Franciszek Maroń
Przegląd artykułów związanych z
historią Śląska
Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne 8, 317-320
d w ó c h to m ó w . P o o śm iu la ta c h u k a z a ł się
Zbiór dokumentów katedry i diecezji
krakowskiej,
cz. II, 1416—1450, w yd. S. K u r a ś , T u b lin 1973, ss. X X X IV + 634. Z a w ie ra o n ty lk o dw a d o k u m e n ty d o ty c z ą c e cz ęści g ó rn o ś lą s k ie j, n a le ż ą cej k ie d y ś do d ie ce zji k ra k o w s k ie j. J e s t to d o k u m e n t z r. 1437 o w ik a ry m z L ub szy oraz d o k u m e n t z r. 1439 o u p r a w n ie n ia c h M ie c h o w itó w do d u sz p a ste rstw a w p a ra fia c h w ła s n e g o p a t r o n a t u . K . M i e s z k o w s k i ,Studia nad dokumen
tami katedry krakowskiej X III
w ., K ra k ó w 1974, ss. 160, p r z e p ro w a d z a p a le o g ra - iic z n ą i d y p lo m a ty c z n ą a n a liz ę X III-w ie c z n y c h d o k u m e n tó w k a t e d r a ln y c h , k tó re d o p ie ro p o d k o n ie c s tu le c ia p r z e k s z ta łc iły się w z o rg a n iz o w a n ą d o k u m e n ta cję, d o ty c z ą c ą ró w n ie ż te r e n ó w ślą sk ic h . Ks. b p W . U r b a n p r a c ę : Zdziejów
duszpasterstwa w archidiakonacie legnickim w czasach nowożytnych do XIX
wieku,
W r o c ła w 1973, ss. 171 o p a r ł g łó w n ie n a p r o t o k o ł a c h w iz y ta c y jn y c h z X V II i X V III w.Studia z dziejów liturgii w Polsce
s ta n o w ią p r a c ę zb io ro w ą M . R e c h o w i c z a i W. S c h e n k a , L u b lin 1973, ss. 392. S tu d iu m z dziejów k u ltu M a ry jn e g o i w s p ó ln o t c h rz e ś c ija ń s k ic h ja k o 16 to m „ S tu d ia -E cclesiasti- c a ” o g ło s iła K. K u ź m a k p t.Bractwa Matki Boskiej wspomożycielki chrześci
jan na ziemiach polskich w XVIII stuleciu.
O b s z e rn y , m a t e r i a ł p rz e d sta w ia T. K u d r y k,Nekrologi Sióstr Służebniczek Najśw. Maryi Panny Niepokala
nie Poczętej.
W a r s z a w a 1972, t. I: 1.864—1939, ss. 383, t. II: 1940—1963, ss. 518. U k a z a ło się k ilk a p u b lik a c ji o sz tu c e k o ś c ie ln e j: M . B u k o w s k i ,Katedra
Wrocławska,
W r o c ła w 1973, ss. 190. (To sam o w y d a n o w ję z y k u n ie m ie c k im we W ro c ła w iu 1974,. ss. 180). Z n a c z n ie sk ro m n ie jsz a je s t b r o s z u r k a E. M a ł a c h o w i c z a ,Katedra Wrocławska,
W r o c ła w 1974, ss. 46 + 2 n lb . N a to m ia s t A. T o m a s z e w s k i o p r a c o w a ł p ro b le m :Romańskie kościołyz emporami za
chodnimi na obszarze Polski, Czech i Węgier,
W r o c ła w 1973, ss. 360. In n y , czę sto j u ż o m a w ia n y te m a t, w y b ra ła K . M ą c z e w s k a - P i l c h :Tympanoiun-dacyjny z. Ołbina na tle przedstawień o charakterze donacyjnym,
W r o c ła w 1973, ss. 152 -(-ilu stra c je . H . D z i u r l a w p r a c y p t.Krzeszów,
W r o c ła w 1974, ss. 200 + ilu stra c je u ją ł m o n o g ra fic z n ie z e sp ó ł a r c h ite k to n ic z n y d aw n eg o o p actw a cy stersó w z k o ś c io łe m z X V III w. M. D z i e r ż y ń s k a w m o n o g ra fii pt.:Drewniana rzeźba gotycka w powiecie kłodzkim,
K ło d z k o 1973, ss. 4 4 + 1 1 tb l. o m ó w iła w sz y s tk ie c ie k a w sz e z a b y tk i, k tó r e się je s z c z e z a c h o w a ły . W „B iu le ty n ie H is to rii S z tu k i" , 35 (1973), n r 2 J. B ą k o g ło s ił a r t y k u ł o p ó ź n o g o ty c k ie j c h rz c ie ln ic y w k o śc ie le N M P n a P ia sk u w e W r o c ła w iu .PRZEGLĄD ARTYKUŁÓW ZWIĄZANYCH Z H IS T O R IĄ SLĄSKA
„
z a r a n i eŚ
l ą s k i e"
36 (1973), z. 4: z a w ie ra p rz e g lą d d o ty c h c z a s o w e g o d o ro b k u . K . P o p i o ł e k p r z e d s ta w ia n a u k o w e b a d a n ia h is to ry c z n e w w o je w ó d z tw ie k a to w ic k im , W . Z i e 1 i tj s k i d o r o b e k k a to w ic k ie g o o ś ro d k a n a u k o w e g o w z a k re s ie b a d a ń n a d d zieja m i Ś lą s k a d o I I w o jn y św ia to w ej, N . K o ł o m e j c z y k dzieje w s p ó łc z e s n e w o je w ó d z tw a k a to w ic k ie g o w p r a c a c h h is to ry k ó w ; W . M r o z e k
o w k ła d z ie n a u k o w y m śro d o w is k a ślą sk ie g o w d o r o b e k so c jo lo g ic z n y ; A. G ł a - d y s z p isz e o so c jo lo g ii w w o je w ó d z tw ie k a to w ic k im w u ję c iu b ib lio g ra ficz n y m ; B. B a z i e l i c h o s ta n ie b a d a ń e tn o g ra fii śląskiej p o 1945 r. z e szcze g ó ln y m u w z g lę d n ie n ie m ś ro d o w isk a k a to w ic k ie g o , a W . L u b a ś a n a liz u je s o c jo lo g ic z n e b a d a n ia n a d ję z y k ie m m ie s z k a ń c ó w K a to w ic . P o z a ty m w o m a w ia n y m z e sz y c ie M . F a z a Tj p isz e o g im n a z ju m p o lsk im w C ie sz y n ie ja k o
-n ia c h k ra k o w s k ie g o o ś ro d k a -n a u k o w e g o w o k re sie m ię d z y w o je -n -n y m o raz o R o m a n ie L u tm a n ie ja k o h is to r y k u i je d n y m z o r g a n iz a to r ó w n a u k i p o lsk ie j n a Ś lą s k u ; D . S i m o n i d e s o Jó z efie L igęzie ja k o w y b itn y m p o ls k im e t n o g r a fie — fo lk lo ry śc ie , a L . B r o ż e k z e s ta w ił b ib lio g ra fię p r a c Jó z efa L igęzy; R . H e c k i W . W r z e s i ń s k i d o m a g a ją się n o w e j s y n te z y h is to rii Ś ląska n a m a rg in e s ie k r y ty c z n y c h u w ag o p r a c y K. P o p i o ł k a
Historia Śląska od
pradziejów do 1945 r.,
K a to w ic e 1972.37 (1974), z. 1: P isze w n im M . G r z y b ,
Walka Związku Nauczycielstwa Pol
skiego
wwojewództwie śląskim o jednolity ustrój szkolnictwa w latach 1922—·
1939
(p rz y czy m w a lk a t o c z y ła się z ja k im ś b liż ej n ie z n a n y m „ G ło s e m N ie d z ie l n y m " ) ; J. M o l e n d a ,Organizacja szkolnictwa na terenie re jenc ji Katowic
kiej w latach okupacji hitlerowskiej;
B. S r| o c h,Początki odbudowy szkol
nictwa w dawnym powiecie lublinieckim w 1945 r.;
A. G ł a d y s z ,Robotnicze
uczestnictwo w kulturze;
A. Z i e l i ń s k i ,Niefortunna wyprawa na Tarnow
skie Góry, czyli o omawianych już często wypadkach w 1806 r. w nowej opra
wie;
A. S t r z e l e c k i ,Eksploatacja pracy więźniów oświęcimskich w gór
nośląskim przemyśle budowlanym;
F. H a w r a n e k , J. M e i s s n e r , Wspra
wie separatyzmu śląskiego, czyli dyskusja z P- Dobrowolskim, autorem książ
ki o ugrupowaniach i kierunkach separatyzmu na Górnym Śląsku i w Cieszyń-
skiem w latach 1918—1939,
W a r s z a w a -K r a k ó w 1972.37 (1974), z. 2: Z a w ie ra n a s tę p u ją c e o p r a c o w a n ia : A. S z e f e r,
W 35 rocznicę
najazdu hitlerowskiego na Polskę, ze szczególnym uwzględnieniem napadu na
Górny Śląsk;
J. P r z e w ł o c k i ,Mocarstwa zachodnioeuropejskie wobec prob
lemów i wydarzeń górnośląskich na początku lat trzydziestych;
B. O r s z u l i k ,Pierwsze polskie przedstawienie amatorskie w Cieszynie;
M. P a w ł o w i c z o -w a,
Stypendium imieniem Józefa Ignacego Kraszewskiego udzielane cieszyń
skiej młodzieży;
M. M r o c z k o , Zproblematyki działalności kultur al no-o świa
towej Związku Obrony Kresów Zachodnich (1921—1934).
„KW ARTALNIK OPOLSKI"
19 (1973), z. 4: J. Z a r e m b a p o ru s z a c z ę s to ro z p a try w a n y te m a t p iś m ie n n i c tw a p o ls k ie g o n a Ś lą s k u w d ru g ie j p o ło w ie X V III w ., p r z y czy m szerzej o m a w ia p o e z ję ks. L u d w ik a H e im b a , k tó re g o ja k in n i u w a ż a z a p ro b o sz c z a w S k o cz o w ie, c h o ć n ig d y n im n ie b y ł. C iąg d a lsz y a r t y k u ł u u m ie s z c z o n o w n a s t ę p n y m z e sz y c ie „ K w a r ta ln ik a ” . H . B a r y c z w y su w a z a g a d n ie n ie p r z y p u s z c z a l n y c h ś lą s k ic h m is trz ó w , w s p ó łto w a rz y s z y i p r z y ja c ió ł M ik o ła ja K o p e r n ik a 1 w cz asie s tu d ió w n a U J . S. S z w e d o w s k i p rz y p o m in a o b o z y w o k o lic y
K ę d z ie rz y n a w la ta c h 1940— 1945.
20 (1974), z. 1 : M . K o c y c h - I m i e I s k a
, Realia etnograficzne w twórczoś
ci Walentego Krząszcza,
k tó r y b y ł n a u c z y c ie le m n a G ó rn y m i C ie sz y ń sk im Ś lą s k u i w y r ó ż n ia ł się ja k o p ie w c a fo lk lo ru lu d u c ie sz y ń sk ie g o ; Z . B ą k , J. B a r ,Regionalizm w praktyce dydaktycznej nauczyciela języka polskiego
na Śląsku Opolskim;
W. D z i e w u l s k i ,Rola języka czeskiego na polskich
obszarach Górnego Śląska w XV-XVIII w. i proces zastępowania go językiem
polskim;
C. M y k i t a - G l e n s k ,Polskie teatralne zespoły amatorskie w Opo
lu w latach 1891—1939;
L. S z a d k o w s k a , D. W o ź n i a k ,Badania arche
ologiczne na Opolszczyźniew latach 1966—1970.
W n a s tę p n y m n u m e rz e u m ie sz c z o n o d a lsz y ciąg a r ty k u ł u .20 (1974), z. 2: L. K o r c,
Zdroje na terenie Śląska Opolskiego w XIX wieku;
nej Polski". A u to r o m a w ia a r ty k u ł y o z a lu d n ie n iu n ie k tó r y c h m ia s t i w si ślą
skich. P. S t a w e c k i , Sprawozdania z. pracy Inspektoratu Harcerskiego O krę
gu Górnego Ś lą s k a w 1 9 2 0 r.
„Ś
l ą s k i k w a r t a l n i k h i s t o r y c z n y-
s o b ó t k a"
28 (1973), z. 4: K. O r z e c h o w s k i , n a w ią z u ją c do o g ło s z o n y c h ju ż w p o p r z e d n ic h n u m e r a c h „ S o b ó tk i" ro z w a ż a ń o ślą sk ic h z g r o m a d z e n ia c h s ta n o w y ch , w y jaśn ia o rg a n iz a c ję śląsk ieg o ,,C o n v e n tu s P u b lic u s " (w n a s tę p n y m n u m e rz e a n a liz u je p o sz c z e g ó ln e ko m isje Ś lą s k ie g o K o n w e n tu a w n u m e rz e 3 k o ń czy swoje d o c ie k a n ia sz c z e g ó ło w y m ro z b io re m p o r z ą d k u o b ra d śląsk ich k o n w e n tó w ). P o za ty m piszą: A. K o w a l i k , B. P a s i e r b o k o n g re s ie z je d n o czeniow ym P olsk iej P a r tii R o b o tn ic z e j i P olsk iej P a r tii S o cja listy czn e j w dn.
15 X II 1948 r.
29 (1974), z. 1: K. O r z e c h o w s k i a n a liz u je p o sz c z e g ó ln e ko m isje śląskiego k o n w e n tu ; B. R o k p rz y p o m in a ks. a rc y b is k u p a i p ry m a s a W ła d y s ła w a Ł u b ie ń sk ie g o (1703— 1767), k tó r y n a l e ż a ł do n ie lic z n y c h w y jątk ó w w śró d polskiej sz lac h ty , p a m ię ta ją c y c h o Ś lą s k u i w sw oim dziele Ś w ia t we wszystkich swo
ich częściach p o d k r e ś lił z a le ż n o ś ć b isk u p stw a w ro c ła w s k ie g o o d m e tro p o lii
g n ie ź n ie ń sk ie j i je g o p o w ią z a n ie z M a c ie rz ą w p rz e s z ło ś c i i te ra ź n ie jsz o śc i. A. J u z w e n k o z a s ta n a w ia się n a d u s to s u n k o w a n ie m się p o lsk iej p ra sy n a G ó tn y m Ś lą s k u do w s c h o d n ie j p o lity k i P o lsk i od lis to p a d a 1918 do m a rc a 1921 r. C z . K u b a s i k pisze o k o n g re sie z je d n o c z e n io w y m o rg a n iz a c ji m ł o d zieżow ych w e W r o c ła w iu 20— 21 V II 1948 r.
29 (1974), z. 2: E. K o ś c i k, M o ty w y orla piastow skiego w heraldyce m iast
śląskich w wiekach X I I I do XVI.
29 (1974), z. 3: K. O r z e c h o w s k i d o k o n u je sz c z e g ó ło w e g o ro z b io ru p o rz ą d ku o b ra d śląsk ieg o k o n w e n tu . W. D z i e w u l s k i , Kultura materialna i umy
słowa w Opolu za monarchii s t a r o p r u s k i e j(1742— 1807); A. K o n i e c z n y ,
Więzienie karne w K ło d z k u w latach drugiej wojny światowej.
„
s t u d i aŚ
l ą s k ie,
s e r ia n o w a"
24 (1973), ss. 340: P o k ró tk im n e k r o lo g u z m a r łe g o 28 I 1973 r. R o m a n a L utm a- n a , b y łe g o k ie ro w n ik a u tw o r z o n e g o w r. 1934 I n ty tu tu Ś lą s k ie g o w K ato w i c a ch , w ra z z z e s ta w io n ą n a k o ń c u k siążki p rz e z L. B r o ż k a b ib lio g ra fią Lut- m a n a , z a m ie sz c z o n o w n o w y m to m ie n a s tę p u ją c e a r ty k u ły : J. K o k o t , M. K u t y m a, A. L e ś n i k o d o ro b k u i d a lsz y c h p e rs p e k ty w a c h rozw ojo w y ch o p o lsk ieg o śro d o w isk a n au k o w e g o ? F . H a w r a n e k o w a lc e h u tn ik ó w i g ó rn ik ó w n a Ś lą s k u O p o lsk im w 1924 r. o o ś m io g o d z in n y d zień p ra c y ; M . M a c i e j o w s k i o g e n e z ie i id e o lo g ii p a r tii n a r o d o w y c h so c jalistó w n a Ś lą s k u O p o lsk im w la ta c h 1925— 1932; H . T o m i c z e k , S. Z y g a o s ta n ie i p o tr z e b ie d alszy c h b a d a ń dziejów r u c h u s p ó łd z ie lc z e g o n a G ó rn y m Ś lą s k u w 1. 1860— 1971 i Z. B u l l a o p o g lą d a c h op o lsk iej m ło d z ie ż y n a z a ło ż e n ie r o
d zin y i jej w ielk o ść.
25 (1974) ss. 383: L. S m o l k a o w y d a w n ic tw a c h p o lsk ic h n a Ś lą s k u O p o lsk im w 1. 1922— 1939; H . G ł o w a c k i o ks. J a n ie Ig n a c y m F e lb ig e rz e , o r g a n iz a to rz e sz k o ln ic tw a ślą sk ie g o ; K. H e s k a - K w a ś n i e w i c z o ż y c iu i śm ierci A lojzego T a rg a (1905— 1973), k tó re g o b ib lio g ra fię w a ż n ie jsz y c h p r a c z e s ta w ił L. B r o ż e k o ra z A. T a r g a n e k ro lo g P a w ła M u s io ła (1905— 1943). (Aloj zeg o T a rg a w sp o m in a ją ró w n ie ż S tu d ia H is to ry c z n e 16 (1973), z. 4.).
„S T U D IA I M A T E R IA Ł Y Z D Z IE J Ó W W O J E W Ó D Z T W A K A T O W IC K IE G O W P O T S C E L U D O W E J "
T o m 8 p o d red . H . R e c h o w i c z a , K a to w ic e 1973, ss. 391. S ą ta m w s p o m n ie n ia z I I I p o w s ta n ia , k ilk a b io g ra m ó w n a u c z y c ie ls tw a , u w agi o o r g a n iz a c ja c h m ło d z ie ż o w y c h i o ro z w o ju P P R w la ta c h 1945— 1948.
PRZEGLĄD W AŻN IEJSZYCH PRAC DOTYCZĄCYCH ŚLĄSKA
B i b l i o g r a f i e i d z i e ł a t r e ś c i o g ó l n e j
Bibliografia hislorii polskiej ia rok
1971,
o p ra ć . S. G ł u s z e k , A. M a l c ó w - n a , I. P e r z a n o w s k a , W r o c ła w 1973, ss. 391, k o le jn y 28 to m b ie ż ą c e j b i b lio g ra fii, w y d a w a n e j od r. 1955 p rz e z Z a k ł a d D o k u m e n ta c ji P A N .Bibliografia
historii Polski,
t. I I I , cz. I, 1918— 1945, o p ra ć . W . B i e ń k o w s k i , W a rsz a w a , ss. X II + 640;Bibliografia historii Polski XIX wieku,
t. II, cz. 3, ■ p o d red . W . C h o j n a c k i e g o , W r o c ła w 1974, ss. 600. R e je stru je ź r ó d ła i m a t e r i a ł y od r. 1832 do 1864 r.; R. G a b r y ś ,Biblioteka Główna Państwowej Wyższej
Szkoły Muzycznej w Katowicach 1944— 1970,
K a to w ic e 1974, ss. 27;Bibliografia
Śląska 1969,
W a r s z a w a -K r a k ó w 1973, ss. X X + 327;Bibliografia onomastyki
polskiej od r. 1959 do r. 1970 włącznie,
o p ra ć . W . T a s z y c k i , M. K a r a ś i A. T u r a s i e w i c z , W a rs z a w a -K ra k ó w 1972, ss. 392. J e s t to ciąg d alszy p ie rw sz e j części z 1960 r., u w z g lę d n ia ją c e j ró w n ie ż n a z e w n ic tw o ślą sk ie ;Po
lonica w średniowiecznych
rękopisach
bibliotek niemieckich w Aschajfenbur-
gu,
Augsburgu,
Bambergu,
Eichstätt, Harburgu,
Moguncji
i
Norymberdze.
O p ra ć . Z . W ł o d e k , W r o c ła w 1973, ss. 170. P ie rw sz a część z e sta w u r ę k o p i sów p rz e d r. 1550 w y d a n a z o s ta ł a w r. 1969. D o ty c z y rę k o p is ó w w b ib lio te k a c h m o n a c h ij s k ic h ; C . W a w r z y n i a k ,
P ubliczne biblioteki pow szechne na Ś lą
sku Opolskim 1945
—1965,
W r o c ła w - W a r s z a w a 1974, ss. 254; J. G 1 e ij s k,Bi
bliografia opracowań prasy śląskiej,
t. I. do r. 1945, O p o le 1973, ss. 137;Biule
tyn Informacyjny Biblioteki Śląskiej,
17 (1972), K a to w ic e 1974, ss. 146. W y d a n y w z w ią zk u z 5 0 -le c ie m B ib lio te k i Ś ląskiej, z a w ie ra o cz y w iśc ie szkic jej d z ie jó w o ra z w s p o m n ie n ia p o ś m ie r tn e L u tm a n a i T a rg a ;Biblioteka Śląska 1922
—1972
p o d re d . J. K a n t y k i , K a to w ic e 1973, ss. 330; J. Z a t h e y , J. R e i - c h a n ,Indeks studentów uniwersytetu krakowskiego w latach 1400—1500,
t. I, W r o c ła w 1974, ss. 550. M e try k i w p isó w w y d a n o ju ż d a w n ie j, a le o b e c n ie u z u p e ł n i o n o je a lfa b e ty c z n y m z e s ta w ie n ie m r o d o w y c h n az w , u rz ę d ó w , g o d n o ś c i itp ., u m o ż liw ia ją c y m ła tw ie js z ą id e n ty fik a c ję ; A. Z a w i s z a ,Studenci Pola
cy na uniwersytecie Wrocławskim w latach 1918—1939, Katalog zachowanych
archiwaliów,
W r o c ła w 1972, ss. 209 + 3 n lb ; A. L u b a s i o w a ,Uniwersytet
Śląski,
K a to w ic e 1973, ss. 27 + ilu s tr. + p o r tr .;Ludzie spod znaku Rodła. Bio
grafie działaczy Związku Polaków w Niemczech na Śląsku Opolskim,
p o d red . F . H a w r a n k a , t. I, O pole 1973, ss. 247; S. D r o z d o w s k i , R. H a j d u k , Z . R u s i r| e k,Kartoteka śmierci. Lista aresztowanych działaczy Dzielnicy
i
Związku Polaków w Niemczech w latach 1939—1945,
O p o le 1973, ss. 146;Po
lacy i sprawy polskie w kartotece opolskiego gestapo,
cz. I, O p o le 1973, ss. X V III + 298 + 4 n lb , cz. II, O p o le 1974, ss. 287. W p r z y g o to w a n iu je s t III c zęść. W y b r. i o p ra ć . R . D e r m i n i S. P o p i o ł e k . P o w s tę p n y c h u w a g a c h n a s tę p u je z e sta w w s z y s tk ic h p o ls k ic h zw iązków , sto w a rz y sz e ń , m ie jsc o w o ści i ic h c h a r a k te r y s ty k a . O d s. 143 r o z p o c z y n a się k a r to t e k a o so b o w a; W . H e n - ti z e 1,Raciborscy pisarze ludowi,
O pole 1973, ss. 100; J. J a r o s ,Słownik
historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich, K a t o w i c e 1972, ss. 182; S . R o s -
p o r| d,
