XVII Warmińsko-Mazurskie Zawody Matematyczne Eliminacje – cykl lutowy
Poziom: szkoły ponadgimnazjalne
Punktacja: 10 punktów za każde zadanie (zadania rozwiązywane w „domu”)
Zadanie 1. Rozwiąż nierówność 4𝑥− 2 · 52𝑥 < 10𝑥. Rozwiązanie:
Niech 2𝑥 = 𝑢, 5𝑥 = 𝑣, wówczas u, v są liczbami dodatnimi, zaś dana nierówność przyjmuje postać
𝑢2− 2𝑣2 < 𝑢 · 𝑣.
Stąd, po przekształceniach, otrzymujemy
(𝑢 + 𝑣)(𝑢 − 2𝑣) < 0, ale 𝑢 + 𝑣 > 0, zatem 𝑢 − 2𝑣 < 0, czyli 𝑢
𝑣
< 2.
Stąd 𝑥 > 𝑙𝑜𝑔0,42.Odpowiedź. 𝑥 > 𝑙𝑜𝑔0,42.
Zadanie 2 Rozwiąż równanie: 4 9
2 1
cos 4 2
x x
x
.
Rozwiązanie: Przekształćmy do postaci równoważnej 4 9 2
1
cos 4 2
x x
x
Sprawdźmy czy to równanie ma szansę mieć jakiekolwiek rozwiązanie czyli czy jest część wspólna zbiorów wartości funkcji po lewej stronie równania i po prawej.
Zbiór wartości funkcji
4 : 1, 1
cos ZWF y
y x
Zbiór wartości funkcji 4 9 : ( , 1 ( 4, 1)
2
1 2
x x ZWF y wierzchoek W
y
Czyli jedyne miejsce gdzie funkcje są równe jest w punkcie o równych wartościach, czyli dla y1.
Funkcja kwadratowa ma w tym punkcie wierzchołek czyli y1 dla x4.
Liczymy dla jakich x:
4 1
1 2 2 4
4
, 4 2
4 1 cos
x k
dla
x k x k x
C k gdzie x k
x
Odpowiedź. Rozwiązaniem równania jest x = -4
Zadanie 3.
Obliczyć:
4 log 48 log 3 log
16 log 3 log
2 6 6
6
6 2
6
.
Rozwiązanie:
Korzystając z własności logarytmów otrzymujemy
4 log 16 log 3 log 3 log
3 log 6 4 3 log 4
log 16 3 log 3 log
2 log 4 3 log 4
log 48 log 3 log
16 log 3 log
2 6 6
6 6
6 2
6 2
6 6
6
6 2
6 2
6 6
6
6 2
6
12 log
36 log 3 log 12
log 2 3 log 4
log 3 log
4 3 log 4 3 log 4 log 4 log 3 log 2 3 log
3 log 6 log 4 3 log
2 6
2 6 6
2 6
2 6 2
6 6
6 2
6 2
6 6
6 2
6
6 6
2 6
12 1 log
12 log 12
log 12 log 1
2 6
2 6 2
6 2
6
Odpowiedź. Wartość wyrażenia równa jest 1.
Zadanie 4. Trzy równe okręgi parami zewnętrznie styczne ograniczają trójkąt krzywoliniowy (obszar zakreskowany na rysunku). Oblicz pole tego trójkąta, wiedząc, że promień okręgu opisanego na figurze utworzonej z wymienionych trzech okręgów jest równy R.
Rozwiązanie:
Środki małych okręgów tworzą trójkąt równoboczny o boku równym długości dwóch promieni: 2r.
Pole trójkąta krzywoliniowego jest równe różnicy pola trójkąta utworzonego przez trzy środki małych okręgów i sumy pól trzech wycinków małych kół wyciętych przez trójkąt utworzony przez środki małych okręgów.
a =2r a = 2r
x
a=2r
Promień R okręgu opisanego na podanej figurze jest równy sumie promienia r małego okręgu i długości odcinka x
𝑥 = 23ℎ , ℎ = 𝑎√32, czyli
𝑥 = 2
3∙ 2𝑟√3
2 = 𝑟2√3 3 Stąd 𝑅 = 𝑟2√33 + 𝑟 = 𝑟2√3+33 Wyznaczamy r: 𝑟 = 3𝑅
2√3+3= √3𝑅
2+√3=√3𝑅(2−√3)4−3 = 𝑅(2√3 − 3) 𝑟 = 𝑅(2√3 − 3)
Wyznaczam pole trójkąta: 𝑃𝑡 = (2𝑟)2 √34 = 𝑟2√3
Wyznaczam pole wycinka koła. Kąty w trójkącie równobocznym mają po 60° czyli pole wycinka jest równe 16 pola koła: 𝑃𝑤 =16𝜋𝑟2
Wyznaczam pole szukanej figury:
𝑃𝑓 = 𝑃𝑡− 3𝑃𝑤 R
x r
𝑃𝑓 = 𝑟2√3 − 3 ∙1
6𝜋𝑟2 = 𝑟2(√3 −𝜋
2) = 𝑅2(2√3 − 3)2(√3 −𝜋 2) 𝑃𝑓 = 𝑅2(2√3 − 3)2(√3 −𝜋
2) 𝑃𝑓 = 3𝑅2(7 − 4√3) (√3 −𝜋
2) Odpowiedź. Pole figury jest równe 𝑃𝑓 = 3𝑅2(7 − 4√3) (√3 −𝜋2).
Zadanie 5.
Wykazać, że jeżeli a, b, c są liczbami dodatnimi takimi, że a a b b c c, to są one długościami boków trójkąta rozwartokątnego.
Rozwiązanie:
Założenie:
a, b, c - liczby dodatnie a a b b c c Teza:
a, b, c są długościami boków trójkąta rozwartokątnego Dowód:
Z równości podanej w założeniu wynika, że ac i bc.
1. Aby wykazać, że liczby a, b, c są długościami boków trójkąta wystarczy udowodnić, że abc
c
c c c c
b b a a c
b b c
a a b
b b a
a b a
a . 2. Należy teraz udowodnić, że trójkąt o bokach a, b, c jest rozwartokątny, tzn.
2 2
2 b c
a . Istotnie
22
2 b a a a b b b a a c b b c a a b b c c c c c
a
Na podstawie punktu 1 i 2 wynika, że trójkąt o bokach długości a, b, c jest rozwartokątny.