Zespoły kameralne
1. Cele lekcji
a. Wiadomości
Zapoznanie uczniów z pojęciem zespoły kameralne. Omówienie budowy i rodzajów zespołów kameralnych. Wskazanie instrumentów wchodzących w skład orkiestry kameralnej. W oparciu o IX Symfonię Beethovena, część finałową - „Odę do radości”, stworzenie w klasie zespołów kameralnych oraz wykonanie na flażoletach i instrumentach perkusyjnych tego utworu. Wysłuchanie i percepcja utworów kameralnych.
b. Umiejętności Uczeń potrafi:
1. Wyjaśnić pojęcie zespoły kameralne.
2. Omówić budowę i rodzaj zespołów kameralnych.
3. Wskazać grupy instrumentów znajdujące się w orkiestrze kameralnej.
4. Wykonać utwór Odę do radości na flażolecie lub innym instrumencie.
5. Wyjaśnić różnicę między zespołem kameralnym a orkiestrą symfoniczną.
6. Na podstawie wysłuchanych utworów wskazać ilość osób grających.
7. W wysłuchanych utworach wskazać tytuł i kompozytora utworów.
2. Metoda i forma pracy
Metoda opisowa z elementami pogadanki. Percepcja muzyki.
3. Środki dydaktyczne
1. Podręcznik: Elżbieta Korowajczyk, Moja muzyka. Podręcznik dla klas 4 – 6.
2. Stanowisko do odtwarzania płyt.
3. Płyta z nagraniem.
a) Ludwik van Beethoven – IX Symfonia d-moll “Oda do radości”.
b) Franciszek Szubert – Kwintet fortepianowy “Pstrąg”.
c) Johannes Brahms – Trio Es – dur na fortepian, skrzypce i róg.
d) Józef Haydn – Kwartet D – dur “Żabi”.
4. Karta pracy ucznia.
5. Instrumenty muzyczne: flażolety, tamburyna, marakasy, cymbałki.
6. Plansze z rozrysowanym układem na scenie grup instrumentów w orkiestrze kameralnej.
4.Przebieg lekcji
a. Faza przygotowawcza
1. Powitanie, czynności organizacyjno – porządkowe. Sprawdzenie obecności.
2. Sprawdzenie zadania domowego.
3. Powtórzenie, zaśpiewanie wspólnie piosenki poznanej na ostatniej lekcji.
4. Podanie tematu lekcji.
( 10 min.)
b. Faza realizacyjna
1. Metodą pogadanki zapoznanie uczniów z pojęciem orkiestra kameralna. Na podstawie doświadczeń i posiadanej przez uczniów wiedzy, wskazanie charakterystycznych cech orkiestry kameralnej. Przedstawienie składu orkiestry.
2. Wysłuchanie i percepcja utworu Johannesa Brahmsa – Trio Es – dur na fortepian, skrzypce i róg. Metodą pogadanki wskazanie składu zespołu słyszanego na nagraniu oraz omówienie charakterystycznych brzmień oraz funkcji instrumentów w zespole.
3. Przedstawienie nazw zespołów kameralnych i wyjaśnienie metodą opisu ich pochodzenia.
4. Wysłuchanie i percepcja utworu Franciszka Szuberta – Kwintet fortepianowy “Pstrąg”.
Omówienie obsady zespołu i wskazanie właściwej łacińskiej nazwy określającej ten skład zespołu
5. Metodą opisu, na podstawie ilustracji i plansz omówienie rozlokowania poszczególnych instrumentów na scenie w orkiestrze kameralnej.
6. Wskazanie różnic i podobieństw między orkiestrami kameralną i symfoniczną.
7. Wysłuchanie i percepcja utworu Józefa Haydna – Kwartet D – dur “Żabi”.
8. Podzielenie klasy na grupy. Stworzenie małych zespołów kameralnych. Wskazanie przewodnika grupy i rozdanie uczniom instrumentów. Przygotowanie przez uczniów małej prezentacji muzycznej na podstawie utworu Ludwika van Beethovena Oda do radości.
Uczniowie sami określają instrument solowy lub tworzą zespół kameralny, w którym każdy gra lub śpiewa Odę do radości.
( 25 min.)
c. Faza podsumowująca Zapisanie notatki do zeszytu:
1. Orkiestra kameralna – są zazwyczaj zespołami smyczkowymi lub z niewielką obsadą instrumentów dętych. Są to zespoły z kilkunastu lub ledwie przekraczającą liczbę 20 muzyków.
2. Zespoły kameralne – w zależności od liczby wykonawców zespoły muzyczne mają określone nazwy: duet, trio, kwartet, kwintet, sekstet, septet, oktet itd.
3. Muzyka kameralna – przeznaczona jest do grania przez niewielkie grupy muzyków, liczące od dwóch do dziewięciu osób. Dawniej muzykę kameralną grywano w domach, salonach, komnatach i małych salach koncertowych.
( 10 min.)
4. Bibliografia
a. Elżbieta Korowajczyk, Moja muzyka. Podręcznik dla klas 4 – 6.
b. Janusz Ekiert, Bliżej muzyki. Encyklopedia.
5. Załączniki
d. Karta pracy ucznia
Najważniejsze zagadnienia związane z tematem lekcji Zespoły kameralne.
e. Zadanie domowe
Wymień znane ci utwory (tytuły i wykonawców) z muzyki rozrywkowej lub filmowej, które są przedstawicielami muzyki kameralnej.
