Giuseppe Verdi – kompozytor operowy
1. Cele lekcji
a. Wiadomości
Zapoznanie uczniów z postacią włoskiego kompozytora - Giuseppe Verdiego. Przedstawienie najważniejszych faktów z życia kompozytora oraz omówienie jego dzieł będących przykładem muzyki operowej. Przedstawienie stylistycznych cech charakterystycznych dla twórczości Verdiego.
Omówienie wpływu kompozytora na innych muzyków. Wysłuchanie wybranych utworów. Dokonanie muzycznej analizy dzieł.
b. Umiejętności Uczeń potrafi:
1. Omówić życie Giuseppe Verdiego.
2. Przedstawić znane dzieła Giuseppe Verdiego.
3. Wymienić najważniejsze dzieła i gatunki uprawiane przez Giuseppe Verdiego oraz je omówić.
4. Rozpoznać fragmenty wysłuchanych utworów oraz je nazwać.
5. Wskazać stylistyczne cechy charakterystyczne dla twórczości Giuseppe Verdiego.
6. Omówić tematykę poruszaną w operach Giussepe Verdiego.
2. Metoda pracy
Metoda opisu z elementami pogadanki. Percepcja muzyczna. Analiza muzyczna – praca w grupach.
Forma ćwiczeniowa.
3. Środki dydaktyczne
1. Podręcznik - Gwizdalska D., Historia muzyki cz.2, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 2006
2. Stanowisko do odtwarzania płyt.
3. Nagranie fragmentów oper Giuseppe Verdiego:
Rigoletto
Aida
4. Karta pracy ucznia
5. Partytury wyżej wymienionych utworów.
4. Przebieg lekcji
a. Faza przygotowawcza 1. Sprawdzenie obecności.
2. Powtórzenie wiadomości poprzez odpytanie jednej osoby, z trzech ostatnich lekcji.
3. Podanie tematu do zeszytu.
(10 min)
b. Faza realizacyjna
1. Omówienie postaci Giuseppe Verdiego. Wskazanie najważniejszych faktów z życia kompozytora.
Notatka:
Giuseppe Verdi – urodził się 10 X 1813 roku, w Le Roncole koło Busseto (Parma); zmarł 27 I 1901 roku, w Mediolanie. Włoski kompozytor operowy. Po zakończeniu nauki muzyki u F.
Provesiego, w Busseto, kontynuował studia w Mediolanie, u V. Lavignii. W 1836 roku został dyrygentem orkiestry miejskiej i nauczycielem szkoły muzycznej w Busseto. W wieku 23 lat Verdi rozpoczął życie zawodowego muzyka, otrzymując skromne wynagrodzenie 657 lirów.
Życie osłodził mu ślub z Margheritą Barezzi. Mieli dwoje dzieci, które zmarły jeszcze w wieku niemowlęcym. Verdi jako kompozytor operowy debiutował dziełem Oberto, którego prapremiera odbyła się w La Scali, w 17 X 1839 roku. Utwór odniósł niemały sukces, choć jeszcze skromny w porównaniu z późniejszymi operami. Ciężko chora żona umarła kilka miesięcy później, a jej śmierć wstrząsnęła kompozytorem. Verdi najgorsze fiasko w życiu poniósł mierną komedią Dzień królowania. Jednak bezpośrednio po tym doświadczeniu, Giuseppe Verdi wyraził kunszt swych umiejętności operą Nabucco, ze słynną już "arią na chór"- Va pensiero, sull'ai dorate. W 1859 roku doszło do tego, że Verdi stał się symbolem jedności Włoch. Verdi wygłosił nawet postulat włoskich nacjonalistów, w który postulował, aby powstało królestwo Włoch pod berłem króla Sardynii i Piemontu, Wiktora Emanuela II.
Kompozytor zmarł w wyniku wylewu. W dniu pogrzebu żegnały go setki tysięcy ludzi, podczas uroczystości pogrzebowych, 900-osobowym chórem dyrygował Arturo Toscanini.
2. Metodą opisu, przedstawienie najważniejszych dzieł Giuseppe Verdiego. Omówienie stylistycznych cech charakterystycznych dla twórczości kompozytora.
Notatka:
Najważniejsze dzieła twórczości Giuseppe Verdiego:
W ciągu swego długiego życia, Giuseppe Verdi skomponował łącznie 26 oper. Szczególne miejsce w historii muzyki zajmuje Requiem (1874 rok).
Najważniejsze Opery Giuseppe Verdiego:
- Nabucco, - Joanna d’Arc, - Rigoletto, - Aida, - Makbet, - Traviata, - Don Carlos, - Otello.
Styl Giuseppe Verdiego:
Twórczość operowa Verdiego wykazuje znamiona ewolucyjne. Jest to spowodowane nie tylko tym, że kompozytor tworzył do późnej starości, lecz także faktem, że opera podlegała w tym czasie dużym zmianom stylistycznym. W twórczości Verdiego należy wyróżnić trzy okresy:
1) okres wczesny (do 1850 roku), w którym Verdi nawiązywał do opery heroicznej V. Belliniego i G.
Donizettiego (m.in. opery Oberto, Conte di San Bonifacio, Nabucco, Ernani, Macbet);
2) okres środkowy (ok. 1850–70 rok), odznaczający się pełną dojrzałością (m.in. opery Rigoletto, Il trovatore, Traviata, Nieszpory sycylijskie, Simon Boccanegra, Bal maskowy, Moc przeznaczenia, Don Carlos, Aida);
3) okres późny (od 1887 roku) wykazujący wpływ dramatu muzycznego.
Zapowiedzią tych zmian jest Don Carlos, a dziełami reprezentatywnymi dla tego nurtu są Otello i Falstaff. Rozwój muzyki dramatycznej w kierunku dramatu muzycznego dokonywał się w wielkiej operze francuskiej i poniekąd rozwijającej się pod jej wpływem operze włoskiej (heroiczna opera Belliniego). Proces ten przejawiał się także w twórczości Verdiego. Jego wyrazem było ograniczenie roli arii na rzecz recitativo accompagnato, w którym coraz większą rolę odgrywały partie orkiestrowe stosowane jako środek muzycznej charakterystyki. Tak więc często pojawia się określenie „scena”, które oznacza ściśle określony ustęp dramatu. Podobnie jak inni kompozytorzy okresu romantyzmu, Verdi częściej komponował pieśni niż tradycyjne arie. W Otellu w ogóle znikają dawne współczynniki opery (arie, recytatywy). Jest to dramat muzyczny odznaczający się indywidualnym stylem, ponieważ Verdi nie zrezygnował w nim z wyrazowej roli włoskiej kantyleny.
3. Wysłuchanie wybranych arii z Rigoletta. Dokonanie muzycznej analizy utworu. Praca w grupach.
(25 min)
c. Faza podsumowująca
1. Wysłuchanie fragmentów opery Aida lub obejrzenie przedstawienia na video.
2. Zapisanie notatki do zeszytu.
(10 min)
5.Bibliografia
a. Ekiert. J., Bliżej muzyki. Encyklopedia, wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa 1994 b. Gwizdalska D., Historia muzyki cz.2, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 2006
6. Załączniki
a. Karta pracy ucznia
Najważniejsze zagadnienia związane z tematem lekcji pt. Giuseppe Verdi – kompozytor operowy.
b. Zadanie domowe
