JOLANTA ŚWIĘCHOWICZ, KATARZYNA PIOTROWICZ
6.3. Wymagania redakcyjne
6.3.1. Formatowanie dokumentu
Standardowo wszystkie prace pisanesą w formacieA4 (210 x 297mm).
Przed rozpoczęciem pisaniadokonuje się formatowania strony.Czyn ność ta obejmuje ustawienie marginesów:górny i prawy na 1,5-2,5 cm, natomiastdolny i lewyodpowiednio na 2,5-3,5 cm. Lewy idolny mar
gines zwykle jest większyo 1 cm, gdyż z lewej strony praca będzie zszyta (oprawiona, zbindowana), a w dole (na środku lub z prawej strony) kartkinależy ponumerować. Nie numeruje się stron: tytu
łowej, z podziękowaniami (np. dla promotora), a niekiedy i tej ze spisemtreści. Dopierowłaściwa strona z tekstemjestnumerowana, np. od numeru 3.
Tekstpowinien być pisany czcionką szeryfową(dwuelementową, złożoną z linii o różnejgrubości).Do tego typu należy najczęściej sto
sowanaczcionkaTimes New Roman, przy czym jejwielkość powinna wynosić 12 pkt. Jedynie tytuły rozdziałów mogą byćpisane większą czcionką, np. 14 pkt (lub 12pkt, ale boldem i/lub wielkimiliterami), atytuły tabel irycin - mniejszą,np. 10-11 pkt.
Odstępymiędzy wierszamistandardowo wynoszą 1,5 wiersza, przy czym zalecanejest, aby pierwszy wydruk pracy zrobićz większymi od stępami(2 wiersze),aby mieć miejsce na uwagi własne i promotora.
Kartki drukujesię tylkojednostronnie. Tekst powinien być wyjusto- wany,czyli wyrównany do prawegoi lewego marginesu. Jeśli na stronie pozostanie np.pojedyncza litera (w, i) lubznak minus przy wartości itp., to przenosi się je do kolejnego wiersza wstawiająctwardą spację.
W tymcelu najeżdżasię na koniec litery kursoremi przyciskaklawisz Delete (następuje wtedy połączenie pojedynczej litery z występującym bezpośrednio po niej wyrazem), anastępnie przez równoczesne naci śnięcie klawiszy Shift+Ctrl+spacja dokonuje się trwałeprzeniesienie.
Żeby osiągnąć opisany efekt, niezaleca się posługiwania tylkoklawi
szem Enter lubspacją,ponieważ tekstbędzieźle sformatowany.
134 6. PISANIE PRACY KOMPILACYJNEJ ORAZ OPRACOWANIE REDAKCYJNE TEKSTU
Oto wykaz zasad, których należy przestrzegać, by uniknąć niektó
rychbłędów i niedociągnięć redakcyjnych, jakie najczęściej pojawiają się w pracach studentów:
- nienależy stawiać spacjiprzed znakami interpunkcyjnymi
■ ••()»” itp.);
- jednostki, w których podawane są wartości,powinny być raczej połączone z wartościami (nie stosujemy spacji), np. -10°C (nie zaś -10 °C), 25%,km2, m3ale spotykasię też 1013 hPa,8850 m n.p.m.;
- należy prawidłowo wykorzystywać myślnik (-)i dywiz (-); powinno byćnp. wiatr północno-zachodni, Janina Kowalska-Nowak, Lądek--Zdrój,czyli dywiz nie powinien być oddzielonyspacją od kolejnego znaku (łączy bowiem wyrazyzłożone); natomiast myślnik(pauza) rozdziela wtrącenia podobnie jak przecinkilubzastępuje powtarza
jące sięwyrazy, np. jutro jadę doWarszawy, pojutrze - do Krakowa;
półpauzawystępujerównież wzestawieniach:wlatach 1991-2000 lubnumerach stron w spisieliteratury34-35;
- do pisania wzorów i niektórych jednostek wykorzystujemy odpo
wiednieedytory; zaleca się podawaniejednostek w formie m-s_1 (nie m/s), km-h_1 (nie km/godz.);
- kolejne wartości liczbowe z miejscami po przecinku należy rozdzie
lać średnikiem, np. 11,2; 17,4; 21,0; przy pisaniu liczebników, np.dni, lat, unikamy formy: 10-tego, 2007-go, w latach 90-tych, ale piszemy:
dziesiątego lub 10., 2007roku,w latach 90. XX wieku;
- skróty: tys.(nietyś.),wg(niew/g), n.p.m. (nie npm), mm (niemm.).
6.3.2.
Korekta
tekstuPodczas pisania poszczególnych rozdziałów,jak również pod koniec pracy tekst należy wielokrotnie przeczytać, nie tylko na ekranie moni
tora, ale na wydruku. Autorzy podczas czytania tekstu zwykle zwracają uwagę na zagadnieniamerytoryczne, a w mniejszymstopniu na formę.
Wydruk ułatwia dostrzeżenie wielu błędów wcześniej niewidocznych.
Korektę tekstu zawszewykonujemy na wydruku. Dostrzeżone błędy wyraźniezaznaczamy w tekście irównocześnie na marginesie, stosu
jąc odpowiednie, niezbyt skomplikowane znaki korektorskie(ryc. 6.2).
Wartosięich nauczyć, ponieważ są uniwersalnei z pewnością zastosuje
DYWIZ (niem. Divis;
lac. divisus = podzielony) Znak graficzny łączący lub dzielący wyrazy, kreska, znak przeniesienia.
BINDA (niem. Binde)
Szpagat, którym introligator zszywa książkę; ozdobne prążki poprzeczne na grzbiecie książki; dawniej jeden z pasków pergaminowych na grzbiecie książki łączących oprawę z blokiem.
KOREKTA
(łac. correctus = poprawiony) Poprawianie błędów; nanoszenie poprawek na próbnych
odbitkach drukarskich (przy użyciu odpowiednich znaków).
KOREKTOR
(łac. corrector = poprawiający) Osoba robiąca korektę.
6.3. WYMAGANIA REDAKCYJNE 135
ZNAKI KOREKTORSKIE
Błędne litery L rj“l tFk^ldjTI^ ( J')
Błędne sylaby lub grupy liter HHFTOH tr
Zbędne litery (wyrzucić)
Zbędne sylaby lub grupy sylab
Opuszczone litery i wyrazy V
F=-
W1 HTPrzestawione litery i wyrazy LJ—1
(V
Znak połączenia
5
TóZnak rozdzielenia
X
YAZnak przesunięcia «!
-M k
—A linea, akapit, od wiersza -T-
L
Wyśrodkować >
<
Połączyć akapit
Obniżyć indeks, frakcję -n. n
Podnieść indeks, frakcję “LT U
Poprawka nieważna (zostawić)
Zmienić wersalik na tekst TEKST
Zmienić tekst na wersalik WERSALIK
1 1
Złożyć kursywą kurstwa
Rozspacjować (rozstrzelić) <--->
Zlikwidować spacje
)—-<
Zlikwidować światło między wierszami C---t
Dać światło między wierszami )— • C C 3
Zmiana kolejności wyrazów w grupie 4,2,1,3
Ryc. 6.2. Znaki korektorskie
Źródło: www.biurokorekty.pl, nieznacznie zmienione.
136 6. PISANIE PRACY KOMPILACYJNEJ ORAZ OPRACOWANIE REDAKCYJNE TEKSTU
jerównieżpromotor pracy. Znakikorektorskienależy pisać długopisem lub cienkim kolorowym pisakiem (czerwony, zielony,niebieski itp.).
Nie zaleca się wykonywania korektyołówkiem, gdyż poprawki nim robione słabo odróżniająsięod czarnego tekstu.
Zpracy należy eliminować błędyortograficzne, literowe, fleksyjne, składniowe i leksykalne. Nie każdyposiada tę umiejętność, dlatego dobrze jest zwrócićsiędo kompetentnychosób, byw końcowej fazie pisania przeczytały tekst i poprawiły błędy językowe. Nie można do puścićdo tego,by w pracy były błędy ortograficzneczy interpunkcyj
ne. Na końcowym etapie dobrze jestdaćpracędo przeczytania innej osobie, ponieważw odróżnieniu od autora,bardzoszybkodostrzeże popełnione przezniego błędy. Należypamiętać, że niedopracowany pod względem redakcyjnym tekst (błędy stylistyczne, ortograficzne, literowe oraz w numeracji stronic,rycin, tabel, fotografii itp.) zawsze bardzo źle świadczyoautorze,który powinien wykazywać się pra
cowitością, sumiennością idbałością podczas pisania pracy. Ponad toliczne błędy redakcyjneutrudniają promotorowi czytaniepracy, a zwłaszczakoncentrację nazagadnieniach merytorycznych oraz ob niżająjejocenę.
Należy pamiętać, że oddawanie promotorowi niedopracowanego pod względem redakcyjnym tekstu może skutkować tym, żepromotor zrezygnujezjegoczytania i odda studentowi do poprawy (jest to nie
potrzebna strata czasu), albo też zamiast skupić się na treści meryto rycznej, skoncentrujesię na poprawkach formalnych.