FRENCH-CANADIANRELATIONS (MarcinGabryœ)
H AROLD A.I NNIS , T RANSPORTATIONASA F ACTOR
IN
C
ANADIANE
CONOMICH
ISTORY(1931)
Wstęp
Opracowanaw l a t a c h 2 0 . X X w i e k u p r z e z H a r o l d a A . I n n i s a i W i l l i a m a A. Mackintoshakoncepcjapodstawowychsurowców( staplethesis)jestjed nąz n a j w a ż n i e j s z y c h t e o r i i w k a n a d y j s k i e j h i s t o r i i g o s p o d a r c z e j . Z g o d n i e z j e j założeniamieksploatacjaieksportpodstawowychsurowców ,takichjak:f u t r a , ryby,drewno,pszenica,metale ipaliwakopalne zKanady dopaństw stojącychnawyższympoziomierozwoju,madecydujący wpływnag o s p o d a r k ę , kulturę, atakże system społecznyi polit yczny.Łączeniezmian gospodarczychipolitycznychdopr owadziło do znaczącej reinterpretacjih i s t o r i i K a n a d y . Z w o l e n n i c y s t a p l e t h e s i s u w a ż a j ą , i ż e k s p l o a t a c j a różnychs u r o w c ó w w o d m i e n n y s p o s ó b w p ł y w a ł a m i ę d z y i n n y m i n a wielkośćo s a d n i c t w a , rozwójregionalny,sporymiędzyfederacjąaprowincjami,anawetnapowstaniescentraliz owanegosystemubankowego.Teoriapodstawowychsurowcówpodkreślałaró wnieżunikalnecechyśrodowiskanaturalnegoKanady
–w s z c z e g ó l n o ś c i t ar cz y k a n a d y j s k i e j or az s i e c i j ez io r i r z e k –
k t ó r e na da ły temuobszarowigeograficznąjednośćinaturalnąspójność,comiał oznaczącywpływn a p o w o ł a n i e u n i i O n t a r i o , Q u e b e c u , N o w e g o B r u n s z w i k u i N o w e j Szkocjiw 18 67 r o k u.
Sugerowanal i t e r a t u r a : R o b i n N e i l l , A N e w T h e o r y o f V a l u e : T h e C a n a d i a n EconomicsofH.A.Innis,Toronto,UniversityofTorontoPress,1 972;MelWatkins,S t a p l e s R e d u x , “ S t u d i e s i n P o l i t i c a l E c o n o m y ” , v o l u m e 7 9 , 2 0 0 7 .
Introduction
StaplethesisisaprominenttheoryinCanadianeconomichistory,developedi n t h e 1 9 2 0 ’ s b y H a r o l d A . I n n i s a n d Wi l l i a m A . M a c k i n t o s h . I t a s s e r t s t h a t theexploitationandexportofnaturalresourcesor„stapleproducts”(fur,fish,timber, wheat,metalsandfossilfuels)fromCanadatomoreadvancede c o n o m i e s has a decisive impact on theeconomy as well as on theculture, thesocialandthepoliticalsystems.Linkingeconomicchangesandpoliticald e v e l o p m e n t s ledtoageneralreinterpretationofCanadianhistory.Thetheoryasse rtst h a t d i ff e r e n t s t a p l e s h a v e d i ff e r i n g i m p a c t s o n r a t e s o f settleme nt,r e g i o n a l
growth,federal-provincialconflicts, andevenbuildingacentralisedbankingsystem.Further more,thestaplethesisalsoemphasizestheimportanceo f Canada’sdistinctivege ography–theCanadianShieldandinterconnected lakesa n d r i v e r s – w h i c h i m p o s e d g e o g r a p h i c u n i t y a n d n a t u r a l c o h e r e n c e thathasha daprominentimpactonestablishingtheunionofOntario,Quebec,N e w Brunswic kand NovaScotiain 1867.
SuggestedReading: Ro bi n Ne il l, AN e w T h e o r y o f Va l u e : T h e C a n a d i a n E c o n o m i c s ofH.A.Innis,Toronto,UniversityofTorontoPress,1972;MelWat kins,S t a p l e s R e d u x , “ S t u d i e s i n P o l i t i c a l E c o n o m y ” , v o l u m e 7 9 , 2 0 0 7 .
WERSJAPOLSKA [...]WpoczątkowymokresierozwójAmerykiPółnocnejzależałodpostę-puwkonstrukcjistatkówprzystosowanychdożeglugitransatlantyckiej.Napoczą tkuXVIwiekutransportwodny,mającypierwszorzędneznaczeniedlarozkwitucy wilizacjieuropejskiej,rozwinąłsiędotegostopnia,żemożnabyłopodejmowaćdług iepodróżeprzezpółnocnyAtlantyk1.Kontynuowanoje,abypozyskaćtowary,nakt óreistniałdużypopytwEuropie,aktórebyłydostępnewznacznychilościachiw nie
wielkiejodległościodwybrzeżanowoodkry-tychterytoriów.NaobszarzepółnocnegoAtlantyku,dorszbyłtymtowarem,któryp
ozwalałnapełnewykorzystaniezalettransportuwodnego.Rybyłowio-nowzdłużwybrzeży,anastępniezasalanoje,wceluichprzygotowaniados p r z e d a ż y n a r y n k u e u r o p e j s k i m . N a p o c z ą t k u X V I I w i e k u , p o o t w a r c i u rynkuhi sz p a ń s ki ego i p o w z ro śc i e z a p o t rz eb o wa n i a n a s usz o n ego d o r s z a , żeglarzezAngliiiFrancjirozwinęlitechnikęsuszeniazłowi onychrybnabrzegachNowejFundlandii,a takżew odległychczęściachZatoki[Ś w.Wawrzyńca]np.na[półwyspie]GaspéoraznawybrzeżachNowejAnglii.
[...]Penetracjawnętrzakontynentuspowodowała,żeEuropejczycyuzy-skalidostępdozasobównalądzie.Abyudowodnić,iżtransportwodnymiał
1Vide
S . A . C u d m o r e , H i s t o r y o f t h e W o r l d ’ s C o m m e r c e w i t h S p e c i a l R e l a t i o n t o Can ada
(Toronto: Pitaman &Sons, 1929).[Przypis oryginalny].
153
jestpoprzerywanyprzezznacząceprzeszkodynaturalnewokolicachN i a g a r y o r a z w p o b l i ż u b y s t r z y S t . L a w r e n c e R a p i d s , p o w y ż e j M o n t r e a l u , aje
godopływymająrównieżliczneprogi.Niewielkiewzniesieniaterenuod-dzielajągoodleżącychnapołudniudorzeczyMissisipi,OhioirzekwstanieNowyJo rk.[...]
Towarem,n a k t ó r y i s t n i a ł o z a p o t r z e b o w a n i e w E u r o p i e , a k t ó r y m o g ł y dostarczyćrozległeobszarytarczyprekambryjskiejokazałysięfutra.Żagl
ow-c e m o g ł y j e d n a k w p ł y n ą ć t y l k o w r e j o n u j ś ow-c i a R z e k i Ś w . Wa w r z y ń c a , t a k więcr o z w ó j h a n d l u n a r z e c e i j e j d o p ł y w a c h w y m a g a ł s t o s o w a n i a s z a l u p (pinnaces)3.Początkowoprzystankiemkońcowymnaszlakuby łTadoussac,alegdytylkoFrancuzipoznalidalszybiegrzeki,jegorolęprzejąłQuebe c.St o s un k o wo ł a g o d n y o d c i n e k p o m i ę d z y Q u e b e c k i e m a M o n t r e a l e m z o s t a ł dostosowanyd l a d u ż y c h ł o d z i , a w r a z z t y m i z m i a n a m i p u n k t y w y m i a n y zostałyp r z e n i e s i o n e z Ta d o u s s a c d o Q u e b e c u , p ó ź n i e j d o T r o i s R i v i e $res,a stamtąddoMontrealu.Założeniew1642rokuMontreal
Indianmieszkającychnapółnocnejczęścitarczyprekambryjskiej.Dziękita- kiemuwyposażeniuFrancuzomiAnglikomudałosiępodporządkowaćwy-mogomhandlupraktyczniecałąpółnocnączęśćAmerykiPółnocnej.
Kanoeprzystosowanoprzedewszystkimdowykorzystywanianakrótszejtrasie
,prowadzącejwzdłużrzekiOttawawgłąbkontynentu,anienadłuż-szymi trudniejszymszlakuRzekiŚw.Wawrzyńcai WielkichJezior.Trasat a połąc zyłaMontrealzGeorgianBay,GreenBaynajeziorzeMichiganizJezioremGórny y w n e g o szlakuRzekiŚw.WawrzyńcaiWielkichJezior.Trudnościztransportemp rzezW i e l k i e J e z i o r a , j a k i e d o ś w i a d c z y ł w p o c z ą t k o w y m o k r e s i e L a S a l l e5,b y ł y widocznerównieżpóźniej.Problemyzorganizacjątejtrasypotęg Cavelier,sieurdeLaSallebyłfrancuskimpodróżnikiemiodkrywcą.Wdru-giejpołowieXVIIwieku, jak o pierwszyEuropejczyk d otar ł doKrainy Wiel ki ch Jezior, rzekiM i s s i s i p i , anastępniedoZatokiMeksykańskiej.
WrazzrozwojemtransportunaWielkichJeziorachhandelmógłsięgnąćdalekopoza p ó ł n o c y , o d stronyZatokiHudsona.Transportoceaniczny,orazopano wanieZatokiHudsonaprzezłodzieużywanedotransportuśródlądowego,okaz ałosięmiećdecydująceznaczenie.
ZatokaHudsonzaczęłabyćwykorzystywanadohandluponadpięć-dziesiątlatpóźniejniżdorzeczeRzekiŚw.Wawrzyńca.Wzrostznaczeniat e g o o b s z a r u b y ł m o ż l i w y d z i ę k i d o ś w i a d c z e n i u z d o b y t e m u n a R z e c e Ś w . Wawrzyńca.R a d i s s o n i G r o s e i l l i e r s6uważali,ż e m o ż n a p r z e n i e ś ć h a n d e l zbrzegówtarczykanadyjskiejdojejśrodkowejczęści.Statkiwysyłanowięc w kierunkuujściarzekwpadającychdoZatokiJamesaiZatokiHudsona.Pou t w o r z e n i u , w 1 6 7 0 r o k u K o m p a n i i Z a t o k i H u d s o n a , h a n d e l n a o b s z a r z e zlewiska[ZatokiHudsona],zacząłkierowaćsięnapółnoc.Zbytpłytkawoda uniemożliwiałastatkomdocieraniedofaktoriileżącychnapołudniowychbrze-g a ch Z a t o k i J a m e s a , d l a t e uniemożliwiałastatkomdocieraniedofaktoriileżącychnapołudniowychbrze-g o t e ż u ż y w a n o m n i e j s z y c h ł o d z i d o o d b i e r a n i a futeri d y s t r y b u c j i t o w a r ó w z c e n t r a l n e g o m a g a z y n u n a C h a r l t o n I s l a n d . StatkiznajdującesięnaZatoceHudsonamogłydocier aćdoujśćrzekNelsoni Churchill.WschodnieipołudniowedopływyZatokiHudso
nabyłypodob-nedotych,którepłynęłypoprzeciwnejstroniewzniesieńiwpadałydoRzekiŚwięte goWawrzyńca.Natomiastnazachodzierzekipłynąceprzezrozległewnętrzekont ynentuuchodziłydoZatokiHudsonapoprzezgłównyodpływ,k t ó r y stanowiła rzekaNelson.To ujściewrazzdopływami,stanowiłobramędopółnocneg
EspritRadissonbylinajsłynniejszymifran-c u s k i m i EspritRadissonbylinajsłynniejszymifran-coureursdesbois.D z i ę k i kontaktomhandlowymzIndianamiwsłaboznanyEspritRadissonbylinajsłynniejszymifran-chza
chod-nichobszarachdzisiejszejKanadyodnieślidużysukceswhandlufutrami.Naskutek opres
jia d m i n i s t r a c y j n e j zestronywładzNowejFrancji,GroseilliersiRadissonz w r ó c i l i sięopomocdokrólaAnglii,któryzdecydowałsięzaangażowaćwzyskownyhandeliw1670r.powoł ałKom-panięZatokiHudsona.
korzystywanychnaszlakachwgłębikontynentu,uzupeł-nionywpóźniejszymokresieprzezstatkina jeziorach, niewytrzymałkonku-rencjiwmomencie,gdystatkioceanicznezaczęłydocieraćdorzekiNelson,a down PofutrachgłównymsurowcemeksportowymwbasenieRzekiŚw.Waw-rzyńcastałosię drewno7. Gospodarka, zbudowana na baziefuteritransportuwodnego,zostałaprzestawionanapotrzebydrugiegoprodu
stwiedofuter,byłotowaremciężkimizajmującymdużo d z i e b y ł y wykorzystywanewcorazwiększymstopniu,abyprzezwyciężyćwady
tejtra-s y . Z a d o w a l a j ą c e e f e k t y u z y tejtra-s k a n o j e d n a k t y l k o d l a t o w a r ó w w y s y ł a n y c h wdółrzeki,ruchwprzeciwnąstronęstanowiłnadalpoważnewyz wanie.
OgraniczeniaszlakuRzekiŚw.Wawrzyńcazaczęłybyćjeszczebardziejwidocz nepowprowadzeniunapęduparowego.Rewolucjaprzemysłowaijejwpływnatr
ansportokazałysięmiećdalekoidąceskutkidlahistoriigospo-darczejKanady.Zastosowanienowejtechnologiiwsystemietransportowymp r z y s t o s o w a n y m doprzewozusurowcównaturalnychnaistniejącychszl
a-kachwodnych,pogłębiłoznaczenietychtraswpóźniejszychetapachrozwo-8John
AskinPapers,II,p.343.[Przypisoryginalny].
ju.ParowcezastosowaneporazpierwszynaodcinkupomiędzyMontrealema Que beckiemw1809r.,byłyodtejporystaleużywane.Wykorzystywanojewhandludre wnem,apłynącwgóręrzekizabierałyimigrantówzQuebecu,c o s k r a c a ł o z n a c z ą c o i c h p o d r ó ż . P o l e p s z e n i e k o m u n i k a c j i z M o n t r e a l e m
zwróciłozkoleiuwagęnato,jakznaczneutrudnieniewtransporciestano- wiąbystrzanaRzeceŚw.Wawrzyńca.Istnieniekataraktyuniemożliwiałopo- łączeniezapomocąstatkówparowychRzekiŚw.WawrzyńcazjezioremOn-t a r i o . Z łączeniezapomocąstatkówparowychRzekiŚw.WawrzyńcazjezioremOn-t e g o p o w o d u r o s ł a k o n k u r e n c j a z e s łączeniezapomocąstatkówparowychRzekiŚw.WawrzyńcazjezioremOn-t r o n y k a n a ł u E r i e w B u ff a l o , powyżejNiagary,orazszlakuOswegopowyżejbystrzyRzekiŚw.Waw a,początkowozQuebecudoMontrealu,apóźniejtakżenajezio-r a c h –
a c i ą g ł y m n a c i s k i e m , k t ó r y d o p r o w a d z i ł d o b u d o w y k a n a ł ó w . Ta k i rozwójdoprowadziłdoistotnegouzależnieniatychinwestycjiodwładzypań- stwowej,comożnazaobserwowaćwAkcieUnii,atakżedoprowadzeniaak-tywnejpolitykibudowykanałówprzezpierwszedziesięćlat[odjejwydania].Kanał Wellandzkibyłpoczątkowoprzedsięwzięciemprywatnym,leczbrakw y s t a r c z a j ą c e g o kapitałuwymusiłkoniecznośćwykupieniaudziałów wtejinwest ycjiprzezrząd9
10D.
A.MacGibbon,RailwayRatesandtheCanadianRailwayCommission(Boston:Houghton,M i fl i n C o.1917).[Przypisoryginalny].
wcześniej.Jużw1727r.pojawiłysięskarginapoważneopóźnieniapomię-dzyM o n t r e a l e m i Q u e b e c k i e m , k t ó r y c h p r z y c z y n ą b y ł y p r z e c i w n e w i a t r y , aw 1736rokuwybudowanodrogęwzdłużpółnocnegobrzegu[RzekiŚw.
Wawrzyńca].KoniecznastałasięrównieżbudowaodcinkówdrógpowyżejMontre alu,wzdłużpółnocnegobrzegujezioraOntariodoTorontoi
naza-c h ó d d o D u n d a s o r a z d o z a naza-c h o d n i e j naza-c z ę ś naza-c i G ó r n e j K a n a d y . L i c z n e p o r t y wzdłużjezioraOntariostałysiękońcowymiprzystankaminadrogac hpro-wadzącychwgłąbprowincji.
Jednaktakisposóbtransportulądowegoniepotrafiłsprostaćwymaganiomp r z e m y s ł u i h a n d l u . D l a t e g o w 1 8 5 8 r o k u u k o ń c z o n o k o l e j G r a n d T r u n k zSarniadoMontrealu.StaratrasazTorontodoGeorgianBayprzestałabyć wyk or zystywana w r a z z o t w a r c i e m w 1 8 5 4 r o k u k o l e i N o r t h e r n R a i l w a y zTorontodoCollingwood,któraprzejęłaruchz Chicagoi okolicjezior aMichigan.TransportnaJeziorzeGórnymrozwinąłsiędziękiukończonemuw 185
5rokukanałowiSaultSteMarie.Wkońcuzniknęłyrównieżutrudnie-n i a p o w o d o w a 5rokukanałowiSaultSteMarie.Wkońcuzniknęłyrównieżutrudnie-n e p r z e z z a m a r z a 5rokukanałowiSaultSteMarie.Wkońcuzniknęłyrównieżutrudnie-n i e d o l 5rokukanałowiSaultSteMarie.Wkońcuzniknęłyrównieżutrudnie-n e g o b i e g u R z e k i Ś w . Wa w r z y ń c a , astałosiętomożliwedziękiukończeniukrótkiejliniikolejowejprzezE asternTownshipsdoPortland(1853)orazbudowiemostuVictoriaBridge(1859).D
SirEdwardWatkinreprezentującykolejGrandTrunktraktowałekspansjęnazac hódjakosposóbnarozwiązaniejejkłopotów11.AzainteresowaniesirH u g h Allana ekspansjąwkierunkuzachodnim,zakończonewybuchemaferykorupcyjnej12, byłoznakiemciągłegoprzywiązywaniawagidorozwojuk o m u n i k a c j i z z a c h o d e m , m . i n . p o p r z e z w y k o r z y s t a n i e s z l a k u R z e k i Ś w . Wawr
zyńca.OtwarciekoleiIntercolonialw1876rokudałokoleiAllanado-s t ę p d o k a n a d y j zyńca.OtwarciekoleiIntercolonialw1876rokudałokoleiAllanado-s k i e g o p o r t u z i m o w e g o w H a l i f a x . A p o g ł ę b i e n i e k a n a ł u żeglownegonaRzeceŚw.Wawrzyńcazpięciumetróww1860rok
udosze-ściui półmetraw 1878rokui doośmiumetróww 1887rokuumożliwiłooceaniczny mokrętomparowympołączeniez Montrealemw leciei z
Hali- faksemwzimie.Natychmiastoweefektybyływidocznem.in.wszybkimroz-wojuhodowlizwierzątwśrodkowejKanadzieorazzmniejszeniusięliczbyd r e w n i a n y c h s t a t k ó w ż a g l o w y c h . R o s ł o t e ż z n a c z e n i e M o n t r e a l u k o s z t e m Quebecu,akantówkazostałazastąpionaciętymdrewnem.
Bardziejznaczącyokazałsięjednakwzrostzapotrzebowanianaszybsząekspans
poprzezw p r o wa d z e n i e barierograniczającychimportkonkurencyjnychtow arów,atakżepoprzezwyrównywaniestratwynikającychz mniejszegonatężeniar
asettysięcydolarówłapówkidlaPartiiKonserwatywnejJohnaA.Macdonaldaotrzymałkon-traktnabudowękoleiCanadianPacific.Sprawawyszłanajaww1873r.,ajejkonsekwencjąbyładymisjaM a c d o n a l d a .
istaliwprowincjachnadatlantyckich,atakżeprzyczyniłsiędozwiększeniawydob
yciasurowcówmineralnychorazrozwojuprzemysłudrzewnegoiryb-negowKolumbiiBrytyjskiej.WschodniaKanadaprzestałabyćeksporteremprodu któwmleczarskichdoAngliiistałasiędostawcąproduktównarynekw e w n ę t r z n y z a s p o k a j a j ą c p o t r z e b y s z y b k o r o z w i j a j ą c y c h s i ę k a n a d y j s k i c h miast.Okresdobrejkoniunkturywlatach1900–
1914byłwynikiemulepszeńsystemu transportowegoiotwarcia terenówna zachodzie.
dywalnezmianydoprowadziłypo1900rokudoszybkiejakumulacjiprzy-chodówzceł,atakżespowodowały,niespodziewanywzrostdochodowościk o l e i C a n a d i a n P a c i fi c R a i l w a y . I n w e s t y c j e t e p r z y c z y n i ł y s i ę t
ojejdziałalnościnotowałaKompaniaPółnocnego-Zachodu.Spadekzna-czeniadziewiczychzasobównaturalnych sprzyja, taksamowprzypadkuko-leijaki i e u c h r o n n i e , zaczynateżsłabnąćkontrolanadszlakiemwodnymRzekiŚw.W awrzyńca.RosnącasiłaprowincjikosztemuprawnieńDominium,związanajestze
benzynowegowsamochodach,wciężarówkach,wciągnikach,wsamolotachc z y w ł o d z i a c h m o t o r o w y c h o r a z o t w a r c i e o b s z a r ó w n a p ó ł n o c y , w y d a j e sięw s k a z y wa ć t e n s a m k i e r u n e k . B y l i ś m y w s t a n i e s p o w o d o wa ć , ż e z i m a przestałabyćmartwymsezonem,awrazzenergiąelektrycznąprz
ekształci-l i ś m y źródłapoczątkowych trudnościachtransportowychw źródłae
nergii.Wszystkietetendencjewskazująnaprzejściezokresuwodno-lądowegodol ą d o w e g o .
Trudnoj e s t p o d s u m o w a ć , j a k w a ż n ą r o l ę o d e g r a ł t r a n s p o r t w h i s t o r i i gospodarczejKanady.Należypamiętaćo przemożnymznaczen iuszlakówwodnych,zwłaszczaRzekiŚw.Wawrzyńca.Tanitransportwodnyz jedn ejstronysprzyjałszybkiejeksploatacjinieprzetworzonychsurowców,zdrugiejzaś uzależniałgospodarkęodimportuwyrobówprzetworzonychzbardziejuprzemy
słowionychpaństw.TakiukładutrwalałpozycjęKanadyjakoeks-p o r t e r a s u r o w c ó w d o k r a j ó w w y s o k o u słowionychpaństw.TakiukładutrwalałpozycjęKanadyjakoeks-p r z e m y s ł o w i o n y c h , d z i a ł o s i ę t a k zfutrami,drewnemczywreszciez pszenicą,celuloząi papiere m,a takżes u r o w c a m i m i n e r a l n y m i . W c z a s i e u s t a n a w i a n i a b r y t y j s
[w:]PapersandProceedingsofthe5thAnnualMeetingoftheCanadianP o l i t i c a l Scienc eAssociation,Kingston:JacksonPress,1931,s.166–184.
WERSJAANGIELSKA [...]TheearlydevelopmentofNorthAmericawasdependentontheevolutionofshi psadaptedtocrossingtheAtlantic.Watertransportation,whichhadbeenoffirstimpo rtanceinthegrowthof European civilization, hadimprovedto theextentthat,bythebeginningofthesixteenthcentury,longvoyagescouldbeundert akenacrossthenorthAtlantic.13Thesevoyageswerecontinuedinrelationtotheacquisiti onofcommoditiesforwhichastrongdemandexistedinEurope,andwhichwereavail ableinlargequantitieswithinshortdistancesfromtheseaboardofthenewcountries.I nthenorthAtlantic,codwasacommodityinthehandlingofwhichtheadvantagesof watertransportationwerecapitalizedtothefull.Onthebanks,shipsfromEuropecau ghtandcuredthefishinpreparationfordirectsaleinthehomemarket.Earlyinthesev enteenthcentury,followingtheopeningoftheSpanishmarketandthenewdemandfo rdriedcod,shipsfromEnglandandFrancedevelopeddryfishinginNewfoundland,t heremotepartsoftheGulfsuchasGaspé,andtheNewEnglandshore.
[...]PenetrationtotheinteriorbroughtEuropeansintouchwiththeresourc esofthemainland.Thecontinuedoverwhelmingimportanceofwatertransportatio nforthedevelopmentoftheinteriorwarrantsabriefsurveyofthemoreimportantwa terwaysandtheircharacteristics.Thecourseandvolumeo f thewaterwaysinthen ortheasternhalfofNorthAmericaislargelydeterminedbythegeologicalback groundofthearea.ThePrecambrianformationi s i n t h e f o r m o f a n a n g l e , w i t h o n e s i d e p o i n t i n g t o w a r d t h e northeast,i n c l u d i n g n o r t h e r n Q u e b e c a n d L a b r a d o r , a n d b o u n d e d o n t h e northb y H u d s o n S t r a i t s , a n d t h e o t h e r t o t h e n o r t h w e s t a n d b o u n d e d b y thewesternArctic.
HudsonBayconstitutesalargeportionoftheterritoryintheangle.Theresistantchar acteroftheformationanditsrelativelylevelsurfacehavebeenresponsibleforanetwo rkoflakesandrivers.Itsyouthfultopographyfollowingtheretreatoftheicesheetsiss howninthenumberofrapidsandobstructionstothetributariesandrivers.Themajo rwatercoursesflowroughlyalongthejunctionoftheformationwithlaterweakerfor mations,asintheSt.LawrencewaterwaywhichbeginswiththeGreatLakesandflo wsnortheasttowardtheGulf,andtheMackenziewhichflowsnorthwesttowardthe Arctic.TheSt.Lawrenceisfedfromthenorthbyimportanttributaries,suchastheSag uenay,theSt.Maurice,andtheOttawa,whichareseparatedbylowheightsoflandfro mriversflowingtoHudsonBay.Themainwaterwayisbrokenbyseriousobstruction satNiagaraandtheSt.LawrencerapidsaboveMontreal,andthetributarieshavenu merousrapids.Thedrainagebasinstothesouth,t h e M i s s i s s i p p i , t h e O h i o , a n d t h e r i v e r s o f N e w Y o r k , a r e s e p a r a t e d b y comparativelylowhei ghtsofland.[...]
13V i d e
S . A . C u dm o r e , H i s t o r y o f t h e W o r l d ’ s C o m m e r c e w i t h S p e c i a l R e l a t i o n t o C a n a d a
(Toronto,1 9 2 9 ) .
Thec o m m o d i t y s u p p l i e d b y t h i s v a s t s t r e t c h o f n o r t h e r n P r e c a m b r i a n territory,anddemandedbyEurope,wasfur.Thesailingshipswer erestrictedtothemouthoftheSt.LawrenceRiver,andtheopeningoftradeontherive d E n g l i s h succeededinbringingpracticallythewholeofnorthernNorthAmeri caundertributetothedemandsofthetrade.
ThecanoewasadaptedtotheshorterOttawaroutetotheuppercountryrathertha ntothelongerandmoredifficultupperSt.LawrenceandGreatLakesroute.Thetrad eofGeorgianBay,GreenBayonLakeMichigan,andL a k e S u p e r i o r w a s d e v e l o p e d f r o m t h i s r o u t e t o M o n t r e a l . E v e n t u a l l y L a Vérendryeandhis successorsextendeditnorthwesttoLakeWinnipegandtheS a s k a t c h e w a n . T h e l i m i t a t i o n s o f t h e b i r c h tioninitsinitialdevelopmentcharacterizeditslaterh i s t o r y . T h e p r o b l e m s o f o r g a n i z a t i o n o f t h e r o u t e w e r e e n h a n c e d b y t h e competitionoftheD
binesatisfactorilytheupperSt.Lawrence-GreatLakesrouteforboatsandvesselswiththe canoe routeon the Ottawa. The lake boat becameanally
14C h a m p l a i n
in1608wentfromTadoussactoQuebecinpinnaces.
tothecanoeratherthananenemy.Heavygoodswerecarriedbythelakes,andlightgo odsweretakenupandfursbroughtdownbycanoes.Cheapersuppliesofprovisions wereavailableatDetroitandNiagara,andwerecarriedatlowercostsupthelakestoG randPortageandlatertoFortWilliam.Niagaraportagewasorganizedanda canalw asbuiltatSaultSteMarie.WiththeorganizationofGreatLakestransportitbecamep ossibletoextendthetradef a r beyondthelimitsreachedbytheFrench.TheNorth westCompanysucceededinpenetratingfromFortWilliamtoLakeWinnipegan dtheSaskatchewan,byCumberlandHouseandFrogPortagetotheChurchill,byMe thyePortagetoAthabaska,thePeace,andtheMackenzie,andbythepassesacrossthe RockiestotheupperFraserandtheColumbia.Supplydepots
wereorganizedontheRedRiver,ontheSaskatchewan,andonthePeace.
Theefficiencyofthecanoeinservingasa transportunitfromMontrealalongthee dgeoftheCanadianshieldalmosttotheArcticwasdependentinp a r t o n t h e e ffi c i e n t o r g a n i z a t i o n o f w a t e r t r a n s p o r t a l o n g t h e O tt a w a t o Montr eal,andontheGreatLakes.In1821thiselaboratesystemcollapsedandthecanoeceas edtobeabasicfactorintransport.Theboatagainbecameanimportantfactorincontri butingtoitsfailure,butfromthenorthorHudsonBay andnotfromthesouth.
Oceantransport,inadditiontosupremacyoftheBaywithboatsininlandtransport, wasoverwhelminglyimportant.
HudsonBaywasdevelopedasatradingareaoverfiftyyearslaterthantheSt.Lawr encebasin,anditsgrowthdependedlargelyonexperienceacquiredintheSt.Lawre nce.RadissonandGroseillierssawthepossibilityoftappingthetradefrom
thecentreofthePrecambrianangle ratherthanfrom
theouteredges.Accordinglyships
weredespatchedtothemouthsoftheriversflowingintoJamesBayandintoHudson Bay,andaftertheformationoftheHudson’sBayCompanyin1670thetradeofthedra inagebasinbegantoflowtowardthenorth.Shipswereunabletovisitthepostsatthef ootofJamesBaybecauseoftheshallowcharacterofthebay,andsmallerboatswereus edtocollectfuranddistributegoodsfroma centraldepotonCharltonIsland.OnHu dsonBayshipswereabletovisitthemouthsoftheNelsonandtheChurchillrivers.Th etributariesoftheHudsonBaydrainagebasinflowingfromtheeastandthesouthwe resimilartothoseontheoppositesideoftheheightoflandflowingtowardtheSt.Law rence.ButthevastinteriorofthecontinenttothewestpoureditswaterstowardHuds onBayandforcedamainoutletacrossthePrecambrianformationbytheNelsonRive r.ThisoutletanditstributariesservedasanentrancetothenorthwestfromHudsonB ay.Theadvantagesoftheroutewerecontinuallyinevidencebutwereovercometem porarilybythecanoerouteundertheFrenchandundertheEnglish.Withtheuseofth eboatonthisrelativelyshortstretchthelonglineofthecanoeroutewascutinthecentr e,andafter1821allgoodsfortheWestweretakeninbyYorkFactory,andtheFortWilli amroutewasabandoned.ForoverhalfacenturytheYorkboatandHudsonBaydomi natedthetransportofwesternCanada.[...]
Watert r a n s p o r t a t i o n f a c i l i t a t e d t h e e x p l o i t a t i o n o ff u r s t h r o u g h o u t t h e Precambrian area andbeyond,but theefficiencyoftechnique determined
theroutestobeused.TheoceanshiptoQuebec,thelargeboatstoMontreal,thecanôtd emaitretoFortWilliam,andthecanotdunordtotheinterior,a s s i s t e d i n t h e l a t e r p e r i o d b y t h e v e s s e l s o n t h e l a k e s , p r o v e d u n a b l e t o withstandthec ompetitionfromtheoceanshiptoNelsonandtheYorkboattotheinterior.
Thec o m p a r a t i v e e a s e w i t h w h i c h t h e t r a n s p o r t u n i t wa s b o r r o w e d a n d adapted,o r d e v i s e d t o m e e tt h e d e m a n d s o f t h e w a t e r r o u t e s , g a v e t h e waterwaysa positionofdominantimportanceinthemoulding oftypesofeconomic a n d p o l i t i c a l s t r u c t u r e . R a p i d e x p l o i t a t i o n o f t h e a va i l a b l e s t a p l e productovera wideareawasinevitable.Undoubtedlythechar acterofthewaterrouteswasoffundamentalimportanceinshiftingtheattentionofCa nadatotheproductionofstaplerawmaterials.Itbecamenecessarytoconcentrateen ergyonthetransportofrawmaterialsoverlongdistances.TheresultwasthattheCan adianeconomicstructurehadthepeculiarcharacteristicsofareasdependentonstap les–
especiallyweaknessinotherlinesofdevelopment,d e p e n d e n c e o n h i g h l y i n d u s t r i a l i z e d a r e a s f o r m a r k e t s a n d f o r s u p p l i e s o f manufacturedgoods,a
in1806,andtherapidsoftheSt.Lawrenceata laterdate,andfinallytheintroductiono fslidesfortheupperOttawa,solvedtheproblemoftechnique.Squaretimberwasflo ateddownthelowerSt.LawrencetobestoredalongthetidalbeachatQuebecinprep arationforloadingonwoodenshipsfortheprotectedmarketsofEngland.
Theeffects,ontheeconomicdevelopmentoftheSt.Lawrencebasin,ofdependenc eonlumberasa stapleproduct,weretheoppositeoftheeffectsof dependenceonfu r.Whereasfurinvolvedaheavyincomingcargo,lumberfavouredalargeret urncargoandconsequentlyprovidedastimulustoimmigrationandsettlement.Th ecoffinshipsofthelumbertrademadeani m p o r t an t co nt ri buti on to t h em ov ement of im mi gra n t s whic hb ecam e prominentafter1820.Thetradecrea tedademandforlabourandforagriculturalproducts.Asinthecaseoffuritalsocr eatedviolentfluctuationsintheeconomicactivityofthecolony,anditspositionasar awmaterialforconstructionmadetheSt.Lawrencebasinsusceptibletoanunusuale xtenttotheeffectsofthebusinesscycle.
TheincreaseinsettlementinUpperCanadaafter1783andthedeclineoft h e f u r t r a d e i n 1 8 2 1 r a i s e d s e r i o u s p r o b l e m s f o r t r a n s p o r t a t i o n a b o v e t h e NiagaraPeninsulaandonLakeOntario.Asearlyas1801a Kentuckyboatwith350ba rrelsofflourwassentdowntheSt.Lawrencerapidswithsuccess,16andboatswereused toanincreasingextenttoovercomethedrawbacksoftheroute.Asatisfactoryoutlet
wasobtainedforgoodsgoingdown-stream,butup-streamtrafficcontinuedaseriousproblem.
ThelimitationsoftheSt.Lawrenceroutewereaccentuatedwiththeintrodu ctiono f s t e a m . T h e i n d u s t r i a l r e v o l u t i o n a n d i t s e ff e c t s o n t r a n s portationw e r e d e s t i n e d t o h a v e a f a r
-r e a c h i n g i n fl u e n c e o n t h e e c o n o m i c histo-ryofCanada.Applicationofth enewtechniquetoa transportsystemadaptedtothehandlingofrawmaterialsonthe existingwaterwaysaccentuatedtheinfluenceofthewaterwaysonthelaterdevelop ment.Thesteamshipwasa d a p te d firsttothestretchofriverbetweenMontrealan dQuebecandcontinuedinoperationafter1809.Itservedasacomplementtothelum bertr ad e,
andimmigrantsweretakenupstreamfromQuebecwithoutthe inconvenienceo f a l o n g u p
-s t r e a m p u l l . T h e p r e -s -s u r e f r o m i m p r o v e d tran-sportationtoMontrealbeca meevidentintheincreasingseriousnessofthehandicapsoftheSt.Lawrencerapidsa ndtheGreatLakes.SteamshipcommunicationonLakeOntariowaslimitedbythera pidsoftheSt.Lawrence.UnderthesehandicapsthecompetitionoftheErieCanalatB uffaloaboveNiagara,andoftheOswegorouteabovetheSt.Lawrencerapids,becam eimportant.AnattempttodrawtrafficfromtheupperlakestotheSt.LawrenceRiver
wasmadeinthebuildingoftheWellandCanal,witheight-footdepth,c o m pl e t e d in1833.Thisimprovementmadeincreasinglyneces sarythe
16John
AskinPapers ,II,p.343.
improvementofthefinal linkoftheSt.LawrencerapidstoMontreal.Eventua w e e n t h e beginningsoftheindustrialrevolutionasseenintheapplicationofstea mtotheSt.Lawrenceroute,firstfromQuebectoMontreal,andlaterontheupperlake ,andtradewhichitoccasioned,intensifiedotherlimitationsoftherout e. M o r e o v e r t h e d e l a y i n o p e n i n g t h e r o u t e w a s r e s p o n s i b l e f o r r a p i d deprecia Montrealin1858.TheoldroadfromTorontotoGeorgianB a y w a s a b a n d o n e d w i t h t h e c o m p l e t i o n o f t h e N o r t h e r n R a i l w a y f r o m Torontot o C o l l i n g w o o d i n 1 8 5 4 . C h i c a g o a n d L a k e M i c h i g a n t r a ffi c w a s capturedbythisroute,andtrafficwasdevelopedonLakeSuperiorbytheS a u l t S t e M a r i e C a n a l , c o m p l e t e d i n 1 8 5 5 . F i n a l l y t h e h a n d i c a p o f c l o s e d seasons for navigationon thelower St. Lawrencedisappeared withthe
17The
L a c h i n e C a n a l w a s a l s o b e g u n a s a p r i v a t e e n t e r p r i s e . V i d e J . L . M c D o u g a l l , T h e W e l l a n d Canalto1841,Master’sthesis,UniversityofToronto,1923.
18D.
A.MacGibbon,RailwayRatesandtheCanadianRailwayCommission(Boston:Houghton,M i fl i n Co.1917).
completionofashortlinethroughtheEasternTownshipstoPortland(1853),andoft heVictoriaBridge(1859).By1860theSt.Lawrencehadbeenamplysupplementedby a networkofrailways.
[...]Thecompletionoftheseearlyrailwaysmarkedthebeginningoftheamphibianst ageoftransporthistory.[... ]
Fiscalpolicy was[...]directlylinkedtoproblems
oftransportation,anditisscarcelynecessarytoaddthatthelinkhasbeenapermanent one.Fiscalpolicybecameinvolvednotonlyin
theimprovementoftransportationbyprovidingfunds[...]butalsoindevelopin gmanufactures,trade,andtraffic. Thedevelopmentofindustrycontributedi nturntothegrowthofcentresoflargepopulationandtoanincreaseintraffic,adecrea seindeficits,andalighterburdenforthegovernment.Thedemandsoftransportatio nimprovementswerereflecteddirectlyandindirectlyinfiscalpolicy.Thefixedcharg esinvolved,e s p e c i a l l y i n c a n a l s a n d t h e i m p r o v e m e n t o f w a t e r t r a n s p o r t a t i o n a n d i n railways,l e d t o a d e m a n d f o r n e w m a r k e t s i n t h e E a s t a n d i n t h e W e s t . ExpansioneastwardandwestwardinvolvedCo nfederation.ThedebatesoftheperiodsuggestthattheIntercolonialwasnotcommer ciallyfeasibleandthatitwasundertakenasapoliticalmeasure,butitisdifficulttocon ceiveofitsconstructionwithoutreferencetothedemandsfornewmarkets.
[...]Anexcellentlinewasbuiltatheavyinitialcost,asisthecustomwithgovernmentu ndertakings,heavyinterestchargesfollowed,thelinewasoperatedataloss,andgo o d s wer ec a r ri ed a t un r em un e r a t i v er a t es f ro m t h e l a rg er i n d u s t r i a l centretotheMaritimes.TheindustrialareaofcentralCanadastrengtheneditspositi onwithcheapwatertransportandaccesstothecoaloftheUnitedStatesandNovaSco tia,andnewmarketswerefoundintheMaritimes.
SirEdwardWatkinoftheGrandTrunkregardedexpansiontotheWestasthesolut ionofitsdifficulties.19TheinterestofSirHughAllanintheearlyp l a n s forexpansionw estward,whichoccasionedthePacificScandal,issignificantofthecontinuedimpo rtanceattachedtothedevelopmentoftraffictotheWestinrelationtotheSt.Lawrenc eroute.TheopeningoftheIntercolonialin1876gavetheAllanlineaCanadianwinter portatHalifax,a nd t h e d e e p e n i n g o f t h e S t . L a w r e n c e s h i p c h a n n e l f r o m s e v e n t e e n a n d ahalffeetin1860totwenty-twofeetin1878andtotwenty-sevenandahalffeetin1887completedanefficientoceansteamshipconnectiontoMo ntrealinsummerandtoHalifaxinwinter.Theimmediateeffectswereevidentinsuc hdivergentresultsastherapidgrowthofthelive-stockindustryincentralCanada,therapiddeclineofthewoodensailingvessel,thedi splacementofQuebecbyMontreal,andthesubstitutionofsquaretimberbysawnlu mber.Butofmorestrikingimportancewasthedemandformorerapidexpansionwe stwardtoopenmarketsforimprovedtransport.Fromthestandpointoffiscalpolicyt heoutlayofcapitalintheseimprovementsoftransportationin
19Sir
E.W.Watkin,CanadaandtheStates (London:Ward,lock&Co.,1887).
canalsa n d r a i l r o a d s c o n t r i b u t e d t o t h e d i ffi c u l t i e s o f t h e M a c sinmoneyandinlandandfurtherpr ot ec t i on o f e a s t
-w e s t t r a ffi c b y t h e m o n o p o l y c l a u s e h a s t e n e d t h e e a r l y completi onofthelinein1885.[...]
Thed e p r e s s i o n o f t h e n i n e t i e s w a s i n p a r t r e s p o n s i b l e f o r t h e d e l a y i n expectedresults,butthefinalexpansionafter1900wasundoubtedlydepen dentonthedeepeningoftheSaultSteMarieCanaltonineteenfeetin1895,oftheWella vailableuntilthelastlockhadbeenbuilt,andthenthewholer o u t e w a s o p e n e d . A g a i n t h e r a p i d i t y o f c o n s t r u c t i o n o f t h e r a i l w a y f r o m SkagwaytoW hitehorserevolutionizedtheplacerminingoftheYukon.Thesesudden a n d u n p r e d i c t a b l e r e s u l t s we r e p a r t i c u l a r l y i m p o r t a n t i n t h e r a p i d accumulat ythepulloftheGreatLakesinthefailureofwheattomoveovertheN a t i o n a l T r a n s c o n t i n e n t a l R a i l w a y t o Q u e b e c . C a n a d a h a s b e c o m e t o a n
20H.
A.Innis,“GovernmentOwnershipinCanada,”SchriftenfürSocialpolitik,1931.
increasingextentamphibian,butisstillpowerfullyaffectedbytheSt.Lawrencebasin h i c h characterizedependenceonwatertransporttendtobecomelessimportantw i t h t h e c o n t i n u o u s o p e r a t i o n o f i n d u s t r i e s l i n k e d t o t h e r a i l r o a d s . T h e revolutionw h i c h h a s f o l l o w e d t h e u s e o f t h e g a s o l i n e e n g i n e a s s e e n i n theautomobile,thetruck,thetractor,theaeroplane, andthemotorboat,andtheopeningofthenorth,appearstopointinthesamedirectio n.Wehavebeenabletochangethewintertotheopenseason,andwithelectricitythes ourcesofearlydifficultiestotransportationhavebeenconvertedintosourcesofpow er.Allthesetendenciespointtoanemergencefromtheamphibiantothelandstage.
ItisdifficulttosummarizetheimportanceoftransportationasafactorinC a n a di a n e c o n o m i c h i s t o r y . We c a n s u g g e s t , h o w e v e r , t h e o v e r w h e l m i n g significanceofthewaterwaysandespeciallyoftheSt.Lawrence.Cheapwatertr ansportationfavouredtherapidexploitationofstaplesanddependenceonm o r e h i g h l y i n d u s t r i a l i z e d c o u n t r i e s f o r fi n i s h e d p r o d u c t s . I t f a v o u r e d t h
[C]hangesintechnique,improvementsinthewaterwaysandintypes o f b o a t s we r e r e s p o n s i b l e f o r r a t h e r v i o l e n t fl u c t u a t i o n s i n e c o n o m i c developm
delayedimprovementoftransportationontheonehandandhasteneditontheother bypermittingtheborrowingofmaturetechniquefromtheUnitedStates.Railroads builtatalaterstageofdevelopmentwerecompletedmorerapidlyandtheCanadianP acificRailwaywasabletodrawheavilyonAmericanexperienceinitsearlystageofdev elopment.Moreover,depreciationthrougho b s o l e s c e n c e i n A m e r i c a n t r a n s p o r t a t i o n h a s t e n e d C a n a d i a n d e v e l o p m e n t , andsteamboats,captains, andpilots,displacedontheMississippibyrailroads,moveduptotheRedRiver,andt heSaskatchewan[...].
Source:H a r o l d A . I n n i s , T r a n s p o r t a t i o n a s a F a c t o r i n C a n a d i a n E c o n o m i c History,
[in:]PapersandProceedingsofthe5thAnnualMeetingoft h e C a n a d i a n P o l i t i c a l S c i e n c e Association,K i n g s t o n : J a c k s o n P r e s s , 1931,p . 166 –184.
JohnA.Macdonald,NationalPolicy(1878) 173