MGE-P1A1P-052
EGZAMIN MATURALNY Z GEOGRAFII
Arkusz I
POZIOM PODSTAWOWY
Czas pracy 120 minut
Instrukcja dla zdaj!cego
1. Sprawd!, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 16 stron i barwn!
map". Ewentualny brak zg"o# przewodnicz$cemu zespo"u nadzoruj$cego egzamin.
2. W rozwi$zaniach zada% przedstaw tok rozumowania prowadz$cy do ostatecznego wyniku.
3. Pisz czytelnie. U&ywaj d"ugopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem.
4. Nie u&ywaj korektora.
5. B"'dne zapisy wyra!nie przekre#l.
6. Pami'taj, &e zapisy w brudnopisie nie podlegaj$ ocenie.
7. Podczas egzaminu mo&esz korzysta( z o"ówka i gumki (wy"$cznie do rysunków), linijki, lupy oraz kalkulatora.
8. Wype"nij t' cz'#( karty odpowiedzi, któr$ koduje zdaj$cy.
Nie wpisuj &adnych znaków w cz'#ci przeznaczonej dla egzaminatora.
9. Na karcie odpowiedzi wpisz swoj$ dat' urodzenia i PESEL.
Zamaluj pola odpowiadaj$ce cyfrom numeru PESEL.
B"'dne zaznaczenie otocz kó"kiem i zaznacz w"a#ciwe.
!yczymy powodzenia!
ARKUSZ I
MAJ ROK 2005
Za rozwi$zanie wszystkich zada%
mo&na otrzyma(
"$cznie 100 punktów
Wype#nia zdaj!cy przed rozpocz"ciem pracy
PESEL ZDAJ$CEGO
tylko OKE Kraków, OKE Wroc#aw
KOD ZDAJ$CEGO
z kodem szko#y
Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl
Zadania 1-14 rozwi!%, korzystaj!c z mapy Babia Góra Zawoja.
Zadanie 1. (1 pkt)
Zapisz skal' liczbow$ mapy Babia Góra w postaci skali mianowanej.
Skala mianowana - ...
Zadanie 2. (1 pkt)
Wydzielony z Babiogórskiego Parku Narodowego teren przysió"ka Sulowa Cyrhel ma na mapie 1 cm2 powierzchni. Podaj, jak$ powierzchni' zajmuje ten obszar w terenie.
Powierzchnia przysió"ka Sulowa Cyrhel wynosi - ...
Zadanie 3. (2 pkt)
Poni&szy przekrój topograficzny wykonano wzd"u& &ó"tego szlaku turystycznego ze schroniska w Markowych Szczawinach (D1) na Diablak. Wpisz w zaznaczone na rysunku miejsca (elipsy) numery, którymi oznaczono nast'puj$ce obiekty:
1 Dejakowy Potok
2 !ród"o potoku Szumi$ca Woda 3 rozga"'zienie szlaków turystycznych 4 koniec lasu
x wpisz w puste miejsca
Diablak
Markowe Szczawiny
Zadanie 4. (1 pkt)
Opisz na przekroju w zadaniu nr 3 skal' pionow$, wpisuj$c stosowne warto#ci liczbowe.
Zadanie 5. (2 pkt)
Oblicz, jak$ ró&nic' wysoko#ci musi pokona( turysta na odcinku trasy od !ród"a potoku Szumi$ca Woda (E2) na Diablak (szczyt Babiej Góry).
Wysoko#( bezwzgl'dna !ród"a ...
Ró&nica wysoko#ci ...
1200
Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl
Zadanie 6. (2 pkt)
Podaj nazw' metody prezentacji zjawisk, za pomoc$ których na mapie Babia Góra
przedstawiono:
a) wyst'powanie lasów - ...
b) obiekty noclegowe - ...
c) wysoko#ci nad poziom morza - ...
Zadanie 7. (2 pkt)
Tury#ci cz'sto wychodz$ na Babi$ Gór', by podziwia( z niej wschód S"o%ca. Na podstawie mapy podaj dwie cechy krajobrazu decyduj$ce o tym, &e jest to jedno z najbardziej widokowych miejsc w Polsce.
...
...
...
Zadanie 8. (2 pkt)
Zaznacz, na której z podanych ni&ej kulminacji pasma Babiej Góry, S"o%ce góruje najwcze#niej. Odpowied! krótko uzasadnij.
a) Diablak b) Gówniak c) K'pa d) Sokolica Uzasadnienie:
...
...
Zadanie 9. (2 pkt)
Podaj trzy cechy zagospodarowania terenu w obszarze pola B2.
1 ...
2. ...
3. ...
Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl
Zadanie 10. (3 pkt)
Korzystaj$c z mapy oraz zamieszczonego ni&ej schematu, wykonaj zadania:
a) Na podstawie analizy przebiegu poziomic zaznacz na schemacie w pustych okienkach:
stok pó"nocny (N) i po"udniowy (S). Uzasadnij swój wybór.
Uzasadnienie: ...
...
b) Podaj jeden z czynników, który zadecydowa" o odmiennym ukszta"towaniu obu stoków ? ...
c) Podaj przyk"ad ruchów masowych wyst'puj$cych w rejonie Babiej Góry.
...
Ruchy masowe w wysoko wzniesionej cz'#ci Babiej Góry
)ród"o: Matka niepogód, A. *ajczak, [w]: Babiogórskie !cie"ki, 1995 r., Pozna%, Redakcja Wydawnictw Turystycznych.
Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl
Zadanie 11. (6 pkt)
Mieszkasz w DT PTTK Hanka (B2). Wybierasz si' zielonym szlakiem do schroniska PTTK na Markowych Szczawinach. Na podstawie mapy opisz przebieg pieszej w'drówki, uwzgl'dniaj$c: kierunek marszu, rodzaje dróg, pokrycie terenu, mijane po drodze obiekty istotne dla turysty.
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
Zadanie 12. (3 pkt)
Podaj przyk"ady walorów #rodowiska przyrodniczego lub zagospodarowania terenu obszaru przedstawionego na mapie, umo&liwiaj$ce rozwój turystyki:
a) pieszej
...
...
b) narciarskiej
...
...
c) wspinaczkowej
...
...
Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl
Zadanie 13. (3 pkt)
Podaj po jednym przyk"adzie konsekwencji ekonomicznych, spo"ecznych i przyrodniczych rozwoju turystyki w terenie przedstawionym na mapie.
Konsekwencje ekonomiczne: ...
...
Konsekwencje spo"eczne: ...
...
Konsekwencje przyrodnicze: ...
...
Zadanie 14. (2 pkt)
Na podstawie mapy opisz uk"ad przestrzenny Zawoi, mi'dzy przysió"kami Wid"y i Sk"ady wyja#niaj$c, co zadecydowa"o o takim rozmieszczeniu zabudowy.
...
...
...
Zadanie 15. (4 pkt)
Uzupe"nij poni&szy schemat, tak aby przedstawia" cyrkulacj' powietrza w strefie mi'dzyzwrotnikowej:
a) wpisz odpowiednie warto#ci szeroko#ci geograficznych zwrotników w miejsca kropek,
b) dorysuj na schemacie strza"ki okre#laj$ce kierunki przemieszczania si' mas powietrza oraz wpisz w odpowiednich kwadratach litery oznaczaj$ce obszar wysokiego (W) i niskiego (N) ci#nienia atmosferycznego.
c) podaj nazw' wiatru wiej$cego w dolnej warstwie troposfery - ...
d) podkre#l trzy cechy, które dotycz$ wy&ej wymienionego wiatru: wilgotny, suchy, ciep"y, ch"odny, okresowy, sta"y.
... 0o ...
Równik
Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl
Zadanie 16. (4 pkt)
Uzupe"nij tabel', korzystaj$c z mapy (za". 1). Przyporz$dkuj ka&demu z czterech zaznaczonych na mapie (cyframi 1 - 4) obszarów, podane ni&ej cechy dotycz$ce klimatu i ro#linno#ci.
Typ klimatu: równikowy wybitnie wilgotny; umiarkowany ch"odny; subpolarny.
Formacja ro&linna: tajga; sawanna; las równikowy.
Charakterystyczne (typowe) ro&liny: wysokie trawy i akacje; mchy i porosty.
Numer na mapie
Typ klimatu Formacje ro#linne Charakterystyczne ro#liny
1 kakaowce i liany
2 podrównikowy suchy
3 #wierki i modrzewie
4 tundra
Zadanie 17. (4 pkt)
Uzupe"nij tabel', przyporz$dkowuj$c opisom w"a#ciwy typ klimatu i liter' (A, B, C, D), któr$
oznaczono na mapie (za". 1) jego wyst'powanie.
Klimat: zwrotnikowy kontynentalny; umiarkowany kontynentalny; zwrotnikowy o odmianie monsunowej; umiarkowany morski; podrównikowy wilgotny.
Lp. Charakterystyczne cechy klimatu Klimat (strefa i typ) Litera na
mapie 1
+rednia roczna temperatura powietrza od 0oC do 10oC, opady ca"oroczne z przewag$ jesienno-zimowych.
2
+rednia roczna temperatura powietrza od 0oC do 10oC, opady niewielkie przewa&nie latem.
3
+rednia roczna temperatura powietrza powy&ej 20oC, opady obfite przewa&nie lub wy"$cznie latem.
4
+rednia roczna temperatura powietrza powy&ej 20oC, opady atmosferyczne sporadycznie wyst'puj$ce w ci$gu roku.
Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl
Zadanie 18. (2 pkt)
Uzupe"nij ni&ej zamieszczone zdania w"a#ciwymi terminami geograficznymi:
a) Obszar, z którego wody sp"ywaj$ do jednego zbiornika wodnego, to: ...
b) Obszar, z którego wody sp"ywaj$ dop"ywami do rzeki g"ównej, to: ...
c) Czasowe zatrzymanie wody w zlewni opó!niaj$ce jej odp"yw np. do rzeki, to:...
Zadanie 19. (2 pkt)
Wpisz litery, którymi oznaczono cechy charakterystyczne dla lodowca górskiego i l$dolodu.
Cechy:
a) stanowi rozleg"$ pokryw' lodow$,
b) zajmuje stosunkowo niewielkie powierzchnie, c) wyst'puje w klimacie polarnym,
d) wyst'puje w ró&nych strefach klimatycznych,
e) sp"ywa szerokim frontem we wszystkich kierunkach, f) sp"ywa w dó" j'zorem.
Cechy l$dolodu ...
Cechy lodowca górskiego...
Zadanie 20. (2 pkt)
Podaj dwa przyk"ady dzia"a% cz"owieka powoduj$cych degradacj' gleb i wyja#nij, na czym polega ich negatywny wp"yw na urodzajno#( gleb.
...
...
...
...
...
...
Zadanie 21. (2 pkt)
Podaj po jednym przyk"adzie ogranicze% gospodarki cz"owieka i ruchu turystycznego w parkach narodowych.
Ograniczenia gospodarki ...
...
Ograniczenia w ruchu turystycznym ...
...
Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl
Zadanie 22. (3 pkt)
Wymienione regiony #wiata: Gobi, Jawa, Grenlandia, Nizina Chi"ska, Himalaje, Riwiera Francuska (Lazurowe Wybrze#e) podziel na dwie grupy wed"ug kryterium g'sto#ci zaludnienia. Do ka°o regionu dobierz (z ni&ej podanych) w"a#ciw$ barier' lub atrakcj' osadnicz$, wpisuj$c numer, którym j$ oznaczono.
Bariery osadnicze: 1. wodna; 2. grawitacyjna; 3. termiczna.
Atrakcje osadnicze: 4. &yzne gleby powulkaniczne; 5. &yzne gleby mady;
6. dogodny klimat podzwrotnikowy (#ródziemnomorski).
Regiony o du%ej koncentracji ludno&ci: Atrakcje osadnicze:
... ...
... ...
... ...
Regiony o ma#ej koncentracji ludno&ci: Bariery osadnicze:
... ...
... ...
... ...
Zadanie 23. (3 pkt)
Oznacz liter$ P zdania prawdziwe, liter$ B zdania b"'dne.
Poni&sze zdania dotycz$ ludno#ci Polski.
a) Ludno#( w wieku produkcyjnym stanowi powy&ej 30% ogó"u ludno#ci. ...
b) W ostatnich latach wzrasta udzia" zatrudnienia w us"ugach. ...
c) Najwi'kszy wspó"czynnik feminizacji jest w grupie wieku 80 i wi'cej lat. ...
d) Najwi'cej bezrobotnych jest w#ród ludno#ci z wykszta"ceniem wy&szym. ...
e) Rodzi si' wi'cej ch"opców ni& dziewczynek. ...
f) Wi'cej ludno#ci mieszka na wsi ni& w miastach. ...
Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl
Zadanie 24. (5 pkt)
Pos"uguj$c si' poni&sz$ map$ Bilans migracji w Polsce, sformu"uj wniosek wynikaj$cy z porównania migracji wewn'trznych i zewn'trznych województwa mazowieckiego i #l$skiego. Wyja#nij, podaj$c po dwa argumenty, przyczyny takiego salda migracji w tych województwach.
)ród"o: Opracowanie w"asne na podstawie: Geografia, Podr#cznik dla liceum ogólnokszta$c%cego..., Praca zbiorowa pod red.
Doroty Makowskiej, str. 150, WSiP, Warszawa, 2002 r.
Wniosek:
...
...
...
Wyja&nienie przyczyny salda migracji:
Województwo mazowieckie:
...
...
...
...
Województwo #l$skie:
...
...
...
...
z
Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl
Zadanie 25. (1 pkt)
Zakre#l dwa zdania charakteryzuj$ce cechy wód podziemnych ,u"aw Wi#lanych.
a) Zalegaj$ bardzo p"ytko.
b) Zalegaj$ bardzo g"'boko.
c) S$ zanieczyszczone, poniewa& rozk"adaj$ce si' w wodzie cz$stki organiczne zawieraj$
metan i zwi$zki &elaza.
d) Nie s$ zanieczyszczone, poniewa& zalegaj$ w aluwiach.
Zadanie 26. (5 pkt)
Uzupe"nij poni&sze zwi$zki przyczynowo-skutkowe, tak aby przedstawia"y schemat:
Ska#a macierzysta' typ gleby' urodzajno&( ' wykorzystanie rolnicze (uprawy) Np. gliny lodowcowe- gleby brunatne- #rednio urodzajne- uprawa: np. j'czmie%
a) nanosy w dolnym biegu rzeki- ...- ... - ...
b) ... - bielicowe - ... - ...
Zadanie 27. (1 pkt)
Przeczytaj uwa&nie poni&szy fragment tekstu dotycz$cy plemienia Penanów z Borneo.
Na podstawie podanych informacji sformu"uj problem (dotycz$cy #rodowiska przyrodniczego lub ekologii), który Penanowie musz$ rozwi$za(.
150 kilometrów w gór# Baram, nad rzek% Tutoh, le"y osada Penanów Long Iman.
Mój przyjaciel Mutang poszed$ w$a!nie zapolowa& na dzikie !winie. Jego ojciec Tu`o, wódz tutejszej wspólnoty urodzi$ si# w d"ungli w czasach, gdy wi#kszo!& Penanów trudni$a si#
my!listwem i zbieractwem. Obecnie ten kraj ma 33% udzia$u w !wiatowym eksporcie tropikalnego drewna. W miar# jak ubywa drzew, Penanowie, pozbawieni naturalnej bazy
"yciowej, jak% stanowi$ las, migruj% do pa'stwowych osad, które buduje dla nich rz%d, by wywabi& tubylców z d"ungli. W efekcie tych dzia$a' z siedmiotysi#cznej dzi! populacji Penanów koczownicze "ycie wiedzie najwy"ej 300.
Obiecane budynki u"yteczno!ci publicznej szko$y i szpitale nigdy nie stan#$y. Pracy jest tu niewiele mo"na si# wynaj%& do prostych robót przy wyr#bie. Las jest ich ojczyzn%
i domem, ca$a ich historia zosta$a utrwalona w tutejszym pejza"u. ...
Po drodze ... pokazuje nam li!cie ro!lin posiadaj%cych moc uzdrawiania. Rosn% tu drzewa wytwarzaj%ce rzadkie gatunki "ywicy cenny towar w handlu wymiennym z w#druj%cymi kupcami ... . Najwa"niejsz% ro!lin% jest tu sagowiec drzewo "ycia.
)ród"o: na podstawie Wade Davis, Czy pozwolimy rdzennym kulturom ewaluowa& na ich w$asnych warunkach?, [w]: National Geographic Polska, vol.1, nr 1, pa!dziernik 1999 r.
Problem ...
...
...
...
...
Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl
Zadanie 28. (2 pkt)
Na podstawie analizy tekstu dotycz$cego plemienia Penanów z Borneo oraz w"asnej wiedzy, podaj dwa negatywne skutki dla #rodowiska przyrodniczego, do których prowadzi polityka gospodarcza rz$du malezyjskiego.
1. ...
2. ...
Zadanie 29. (3 pkt)
Wymie% trzy negatywne skutki dla spo"eczno#ci Penanów, do których prowadzi polityka rz$du malezyjskiego.
1. ...
2. ...
3. ...
Zadanie 30. (3 pkt)
Zaproponuj trzy mo&liwe do przeprowadzenia dzia"ania, maj$ce na celu popraw' warunków
&ycia Penanów.
1. ...
...
...
2. ...
...
...
3. ...
...
...
Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl
Zadanie 31. (3 pkt)
Na podstawie analizy danych statystycznych sformu"uj prawid"owo#ci dotycz$ce:
a) g'sto#ci linii kolejowych w pa%stwach europejskich na tle pozosta"ych krajów, b) ró&nic w g'sto#ci linii kolejowych w pa%stwach o du&ej i ma"ej powierzchni,
c) tendencji zmian d"ugo#ci linii kolejowych w pa%stwach o ró&nym stopniu rozwoju gospodarczego.
Linie kolejowe w eksploatacji w tys. km Kraj
1950 1960 1970 1980 1990 1997
G"sto&( linii kolejowych w km/100 km2 Australia 43,4 42,0 40,3 39,4 35,5 36,2 0,5
Belgia 5,6 4,6 4,1 4,0 3,5 3,4 11,2
Francja 41,4 38,8 36,0 33,9 34,1 31,8 5,8
Indie 54,7 56,7 59,7 60,9 62,0 62,8 1,9
Niemcy 47,0 47,8 47,8 45,9 44,1 38,4 10,0
Rumunia 10,9 11,0 11,0 11,1 11,3 11,4 4,8
USA 360,1 350,0 331,9 288,1 192,7 164,4 1,7
)ród"o: Tablice geograficzne, Wydawnictwo Adamantan, Warszawa 2001
Prawid#owo&ci:
a) ...
...
b) ...
...
c) ...
...
Zadanie 32. (3 pkt)
Z wymienionych ni&ej okre#le% zakre#l trzy, które dotycz$ krajów wysoko rozwini'tych:
a) w strukturze wiekowej du&y udzia" ludno#ci w podesz"ym wieku b) przewaga surowców w strukturze towarowej eksportu
c) przewaga zatrudnienia w rolnictwie d) znaczny udzia" us"ug w tworzeniu PKB e) du&e zasoby taniej si"y roboczej
f) du&e zu&ycie energii elektrycznej na jednego mieszka%ca
Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl
Zadanie 33. (2 pkt)
Wyja#nij, podaj$c dwa argumenty, dlaczego #rednia d"ugo#( &ycia ludno#ci jest jednym z mierników poziomu rozwoju gospodarczego pa%stw.
...
...
...
...
...
Zadanie 34. (4 pkt)
Podaj po dwa czynniki decyduj$ce o:
a) wzro#cie znaczenia gazu ziemnego w#ród innych rodzajów surowców energetycznych.
...
...
...
...
b) ogólnym spadku tempa inwestycji w energetyce j$drowej.
...
...
...
...
Zadanie 35. (2 pkt)
Wymie% dwie, niezwi!zane ze #rodowiskiem naturalnym, przyczyny s"abego rozwoju gospodarczego pa%stw Afryki.
1. ...
...
2. ...
...
Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl
Zadanie 36. (2 pkt)
Globalizacj' mo&na ró&nie ocenia(. Jak ka&dy proces o charakterze #wiatowym ma swe pozytywne, ale i równie& negatywne strony. Podaj po jednym przyk"adzie argumentów podawanych przez zwolenników i przeciwników globalizacji.
Zwolennicy (korzy#ci) ...
...
...
Przeciwnicy (zagro&enia) ...
...
...
Zadanie 37. (3 pkt)
Do ka°o z ni&ej podanych narodów dopisz nazw' pa%stwa, w którym walczy on o uzyskanie niepodleg"o#ci.
a) Kurdowie - ...
b) Palesty%czycy - ...
c) Baskowie - ...
Zadanie 38. (3 pkt)
Do odpowiedniego opisu dobierz miejsca konfliktów (Ba"kany, Cypr, Irlandia)
a) Konflikt katolików i protestantów w pó"nocno-wschodniej cz'#ci wyspy - ...
b) Podzia" wyspy na cz'#ci zamieszka"e przez ludno#( tureck$ i greck$ - ...
c) Najbardziej krwawy konflikt europejski od czasu zako%czenia II wojny #wiatowej, którego !ród"em by"a mozaika etniczna, religijna, kulturowa i gospodarcza - ...
Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl
BRUDNOPIS
Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl
