Scenariusz zajęć dla 4-latków Autor: Magdalena Oleksy-Zborowska
Obszar podstawy programowej:
4. Wspieranie dzieci w rozwoju czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu i rozumieniu siebie i swojego otoczenia.
Grupa wiekowa: 4-latki
Blok tematyczny: Poznaję świat wokół siebie Temat: Co pływa, a co tonie?
Cele operacyjne:
Dziecko:
zapoznaje się za pomocą zmysłu wzroku, słuchu oraz dotyku z różnicami miedzy takimi materiałami jak metal, drewno, plastik;
uczestniczy w zabawie słuchając i/lub próbując wygrać rytm powtarzając usłyszaną wcześniej sekwencję;
w zabawie orientacyjno - porządkowej zmierza we wskazanym kierunku.
Wykaz nabywanych umiejętności, ujętych w podstawie programowej jako osiągnięcia dziecka kończącego przedszkole:
Dziecko:
zwraca się bezpośrednio do rozmówcy, stara się mówić poprawnie pod względem artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym, składniowym;
w miarę samodzielnie radzi sobie w sytuacjach życiowych, próbuje przewidywać skutki swoich zachowań;
przewiduje, w miarę swoich możliwości, jakie będą skutki czynności manipulacyjnych na przedmiotach (wnioskowanie o wprowadzanych i obserwowanych zmianach);
stara się łączyć przyczynę ze skutkiem; próbuje przewidywać, co się może zdarzyć;
tworzy muzykę korzystając z instrumentów perkusyjnych (oraz innych przedmiotów), improwizuje ją ruchem;
rozróżnia stronę lewą i prawą, określa kierunki, ustala położenie obiektów w stosunku do własnej osoby, a także w odniesieniu do innych obiektów;
potrafi uważnie patrzeć (organizuje pole spostrzeżeniowe), aby rozpoznać oraz zapamiętać to, co jest przedstawione na ilustracjach;
dysponuje sprawnością rąk i koordynacją wzrokowo - ruchową potrzebną do rysowania, wycinania, nauki pisania;
rozumie sens informacji podanych w formie uproszczonych rysunków oraz często stosowanych oznaczeń i symboli, np. w przedszkolu, na ulicy, na dworcu;
uczestniczy w zajęciach ruchowych, zabawach, a także grach w ogrodzie przedszkolnym, w parku, na boisku, w sali gimnastycznej.
Treści kształcenia:
kształtowanie umiejętności społecznych (obdarzanie uwagą dzieci i dorosłych, zgodne funkcjonowanie w zabawie, uczestnictwo we wspólnym tworzeniu muzyki za pomocą dostępnych materiałów, uważne słuchanie wypowiedzi innych osób);
rozwój mowy (wyraźne mówienie, wzbogacanie słownictwa czynnego, słuchanie wiersza oraz rozmowa o jego treści);
kształtowanie sprawności fizycznej poprzez uczestnictwo w zajęciach ruchowych w sali i na powietrzu, współdziałanie w grupie;
rozwijanie wrażliwości dotykowej, a także umiejętności poznawania wielozmysłowego (wzrok, dotyk, słuch), dzielenie się wrażeniami oraz spostrzeżeniami z obserwacji i własnych doświadczeń;
rozwijanie sprawności manualnej oraz orientacji w przestrzeni (posługiwanie się różnymi przedmiotami, doświadczenia z różnorodnymi materiałami, zabawa orientacyjno - porządkowa ze strzałkami, określanie położenia przedmiotów w akwarium/słoju z wodą);
rozwijanie wrażliwości przestrzennej (uzupełnianie ilustracji o nowe elementy w określonych miejscach kartki);
rozwijanie myślenia logicznego w praktycznych sytuacjach (wiązanie skutku z przyczyną, rozwijanie wyobrażeń);
rozumienie sensu informacji podanych w formie symbolu (strzałki kierunkowe).
Opis sposobu realizacji:
Lp. Część dnia aktywności
dziecka
Przebieg zajęć Warunki pobudzające aktywność/uwagi
o realizacji 1.Schodzenie się dzieci, przywitanie, zabawy
swobodne w kącikach zainteresowań.
W wybranym miejscu sali znajdują się umieszczone w pojemnikach: monety, patyki, pióra, guziki.
I. Zajęcia poranne
2. Tajemniczy worek piratów:
odgadywanie za pomocą zmysłu dotyku, jaki przedmiot znajduje się w worku/ sakiewce.
Nauczyciel (N) prezentuje dzieciom materiały zgromadzone
w pojemnikach.
Przedstawia je jako skarb piratów. Dzieci dotykają przedmioty, nazywają je, próbują określić, z jakiego materiału są wykonane (drewno, metal, plastik), opisują trzymane przez siebie elementy
do worka/sakiewki kolejno: monetę, guzik, pióro i patyk. Dzieci z zasłoniętymi oczyma, tylko za pomocą zmysłu dotyku odgadują, co jest ukryte w worku/ sakiewce.
3. Tajemnicze znaki piratów:
gra dydaktyczna. Zachęcenie dzieci do zabaw kształtujących umiejętność dostrzegania sekwencji i tworzenia ciągów sekwencyjnych.
N opowiada o piratach, którzy przekazują sobie tajemnice za pomocą szyfru: „Piraci układają kamienie w taki sposób, że tylko oni wiedzą, co oznacza ten typ szyfru”.
Dzieci tworzą własne ciągi
sekwencyjne lub
kontynuują te, które rozpoczął N (np. guzik - dwa kamienie – guzik - dwa kamienie, pióro - guzik-dwa patyki - pióro).
1. Pirackie skarby:
zachęcenie dzieci do wysłuchania wiersza o przygodach piratów.
Dzieci słuchają wiersza, swobodnie wypowiadają się na temat jego treści (załącznik nr 1).
II. Zajęcia dydaktyczne
2. Mali badacze pirackich skarbów:
doświadczenie fizyczne - sprawdzenie, który materiał unosi się w wodzie, a który tonie;
porównanie zachowania się materiałów w wodzie słonej/zasolonej i niezasolonej..
Zwrócenie uwagi na fakt, że pewne materiały w wodzie toną, a pewne unoszą się na powierzchni.
N zaprasza dzieci do sprawdzenia, które z przedmiotów (moneta, patyk, pióro, guzik) opadną na dno, a które będą unosić się na powierzchni wody. Dzieci
biorą udział
w doświadczeniu
wrzucając obiekty do
wody. Swobodnie
wypowiadają się na temat ich zachowania w wodzie.
Następnie N soli wodę w jednym z pojemników i proponuje sprawdzenie,
jak teraz będą
zachowywać się
poszczególne materiały.
3. Gramy na pirackich skarbach:
a) poznawanie kolejnych właściwości materiałów (drewna, metalu i innych) oraz różnic między nimi. Zabawa z dźwiękami przy użyciu zgromadzonych materiałów - porównywanie dźwięków, doświadczanie wielozmysłowe (wzrok, słuch, dotyk);
b) próby powtórzenia zasłyszanego rytmu, kształtowanie wrażliwości na powtarzalność, a także rytmiczność w otoczeniu.
a) N gra na instrumencie lub odtwarza z nośnika (np. CD) melodię. Dzieci konstruują z N proste
instrumenty ze
zgromadzonych
materiałów (np. monety włożone do kubków plastikowych lub sakiewek - grzechotanie, uderzanie, pocieranie o sobie patyków, uderzanie patykami o kubki, pocieranie piórami o inne materiały itp.) Każde dziecko wybiera sobie sposób i materiał, na którym będzie grało.
Dzieci wygrywają rytm do słyszanego utworu lub pląsają dowolnie.
b) N wystukuje prosty rytm – sekwencję
dźwięków na
zgromadzonych
materiałach (np. uderza patyczkami o siebie), dzieci na tym samym
„instrumencie” (np. dwóch patyczkach) starają się powtórzyć rytm - dwa szybkie uderzenie – jedno - dwa szybkie).
III. Zajęcia popołudniowe
1. W poszukiwaniu pirackiego skarbu:
zabawa orientacyjno - porządkowa na powietrzu. Kształtowanie umiejętności rozumienia umownych znaków (strzałki – szablon w załączniku nr 2), reagowania na nie i orientacji w przestrzeni.
N stojąc przed dziećmi pokazuje (unosząc do góry) dzieciom strzałkę (w lewo lub prawo).
Dzieci kierują się w stronę, którą pokazuje strzałka (punktem odniesienie jest miejsce, w którym właśnie stoją) skacząc lub biegnąc, idąc do tyłu itp.
2. Piraci grają w tawernie: Propozycje dla dzieci
specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. N czyta dziecku umieszczone pod ilustracją
instrukcje/polecenia.
Uwaga: Propozycje zawarte w scenariuszu zostały przygotowane w taki sposób, aby nauczyciel mógł dostosować czas realizacji zajęć do możliwości dzieci w grupie oraz z zachowaniem tzw. zasady 1/5, zalecanej w części podstawy programowej dotyczącej zalecanych warunków i sposobu jej realizacji.
Jeżeli niektóre dzieci pomimo upływu czasu są zainteresowane proponowanymi działaniami nie należy im przerywać tej aktywności. Dzieci, których uwaga się wyczerpała, w naturalny sposób powracają do realizacji „programu własnego”, czyli wybranego przez siebie rodzaju aktywności (np. zabawowej).
Metody za M. Kwiatowską (1985):
Czynne: ćwiczeń praktycznych, samodzielnych doświadczeń, przykładu.
Słowne: objaśnienia i instrukcje, rozmowy, opowiadania, żywego słowa.
Percepcyjne: obserwacja i pokaz, przykład dorosłych.
Formy: praca indywidualna jednolita i zróżnicowana, grupowa jednolita, zbiorowa jednolita i zróżnicowana.
Środki dydaktyczne:
monety (około 20 sztuk), guziki (około 20 sztuk), patyki o długości 10 cm (około 10 sztuk), pióra ptasie - naturalne lub sztuczne (około 10 sztuk), plastikowe pojemniki (np. kubki), materiałowe sakiewki, drewniane pojemniki, instrument muzyczny (np. pianino, flet, skrzypce) lub nośnik (np. płyta CD) z rytmiczną muzyką dostosowaną do odbioru przez dzieci 4-letnie, duże (około 5-litrowe) szklane naczynie z wodą, sól, opaski na oczy, pinezki lub magnesy, tablica, kolorowe szarfy, komputer z dostępem do Internetu oraz głośnikami lub tablica multimedialna, środki dydaktyczne zamieszczone na portalu Scholaris (dla nauczyciela, do wykorzystania w pracy z dzieckiem):
1. Tekst wiersza Pirackie skarby;
2. Strzałki – szablony;
3. Nad i pod wodą - materiał do wydrukowania przez nauczyciela;
4. Płyniemy w piracki rejs! - materiał do wydrukowania przez nauczyciela;
5. Kolorowanka multimedialna Piracki statek;
6. Układanka multimedialna Monety;
7. Gra multimedialna Pirackie skarby;
8. Gra multimedialna Statek.
