Bezolatny dodatek do „Głosu Wąbrzeskiego poświęcony zagadnieniom rolniczym
Nr. 11 Wąbrzeźno, dnia 18 kwietnia 1931 r. Rok 3
NIE WOLNO!
W wielu okolicach Polski rozpoczęły się już roboty w polu, a teraz po wiiętach Wielkanocnych ruszą one na dobre. Ważny to okres w życiu wiej- skiem, wymagający dużo pracy, dużo wysiłków, a często gęsto i dość pokaźnych wydlatików pienię
żnych.
Praca i wysiłek — zwyczajna to rzecz dla rolni
ka, ale o pieniądz i w dawnych latach na przedwio
śniu była trudno, a już, co dzisiaj, to i z latarką w biały dzień na polskiej wsi go nie znajdzie.
Martwią się tedy gospodarze, a nie jednemu ręce całkiem chćiałyby opaść. Ale co robić? — Głową muru nie przebijesz, a z pustego w próżne i Salomon nie naleje. Trzeba będzie oszczędzać się do ostatnich granic, a pewnikiem i tak nieje
dnego ulepszenia w gospodarce mus będzie zanie
chać.
Ale o jednem pamiętać powinni wszyscy go
spodarze: — nie wolno nam ani jednej piędzi zie
mi pozostawić odłogiem, nie wolno zmniejszać pro
dukcji dotychczasowej. Prawda, że ceny zeszło
roczne były niższe, niż własne koszty produkcji, ale już przecież dziś jest nieco lepiej, a należy się spodziewać, że do żniw będzie jeszcze lepiej, i że produkcja zacznie znów opłacać się należycie.
Wszelkie zaniedbćinia w Siewach wiosennych musiałyby zemścić się na rolniku prędzej czy pó
źniej. Może niejedno w gospodarce zmienióby po
trzeba, może od zwykłego płodoz-mianu coś niecoś odstąpić, ale w niczem nie wolno się zaniebywać i nie opuszczać rąk ani na chwilę .
Tego naprawdę nie wolno! Przetrwaliśmy już tyle, to da Bóg, źe przetrzymamy i dalej, a docze
kamy się lepszych dni. W. Żbik.
Do Rolników.
Przeżywany obecnie kryzys w rolnictwie uczy z nas bardzo wiele. Rolnik widzi jasno, że musi u- rządzać tak swe gospodarstwo, ażeby nie ograni
czać się do jednego, dwóch podstawowych źródeł dochodu, — lecz jąć się dostępnych da niego u- praw i hodowli, które go zawsze poratują, gdy do
chód z jednego źródła jak np. teraz z uprawy zbóż zawiedzie.
Rolnicy wielu innych krajów, o gęściejszem za
ludnieniu i znacznie mniejszych obszarach gospo
darstw dawno już trzymają się tej zasady i dzięki temu są zamożniejsi od naszych rolników, posia
dających większe od nich gospodarstwa.
Jednem z takich najbardziej popłatnych źródeł dodatkowego dochodu w gospodarstwie rolnem jest hodowla jedwabników.
Hodowla ta trwa tylko jeden miesiąc w roku
— czerwiec. Jest łatwa. Zajmują się nią dzieci lub kobiety. Prowadzi się ją posiadając kilkanaście drzew morwowych, lub kilkadziesiąt mtr. żywo
płotu morwowego. Nakład pracy i kosztów bardzo mały. Główne przygotowanie — to posadzenie
drzewek morwowych, które będą rosły kilkadzie
siąt i kilkaset lat.
Dochód daje stosunkowo duży, przy przecięt
nej hodowli za jeden miesiąc pracy — 500 zł.
Zbyt na wyprodukowany surowiec jedwabny zapewniony, bo Polska nie posiadając poddostat- kiem własnego jedwabiu, musi go corocznie spro
wadzać z zagranicy za zł. 50.000.000. Pieniądze te powinny dostać się do rąk rolnika polskiego, za
miast być wywożone zagranicę.
Hodowle jedwabników udają się w Polsce bar
dzo dobrze, to też corocznie liczba hodowców wzrasta. Zbogaćcie więc i wy wasze gospodar
stwo — o tę gałąź hodowli.
Wysadźcie przy domu, czy przy drodze kilka
naście drzewek morwowych. Załóżcie dookoła po
dwórza czy sadu żywopłot morwowy, a już za kil
ka lat będziecie zbierać plony i zwiększać corocz
nie wasz dochód.
Drzewka morwowe można nabyć w każdej szkółce drzewek.
co(£ pX J “ m’kO I 3 'S H u N § N^-Q <M <7) '3 Q S =>BA
T O o 2 >
— 4 6 —
S i e j b a r o z p o c z ę t a . P i l n y k m i o t e k r z u c a z i a r n o w ł o n o z i e m i , a ż o n a i d z i a t k i j e g o p r z y p a t r u j ą s i ę z p o z a p ł o t u t e j p r a c y . O b y P a n B ó g b ł o g o s ł a w i ć j e j r a c z y ł , a b y z a s i a n e z i a r n a z b o ż a w y d a ł y o b f i t y p l o n !
O G Ó L N E W S K A Z Ó W K I D O U P R A W Y W A R Z Y W .
Z y s k o w n a u p r a w a w a r z y w b ę d z i e z a l e ż a ł a o d w i e l u c z y n n i k ó w : 1 ) o d w y b o r u z i e m i , 2 ) o d u m i e j ę t n e j u p r a w y r o l i , 3 ) o d n a w o ż e n i a , s p o s o b u u p r a w y , p i e l ę g n a c j i , d o b o r u o d m i a n i t p . N i e k t ó r e t y l k o z w a r z y w w n a s z y c h w a r u n k a c h n i e u d a j ą s i ę . N a o g ó ł w i ę k s z o ś ć w a r z y w r o z w i j a s i ę n o r m a l n i e , w y d a j ą c d o s t a t e c z n e p l o n y . W y b ó r m i e j s c a p o d w a r z y w n i k b ę d z i e n i e j e d n o k r o t n i e r o z s t r z y g a ł o p o w o d z e n i u u p r a w y . W a r z y w a r o l n i c y z a l i c z a j ą d o r o ś l i n o k o p o w y c h . W r o l n i c t w i e r o ś l i n y o k o p o w e z a j m u j ą p r z e d n i e m i e j s c e , o k t ó r e r o l n i c y b a r d z o d b a j ą i s t a r a n n i e p i e l ę g n u j ą . W a r z y w a r ó w n i e ż m a j ą p o d o b n e w y m a g a n i a , a n a w e t w w i ę k s z y m s t o p n i u i d l a t e g o n a l e ż y z w r ó c i ć b a c z n ą u w a g ę n a n a j w a ż n i e j s z e s z c z e g ó ł y z w i ą z a n e z u p r a w ą r o l i . W y s t a w a o d g r y w a w a ż n ą r o l ę , s z c z e g ó l n i e p r z y u p r a w i e w a r z y w w y m a g a j ą c y c h d o s w e g o r o z w o j u w i ę k s z e j c i e p ł o t y . D o t a k i c h r o ś l i n n a l e ż ą o g ó r k i , p o m i d o r y , f a s o l e , c e b u l a , d y n i a , k a l a f i o r y . N a j l e p s z a b ę d z i e w y s t a w a p o ł u d n i o w a l u b p o ł u d n i o w o - w s c h o d n i a , l e c z r ó w n i e ż d o b r y p o d w a r z y w n i k b ę d z i e t e r e n r ó w n y z m a ł e m i p o c h y l e n i a m i w d o w o l n y m k i e r u n k u .
N a o g ó ł p o d w a r z y w a w y b i e r a m y r o l e n o r m a l n i e w i l g o t n e . G l e b y z b y t s u c h e , j a k r ó w n i e ż p o d m o k ł e , s a p o w a t e n i e n a d a j ą s i ę d o u p r a w y r o ś l i n w a r z y w n y c h . N a s u c h y c h r o l a c h m o g ą b y ć u p r a w i a n e s z p a r a g i . R o l a p o d w a r z y w a w i n n a b y ć p r z e w i e w n a , p r z e p u s z c z a l n a , c z y n n a i d o s t a t e c z n i e w i l g o t n a . R o l e z a w i l g o t n e n a l e ż y o s u s z y ć z a p o m o c ą r o w ó w o t w a r t y c h l u b t e ż d r e n o w a n i a .
R o l a p o d w a r z y w a p o w i n n a b y ć w o l n a o d c h w a s t ó w t r w a ł y c h , z w ł a s z c z a p e r z u , o s t u , p o d b i a ł u . R o l e z a c h w a s z c z o n e n a l e ż y o c z y ś c i ć z a p o m o c ą p o d o r y w e k , k i l k a k r o t n e g o s p r ę ż y n o w a n i a w j e d n y m i d r u g i m k i e r u n k u , o r a z b r o n o w a n i a z a p o m o c ą b r o n l e k k i c h , a b y r o z ł o g i c h w a s t ó w t r w a ł y c h w y d o b y ć n a p o w i e r z c h n i ę , a n a s t ę p n i e w y g r a b i ć i u s u n ą ć . C z y n n o ś c i t e ł a t w o m o ż n a w y k o n a ć w s u c h ą i p o g o d n ą p o r ę , W j e s i e n i r o l ę n a l e ż y w y o r a ć d o p e ł n e j g ł ę b o k o ś c i z z a s t o s o w a n i e m p o g ł ę b i a c z y . P o g ł ę b i a c z s p u l c h n i a d n o b r ó z d y b e z w y d o b y c i a j a ł o w y c h w a r s t w w r o l i n a p o w i e r z c h n i ę . R o l n i k , k t ó r y u ż y w a p o g ł ę b i a c z y d o u p r a w y r o l i , m o ż e b y ć p e w n y , i ż p l o n y w a r z y w z w i ę k s z ą s i ę d w u k r o t n i e . P o w s z e c h n i e r o l ę p o d w a r z y w a u p r a w i a s i ę w i o s n ą , g d y j u ż p r z y c h o d z i p o r a s i e w u i s a d z e n i a r o ś l i n , z a n i e d b u j ą c n a j c z ę ś c i e j
u p r a w ę j e s i e n n ą . R o l a u p r a w i o n a w j e s i e n i , w y s t a w i o n a n a d z i a ł a n i e w o d y i m r o z u , z l a s u j e s i ę , n a b i e r z e b u d o w y . g r u - z e ł k o w a t e j , s t a n i e s i ę z a t e m p r z e w i e w n a , p r z e p u s z c z a l n a , z d o l n a z a t r z y m a ć w i ę k s z e i l o ś c i w o d y n a p o t r z e b y r o ś l i n u p r a w n y c h . J e s i e n n a u p r a w a r o l i d a j e n i e o c e n i o n e w y n i k i w w a l c e z c h w a s t a m i . K a ż d e p o r u s z e n i e r o l i w y w o ł u j e k i e ł k o w a n i e n a s i o n w g o r s z y c h w a r u n k a c h , n i ż . r o ś l i n y u p r a w n e , t o t e ż p o o r c e j e s i e n n e j p o m i m o z i m n a n a s i o n a c h w a s t ó w c z ę ś c i o w o k i e ł k u j ą , r e s z t a p o w s c h o d z i n a w i o s n ę , s k o r o s i ę t y l k o z i e m i a t r o c h ę o g r z e j e , a w n a s t ę p s t w i e r o ś l i n k i c h w a s t ó w z o s t a n ą z n i s z c z o n e p r z y w i o s e n n e j u p r a w i e r o l i . N a r o l i , u p r a w i o n e j w j e s i e n i , b ę d z i e m y m i e l i z n a c z n i e m n i e j c h w a s t ó w , z a t e m i p i e l ę g n a c j a r o ś l i n w a r z y w n y c h b ę d z i e z n a c z n i e ł a t w i e j s z a , a g o s p o d y n i e b ę d ą m i a ł y m n i e j k ł o p o t u z p i e l e n i e m .
W i o s e n n a u p r a w a r o l i b ę d z i e p o l e g a ł a n a b r o n o w a n i u , s p r ę ż y n o w a n i u r o l i w d w ó c h p r z e c i w n y c h k i e r u n k a c h , a za
l e ż n i e o d r o ś l i n y u p r a w n e j w y p a d n i e n i e r a z d a ć p ł y t k ą o r k ę . W o g ó l e r o l n i k p o w i n i e n u n i k a ć o r k i n a w i o s n ę , l e c z p r z y u p r a w i e n i e k t ó r y c h r o ś l i n w a r z y w n y c h o r k a p ł y t k a j e s t k o n i e c z n ą , s z c z e g ó l n i e n a g l e b a c h z w i ę z ł y c h i c i ę ż k i c h . P ł y t k ą o r k ę n a w i o s n ę s t o s u j e s i ę p r z y u p r a w i e k a p u s t y , k a l a f i o r ó w , c e b u l i , o g ó r k ó w i p o m i d o r ó w , j e s t t o o r k a w y - w y k o n y w a n a b e z p o ś r e d n i o p r z e d s a d z e n i e m . Z r o z u m i a ł ą j e s t r z e c z ą , ż e o r k i n i e p o z o s t a w i a m y w o s t r e j s k i b i e , l e c z d a m y b r o n y z a r a z z a p ł u g i e m , a b y z m n i e j s z y ć w y s y c h a n i e r o l i .
N a w o ż e n i e r o l i m a n a c e l u d o s t a r c z e n i e r o ś l i n o m d o s t a t e c z n e j i l o ś c i p o k a r m ó w m i n e r a l n y c h . O b o r n i k j e s t n a w o z e m p e ł n y m , z a w i e r a w s z y s t k i e s k ł a d n i k i m i n e r a l n e p o t r z e b n e d l a r o z w o j u r o ś l i n u p r a w n y c h . W a r z y w a r o z w i j a j ą się
d o b r z e n a r o l a c h ż y z n y c h , s i l n i e n a w o ż o n y c h , w s t a r e j k u l t u r z e . D a w k i o b o r n i k a p o d w a r z y w a s t o s u j e s i ę 2 — 3 r a z y w i ę k s z e , n i ż p o d r o ś l i n y o k o p o w e p o l n e . P r z y n a w o ż e n i u p o d w a r z y w a t r z y m a m y s i ę z a s a d y : l e p i e j d a ć z a d u ż o , n i ż z a m a ł o , t e m i b a r d z i e j , ż e s i l n e n a w o ż e n i e w p ł y w a n a ł a d n y p l o n w a r z y w . U p r a w ę j e s i e n n ą r o l i ł ą c z y s i ę z n a w o ż e n i e m o b o r n i k a , l e c z r o l ę n a z i m ę o r z e s i ę n a p e ł n ą g ł ę b o k o ś ć z z a s t o s o w a n i e m p o g ł ę b i a c z y , a z a t e m n a w ó z w y w i e z i o n y p r z e d o r k ą z i m o w ą z o s t a ł b y p r z y k r y t y z a g ł ę b o k o i d l a t e g o l e p i e j j e s t w y w i e ź ć o b o r n i k n a r o l ę j u ż u p r a w i o n ą , r o z -
—ONMLKJIHGFEDCBA
r z u c i ć i d r u g i r a z z a o r a ć , p r z y k r y w a j ą c n a w ó z p ł y t k o . P r a w d a , ż e p r z y t a k i e m p o s t ę p o w a n i u m a m y p o < d w ó j n ą p r a c ę , l e c z z a c h ó d w t y m w y p a d k u s o w i c i e s i ę o p ł a c i . W d o b r z e p r o w a d z o n e o n g o s p o d a r s t w i e r o l n e m m a m y d o r o z i p o r « ą d x e - n i a p e w n ą i l o ś ć k o m p o s t u . N a j l e p s z e w y n i k i d a j e k o m p o s t p o d w a r z y w a . K o m p o s t j e s t n a w o z e m z u p e ł n i e r o z ł o ż o n y m i d l a t e g o d z i a ł a n i e j e g o j e s t n a j s i l n i e j s z e w p i e r w s z y m r o k u . K o m p o s t e m m o ż n a n a w o z i ć r o l ę n a w i o s n ę i w y m i e s z a ć s p r ę ż y n ó w k a m i l u b t e ż p r z y k r y ć z a p o m o c ą p ł y t k i e j o r k i . B a r d z o c z ę s t o k o m p o s t e m z a p r a w i a s i ę d o ł k i i p r z e d s a d z e n i e m p o m i d o r ó w , k a p u s t y , o g ó r k ó w , k a l a f i o r ó w . W o g ó l e k o m p o s t w u ż y c i u j e s t ł a t w y i w y g o d n y , b o w k a ż d e j p o r z e i p o d k a ż d ą r o ś l i n ę m o ż e b y ć z a s t o s o w a n y . K o m p o s t j e s t n a w o z e m p e ł n y m .
S i a ć r z a d k o , m o ż l i w i e w c z e ś n i e . N i e k t ó r e w a r z y w a w y s i e w a s i ę k i l k a k r o t n i e w c i ą g u l a t a , n p . s z p i n a k , r z o d k i e w k ę , k a l a f i o r y . P r z y s a d z e n i u r o z s a d w a r z y w , z w ł a s z c z a k a p u s t , • s t o s o w a ć o d s t ę p y w i ę k s z e 5 0 — 6 0 c m . w k w a d r a t .
S p o t y k a n e b a r d z o g ę s t e s a d z e n i e k a p u s t y c o 2 5 — 3 0 c m , d a w a ł o b a r d z o s ł a b e p l o n y . W y p a d a j e s z c z e p r z y p o m n i e ć , ż e w a r z y w a w y m a g a j ą w c z a s i e w z r o s t u c z u ł e j o p i e k i , b e z t e g o p l o n w a r z y w j e s t z a w s z e c h y b i o n y . W a r z y w a w p i e r w s z e j c h w i l i r o z w o j u r o s n ą p r z e w a ż n i e b a r d z o p o w o l i , s ł a b o
o c i e n i a j ą r o l ę i d l a t e g o t a k ł a t w o r o z w i j a j ą s i ę c h w a s t y , k t ó r e o d b i e r a j ą p o k a r m y , w y s u s z a j ą r o l ę i o c i e n i a j ą c a ł k o w i c i e r o ś l i n y w a r z y w n e . W a l k ę z c h w a s t a m i w ś r ó d w a r z y w n a l e ż y r o z p o c z y n a ć j a k n a j w c z e ś n i e j , a ł a t w o t o w y k o n a ć , j e ż e l i u p r a w a w a r z y w d o s t o s o w a n a j e s t d o n a r z ę d z i , j a k i c h b ę d z i e m y u ż y w a l i . W s k a z a n a n a j b a r d z i e j b ę d z i e u p r a w a r e - d l i n o w a , p ł a s k a l u b t e ż n a z a g o n a c h w l i n j e . G d y c h w a s t y s ą m a ł e , ł a t w o d a j ą s i ę z n i s z c z y ć w m i ę d z y r z ę d a c h z a p o m o c ą m o t y k , o p i e l a c z y r ę c z n y c h . N a l e ż y w y b i e r a ć p o g o d ę s u c h ą p r z y s i l n e j o p e r a c j i s ł o n e c z n e j . D o c z y n n o ś c i p i e l ę g n a c y j n y c h z a l i c z a m y p r z e r y w a n i e w a r z y w . P r z e r y w a n i e n a l e ż y w y k o n a ć j a k n a j w c z e ś n i e j , a b y p o z o s t a ł e r o ś l i n y d o b r z e s i ę r o z w i n ę ł y . O k o p y w a n i e i o b s y p y w a n i e w a r z y w , s t o s o w n e d o b a r d z o w i e l u r o ś l i n , m a n a c e l u z w i ę k s z e n i e p l o n u . W s z y s t k i e c z y n n o ś c i p i e l ę g n a c y j n e k o ń c z ą s i ę p r z y u p r a w i e w a r z y w z c h w i l ą , g d y r o ś l i n y d d k ł a d n i e o c i e n i u j ą r o l ę .
R a d y g o s p o d a r s k i e .
KRÓTKIE RADY I WSKAZÓWKI DLA ROLNIKÓW NA KWIECIEŃ.
W polu n a j w c z e ś n i e j s z e s i e w y r o z p o c z y n a ć w k w i e t n i u n a l e ż y n a t a k i c h p o l a c h , k t ó r e n a j p i e r w o b e s c h n ą . Z t e g o w y n i k a , ż e n i e k o n i e c z n i e s i a ć t r z e b a n a j p i e r w g r o c h a l b o o w i e s , j a k d a w n i e j r a d z o n o , a l e c z a s e m i z i e m n i a k i n a j p i e r w p o s a d z i m y , j e ś l i w p ł o d o z m i a n : e n a j s u c h s z e p o l e p o d z i e m n i a k i w d a n y m r o k u w y p a d n i e . P r z y r ó w n o , j e d n o s t a j n i e o b s y c h a j ą c y c h p o l a c h — l e p i e j o c z y w i ś c i e z a c z y n a ć o d r o ś l i n g r o s z k o w y c h , — p o t e m s i a ć k ł o s o w e , a n a o s t a t k u sa
d z i ć o k o p o w i z n y .
P r z y w i o s e n n y c h u p r a w a c h p r z e w a ż n i e u n i k a m y p ł u g a , g d y ż c h o d z i o o c h r o n ę z i m o w e j w i l g o c i , t a k w a ż n e j w n a s z y m k l i m a c i e , k t ó r y j e s t m a ł o w i l g o t n y . B r o n a m o ż e z u p e ł n i e w y s t a r c z y ć , g d y g r u n t y d o b r z e w j e s i e n i z o s t a ł y d o p r a w i o n e . A l e n i e z a w s z e t a k b y w a , — w i ę c n a z i e m i a c h , g d z i e i d z i e g n ó j , m u & i m y g o p r z y o r a ć , a p o z a t e m n a z i e m i a c h z l a n y c h i z e s s a n y c h t r u d n o s i ę b e z p ł u g a o b y ć . Z w ł a s z c z a p o d r o ś l i n y g r o s z k o w e o r k a b y w a w s k a z a u a , t e m b a r d z i e j , g d y w c i ą g u z i m y b y w a ł y c z ę s t e o d w i l ż e i d e s z c z e , k t ó r e z i e m i ą p r z e p ł u k i w a ł y i z w i e r z c h n i e c z ą s t k i p o ż y w n e p r z e n i o s ł y g ł ę b i e j .
M ó w i ą c o r o ś l i n a c h g r o s z k o w y c h , n i e o d r z e c z y b ę d z i e z a z n a c z y ć , ż e z a m a ł o t y c h r o ś l i n u p r a w i a m y . R o ś l i n y g r o s z k o w e , o t a k r ó ż n o r o d n y m u ż y t k u , j a k i z n i c h o s i ą g a m y — p o w i n n y z a j m o w a ć c o n a j m n i e j j e d n ą s z ó s t ą c z ę ś ć r o c z n y c h
z a s i e w ó w . *
4 7 —
C o d o z b ó ż , t o w k w i e t n i u n a l e ż y k o ń c z y ć s i e w . B r o n o w a ć i p o d s i e w a ć k o n i c z y n y . S a d z i ć z i e m n i a k i ( n a j l e p i e j ś r e d n i e , n i e z a m a ł e , n i e z a d u ż e ) . P r z y g o t o w a ć r o l ę p o d k a p u s t ę , b u r a k i , l e n i k o n o p i e . P u s t e m i e j s c e n a ł ą k a c h p o d s i e w a ć d o b o r o w e m n a s i e n i e m , b y g o n i e z a c h w a ś c i ć . J e d n ą z w a ż n i e j s z y c h c z y n n o ś c i w i o s e n n y c h , o k t ó r y c h z a p o m i n a ć n i e w o l n o , t o n i s z c z e n i e s k o r u p y n a z a s i e w a c h . R o ś l i n a p o d s k o r u p ą d u s i s i ę i g i n i e , a w s k u t e k t e g o z a s i e w j e s t c z ę s t o z m a r n o w a n y . J e s t t e d y r z e c z ą n i e z b ę d n ą z a p o b i e c t e m u ,
^ k r u s z ą c s k o r u p ę b r o n ą .
W ogrodzie n a l e ż y w k w i e t n i u k o ń c z y ć s a d z e n i e d r z e w e k , k t ó r e t r z e b a w r a z i e s u s z y o b f i c i e p o d l e w a ć . D r z e w a o w o c o w e o k o p a ć , a s ł a b s z e p r z y m o c o w a ć d o p a l i k ó w . G r u n t o c z y s z c z a ć z c h w a s t ó w i z i e l s k , c i ą g d r z e w a d l a k s z t a ł t o w a n i a k o r o n y l u b d l a s i l n i e j s z e g o o w o c o w a n i a . D o k a ń c z a ć z a s i e w o g r o d o w i z n y ( g r o c h , b ó b , f a s o l ę , k a l a f i o r y d o r o z - s a d n i k ó w ) .
W stawach t e ż j e s t s p o r o d o r o b o t y . W p i e r w s z e j p o l e w i e k w i e t n i a n a j l e p s z y c z a s j e s t z a o p a t r y w a ć s i ę w z a r y - b e k , n a j l e p i e j w k r o c z k i , k a r p i a , k t ó r e m o ż n a w p u s z c z a ć d o s a d z a w e k i s t a w k ó w z w y k l e z a n i e d b a n y c h . D o c h ó d z t e g o m o ż n a m i e ć n i e z ł y , b o p r z y r o s t w a g i r y b , w p u s z c z o n y c h n a w i o s n ę , b y w a k u j e s i e n i p i ę c i o k r o t n y w w a r u n k a c h j a k i e j — t a k i e j ż y w n o ś c i d n a s t a w o w e g o . S t r z e c s i ę n a l e ż y , a b y p t a c t w o d o m o w e ( k a c z k i i g ę s i ) n i e w y j a d a ł o i k r y i m ł o d e g o z a r y b k u . T r ą s i ę w k w i e t n i u ; s z c z u p a k i , s a n d a c z e , k a r a s i e , j e l c e i o k o n i e ; ł o w i e n i a w i ę c t y c h g a t u n k ó w n a l e ż y z a p r z e s t a ć .
W pasiekach n a o g ó ł j e s t o b e c n i e b a r d z o d u ż o p r a c y , z k t ó r y c h n a j w a ż n i e j s z ą j e s t : s a d z i ć d r z e w a i k r z e w y m i o d o - d a j n e , t ę p i ć c h w a s t y i t r a w y k o ł o u l i , w r e s z c i e p o d k a r m i a ć p n i e r z a d k ą s y t ą , a t o c e l e m u z y s k a n i a w c z e s n e j s i ł y , p r z e z c p m a t k a o b f i c i e j z n o s i j a j k a . U t r z y m y w a ć n a l e ż y p n i e c i e p ł o . W k o s z k a c h i k ł o d a c h p o d r z y n a ć w o s z c z y n ę s p l e ś n i a ł ą i u s u w a ć t r u t o w ą . O c z y ś c i ć w n ę t r z a u l i z p s z c z ó ł , k t ó r e p o s n ę ł y .
Przy inwentarzu r o b o t y k w i e c i e ń d a j e s p o r o . K o n i e i w o ł y n a l e ż y d o b r z e ż y w i ć , b o r o b o t y w i o s e n n e w y c z e r p u j ą s i ł y , a k o ń m u s i p r a c o w a ć b e z p r z e r w y , j e ś l i r o b o t a m a b y ć w c z a s z r o b i o n a . B y d ł o m o ż n a w y p ę d z a ć n a p a s t w i s k o , a l e i w d o m u p o d k a r m i a ć j e t r z e b a p a s z ą s u c h ą n p . s ł o m ą ( p o d o b n i e j a k i o w c e ) , ż e b y n i e s z ł o n a p a s t w i s k o z u p e ł n i e g ł o d n e . K w i e t n i o w e p r o s i ę t a i c i e l a k i n a j l e p i e j n a d a j ą s i ę d o c h o w u i w a r t o j e c h o w a ć , g d y ż m a m y w i ę c e j m l e k a o d c i ą g a n e g o , — a p o t e m z i e l o n k i b ę d ą s t a n o w i ł y p o k a r m k o r z y s t n i e w p ł y w a j ą c y n a r o z w ó j m ł o d z i e ż y . Z t y c h z i e l o n e k d l a ś w i ń b a r d z o s i ę z a l e c a : ż y w o k o s t w ł o c h a t y t , z w . „ M a t a d o r " . G o s p o d y n i e n i e c h p a m i ę t a j ą , ż e p o c z ą t e k k w i e t n i a , t o o s t a t n i c z a s d o n a s a d z a n i a : k u r , k a c z e k , g ę s i i i n d y k ó w . W s t a j n i a c h i o b o r a c h , w o b e c c o r a z m n i e j s z y c h j u ż z a p a s ó w ś c i ó ł k i i w o b e c w z m a g a j ą c e g o s i ę c i e p ł a , w a r t o p r z e - ś c i e ł a ć p r ó s z e m t o r o f w e m , a c h o ć b y t y l k o w y s u s z o n ą p r ó c h n i c ą ł ą k o w ą . L e p s z e p r z y t e r n b ę d z i e p o w i e t r z e w pomiesz
c z e n i a c h i n w e n t a r s k i c h , a i n a w ó z n a t e r n z y s k a .
S t a r y p r a k t y k .
Pomorska wystawa koni w Grudziądzu.
W d n i a c h 8 i 9 l i p c a b r . o d b ę d z i e s i ę w G r u d z i ą d z u z i n i c j a t y w y P o m o r s k i e j I z b y R o l n i c z e j i P o m o r s k i c h Z w i ą z k ó w H o d o w c ó w K o n i w k o s z a r a c h 1 6 P u ł k u A r t y l e r j i P o l o w e j p r z y u l . L i p o w e j w y s t a w a k o n i r o z p ł o d o w y c h i k o n i r e m o n t o w y c h ł ą c z n i e z t a r g i e m r e m o n t o w y m .
W y s t a w a m a n a c e l u p r z e d s t a w i e n i e o b e c n e g o s t a n u i k i e r u n k u h o d o w l i k o n i n a P o m o r z u .
O r g a n i z a c j ą i a d m i n i s t r a c j ą W y s t a w y z a j m u j e s i ę K o m i t e t W y s t a w y w y ł o n i o n y p r z e z P o m o r s k ą I z b ę R o l n i c z ą
— 48 —HGFEDCBA
i P o m o r s k i e Z w i ą z k i H o d o w c ó w K o n i .
K o m i t e t W y s t a w y u s t a l a s k ł a d K o m i s j i S ę d z i ó w . K o m i s j a S ę d z i ó w p r z y z n a w a ć b ę d z i e n a g r o d y p i e n i ę ż n e i h o n o r o w e .
L i c z b a o d z n a c z e ń w f o r m i e d y p l o m ó w , m e d a l i z ł o t y c h , s r e b r n y c h i b r o n z o w y c h z a l e ż e ć b ę d z i e o d d e c y z j i s ę d z i ó w , p o w z i ę t e j z g o d n i e z p r z e p i s a m i M i n i s t e r s t w a R o l n i c t w a i P o m o r s k i e j I z b y R o l n i c z e j . O n a g r o d y m o g ą s i ę u b i e g a ć k o n i e u r o d z o n e i w y c h o w a n e u w y s t a w c y , w z g l ę d n i e k o n i e b ę d ą c e c o n a j m n i e j 2 l a t a w p o s i a d a n i u w y s t a w c y i z a p i s a n e w P o m o r s k i e j K s i ę d z e S t a d n e j .
K o ń p r z e d s t a w i o n y w j e d n e j k l a s i e n i e m a p r a w a u b i e g a ć s i ę o n a g r o d y w i n n y c h k l a s a c h , o p r ó c z w r o d z i n a c h i g r u p a c h .
S ę d z io w i e m o g ą p r z e n i e ś ć n a g r o d y d l a b r a k u o d p o w i e d n i c h o k a z ó w z j e d n e g o d o i n n e g o d z i a ł u c z y p o d o d d z i a ł u .
D e c y z j a S ę d z i ó w n i e p o d l e g a a p e l a c j i . W y s t a w a d z i e l i s i ę n a n a s t ę p u j ą c e d z i a ł y :
A. Dział koni półkrwi angielskiej.
K l a s a I : O g i e r y 3 - l e t n i e i s t a r s z e . K l a s a I I : K l a c z e z ź r e b i ę t a m i .
K l a s a I I I : K l a c z e b e z ź r e b i ą t o d 3 d o 1 5 l a t . K l a s a I V : a ) o g i e r y 2 - l e t n i e ,
b ) k l a c z e 2 - l e t n i e .
K l a s a V : R o d z i n y ( k l a c z z 3 b e z p o ś r e d n i m i w z g l . 5 p o ś r e d n i m i p o t o m k a m i .
K l a s a V I : G r u p y h o d o w l a n e ( 5 k o n i n i e n i ż e j 3 l a t p o c h o d z ą c y c h z j e d n e g o g o s p o d a r s t w a ) .
B. Dział koni remontowych.
D o p u s z c z a s i ę k o n i e w w i e k u o d 3 — 6 l a t w ł ą c z n i e , u r o d z o n e n a P o m o r z u :
a ) t y p u k a w a l e r y j s k i e g o — m i n i m u m w z r o s t u m i a r y s t o j ą c e j b e z p o d k ó w 1 5 0 c m . ,
b ) t y p u a r t y l e r j i p o l o w e j i k o n n e j — m i n i m u m w z r o s t u m i a r y s t o j ą c e j b e z p o d k ó w 1 5 3 c m . ,
c ) t y p u a r t y l e r j i c i ę ż k i e j — m i n i m u m w z r o s t u m i a r y s t o j ą c e j b e z p o d k ó w 1 5 5 c m . ,
d ) t y p u o b n i ż o n e g o — m i n i m u m w z r o s t u m i a r y s t o j ą c e j b e z p o d k ó w 1 4 8 c m .
C. Dział koni pogrubionych (zimnokrwistych) j a k d z i a ł A .
Warunki przyjęcia koni na Wystawę.
Z e w z g l ę d u n a c e l i c h a r a k t e r W y s t a w y , k a ż d y k o ń l u b t e ż g r u p a , z a n i m z o s t a n i e p r z y j ę t a n a W y s t a w ę , m u s z ą b y ć p r z e d s t a w i o n e o d p o w i e d n i e j K o m i s j i K w a l i f i k u j ą c e j .
Z g ł o s z e n i e n a W y s t a w ę w i n n o b y ć d o k o n a n e w f o r m i e d e k l a r a c j i p r z e p i s a n e j p r z e z K o m i t e t .
Z g ł a s z a ć k o n i e n a W y s t a w ę n a l e ż y d o d n i a 1 0 m a j a b r . w k a n c e l a r j i W y d z i a ł u W y t w ó r c z o ś c i Z w i e r z ę c e j P o m o r s k i e j I z b y R o l n i c z e j , T o r u ń , u l . S i e n k i e w i c z a 4 0 . P o t y m t e r m i n i e b ę d z i e s i ę z e w z g l ę d u n a k o n i e c z n o ś ć s t a r a n n e g o w y d a w n i c t w a k a t a l o g u p r z y j m o w a ć z g ł o s z e n i a w y j ą t k o w o , o i l e n a t o o k o l i c z n o ś c i p o z w o l ą i o i l e w y s t a w c a " u i ś c i t r z y k r o t n e w p i s o w e p r z e w i d z i a n e p o d o p ł a t a m i . O p ł a t a z t y t u ł u z g ł o s z e n i a m u s i b y ć r ó w n o c z e ś n i e w n i e s i o n a z z g ł o s z e - s z e n i e m . O p ł a t y n a l e ż y w p ł a c a ć d o K a s y P o m o r s k i e j I z b y R o l n i c z e j n a k o n t o : „ W y s t a w a K o n i — G r u d z i ą d z " . D e k l a r a c j i b e z r ó w n o c z e s n e g o w n i e s i e n i a w p i s o w e g o p r z y j m o w a ć s i ę n i e b ę d z i e . W r a z i e c o f n i ę c i a z g ł o s z e n i a l u b n i e p r z y s ł a n i a k o n i a n a W y s t a w ę , w p ł a c o n e g o w p i s o w e g o s i ę n i e z w r a c a .
O p ł a t y d z i e l ą s i ę n a :
a ) w p i s o w e o d k o n i a w w y s o k o ś c i 5 z ł . , b ) o p ł a t ę s t a j e n n ą o d s t a n o w i s k a 5 z ł. , c ) p r o w i z j e o d s p r z e d a ż y 1 % .
O p ł a t ę s t a j e n n ą n a l e ż y u i ś c i ć p r z e d z a j ę c i e m s t a n o w i s k , p r o w i z j ę o d s p r z e d a ż y p r z y w y p ł a c i e n a l e ż n o ś c i z a s p r z e d a n e k o n i e , w k a n c e l a r j i W y s t a w y ,
O d k o n i r e m o n t o w y c h n i e z a p i s a n y c h w P o m o r s k i e j k s i ę d z e S t a d n e j p ł a c ą W y s t a w c y w s z y s t k i e o p ł a t y p o d w ó j n i e .
K o n i e r e m o n t o w e , z a k t ó r e h o d o w c a c h c e o t r z y m a ć p r e m - j e h o d o w l a n e , m u s z ą b y ć z a o p a t r z o n e w ś w i a d e c t w o w y s t a w i o n e p r z e z u r z ą d g m i n n y s t w i e r d z a j ą c e , ź e u r o d z i ł y s i ę u * w ł a ś c i c i e l a i ś w i a d e c t w o p o c h o d z e n i a w y s t a w i o n e p r z e z o d p o w i e d n i Z w i ą z e k H o d o w c ó w K o n i .
W r a z i e w y p a d k u o k a l e c z e n i a c z y i n n e j p r z y c z y n y d e k l a r o w a n y n a W y s t a w ę k o ń m o ż e b y ć z a m i e n i o n y i n n y m , z t e r n ^ j e d n a k , ź e z g ł o s z e n i e z a m i e n i o n e g o k o n i a d o k o n a n e b ę d z i e p r z e d 1 5 c z e r w c a b r . W d e k l a r a c j i n a l e ż y w y r a ź n i e z a z n a c z y ć d o j a k i e g o d z i a ł u i j a k i e j k l a s y z o s t a j e d a n y k o ń z g ł o s z o n y .
K o n i e w y s ł a n e n a W y s t a w ę m u s z ą b y ć z a o p a t r z o n e w ś w i a d e c t w o z d r o w i a w y s t a w i o n e p r z e z u r z ą d g m i n n y , s t w i e r d z a j ą c e , ź e w d o t y c h c z a s o w y m r e j o n i e i c h p o s t o j u n i e p a n u j ą z a r a ź l i w e c h o r o b y k o n i .
O b e c n o ś ć w ł a ś c i c i e l i i o s ó b o b c y c h p r z y c z y n n o ś c i a c h s ę d z i ó w j e s t w z b r o n i o n a .
P a n ó w S e k r e t a r z y K ó ł e k R o l n i c z y c h u p r a s z a m y o r e g u l a r n e n a d s y ł a n i e s p r a w o z d a ń z o d b y
t y c h z e b r a ń .
TARGOWISKO MIEJSKIE
Urzęd, sprawozdanie targowe Komisji Notow. Cen.
Płacono za 100 kg żywej wagi (ceny Targowica Poznań łącz
nie z kosztami bandlowemi).
P o z n a ń , d n i a 1 4 I V . 1 9 3 1 r
1. BYDŁO.
a ) WOŁY:
1 . p e ł n o m i ę s i s t e w y t u c z o n e , n i e z a p r z ę g a n e . 1 0 4 — 1 0 8
b) BUHAJE:
1 . w y t u c z o n e , p e ł n o m i ę s i s t e 9 6 - 1 0 4
2 . t u c z n e , m i ę s i s t e ... ... 8 6 — 9 2 3 . n i e t u c z n e d o b r z e o d ż y w i o n e s t a r 7 6 - 8 2 4 . m i e r n i e o d ż y w i o n e ... 6 0 — 6 4
c) KROWY:
1 . w y t u c z o n e , p e ł n o m i ę s i s t e 9 8— 1 0 4
2 . t u c z n e , m i ę s i s t e... 8 6 — 9 4
3 . n i e t u c z n e , d o b r z e o d ż y w i o n e 6 0 6 4
4 . m i e r n i e o d ż y w i o n e ... 4 0— 5 0
d) JAŁOWICE:
1 . w y t u c z o n e , p e ł n o m i ę s i s t e 9 8— 1 0 4
2 . t u c z n e , m i ę s i s t e ... 8 6 — 9 4
3 . n i e t u c z n e , d o b r z e o d ż y w i o n e 7 4 — 8 6
4 . m i e r n i e o d ż y w i o n e ... 6 0 — 6 4
e) MŁODZIEŻ:
1 . d o b r z e o d ż y w i o n a ... 6 0— 6 4 2 . d o b r z e o d ż y w i o n a ... 5 6 — 6 0
* I) CIELĘTA:
1 . n a j p r z e d n i e j s z e c i e l ę t a , w y t u c z o n e . . . . 1 1 0— 1 2 0
2 . t u c z n e c i e l ę t a 1 0 0—1 0 4
3 . m i e r n i e o d ż y w i o n e 8 8 — 9 4
11. OWCE.
1 . w y t u c z . , p e ł n o m i ę s . j a g n i ę t a i m ł o d e s k o p y 1 4 4 — 1 5 0 2 . t u c z n e s t a r s z e s k o p y i m a c i o r k i . . . . . 1 3 0 - 1 4 0
3 . d o b r z e o d ż y w i o n e •... 8 8— 1 0 0
4 . m i e r n i e o d ż y w i o n e ... 7 0— 8 0
