3. Diagnoza sytuacji społecznej Gminy Chełmiec
3.5 Wydatki budżetu Gminy Chełmiec na pomoc społeczną
3.5.2 Zadania Gminy z zakresu pomocy społecznej oraz ich realizacja
Wprowadzony od początku stycznia 1999r. podział terytorialny państwa oraz towarzysząca mu reforma samorządowa, w ramach której zostały utworzone nowe
województwa, powiaty oraz gminy, nakreśliła zadania publiczne o charakterze gminnym m.in. w zakresie: polityki społecznej, polityki prorodzinnej oraz wspierania osób niepełnosprawnych. Ustawa o pomocy społecznej przyjmuje, iż adresatem pomocy społecznej jest rodzina jako całość.
Pomoc społeczna ma nie tylko wspierać tę rodzinę, ale ma także reagować na nowe sytuacje, w których się znalazła. Pomoc ma trzy podstawowe cele:
zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych osób i rodzin, oraz umożliwienie im w warunkach odpowiadających godności człowieka, doprowadzenie w miarę możliwości do życiowego usamodzielnienia się osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem, zapobieganie powstawaniu trudnych sytuacji życiowych. Ostatnie lata przynoszą wiele zmian na rzecz osób niepełnosprawnych. Wprowadzono wiele norm mających służyć niepełnosprawnym m.in. Ustawę o systemie oświaty (1991r.), Ustawę o zatrudnianiu i przeciwdziałaniu bezrobociu (1991r.), Ustawę o pomocy społecznej (1990r.), uregulowania prawne dotyczące budownictwa, poczty, komunikacji itd. Wprowadzono nowe zasady ubezpieczenia społecznego i ubezpieczenia zdrowotnego. Zmieniono zasady i tryb orzekania o niepełnosprawności. Uchwalono Kartę Praw Osób Niepełnosprawnych (1997r.).
Osoby niepełnosprawne mają prawo do pełnego uczestnictwa w życiu społecznym, prawo do życia w środowisku wolnym od barier funkcjonalnych w tym: dostępu do urzędów, obiektów użyteczności publicznej, swobodnego przemieszczania się i powszechnego korzystania ze środków transportu.
3.5.3 Wydatki budżetu Gminy Chełmiec na pomoc społeczną w poszczególnych latach
Poniższe tabele przedstawiają planowane wydatki oraz dochody na pomoc społeczną w Gminie w 2005r.
Tabela 23 Plan wydatków budżetu gminy Chełmiec na 2005 r.
Nazwa działu Plan na 2005 rok
POMOC SPOŁECZNA 6,109,260
Świadczenia rodzinne oraz składki na ubezpieczenia 4,638,350
Składki na ubezpieczenia zdrowotne opłacane za osoby
pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej. 21,030 Zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia
społeczne. 741,730
Dodatki mieszkaniowe 35,000
Ośrodki pomocy społecznej 436,400
Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze 86,750
Pozostałą działalność 150,000
POZOSTAŁE DZIAŁY 15,061,608
Razem wydatki budżetu 44 419 640
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z uchwały budżetowej Rady Gminy Chełmiec
Pomoc społeczna- w dziale tym zaplanowano wydatki na kwotę 6,109,260 zł realizowane przez Ośrodek Pomocy Społecznej oraz urząd gminy. OPS wykonuje zadania zlecone i zadania własne. Na zadania zlecone gmina otrzymuje dotacje od Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego na wypłatę zasiłków i pomocy w naturze, składki na ubezpieczenia zdrowotne oraz częściowo finansuje utrzymanie Ośrodka Pomocy Społecznej w zakresie wykonywania zadań zleconych. Zadania własne OPS realizuje w zakresie wypłaty dodatków mieszkaniowych dla podopiecznych, zasiłków celowych, utrzymania OPS, świadczenia usług opiekuńczych i dożywiania uczniów w szkołach. Urząd Gminy realizuje wydatki związane z wypłatą świadczeń przyjętych w 2004 r. od budżetu państwa.
W poprzednich latach nie występowały w Gminie wydatki majątkowe, które zostały zaplanowane w roku bieżącym.
Tabela 24 Plan wydatków majątkowych gminy na 2005 r. (w zł)
Nazwa działu Plan na 2005 rok
OGÓŁEM WYDATKI MAJĄTKOWE w tym: 8 062 600
POMOC SPOŁECZNA 25 000
Ośrodki pomocy społecznej 25 000
Zakup samochodu osobowego 25 000
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z uchwały budżetowej Rady Gminy Chełmiec
Tabela 25 Plan dochodów budżetu gminy Chełmiec na 2005 rok.
Nazwa działu Plan na 2005 rok
POMOC SPOŁECZNA 4 492 530
Dotacja celowa na zasiłki i pomoc w naturze- na realizację
zadań zleconych gminie 356 630
Dotacja z budżetu państwa na zasiłki i pomoc w naturze-na
realizacje własnych zadań bieżących gminy 224 270 Dotacja celowa na utrzymanie Ośrodka Pomocy Społecznej-
na zadani własne gminy 214 200
Składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacane za osoby
pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej 21 030 Dotacja na świadczenia rodzinne oraz składki na
ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego-na realizację zadań zleconych gminie.
3 670 000 Darowizna pieniężna od osób fizycznych na zasiłki z pomocy
społecznej 2 400
Wpływy za usługi opiekuńcze 4 000
POZOSTAŁE DZIAŁY 34 298 248
Razem dochody budżetu 38 790 778
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z uchwały budżetowej Rady Gminy Chełmiec
Planowane jest, iż dochody w 2005 roku wyniosą 38 790 778 zł przy czym na pomoc społeczną zostanie przeznaczone 4 492 530 zł co stanowi 11,58%
zaplanowanych dochodów.
Tabela 26 Plan dochodów i wydatków gminy związanych z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej zleconych gminie do realizacji w 2005 roku
Nazwa działu Plan na 2005 rok
DOCHODY w tym: 4 186 810
POMOC SPOŁECZNA 4 047 660
Składki na ubezpieczenia zdrowotne opłacone za osoby
pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej. 21 030 Zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia
społeczne 356.630
Świadczenia rodzinne oraz składki na ubezpieczenia
emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego 3 670 000
WYDATKI w tym: 4 186 810
POMOC SPOŁECZNA 4 047 660
Świadczenia rodzinne oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego
3 670 000 Składki na ubezpieczenia zdrowotne opłacane za osoby
pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej 21.030 Zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia
społeczne, 356.630
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z uchwały budżetowej Rady Gminy Chełmiec
W 2005 roku w porównaniu z latami poprzednimi na pomoc społeczną zaplanowano zwiększenie wydatków do 6 109 260 zł, podczas gdy w 2004 roku wydatki wyniosły 1 540 534 zł. Jest to wzrost o ok. 397%. Zwiększenie to wynika z pojawienia się w 2005 roku inwestycji majątkowych związanych z pomocą społeczną na które zaplanowano 25 000 zł oraz z rozszerzeniem zakresu pomocy o dodatkowe wypłaty z tytułu świadczeń rodzinnych.
Wydatki na pomoc społeczną w latach 2004 oraz 2003.
Tabela 27 Plan wydatków budżetu gminy Chełmiec na 2004 r.
Nazwa działu Plan na 2004 rok
POMOC SPOŁECZNA 1 540 534
Składki na ubezpieczenia zdrowotne opłacane za osoby
pobierające niektóre świadczenia z opieki społecznej. 30 600 Zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia
społeczne. 867 800
Dodatki mieszkaniowe 25,000
Zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne i wychowawcze. 21 900
Ośrodki pomocy społecznej 402,974
Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze 82,260
Pozostałą działalność 110,000
POZOSTAŁE DZIAŁY 36 784 082
Razem wydatki budżetu 38 324 616
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z uchwały budżetowej Rady Gminy Chełmiec
Wydatki budżetu gminy w 2004 r. wyniosły 38 324 616, ich poziom nie odbiegał od wydatków poniesionych w 2003 r. Na pomoc społeczną przekazano 1 540 534 zł co stanowi 4,00 % wydatków ogółem. W roku tym na pomoc społeczna przeznaczono najniższą kwotę w porównaniu z omawianym okresem.
Tabela 28 Plan dochodów budżetu gminy Chełmiec na 2004 r.
Nazwa działu Plan na 2004 rok
POMOC SPOŁECZNA 945 810
Dotacja celowa na zasiłki i pomoc w naturze- na realizację
zadań zleconych gminie 664 800
Dotacja celowa na zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne i
wychowawcze- zadania zlecone 21 900
Dotacja celowa na utrzymanie Ośrodka Pomocy Społecznej-
na zadani własne gminy 222 010
Składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacane za osoby
pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej 30 600 Darowizna pieniężna od osób fizycznych na zasiłki z pomocy
społecznej 3 000
Wpływy za usługi opiekuńcze 3 500
POZOSTAŁE DZIAŁY 33 567 896
Razem dochody budżetu 34 513 706
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z uchwały budżetowej Rady Gminy Chełmiec
Dochody w 2004 r. wynosiły 34 513 706 zł, były wyższe niż w 2003 r. ale niższe od 2005 r. Dotacje na pomoc społeczną były najniższe w omawianym okresie i wynosiły 945 810 zł co stanowiło 2,74 % dochodów ogółem.
Tabela 29 Plan dochodów i wydatków gminy związanych z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej zleconych gminie do realizacji w 2004 r.
Nazwa działu Plan na 2004 rok
DOCHODY w tym: 1 116 488
OPIEKA SPOŁECZNA 939 310
Składki na ubezpieczenia zdrowotne opłacone za osoby
pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej 30.600 Zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia
społeczne 664.800
Zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne i wychowawcze 21.900
Ośrodki pomocy społecznej 222.010
WYDATKI w tym: 1 116 488
OPIEKA SPOŁECZNA 939 310
Składki na ubezpieczenia zdrowotne opłacane za osoby
pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej 30 600 Zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia
społeczne, 664 800
Zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne i wychowawcze 21 900
Ośrodek pomocy społecznej 222 010
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z uchwały budżetowej Rady Gminy Chełmiec
W porównaniu z rokiem poprzednim i rokiem bieżącym, można zauważyć, iż w 2004 roku dochody oraz wydatki na pomoc społeczną były najniższe w omawianym okresie.
Tabela 30 Plan dochodów budżetu gminy Chełmiec na 2003 r.
Nazwa działu Plan na 2003 rok
OPIEKA SPOŁECZNA 1 648 030
Dotacja celowa na zasiłki i pomoc w naturze- na realizację
zadań zleconych gminie 1 366 200
Dotacja celowa na zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne i
wychowawcze- zadania zlecone. 19 000
Dotacja celowa na utrzymanie Ośrodka Pomocy Społecznej-
na zadani własne gminy 205 130
Składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacane za osoby
pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej 55 200
Wpływy za usługi opiekuńcze 2 500
POZOSTAŁE DZIAŁY 30 498 444
Razem dochody budżetu 32 146 474
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z uchwały budżetowej Rady Gminy Chełmiec
Dochody budżetu gminy w 2003 r. wynosiły 32 146 474 zł z czego dochody pomocy społecznej wynosiły 1 648 030 zł co stanowi 5,13 %.
Tabela 31 Plan wydatków budżetu gminy Chełmiec na 2003 r.
Nazwa działu Plan na 2003 rok
OPIEKA SPOŁECZNA 2 291 850
Składki na ubezpieczenia zdrowotne opłacane za osoby
pobierające niektóre świadczenia z opieki społecznej. 55 200 Zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia
społeczne. 1 646 200
Dodatki mieszkaniowe 10 000
Zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne i wychowawcze. 19 000
Ośrodek pomocy społecznej 378 410
Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze 378 410
Pozostałą działalność 105 000
POZOSTAŁE DZIAŁY 36 454 565
Razem wydatki budżetu 38 746 415
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z uchwały budżetowej Rady Gminy Chełmiec
Z powyższej tabeli wynika, iż wydatki w 2003 r. wyniosły 38 746 415 zł z czego na pomoc społeczną przeznaczono 2 291 850 zł, co stanowiło 5,91 % ogółu wydatków.
Tabela 32 Plan dochodów i wydatków gminy związanych z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej zleconych gminie do realizacji w 2003 r.
Nazwa działu Plan na 2003 rok
DOCHODY w tym: 1 828 160
OPIEKA SPOŁECZNA 1 645 530
Składki na ubezpieczenia zdrowotne opłacone za osoby
pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej 55 200 Zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia
społeczne 1 366 200
Zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne i wychowawcze 19 000
Ośrodki pomocy społecznej 205 130
WYDATKI w tym: 1 828 160
OPIEKA SPOŁECZNA 1 645 530 Składki na ubezpieczenia zdrowotne opłacane za osoby
pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej 55 200 Zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia
społeczne, 1 366 200
Zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne i wychowawcze 19 000
Ośrodek pomocy społecznej 205 130
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z uchwały budżetowej Rady Gminy Chełmiec
Tabela. 33 Wydatki budżetu gminy Chełmiec w poszczególnych latach
Wydatki 2003 2004 2005
Pomoc społeczna 2 291 850 1 540 534 6 109 260
Wydatki ogółem 38 746 415 38 324 616 44 419 640 Procentowy udział
wydatków na pomoc społeczną w ogólnej
kwocie wydatków
5,91% 4,00% 13,75%
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z uchwały budżetowej Rady Gminy Chełmiec
Wykres. 1 Wydatki na pomoc społeczną w latach 2003 -2005 Wydatki na pomoc społeczną w latach 2003
-2005
0 1 000 000 2 000 000 3 000 000 4 000 000 5 000 000 6 000 000 7 000 000
2003 2004 2005
Lata
Wielkość wydatków
Pomoc społeczna
Źródło: opracowanie własne na podstawie tabeli nr 32
Wykres 2. Wydatki budżetu gminy Chełmiec z uwzględnieniem wydatków na pomoc społeczną w latach 2003 -2005
2 291 850 38 746 415
1 540 534 38 324 616
6 109 260 44 419 640
0 10 000 000 20 000 000 30 000 000 40 000 000 50 000 000 60 000 000
Wielkość wydatków
2003 2004 2005
Lata
Wydatki budżetu gminy Chełmiec w latach 2003 -2005
Pomoc społeczna Wydatki ogółem
Źródło: opracowanie własne na podstawie tabeli nr 32
Wykres 3. Procentowy udział wydatków na pomoc społeczną w ogólnej kwocie wydatków
Procentowy udział wydatków na pomoc społeczną w ogólnej kwocie wydatków
5,91%
4,00%
13,75%
2003 2004 2005
Źródło: opracowanie własne na podstawie tabeli nr 32
Z powyższych wykresów można zauważyć, iż największe wydatki na pomoc społeczną zostały zaplanowane na 2005 rok, zaś najniższa kwota środków na pomoc społeczną była w 2004 roku.