W strukturze organizacyjnej Koszalińskiej Biblioteki Publicznej znajduje się 10 filii bibliotecznych, które wraz ze zbiorami budynku głównego zaspakajają potrzeby czytelnicze mieszkańców miasta. Wśród filii są biblioteki służące potrzebom czytel-ników dorosłych, a także biblioteki dla dzieci.
W Koszalinie jest tylko jedna biblioteka typowo dziecięca. Jest to filia nr 3 przy ul. Młyńskiej 12, która już niemal 60 lat służy najmłodszym. Biblioteka ta posiada w swoich zbiorach ponad 10 tys. książek dla dzieci i młodzieży.
W bieżącym roku (do 31 października) zanotowaliśmy ponad 14 tys. odwiedzin małych czytelników. Filia ta prowadzi bardzo szeroką działalność edukacyjną.
Współpracuje z wieloma przedszkolami i szkołami, prowadzi lekcje biblioteczne i cotygodniowe „Spotkania czwartkowe”. W Filii odbywają się cykliczne spotkania Młodzieżowego Dyskusyjnego Klubu Książki oraz zajęcia biblioterapeutyczne, w których uczestniczą uczniowie Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego.
Dwie filie biblioteczne: nr 5 przy ul. Władysława IV 23b oraz nr 8 przy ul. Andersa 4-6, są to z kolei biblioteki obsługujące głównie czytelników dorosłych i gromadzące dla nich odpowiedni księgozbiór.
Filia nr 5 jest małą filią (59 m² powierzchni), gdzie nie ma praktycznie miejsca na prawidłową obsługę czytelnika wypożyczającego książki do domu, a staramy się zapewnić jeszcze miejsce do skorzystania z księgozbioru podręcznego. W filii tej zarejestrowaliśmy w bieżącym roku 1406 stałych czytelników, którzy odwiedzili bibliotekę ponad 13 tys. razy. Dotychczas wypożyczono łącznie ponad 23600 ksią-żek. Z uwagi na brak miejsca filia nie prowadzi żadnej działalności kulturalnej. Na bieżąco przygotowywane są tylko wystawy nowości książkowych.
Czytelnicy filii nr 8 doceniają jej dogodne położenie w centrum miasta i sąsiedz-two przystanków autobusowych, stąd duża liczba odwiedzin w tej bibliotece (ponad 25 tys.) i ponad 41300 wypożyczonych książek. W filii nr 8 odbywają się spotkania osób niepełnosprawnych, należących do Stowarzyszenia Osób Niepełnosprawnych
„Ikar”, w których zazwyczaj uczestniczy ok. 20 osób, w większości niepełnosprawnych ruchowo. Pracownicy filii organizują dla nich spotkania okolicznościowe
(andrzejko-N
NASZE BIBLIOTEKIwe, opłatkowe itp.) i służą pomocą w wielu kwestiach. Biblioteka nawiązała kontakt z Zespołem Szkół Muzycznych w Koszalinie i już kilka razy w czytelni filii występo-wali młodzi artyści. Jesteśmy bardzo zadowoleni z tej współpracy, bo dzięki temu nasi czytelnicy mają możliwość uczestniczenia w koncercie „na żywo”, a młodzież ma okazję sprawdzić się grając w niecodziennych warunkach, ponieważ koncerty odbywają się podczas godzin otwarcia biblioteki.
Pozostałe filie biblioteczne gromadzą księgozbiór dla dzieci oraz dla dorosłych i starają się na bieżąco realizować zapotrzebowania czytelników. W koszalińskich bibliotekach nie ma oddziałów dla dzieci. Naszym zamierzeniem jest sieć rodzinnych bibliotek osiedlowych, które integrowałyby czytelników w różnym wieku. Księgozbiór gromadzony w filiach bibliotecznych uzupełniany jest na bieżąco o książki dla dzieci i dla dorosłych. Są to zarówno wznowienia poszukiwanych książek, jak i nowości wydawnicze.
Wszystkie biblioteki oprócz zadań typowo bibliotecznych realizują też szero-ką działalność edukacyjną i kulturalną. W filiach bibliotecznych przeprowadzane są lekcje biblioteczne dla dzieci i młodzieży, spotkania autorskie z pisarzami, spotkania osób niepełnosprawnych itp. Tradycyjnie filie biblioteczne proponują różne ciekawe formy spędzenia wolnego czasu, przede wszystkim dla swoich najmłodszych czytelników. Od kilku lat wielkim powodzeniem cieszą się zajęcia biblioteczne w trakcie ferii zimowych oraz program „Bezpieczne wakacje w bi-bliotece” organizowane przy wsparciu Urzędu Miejskiego, który dotuje te imprezy z z funduszu Programu Przeciwdziałania Alkoholizmowi i Narkomanii.
Koncert świąteczny w Filii nr 8
W tegorocznych feriach w bibliotece wzięło udział 163 dzieci. Biblioteki przygo-towały dla nich szereg ciekawych zajęć, które odbywały się jednocześnie w siedmiu filiach bibliotecznych. Przeprowadzono m.in. spotkanie pn. „Kochajmy zwierzęta”, podczas którego dzieci miały okazję bliższego poznania trzech sympatycznych psia-ków. Podczas „Ferii z kulturą” w filii nr 4 dzieci dowiedziały się, jak należy zachować się w kinie, teatrze i w filharmonii. Obejrzały prezentacje multimedialne: „Muzyka, rodzaje muzyki, spektakl muzyczny” oraz „Teatr dawniej i dziś”. W filii nr 9 zajęcia odbywały się pod hasłem „Era bez komputera”, czyli jak nasi rodzice spędzali wolny czas”. Dzieci miały okazję wysłuchania nagrań bajek, z płyt analogowych przy pomocy adaptera Bambino, oglądały bajki wyświetlane za pomocą rzutnika do przeźroczy oraz nagrywały swój głos za pomocą mikrofonu i magnetofonu szpulowego.
„Wakacje w bibliotece” to akcja znana i oczekiwana przez naszych najmłod-szych czytelników oraz ich rodziców. Od kilku lat biblioteka organizuje zajęcia dla dzieci, które nie mogą wyjechać i wakacje spędzają w Koszalinie. Staramy się, aby wakacje w mieście też były atrakcyjne. Oprócz zajęć w bibliotekach organizujemy dla czytelników spotkania autorskie, pikniki, wyjścia do kręgielni. Obserwujemy, że największą radość naszym małym czytelnikom sprawia uczestnictwo w różnorodnych formach warsztatów.
W filii nr 1 (naszej „Zielonej Bibliotece”, przeniesionej do nowych pomieszczeń na młodym koszalińskim osiedlu) zaproponowaliśmy dzieciom udział w zajęciach ekologicznych prowadzonych przez pracownika Fundacji Zielona Akcja. Podczas zajęć dzieci utrwaliły sobie wiadomości o segregacji śmieci i recyklingu, nauczyły
Wakacyjny piknik w Filii nr 4
N
NASZE BIBLIOTEKIsię korzystać z kompasu, poznawały różne rośliny i obserwowały owady w wo-dzie i na łące.
W pięciu filiach odbyły się zajęcia artystyczne, podczas których dzieci wykonały z płótna, filcu i guzików zakładki do książek. Okazało się, że nie ma dzieci mało zdolnych i każdy wykonał piękną zakładkę, która będzie mu służyła podczas czytania.
W filiach nr 6 i nr 9 przeprowadzono zajęcia literacko-teatralne, które poprowadziła aktorka Teatru Guliwer z Warszawy. W tym roku warsztaty poświęcone były war-tościom moralnym. Dzieci poznawały znaczenie szczęścia (optymizmu), miłości (przyjaźni), odpowiedzialności, sprawiedliwości oraz piękna. Podczas zajęć dzieci przygotowywały etiudy teatralne opisujące omawiane wartości.
Chcąc podkreślić wartość książki i czytania, co roku organizujemy Święto Czytelnika Dziecięcego. Dzisiaj, gdy trudno jest przekonać dzieci do czytania, bo czytanie nie jest już atrakcyjnym sposobem na spędzenie wolnego czasu, a książka musi konkurować z komputerem, grami komputerowymi i Internetem, staramy się uhonorować najaktywniejszych małych czytelników ze wszystkich filii bibliotecznych.
Podczas imprezy, która zawsze odbywa się w Bibliotece Głównej, nagradzamy tych, którzy dużo czytają i są zaprzyjaźnieni ze swoimi filiami bibliotecznymi. W bieżącym roku nagrodziliśmy 59 rozczytanych dzieci.
Wszystkie filie biblioteczne współpracują z przedszkolami, szkołami podsta-wowymi oraz gimnazjami. Bibliotekarki przyjmują wycieczki oraz prowadzą lekcje biblioteczne. Filia nr 3 rozesłała do przedszkoli i szkół szeroką ofertę lekcji tematycz-nych, która procentuje ciągle wypełniającym się kalendarzem spotkań z maluchami.
Uczestnicy spotkania rodzinnego ph. „A to Polska właśnie” w filii nr 11
Koleżanki z filii nr 6 przygotowały ciekawą lekcję pt. „Problemy młodzieży w literatu-rze”, podczas której omawiają z młodzieżą nurtujące ją tematy oraz przedstawiają książki, których bohaterowie borykają się z podobnymi problemami. Gimnazjaliści po skończonej lekcji otrzymują ulotkę z wykazem omawianych książek. Obserwu-jemy, że młodzież, która dotychczas nie czytała lub rzadko korzystała z biblioteki
„rozchwytuje” polecane pozycje i wpisuje się na listę oczekujących na możliwość ich wypożyczenia. Koleżanka z filii nr 11 chętnie zaprasza do biblioteki całe rodziny. W tzw.
„Wieczorach w bibliotece” uczestniczą – dyrekcje przedszkola, opiekunowie, rodzice, dziadkowie oraz maluchy. Rodziny często przygotowują króciutkie inscenizacje bajek lub wierszy na podany temat a bibliotekarka proponuje udział w różnych zabawach i konkursach. W bieżącym roku w Filii nr 11 odbyły się między innymi wieczory pn.:
„Noc koszalińskich poetów”, „A to Polska właśnie…”, „Życie i twórczość Władysława Broniewskiego” oraz „Święto Niezapominajki”.
W 2009 roku Koszalińska Biblioteka Publiczna rozpoczęła prowadzenie kursów komputerowych dla seniorów. Seniorzy uczą się podstaw obsługi komputera i korzy-stania z możliwości Internetu. Zajęcia odbywają się bezstresowo, w małych grupach (4-6 osób) i w miłej atmosferze. Bibliotekarki przekazują wiedzę w sposób prosty i zro-zumiały, z odpowiednim podejściem do osób starszych. Początkowo kursy odbywały się tylko w filii nr 4. Zanotowaliśmy ogromne zainteresowanie, lista zapisanych osób rosła z dnia na dzień, w związku z czym termin uczestnictwa w kursie wydłużał się.
Pod koniec 2009 roku lista chętnych liczyła ok. 200 osób. W 2011 roku KBP otrzymała, w ramach projektu „Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu mieszkańców Koszalina”, 55 nowoczesnych zestawów komputerowych, które pozwoliły na zaproponowanie zajęć
Uczestnicy kursu komputerowego w filii nr 9
N
NASZE BIBLIOTEKIkomputerowych dla seniorów w pięciu kolejnych filiach (nr 1, nr 8, nr 9, nr 11 i nr 12).
Dzięki temu seniorzy mogą uczestniczyć w kursach w filii najbliżej swojego miejsca zamieszkania, a czas oczekiwania na udział w kursie znacznie się skrócił. Dotychczas w koszalińskich filiach odbyły się 43 kursy komputerowe, które ukończyły 222 osoby.
Ponieważ obserwujemy, że nasi aktywni czytelnicy po przejściu na emeryturę chcieliby spędzać w bibliotece więcej czasu, proponujemy im spotkania w tzw. kołach zainteresowań. W filii nr 9 przez kilka lat zaprzyjaźniony czytelnik (senior) prowadził nieodpłatnie kurs języka angielskiego dla seniorów. Natomiast w filii nr 12 starsze czytelniczki co dwa tygodnie spędzają czas przy robótkach ręcznych, wymieniają się przepisami kucharskimi oraz rozmawiają o książkach. Z naszych obserwacji wynika, że coraz więcej starszych osób jest samotnych i być może w innych filiach powstaną podobne grupy towarzyskie, które będą chciały w bibliotece spotykać się i np. grać w gry planszowe.
W koszalińskich bibliotekach swoje miejsce mają też osoby niepełnosprawne. Nie obserwujemy bariery psychologicznej ani ze strony chorych ani ze strony bibliote-karzy, którzy są otwarci na potrzeby innych. Regularne zajęcia biblioterapeutyczne
Spotkanie klubu „12 oczek” w filii nr 12
prowadzą koleżanki w filii nr 3, gdzie gościmy wychowanków Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego oraz w filii nr 9, gdzie co tydzień spotykają się uczestnicy Warsztatów Terapii Zajęciowej nr 2 w Koszalinie. Z oferty lekcji bibliotecznych chęt-nie korzystają też dzieci z Przedszkola Integracyjnego oraz z Integracyjnej Szkoły Podstawowej nr 21. Przygotowanie zajęć dla dzieci i dorosłych z niesprawnością intelektualną jest sporym wyzwaniem. Zajęcia muszą być ciekawe, dostosowane do percepcji uczestników i… krótkie. Bibliotekarz musi być przygotowany na różne, zaskakujące sytuacje.
Podsumowując należy stwierdzić, że oferta, którą proponują mieszkańcom Koszalina filie biblioteczne Koszalińskiej Biblioteki Publicznej jest ofertą bardzo szeroką i skierowaną do każdego odbiorcy. W 2014 roku (do końca października) przeprowadziliśmy ogółem 629 imprez, w których uczestniczyło 10.700 osób.
N
NASZE BIBLIOTEKI Monika OlszakCentrum Kultury i Biblioteka Publiczna Gminy i Miasta Sianów