Dokumenty programowe oraz źródła pozyskania informacji

Do najważniejszych dokumentów programowych na których oparta jest niniejsza strategia zaliczymy:

 Narodowy Plan Rozwoju na lata 2004-2006, opracowany przez Ministerstwo Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej. Dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 11 lutego 2003r.

 Narodowej Strategii Wzrostu Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów Ludzkich 2000 – 2006

 Małopolski Program Polityki Prorodzinnej

 Małopolski Program Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2002-2006

 Wojewódzki Program Poprawy Warunków Życia Społecznego i zawodowego Osób Niepełnosprawnych na lata 2001-2005

 Wojewódzki Program Polityki i Pomocy Społecznej wobec Starości na lata 2004-2006

 Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2001-2006

 Narodowa Strategia Integracji Społecznej dla Polski

Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2001-2006 jako zał. do uchwały Nr 105 Rady Ministrów z 28 grudnia 2000r. opublikowana w Monitorze Polskim Nr 43 z 2000r. poz.851.

Celem strategicznym Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego jest:

„Tworzenie warunków wzrostu konkurencyjności regionów oraz przeciwdziałanie marginalizacji niektórych obszarów w taki sposób, aby sprzyjać długofalowemu rozwojowi gospodarczemu kraju, jego spójności ekonomicznej, społecznej i terytorialnej oraz integracji z Unią Europejską”.

Działania realizowane w ramach programów wojewódzkich obejmować będą m. in.:

 aktywizację zawodową osób bezrobotnych i zagrożonych bezrobociem

 przeciwdziałanie zjawisku wykluczenia społecznego (aktywizacja osób pozostających a najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy)

 rozwój powszechnej edukacji ustawicznej oraz dostosowanie kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy.

Znaczne obszary Polski zagrożone są zjawiskami trwałej peryferyzacji i marginalizacji dużych grup społecznych.

Priorytetem jest aktywizacja społeczna i gospodarcza obszarów zagrożonych marginalizacją oraz włączenie ich w procesy rozwojowe kraju i Europy.

Narodowa Strategia Integracji Społecznej dla Polski- dokument przygotowany przez Zespół do spraw Reintegracji Społecznej, powołany przez Prezesa Rady Ministrów. Dokument został przyjęty w czerwcu 2004r.

Priorytety zawarte w NSIS są następujące:

W zakresie edukacji:

 wzrost uczestnictwa dzieci w wychowaniu przedszkolnym

 poprawa jakości kształcenia na poziomie gimnazjalnym i średnim,

 upowszechnienie kształcenia na poziomie wyższym i jego lepsze dostosowanie do potrzeb rynku pracy,

 rekompensowanie deficytów rozwoju intelektualnego i sprawnościowego dzieci,

W zakresie bezpieczeństwa socjalnego:

 radykalne ograniczenia ubóstwa skrajnego, którego poziom jest obecnie nieakceptowany i wymaga podjęcia natychmiastowych, zdecydowanych działań,

 ograniczenia tendencji wzrostowych rozwarstwiania dochodów tak, aby różnice te nie odbiegały od przeciętnego poziomu w krajach UE.

W zakresie działań dotyczących rynku pracy:

 ograniczenie bezrobocia długotrwałego,

 zmniejszenie poziomu bezrobocia młodzieży,

 zmniejszenie poziomu bezrobocia wśród niepełnosprawnych,

 upowszechnienie kształcenia ustawicznego.

W zakresie ochrony zdrowia:

 wydłużenie przeciętnego dalszego trwania życia w sprawności,

 upowszechnienie ubezpieczenia zdrowotnego,

 zwiększenie zakresu objęcia kobiet i dzieci programami zdrowia publicznego.

W zakresie dostępu do praw, dóbr i usług:

 zwiększenie dostępu do lokali (mieszkań) dla grup najbardziej zagrożonych bezdomnością,

 zapewnienie lepszego dostępu do pracowników socjalnych,

 rozwinięcie pomocy środowiskowej i zwiększenie liczby osób objętych jej usługami,

 zwiększenie zaangażowania obywateli w działalność społeczną,

 realizacja Narodowej Strategii Integracji Społecznej przez Samorządy terytorialne,

 zwiększenie dostępu do informacji obywatelskiej i poradnictwa.

Narodowy Plan Rozwoju na lata 2004-2006- dokument określający strategię społeczno-gospodarczą Polski w pierwszych latach członkostwa w Unii Europejskiej.

Dokument został przygotowany na postawie wytycznych zawartych w Rozporządzeniu Rady Nr 1260 z 21 czerwca 1999 r. (1260/99/WE) wprowadzającym ogólne przepisy dotyczące funduszy strukturalnych.

Narodowy Plan Rozwoju przedstawia sytuację społeczno-ekonomiczną Polski i jej regionów, formułuje cele i zawiera opis strategii zmierzającej do osiągnięcia spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej z krajami i regionami Wspólnoty.

NPR wskazuje kierunki i wielkość planowanego zaangażowania środków funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności i środków krajowych oraz określa sposób koordynacji i wdrażania pomocy strukturalnej w okresie realizacji NPR.

Celem strategicznym Narodowego Planu Rozwoju jest rozwijanie konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zdolnej do długotrwałego, harmonijnego rozwoju, zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz poprawę spójności społecznej, ekonomicznej i przestrzennej z Unią Europejską na poziomie regionalnym i krajowym.

Narodowa Strategia Wzrostu Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów Ludzkich 2000-2006 –dokument ten stanowi rozwinięcie istniejących już dokumentów rządowych zakładających konieczność rozwoju gospodarczo-społecznego Polski w najbliższych latach. Jej treścią jest opis kierunków działań, jakie należy podjąć, aby sprostać wyzwaniom rynku pracy. Możliwie pełne zatrudnienie jest warunkiem nieodłącznym wzrostu gospodarczego kraju a niski poziom bezrobocia stanowi niekwestionowaną wartość społeczną. Propozycje celów i działań zawarte w Strategii uzupełniają, zatem przyjęte przez rząd rozwiązania zapisane w “Strategii finansów publicznych i rozwoju gospodarczego Polska 2000-2010” oraz w “Kierunkach działań rządu wobec małych i średnich przedsiębiorstw do 2002 roku”.

Narodowa Strategia Wzrostu Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów Ludzkich jest w sporej mierze kontynuacją zamierzeń realizowanych w ramach wcześniejszych programów rządowych poświęconych rynkowi pracy, ale zawiera też nowe propozycje działań. Struktura przedmiotowa Strategii uwzględnia zalecany w krajach Unii Europejskiej, sposób wyróżniania węzłowych kategorii problemowych – tzw.

filarów, na których winny wspierać się narodowe polityki zatrudnienia.

Rada Ministrów przyjmuje Strategię w odpowiedzi na wyzwania stojące przed polską gospodarką. Wyzwaniem takim jest z pewnością osiągnięcie znaczącego wzrostu zatrudnienia. Zgodnie ze wskazaniami zawartymi w Strategii warunkami najważniejszymi są w tym względzie:

o poprawa jakości zasobów ludzkich,

o uwolnienie kapitału, ułatwiające tworzenie nowych miejsc pracy, zwłaszcza w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw,

o uelastycznienie relacji zachodzących między pracą a kapitałem.

Małopolski Program Polityki Prorodzinnej na lata 2004-2007

Małopolski Program Polityki Prorodzinnej na lata 2004-2007 stanowi rozwinięcie Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego w zakresie celu nadrzędnego A. Lepiej wykształceni, aktywni i przedsiębiorczy mieszkańcy.

Przyjęte przez autorów cele przy pisaniu Programu, koncentrują się na ważnych obszarach funkcjonowania rodziny. Program zawiera szereg zadań podejmowanych i inicjowanych bezpośrednio przez samorząd województwa oraz

zakłada inspirowanie działań w odniesieniu do samorządów lokalnych, rozmaitych instytucji oraz organizacji pozarządowych.

Zakłada się, iż urzeczywistnienie Programu uaktywni wszystkie instytucje najbliższe rodzinie, w celu jej wspierania zarówno w zdrowym, silnym i aktywnym funkcjonowaniu, jak i w przypadku występujących dysfunkcji. Niewątpliwie przyczyni się także do promocji rodzin zdrowych społecznie.

Małopolski Program Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2002-2006- program ten pozwala zaplanować działania województwa z zakresu polityki społecznej w taki sposób, aby przeciwdziałać najistotniejszym zagrożeniom społecznym, przy aktywnym udziale samorządów lokalnych i organizacji pozarządowych. Zagrożenia takie, jak negatywne skutki ubóstwa i zjawisko wykluczenia społecznego to wyzwanie nie tylko dla Małopolski, ale również dla społeczeństw współczesnej Europy. Stąd „Program” odnosi się w dużej mierze do zapisów zawartych w dokumencie „Agenda Socjalna 2000”, określających wymagania unijne w dziedzinie socjalnej wobec krajów członkowskich i ubiegających się o członkostwo. Spójna polityka województwa wobec tych zagadnień, przyczyni się do realizacji postulatów przedakcesyjnych, związanych ze staraniami Polski o przystąpienie do Unii Europejskiej i umożliwi ubieganie się w przyszłości o środki pomocowe.

Wojewódzki Program Poprawy Warunków Życia Społecznego i Zawodowego Osób Niepełnosprawnych na lata 2001-2005.

Podstawą dla opracowania Wojewódzkiego Programu Poprawy Warunków Życia Społecznego i Zawodowego Osób Niepełnosprawnych na lata 2001-2005, jest Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997r. zwana Kartą Praw Osób Niepełnosprawnych oraz wszelkie związane z nią akty prawne regulujące sytuację osób niepełnosprawnych.

Celem nadrzędnym Programu jest zapewnienie korzystającym z usług osobom o trwałej niepełnosprawności (ze szczególnym uwzględnieniem osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności ) godnego życia od urodzenia do wieku podeszłego. Cel ten zostanie osiągnięty przez planowanie i dążenie do stworzenia warunków, które zapewniają zaspokojenie potrzeb osób niepełnosprawnych w kolejnych fazach życia.

Program obejmuje swym zakresem możliwie wszystkie aspekty życia osób niepełnosprawnych. Działania realizowane w ramach Programu zmierzać będą do:

 stworzenia niepełnosprawnym warunków dla pełnego uczestnictwa w życiu społecznym, kulturalnym, publicznym, artystycznym, sportowym oraz rekreacji i turystyce,

 uzyskania pracy odpowiedniej do możliwości psychofizycznych oraz zapewniającej spełnienie aspiracji zawodowych,

 zagwarantowania osobom niepełnosprawnym prawa do reprezentacji własnego środowiska przy konsultowaniu projektów aktów prawnych oraz występowania z inicjatywami legislacyjnymi dotyczącymi niepełnosprawności.

Program ten nawiązuje do określonego w Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego celu strategicznego (A.3.) "spójne, solidarne i bezpieczne społeczności", oraz proponowanego rozwiązania jego realizacji "wyrównywanie szans życiowych osób niepełnosprawnych" (A.3.3). Program wyznacza kierunki rozwoju oferty wsparcia dla osób niepełnosprawnych, które dostosowane do rzeczywistych potrzeb niepełnosprawnych stanowić będą podstawę do sporządzania konkretnych projektów wcielanych w życie na terenie Małopolski, uwzględniających problemy, zasoby i specyfikę poszczególnych powiatów, prowadząc tym samym do normalizacji sytuacji osób niepełnosprawnych we wszystkich dziedzinach życia społecznego i zawodowego.

Wojewódzki Program Polityki i Pomocy Społecznej wobec Starości na lata 2004-2006. Program stanowi rozwinięcie Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego w zakresie zapobiegania zjawisku marginalizacji społecznej. Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego wśród grup zagrożonych wykluczeniem wyróżnia osoby stare i niedołężne. Jako priorytetowe przy rozwiązaniu tych problemów wskazuje upowszechnianie programów tworzonych przez jednostki samorządu.

3. Diagnoza sytuacji społecznej Gminy Chełmiec