Przewodnik duszpasterza.
Duch i organizacja Apostolstwa modlitwy — Ks. E. Matzel. . 196 Zwierciadło duszy naszej — testament . . . V- . ■ . . . 293 Nasze ambony — ks. I. Cyraski . . . . . . . . 296, 329 Kaplice w parafji . ... 3^7 Nabożeństwa i zebrania Apostolstwa modlitwy — ks. E. Matzel. 335
r
VI. Z życia stowarzyszeń.
Związek k s i ę ż y ... ... . . . . 114 Ustawa związku kapłańskiego „Unitas“ . • • • • 1J7 Koło księży prefektów diec. Lubelskiej. Statut koła . . . . 119 Odezwa organistów z 5 dekanatów diec. Lubelskiej . 128 Odezwa ks. Ż. Kwieka w sprawie zaprowadzenia Ąpqsfolstwa Mo
dlitwy . . . . . . . . . . . . . 202
Sprawozdanie z kursów sekretarzy jenerąlnych w Poznaniu .. . 224-
Informacja w sprawie zaprowadzenia Apostolstwa Modlitwy. . . 231
Poświęcenie rodzin Sercu Jezusowemu . . . . . 232
. Stowarzyszęnia polskich kobiet p r a c u ją c y c h ... 241
Szkoła organistów w Przemyślu pod kierunkiem 0.0. Sależjąnów . 250 Głos. z prowincji' (O Żywym Różańcu) ' . . . . 252
Koło opieki religijnej nad żołnierzem i jego statut . . . 264
Cele Tow. św. Wincentego a Paulo . . . , . ; ; . 267
„Przewodnik Społeczny** . ... 267
Organizowanie związku „Unitas" . . . . . . 333
Zjednoczenie robotnicze . . . . 333
Dom Ludowy w Lublinie . ... 335
Pobyt referenta do spraw społecznych w Nabrożu, Hrubieszowie, Chełmie i Lubartowie . . . . , . . 347
pismo fachowe dla księży prefektów . . . . . . . 347
Odezwa prefektów warszawskich w sprawie szerzącego się zepsucia 348 VII. Artykuły. ’ Prawo kościelne o małżeństwie w nówym kodeksie — x. J. M. . 50
Cenzury i rezerwaty w nowym kodeksie . . . 75
Stare książki — ks. L. Zalewski . . . . . : 79
Do p.^acy! — ks. E. Fijołek . ■ i • • 110' Duchowieństwo poznańskie wobec ruchu społecznego — („Pracownik Polski*') . . . 121
Koeduka’cja — Biskup A. J. Nowowi ej ski . . . . . . 145
W sprawie szkół wyznaniowych w Polsce . .. . . . 150 ~
Własność prywatna — S ... . . .' 178
Z okazji artykułu „Do pracy** — ks. M. Dworzycki . . . ■ , • 209-
Organizujmy młodzież polską — ks. J. Matusz . . . . 276^303- Komisja organistowska — J. Frąckiew icz... 2^p Wszechnica Lubelska — ks. W . Kneblewski . . . . . 353
\ : VIII. Rozporządzenia prawno-państwowe. Uposażenie prefektów . . . . . . . . . . 123
Pogrzeby zmarłych na tyfus plamisty ; ...144
Dekret o stowarzyszeniach...174
Przepisy wykonawcze do dekretu o stowarzyszeniach . . . . 175
Zniżka taryfy kolejowej dla pątników do Częstochowy . . - . 176
Wstrzymanie pielgrzymek z powodu epidemji . . . . 177
Urząd konserwator? na okręg l u b e l s k i ...215
Ułatwianie opracowania projektów normalnej sieci szkolnej . 234* Wydawanie wypisów a k t ó w ... ... 235
Dzierżawcy majoratów a budownictwo parafjalne . . . . . 276
Małżeństwa osób w o js k o w y c h ... 277
Dyspensa od czasu w d o w ie g o ... ... . . . 278
Opłata stemplowa na wypisach metrycznych . . t . . . 278
Opodatkowanie księży ...319
Fundacje i zatwierdzanie darowizn i zapisów . . . . . 358
Podatki od duchowieństwa . . . . . . . v , 361
Zarząd budynków i placów państwowych
Postępowanie karne w sprawach osób duchownych (, Wydział odbudowy kraju ...
Województwa a Kościół . . . . .
- IX. Korespondencje.
Konferencja dziekanów w d. r8 grudnia 1918 r. • . Apostolska-praca'Biskupa .Lubelskiego — ks.-1. Cyraski. . Konferenęja diecezjalrta w d. 29 kwietnia . . .
Wizytacja pasterska J. E. Biskupa Lubelskiego od 17 maja do 24 czerwca Wizytacja pasterska J. E. Biskupa-Sufragana w dek.: Kraśnickim, Za-
klikpwskim i Janowskim . . . i . .
Rekolekcje kapłańskie w lipcu i sierpniu . . .
Z życia zakonnego w Diecezji . .
Muzeum dękanalne w Szczebrzeszynie .
Konferencje dekanalne . .
Anarchja w Lubelszczyźnie. . . . ”
Wizytacja J. L. Biskupa w Kiełczewii ach ' .
Konsekracja J. E. ks. Achillesa R a tti^ g o ...
Wizyta kanoniczna J. E. Biskupa Lubelskiego od 6 do 22 września
Uroczystość św. Stanisława Kostki . . . . .
Kapituła Zamojska . ...
Wizytacja J. E. Bis upa-Sufragana od 20 września dó 4 października-
Z Monastyrka. . . s . .
Z par. Szpikołosy . . .
, X. . Nowe książki.
Bujak Fr. O podziale ziemi
Kalendarz św. Piotra Klawera nA rok 1919 . .
Buzek dr. Projekt Konstytucji Państwa Polskiego i ordynacji wybor
czej sejmowej ■. / .
Ks. Wójcicki A. Sprawa szkoły katolickiej na zachodzie i u nas Ks. Szydelski. Religja a wychowanie i szkoła
$-ki A. Stanowisko religji w szkole . Niewiasta katolicka — czasopismo
Kobieta Polska — czasopismo . . . . .
Głos św. Franć. S e ra fic k ie g o c zaso p ism o . . . . .
Nowa Jutrzenka — czasopismo . . . . . . .
Głos Eucharystyczny — czasopismo . ...
Ks. ks. jezuici. O wybprach . . . . . . . .
Robotnik Polski — czasopismo . 3 str. okł. Nr. 3
Robotnik — czasopismo . . . . • • 3 » )) » 3
Nasza Gazeta . 3 » » » 3
Głos Ludu w • 3 '> » ■a 3
Podręczniki db nauki religji 2 » * M » 10
Keller IV Baśń ostatnia . . .- .
Benson R. Pan świata . . .
Ks. Adamski W al. JĆwiczenia fizyczne w stowarzyszeniach młodzieży
363 363 144 347
88
211 217 236
268, 272 274 27.S 27'5 276 281 • 3°7 312 346
346
351
365
6r 61
62 62 62 62 62 63 63 63 63 63
344 344 345
XII. Dziennik kurji diecezjalnej.
Strony: . . 87, 126, 155, 190, 216, 255, 287, 311, 350
J XIII. Zmiany osobiste wśród duchowieństwa.
| Strony: . • . 32, 59, 95, 126; 156, .190, 216, 255, 287, 312, 3^0
XIV. Nekrologja.
1
Ks. Śliwiński Edward . . . . . . . . . 156
Ks. Czyżewski Feliks . . . . . . 157
Ks. Wąsowicz Władysław Marjąn . . . . . , . . 158
Ks. Skrzetiiski Stefan Zenon ... . . 15®
Ks. ^Viąskowski Wojciech ... 158
Ks. Chęciński. F r a n c is z e k ... . . 191
Ks. Szyprowski Eugenjusz ... 192
l<s( Suski Wiktor . ...192
Ks. Dyka Franciszek . . . . . . . . . 223
Ks. Orłowski A l f r e d ...223
Ks. Komorowski Antoni . ...2123
XV. Varia. Życiorys J. £. ks. Biskupa M. Fulmana 27 Otwarcie Uniwersytetu L ubelskiego... 30
Odezwa Komitetu Kobiet Lubelskich dla Kresów . . . . . . 31
Bunt dzwonów . ' . . . . . 55
Zmiany w seminarjum . . . - . . . .' . . , 58
O bieliznę i pościel dla ż o ł n i e r z y ... ' 6®
Wymiana telegramów między J. E. Biskupem Lubelskim a p. Preze sem Ministrów . ... . . . 96
Qddanie sreber kościelnych przez 0.0. Bernardynów w Lublinie na poparcie powstania w 1794 r, . , . . . 126
Zaproszenie do udziałów na kasę wydawnictw teologicznych . .. 159
Życiorys J. E. ks. Biskupa-Sufragana A. J; Jełowickiego . . 185
Wymiana telegramów między J- E. Biskupem , Lubelskin^ a Monsi- gnorem Ratti i Naczelnikiem Państwa Piłsudskinł . 215 Pamięci biskupa Jaczewskiego : . . . . . . . . 273
Nowy rok szkolny w Seminarjum Duchownem . . . . . 273
„Bratnia Pomoc“ alumnacka V • . ... 276
W sprawie listu past. Biskupów polskich ; . . . .. . 308
Nowy rok akadetnicki na Uniwersytecie Lubelskim . . ; . ,308
Portret Ojca świętego dla J. E. Biskupa Lubelskiego .. . . .. 311
Doterja Dobroczynna . . . . . . . . . . . 347
Mpdlitwa szkolna . . . . . . . . 348
Co zaprenumerować na rok 1920 . . . . . . . . 367
Podajmy dłoń bratnią Galicji Wschodniej... 284
Życzenia duchowieństwa diec^ Lubelskiej dla j . E. Arcybiskupa r. Achillesa Ratti’ego w dniu Jego konsekracji... 289
Wobec Groty Betleemskjej... ... 331
WIADOMOŚCI DIECEZJALN
L U B E L S K I E .
J B u G lin , ó n ia 3 0 *C)Q w r z e ś n ia 1 9 1 9 r .
,9-m iesięczn y okres istn ien ia „ W iadom ości D iecezja ln y ch L u b el- sk ich u clowoanie stw ierd ził ja k burdzo były nam one potrzebne..,
D u ch o wieństwo d iecezji n a szej ma j u ż m ożn ość poinform o w ania się. o za rzą d zen ia ch Stolicy A p ostolskiej i {,K u ?ji, .B isk u p iej, tu d zież 0 prawach p a ń st wo u yrh, dotyczących K ościoła śniętego tu Polsce.
To. jeęlnąk. dopiero p ierw sza stroną dobra istn ien ia organu die
cezjalnego.
P otrzeba jeszcze, aby i ogół duchow ieństw a mógł się wypowie
d zie ć we w szelkich sprawach, ja k ieb y uw ażał za pożyteczne dla dobra K o ścio łci i Narodu'.
I j a k z je d n e j ętrony R ed a k cja \ prtytzeka? riie ustaw ąć w pracy 1 gorliw ości, by doborem artykułów , dokładnością \nform ącji zys/piivac ęizu a nie sw ych czytelni)'cóiu, tak znow u rów nocześnie m usim y i g o
rąco i u s iln ie apelow ać do wielebnych kapłanów -b*aci o )współpraco- ivnictw o.
Jedni) z n a jw a żn iejszych zadań ,, W iadomości' 'Di&óe2jtli*iysh‘ *
— zbieh&nie i nudni/łani^' p rzk z k się ży mccterjałówf. • tyczącycli się na-_
szych k o ścio ło w i p a m fil,. —/uU dw i, n apisan ie w p rzy szło ści M s tp r ji d iecezji lubelskiej
,, W iadom ości D ie c e z ja ln e " w in n y być trikżel najtreściw szą k ro n ik ą i n a j w i ern iejszem odbiciem ży cia religijno — społecznego n a szej dieueźji. I ] dlatego, \ sźkoda w prost .będzie w ysiłków pracy \ n a kła d u grosza: ofiarnego, z J a k im 4& Śz zdobywanego, je ś li 'nie bę
dziem y d z ie lili się p e luępótbrąćmi. w ka p ła ń stw a w ysiłkam i pwej pracy duszpastt rsk iej na^polu religijnym i spdłećżnem. „W ia d o m o ści D ie ce zja ln a Lubelskie** — W aiszĄ 'w e' rOszyśbdeWi ułatw ić K a p ła n o m -B ra ciom sp eln id n ić n a s z y c i' najśw iętszych zadań i w ten śposób zb o żn ie pracow ać dla dobra ogólnego,
W ięc wiadom ości, no w in, cif wag, artykułów* serdecznie się doma
gamy oct. W as — C zcigodni B ra cia ; ntetrazystko się nada do d ru ku i p ublikow a nia, ale n ajm niejsza w zm ianka dopomoże d o‘ oży w ien ia naszego organu i u czy n ien ia Zeń n ajbardziej potrzebnego' i niezbędne
go w prost źró d ła podniety do p^acy dla B oga i O jczyzny;
R E D A K C J A .
R ozporządzenia = = = = = = = =
= = = = = i Wskazówki pasterski*.
___ 8 w * ~___
Egzaminy księży.
Kodeks prawa kościelnego zawiera następujący 130 kanon:
§ 1. Expleto studiorum curriculo, sacerdotes omnes, ets beneficium paroeciale aut canonicale consecuti, nisi ab Ordinario loci ob iustam causam fuerint exempti, examen singulis annis saltem per integrum triennium in diversis sacrarum scientiarum disciplinis, antea opportune desigratis, subeant secundum m o d u m ab eodem Ordinario determ inandum .
§ 2. In collatione officiorum et beneficiorum ecclesiastico"
rum ratio habeatur eorum, qui ceteris paribus in memoratis pe_
riculis magis praestiterunt.
W myśl tego prawa ogłaszamy program egzaminów trzy?
letnich dla kapłanów wyświęconych w ostatnich dziewięciu latach to jest, od roku 1910 włącznie.
Obowiązek zdania rzeczonych egzaminów musi być dopeł
niony przez wszystkich tych księży, z wyjątkiem posiadających stopnie naukowe magistra teologii albo też wyjątkowo uwolnionych z tytułów specjalnych np. profesorstwa w seminarjum. Stopnie naukowe z innych przedmiotów dają tylko prawo do zwolnienia z egzaminu poszczególnego np. prawa, jeśli je kto studjował.
Termin egzaminów będzie wyznaczany dwa razy w roku:
na koniec stycznia lub początek lutego i na październik.
Egzam in pierwszy w r. 1920.
1. Pismo św. —
Historja natchnienia ksiąg św.; historja kanonu; herm eneu
tyka biblijna: wieloraki sens (znaczenie) w piśmie św.;
odnajdywanie sensu. Historja wykładu pisma św. (Cornely:
C om pendium introductionis in libros ss. — Ks. J. Kruszyń
ski: Wstęp ogólny do Pisma św. Wyd. Bibl. Dzieł Chrzęść.).
2. Teologja dogmatyczna.
De ecclesia Christi e tro m a n o pontifice. De fontibus theologi
cis. (Hurter: C om pendium theol. dogm. — Ad. Tanquerey:
Synopsis theol. dogmaticae fundamentalis).
3. Teologja moralna.
De fine ultimo. De actibus humanis et de legibus. De eon*
- scientia, de peccatis, de virtutibus in genere, de virtutibus
theologicis in specie (Aertnys: Theol. moralis. — Noldin:
S u m m a theologiae moralis).
4. Prawo kanoniczne.
Fontes iuris ecclesiastici (Codex Juris Canonici can. 1.— 86).
De ministro ordinationis. De litteris dimissorialibus, testi
m onialibus, dimissoriis et formatis. De adiunctis ordina
tionis. De subiecto ordinationis (C. J. C. 951— 982; 992—
1011; ks. Borowski: Sacramentologja w świetle nowego pra
wa kanonicznego, str. 75— 97). De irregularitatibus ex d e fectu et ex delicto, nec non de impedimentis temporariis (C. J. C. can. 933—991). De iuribus, privilegiis ac obligatio
nibus clericorum (C. J. C. can. 118— 144).
5. Historja Kościoła.
O d początków Kościoła do założenia państwa kościelnego (w. Vili). Podręcznik ks. Bpa W. Krynickiego „Dzieje Ko
ścioła powszechnego".
6. Liturgika.
Rubryki brewiarza (Ceremonjał parafialny ks. Bpa Nowowiej skiego. Wyd. piąte. 1916 r. Płock).
Egzam in drugi w 1921 r.
1. Pismo św.
De Pentateucho mosaico. De veteris testamenti libris p ro pheticis. (Cornely: Com pendium introductionis).
2. Teologja dogmatyczna.
De Deo uno et trino. De Deo creante et elevante. De ver
bo incarnato. De Deo redemptore.
3. Teologja moralna.
De praeceptis decalogi et de praeceptis Ecclesiae.
4. Prawo kanoniczne.
De officiis ecclesiasticis (C. J. C. can. 145— 195). De bene
ficiis ecclesiasticis (C. J. C. can. 1409— 1488).
5. Historja Kościoła.
Średniowiecze chrześcijańskie (wiek VIII— XVI).
6. Liturgika.
Rubryki mszału (ks. Bp Nowowiejski. Ceremonjał parafialny).
Egzam in trzeci w r. 1922.
1. Pismo św.
Księgi historyczne N. T. Księgi dydaktyczne N. T.: Listy św. Pawła. (Cornely, Comp. introductionis. — Ks. J. Kruszyń
ski. Wstęp szczegółowy do ksiąg św. N. T.).
2. Teologja dogmatyczna.
De gratia, de sacramentis in genere. De ss. Eucharistia, poenitentia, ordine. De Deo remuneratore.
5. Teologja moralna.
De sacramentis in genere. De baptismo, ccnfirmaticne, ss.
Eucharistia, poenitentia ac de extrerna unctione. (Confer C. J. C. can. 731— 917. Ks. Borowski: Sakramentolcgja, str.
6-73).
4. Prawo kanoniczne.
De magistratuum ecclesiasticarum gradatione hierarchica.
(C. J. C. can. 218— 486).
5. Historja Kościoła.
Czasy nowożytne od reformacji do rewolucji francuskiej (w. XVI— XVIII).
6. Liturgika.
Rok liturgiczny. (Ceremonjał parafialny, ks. Bpa Nowowiej
skiego).
Oratio imperata.
Z zachowaniem odpowiednich przepisów liturgicznych wszyscy kapłani, odprawiający mszą św. w obrębie diecezji n a szej, obowiązani są na mocy niniejszego rozporządzenia odm a
wiać jako oratio imperata w niedziele oratio „pro Papa”, w dni zaś powszednie „pro omni gradu Ecclesiae", umieszczoną w mszale
inter orationes diversas pod num erem trzecim.
Obejmowanie przez nowego proboszcza lub tymcza
sowego administratora w zarząd kościoła i wła
sności kościeino-parafjalnej.
W myśl Instrukcji z 1877 r. ułożonej przez Komitet do spraw Królestwa Polskiego (§ 1) i Reskryptu warsz. gen. gub. z dnia 28 stycznia 1879 r. N2 2037 przy oddawaniu w zarząd probostwa i kościoła nowomianowanemu następcy cały dozór kościelny wraz z właściwym dziekanem winien być obecny.
Protokuł i sporządzony inwentarz wszystkich przedmiotów zakrystji, sprzętów kościelnych i całego ruchomego i nierucho
mego majątku, należącego do kościoła parafjalnego mają być spisane w dwu egzemplarzach, z których jeden dla archiwum pa
rafjalnego, drugi -» dla przesłania Kurji Biskupiej, która zatwier-
<łza inwentarz f u n d i i n s t r u c t i . (Artykuły 1, 2 i 3. Instrukcji z 1877 r.).
§ 4. Podział dochodu z gruntu kościelnego pomiędzy ustę
pującym , a nowym proboszczem pozostawia się ich wzajemnej ugodzie.
W razie zaś nieporozum ienia się ich lub przy obsadzeniu proboszcza na miejsca zmarłego, należy się kierować niżej po
dan y m i przepisami:
§ 5. Czysty roczny dochód, otrzymany z gruntu kościelne
go, ma być podzielony pomiędzy nowym proboszczem i je‘go po
przednikiem w stosunku do liczby dni roku ekonomicznego, w ciągu których każdy z nich zarządzał parafją; rok zaś ekono
miczny zaczyna się od 1 czerwca i kończy się tegoż dnia, roku następnego.
§ 6. J a k o czysty dochód z gruntu kościelnego ma być uw ażana trzecia część dochodu ryczałtowego; dwie zaś trzacie części m ają iść na pokrycie wydatków przy uprawie, zasiewie
i zbiorze zasiewów.
§ 7. Jeżeli nowom ianowany ksiądz swoim kosztem zbierze zboże, zasiane przez jego poprzednika, jak również ogrodowiznę i owoce z sadu, nasiona i trawy ze sztucznych łąk, to połowa sprzętu idzie na rzecz poprzednika, jako wynagrodzenie wydat
ków na uprawę, drugą zaś połową, jako czystym dochodem,
■dzielą się na podstawie § 5.
§ 8. Uprawa i obsianie gruntu należy do księdza ustępu
jącego z beneficjum i nie ma prawa wymagać za to od następ- Vi cy specjalnego wynagrodzenia; przeciwnie, nowom ianowany ksiądz, jeśli odbierze od poprzednika grunt kościelny nieuprawiony i nie- obsianty, może żądać od niego lub wymagać, aby mu z majątku poprzednika wypłacono taką sum ę pieniędzy, jaka jest niezbęd
na na uprawienie i obsianie gruntu kościelnego.
§ 9. Dwie trzecie części siana, zebranego z łąk naturalnych, należy uważać za dochód czysty.
§ 10. Jeżeli podział w naturze okaże się niemożebnym, lub wogóle podział wartości zbioru uznany zostanie za właściwy, dozór kościelny, po ocenieniu zboża, siana, owoców, ogrodówi- zny podług cen miejscowych, podział ten uskutecznia.
§ 11. Opuszczający beneficjum proboszcz, lub administra
tor winien pozostawić na miejscu:, a) wszystkie parafjalnę i g o spodarcze zabudowania, znajdujące się na gruncie kościelnym,
bez względu na to, kto je wybudował i to wystanie niegofszym od tego, w jakim je przyjął; b) wszystkie, jak owocowe, tak
i
innego rodzaju drzewa i krzewy, zasadzone na gruncie kościelnym, bez względu na to, czyim kosztem były zasadzone i roz
m nożone; c) słomę i nawóz; d) wszystkie roboty i ulepszenia przedsięwzięte celem uprawy i umierzwienia gleby. rSowomiano- wany proboszcz lub administrator nie jest obowiązany zwracać kosztów, poniesionych na wymienione rzeczy, jak również i na kar
czowanie krzaków, urządzanie rowów, płotów, sadzawek i t. p.
§ 12. Za niedopełnienie wymienionych obowiązków i za>
wyrządzone szkody we własności kościelnej lub działanie na szkodę następców, winni księża odpowiadają r.ietylko otrzymy
waną pensją etatową, lecz i całym majątkiem własnym.
§ 13. Wszystkie spory, wynikające przy zdawaniu i odb ie raniu własności kościelno-parafjalnej pomiędzy księdzem ustępu
jącym, a jego następcą, rozstrzyga na zasadzie obecnych prze
pisów Dziekan właściwy, zażądawszy uprzednio opinji miejsco
wego dozoru kościelnego.
Instrukcja powyższa obowiązuje duchowieństwo naszej d ie cezji tembardziej że nadaje się zupełnie i na czasy obecne.
Posługi duchowne dla wojskowych.
Na konferencji Biskupów polskich w Gnieźnie dn. 27 sier
pnia r. b. postanowiono, aby wszelkie posługi religijne dla woj
skowych wykonywali kapelani wojskowi, nie wyłączając nawet bło
gosławienia małżeństwa, duchowieństwo zaś parafialne wydawa
ło w tym razie pozwolenie i upoważnienie bezpłatnie. Polecam przeto wielebnemu duchowieństwu parafialnemu, aby nie czyni
ło żadnych trudności i nie pobierało żadnych opłat za pozwole
nia dla wojskowych na śluby, pogrzeby i chrzty. Umiarkowaną opłatę wolno tylko wziąć, jeśli wojskowi wymagają tych posług od duchowieństwa parafialnego.
Mając na uwadze wielką zasługę żołnierza polskiego dla obrony Ojczyzny w ty^h ciężkich czasach, należy m u i ze strony
Kościoła okazywać życzliwość.
Uroczystość św. Stanisława Kostki.
Opieka nad młodzieżą należy do najważniejszego zakresu pracy pasterskiej na paraf,i i każdy kapłan p o w in ie n . poświę
cić swe siły i starania, aby wychować najpobożniej., i najuczci- wiej młode pokolenia.
Je dn ym ze zbawiennych zabiegów w tym celu jest urządza*
nie w parafii lub w szkole uroczystości patrona młodzieży, św~
Stanisława Kostki w dniu 13 listopada lub w następną niedzielą-
Gorąco zalecamy tę sprawę tak księżom, uczącym w soko
łach wszystkich bez wyjątku, jak i pracującym na parafiach.
Na obchód uroczysty m ają się składać trzy rzeczy: 1) n o wenna, jako przygotowanie do święta, odprawiana rano po mszy św. lub wieczorem w kościele; 2) spowiedź w wigilię święta i wspólna kom unia młodzieży na wspólnej mszy św. i 3) przed
stawienia, odczyty, pogadanki, deklamacje i t. p. poza kościołem w szkole lub na sali.
Nowenna może się łączyć cum expositione Sanctissimi Sa
cramenti in pyxide, m odo romano. Takie samo wystawienie m o że być po mszy św., na której przyjmowano uroczyście i wspól
nie k om unię św.
Po mszy św. ,lub przed należy wypowiedzieć zastosowaną do chwili naukę.
Uroczystość św. Stanisława zapowiada się na parę tygodni naprzód, aby młodzież zachęcić i zapalić do obchodu. Związki młodzieży występują ze swymi sztandarami. Można na cele sto
warzyszeń młodzieży zarządzić składkę po kościele i poza kościo
łem. Niech młodzież przystroi ołtarz kwiatami.
Bardzo gorąco zachęcam wielebne Duchowieństwo, aby się gorliwie zajęło urządzaniem powyższej uroczystości. Zwłaszcza czynię nacisk na spowiedź i wspólną uroczystą kom unię m ło
dzieży. Taka pożyteczna manifestacja religijna niezmiernie d o datnio wpływa nietylko na młodzież, ale i na starszych, szcze
gólniej rodziców.
W tym roku ta uroczystość ma być obchodzona w całej Polsce. Tem się gorliwie zajm ują wszystkie katolickie stowarzy
szenia młodzieży i gorliwsi kapłani oddani nauczaniu i wycho
wywaniu młodzieży. Duchowieństwo parafialne winno ze swej strony uczynić wszystko, co m ożna dla tego pięknego dzieła.
W niedzielę po dniu św. Stanisława Kostki byłoby pożąda
ne, aby tem atem wszystkich kazań było wychowanie młodzieży i wskazanie św. Stanisława, jako patrona młodzieży.
K onferencja D iecezjalna w gm achu seminaryjskim odbę
dzie się dnia 6 listopada o 9 rano.
Na konferencję zapraszamy i zwołujemy wszystkich Księży Dziekanów i m ężów zaufania, wybranych przez duchowieństwo de kan aln e , po jednym z każdego dekanatu naszej diecezji.
L u b lin 30 września. Biskup Lubelski t M arjan Leon.
Stolica ApojtolsKa o Katedrze (h?łm$Kiej.
Dokument urzędowy.
Nuntiatura Apostolica Varsoviae 19 Augusti 1919..
Poloniae No 201.
&(cll<iiti;sim< powinę .
Ob tem porum viarumque difficultates 'nonnisi hesterna die responsum habui ab E-mo Cardinali Secretario ad relationem m eam de reconciliatione Cathedralis Chelmensis datem die 3-a Junii a. c.
Scribit autem Eminentissimus relationem ipsam m agn am Sanctissimo Patri consolationem attulisse; deinde subdit:
„Augustus Pontifex cum delectatione accepit te interpretem j a m fuisse animi Sui et grati et benevolentis tibique mandat,,
u t Benedictionem communices, q u am Sanctitas Sua ex corde largituF vota promens, ut sancta laetitia Chelm ensium fidelium, c u m propositis bonis perseveret".
Obsequia mea grata habeas meque ad D e um commendes..
A. i t a t t i
E x c - m o D o m i n o Nuncius flplicus..
D. Mariano Fulman
E - p o L u b l i n e n s i
Z Życia Stowarzyszeń.
L
Koło opieki religijnej nad'żołnierzem.
W ’ celu - dopom ożenia organizacji duszpasterskiej w armj£
polskiej i zaspokojenia jej potFzet> religijnych ,z,awiązą|o sią w ,W ar szawie „Koło Opieki religijnej nad żołnierzem.”
Pozostając jednostką autonomiczną, połączyło’się z PbJskirrt Białyftr Krzyżem, jako jedna z jego sekcji, na tej podstawie ma swobodę działania i możność własnej inicjatywy.
Prezeską honorową została p. Helena Paderewska, patronerrb J . E. Biskup Gall, przewodniczącą zarządu p. Zofja Niezabytow-
ska, jako delegaci Arcybiskupa weszli ks. ks.: J . E. Mauersberger i Korniłowicz.
Kolo powołało do pracy 4 sekcje: oświatową, finansową,, opie
ki nad szpitalami i kaplicami. Projektowane są*jeszcze: — kapela
nów i opieki na froncie.
Sekcje nawiązały stosunki za pośrednictwem swych delegatek z instytucjami pokrewnego sobie typu, a istniejącemi już dawniej, by korzystać z ich doświadczenia i współdziałać w pracy, wnosząc wszędzie ducha Bożego; powołuje też ciągle osoby zakonne i świeckie, pragnąc nieść pomoc duszom braci, „walczących za najświętszą sprawę.”
W tym celu sekcja oświatowa zakupiła za sumę 4500 mk.
Ewangelje, Naśladowanie Jezusa Chrystusa— Tomasza a Kempis, książki do nabożeństwa, powieści o podkładzie religijnym, liczne broszurki z żywotami świętych,i znaczną ilość dewocjonalji; zbiera za pośrednictwem pism i dzięki ofiarności prywatnej (J. E. Biskup Gall— kilkaset broszur do czytania) odpowiednią literaturę;,zaopa- truje bibliotekę Uniwersytetu Żołnierskiego w dziełka treści re
ligijnej; przesyła za pośrednictwem „Matek Chrzestnych" pisma i książki na front. Sekcja nad szpitalami objęła swą działalnością- warszawskie szpitale wojskowe. Wszędzie zaprowadza wspólną
modlitwę w postaci nabożeństw majowych, czerwcowych, pacierzy rannych i wieczornych, stale prowadzonych, czy też w pewnych dniach, zależnie od miejscowych y/ąrunków. Szpitale posiadają obecnie obrazy święte— ścienne, nabyte przez sekcję lub jej ofia
rowane (p. Pia Górska); chorzy otrzymują lub nabywają książki do nabożeństwa, dostają obrazki i inne dewocjonalja; w wielu salach urządzono już intronizację Serca Jezusowego. Książki zgro
m adzone przez s. oświatową, sekcja szpitalna rozdaje na własność, lub do czytania, pozostawiając biblioteczki pod miejscową opieką lub zarządzając niemi osobiście.
Sekcja opieki nad kaplicami . sporządziła spis wszelkich braków w kaplicach wojskowych; nawiązała stosunki z konsy"
storzem polowym, by uzyskać konieczne aparaty; zaopatrzyła nięktóre kaplice w niezbędne aparaty.
Sekcja finansowa z funduszów, zebranych drogą składek i ofiar różnych, 6000 mk. wyłożyła na kupn o Jssiążek.
Całokształt trzymiesięcznej pracy naszej organizacji nie wy
czerpał zamierzonych zadań, pozwala nam jednak żywić niepłonną nadzieję, żć przy zwiększonej liczbie członków, interesujących się losem ducha^ żołnjęęza. .polskiego,, jego wzrostem i rozwojem,
K. O. R. N. Z. rozszerzy i pogłębi swą działalność, a przyczyni się przez to do podniesienia sprawy Bożej wśród naszego Marodu.
S ta t u t K o ł a OpieHi W m i j t e j n a d Ż o ł n i e r z e m .
§ i . K o t o ma c e l u d o p o m o ź e n i e o r g a n i z a c ji d u s z p a s t e r s k i e j w a rm ji p o l s k i e j w z a s p o k o j e n i u jej p o t r z e b r e l i g i j n y c h .
§ 2. Ś r o d k i dz ia ła ni a są n a s tę p u j ą c e :
a) O p i e k a n a d k o ś c i o ł a m i g a r n i z o n o w y m i i z a o p a t ^ w a n i e ich w po
t r z e b n e p r z y b o r y i śro dki .
b)y D o s t a r c z e n i e k s i ę ż o m k a p e l a n o m p u d e ł m i s j o n a r s k i c h z p r z y - b o r a m i , l i tul' g i c z n e m i-
c) D o s t a r c z e n i e ż o ł n i e r z o m k s i ą ż e k do n a b o ż e ń s t w a , o b r a z k ó w , m e d a l i k ó w i i n n y c h d e w o c j o n a l j i o r a z k s i ą ż e k i p i s m tr eśc i religijnej.
d) U t r z y m a n i e s t a ł e g o ko n ta k tu z k a p e l a n a m i w o j s k o w y m i i z o r g a n i z a c j a m i s a n it a r n e m i w c e l u d o k ł a d n e g o i s z y b k i e g o p o i n f o r m o w a n i a o p o t r z e b a c h r e l i g i j n y c h ż o ł n i e r z y .
e) P o m o c w o p i e c e re li g i jn e j nad ż o ł n i e r z a m i c h o r y m i i r a n n y m i w s z p i t a l a c h w o j s k o w y c h i i n n y c h , oraz: n a d u w i ę z i o n y m i ż o ł n i e r z a m i
W; d o m a c h k a r n y c h .
f) P o m o c w p r o w a d z e n i u e w i d e n c j i s k o n ó w , w z a w i a d a m i a n i u o nich ro d zi n, o r a z op ie k i nad g r o b a m i ż o ł n i e r z y .
g) W y d a w n i c t w a k s i ą ż e k do n a b o ż e ń s t w a i p i s m tr e ś c i re l ig i jn e j.
§ 3. C z ł o n k i e m K o t a m o ż e b y ć k a ż d y P o l a k lub P o l k a , k a t o l i c k i e g o w y z n a n i a , od lat 16-tu, c h c ą c y w s p ó ł d z i a ł a ć w p r a c a c h K o ł a , p r z y j ę t y p r z e z Z a r z ą d i o p ł a c a j ą c } ' s k ł a d k ę r o c z n ą 10 Mk.
§ 4. S t o w a r z y s z e n i a lub Z w i ą z k i m o g ą . b y ć p r z y j ę t e do K o ł a j a k o o s o b y p r a w n e i o p ł a c a j ą od p i e r w s z e g o t y s i ą c a l i c z b y c z ł o n k ó w 100 m a r e k , a od k a ż d e g o n a s t ę p n e g o t y s ią ca , p e ł n e g o l u b nie p o 25 m a r e k .
§ 5. D z i a ł a l n o ś c i ą K o ł a k i e r u j e Z a r z ą d z 7 -m iu c z ł o n k ó w z ł o ż o n y , w y b r a n y w i ę k s z o ś c i ą g ł o s ó w p r z e z z e b r a n i e o g ó l n e K o l a na j e d e n r o k . Z a
r z ą d m a p r a w o ko op ta c ji. r
§ 6. O g ó l n e Z e b r a n i e j e s t p r a w o m o c n e W o b e c n o ś c i 15 c z ł o n k ó w - w ł ą c z n i e z Z a r z ą d e m , ó ile w s z y s c y c z ł o n k o w i e zo s t a l i o m i e js c u i te r m i n i e Z e b r a n i a z a w i o d o m i e n i n a jm n i e j na t y d z ie ń n a p r z ó d .
§ 7. O g ó l n e Z e b r a n i e w y b i e r a ta k ż e k o m i s j ę r e w i z y j n ą z tr ze c h c z ł o n k ó w .
§ 8. W Z a r z ą d z i e K o ł a b i e r z e u d z ia ł p r z e d s t a w i c i e l O r d y n a r j a t u ' P o l o w e g o W . P., j a k o j e g o p a t r o n z g ł o s e m d e c y d u j ą c y m .
§ 9. S i e d z i b ą Z a r z ą d u K o ł a j e s t W a r s z a w a . C z ł o n k o w i e K o ł a w in n y c h ś r o d o w i s k a c h , g d z i e z n a j d u j e się ni em n i ej , 7 - m i u ! c z ł o n k ó w , m o g ą t w o r z y ć a u t o n o m i c z n i e s e k c j ę tegoż: K o ł a .
Ze sprawozdania i statutu powyższego widać, jak doniosłą pracę podjęto przez roztoczenie opieki relk)i]nrej nad -żołnierzem, polskim, który w swem życiu wojskowem narażony jest na wiel
kie niebezpieczeństwo duchowe. Pożądanem tedy jest, aby wie”"
lebni księża dali inicjatywę do założenia takich kół w naszej die
cezji i przyczynili się do ich rozwoju. Praca ta należy do obowiązków duszpasterskich.
II.
Rada W yższa m ęskiego Towarzystwa św. W incentego a 1 P aulo w W arszawie, pragnąc? rozszerzenia konferencji św.
Wincentego a Paulo w całym kraju, zwróciła się do Kurji Bi
skupiej z gorącą prośbą o zachęcenie duchowieństwa, a przez duchowieństwo Judzi świeckich do zajęcia się tem dziełem zbcżnem.
Konferencje św. a Paulo mają za cel uświęcenie swych -członków przez służbę miłosierdzia chrześcijańskiego.
Niesiemy ubogim pomoc moralną, otwierając sobie drogę
■jałmużną materjalną.
Konferencje św. Wincentego są w dzisiejszej epoce walki społecznej, balsamem na jątrzące się rany.
Ws/.ystkich informacji udziela najchętniej w imieniu Rady Wyższej w Warszawie: zastępca Prezesa Leszek Wiśniowski, Warszawa, Mokotowska 48, lub Sekretarz Generalny Aleksan
der de Hauke, A l. Szucha 19-A.
III.
„ P r z e w o d n i k S p o łe cz n y*4.
W myśl uchwały zjazdu księży Sekretarzy Jeneralnych ca
łej Polski, odbytego w m aju r. b. na zakończenie kursu społecz
nego w Poznaniu, wychodzić zacznie od 1 października pismo miesięczne, które ma służyć wszystkim ludziom dobrej woli, a przedewszystkiem księżom w ich usiłowaniach pracy społecz
nej, opartej na zasadach Chrystusowych.
Pismo to, poniekąd dalszy ciąg „Ruchu chrześcijańsko-spo- łecznego“ i „Stowarzyszenia*', będzie miało nazwę: „ P r z e w o d n i k
Społeczny" i główną uwagę zwróci na udzielanie wskazówek praktycznych, tak niezbędnych przy tworzeniu i rozwijaniu wszel
kich organizacji, oraz na podawanie odpow iednio przygotowa
nych wykładów, koniecznych na zebraniach w naszych stowa
rzyszeniach. ,
„Przewodnik społeczny'* będzie jednocześnie organem urzę
dowym stowarzyszeń, związków i zjednoczeń robotników Pol' skich, kobiet pracujących i młodzieży zarobkującej.
Pomimo zamierzonej działalnpści praktycznej „Przewodnik Społeczny" umieszczać będzie i artykuły ideowe, teoretyczne,, któreby pogłębiały przekonanie o konieczności pracy społecnej katolickiej, zaznajamiały z jej stanem u nas i zagranicą oraz szukały nowych dróg, jakimi iść mamy, aby prowadzić naród tym nowym sposobem duszpasterstwa, jakim je it praca społecz
na, ku Bogu.
Do współpracownictwa prócz wszystkich księży Sekretarzy Jeneralnych zaproszone zostały najlepsze siły fachowe polskie, najdostojniejszy nasz ks. Biskup gorąco poleca to pism o—jako vade mecum — wszystkim kapłanom diecezji i ma nadzieję, że w każdej znajdzie się ono parafii, czy to na plebanji, czy w sto- warzyszeniowych czytelniach. Adres redakcji: Poznań (ul. św. Mar
cina 69).
s p r a w o z d a n i e
:
z wizyty pasterskiej J. t Hs. jJisKupa-Sttfragatia.
Wedle planu podanego w A? 6 »Wiadomości diecezjalnych#
ks. Biskup-Sufra^an lubelski wizytował dekanaty: Kraśnicki, Zaklikowski i Janowski z tą jedyną zmianą, że pojechał do Kra
śnika nie umieszczonego w planie, gdzie odbył ingres i bierzmo
wał. Wszędzie ks. Biskupa wierni przyjmowali z wielką rado
ścią i miłością, czego dowodem niezliczone tłumy przy ingresie i na nabożeństwach, liczne banderje, dochodzące do 300 jeźdźców1,, w których odznaczały się banderja z W ilkołaza w p :ęknych nie
bieskich sukmanach i z Janowa w białych, pięknie ustrojone bramy trjumfalne, czasami w każdej wsi, jak w Swieciechowie, gdzie liczba ich dośzła do sześciu, a że przez jedną k$. Biskup nie przejechał, więc' proszono go, by siedem wiorst się cofnął i przez tę bramę przejechał, wreszcie poprawienie bardziej złych dróg n a 1 przyjazd : biskupi. Przy bramach przemawiali włościanie, ziemianie i 1 prawie wszędzie deputacja kahatu. W Zaklikowie ra
bin przemawiał pó hebrajsku, w A nnopolu żaś za rabina żyd przemawiał na temat »jeden pasterz i jedna owczarnia®, co w je*
go ustach przy witaniu katolickiego biskupa było dość cha
rakterystyczne. W o jn a nie bardzo surowo obeszła się z kościo-
