Nfe 29 Rok. XVI niedziela-poniedziela 6-7 lutefo 1938 r. Cena 10 ®r.
W Ł O C ' -,J.
1 '4Ś>w‘iroi
Rodak.
press KujawsM
.«ch plama przyjmuje w Redakcji przy uMw ■rreefiilM Ml 29 od yodainy 14-oj de godztay 16*ei codzleanłe za wyfatkioiM idedM I łwł^t
Wytwórnia matryc
Krzywda dzieci proletariatu
VUTSRQPONMLKJIHGFEDCBAP o z n a ń , 5 lu te g o 1 9 3 8 . O to k ilk a w y m o w n y c h s tw ie r d z e ń W y ję ty c h z r e f e ra tu p o s ła P o c h m a r - s k ie g o , r e f e r e n ta b u d ż e tu M in is te r
s tw a O ś w ia ty .
„ I m w y ż e j z o r g a n iz o w a n a s z k o ła , ty m m n ie j d z ie o i w ie js k ic h " .
„ M ło d z ie ż w ie js k a w g im n a z ju m w y n o s i p ó ł p r o c e n t, w s z k o ła c h w y ż
s z y c h 2 d z ie s ią te p r o c e n t" .
„ N a 4 0 0 d z ie c i w ie js k ic h z a le d w ie je d n o d o c h o d z i d o s z k o ły w y ż s z e j" .
„ T o s a m o d o ty c z y d z ie c i r o b o tn i
c z y c h " .
T a k ! P o tw ie r d ź to p r a c a d r a F a l s k ie g o , w y d a n a n a k ła d e m M in is te r s tw a O ś w ia ty .
W ło ś c ia n ie i r o b o tn ic y w P o ls c e s ta n o w ię , 8 1 p r o c , o g ó łu lu d n o ś c i. N a i w ię c e j d z ie c i m a ją d r o b n i r o ln ic y i r o b o tn ic y . P r z e to — p o m im o , ż e b li
s k o p ó l m ilio n a ic h d z ie c i p o z o s ta je p o z a s z k o ła , b o b r a k m ie js c a d la n ic h w s z k o ła c h — d z ie c i p r o le ta r ia tu w ie js k ie g o i m ie js k ie g o s ta n o w ią w I k l. s z k o ły p o w s z e c h n e j 8 4 i p ó ł p r o c e n t.
I d ź m y d a le j z a p . d r e m F a ls k im i z a jr z y jm y d o w y ż s z y c h k la s s z k o ły p o w s z e c h n e j. W IV -e j z n a jd z ie m y je
s z c z e b a r d z o w y s o k i o d s e te k d z ie c i p r o le ta r ia tu : 8 0 ,9 p r o c , w V I ju ż ty lk o 6 1 ,1 p r o c . D la te g o , ż e n a w s i p r z e w a ż a ty p s z k o ły c z te r o k la s o w e j.
A te r a z p r z e jd ź m y d o g im n a z ju m . O b e c n ie d o I k l. g im n . p r z e c h o d z i s ię z 6 k l. s z k o ły p o w s z e c h n e j. I le d z ie c i w ło ś c ia n i r o b o tn ik ó w o d b y w a tę d r o . g ę ? W r o k u s z k o ln y m 1 9 3 5 -3 6 d z ie c i te s ta n o w iły w I k l. g im n . ty lk o 2 0 ,1 p r o c .
C z y li: w I. k la s ie g im n a z jó w d z ie c i w ło ś c ia n i r o b o tn ik ó w s ta n o w ią je d n ą p ią tą , z a ś d z ie c i in n y c h w a r s tw c z te r y p ią te . A p r z e c ie ż — p r z y p o m in a m y
— r o ln ic y i r o b o tn ic y s ta n o w ią 8 1 p r o c , lu d n o ś c i k r a ju !
J a k i p r o c e n t d z ie c i p r o le ta r ia tu d o c h o d z i d o s z k ó ł w y ż s z y c h ? P o w ie d z ia ł to ju ż w y ż e j p o s e ł P o c h m a r s k i:
n a 4 0 0 le d w ie je d n o . T a c y f r a d o ty c z y d z ie c i w s i w ło ś c ia ń s k ie j. J e ż e li c h o d z i o d z ie c i p r a c o w n ik ó w , to w r o k u s z k o ln y m 1 9 3 5 -3 6 w e d łu g d r a F a l
s k ie g o s ta n r z e c z y p r z e d s ta w ia ł się . n a s tę p u ją c o : w s z k o ła c h w y ż s z y c h n a I. r o k u s ta n o w iły d z ie c i: n iż s z y c h f u n k c jo n a r iu s z ó w p a ń s tw o w y c h 4 ,7 p r o c ., r o b o tn ik ó w p r z e m y s ło w y c h 4 ,1 p ro c ., r o b o tn ik ó w r o ln y c h 0 ,9 p r o c ., s łu ż b y d o m o w e j a ż ... 0 ,3 p r o c , (s ło w n ie : trz y d z ie s ią te p ro c e n t!).
J a k ż e tru d n o w P o lsc e o a w an s, sp o łe c z n y !...
D ro g a b o d a j je d y n a p ro w a d z i p rz e z sz k o ły ś re d n ie i w y ż sz e , a b ra m y ty c h sz k ó ł s ą z a m k n ię te d la o l
b rz y m iej w ię k sz o śc i d z ie ci p ro le ta ria tu i w ło ścia n .
W p ra w d z ie w te o rii is tn ie je w te j d z ie d z in ie z u p e łn e ró w n o u p ra w n ie n ie . W p ra w d z ie , k o n s ty tu c ja z a p e w n ia w szy stk im o b y w a te lo m n a u k ę w s z k o ła c h w sz e lk ie g o ty p u . P o p rz e d n ia k o n s ty tu c ja z a p e w n iała n a w e t n a u k ę b e z p ła tn ą . L e c z w p ra k ty c e b y ło i je st in a c z ej.
D la c z e g o ta k m a ło d z ie c i p ro le ta ria tu k o ń c z y sz k o ły ś re d n ie i w y ż sz e ? C z y s ą o n e m o że m n ie j z d o ln e , n iż d z iec i w a rstw p o s ia d a ją c y c h ?
N ic p o d o b n e g o .
N a jw ię c e j ta le n tó w s p o ty k a się w ła ś n ie w ś ró d d z ie c i lu d u . D a ł o n
P o lsce ju ż w ie lu p rz o d o w n ik ó w N a ro d u : w ie lk ic h p o e tó w , p is a rz y i u - c z o n y c h , w y b itn y c h d o s to jn ik ó w K o śc io ła , p o lity k ó w i m ę ż ó w s ta n u , c a ły le g io n tę g ic h fa c h o w c ó w : p e d a g o g ó w , p ra w n ik ó w , le k a rz y , in ż y n ie ró w , d z ie n n ik a rz y ... A ile ż ta le n tó w , ile ż w ie lk ic h ta le n tó w n ie o d k ry ty c h z m a rn o w a ło się w , z a p a d ły c h w sia c h i w s u te re n a c h ? Ile ta le n tó w w p e łn i ro z w o ju z d ła w iła w ied ź m a n ę d z a i z a b iła je j c ó rk a g ru ź lic a ? ...
Ileż ta le n tó w , ta k , p o trz e b n y c h P o lsce , m a rn u je się d z isia j z ty c h s a m y c h p o w o d ó w — i z w in y n ie w ła ś c i
w e j p o lity k i sz k o ln e j!
K o n s ty tu c ja m a rc o w a z r. 1 9 2 1 z a p e w n ia ła w szy stk im n a u k ę w s z k o ła c h p a ń s tw o w y c h i sa m o rz ą d o w y c h b e z p ła tn ą . A le n ie sz a n o w a n o i te g o p o s ta n o w ie n ia k o n s ty tu c ji. W sz k o ła c h śre d n ic h i w y ż szy c h z a w sz e b y ły ja k ie ś o p łaty , k tó re w r. 1 9 3 1 d o sz ły d o w y so k o śc i n ie o sią g a ln e j d la u b o ż sz e j lu d n o śc i. O b e c n ie ta k z w a n a ta k s a a d m in istra c y jn a w g im n a z ja ch p a ń s tw o w y ch w y n o si 2 0 0 z ł ro c z n ie . D o n ie j d o c h o d z ą ró ż n e o p ła ty i p o w a żn e w y d a tk i n a m u n d u ry i n a p o m o c e sz k o ln e . W re z u lta c ie o d s z e re
g u la t p ro c e n t d z iec i ro b o tn ik ó w i
Hitler ośrodkiem wyłącznej decyzji
Doniosłe zmiany w Rzeszy Niemieckiej
B e rlin , 5 . II. (P A T .) D e c y z je , k tó re o g ło szo n e z o s ta ły p o d z i
sie jsz y m p o sie d z en iu g a b in etu , s ą b o d a j n a j d o n io śle jsz y m z d a rz en ie m p o lity c z n y m T rz e c ie j R z e sz y . J a k o n a jb a rd z ie j u d e rz a ją c y i n a jc h a ra k te ry s ty c z ń ie jsz y m o m e n t w s z y st
k ic h d e k re tó w < z a rz ą d z e ń , o g ło sz o n y c h w d n iu d z isie jsz y m , u w y p u k lić n a le ż y m o m e n t, p o d k re ś la ją c y o s o b istą w o lę k a n c lerz a . O n a to z d e c y d o w a ła i p rz e c ię ła w s z y stk ie n a j
d o n io śle jsze k w e s tie , k tó re w d o b ie o s ta t
n ie j trz y m a ły z je d n e j s tro n y w n a jw y ż sz y m n a p ię c iu o p in ię z a g ra n ic z n ą , z d ru g ie j z a ś
Resent Horthy owacyjnie witany
przybył dziś do Krakowa
K ra k ó w , 5 . II. (P A T .) D z isia j w c z e sn y m ra n k ie m n a s ta c ję g ra n ic z n ą Z e b rz y d o w ic e p rz y b y ł p o c ią g d w o r
sk i „ T u ra n “ , w io z ąc w g o śc in ę d o P o lsk i J . W . R e g e n ta W ę g ie r a d m ira ła M ik o ła ja H o rth y 'e g o .
W Z e b rz y d o w ic a c h o c z e k iw a li p rz y b y c ia p o c ią g u d w o rsk ie g o m . in , p . m in is te r k o m u n ik a c ji p łk . U lry c h , o ra z p o s e ł w ę g ie r
sk i w W a rs z a w ie m in . d e H o ry .
Z p o w o d u w c z e sn e j p o ry p o w ita n ia w Z e b rz y d o w ica c h n ie b y ło . S a lo n k ę , k tó rą p rz y b y ł p . m in is te r U lry c h i ś w ita , d o c z e p io n o d o p o c ią g u d w o rsk ie g o . P o k ró tk im p o sto ju w Z e b rz y d o w ica c h p o c ią g ru sz y ł w s tro n ę K ra k o w a . W z d łu ż to ru k o le jo w e g o i n a w s z y s tk ic h p ię k n ie p rz y stro jo n y c h s ta c ja c h k o lejo w y ch lu d n o ść w ita ła o w a c y jn ie p rz e je ż d ż a ją c y c h d o sto jn y c h g o ści w ę g ie r
sk ic h .
P ie rw s z y m p rz y sta n k ie m n a d ro d z e d o K ra k o w a b y ła s ta c ja k o le jo w a C h o łm u k k . C h rz a n o w a . T u p o c ią g z a trz y m a ł się n a k il
k a n a ś c ie m in u t. N a d w o rz e c k o le jo w y p rz y b y ł b u rm is trz m i* sta w ra z z p rz e d sta w ic ie -
lu d u w ie jsk ie g o w sz k o ła c h ś re d n ic h i w y ż szy c h sta le s p a d a . B o ro b o tn ik m a ją c y r z n ą ro d z in ę n ie m o ż e p o k ry ć ty c h w y d a tk ó w . N ie s ta ć g o n a to .
J a k ą ro lę g ra ją o p ła ty , o ty m św ia d c zy fa k t, ż e d 'z iec i n iż szy c h fu n k c jo n a riu s z ó w p a ń s tw o w y c h , k tó ry c h z ro d z in a m i je st n ie sp e łn a m i
lio n , s ta n o w ią 1 4 p ro c , u c z n ió w I k l.
g im n ., n a to m ia s t d izie c i 9 m ilio n ó w (z ro d z in a m i) ro b o tn ik ó w s ta n o w ią ty lk o 7 ,6 p ro c , u c z n ió w te jż e k la sy . O c z y w iśc ie p e w n ą ro lę g ra tu ró w n ie ż a m b ic ja , le c z g łó w n ą — u w o ln ie n ie o d o p ła t d z ie c i fu n k c jo n a riu sz ó w p a ń stw o w y c h .
J e ż eli ju ż is tn ie ją o p ła ty w p o s ta c i t. zw . ta k sy a d m in is tra c y jn e j i t. p . p o w in n y o n e b y ć w y so k ie, a le p o b ie ra n e ty lk o o d d z ie c i ro d z ic ó w z a m o ż n y c h , i p o w in n y b y ć p rz e z n a c z a n e w lw ie j c z ęśc i n a s ty p e n d ia d la z d o ln y c h d z iec i lu d u . N a jw ła śc iw sz y m je d n a k — p rz y z n a je m y , że n a j
tru d n ie js z y m — ro z w ią z a n ie m p ró b ie m u b y ło b y z u p e łn e z n ie s ie n ie o p ła t
— p rz e d e w sz y stk im w s z k o ła c h z a w o d o w y c h . B o P o lsce trz e b a w ielu tę g ic h fa c h o w có w .
T a k c z y o w a k p ro b le m te n ro z w ią
w y w o ły w a ły ro d z a j n ie p e w n o ści w n ie k tó ry c h k o ła c h p o lity c z n y c h R z e sz y . T e n m o m e n t o s o b iste j d e c y z ji u w y p u k la się p rz y ty m w fo rm ie p o d a n ia d o w ia d o m o śc i p u b lic z n e j ta k d o n io sły c h z m ian . Z o sta ły o n e o g ło sz o n e n ie ja k o u c h w a ły g a b in etu , le c z m a n ifesty (E rla ss) k a n c le rz a .
Z a rz ą d z e n ia d z isie jsz e d o w o d z ą n a jd o b itn ie j, ż e w ła d z a k a n c le rz a ja k o w o d z a n a ro d u je st d z iś n ie o g ra n icz o n a i p a rtia n a ro d o w o - s o c ja listy c z n a u z y s k a ła w d n iu d z isie jszy m je sz c z e w ię k sz ą siłę w y k o n a w c z ą w n a jisto tn ie jsz y c h d z ie d z in a c h ż y c ia
la m i m ie jsc o w y c h w ła d z sa m o rz ą d o w y c h o ra z tłu m y lu d n o śc i z o k o lic z n y c h g m in , u rz ą d z a ją c d o sto jn y m g o śc io m s e rd e c z n ą o - w a c ję .
O g o d z . 9 -te j re g e n t H o rth y p rz y ją ł w w a g o n ie sa lo n o w y m „ T u ra n a " p o s ła w e g ’e r sk ie g o w W a rs z a w ie m in . d e H o ry i a tta c h e w o jsk o w e g o p o s e ls tw a p łk . L e n g y e l, a n a s tę p n ie w ita ją c eg o g o w im ien i s rz ą d u p o l
sk ieg o m in is tra U lry c h a i c z ło n k ó w p o lsk ie j św ity , p rz e p ro w a d z a ją c z r.im i d łu z sz ą s e r
d e c z n ą ro z m o w ę -
P o p rz y b y c iu p o c ią g u d o T rz e b in i d o s a lo n k i św ity p o lsk ie j w s ie d li o c z e k u ją c y p rz y b y c ia p o c ią g u w o je w o d a k ra k o w s k i d r.
T y m iń sk i o ra z d o w ó d c a k o rp u s u g e n . N a r- b u tt-Ł u c z y ń sk i, k tó rz y z a m e ld o w a li się w p o c ią g u re g e n to w i W ę g ie r.
Z T rz e b in i ru s z a p o c ią g w ś ró d p e łn y c h e n tu z ja z m u o w a .jy j z e b ra n e ; w z d łu ż to ró w k o le jo w y c h p u b lic z n o śc i w s tro n ę K ra k o w a, g d z ie u ro c z y s te p o w ita n ie p rz e z p a n a P re z y d e n ta R . P .f M a i s z a lk a Ś m ig le g o -P .y d z a o ra z p rz e d s ta w ic ie li rz ą d u n a s tą p iło o g o d z ,
9 ,3 0 . ]
z a n y b y ć m u si ja k n a jry c h le j. N a j
w ię k sz y m b o g a c tw e m P o lsk i je s t c z ło w iek i n ie w o ln o m a rn o w a ć te g o b o g a c tw a. K a ż d y P o la k p o w in ie n m ieć p ra c ę i m o ż liw o ść a w a n s u sp o łe c z n e g o , m o ż n o ść w y b ic ia s ię i n a j
le p sz e g o z u ż y tk o w a n ia sw y ch sił i ta le n tó w w p ra c y d la d o b ra N a ro d u i P a ń s tw a . T rz e b a w ię c o tw o rz y ć b ra m y sz k ó ł d la w s z y stk ic h u z d o ln io n y c h ła k n ą c y c h n a u k i i w ie d z y . T rz e b a u m o ż liw ić u ta le n to w a n y m d z ie c io m lu d u k s z ta łc e n ie się.
T o n ie p ra w d a , ż e w P o lsc e m a m y n a d m ia r in telig en c ji. M a m y n a d m ia r in telig e n c ji, a le o b c e j, ż y d o w sk ie j.
N a w si i w m ia s te c z k a c h b ra k le k a rz y , w m ia sta c h b ra k w y k s z ta łc o n y c h h a n d lo w c ó w , p rz e m y s ł o d c z u w a b ra k tę g ic h in ż y n ieró w i te c h n ik ó w , ro l
n ic tw o — d z ie ln y c h p o stę p o w y c h a g ro n o m ó w . J e ż e li n ie p rz y g o tu je m y w p o rę n o w y c h k a d r — n ie b ę d z iem y m o g li ro z w in ą ć n ie k tó ry c h g a łę z i n a sz e g o g o s p o d a rs tw a n a ro d o w e g o p rz y n a jp o m y śln ie jsz e j n a w e t k o n iu n k tu rz e .
K b z y w d a d z iec i p ro le ta ria tu je st k rz y w d ą P o ls k i. I c h o ć b y d la te g o n ie m o ż e b y ć d łu ż ej c ie rp ia n a .
J a n Z a g ie rsk L
p a ń stw o w e g o R z e sz y : w w o jsk u i p o lity c e z a g ra n ic zn e j. C a łk o w ite p o d p o rz ą d k o w a n ie a rm ii k a n c le rz o w i H itle ro w i ja k o sz e fo w i p a rtii n a ro d o w - so c ja listy c z n e j u su w a w sz e lk ie m o ż liw o śc i p o lity c z n y c h ro z d ź w ię - k ó w , o k tó ry c h w te j d z ie d zin ie z w ła sz c z a o s ta tn io d u ż o w sp o m in a n o . P rz e z p o w o ła n ie n a s ta n o w is k o m in is tra s p ra w z a g ran ic z n y c h d o ty c h c z a so w e g o a m b a sa d o ra w L o n d y n ie R ib b e n tro p a , s ta je n a c z e le te g o re ^ s o rtu m ą ż stan u , k tó ry ja k o je d e n z n a j
d a w n ie jsz y c h c z ło n k ó w p a rtii i n a le ż ą c y d o k o ła n a jb liższ y ch sw e g o w o d z a , d a je m u g w a ra n c ję p ro w a d z e n ia p o lity k i z a g ra n ic z n e j R z e sz y w n a jśc iśle jsz y m z n im p o ro z u m ie n iu .
C h a ra k tery z u ją c n o w o p o w sta łą sy tu a cję o k re ś lił ją w y so k i u rz ę d n ik p a ń s tw o w y p rz e d s ta w ic ie lo w i P a t.: J e s t to z e sp o le n ie w sz y stk ic h sił n a ro d u , k o n ie c z n e w p e w n y c h d e c y d u ją cy c h m o m e n tac h i fa z a c h ż y c ia p a ń stw o w e g o . W d o b ie o b e c n e j z e sp o le n ie m ię d z y p o lity k ą , ż y c iem g o s p o d a r
c z y m i w o jsk o w o śc ią d o sz ło d o ta k ie g o p o z io m u , ż e w y m a g a o n o p e w n e g o s k o n c e n tro w a n ia w o so b o w o śc i." W p o ję c iu k o m e n ta to ra o so b o w o ść tę s ta n o w i k a n c le rz H it
le r, k tó ry p o d p o rz ą d k o w u je so b ie d z iś b a r
d z ie j b e z p o ś red n io n iż k ie d y k o lw ie k w sz y st k ie n a jw a żn ie jsze re s o rty , sk u p ia ją c ic h sz e fó w w n o w o u tw o rz o n e j ta jn e j ra d z ie g a b i
n e to w e j.
J a k się d o w ia d u je p rz e d s ta w ic ie l P A T , z e s tro n y m ia ro d a jn e j p rz y c z y n y n ie z w o ła - n ia R e ic h sta g u w d n iu 3 0 s ty c z n ia d o p a t
ry w a ć się n a le ż y w d z iś o g ło sz o n y c h d e k re ta c h , k tó re n ie b y ły w d a n e j c h w ili o s ta te c z n ie u s ta lo n e .
P ro g ra m p o s ie d z e n ia R e ic h sta g u , z a p o w ie d z ia n e g o n a n ie d z ie lę 2 0 b m ., p rz e w id u je , ja k o św ia d c z a ją d a le j, ty lk o d a n ie p rz e z k a n c le rz a „ o g ó ln e g o rz u tu o k a n a c a ło k s z ta łt s y tu a c ji" . N ie n a le ż y b y n a jm n ie j sp o d z ie w ać się n o w y c h se n sa c y j, a n i w p o lity c e w e w n ę trz n e L a n i te ż z ą g ra n ic z n e i
M M M M M
w . * N ie d z ie la , d n i a 6 l u te g o 1 9 3 8 r . flfir. 9
Powołanie Tajnej RadyCBA
B e r lin , 5 . II. (P A T .) fC a n cłe r z R z e s z y o g ło sił n a s tę p u ją c e z a r z ą d z e n ie w s p r a w ie u tw o r z e n ia p r y w a t
n e j ta jn e j r a d y p r z y je g o g a b in e c ie :
„ P o w o łu ję d o ż y c i a p r y w a t n ą t a j n ą r a d ę p r z y m o im g a b i n e c i e , k t ó r e j z a d a n i e m b ę d z ie u d z i e l a n i e m i r a d w k i e r o w n i c t w i e p o lity k i z a g r a n ic z n e j. N a p r z e w o d n i c z ą c e g o te j r a d y p o w o łu ję m i n i s t r a R z e s z y b a r o n a r o n N e u r a t h a , C z ło n k a m i r a d y z o s ta n ą m i a n o w a n i: „ M i n i s t e r s p r a w z a g r a n i c z n y c h J o a c h im v o n R i b b e n tr o p , p r e m i e r p r u s k i i m i
n i s t e r l o t n ic t w a H e r m a n G o e r in g , z a s tę p c a F u e h r e r a d o s p r a w p a r t y j n y c h R u d o lf H e s s , m i n i s t e r p r o p a g a n d y d r . J ó z e f G o e b b e ls , m i n i s t e r R z e s z y i s z e f k a n c e l a r i i d r . H a n s H e i n r ic h L a m m e r s , n a c z e ln y d o w ó d c a a r m ii lą d o w e j g e n e r a ł v o n B r a u c h i t c h , n a c z e l
n y d o w ó d c a m a r y n a r k i a d m ir a ł R a e d e r i s z e f d o w ó d z t w a a r t y l e r ii g e n e r a ł K e i te l " .
K a n c l e r z R z e s z y z w o ln ił b a r o n a v o n N e u r a th a z e s t a n o w is k a m i n is t r a s p r a w z a g r a n ic z n y c h R z e s z y , p o s ta n a w i a j ą c z a r a z e m , iż b a r o n v o n N e u r a t h n a d a l p o s i a d a ć b ę d z ie t y t u ł m i n i s t r a R z e s z y z o p u s z c z e n ie m z w y c z a jo w o d o t y c h c z a s u ż y w a n e g o o k r e ś l e n i a „ m i n is te r b e z t e k i " .
K a n c l e r z H i t le r o d w o ł a ł a m b a s a d o r a R z e s z y w L o n d y n ie v o n R i b b e n tr o p a z z a j
m o w a n e g o s ta n o w i s k a i m i a n o w a ł g o m in i
s tr e m s p r a w z a g r a n ic z n y c h . J e d n o c z e ś n i e k a n c l e r z R z e s z y o d w o ł a ł a m b a s a d o r ó w w R z y m ie — v o n K a s s e l a , w T o k io — v o n D i e r c k s e n a i w W i e d n i u — v o n P a p e n a i p r z e n i ó s ł ic h w s t a n r o z p o r z ą d z a ln o ś c i.
B L O M B E R G O W I U D Z IE L O N O D Y M I S J I . B e r lin , 5 . II. (P A T .) K a n c l e r z H i tl e r w y s t o s o w a ł d o m a r s z a łk a v o n B l o m b e r g a l is t , w k t ó r y m z a z n a c z a , ż e m a r s z a ł e k n i e je d n o k r o t n i e p r o s i ł g o o z w o ln ie n ie z e s t a n o w i s k a m i n i s t r a w o j n y i n a c z e ln e g o d o w ó d c y , a to z p o w o d u z łe g o s t a n u z d r o w ia . O b e c n ie K a n c le r z z d e c y d o w a ł s i ę u w z g l ę d n ić je g o p r o ś b ę . W d a l s z y m c i ą g u l is tu k a n c l e r z H i tl e r p o d n o s i w y b i tn e z a s łu g i m a r s z a ł k a v o n B l o m b e r g a w r e o r g a n i z a c j i a r m ii n i e m ie c k i e j , z a c o w y r a ż a m u s w e u z n a n i e i w d z ię c z n o ś ć .
I G E N . F R IT S C H O W I R Ó W N IE Ż . K a n c le r z w y s t o s o w a ł j e d n o c z e ś n ie d o u s t ę p u j ą c e g o n a c z e l n e g o d o w ó d c y a r m ii l ą d o w e j g e n e r a ł a p u ł k , v o n F r i t s c h a n a s t ę p u ją c e p is m o : „ Z e w z g l ę d u n a n a d w ą t lo n y s t a n z d r o w ia b y ł p a n z m u s z o n y p r o s i ć m n ie o z w o i n i e n i e z e s w e g o s t a n o w i s k a . P o n i e w a ż o d b y ta n i e d a w n o k u r a c ja n a p o ł u d n i u n i e d a ł a o c z e k i w a n y c h r e z u l
t a tó w , z d e c y d o w a ł e m s ię u w z g lę d n i ć p a ń s k ą p r o ś b ę . P r z y o k a z j i p a ń s k i e g o u s t ą p i e n i a z s z e r e g ó w a r m ii c z y n n e j , p r a g n ę p a n u w y r a z i ć m ą g ł ę b o k ą w d z ię c z n o ś ć z a z n a k o m ite r e z u lt a ty o s i ą g n i ę te p r z y o d b u d o w ie a r m ii, k t ó r e p o z o s ta n ą h i s to r y c z n i e z w ią z a n e z d o k o n a n y m w o s t a t n i c h l a t a c h o d n o w i e n i e m i w z m o c n ie n ie m a r m ii n i e m i e c k ie j .4'
H IT L E R S Z E F E M S IŁ Z B R O J N Y C H R Z E S Z Y .
B e r lin , 5 . II. (P A T .) K a n c l e r z R z e s z y w y d a ł n a s tę p u j ą c y r o z k a z :
K i e r o w n i c t w o s iła m i z b r o jn y m i o - b e j m u j ę o d d z iś o s o b iś c ie . D o ty c h c z a s o w y u r z ą d s ił z b r o j n y c h w m i n i
s t e r s t w i e w o jn y p r z e c h o d z i j a k o n a c z e ln e d o w ó d z tw o s ił z b r o jn y c h j j a k o m ó j s z t a b w o js k o w y b e z p o ś r e d n i o p o d m o je r o z k a z y . N a c z e le s z t a b u n a c z e l n e g o d o w ó d z t w a s i ł z b r o j n y c h s to i d o t y c h c z a s o w y s z e f u r z ę d u s i ł z b r o j
n y c h j a k o „ s z e f n a c z e ln e g o d o w ó d z t w a s ił z b r o j n y c h 44. P o s i a d a o n r a n g ę m i n i s t r a . N a c z e l n e d o w ó d z tw o , s ił z b r o j n y c h p r z e j m u j e j e d n o c z e ś n ie a - g e n d y m i n is te r s t w a w o jn y , z a ś s z e f n a c z e l n e g o d o w ó d z tw a s ił z b r o j n y c h k o r z y s t a z m e g o p o l e c e n ia z u p r a w n i e ń , k t ó r e n a l e ż a ł y d o t y c h c z a s d o m in i s tr a w o jn y . W c z a s ie p o k o j u z a d a n i e m n a c z e l n e g o d o w ó d z tw a j e s t p r z y g o to w a n i e o b r o n y p a ń s tw a .
G O E R I N G M A R S Z A Ł K I E M . B e r lin , 5 . II. (P A T .) K a n c l e r z R z e s z y m i a n o w a ł n a c z e l
n e g o d o w ó d c ę s i ł l o tn i c z y c h g e n e r a ł a
p u ł k . G o e r in g a — m a r s z a łk i e m p o l n y m R z e s z y .
N O M IN A C J A G E N . K E IT E L A . B e r lin , 5 . II. (P A T .) N o w o m i a n o w a n y s z e f n a c z e l n e g o d o w ó d z tw a s i ł z b r o jn y c h , d o t y c h c z a s o w y s z e f u r z ę d u s i ł z b r o jn y c h , g e n e r a ł a r t y l e r i i K e i te l u r o d z ił s i ę 2 2
Samoloty włoskie zatopiły
mowu statek angielski
P a r y ż , 5 . I I . ( P A T .) A g e n c j a H a v a s a d o n o s i z B a r c e lo n y . M i
n i s t e r s t w o o b r o n y n a r o d o w e j o g ło s iło n a s tę p u j ą c y k o m u n i k a t ;
O g o d z . 6 ,4 5 w o d le g ło ś c i 2 0 m il n a p o łu d n io w y w s c h ó d o d B a r c e l o n y d w a w o d n p - p ł a t o w c e , p o c h o d z ą c e z b a z y w ł o s k i e j n a M a jo r c e z a a ta k o w a ły p a r o w ie c a n g i e l s k i
„ A l e jr a " z G la s g o w , k t ó r y p o d ą ż a ł z D im - m in g h a m d o B a r c e l o n y z ł a d u n k i e m w ę g la . W o d n o p ł a t o w c e r z u c i ł y lic z n e b o m b y , z k t ó r y c h t r z y t r a f i ły s t a t e k p o d c z a s p i e r w s z e g o p r z e l o t u . D w ie b o m b y u d e r z y ł y s t a -
Litwini amerykańscy występują
przeciw reżimowi kowieńskiemu
K r ó le w ie c , 5 . 2 . (P A T .) Z K o w n a d o n o s z ą : D u ż e w r a ż e n i e w t u t e js z y c h k o ł a c h p o l i t y c z n y c h w y w o ł a ła w i a d o m o ś ć , o t r z y m a n a z e S t a n ó w Z je d n o c z o n y c h , o w i e lk i e j a k c j i p r z e p r o w a d z o n e j p r z e z L i tw i n ó w a m e r y k a ń s k i c h , s k i e r o w a n e j p r z e c i w k o o b e c n e m u r e ż im o w i l i te w s k ie m u . L it e w s k i e w ł a d z e k o ś c ie l n e w A - m e r y c e w y d a ł y m . in . o k ó ln ik , w z y w a j ą c y d o b o j k o t u l i t e w s k i c h p r z e d s t a w ic i e l i d y p -
Nowi mieszkańcy Berezy
W a r s z a w a , 5 . II.
W t o k u d a ls z e j a k c ji, p o d j ę t e j p r z e z m i
n i s te r s t w o s p r a w w e w n ę tr z n y c h , w y s ł a n o p o n o w n : e d o B e r e z y K a r t u s k i e j k i l k a n a ś c ie o s ó b z W a r s z a w y , s ta n o w i ą c y c h n i e p o p r a w n ie s z k o d l i w y e l e m e n t p r z e s t ę p c z y .
T y m r a z e m w y s ł a n i z o s t a l i w w ię k s z o ś c i z a w o d o w i p r z e m y t n i c y i s z k o d n i c y n a o d c in k u g o s p o d a r c z y m s t o l i c y i k r a j u .
M . in . P a s k e s A n s z e l — b . c z y n n v z a w o d o w y p r z e m y t n i k , z u c h w a ły i b e z w z g lę d n y w u ż y c iu ś r o d k ó w d la r e a l iz a c j i p r z e s t ę p c z y c h p l a n ó w o r a z z a c i e r a n i a d o w o d ó w w i
n y i u n i k a n i a o d p o w i e d z i a l n o ś c i k a r n e j . B y ł o n k i l k a k r o t n i e k a r a n y z a p r z e m y t o r a z u - s i ł o w a n ie p r z e k u p s t w a u r z ę d n i k a i s t a w i a n ie o p o r u ..
T k a c z y k S t e f a n — z a w o d o w y i n i e u c h w y t n y p r z e m y t n i k , u p r a w i a j ą c y p r z e m y t w s z e l k i c h t o w a r ó w n a d u ż ą s k a lę . B y ł k i l
k a k r o tn i e k a r a n y s ą d o w n ie .
I g r a J a k u b S h e m ia — z a w o d o w y p r z e m y t n i k o r o z l e g ł y c h s t o s u n k a c h z w y t r a w n y m i p r z e m y t n ik a m i k r a j u i z a g r a n i c y . O r g a n i z a t o r b a n d p r z e m y t n i c z y c h i ic h p r z y -
Doboszyński przed sadem
L w ó w , 5 . IT . (P A T .) I P o o d c z y t a n i u a k t u o s k a r ż e n i a p r z e w o d - . .V . _ _ t_ _ _ _ _ n ir r a r v r n z n r a w v z a n v t u i e D o b o s z v ń s k ie - P r z e d s ą d e m p r z y s i ę g ły c h w e L w o w ie
r o z p o c z ę ł a s i ę w c z o r a j r o z p r a w a p r z e c i w k o in ź . A d a m o w i D o b o s z y ń s k ie m u , p r e z e s o w i p o w i a to w e m u z a r z ą d u . S t r o n n ic t w a N a r o d o w e g o , p r z e w ó d c y b a n d y d y w e r s y jn e j, k t ó r a z o r g a n iz o w a n a i k i e r o w a n a p r z e z n ie g o , d o k o n a ła n a j ś c ia n a M y ś le n ic e , d o p u s z c z a ją c s ię s z e r e g u p r z e s tę p s t w .
P r z e w o d n i c z ą c y t r y b u n a ł u s ę d z i a D y s ie - w ic z . W s k ł a d k o m p l e t u t r y b u n a ł u w c h o d z ą : s ę d z i a M ic h a le , s . F r a n k e n , o r a z z a p a s o w y s . O l c h a w a . P o p ie r a o s k a r ż e n i e p r o k u r a t o r O l s z e w s k i , o r a z p r o k . O l b e r e k . Ł a
w ę o b r o ń c ó w z a jm u ją m . in . a d w o k a t P ie - r a c k i , S t y p n i k o w s k i , C z e r w i ń s k i , P o z o w s k i, M a c iu liń s k i, M a c ie jk o .
R o z p r a w a r o z p o c z ę ła s ię k i l k a m i n u t p o 9 - te j. D o b o s z y ń s k ie g o d o s t a r c z o n o d o s ą d u p o d e s k o r t ą p o lic ji. N a w s tę p i e p r z e w o d n i
c z ą c y t r y b u n a ł u p r z y s tą p i ł d o s p r a v d z e n ia o b e c n o ś c i s ę d z ió w p r z y s ię g ły c h , p o c z y m w d r o d z e lo s o w a n ia u s ta lo n y z o s ta ł s k ła d ła w y p r z y s ię g ły c h .
s i e r p n i a 1 8 8 2 r ., i p o c h o d z i z r o d z in y o b y w a t e li z ie m s k ic h . W r . 1 9 0 1 m ia n o w a n y p o d p o r u c z n i k ie m . P o d c z a s w o j n y ś w ia t o w e j d o w o d z ił b a t e r i ą , p o c z y m p i a s t o w a ł r o z m a i te u r z ę d y w s z t a b i e g e n e r a l n y m . W r . 1 9 2 9 w r a n d z e p o d p u łk o w n ik a b y ł n a c z e ln i k i e m w y d z ia ł u w m i n is t e r s t w ie w o jn y . W r . 1 9 3 4 K e it e l z o s t a ł m ia n o w a n y g e - n e r a ł- m a jo r e m i w k r ó t c e p o t e m s z e f e m u r z ę d u s ił z b r o jn y c h .
t e k p o d c z a s p o w t ó r n e g o a t a k u . S t a t e k n a t y c h m i a s t z a t o n ą ł .
Z a ło g a , s k ła d a j ą c a s ię z 2 5 o s ó b , z o s ta ł a c a ł k o w i c ie u r a t o w a n a p r z e z m o t o r ó w k i r z ą d o w e i b a r k i r y b a c k i e . O b s e r w a t o r k o n t r o li m i ę d z y n a r o d o w e j , o b y w a t e l a n g ie ls k i, z o s ta ł r ó w n i e ż u r a t o w a n y . O k o ło g o d z . 1 0 z a ł o g a z a t o p i o n e g o s t a tk u p r z y b y ł a d o B a r c e lo n y , g d z ie u d z ie lo n o je j p o m o c y .e k a r - s k ie j. S t a t e k p ł y n ą ł p o d f la g ą b r y t y j s k ą i b y ł o z n a c z o n y w m y ś l z a l e c e ń k o m is ji k o n - t r o l u j ą c e t
l o m a t y c z n y c h w k r a j a c h a m e r y k a ń s k i c h o r a z b o j k o t u u r o c z y s t o ś c i, k t ó r e z o r g a n i z o w a n e m a ją b y ć w k r ó t c e n ^ z e z p l a c ó w k i l i
t e w s k i e w A m e r y c e w z w i ą z k u z p r z y p a d a j ą c ą n a 1 6 l u t e g o 2 0 - tą r o c z n i c ą p o w s t a n i a p a ń s t w a l i t e w s k i e g o . J a k i n f o r m u j , a k c ja t a w y n i k a z u t r u d n i e ń , n a j a k i e d z i a ł a l
n o ś ć k a t o li c k ic h o r g a n iz a c y j n a t r a f i a n a L it w i e z e s t r o n y w ła d z .
w ó d c a . K a r a n y b y ł s ą d o w n ie m , I n . n a k a r ę p i e n i ę ż n ą w w y s o k o ś c i 2 3 4 .4 2 0 z ł i k o n f i s
k a t ę t o w a r ó w . *
Ś a n d z e r M o r d k a M e n o c h — r u c h liw y z a w o d o w y p r z e m y t n i k , k t ó r e g o d z i a ła l n o ś ć p o l e g a g łó w n ie n a f in a n s o w a n iu a k c ji p r z e m y tn ic z e j.
H a n d e l s m a n M o jż e s z M e n d e l — je d e n z n a j b a r d z i e j c z y n n y c h c z ł o n k ó w c z a r n e j g i e ł
d y i s p e k u l a n t ó w , p o b i e r a j ą c y l i c h w ia r s k i e p r o c e n t y , p r z e d e w s z y s t k i m z a ś p r o w a d z ą c y n a d u ż ą s k a l ę s k u p o b c y c h w a l u t d la p r z e m y t u z a g r a n i c ę . Z a jm u je s ię r ó w n ie ż s k u p e m P o ż y c z k i N a r o d o w e j p o c e n a c h l i c h w ia r s k i c h i t. p .
Z a l e w s k i W ł a d y s ł a w — z a w o d o w y p r z e m y tn ik , u p r a w i a j ą c y p r z e m y t n a d u ż ą s k a lę . W y r z ą d z a p o w a ż n e s t r a t y d la S k a r b u P a ń s tw a i ż y c ia g o s p o d a r c z e g o k r a ju . K i lk a k r o t n i e k a r a n y s ą d o w n ie .
K o m a r S z u lim S z a c h n a — z n a n y p r z e m y t n i k z a w o d o w y , n i e u c h w y t n y , w y r z ą d z a p o w a ż n e s z k o d y w ż y c iu g o s p o d a r c z y m k r a ju . K a r a n y s ą d o w n ie .
- n i c z ą c y r o z p r a w y z a p y t u j e D o b o s z y ń s k ie g o k o le jn o , c z y p r z y z n a j e s ię d o p r z e - s t ę p s t w , z a w a r t y c h w a k c i e o s k a r ż e n i a . C o d o p i e r w s z e g o u t w o r z e n ia z w i ą z k u z b r o j n e g o , D o b o s z y ń s k i z a p r z e c z a . D o n a s tę p n y c h z a r z u t ó w p r z y z n a j e s ię , o m a w ia ją c i u z u p e ł n i a j ą c je w n i e k t ó r y c h m ie js c a c h .
D l a p o z n a n i a p s y c h i k i o s k a r ż o n e g o p r z e w o d n i c z ą c y d ą ż y d o u s t a le n i a , c z y D p b o - s z y ń s k i n i e c h c i a ł n a r z u c i ć o g ó ło w i s w y c h w ł a s n y c h p r z e k o n a ń , k t ó r e p a r ł y g o d o b u n t u .
A d w . S t y p u ł k o w s k i z g ł a s z a w t y m m o m e n c ie w n i o s e k o w y ł ą c z e n ie p r z e w , D y s ie - w i c z a z e s k ł a d u s ą d u z a r z e k o m e p r z e s ą d z a n i e z g ó r y p o g lą d u s ą d u . S p r z e c iw i a s ię t e m u p r o k . O ls z e w s k i, s t w i e r d z a j ą c , ż e p r z e w o d n i c z ą c y n ie d a ł ż a d n e g o w y r a z u p o g lą d o m c z y t l p r z e d z e n i o m s ą d u . S ą d u d a ł s ię n a n a r a d ę n a d w n i o s k i e m o b r o ń c y . — W n i o s e k t e n r o z p a t r u je in n y s k ł a d s ę d z io w s k i.
P o p r z e r w 'e o g ło sz o n o ^ u c h w a łę s ą d u , o d d a la ją c ą w n io s e k o b r o n y , g d y ż w y r a ż e n ia
p r z e w o d n i c z ą c e g o , s k ie r o w a n e d o o s k a r ż o n e g o : „ — K t o p a n u d a ł w ł a d z ę p o d n o s z e n i a b u n t u p r z e c i w p r a w o w i t y m w ł a d z o m p a ń s tw o w y m " n ie s tw a r z a ż a d n y c h z n a m io n w y p o w i e d z e n i a t e g o r o d z a j u , k t ó r e m o g ło b y w y w o ł a ć w ą t p li w o ś c i c o d o b e z s t r o n n o ś c i o d n o ś n e g o s ę d z ie g o .
- - - -* . -’I
Nowy dyrektor P. U. W. F.
B h J W a r s z a w a , 5 . II.
J a k s ię d o w ia d u je m y , n a m ie js c e g e n e r a ł a O ls z y n y W ilc z y ń s k ie g o , k t ó r y z o s ta ł p o w o ł a n y n a i n n e s ta n o w i s k o w w o js k u , d y r e k to r e m P a ń s tw o w e g o U r z ę d u W . F . i P . W . m i a n o w a n y z o s t a ł g e n e r a ł K a z im ie r z S a w i c k i .
9 osób zginęło wskutek eksplozji
K a p s ta d t , 5 . I I . ( P A T .) W f a b r y c e m a t e r i a ł ó w w y b u c h o w y c h w S o m e r s e t - W e s t w y d a r z y ł a s i ę z n i e w y j a ś n io n y c h p r z y c z y n e k s p lo z ja , w k t ó r e j z g i
n ę ł o 9 o s ó b o r a z w i e l e o s ó b z o s ta ł o r a n io n y c h .
Katastrofa górnicza
O t t a w a , 5 . I I . ( P A T .) W S u d b u r y ( s t a n A n t a r ia ) z g in ę ło 5 - c iu g ó r n ik ó w , p r z y w a l o n y c h b l o k i e m s k a l n y m w c z a s i e z a k ła d a n ia n o w e g o c h o d n ik a .
Pociąg rozbił samochód
B r u k s e la , 5 . I I . ( P A T .) P o c ią g p o d ą ż a ją c y z C h a r l e r o i d o B r u k s e li n a p r z e j e ź d z i e z d e r z y ł s ię z s a m o c h o d e m , r o z b i j a j ą c g o i o d r z u c a j ą c n a o d l e g ło ś ć s tu m e t r ó w . Z p o d s z c z ą t k ó w s a m o c h o d u w y d o b y t o z w ł o k i t r z e c h p a s a ż e r ó w .
Poroces NiemCIera
B e r lin , 5 . I I . ( P A T .) P r o c e s p r z e c i w p a s t o r o w i N i e m o e l l e r o - w i w y z n a c z o n y n a 7 l u t e g o , o d b ę d z i e s ię p r z e d s ą d e m s p e c j a l n y m w M o a b ic ie , k t ó r e g o w y r o k i n :e p o d le g a j ą a p e la c ji. R o z p a t
r u j e o n p o w a ż n i e j s z e w y k r o c z e n i a p r z e c i w k o n s t y t u c j i i ł a d o w i p u b lic z n e m u . R z e c z ą t r y b u n a ł u j e s t d o p u s z c z e n i e l u b n i e d o p u s z c z e n i e ja w n o ś c i. P r z e w i d y w a ć j e d n a k n a le ż y , ż e r o z p r a w a b ę d z i e ta jn a *
N a w iJ n o k r ę g ii p o lit y c z n y m
W Krakome odbył się zjazd działa
czy Stron. Narodowego, w którym wziął udział dr. Bielcki i b. pos. Rymar. Zjazd miał na celu ożywienie ducha w partii na terenie woj. krakowskiego,
9 * *
„Jutro Pracy1' pisze:
„Na Komisji BudżetowejSejmu przy omawianiu działalności Ministerstwa Przemysłu iHandlu p. wiceminister Ro se wyjaśnia, dlaczego jeden kartel rząd likwiduje, inne oszczędza.
Ktoś z posłów zauważa:
— Zabija płotki a pozostawia szczu
paki.
1 pada pytanie:
— A drożdżownie?...
Na to poseł Dudziński:
— To szczupak faszerowany...
P. wiceminister Bose szczupaka fa
szerowanego przełknął w milczeniu11,
♦ ♦*
Odbyło sie posiedzenie władz partii syjonistycznej, na którym omawiano sprawę kongresu żydowskiego w Polsce w marcurb. Postanowiono m. in. zapro
sić na kongres Weizmanna.
« *
Na dzień 13 bm. 0. K. R. PPS. w Krakowie zwołał duże zebranie publicz ne, celem zaprotestowania przeciwko pro jektom nowych ustaw wyborczych do sa
morządu 6 większych miast. W zebraniu wezmą udział wszystkie klasowe związki zawodowe oraz zawodowe związki pra cownicze.
'ir ♦
*
Na publicznym zebraniu, zwołanym przez Stron. Narodowe w dniu 6 bm. w Warszawie, w sprawie samorządu stoli
cy, zabierzeglos prezes Stron. Narodowe go, dr. Kowalski. Bedzie to pierwsze przemówienie, wygłoszone przez nowego prezesa na publicznym zebraniu w sto
licy.
Nie jest wykluczone, że pozostanie ono natym poziomie, cowystąpienie we Lwo-'
