zob. po cichu

cicho³, też cichutko ‘powoli’. A  jim już czszeba na autobus, bo grytunskie tam, przy-jado, nie ma już, ciszej, ciszej, ciszej, i tego to, nu st

'

acyji to też mniej, bo przyjdo kto, bliż-sze czy tam kto, jak czym podjedzi to te. Ali to przed nabożeństwem. A nabożeństwo że, i tylko nabożeństwo jak tisze, tisze, tisze tego, czasem już tak ArDaWB29. Wszysko [tra-dycje] tak i odstało po cichutku... Tyko krzy-czeli żeby my nie rozmawiali po polsku, tylko po rusku... tak zrobiło sie, i potem wszystko to odstało, po  cichutku, po cichutku, to nie można, to nie można DrśBZ29 ◊ por. ros.

тúхо m.in. ‘powoli’

c

'

ichońko 1. ‘cichutko’. Przeczekali kilka czasu, już my przyszli cichonko spać, ułożyli si wszystkie DwGrTRok30 2. ‘potajemnie’.

Raniej nie bardzo pozwalali i dzieciej krzcili cicho, cichoż krzcili, dawniej nikt nie zn

'

^ał.

tancach tam nikt nie rozbierał sie ci Polak, ci Moskal, ci jaki tam by nie był ^uon kWiJS26.

Gdzie był tam, może jaki, szkoła jaka była ci gimnazjum, nie wiem ja ArDaWB29.

Matka, ojciec błogosławio młode tam ci mło-dego MaMB37. Musim kura jakaś czszy-mać, tam ci kaczka, ci krowa – no to już obowiązkowo kGirWO40; też czy. Wiem gdzie jakie miasto stoji czi jaka rzeka, ja wiem kOpBrJP20. I tam powieszona jakie czy jaszczyczki [pocztowe] ci jaka sumka taka BaHC35. Czy kiłbasy jakaj domasz-naj zrobim, czy tam jak i upieczym miensa...

i ryby tam kupim, czy tam jeziornaj bywa kRyTM36. Może kto wie, że nie można jim: czy krewny, czy może tam czy żonaty, czy cokolek DrśJM25; też ili. Tutaj pieńć ili czszy... Tam zdrowaśki ili Pod Twoja Obrona IkAB26. Moża u dwacać waśm

'

^ym

ili u dwacać dziewatym kMiMD25 2. ‘czy (pytanie)’. To kiedy to pytała sie, mówia: ci jest polskaj kawy? Pisała sia polska zbożowa BiKG19. Buty stawiali jeden przed jednym i do progu: który pierszy, wyjdzie za mąż ci ożeni sie kMiMD25. Nie wiem, ci on żyji, ci nie żyji OnXMok25. Pojachali do tej, tam ci doktorka, ci wróżka, ci jaka ArDaWB29;

też czy. Jakie tam czy napitki, czy jakie tam i piaczeni ArDaWB29. Kresy u n

'

^{as, kresy}

wschodnie, czy jak kOpSS31 ◊ brus. ці, ros.

úлиciagałki ‘drągi do wynoszenia kopek siana z łąk podmokłych’. Ciagałki DrśW ciągać się z kim ‘włóczyć się, prowadzić się niemoralnie’. Ciągać się MM ◊ por. brus.

gw. цягáцца

ciałuszka zob. ciołka

ciamcia-lamcia ‘osoba powolna, nieza-radna’. Ciamcia lamcia ‘chłopak bez ikry, powolny, niedbaluch’ MM ◊ brus. ця´мця -ля´мця, brus. gw. цямцялéй, lit. cim˜ci lim˜ci ciamkać ‘mlaskać podczas jedzenia’. Ciam-kać MM

cichutko cieplica¹ cielepi

'

ej zob. cielepajła MM

cielętnik ‘podwórze ogrodzone przed gumną (stodołą)’. Cielętnik MM

cielica ‘roczna jałówka’. Cielica GajA cieloneczek, cielonek, cieluczek zob.

ciel

'

^uk

ciel

'

uk, zdr. cieluczek ‘cielę’. Ciel

'

^{uk MM.}

Cie l

'

uk GajA. Wo tut [na targu] sys

'

^{un, tut}

paj

'

^{un. Sys}

'

un ot bliszczy przy krowie chtó-ry bywszy cieluczek BaHC35. Cieluczek, jaka cieli sie, sł

'

abieńki zupełni GrES32;

też ciel

'

^{ak. Ciel}

'

ak GajA. Mieli dwie kro-wy i cielaków hodowali JuAL20; zdr. ciela-czek. Cielaczek GajA; też cielonek. Cielonek GajA; zdr. cieloneczek. Cieloneczek GajA

→ prkaluk ◊ brus. gw. цялю´к ciełuszeczka, ciełuszka zob. ciołka ci

'

enienki ‘cieniutki, tu: chudy’. U n

'

^as

tu-tej kobieta umarła młoda o co teraz... ona taka ci

'

enianka była BaHC35 ◊ brus. gw.

цéненькі

ci

'

enieńko ‘cieniutko’. Nawet już w  cza-sie wojny tak już, tak nauczyli cza-sie prząść ci

'

enieńko DrśJM25 ◊ brus. gw. цéнянька cieńko ‘cienko’. A  potym, pamiętam, mama... na cieńko rozmiesza, rozmiesza tak rz

'

adzieńko kWiZW30

ciepl

'

ej ‘cieplej’. U kwietniu była ciepl

'

^{ej jak}

teraz kRyTM36

cieplica¹ ‘łaźnia’. No cieplicy jak wyglą-dali? No cieplicy, jak teraz takie cieplicy, no˙ jak pawiedzieć, ja nie wiem, u  łaźni, taki budyneczek pastawiony i  on nieduży OsAK29. Wiencej nazywajo łaźnio, wien-cej. Cieplica to może na polskim wiencej cieplica, A u nas wiency łaźnio. Ja mówia:

a  jak prawidłowa łaźnia? Nu niech beń-dzie łaźnia, a potym myśla sobie, nazywali, babka nazywała cieplico PelDrśBMk31.

Cieplica MM; też łaźnia. A  u  n

'

^{as była}

łaźnia DwBZ29. Męża dom był jeszcze nieukończony, a  wojno spalili sie i  wte-dy, kiedy przyszed on z wojny, żył u łaźni Tak cicho, cicho wszysko, c

'

ichońko robiło sie

kWiJS26 → cicho¹ ◊ por. ros. тихóнько cichutko zob. cicho¹, cicho³

cieciar

'

uk zob. ciecier

'

^uk

ciecier

'

uk ‘cietrzew’. Cieciar

'

^{uk MM ◊}

brus. цецярýк

ciekawie komu ‘kto jest ciekawy’. A  nam tak ciekawie DwGrTRok30. To ciekawie, raniej to jak ja uczyła sie, kiedy Polska, to ja już tam i nie pomientam [skąd byli nauczy-ciele] GimWK31

ciek

'

un ‘niekastrowany baran’. Ciah

'

^{un [!]}

WiW. Ciahun [!] DrśW → baran ◊ brus.

gw. цякýн

cielaczek, ciel

'

ak zob. ciel

'

^uk

cielega ‘wóz gospodarski (na osiach drew-nianych lub żelaznych)’. Pług, chomont i cie-lega, wszystko poszła tak darmo [do kołcho-zu] OnXMok25. Ojciec był stolarz, stryj był kowal to jemu cielegi robili i kuli, i wszystko to... Ładne cielegi robili NuAL28. Do koł-chozu jak zdali wszystko co, wszysku zabrali, jaki pługi byli, jaka nasiona, jakie cialegi SmWS29. Przyjechała z cialega z kamniami GimWK31. Siana wozim, wozem nazywa sie. Cielega nazywa sie, wo koły, ony jeszcze dwie, cztery koły... Cielega, cielega nazywało sie, cielega zaprzengne i paj

'

echali. I naw

'

^oz

wozili i drzewy wozili, i teras jeszcze drze-wy wozim, a  na czym GrES32. Cielega MM; też tielega. Zbierali sie te ludzi, i tego, i zaraz jak zaszumi wiater, i poniósł tielega tam ci co tak prosto, pod

'

ejść nie można ta-kie ArDaWB29; też telega. Tedy na koniu na teledze przywiezim siano blisko obory GrES32; też woz. Woz GajA; zdr. wozik.

Wozik GajA ⓪ SWil. telega ‘prosty, chłop-ski wóz, z przodem wyżej podniesionym’ ◊ brus. целéга, ros. телéга

cielepajła też cielepi

'

ej ‘niezdara, niedołę- ga’. Cielepajła, cielepi

'

ej MM ⓪ SWil. ciele- pajło m.in. ‘niewieściuch; ciemięga’ ◊ brus.

gw. цяляпéй, por. brus. целепéнь

cieplica² cinci'el

płość była... Żeby ciepłość trzymała sie tam MaMB37. Ciepłość GajA

ciereszka ‘zabawa młodzieży (prawosław-nej) w męża i żonę (na Boże Narodzenie)’.

A  już potam młodzież chodziła u  ciaresz-ku. Ja ni razu na ciareszcze nie była, ja nie wiem szto tam na tej ciareszce. Ni razu ja nie był

'

a na ciareści. Mówili że, nu, jak powiedzieć, jeśli chłopiec za dziew

'

^eczkeju

nu... narajeć, lubić, nu, wtedy pary złucza-jom sie. No i tak złuczazłucza-jom sie wot i za stoł tak sadiut’. No a potem tancy i tak tancujut kSieAK20. Nu w  pierszy dzień świont to zbierali sie młodzież nawet z dwóch wiosek i w nas nazywali ciereszka, to żeniliś. Siada-li parami i tam tam przynosiSiada-li kto co miał, to były jedzenia na stole, tam m

'

uzyka grała.

No i parami tak, tam za stołem, tam wypi-li po kiewypi-liszku, to dawniej tak nie było, tak dużo, troszeczke, no i później tancy SoXK24

◊ brus. gw. (z Internetu) цярéшка

ciernia ‘dzika/polna róża (głóg)’. Ciernia DrśW; też dzika róża. Dzika róża KrW cierpieć strach ‘żyć pod strachem’. Strach cierpieć GajA

ciesiołka zob. cieślica

cieślica ‘narzędzie do dłubania niecek’.

Cieślica DrśW; też ciosła, ciesiołka. Cio-sła, ciesiołka ŻgW ⓪ SWil. ciesiołka ◊ por.

brus. gw. цяслá, цясёлка

cieszyć ‘pocieszać’. Tak i płakałam, bo nie rozumiem nic [po rosyjsku], nu ali taka do-bra nauczycielka, bo wiedziała, że na pewno w domu rozmawiami po polsku, i tak cieszy-ła mnie kWiJF54

ciężkowato ‘ciężko’. Przódy ciężkowato, przódy nie rozumieli my dużo słów tych ru-skich WoXK41 ◊ brus. цяжкавáта

cikować się ‘szykować się, żeby coś złapać;

czatować’. Cikować sie MM ◊ brus. gw.

цікавáцца

cinci

'

el ‘ziemniaki ugniecione i zapieczone w garnku, okraszone skwarkami’. Cinci

'

^el,

GimWK31. Tedy da łaźni. Łaźniż wiecie jakie byli: kamienki, duchu nalejisz te, te łaźni cieplim kRyTM36. Łaźnia jichna spaliła sie, potym dom BaHC35; zdr. ła-zienka. Te łaźni jeszcze zostali [po poża-rze], tak niektóre. Aliż tyleż ludzi, gdzież tam każden do łaźni, do tych łazienek ra-zem wejdzie nu wszystko SzDoHP25; też bania. Czszeba na śpiski jedno krowe mieć;

ludzie chowajo te cielenta dzieś w  ecich samych, u  bańa... chacz

'

u  skazać: bania IkAB26. Bania MM ◊ por. też brus. gw.

бáня, лáзня, цяплíца, ros. бáня

cieplica² ‘szklarnia’. Nu cieplica, a tak par-niki. U mnie i teraz un parn

'

ik jest BaHC35.

Cieplica GajA ◊ brus. gw. цяплíца

cieplić (piec) ndk., dk. nacieplić i wycie-plić ‘palić w piecu; ogrzewać (dom)’. Piece ty cieplona WoAM13. Mama piec ciepli BiKG19. Zsuwali [len] na ziemie, wtedy tam jakie może trzy niedzieli ^uo na ziemi tej poleży, tedy padymowali, tedy w ciepli-cy cieplili i suszyli OsAK29. Baniu cieplić – ja mówia – nie benda PelDrśBM31.

Bułek napieke tam; piec nacieple, wtedy w piec... Cieple, cieple, cieple, nacieple, żeby goronca bula [‘była’]... I wot i tu wycieple i  ciepło tedy, w  chacie ciepło GrES32. Te łaźni cieplim kRyTM36. Żeby ciepłość trzymała sie tam, bo na ciepleż przesuszy też, co to jedna deska nie utrzymajo, to cieplisz MaMB37; ‘ocieplać’. Dzieci cie-plili, dachi byli słomiane, słomo kryte...

dach kryli GrES32; też palić piec. I mama zlazła z piecy i poszła palić piec kOpLS29;

też ogrzewać. Ogrzewali sia – piecy... dru-giego ogrzewania nie było kGirWO40 ⓪ SWil. cieplić ‘grzać, ogrzewać’, prow. ‘palić w piecu’ ◊ brus. gw. цяплíць

ciepłość ‘ciepło, ciepłota’. Zależy ot cie-płości: ciepl

'

ej to prendzej [robi się masło]

PelDrśBMk31. Późni tam łoży sie mech, żeby ciepło było, wiatr nie d

'

uł tam, żeby

cie-ci'ocieńka cokolek bi sie GrES32 ^→ pociskać, rozciskać ◊ por.

brus. gw. ціскáць ‘wyciskać, tłoczyć’

ciskałka ‘międlica (?)’. Ciskałka GajA ciućka ‘piesek’. Ciućka MM

ciulmak ‘niedopieczony chleb’. Ciulmak MM ciuszka ‘przerębel’. Tak była jaziora jak i  zmarzszy [r-z]; a  on nia wiedział, tam taka ciuszka była, nie zamarzywała [r-z]

BiKG19 ◊ brus. gw. цю´шка

ciżma ‘czyżma (roślina)’. Późni ciżma taka nazywała sie, ciżmy. U nas tako beńdzie po polski ciżma, takie ż

'

ołcieńkie wo, drobniej-sze jak te o jagodki, nu też tak horka, gorzka taka. Ale jo, prawda, robili tak jak herbat-ka, ale prosto te jagodki źjesz, też żołondka...

[A gdzie to rosło?] No łopuch, prosto na...

MaMB37; też czyżma. Czyżma pomaga od robakow GajA ◊ brus. gw. чы´жма

co¹ ‘że’. Pamientam, co tam kałonna szła tam, moża dwieście masz

'

yn kMiEJ23. Zro-zumiała, co nie w ta strona ja jide... ja wielki krong dała kDrśBZ29. Chtoto padpawie-dział, co tu ksiendza chowajo pelikanskiego [z Pelikan] GawWL36. Jak żyjisz na wsi, to nie jest tak wszystko, co można pójść do sklepu i kupić GirWO40. Teraz trochu ksiondz już przerobił, co choć bez pietnastu czas zaczyna msza WoXK41. Lubia ta pora roku, może za to, co narodziła sie^ń ja kWiJF54 ^→ szto co² ‘co, który’. To wo Edek, co był z War-szawy przyjachawszy wschBrMW15. Nu co tam zimo kDrśMR22. Wianuszek, co wili, to już jakby było niewinność tej [mło-dej] kOpAB30. Aj, była błota i jes, i teraz tut u nas błoty, co prawda oni takie niaduże GirWO40; ‘gdzie’. O ten dom, co klub stoi GrES32 → szto

co aj-aj ‘że oj-oj’. Fajny, f

'

ajnieńki ksiondz u  n

'

as, wszyskie my tak jego upodobauszy mami co aj-aj kWiJS26

cokolek ‘cokolwiek’. Tam cokolek pawieszo na padwody... tam porozmawiajo cokolek komek cinciel

'

a MM ◊ brus. gw. цінцéль,

lit. činčie˜lius

ci

'

ocieńka zdr. ‘ciocia’. Aj ci

'

^ocieńka,

kup mnie pantofelki takie, żeby stukaliby ArDaWB29 ◊ por. ros. тётенька

ciołka ‘jałówka’. Teraz [mam] tylko krow-ka i  ciołkrow-ka kOpNN27. [Macie krówkę?]

No, krówke, ciołke j

'

eszcze, owieczka jest kOpBrJP20. Ciołka GajA; zdr. ciołeczka.

Ciołeczka GajA; też zdr. ciełuszka. Ciałusz-ka MM. CiałuszCiałusz-ka GajA; zdr. ciełuszeczCiałusz-ka.

Ciałuszeczka nie ocieliwszy sie ArDaWB29.

Kroważ dawali [w  posagu], jeżeli mieli, musieli choć ciełuszeczka tedy, jeśli nie ma, choć cielna ciełuszka... choć malenka da-dzo ciałuszeczka, ona wyhoduji jej, ocieli sie BaHC35. U  pani tam ciele, ciełuszeczka – wymieniamy sie ^uot MaMB37. Ciałuszeczka GajA ◊ brus. gw. цёлка, цёлачка, цялýшка por. też ros. тёлка

ciołeczka zob. ciołka

ci

'

omnaja butyłka zob. butyłka ciosła zob. cieślica

cioszcza ‘teściowa’. Przychodzo ludzi i  mówio: tatusio, ty wiezisz znaczy Zda-nowskich tam jakich, a my twoju cioszczu wiezim do Syberji NuAL28; też teścio-wa. Teściowa GajA ◊ brus. gw. цёща, ros.

тёщаciozka sow. ‘jednoimiennik’. Cioska MM.

Ciozka GajA; też teźka. My szli z  teźką wschBrMW15 ◊ ros. тёзка

cip

'

un ‘pryszcz, bąbel na języku’. Cip

'

^un

MM ◊ brus. ціпýн, por. ros. типýн cirkać ‘cedzić (?), ugniatać (?)’. Te jagody [żurawin], wyciskamy, pamyjesz i  wałecz-kiem cirkasz, i  tedy woda, przemyjesz ten sok, czerwony taki sok JuAL20 ⓪ SWil.:

cyrkać m.in. ‘cedzić’

ciskać ‘ugniatać (siano na wozie)’. Stanoł z ojcem robić i siana grabić, i kolaski cion-gać na błoci, i bydłam dawać i wozy ciskać SmWS29. Ciskami, ciskami, ciskami

i zro-cokolwiek czaj cug ‘ciąg (w piecu, kominie)’. Cug MM

cukra ‘?’. Śpiawali, madlili sia. A  ta cu-kra była drugi dzień Zialonych Świontków BiKG19

cukrowy burak zob. burak

cybaty ‘o długich, cienkich nogach’. Cyba-ta (o dziewczynie) MM ◊ brus. цыбáты cybula ‘cebula’. A  cybula do kastrulki wschBrMW15. Cybula GajA; zdr. cybulka.

Tam przyprawy położysz, ten cybulki, czy-snoczek, pieprzyk, soli nu takiego, kulandra jeszczo jest MaMB37 ◊ por. brus. цыбýля, цыбýлька

Cygan ‘Cygan’. Cygan GajA; zdr. Cyga-nek. Cyganek GajA; zdr. Cygani

'

^uk.

Cyga-ni

'

^{uk GajA}

Cyganek, Cyganiuk zob. Cygan Cyganka ‘Cyganka’. Cyganka GajA cymburzyć ‘lać ciurkiem; szybko oddawać mocz’. Stoi i cymburzy MM^→ czymburzyć się ◊ por. brus. (z  Internetu) цымбурыць

‘oddawać mocz’

cynament ‘cynamon (przyprawa)’. Cyna-mant GajA

cyndra ‘chude (odciągnięte) mleko z mle-czarni’. Cyndra MM ⓪ SWil. zendra, zy-ndra m.in. dawn. ‘wszelkie nieczystości oddzielające się od minerałów przy rozpa-laniu’ ◊ por. brus. gw. цы´ндра m.in. ‘to, co się wydziela przy kuciu metalu’, lit. zíndra, dzíndra – znaczenie jak w SWil.

cypki zob. na cypkach

cyranka ‘cyranka (ptak)’. Cyranka GajA ◊ por. też brus. цырáнка

czach-czach ‘ciach-ciach’. Tedy taka miał-ka czach, czach, te zdrobiali BaHC35 ◊ brus. gw. чах-чах-чах ‘o młócce’

czaj ‘herbata’. Pijcie czaj! A pijcie wo czaja!

GrES32; też herbata. Kiedyść harbata da-wali pić CcLŚ27; Herbata [była] kOpss31;

też herbatka. On przyniós mnie szklaneczka harbatki, tak ja wypiłem harbatki DbKM13

⓪ SWil. czaj prow. ◊ ros. i brus. чай i da domu JuAL20. Swoje rzeczy tam, czy

miebiel, czy tam cokolek tam o, nie wywie-ziesz [do Polski] DwBZ29. Każo młodemu wykupywać od młodej cokolek BaHC35.

Zaraz jado do młodej, to wtedy kradno co-kolek już nie było ArDaWB29; też cośko-lek. Cośkolek ^uu mnie maleńkie wyszło MaMB37. Wielka taka miska mama na-gotuje tam czegośkolek GrES32; też cokol-wiek. Jak nia była octu, jak cokolwiak far-bować czszeba, tam kwasu do farby czszeba było BaHC35. Ot cokolwiek byłaby, tak oniż nas fyrnulib kRyTM36 ◊ por. brus.

gw. штокóлек, штокóлвек cokolwiek zob. cokolek

cości ‘coś’. Która była moja rywalka co-ści nie udawało sie. Jednej było z  nogo cości NuAL28. Jemu noga bolała cości ArDaWB29. Można byłoby i mocniej, i le-piej ustrojić dla kościoła, słabowato cości PelDrśBMk31. Teraz mało kobiety cości mleka [mają] BaHC35 ◊ brus. штóсьці cośkolek zob. cokolek

cotka ‘liczba parzysta’. Cotka czy liszka, jak powiesz liszka, a  tam beńdzi cotka, to nie odgadnisz, to musisz oddać [np. jajka]

SzDoHP25 → liszka ◊ brus. gw. цóтка coto sow. ‘coś’. Z  monki żytni tam robi-li, tam coto kwasirobi-li, tam kto ich wiedzo PelDrśBMk31 ◊ por. ros. чтó-то

córka, córeczka, córunia, córusia, córuś zob. d

'

^oczeńka

c

'

udzenka ‘obca, cudzoziemka’. Myszle, my wszyskie swoje, ona c

'

udzenka WoXK41

◊ brus. чужы´нка

cudzy ‘obcy’. Tu najechawszy jest cudzych ludzi, tu domy postawiwszy SmBSok30.

Jeszcze cudze takie ludzie zawsze miesz-kali u  nas w  domu IkAB26. Cudze ludzi krongiem, swojich tu nie ma. Cudze czsze-ba o wszysko prosić: i młócić prosić, i siana wozić prosić GrES32 ⓪ SWil. cudzy ‘obcy, zagraniczny’

czaj'ak czepić się

czastny sow. ‘prywatny’. Poli były czasne kOpLS29 ◊ ros. чáстный

cząber ‘cząber’. Czomber ‘macierzanka’

MM. Czomber GajA. Czomber, czomber źbiraliźmy, fioły, nu rozmajity takie trawy wschBrMW15; też czyborok. Czyborok źbyrali, też pili kWiZW30; zdr. cząberek.

A trawka tam i czamberku nabierzy, i świen-tajanska taka trawka jest BiKG19. Czombe-rek GajA ◊ brus. чамбóр, чамбóрык, por.

lit. čiobre˜lis

cząberek 1. zob. cząber 2. ‘herbata z ma-cierzanki (zalecana przy przeziębieniu)’.

Czomberek MM. Cząberek BiKG19 3. ‘ma-cierzanka wodna’. Czemberek KrW

czchać ‘kichać’. Czchać MM ⓪ SWil.

czchnąć ◊ brus. чахáць, чхаць, ros. чихáть czebur

'

ak ‘placek z  twarogiem’. Cze-bur

'

ak MM ◊ por. brus. чабурэ´к ‘pierożek z mięsem’

czechrać zob. czochrać

czekać kogo, czego ‘czekać na kogo, na co’.

Czekali nas, już na trzecia tura [wywózki]

byli zapisali, tam spisak znalazły kMiEJ33.

Czekali pociongu w Brześciu ArDaWB29 ◊ ros. ждать когó, что

czek

'

aj tołku zob. tołk

czemod

'

an ‘walizka’. No my już przeleńkli sie: z czemodanom pojedziesz DwBZ29; też walizka. Możesz wyjeżdżać [z kraju] bez nic, tylko z walizko DbKM13. Walizka GajA.

Walizka DrśW, WiW ◊ ros. чемодáн czemuści ‘czemuś’. Solona ta kapusta kwa-sna nasza czemuści nie wiem, raniej lubiła, a teraz... BaHC35 ◊ brus. чамýсці

czepić ‘przyczepiać’. Chojinka stoji, a ja jej nie razbieram, ona u mnie kapronowa, tak ja je nie razbieram, pamyje, tak ona i stoji u mnie, mnie starej już czepić, tak ja już nie przyczepie nic, już rence nie czepia kWiJS26

◊ brus. gw. чапíць

czepić  się ‘czepiać się’. Zaczeli czepić sie [księdza] kDrśMR22 ◊ por. ros. цепля´ться czaj

'

ak ‘pisklę czajki’. Czaj

'

^{ak GajA}

czała maść zob. czały

czały ‘o barwie konia: dereszowaty, brudno-czerwono-biały’. Czały taki, to on na zima robi sie ciemny, a na lata światleja, to czały nazywali potym bywa gniady, ogon czar-ny, grzywa czarna, a  sam ciemnoczyrwoczar-ny, gniady. Czały tak i nazy wa sie, czałaja maść BaHC35 ◊ ros. чáлый

czapka 1. ‘przełamany snop przykrywający mendel zboża w polu’. Czapka MM. Babka z  czapkom BłW 2. ‘górna część framugi’.

Drzwiow czapka. Okiena czapka GajA ◊ brus. gw. шáпка

czarci

'

uk ‘diabełek (o nieznośnym dziec-ku)’. Czarci

'

^{uk MM}

czarne maliny zob. jeżyna

czarnica ‘borówka – czarna jagoda’. Czar-nice lm., lp. czarnica ‘czarne borówki’ MM.

Nu a teraz jagodów tych, jak my jaszcz

'

^{o, jak}

u n

'

as to muwio, i czarnic

'

y, choć i Palaki, ali mowim czarnicy wiecie, a  my pawinny mowić już teraz „jagody” na jagody te. To te-ras i tych jagod nie ma kWiJF54. Czarnica GajA; też czarnika. Czarnika GajA; też czarnik. Czarnik GajA ◊ brus. чарнíца czarnicznik ‘krzaki czarnych jagód; miej-sce, gdzie rosną czarne jagody’. Czarnicznik, czernicznik GajA ◊ por. brus. чарнíчнік czarnik, czarnika zob. czarnica

czarnizna ‘coś czarnego’. Czarnizna GajA czarodziej zob. pług życia

czarnogrywiec ‘koń z  czarną grzywą’.

Czarnogrywiec DrśW

czas sow. ‘godzina (pierwsza)’. Teraz tro-chu ksiondz choć bez pietnastu czas zaczy-na msza, a raniej była pietzaczy-naście minut po pierszej WoXK41; też godzina. W  pół do godziny. Każda niedziela, jak i zawsze, po-łowa jedynastej, popo-łowa dwunastej, w chtóra niedziela nabożeństwy DrśJM25. Godzina GajA; zdr. godzinka. Godzinka GajA ◊ ros. час, час дня, brus. час ‘godzina’

czepielnik czochernia czerwone porzeczki zob. porzeczka

czerw

'

onieńki ‘czerwoniutki’. Lebioda taka czerwona w ogrodzie takie liściė czerw

'

onień-kie, lebioda taka wo GrES32 ◊ brus. gw.

чырвóненькі

czerwony burak zob. burak czerwony kisiel zob. kisiel

czesać¹ ‘czesać (len, wełnę)’. Na szczotkach czesali len. Na wierzch [wierzchnie ubranie]

też tam z wełny, wełna czesali kOpAB30.

Czesać. Czesanie dokonuje się na specjalnych szczotkach MM ◊ brus. gw. часáць

czesać² ‘ciosać, np. belki przy budowie’.

Czesać MM  czesać kołki na głowie ‘do-magać się, postawić na swoim’ MM  choć mu koł czesz (ostrz) na głowie (i tak nie zrozumie) obelż. ‘określenie tępego czło-wieka’ MM ⓪ SWil. czesać, czosać ◊ brus.

часáць, ros. тесáть, хоть кол на головé тешú комý-нибýдь

czesnoczek zob. czesn

'

^ok

czesn

'

ok ‘czosnek’. Tak ni czasnok

'

^a,

wszy-sko wyschło, u  nas tam suchowata ziemia

wszy-sko wyschło, u  nas tam suchowata ziemia

W dokumencie Słownictwo polSzczyzny gwarowej na BraSławSzczyźnie (Stron 78-94)