‘uderzyć kogoś po twarzy’

Aplauszyć MM 2. ‘oberwać wszystkie jabł-ka (o  złodzieju)’. Aplauszył cała jabłenia MM ◊ ros. оплеýшить

opłatek zob. opłatka

opłatka ‘opłatek’. Kućja, białym obrusam stoł, opłatka... BaHC35. I  wszysko posne i opłatka OsAK29; też opłatek. Siano na stoł zaścielo... Opłatek, tedy jemi WoAM13.

A  opłatek, opłatek zawsze łamali same starszy OnXMok25. Opłatkiem dzielili sie przecież wszyskie DrśJM25 ◊ por. brus.

аплáтка

opołki ‘deski odcięte z  boków kloca’.

Opołki DrśW, ŻgW. Opołka lp. MM; też

osą w oczy oszmoły

I ^uot przeciw krzyża to fundament ten ast

'

^au

sia GawWL36

ostanowka sow. ‘przystanek autobusowy’.

Żyli tutaj o, dzie astanowka była raniej ArDaWB29; też stacja. A jim już czszeba na autobus, bo grytunskie tam, przyjado, nie ma już, ciszej, ciszej, ciszej, i tego to, nu st

'

^{acyji to}

też mniej ArDaWB29 ◊ ros. останóвка ostatni zob. pośledni

ostrow ‘wyspa’. Tam taki u nas był ostrow, naokoło jeziory krongiem OsAK29. Taki ostrow tam, nu za wod... może pani widzisz?

DwBZ29. Ostrow GajA. Te Gawrany wio-ska była spalona wszysko, a siedzieli wszyskie w dumbli, tam pad jezioro, w tej błocie, tam astrowy byli, tam siedzieli... GawWL36;

zdr. ostrowek. Ostrowek nie bardzo wielki DwBZ29. Ostrowek GajA; zdr. ostrowe-czek. Ostroweczek GajA; też wyspa. Kościo-łek był na wyspie DrśJM25 ◊ por. brus. gw.

óстраў, вы´спа, ros. óстров

ostroweczek, ostrowek zob. ostrow ostrze zob. lezia

ostrzyć koł na głowie zob. czesać² ostrzywo 1. ‘ostrze, ostra część (piły, sie-kiery)’. Oszczywa GajA 2. ‘koniec kosy’.

Oszczywo BłW; też czub. Czub DrśW oswa ‘osa’. Oswa częściej u starszych GajA;

też osa. Osa GajA ◊ brus. gw. асá, асвá, lit.

vapsvá

osystencja ‘asystenci i  asystentki na we-selu’. O  taki wesele byli oniż jeszcze, byli.

Osystencja duża, i gości duża ArDaWB29 osystent zob. asystent

osystentka zob. asystentka

oszaki ‘łuski ziaren owsa, jęczmienia, prze-nicy’. Aszaki MM. [Kisiel z  owsa] kiśnie przez noc, podejmuje sia, te wszyskie, szałupa ta oszaki z wierzchu kOpNN27 ◊ brus. gw.

áшáкі, lit. ãšaka, ašaká, ãšakos, lm. ašakaī oszalować zob. obszalować

oszmoły też uszmoły blp. ‘duże robocze rękawice z  jednym palcem, obszyte skó-osą w oczy zob. oczy

osądzić zob. fanty

osieci lm. ‘miejsce, gdzie suszono len’. Osie-ci GjlW ◊ brus. gw. вóсець ‘pomieszczenie z piecem do suszenia snopów’

osiemieni

'

ać sow. ‘unasienniać’. Jak tych dużych cielent, tak tuty czszeba było jich osiemieni

'

ać GimWK31 ◊ ros. осеменя´ть osina ‘osika’. Osika MM

osk

'

oł sow., zdr. oskołek 1. ‘odłamek’. I te-raz jeszcz

'

o żelazo jest w nogach, askołki te BiKG19. W mamy byli wszystkie nogi rabe ot tych askołów... Sanit

'

ar przyszed on, wy-bierał, askołki te, mal

'

usieńkie DwBZ29.

Oskołek GajA 2. lm. ‘drobne kawałki drzewa (odlatujące przy rąbaniu) [pytano o wióry]’. Oskołki ŻgW → trzaski ◊ brus.

аскóлак, ros. оскóлок oskołek zob. osk

'

^oł

osmalić zob. opalać

osnowa ‘przędza idąca od nawoju przed-niego do tylnego’. Kapa taka… tu na tego osnowa była, a tedy wełniano nitko obtykać trzeba StnKG22 ◊ por. też brus. аснóва os

'

obienny sow. ‘nadzwyczajny’. Nu tak, nu takie osobienn

'

ego nicz takiego ni

'

^{e było}

kDrśBZ29 ◊ ros. oсóбенный osobku, po zob. po osobku

osoka ‘turzyca (roślina)’. Osoka MM ◊ brus. gw. асакá, асóка

osot zob. osota

osota ‘oset’. Osota MM, BłW; też osot.

Osot DrśW ◊ brus. gw. асóт, асóта osóbnie ‘osobno’. Maszyna młóci, wyla-tujė słoma i  zboże wylatuji, a  tyko czsze-ba było słoma osóbnie, a  ziarki osóbnie OnXMok25. Tyko rama [roweru] osóbnie, a wszysko to, ta drobna, wszysko w pudeł-kach DwBZ29

osóbny ‘osobny, odrębny’. Osóbne miejsce ji cicha, spokojna DzJB27

ostać  się ‘zostać’. Mamaż była, astała sie wdowaj pińdziesiont lat była kRyTM36.

oszroniały oziatki gw. атóса і атасá, ros. (słownik Dala)

отоса і отос

otrawa ‘trucizna’. Teraz jest atrawy roz-majita NuAL28; też jad. Paczsza: ona (pokojówka) stawi bukiecik groszku pach-noncego tu do pokoju, mlekiem jego polała i muchy padają – taki jad, że padały muchi AchTH23 ◊ ros. отрáва, яд

otw

'

ał zob. odw

'

^ał

otworzyć zob. odemknąć, odkrywać owca ‘owca’. Była para koni, krow pieńć, nu tam owiec jakich na zimie zastawi cztery, pieńć, i wszyskie swoje DrśJM25; zdr. owiecz-ka. Gospodarka była: krowy były, świni były, owieczki byli DrśSW20. I  była, nie wiem, dwanaście owieczek po wojnie DwBZ29.

Był koń, dwie krowy, nu tam owieczki, kury MaMB37. Owieczka GajA; też barutka. Ba-rutka GajA; też basiutka. Basiutka GajA owczarnik ‘pomieszczenie dla owiec’.

Owczarnik, chlew WiW; też owczarnia.

owczarnia, chlew DrśW → chlew

owczyna ‘wyprawiona skóra z owcy, barana’.

Owczyna na kożuch WiW. Owczyna MM.

Owczyna GajA; zdr. owczynka. Niemcom wszystko oddawali, i owczynki kOpNN27 ◊ brus. аўчы´на

owczynka zob. owczyna owieczka zob. owca owieczunek zob. baran

owios ‘owies’.

'

Owios BłW, DrśW ◊ brus.

авёсowlekać ‘powlekać, zakładać świeżą pościel na poduszki, pierzyny itp.’. Owlekać MM owoce ‘owoce’. Owoce DrśW, owocy KrW owsianka ‘słoma z owsa’. Owsianka BłW ◊ brus. gw. аўся´нка

owsowisko ‘pole po skoszonym owsie’.

Owsowisko BłW, DrśW ◊ por. brus. gw.

аўся´ніска

oziatki ‘wygrabki, grubsze odpadki po omłóceniu’. Oziatki BłW; też wygrabki.

Wygrabki DrśW ◊ brus. gw. азáткі rą’, też spicowki. Po polsku ja nie wiem,

jak ona nazywa, no al

'

e jest takie, nu spi-cowki. A  tuta u  nas to spicowki nazywajo, a tak oszmoły byli kiedyś u nas, to oszmoły PelDrśBMk31. Uszmoły MM ◊ brus. gw.

ýшмалы, lit. ūʹžmalas

oszroniały ‘pokryty szronem (na drzewach), szadzią (na trawie)’. Aszroniały i  oszroniały MM oszybka sow. ‘pomyłka’. Jechał i tam widzi-cie jak, prosto

'

oszybka... świet nie ukluczyli, a jedna leciała maszyna i jego jak zaczapiła kRyTM36 ◊ ros. ошúбка

ości 1. ‘rodzaj widełek na długim drążku, do kłusowania na szczupaki w czasie tarła’.

Ości MM ◊ brus. gw. óсці 2. zob. miekina, ościuki

oście zob. ość

ościuki lm., lp. ości

'

uk ‘ości (łuski) w kło-sie żyta, jęczmienia’. Ościuki, ości

'

^{uk MM;}

też ości. Ości MM ◊ brus. gw. асцюкí, óсці ość ‘oścień do łowienia ryb’. Ość DrjW; też oście. Oście ŻdW

oświecać ndk., dk. oświecić ‘oświetlać’. Nu i tym ogieńkiem mamusia oświecała tamta, tamta miejsca, gdzie ten był tatuś schowany kGirWO40. Elektryczność w kościele i tego, oj oświecone tak ładnie ArDaWB29 ◊ por.

ros. освещáть, осветúть

oświecanie ‘oświetlenie’. Nie byłoż ni naf-ty, elektryczności zupełnież nie było. Nu tak tedy takie o wezmo, o te, taka ^uo pudełka nu i, a z waty knotek czy tam nici jakich położy, a tu naleji, nu i pali się to tak, takie oświeca-nie ArDaWB29 ◊ por. ros. освещéние otawa ‘drugi pokos trawy, potraw’. Ota-wa MM. OtaOta-wa GajA ◊ brus. aтáва, ros.

отáва

otk

'

os ‘skarpa, bardzo strome zbocze’.

Atk

'

os MM ◊ ros. откóс

otosa ‘sznur lub pręt łączący koło (przed-nią oś) z hołoblą’. A to atosy takie, wo. [Jak?]

Atosy u  koła GrES32. Atosa MM ◊ brus.

ozimy pakułki

pacześnica ‘zgrzebne płótno lniane’.

Pacześnica GjlW. Pacześnica ‘płótno na prześcieradło’ MM ◊ por. brus. gw.

пáчасніца

padarożnik zob. podorożnik paddasznia zob. poddasznia padołać zob. podołać padołek zob. podołek padorywka zob. podorywka padw

'

ał zob. podw

'

^ał

padzinka zob. podzinka padżyły zob. podżyły pająk zob. pająki

pająki lm., lp. pająk ‘ozdoby ze słomy (i ko-lorowej bibułki) zawieszone u  sufitu’. Po-jonki WiW. Pajonk DrśW; też koszyczki.

Koszyczki WiW

paj

'

un ‘cielak, który już nie ssie (którego się poi)’. Wo tut [na targu] sys

'

un, tut paj

'

^un.

Sys

'

un ot bliżczy przy krowie chtóry bywszy cieluczek, bliżczy, a paj

'

un już on szerść do głowy tak adwróciwszy sie, już chudziejszy na dużo BaHC35

pajeśnica zob. pojeśnica pak ‘skrzynia z desek’. Pak MM pakatk

'

i zob. pokatk

'

ⁱ

pakulnica ‘zgrzebne płótno lniane (z  pa-kuł)’. Pakulnica GjlW, WiW. Pakulnica

‘płótno z  pakuł na worki’ MM. Pakul-nica ‘grube płótno’ GajA ◊ por. brus. gw.

пáкульніца

pakuły 1. ‘odpadki przy klepaniu (trze-paniu) lnu’ WiW 2. ‘odpadki przy czesa-niu lnu’. Pakuły MM, GajA, GjlW, WiW.

Pakuły ‘odpadki przy pierwszym czesaniu lnu’ GjlW, WiW, ‘odpadki przy drugim czesaniu lnu’ WiW; zdr. pakułki. Tam ta-kie pakułki zastawali sie OsAK29. Pakułki GajA; też kłaki. Kłaki i pakuły to są nazwy synonimiczne GjlW. Kłaki ◊ odpady przy czesaniu lnu na szczotce drewnianej WiW

→ kostra, paczesie pakułki zob. pakuły ozimy blp. ‘ozimina’. Kiedy już, te ozimy

już wyjmowali, tam owies, jenczmień, to ko-sili DrśJM25. Ozimy DrśW ◊ brus. przym.

азíмы

ozuć się ‘założyć buty’. Azuć sie i ozuć sie MM. Az

'

uł sie bosan

'

oż [‘założył buty (lub drewniaki wyścielone garścią słomy) na bose nogi’] MM

P pabadziajła zob. pobadziajła

pac ‘szczur’. Pac GajA; też pac

'

uk. Tedy jak zaczeli za tym barchatem pacuk

'

i wodzić sie, ratunku nie było NuAL28. Pac

'

^{uk MM.}

Pac

'

uk GajA; też krysa sow. Krysa GajA ◊ brus. gw. пац, пацýк, ros. кры´са

pac

'

an ‘podlotek, nastolatek, małolat’. Ra-zem my z jim po sąsiadzku żyli o tam no i pa-canaj

'

u  w  szkołaż chodzili razem i  wsio...

J

'

a już choć tam pac

'

an był uż dlateguż z ko-soj tam uż pomagali kosić... U tych o latach gdzie ta sze pacan

'

om, może pieńdzesionty jaki był tut ^uo GawWL36; zdr. pacan

'

^ok.

A toż była jeszczesz tedy pacan

'

ok był, no już kosić umiał trochi GawWL36 ◊ ros. пацáн pacaniaty zdr. ‘podrostki, małolaty’. Myż takie byli nu moża lat dziesieńć, moża po dwanaście, takie wot pacaniety, co my tam tedy rozumieli GirWM30

pacanka ‘podlotek, nastolatka, małolat-ka’. Ja tedy jeszcze taka była, nu pacanka StnKG22. Ja z  nim paznajomiła sie i  ot i wyszła, pacankoj wyszła, dwadzieścia pier-szym rokiem i wyszła kRyTM36. Pacanka GajA ◊ ros. пацáнка

pacan

'

ok zob. pac

'

^an

pacha zob. podpacha pachlobka zob. pochlobka pac

'

uk zob. pac

paczesie ‘odpadki przy drugim czesaniu lnu’. Paczesi GjlW, WiW → pakuły

palana pantofle panadworek zob. podworz

panerad ‘coś paradnego, odświętnego, np.

wygląd [?]’. Panerad. Bez paneradu [‘jak w dzień powszedni’] GajA; też parada. Pa-rada GajA ^→ panerady, parad

panerady lm. ‘wóz konny (były i drabinia-ste)’. Panerady, dop. -ów MM ◊ brus. gw.

панарáд ‘wóz bez drabin (np. z deskami)’

pania ‘pani’. Pania GajA; zdr. p

'

^anieczka.

P

'

anieczka GajA; zdr. paniczka. Paniczka GajA; zdr. paniutka. A co tobia, paniutka?

Co ty, chora? BiKG19. Paniutka GajA; zdr.

paniusia. Paniusia GajA p

'

anieczka, paniczka zob. pania

panienka ‘panna, panienka’. To [fotogra-fia], ja jak była panienko wschBrMW15.

Nu a już późni [po zabawie wielkanocnej]

zapytamy sie, czy jest panienek, dla kogo JuAL20. Jeszcze jak ja byłaż panienkaj, u nas taka studnia i tam, takim wyciongać wode tak, na kruku przywionzana wiaderka i on wyciongni wode ArDaWB29. Jak tyle, co już pientnaście lat, szesnaście lat, to już panienka, prawda? kMiEJ33. Po pietnascie lat jeszcze nas tam nicht nie liczył za panie-nek kGirWO40. Panienka GajA ^→ dziew-czyna, dziewka, stara dziewka

panienkować ‘być panienką’. Jeszcze ja jak panienkowała, jeszcze tak nia pili kWiJS26.

Nu jeszcze w dziectwie, jeszczeż nie panien-kowała, jeszcze tyko może do szkoły cho-dziła, może jakie pietnaście lat miała, tam dziesięć lat miała, to tedy tyko ja pamiętam, żė take ciężko była OsAK29

paniusia, paniutka zob. pania pan młody zob. młody

panorowić ‘przygotować’. Panorowić MM

◊ por. brus. наравíць dogadzać; ‘starać się’

pantofelki zob. pantofle

pantofle ‘półbuty’. On [ksiądz] chodzi w  takim, w  jednej tej kurtce takaj staraj, a pantofli jeżeli on tam ma, to jemu ojciėc tam sprawuji, ojciec pantofli i  ten, sapożki palana zob. polano

palczatki zob. rękawiczki palec zob. wskazeczny palec paliwka zob. poliwka palić piec zob. cieplić (piec)

palto ‘płaszcz’. Pod rzond: kostiumy menskie szyła, palty szyła, płaszczy szyła DrśJM25.

Palta GajA ◊ por. ros. пальтó

pałatka ‘półka w  bani (łaźni)’. Pałatka MM pałeczka zob. pałka

pałka 1. ‘kij, kijek’. Taki wózek drzewnia-ny, z  drzewa kółeczka, pałeczka w  środku DwGrTRok30 2. ‘laska’. Pałka DrśSW20.

Pałka – kupna WiW; zdr. pałeczka. Prze-cież ja niezdrowy byłem, z pałeczko jeszcze chodziłem, noga mnie bolała, w noge że je-stem raniony DbKM13; też laska ‘laska do podpierania się – własnej roboty lub kup-na’. Laska DrśW, WiW 3. ‘polano’. Drze-wa brali spod chatów, spod cudzych chatów trzeba drzewa ukr

'

aść, przywieści do chaty i policzyć ile pałek kDrśBZ29; zdr. pałecz-ka. Drzewa „kradno”, potem liczo ile tam pałeczek: do pary ci nie do pary kWiJS26 4. pałka oraz kołek ‘kreska’. Chodzili, pra-cowali po kołchozie, zarabiali – tam pisali tylko o tak pałke pisali i już, kołek. Za robote kołek. Nic nie płacili SoXK24 ◊ brus. gw.

пáлка

pałodnik zob. połodnik pał

'

^{yn, pał}

'

yń zob. pоł

'

^yń

pamiątka czyja ‘pamiątka po kim’. Takie ładne obrazy mamy w kościele, to wszystko jego pamiątka, tego ksiendza kGajMK25 pamięć ‘pamięć, świadomość’  nie w pa-mięci. Matka, ja już nie w pamieńci [‘nie pamiętam’], czy mówiła, czy nie mówiła DbKM13  za pamięcią. Za mojo pamięcio

‘jak pamiętam’ GajA  w pełnej pamięci.

W  pełnej pamięci ‘w  pełnej świadomości’

GajA

pamioła zob. pomioła

papa parsi'uk

parć ndk., dk. poparć ‘iść szybko, biec’.

Parć, poparć. Poparła [‘poszła szybko, po-biegła’] MM ⓪ SWil. parć m.in. ‘cisnąć’

parkaninek zob. perkaninek

parnik ‘szklarnia’. U  mnie i  teraz un parn

'

ik jest, wykopana taka jamka, gnoju tam nałożona, pomidory posiała do miedni-cy BaHC35 ◊ ros. парнúк

parsiaczek, parsiuczek zob. parsi

'

^uk

parsi

'

uk ‘wieprz, wieprzek’. Parsi

'

^uk

‘tucz-nik’ MM. Tam jednego parsiuk

'

^a zakolim

u rok, ten cały rok i jedzo tego parsiuk

'

a pa-wiesiuszy, pad dacham tam czszsymajo i  wsio kWiJS26. Trzea było skóry zdejmo-wać z  tego parsiuka niesmalonego, trzeba było skóry zdać kOpNN27. Parsiukaż kłujo [na wesele] BaHC35. Parsi

'

uk też parsiuk GajA; zdr. parsiuczek. Parsiuczek ‘prosię’

MM. Parsiuczek na mięsa OnXMok25.

Parsiuczka czszymała... [To rzadko jedli-ście mięso...] Kanieczna rzadka, jak jednego parsiuczka zakłuwszy kWiJS26. Parsiucz-ka wyhadujesz, gdzie schowasz [za Sowie-tów], o  tak kOpNN27. Dwa parsiuczki mal

'

eniaczkie kRyTM36. Tam parsiuczka jakiego kłuli, tam pamagali ^uo GawWL36.

My wozili parsiuczków do Widz BaHC35.

Zabrali parsiuczka i powieźli kGirWO40.

Parsiuczek GajA; też parsiaczek. Teraz mam jednu krowku i  dwóch parsiaczkow StAP39; też prosiak. Teraz my nie trzyma-my prosiaków, bo Tereska nie je mięska po pracy i ja nie jem kOpNN27. Jeżeli prosiaki na rynku siedemdziesiont, to ja za pieńćdzie-siont kupię NuAL28. My musim i parsiucz-ka jakiegoś trzimać. Zawsze tego prosiai parsiucz-ka smalili... lnem. Ten len podpalali, i  późni po tym parsiuku [zabitym] tak wodzili jego kGirWO40; zdr. prosiaczek. Pamientam, że zabijali prosiaczka... a u nas to takaj ni-gdy nie była, żeby zdemować skóra s tego prosiaka kGirWO40; też porosion[e]k. No tak wszyskoż trzymali: parasionka tam, tam zimowe, to ojciec tam kDrśMR22. Takie

pantofli u  mnie byli, takie dobre IkAB26.

Pantofel lp. GajA; zdr. pantofelki ‘buciki’.

Aj ci

'

ocieńka, tylko kup mnie takie, pantofel-ki, żeby stukali ArDaWB29

papa ‘ojciec, tatuś’. Papa MM. Tak raz oj-ciec mówi: wiecie co, dzwony dzwonio. Aj, mówisz, dawnież nie mówili tam n

'

^a wsi,

przeważniė „papa” i  „papa” DrśJM25.

Moj papa umar, jemu tam wiecznyj pok

'

^oj

OsAK29. U nas było u papy złoto, raniej było... Jak papa umier, a to papy była sio-stra, nu i tak jak przerwali wszysko to [ko-respondencję] DwBZ29. Przychodzili do papy, do mamy kDrśBZ29; zdr. papka.

Mama, wiesz co? Papka, a  co papka nic mówi, nie powie, pawiesim obraz. Daw

'

^aj

pawiesim kWiZW30; zdr. papaś. Czszy lata papaś, tatuś asystował za mamo; wtedy pobrali sie wschBrMW15 ⓪ SWil. papa ^→ tatopapaś zob. papa

papierosa ‘papieros’. Papierosa GajA;

zdr. papieroska. Papieroska GajA ◊ ros.

папирóса, папирóска papieroska zob. papierosa papor zob. popar

paporć ‘paproć’. Paporć GajA ◊ por. brus.

пáпараць, lit. papar˜tis papka zob. papa para zob. parę

parad r.m. ‘porządek, szyk [?]’. W saniach przez te jezioro, każdemu koniu nałożone te dzwonki, takim paradem DrśJM25 ^→ pa-nerad ◊ por. lit. parė˜das ‘porządek’

parada zob. panerad parafia zob. porafia

parę ‘kilka’. A  późni na para dni zakiśni wschBrMW15. Żyli u  Litwie, ale nieuża, pare lat DrśPWk20. Para litrow tych tych jagod zawsze musiało być kGirWO40. Para lat GajA; też kilka. Mama kiedyś i po kilka krów czszymali kGirWO40

parszywy pastuszka pas kolorowy ‘tęcza’. Pas kolorowy GajA

paskrobać (się) zob. skrobać (się)

paskudny ‘niedobry, zły, brzydki, odraża-jący’. Paskudny MM

pasport sow. ‘dowód osobisty’. W ojca był pasport kOpJBk25. U  nas ża z  poczontku była w pasportach pisana, kto Polak, my cały czas pisali sia Palaki, a  teraz już nikt nie piszy CcLS27. U n

'

as, w Biełarusi, nie było raniej pasport

'

ow, nijakich dokumentów nie było DwBZ29. Przepisali nas u pasportach, wszyskich przejnaczyli, familji napisali pa litewsku. I sama oni pasporty jak wybiėrali, to pamianiali StAP39. Pasport GajA; też paszport sow. To moje [zdjęcie] do paszpor-tu, tak kOpBrJP20. A jak paszpart mieniać przyszło sia, bratowa dastała białoruska [narodowość] ŻwSK22. Już potem dawali u n

'

as paszporty i ja dastała kWiJS26 ◊ ros.

пáспорт

paster ‘główny pasterz (w kołchozie)’. Pa-ster GajA; też paPa-sterz. PaPa-sterz GajA ◊ brus.

gw. пáстыр, ros. пáстырь pasterka zob. pastuszka

pasterz 1. ‘pastuszek, pasterz w szopce bo-żonarodzeniowej’. [W szopce] jest pasterzy tam takie wo, tuty w żłóbku leży Pan Jezus ArDaWB29 2. zob. paster

pastronek zob. postronek

past

'

uch ‘pasterz’. Chodziła w  wołowni-kach ta Tańka z jakimści pastuch

'

^om

z Kup-czel NuAL28. Past

'

uch GajA ◊ por. brus.

i ros. пастýх

pastuszeczka zob. pastuszka

pastuszka 1. ‘pastuszka’. Pastuszka GajA;

zdr. pastuszeczka. Pastuszeczka GajA; też pasterka. Pasterka GajA 2. ‘nastolatka’. Ja z nim paznajomiła sie i ot i wyszła, pacankoj wyszła, dwadzieścia pierszym rokiem i wy-szła. Raniej młoda, pastuszki liczyli sia. To teraz już osiemnaście lat p

'

ołnaściu dziewki kRyTM36 ◊ brus. пастýшка i lit. pieme˜nė podobnie

świnia jaka zakoli sie... kOpBrJP20; też prosięta lm. Był koń, dwie krowy, nu tam owieczki, kury, nu prosiaki, prosiata [popra-wia się:] prosienta MaMB37

parszywy 1. ‘pokryty parchem, np. ziem-niak’. Parszywy MM 2. ‘wredny, niedobry’.

Parszywy człowiek ‘wyrzutek społeczeń-stwa’ MM

partejna książka sow. ‘legitymacja partyj-na’. Partejna ksionżka SmWS29 ◊ ros. gw.

(pskowskie)партéйная кнúжка partizany, partyzanty zob. partyzany partyzany sow. ‘partyzanci’. A  byli par-tyzany w  lesie, jakiego tam Niemca, ci tam jakiego milicjaniera tam tego [zabili]

ArDaWB29. Te partyzany przyjażdżali i  przyjażdżali. Pod tą marko partyzanow przyjażdżali żuliki różna kGirWO40. Par-tyzan lp. GajA; też parPar-tyzanty. ParPar-tyzant lp. GajA; też partizany sow. Nu jak w wojni:

i partizany, i Niemcy, i tego tu... partizany ido w nocy, a w dzień Niemcy ArDaWB29 ◊ brus. партызáны, ros. партизáны parzony ‘gotowany’. Ciasta zrobiła, jajki, mangaryny i mleka parzona, no a tedy tak wo wzieła i razkaczała OsAK29

parzyć ndk., dk. sparzyć 1. ‘gotować (mle-ko)’. Kilogr

'

am twarogu, tedy mleka sparzyć, da mleka parzonego ten tw

'

arog, trzeba jaj-ki, cukru troszeczka, tedy kminku, takiego, nu i  jo, żeby ona gotowałaby sie OsAK29 2. ‘parzyć’. Goronco wodo tam jego [zabitego prosiaka] parzyli kGirWO40 ◊ brus. gw.

пáрыць

parzyć się ‘myć się w bani (łaźni) i chłostać wienikiem (miotełką brzozową)’. Parzyć się MM ◊ brus. gw. пáрыцца

paściłka zob. pościłka pas zob. spowijacz, sznur pasek zob. wętorek pasiołek zob. posiołek pasiukać zob. posiukać Paska zob. Wielkanoc

pasz'ed ty na suchy las! perswadować

penipotent ‘plenipotent, pełnomocnik’.

Penipotent MM

pensja sow. ‘emerytura’. Przyzwyczajili sie dobrze i teraz, teraz nam najlepiėj na pensji, wszysko zabezpieczone kOpBrJP20. Długi czas an

'

a  pocztu nosiła, on

'

a  i  z  poczty tej i poszła na pensja GrES32; też penśja. Jed-na bo żyje, jedJed-na żyje, i co ja tutaj jedJed-na Jed-na penśji i wszysko, i nijakej ni pomocy, ni nic OsAK29. Tylko z penśji żyje GimWK31;

też pienśja. Rodzice jag zobaczo na jego:

chudy, chudy, wymiryzowany zupełnie, no i  pożałujo, dali swoja ta pieńśja, renta ta swoja... Nu niech sobie cienżko, ależ dajo nom pieńśja kDrśMR22. Jemu już płaci-li pienśja. Nie, to nie pienśja, ja nie wiem jak po polsku, pienśja chiba DwBZ29; też

chudy, chudy, wymiryzowany zupełnie, no i  pożałujo, dali swoja ta pieńśja, renta ta swoja... Nu niech sobie cienżko, ależ dajo nom pieńśja kDrśMR22. Jemu już płaci-li pienśja. Nie, to nie pienśja, ja nie wiem jak po polsku, pienśja chiba DwBZ29; też

W dokumencie Słownictwo polSzczyzny gwarowej na BraSławSzczyźnie (Stron 183-200)