‘zboża jare (siane na wiosnę)’

Krów pasie po jarzynach kOpAK. Jarzyna BłW; też jarowyje sow. Nasza ziemia była na czszy czeńści podzielona: jedna czeńść pod żyto, jedna czeńść pod jarowyje, a  czszecia odłogiem, tam pasła sia bydło kDrśMR22 2. ‘pole zasiane na wiosnę (?)’. Jarzyna = pole jarowo DrśW, KrW ◊ brus. ярынá, ros.

яровы´е – w 1. znaczeniu jasieczek zob. jasiek

jasiek ‘jasiek, mała poduszka pod głowę’.

Jasiek DrśW; też jasieczek. Jasieczek WiW jasień ‘jesion’. Jasień MM. Jasień GajA ◊ por. brus. gw. я´сень

jaskólonek ‘pisklę jaskółki’. Jaskólonek GajA; też jaskól

'

^{uk. Jaskól}

'

^{uk GajA}

jaskól

'

uk zob. jaskólonek

jaskółeczki zdr. ‘jaskółki’. Musi jakie wiencaj dziesiańć naklejona jest jaskółecz-ków. Już tam i dzieciaki jest, już nioso tam jim jeść BiKG19

jasny ‘oczywisty’. To już jasny dowad GajA jaszcz

'

o zob. jeszcz

'

^o

jaszczyk 1. ‘skrzynka’. Nu te ołtarze to tam [w kościele], o takie, takie o, jaszczyki byli porobione kDrśMR22. Taki jaszczyk zbity, tu szczur o wejdzi, ta ło^apatka naciśni, za-krywa sie on

'

a OnXMok25. Kupiła jaszczyk wódki ArDaWB29; ‘miejsce do siedzenia w saniach’. A siedzi. Sani taki, kolasy tam deś, deś jak taka, jaszczyk zrobiony, jaszczyk taki, sani GrES32. Jaszczyk GajA; też pu-dełko. A  tamte laty przedawali rowerzy, przy Niemcach, u  j

'

aszczykach położone, pani już wie, j

'

aszczyki? No, jak, pudełka, pudełki DwBZ29; też skrzynia (na zbo-że). [A to zboże w czym?] Tak, [w] takich, skrzynie taki, skrzynie były porobione, piw-nica pod spodėm była, a na górze było tam takie, śpichlerz taki, tam ziarno syp

'

aliś-my, takie, porobione skrzyni CzWD27 2. ‘skrzynka pocztowa’. Domy... daleko byli jedan od drugiego i tam powieszona jakie czy pożar był, spalili sie tedy tuty GawWL36 ◊

por. brus. акрáз, ros. как раз jakści zob. j

'

^akości

jak  to sow. ‘jakoś tam’. też robili aluw

'

^as

a jak to MaMB37 ◊ ros. кáк-то jak z bizuna plasnewszy zob. bizun jałówka ‘jałówka (krowa, owca). Jałówka GajA

jama, zdr. jamka 1. ‘dół; piwnica, dół pod podłogą’. Jama, jamka. W  jamach (głę-bokich do 2,5  m) przechowywano przez zimę ziemniaki MM. Wykopał taka jama PelDrśBMk31. Te kartofle pilnowali, że tam zakopane, tam w  jamie ArDaWB29.

Tam jama zrobiona, wykopana pod podłogo, tam kartofla czszymami... Pies wył i jama kopał BaHC35. Jamy jak raniej, pad padło-gaj jamy takie wykopane byli, sypali kartofli kRyTM36 2. ‘grób (dół)’. Kiedy tatuś ko-pał doł i ksiondz... takiego chował, nu silny gospodarz. I oni kopajo, ksiondz szed o tak do jamy, obaczył i  nia poświeńcił ta jama BiKG19. Zmarłego tego zdjeli, ponieśli tam już do jamy, gdzie tam już bendo chować jego CcLŚ27; też dół. Nu tyko już dół kopio tak gdzie na cmentarzu albo trumne robio to już takie już ArDaWB29 3. ‘zagłębienie’. Już te i robili pralki takie, też jamki wypiłowali tam, wykrajali nożem i tak o szarowali po tej pralce, to już pralka nazywała sie BaHC35

◊ por. brus. gw. я´мa, я´мка jamka zob. jama

janczary zob. brazgul

'

ⁱ 

japki ‘jabłka’. Gotowali japki. Ź japak kisielek można była suszonych [zrobić]

kGirWO40

jarmo ‘jarzmo na woły’. Jarmo DrśW; też jarm

'

^{o. Jarm}

'

o – dźwie krzywe pałki, obszyte wojłakiem, zwionzane znizu i w wierchu, do palek przywionzane postronki WiW ◊ brus.

gw. ярмó

jarmułka ‘mycka, czapka’. Jarmułka MM jarowo pole, jarowyje zob. jarzyna

jaśmin jełowicze

byli te [czasy] kGirWO40. Jak sońsiedzi, to jeden do jednego [krzyknie] WoXK41;

‘wzajemnie, nawzajem’. Już poznajomi-li sie mołode, jedno jednego sie polubipoznajomi-li DrśJM25  jeden drugiego ‘wzajemnie’.

A  znać: znali jeden jednego GimWK31.

Takie byli, które zupełnie nie znali jeden drugiego kGirWO40  jednym dziełem

‘jednym słowem’. On [kościół w Dryświa-tach] drewniany, drewniany, dach ten tego nu już zrobił sie niedobry taki, ściany taki, nieważny był, a teraz odbudawali, jednym dziełеm pienknie StnKG22 ◊ ros. одúн m.in. ‘sam’, одu´н другóго itd.

jeden drugiego, jeden jednego zob. jeden jedleniec zob. jodłowiec

jedlni

'

ak ‘las świerkowy’. Jedlni

'

^{ak GajA ◊}

ros. ельня´к

jednoliczno sow. ‘samodzielnie, na wła-snym gospodarstwie’. Na swojej woli żyli jednoliczna GajA ◊ ros. единолúчно

jednym dziełem zob. jeden

jedzenki zdr. ‘jedzenie’. Czy kiłbasy jakaj domasznaj zrobim, czy tam jak i upieczym miensa, ot i nasze jedzenki kRyTM36 jej zob. jejny

jejny ‘jej’. Świenty pamieńći umarsza jej-ny chłopiec; miała za monsz wychodzić i  tak i  zginoł gdzieś wschBrMW15. Jejna córka też w  Łotwie StnKG22. Jejny monż SmWS29. No ji oni przyjeżdżali: stryjeczna siostra, też tego, tam jejne to trzy chłopczyki ArDaWB29. Jejny, mamy ojciec on chodził pa ziemiach, arandował, u pana służył, ojciec mamy OsAK29. Tam taka ciocia była u nas, j

'

ejnego menża zabrali GimWK31. Jejny monż był, a moj syn GrES32. I tut siedzieli te wszyskie jejne koleżanki kGirWO40; też jej.

Jej córka była maleńka kOpSS31 ◊ por. też brus. gw. éйны

jełowicze (mięso) ‘wołowina’. Jełowicza (częściej) GajA; też krowina. Krowina GajA

jaszczyczki ci jaka sumka taka BaHC35 ◊ ros. я´щик

jaśmin zob. jaźmin

jazda  wierzchem ‘jazda na koniu’. Jazda wierzchiem DrśW; też konna jazda. Kon:a jazda WiW

jazda zob. polska jazda

jawra ‘gleba ciemnożółta, gliniasta’. Jawra DrśKW ◊ brus. gw. я´ўра

jawrysta  ziemia ‘pole nieuprawiane’. Ja-wrysta ziemia DrśKW

jazwa sow. ‘wrzód’. Już mnie jazwa odkryła sie GimWK31 ◊ ros. я´зва

jaźmin ‘jaśmin’. Jaźmin Krw, jażmin DrśW; też jaśmin. Jaśmin DrśW, KrW ◊ brus. gw. я´змін

jażmin zob. jaźmin

jeden ‘sam, sam jeden’. I moja mama – onaż jedna wdowa, co ona mogła mieć IkAB26.

No a  teraz już jedne, o  teraz jim przyje-chać... A  jim przyjechać i  pojechać znowuż nijak nie wychodzi, tak tut jedne przydzi sie [spędzać święta] GimWK31. Nauczycieli jednych może jakich dziesieńć było. Mło-dziaży, jednych chłopcow może czterdzieści było WoXK41; też sam. Sama zamencza sie za dzień wschBrMW15. On mnie też pomagał, nie zrobisz wszystko jeden. Gdzież tam wszystko jeden może zrobić? Ostał sie jeden... A  tutaj wszystko sam, nu i  co zro-bisz PelDrśBMk31  jeden jednego ‘jeden drugiego’. Buty zdejmowali i stawiali jeden przed jednym i do progu kMiMD25. Jeden ad jednego wszyski doznają sie i ido na tan-cy kWiJS26. U n

'

as to bardzo dobre ludzi, u n

'

as to nie ma złych ludzi, bardzo dobre, jeden jednemu życzliwe ludzi, dobre. Je-den po jednym... same sobie na zima stro-jo lakarstwa kDrśJX35. Dzisiej u jednego młócim... dzisiej u mnie, jutro u jego, po-zajutro u jej, tak i jedzim cała jesień, jeden jednemu koni dajim, pomagami SmWS29.

Jednen jednego lenkali sie; nu takie wot

jenerał jeżdż cze. Paślednia oka, ta jeszcza widziała

SmWS29. Ja już pracowała i jeszcze uczyła sie wieczernie DwBZ29. J

'

eszcze trzeba sprawka o  zdrowiu tam jeszcz

'

e tam jakie to ArDaWB29. Jeszcze ładna szafa. My piersz tam czszymali, a potym wzieli scho-wali, ja mówia, to ładniejsza czym teraź-niejsza jeszcza BaHC35. I  tak do dzisiej-szego dnia jeszcze u nas to jest. Jaszcz

'

^{o tam}

był czas jakiś tam odpoczońć kGirWO40;

też sze. Bramy, prawda, robili sze ranisze kWiZW30 ◊ brus. яшчé, ros. ещё

jeść 1. ‘o  mleku: pić’. [W  poście] dawniej i mleka nie można było jeść DrśJM25 2. ‘nie dawać spokoju, męczyć, wygryzać’. Nu tak oni strasznie jedli, że cicho jak oni mnie zwali:

nu wrah naroda... A Olga ma te lgoty. Ja mó-wie: a  ona mnie strasznie jadła... Ja mómó-wie:

jadła tyle, mnie miejsca nigdzie nie było, bo to mnież z roboty chcieliż, jak ona chciała swego menża postawić CcLŚ27 ◊ brus. gw. есць, есцí Jewri

'

ej ‘Żyd’. A  Jewrieji byli, dużo było Jewriejów GrES32; też Żyd. Tut raniej pro-sto Żydzi sprzedawali kWiJS26. A  Żydzi, tak oni swoje magazyny mieli, oni swoje wy-piekali... Żydzi, oni po żydowsku nie mówili GrES32 ◊ ros. еврéй

Jewriejka też Żydówka ‘Żydówka’. No i my poszli wszystkie tam na te kursy już po rusku, ali tam była Żydówka, nu Jawriejka ta nauczycielka, a co my tam pośmieli sie, po-halaszyli i przyszli do domu SzDoHP25 ◊ ros. еврéйка

jeziora r.ż. Jeziora tam

'

^uObola, to już dawniej była jeziora, a  też on

'

aż już sech-ni GawWL36; też jezioro r.n. Cztery je-ziory koło nas i  wszyskie jeje-ziory przezwane SmWS29. Może na jezierzu byli tam, czy nie?

GrES32

jezioro zob. jeziora

jeżdż ‘jakaś roślina’. Herbatke pili, smacz-na była i taż z jeżdża od czasu do czasu moż-na ugotować kWiZW30

jenerał ‘generał’. Zabrało sia wszystko do-wództwo, jakichś pieńć jenierałow sobrało sie znaczy DbKM13

jermi

'

ak ‘wierzchnie okrycie męskie z gru-bego sukna wyrabianego w domu’. Jermi

'

^ak

‘rodzaj siermięgi’ MM. A  nu jermi

'

^{ak, to}

tedy był dawniejszy. Jermiaki byli, a  jak-że, i kapisz

'

on taki o wielki. On że z sukna, samodzielny z  sukna robiony on taki cie-pły PelDrśBMk31. Jermiak z  kapiszonem MM. Jermi

'

ak GajA; też jermiak. J

'

^ermiak

DrśW, WiW; też siermięga. Siermienga = j

'

ermiak DrśW. Siermienga = j

'

ermiak – od pyłu, szniegu, deszczu, z kapiszonem WiW

→ burka ⓪ SWil. jermak, jermiak ‘o ubio-rze woźniców’ ◊ brus. gw. армя´к, сярмя´га jerund

'

a ‘bzdury, brednie; głupstwo’. To ja jaszcz

'

^{e jerund}

'

a [‘smarkacz’] była, to już starszy moje brat i siostra [chodzili na zaba-wy], a ja jeszcze była dziecionak SzDoHP25.

Jerund

'

a GajA; też jerundowina. Jerundo-wina GajA ◊ ros. ерундá

jerundowina zob. jerund

'

^a

jerzębina też wierzębina ‘jarzębina’. Je-rzembina, wierzembina GajA

jeszcze, jeszcz

'

e zob. jeszcz

'

^o

jeszcz

'

o ‘jeszcze’. Jeszcz

'

o  inne naszy jaki ksienży... Jeszcz

'

o brał DrśJM25. Jiszsz

'

o ko-ściół ten, to jiszcz

'

o  Padbarecki odpuszczał ziemia na ten kościół. Jeszcz

'

o cienszko teras, a jeszcz

'

o cienżej beńdzie SmWS29. Chodzi-ła jeszcz

'

o do szkoły DwBZ29. Jeszcz

'

o mło-da była, już szyła kDrśJX35. On jeszcz

'

^o i po

dzisiejszy dzień on stoji ten dom kGirWO40.

Mamy jak chodzili, źbierali znaczy tak, nu jakie tam jaszcz

'

o kWiJF54; też jeszcz

'

^e.

Jeszcz

'

e osimnaście lat nia miała, jak mnie raniła... i teras jeszcz

'

o żelazo jest w nogach BiKG19. Zamawiam ji jeszcz

'

e jest, jeszcz

'

^e

jest DzJB27. Jeszcz

'

e i teraz stara siodła jest.

Jagodow i gruszki syrowa, i jeszcz

'

^o jagodow

na wierzch BaHC35. Jeszcz

'

e jak ojciec wa-szy, jak żyli wo tutej GawWL36; też

jesz-jeżewika kab'an BaHC35; też jedleniec. Jedleniec DrśW,

KrW ◊ por. brus. ядлóвец

jomko ‘zręcznie, bardzo dobrze, szybko’.

Jomko MM ◊ por. brus. gw. ёмкі ‘sprytny, zręczny’

jożyk ‘jeż’. Jożyk (częściej), wożyk GajA ◊ brus. gw. ёжык

juramin ‘jakaś roślina doniczkowa’. Jura-min DrśW

jurginia zob. czepura

juszka ‘szyber’. Juszka MM. Zakrywa-li juszki dawni

'

ej, okny zakrywali, kiedy grzmot BaHC35; też zasuwka. To jest za-suwka, juszki tu o jest jeszcze jedna NuAL28

⓪ SWil.: juszka ‘o otworze w piecu, którym dym wychodzi’ ◊ brus. gw. ю´шка

j

'

usznik ‘czernina, potrawa z krwi wieprzo-wej’. Jusznik ‘czernina, czarna polewka, zupa z krwi’ MM. [Zupa gęstsza, z krwi wieprzo-wej] Ja rozumiem to, j

'

usznikiem to nazywa-li PelDrśBMk31. Jusznik GajA ⓪ SWil.

juszka, jusznik ‘sos, zupa, polewka czarna z krwi bydlęcej’ ◊ por. brus. gw. ю´шка jutro zob. na jutro

jutrzejszy dzień zob. na jutrzejszy dzień już zob. uż

K

kab ‘żeby’. Kab i  teraz admalawauby jaje WoAM13; też żeby. Nieśli tego [dzieciaka ze chrztu] tu prosto, żeby nie spotkać nikogo, żeby nikt nie widził DrśPWk30 ◊ brus. каб kabaczek ‘kabaczek (?) – roślina’. Wszy-skiego gotowała. I supy różne... I z grzybow, i tego, i z kabaczk

'

ow takie supy OsAK29 ◊ por. ros. кабачóк

kab

'

an ‘wieprz tuczony na ubój’. Kab

'

^an

‘tucznik’ MM. Z kabana ludzie mają do-chód kOpAK ⓪ SWil. kaban prow. (na Litwie i Rusi) ‘młody wieprz, wieprzak’ ◊ brus. кабáн, ros. кабáн

jeżewika, jeżewina zob. jeżyna

jeżyna ‘jeżyna’. Jeżyna GajA; też jeżewika.

Jażawika DrśW; też jeżewina. Jażewina KrW; też czarne maliny. Czarne maliny DrśW. Malina czarna GajA ◊ por. brus.

gw. яжавíны, ros. ежевúка

jęczmienka ‘słoma z  jęczmienia’. Jencz-mienka BłW

jęczmienny ‘jęczmienny’. Nu jenczmie-na, jenczmiena kasza gotowali [na Wigilię]

wschBrMW15

jęcznica ‘jajecznica’. Jencznica MM język ‘język’  Język bez kości, co chce, to chwoszczy ‘co chce to plecie’ ММ  Język prosto kołem stanewszy ‘odebrało mowę, np. ze wzruszenia’ MM  łamany (łoma-ny) język ‘język z naleciałościami obcymi, kaleczony’. Tam dzieś Widzy wot nasze, to tam choć tak łomanym jenzykiem mówi, że

„oj ja po hrazi jechałem krengiem na ko-lasach”, nu tak choć rozmawiajo, a  u  nas [w Ikaźni] że zupełnie tego nie ma IkAB26.

U nas polski taki łamany jenzyk, nie taki, żeby to polski czysty... słowo takie, słowo takie pomieszane, ja nie wiem, tak pomie-szało sie kOpNN27. Takiego łamanego, takiego wot naszego języka kGirWO40 → mieszany język ◊ brus. ламáны язы´к, ros.

лóманный язы´к jodełeczka zob. jodełka

jodełka, 1. zdr. jodełeczka ‘jodełka; cho-inka’. Ja ni jeden rok bez jodełki nie była... ja te jodełke skrence toż nie można, sztrafowali, a chce sież, skreńciem jodełeczka ta, zakren-cėm do papieru, i przywieziem kDrśBZ29.

Jodełka GajA 2. zob. mieciołka, mietlica jodła ‘świerk’. Jodła MM

jodleniec zob. jodłowiec

jodłowiec ‘jałowiec’. Jadłowiec MM. Jadło-wiec GajA; też jodleniec. O  ten jodleniec.

Oj, jodleniec żeż wielki, a  tu taki wo krza-czak. Jodleniac to tam wielki, to tam jagod-ki nia jem. Jodleniac ten jagodjagod-ki ja zbieram

kabańczyk kaławrot

kahab

'

e, to mogo sondzić, mogo nawet roz-strzelać, tak było kOpNN27; też keheb

'

^e.

Tedy był płan [aresztowań] temu keheb

'

^e

IkAB26 ◊ brus. i ros. кэгэбэ´

kajet ‘zeszyt’. Kajet MM

kakoreczek, kakorek zob. kakorka kakorka i  zakorka ‘cienki chlebek, pod-płomyk’. Kakorka i zakorka MM; też ka-korek. Kakorek lp., lm. kakorki GajA; też kakurek. Kakurek lp., lm. kakurki GajA;

zdr. kakoreczek. Kakoreczek lp., lm. kako-reczki GajA ◊ brus. gw. какóра, какóрка, lit. gw. kakõras

kakurek zob. kakorka

kalan ‘maślak (grzyb)’. Kalan lp., lm. ka-lany GajA; też (częściej) maśl

'

^{ak. Masl}

'

^ak

GajA ◊ por. też brus. gw. маслю´к i масля´к kalesony zob. podsztanniki

kal

'

i ‘kiedy, gdy’. Kal

'

i  co jeden jednemu wypalili, i  znów my dobrze, znów rozma-wiali... Wielkanac jak przyjechawszy, tedyż tam było rozmajicie... Obiad dawała [księ-żom], jak przyjeżdżali, kal

'

i  po kolendach tak tuty już u  n

'

as GimWK3; też kiedy.

Kiedy dwa syny już podrośli DrśJM25 1 ◊ brus. калí

kalinka ‘kalina (tu: owoce)’. [Kisiel z owsa].

A potym mama na cieńko rozmiesza tak rz

'

a-dzieńko, jeszcze urzuci kalinki, chleba tro-cha kWiZW30

kaliwa ‘łodyga’. Kaliwa MM ◊ brus. gw.

кáліва

kalmaszka zob. kałamaszka

kałakutasy ‘żołnierze, policja litewska (na-zwa używana przez Polaków w czasie oku-pacji)’ MM ◊ lit. kalakútas ‘indyk’

kałamaszka ‘mały wóz dwókołowy (bied-ka)’. Kałamaszka MM; też kalmaszka ‘mały wózek (dwukołowy). Kalmaszka GajA ^→ bieda ⓪ SWil. kałamaszka ‘wózek łubem wybity’ ◊ brus. gw. каламáшка

kałch

'

oz zob. kołch

'

^oz

kaławrot zob. kołowrotek kabańczyk ‘warchlak’. Kabańczyk MM

kabłucz

'

ok sow. ‘obcasik’. Oni byli te ba-sanożki drzewniani, drzewne. Toż to takie wo, ale tu wo był kabłucz

'

ok gdzie, nu ji pa-deszwa ta GrES32 ◊ ros. каблучóк

kaci

'

uk zob. koci

'

^uk

kaczać ‘toczyć; wałkować’. Taka kaczał-ka drobna... takaczał-ka gruba, a wtedy kroje no-żem, bo kacza, kacza, kacza kWiZW30  kaczać jajka ‘o zwyczaju zabawy z jajkami – kraszankami na Wielkanoc’. Kaczać jaj-ka MM. Jajki jaj-kaczajo, która jajjaj-ka stuknie, aby jajka stuknie, ten wygrywa JuAL20 → rozkaczać, taczać ◊ brus. качáць w obydwu znaczeniach

kaczać się ‘tarzać się’. Kaczać sie ze śmie-chu MM. A  potem już zrobili te kłuby, to co chłopcy sobie pjane kaczajo sie w jednym kontku kWiJS26 ◊ brus. gw. качáцца, ros.

качáться

kaczałka ‘wałek’. Taka kaczałka drobna...

taka gruba, a wtedy kroje nożem kWiZW30

◊ brus. gw. качáлка

kaczan ‘głąb kapuściany’. Kaczan MM ⓪ SWil. kaczan prow. (na Litwie) ◊ brus. gw.

качáн

kaczele 1. ‘bieguny kołyski’. Kaczele DrśW 2. ‘huśtawka’. Zabawy były takie... kaczeli:

dwóch siadamy i chodzimy naokoło CzWD27

◊ ros. качéли

kaczeniec, kaczes zob. pumpuryna kaczaczek zob. kacz

'

^uk

kaczka ‘kaczka’. Kaczka GajA → polna kaczka

kaczor ‘kaczor’. Kaczor GajA ^→ polny kaczor

kacz

'

uk zdr. ‘kaczątko’. Kacz

'

uk GajA; zdr.

kaczaczek. Kaczaczek GajA

kaczyna ‘mięso z kaczki’. Kaczyna GajA kadłobina zob. kałdobina

kahab

'

e sow. ‘KGB, policja polityczna (dawniej: NKWD)’. A  kahab

'

^{e to była}

bardzo polityczna, jeśli popadnie sie pod ta

kałdobiny kańczać

z tatusiem leżeli, pościel zrobili i tam leże-li calutka, calutki dzień kOpNN27. Tam byli stawy, no i tu było wody, w tych takich w kanawach takich CcLŚ27. Ryba wo tutej po naszej kanawie szedła BaHC35. Kana-wa GajA. KanaKana-wa MM; zdr. kanawka.

Tam ludzi byli pokapawszy te okopy. I bili głowo w ścianke i głowo dalej, i dalej tak, i chodzili tak po tych kanawkach DwBZ29.

Posadzisz tak, czebaż jo pobronować, tedy później kanawki takie porobić MaMB37;

też row. Row GajA; zdr. rówek i rowek.

Tuty takie były rowy, i  za rówkam tym stali łaźni SzDoHP25. Rowek GajA; też rowik. Rowik GajA 2. kanawka ‘rowek, zacięcie’. Zapiłuje sie jedna, druga, tedy źwionzuje sie tam, taka kanawka obrabia sie, pas taki MaMB37 ◊ brus. gw. канáва, роў i ros. канáва, ров

kanawka zob. kanawa kanczać zob. kańczać

kaniuszyna ‘koniczyna’. Kaniuszyna MM kanka zob. kana

kantar ‘uzda bez wędzidła do przywią-zywania konia’. Kantar – uzdeczka, która składa szie z obroci i łańcuga DrśW. Kantar to jest taka uzdeczka, która przywionzuje szie koni WiW → uzda

kantora ‘biuro’. Pracowałam całe życie w kantorze kałchozu kGajMK25. W kanto-re był, to dobra była BiKG19 ⓪ SWil. kan-tora (pod kantor) m.in. ‘pracownia, kance-laria kupca’ ◊ brus. кантóра, ros. контóра kantow

'

acieńki ‘kanciasty’. Nu podkowa i  nazywali. A  u  nas byli kantow

'

^acieńkie

PelDrśBMk31

kantyczka ‘książeczka z  kantyczkami (pieśniami nabożnymi)’. U mnie gdzieś jest jeszcze kantyczka, kiedy chto nie świsnoł kOpBrJP20

kańczać ‘kończyć; wykańczać’. Już ja kań-czała, już nie polskie [szkołę] kOpLS29.

Jeszcze uczył sie prawda na, nu ta kursy kałdobiny ‘nierówności na drodze,

kole-iny, kałuże’. Kałdobiny MM. Kałdobina lp.

GajA ◊ brus. gw. калдóбіна

kałdybać się ‘telepać się, np. jechać poma-łu wozem konnym po złej drodze’. Kałdy-bać sie MM

kałonna zob. kołonna

kałosza ‘nogawka’. Kałosza MM. Zaka-sawszy kałoszy ‘zawinąwszy nogawki’ MM.

Kałosza DrśW, WiW ◊ brus. gw. i  ros.

калóша

kałychać (się) zob. kołychać (się) kałypać zob. kołypać

kałypać się zob. kołypać się

kamienki ‘kamienie w łaźni’. Łaźniż wie-cie, jakie byli: kamienki, duchu nalejisz, te łaźni cieplim kRyTM36

kamiołek ‘pień rosnącego drzewa’. Kamio-łek DrśW ◊ por. brus. gw. камéль ‘odzio-mek, dolna część pnia’

kamisar zob. komisar

kamuszek zdr. ‘kamyczek’. Kamusz-ki MM. Kamuszek GajA ◊ brus. gw.

камушóк, ros. кáмушек

kana 1. ‘baniak, dzban’. A  pszczelarze oni, pszczoł niewiedome ile, to nam przy-wieźli, miodu o  ten, kane dzie taka, dzie mleka źbierajo, taka, a ^uu nich, takie dzie-żeczki porobione ArDaWB29 2. ‘konew na mleko, naczynie do przewożenia mleka’.

Kana MM. U kanach oni wożo, kany, a to tam chto nazywa jak PelDrśBMk31. Kana GajA; ‘do przewożenia wody’. Na wode, a to... kana możeż nazywajo jak ^uu nas już, takie ^uo. Kana ArDaWB29; zdr. kanka. Nu a teraz tak teraz prosto, wo kanka taka, nu jag wiadro o MaMB37 ◊ brus. gw. кáнa kanawa 1. ‘rów’. Ta bializna jak wymyji, zaniesi na kanawa, pralnikiem wybiji BiKG19. Pa nocy, pa księżycu idziesz do chaty, u kanawu wlezisz i wylezisz z kana-wy, już śpisz już, bo nie można wyczszymać na nogach kWiJS26. Tam w tej kanawie my

kańk'i karawłok

karah

'

od ‘białoruskie tańce ludowe w  kręgu tanecznym’. Za mojich czasów, już ja młoda chodziła na te tańce, to te sta-robrzendowe dziewczynki – karachody eci my jim dawali: prosze bardzo i patancujut tam r

'

aznyje swaje karahody IkAB26; też korowody ‘rodzaj wspólnego tańca’. Nu pa-tanczo już, odpoczno, tedy ido o krągiem, ta-kie karawody nazywali sie JuAL20 ◊ brus.

карагóд

karas

'

in zob. karasina

karasina ‘nafta’. Duża nie była lampyu tich, świetu nijakiego, to lampy zwykłe, ka-rasiny nalejim tam, szkło na wierzch na-łożym kWiZW30. Fanary byli gdzie iść.

karasina ‘nafta’. Duża nie była lampyu tich, świetu nijakiego, to lampy zwykłe, ka-rasiny nalejim tam, szkło na wierzch na-łożym kWiZW30. Fanary byli gdzie iść.

W dokumencie Słownictwo polSzczyzny gwarowej na BraSławSzczyźnie (Stron 116-135)